RAPPORT VisitBrabant|ConnectBrabant
Bart de Boer Kwartiermaker
31 Maart 2014
Inleiding .................................................................................................................................. 2 Voor en door partners ........................................................................................................ 2 VisitBrabant: van beweging naar organisatie ..................................................................... 2 Succesfactoren en momentum ........................................................................................... 3 De basis .................................................................................................................................. 5 Aanleiding en opdracht ....................................................................................................... 5 De resultaten en monitoring ............................................................................................... 6 De Brabantse strategie: wie kiest wordt gekozen ............................................................... 7 Productontwikkeling en profielen ........................................................................................ 7 Het plan: inhoud en organisatie............................................................................................ 9 VisitBrabant|ConnectBrabant ............................................................................................. 9 Samenhang tussen VisitBrabant en ConnectBrabant ...................................................... 10 Het digitale ecosysteem ................................................................................................... 12 Twee trajecten: basis en innovatie ................................................................................... 12 Uitvoeringsorganisatie VisitBrabant .................................................................................. 13 Kerntaken en producten ............................................................................................... 13 Functievelden ............................................................................................................... 14 Inrichting ....................................................................................................................... 15 Governance VisitBrabant ................................................................................................. 15 Brabantbrede beweging ................................................................................................ 15 Advisory Board ............................................................................................................. 16 Structuur en rechtsvorm................................................................................................ 16 De aanpak: financiering en transitie................................................................................... 17 Opbrengsten voor heel Brabant ....................................................................................... 17 De opbouw van de financiering van VisitBrabant ............................................................. 17 De provinciesubsidie, basis en aanloop ........................................................................ 18 De projectfinanciering ................................................................................................... 18 Investeringen en risicokapitaal...................................................................................... 19 Opbrengsten uit het verdienmodel ................................................................................ 20 Opbrengsten uit projecten............................................................................................. 22 Transitieplan: stappen naar een volwaardig VisitBrabant|ConnectBrabant ................... 22 2014: Transitie naar VisitBrabant en uitfasering Kwartiermakersteam ............................. 22 December 2014 – 2016: Ontwikkelfase ............................................................................ 23 2017 – 2018: Bestendigingfase ........................................................................................ 23 2019 – 2020: Oogstfase en doorontwikkeling................................................................... 23
1
Inleiding Begin 2013 hebben Provinciale Staten van Noord-Brabant het beleidskader en tevens de uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013-2020 vastgesteld. In Brabant is daarmee een proces gestart, onder regie van de provincie, waarin ondernemers, onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden (gezamenlijk bekend als de Triple Helix+) samenwerken aan de versterking van de vrijetijdseconomie. De provincie richt zich daarbij samen met haar partners op de volgende acties: oprichten van een Strategisch Platform met de partners uit de Triple Helix+; inzetten op een kwaliteitsslag om de basis op orde te hebben; oprichten van een Brabant Experience Lab (inmiddels bekend als ConnectBrabant); ontwikkelen en uitvoeren van een gezamenlijke marketingstrategie; organiseren van monitoring; oprichten van een uitvoeringsorganisatie; inzetten van provinciale netwerken en verbindingsofficieren, zoals de alliantiemakelaars Stad en Platteland. Het Strategisch Platform, samengesteld uit overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven, heeft vanuit het beleidskader vervolgens een koers en focus uitgewerkt. Op basis daarvan dient een businessplan voor de vrijetijdseconomie en een ontwerp voor de uitvoeringsorganisatie en governance te worden ontwikkeld. Uitgangspunt is een organisatie en governance die ondernemers en bedrijfsleven faciliteren, betrekken en maken dat men zich verantwoordelijk voelt. De provincie heeft op advies van het Strategisch Platform een kwartiermaker aangesteld die met zijn team het businessplan uitwerkt tot een functioneel ontwerp voor het multi-sided platform VisitBrabant|ConnectBrabant, de uitvoeringsorganisatie en governance. Gedeputeerde Staten hebben daarbij aan het Vrijetijdshuis gevraagd op korte termijn toe te lichten hoe men invulling gaat geven aan deze nieuwe koers voor de Brabantse vrijetijdseconomie. Ook in de periode na de kwartiermakersfase, zal in nauwe samenwerking met de Raad van Toezicht en de medewerkers van het Vrijetijdshuis stap voor stap worden toegewerkt naar de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Voor en door partners De afgelopen maanden heeft het kwartiermakersteam samen met vele partners uit de vrijetijdssector intensief gewerkt aan de uitwerking. Het kwartiermakersteam heeft tientallen tafels georganiseerd, waarbij telkens groepen van 10-50 personen hebben meegedacht over de aanpak. Deze tafels zijn georganiseerd rondom thema's, regio's en sectoren. Daarnaast is met specifieke stakeholders, zoals de VVV's, de kennisinstellingen en TOP-Brabant, verdergaande samenwerking besproken. Gedurende deze periode heeft het kwartiermakersteam zodoende ruim vierhonderd mensen binnen Brabant individueel of in groepsverband gesproken over de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant. Deze gesprekken waren stuk voor stuk zeer de moeite waard. Ze bevestigden het draagvlak voor de plannen of leverden concrete suggesties voor verbeteringen. De kwartiermaker is gevraagd om het business model voor VisitBrabant|ConnectBrabant uit te werken en een functioneel ontwerp te schetsen voor het multi-sided platform en voor de organisatie die dit platform gaat ondersteunen. In dit rapport zijn beide ontwerpen opgenomen in de bijlagen. Als derde bijlage zijn bovendien drie cases opgenomen van vergelijkbare initiatieven voor het stimuleren van de vrijetijdseconomie. Daaruit blijkt de enorme kans die de beweging VisitBrabantlConnectBrabant tot stand kan brengen voor economische structuurversterking; een innovatieve, gastvrije en aantrekkelijke regio en een toename van werkgelegenheid. Dit document vormt de rapportage van de kwartiermaker aan het Strategisch Platform. VisitBrabant: van beweging naar organisatie Uitgangspunt is dat voor en door partners gewerkt gaat worden aan een impuls voor de vrijetijdseconomie. 2
Doelstelling is om daardoor meer banen tot stand te brengen en Brabant als aantrekkelijke regio te positioneren. Door concept- en productontwikkeling ontstaat innovatie en economische structuurversterking, passend bij de kracht van Brabant. En door gezamenlijke en actieve marketing tot stand te brengen, kunnen we meer bezoekers trekken die meer besteden. Deze beweging, die voortkomt uit de visie van het Strategisch Platform, hebben we VisitBrabant|ConnectBrabant genoemd. De governance van de beweging zal worden geregeld via partners, waarbij een uitvoeringsorganisatie functioneert als vliegwiel dat deze beweging permanent aanjaagt en stimuleert. Uitgangspunt is een community van met name ondernemers naast kennisinstellingen, overige maatschappelijke organisaties en overheden. Het bestaande Vrijetijdshuis Brabant zal getransformeerd gaan worden naar deze uitvoeringsorganisatie. De volgende stap is dat deze organisatie VisitBrabant gaat heten. Hoewel ConnectBrabant een essentieel onderdeel van de beweging is, zou de gecombineerde naam te lang worden. ConnectBrabant vormt uiteraard wel een van de belangrijkste randvoorwaarden voor het slagen van VisitBrabant. Zonder ConnectBrabant kan VisitBrabant zich niet onderscheiden van andere regio’s en worden de targets voor de werkgelegenheid niet gehaald. De afdeling Verkoop kan niet zonder de afdeling Inkoop, al treedt deze laatste niet publiekelijk naar buiten maar opereert veelal in netwerken en is daarbinnen overigens wel goed zichtbaar. In de brandingstrategie voor de nieuwe organisatie komt er op deze manier een duidelijk onderscheid in merkhiërarchie. Het hoofdmerk wordt VisitBrabant en op het niveau eronder komen we onder meer de volgende namen tegen: ConnectBrabant voor stimulering van samenwerking, product- en conceptontwikkeling; ShareBrabant voor het delen van mooie ervaringen in Brabant; RouteBrabant voor het verbinden van toeristische punten via wandel- en fietsroutes (huidige Routebureau); InvestBrabant voor een mogelijk investeringsfonds binnen de vrijetijdssector in Brabant. U zult in dit rapport daarom twee namen tegenkomen: 1. VisitBrabant|ConnectBrabant: hiermee wordt de totale beweging bedoeld die we sinds 1 oktober 2013 onder leiding van de kwartiermaker ingezet hebben. Ook het nieuw te ontwikkelen multi-sided platform en de governancestructuur dragen in dit rapport de naam VisitBrabant|ConnectBrabant. 2. VisitBrabant: hiermee wordt de nieuwe organisatie bedoeld na de transformatie van het huidige Vrijetijdshuis Brabant.
Succesfactoren en momentum Het succes van VisitBrabant|ConnectBrabant zal sterk afhangen van factoren die buiten de directe invloedssfeer van de organisatie liggen, zoals: de bereidheid van stakeholders om samen met de organisatie dezelfde koers te volgen en daarbij als complementaire organisaties tot een goede taakverdeling te komen; de mate waarin met name ondernemers en bedrijfsleven zich verantwoordelijk voelen voor inhoud en financiën; de vraag of (markt)partijen bereid zijn hun systemen en data te koppelen aan de gemeenschappelijke beweging; de mate waarin andere steden of regio’s hun speelveld willen verruimen zoals Brabant dat moet doen richting Nederland en Europa. Mede door het toegenomen gevoel van urgentie bij de Triple Helix+ zijn de kansen op succes met de ingezette koers daarbij nu groter dan ooit.
3
De reis van de klant door een shortbreak vakantie
Aankomst Transport
Activiteit
WiFi
Reis
Eten
Transport
Slapen Activiteit Activiteit Vertrek
Slapen
4
De basis Aanleiding en opdracht Brabant is een uitzonderlijke regio. Hier komen innovatie en gemoedelijkheid, historie en toekomst plus gastvrijheid op een natuurlijke wijze samen in bijzondere initiatieven of verrassende combinaties. In een aantrekkelijke omgeving met veel groen is een breed en gevarieerd aanbod van cultuur, steden, innovatie en festivals te vinden. Alles is dichtbij. Dat maakt Brabant zo uniek. De Brabantse vrijetijdssector is met zo´n honderdduizend banen cruciaal voor de werkgelegenheid. De vrijetijdseconomie legt de basis voor een aantrekkelijk leef- en vestigingsklimaat in de regio voor inwoners, expats en bezoekers en fungeert als vliegwiel om ook andere ambities en sectoren te versterken. Het draagt bij aan maatschappelijke opgaves op het gebied van cultuur, erfgoed, leefbaarheid en biedt een etalage voor de Nederlandse maakindustrie en topsectoren. Met vrijetijdseconomie doelen we op de hele keten: van de “primaire sector” recreatie/toerisme met musea, festivals, dagrecreatie, attracties, verblijfsrecreatie, hotels, horeca etc., maar ook de toeleverende industrie (ook voor de export) en de crossovers tussen de toeristische sector en andere sectoren zoals de maakindustrie, zorg, food, design en hightech. Media
Games
Consumer electronics
Sport Fitness
Entertainment
Retail Engineering Food & Stimulants Events
Wellness Hotel & catering Traffic & transport
Nature & recreation
Tourism
Art & Culture
* Toeristisch verblijf (1), dagrecreatie buitenshuis (2), zakelijk toerisme (3), duurzame recreatiegoederen (zoals caravan) (4) * Brabantse toeleveranciers aan 4 genoemde sectoren (zoals metaalindustrie) * Cross-overs: de realisatie van cross-overs van vrijetijdseconomie met andere economische sectoren * Export van leisureproducten voor de (inter)nationale markt * Vrijetijdsbesteding binnenshuis * Brabantse toeleveranciers voor vrijetijdsbesteding binnenshuis
Toch dreigt Brabant de boot te missen. Daar waar de vrijetijdseconomie wereldwijd over het algemeen een sterke en duurzame groeisector is, staat de Brabantse vrijetijdseconomie de laatste jaren onder druk. Bezoekersaantallen en bestedingen lopen terug en de concurrentie neemt toe. 5
Het aantal overnachtingen door Nederlanders in Brabant nam het afgelopen jaar af met tien procent, terwijl dit landelijk min of meer gelijk bleef. Tegelijkertijd tonen de opkomende regio’s elders in de wereld steeds meer belangstelling voor Europese vakanties en liggen er veel kansen. Ook de vergrijzing biedt Brabant belangrijke kansen, met grote groepen ouderen die een goede oudedagsvoorziening en nieuwe bestemmingen zoeken voor een korte of langere vakantie in eigen land. Hoewel circa duizend ondernemingen en instellingen direct afhankelijk zijn van de bezoekersstroom die van buiten Brabant komt, is het de vrijetijdssector tot dusverre niet gelukt een vuist te maken en een sterk aanbod neer te zetten. De belangrijkste oorzaak is dat zowel de sector als de spelers daarbinnen (ondernemers, onderwijs, overheden, cultuur, festivals, etc.) te versnipperd zijn georganiseerd en geen gemeenschappelijke strategie hebben voor zowel marketing als productontwikkeling. Een strategie waarin het naast bezoekers ook gaat om economische structuurversterking, met een structureel effect voor de werkgelegenheid. Die de agenda van de vrijetijdseconomie verbindt met de brede economische agenda, in een innovatief model zoals bijvoorbeeld dat van Toscane of New York. Het enige collectieve merk is momenteel het Merk Brabant. Maar dit richt zich met name op het zakelijke segment en bedient daarbinnen ook alleen de top van de Brabantse ondernemingen en instellingen. Onderzocht gaat worden hoe een merk kan worden ontwikkeld waarmee ook het vrijetijdsproduct breed gecommuniceerd kan worden. En waarmee een aanbod kan worden gedaan dat beter is afgestemd op de wensen en behoeften van de vrijetijdsconsument. Intensieve samenwerking en een gezamenlijke marktbenadering vanuit een business model waarin keuzes gemaakt worden op basis van een gezamenlijke strategie, moeten aan deze versnippering een eind maken en Brabant effectief laten inspelen op de vele kansen die er zijn. Samenwerking, stimulering van innovatie en productontwikkeling en gezamenlijke programmering en marketing moeten meer mensen naar Brabant trekken die hier langer blijven en meer besteden. Met nieuwe concepten en producten waardoor Brabant zich onderscheidt van andere regio’s. Dit levert de Brabantse economie veel extra banen op en economische structuurversterking. Uiteindelijk staat ons ten doel om van Brabant de meest innovatieve en gastvrije provincie te maken. Concreet betekent dit tien procent groei van het totaal aan bestedingen binnen de sector, zodat de Brabantse vrijetijdseconomie groeit van negen procent van het Brabantse product tot elf procent. Dit levert zevenhonderd miljoen euro extra omzet voor Brabantse ondernemingen, musea, instellingen en festivals op. Deze extra omzet zorgt voor dertigduizend extra banen binnen Noord-Brabant. Ondernemers, onderwijsinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties hebben de provincie gevraagd om de regie te nemen bij het realiseren van deze doelstellingen. Dit heeft geleid tot het opstellen van het beleidskader en de uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie. De resultaten en monitoring De ambities uit het beleidskader en de uitvoeringsagenda kunnen als volgt worden samengevat: de meest gastvrije en innovatieve provincie van Nederland worden; meer bestedingen (toegevoegde waarde) en werkgelegenheid; meer bezoekers uit een groter herkomstgebied; verhogen gemiddelde besteding van gasten; de realisatie van cross-overs van vrijetijdseconomie met andere economische sectoren en nieuwe productontwikkeling; vergroten van de export van leisureproducten voor de (inter)nationale markt; partners dragen bij aan en zijn tevreden over activiteiten in het kader van de vrijetijdseconomie; bijdrage leveren aan de beleidsambities van andere beleidsterreinen en topsectoren. Om de voortgang van deze ambities te toetsen, is in 2013 een onderzoek uitgevoerd waarin indicatoren zijn geformuleerd. De indicatoren hebben een signalerende functie en geven inzicht in de mate waarin een ambitie bereikt wordt. Eind 2013 is de eerste meting uitgevoerd, waarin een actueel beeld wordt gegeven van de indicatoren in de ‘startsituatie’ waarbij nog niet gewerkt is aan de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant. De resultaten uit deze meting zijn input voor een jaarlijks gesprek met de partners over de mate waarin gestelde doelen en ambities worden gehaald en de mate waarin het proces wordt gedragen door ondernemers, onderwijsinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties (Triple Helix+). Om de beleidsuitvoering te volgen en waar nodig bij te sturen, zijn reeds tweejaarlijkse vervolgmetingen en een eindmeting in 2020 gepland. 6
De Brabantse strategie: wie kiest wordt gekozen Om Brabant daadwerkelijk te kunnen onderscheiden van andere concurrerende regio’s is een strategie opgesteld met een heldere focus en keuzes, als basis voor de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant. De strategie bestaat uit de volgende onderdelen, die sterk met elkaar samenhangen: a) marktbewerking gericht op meer bezoekers die hier langer blijven en meer besteden, met de shortbreakmarkt als eerste stap; b) productontwikkeling in de hele keten (dus inclusief de cross-overs met de topsectoren en maakindustrie en de toeleverende industrie) gekoppeld aan de economische speerpunten (profielen), iconen en grote thema’s waar Brabant sterk in is. Door verbinding met de economische agenda bijdragen aan economische structuurversterking; c) gezamenlijke programmering, bijvoorbeeld met jaarthema’s zoals Van Gogh, Bosch500; d) doorontwikkeling van gastvrijheid; e) koppeling stad en regio. Om te zorgen dat er een schaalsprong plaatsvindt in het aantal bezoekers van verder weg, is als eerste stap in de beweging gekozen voor de shortbreakmarkt. Hier zit namelijk de komende jaren een sterke groeimarkt. Niet alleen vanuit Duitsland, België en Nederland maar juist ook de citytrippers en eventbezoekers uit de Europese steden. Bezoekers uit landen als Azië en Brazilië met een sterk opkomende middenklasse zijn niet direct van belang voor de shortbreakmarkt, maar maken onderdeel uit van het vergroten van onze catchment area, waarbij Brabant een strategisch gelegen regio is tussen de Vlaamse en Hollandse trekpleisters. Vanzelfsprekend blijven de bezoekers uit Brabant zelf natuurlijk ook van groot belang. De bezoekers zullen per type op maat worden bediend. Productontwikkeling en profielen Om ons te kunnen onderscheiden van andere regio’s zal ons aanbod moeten worden ontwikkeld op een manier die past bij waar we goed in zijn. Op de eerste plaats door bundeling en zichtbaar maken van het goede aanbod dat we al hebben. Maar dit is niet genoeg. Om bezoekers van verder weg te trekken zal de kwaliteit van zowel de top (musea, festivals, iconen etc.) omhoog moeten, als ook van de basis (slapen, eten, wandelen etc.). Echter, om ons daadwerkelijk van andere regio’s te kunnen onderscheiden, gaan we in de productontwikkeling verder dan alleen het samenstellen van arrangementen. We verbinden de agenda van de vrijetijdseconomie met de brede economische agenda. We stimuleren cross-overs van de toeristische industrie met de maakindustrie en met topsectoren zoals food en hightech. Effect is dat bezoekers hier komen voor bijvoorbeeld een groot festival of event en weggaan met het gevoel van innovatie in food, hightech en/of design. Door deze aanpak kunnen als spin-off ook producten ontstaan met belang voor de export. Zo wordt de organisatie van een evenement dienstbaar aan de economische structuurversterking. Deze aanpak vraagt om keuzes op grond van inzicht in waar kansen liggen voor het investeringsvermogen van het bedrijfsleven. Die kansen zijn gerelateerd aan de profielen van de steden en regio’s (voor voorbeeld zie het kaartje op de volgende pagina). De ondernemers in deze sectoren zijn op zoek naar toegang tot de consument. Door gezamenlijke programmering met keuzes in jaarthema’s zijn we in staat om de internationale pers en reisindustrie te bewerken. Deze programmering is ook een basis voor productontwikkeling. De gastvrijheid is weliswaar een eigenschap van de Brabanders, maar vraagt een gerichte doorontwikkeling in een programma waardoor we ons kunnen onderscheiden.
7
Figuur: Voorbeeld van mogelijke regionale profielen en collectieve programmering De keuze voor profilering en programmering is een dynamisch proces en vormt een belangrijk onderdeel van de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant. Er is reeds veel informatie beschikbaar over de profielen en kansen in het leisurelandschap die benut kunnen worden om de keuzes te maken. Een voorbeeld is het mapping-onderzoek van Telos. De projecten en activiteiten waar Brabant sterk in is of verder kan versterken zijn te groeperen langs een zevental inhoudelijke lijnen. Brabant zal hieraan haar eigen kleur en focus moeten geven vanuit de regionale profielen en thema's om onderscheidend te kunnen zijn. Inhoudelijke lijnen Festivals en events Shopping Cultuur, erfgoed en kunst Attractieparken Natuur en outdooractiviteiten Recreatie en ontspanning Sport
De nieuwe aanpak vraagt om een multi-sided platform. Dit is een platform waarin twee of meerdere klantgroepen die wederzijds belang hebben met elkaar worden verbonden, zoals bezoekers met ondernemers (leisure-aanbieders), of ondernemers met andere ondernemers, of ondernemers met kennisleveranciers. In dit platform staan de ondernemers dus steeds centraal. Met het platform ontstaat voor ondernemers de mogelijkheid te participeren in het stimuleren van de vrijetijdseconomie. Een deel van dit platform bestaat uit een digitaal ecosysteem. Daarin biedt het online portaal aan de consument een laagdrempelige entree tot (toeristisch) Brabant. In hoofdstuk 4 wordt uitgebreider ingegaan op het digitale ecosysteem. Om het multi-sided platform tot stand te brengen is een langdurig ontwikkeltraject nodig. Het tot stand brengen van een stevig netwerk duurt in ieder geval een aantal jaren. Tussentijds zal steeds moeten worden bekeken waar aanpassingen nodig zijn, zowel wat betreft de aanpak als wat betreft de haalbaarheid van de ambities.
8
Het plan: inhoud en organisatie VisitBrabant|ConnectBrabant De kwartiermaker heeft met zijn team het businessplan verder uitgewerkt en een programma van functionele eisen opgesteld voor het zogenaamd multi-sided platform VisitBrabant|ConnectBrabant. Er is daarbij ook gekeken naar de organisatie die nodig is om het digitale ecosysteem te bouwen, van content te voorzien en vervolgens te onderhouden en te verrijken tot een vooraanstaand digitaal ecosysteem in de vrijetijdssector in Brabant, dat niet alleen de consument aan Brabant bindt (VisitBrabant), maar ook verbanden legt tussen de partijen binnen de vrijetijdssector (ConnectBrabant) voor marktbewerking en productontwikkeling, inclusief de cross-overs met de economische sectoren en grote thema’s. VisitBrabant biedt aan de voorzijde van het multi-sided platform consumenten een laagdrempelige entree tot toeristisch Brabant. De homepage VisitBrabant.com bundelt versnipperde websites en applicaties die de consument momenteel solistisch bedienen en legt verbindingen met sites rond de citymarketing van de afzonderlijke steden, alsmede met de trade en sales van iconen, festivals en events als De Efteling, Bosch500, Van Gogh Brabant, Indoor Brabant en GLOW. Consumenten met acute vragen kunnen terecht bij een helpdesk. Voor concrete reserveringen en boekingen worden ze rechtstreeks doorgeleid naar de grotere boekingsites als Booking.com, Tripadvisor, Zoover, Oyster.com en Iens. Bezoekers kunnen gebruik gaan maken van de digitale VisitBrabantpas door deze aan te schaffen of als onderdeel van hun verblijf aangeboden krijgen. De consument kan daarmee bijvoorbeeld snel en op maat toegang krijgen tot arrangementen en kortingen. Op de achtergrond verzamelt VisitBrabant waardevolle gegevens over de consumenten. Deze gegevens worden verkregen via bestaande applicaties die worden ingezet rond festivals en andere concrete evenementen. Op haar beurt legt ConnectBrabant verbanden tussen de consumentengegevens en het aanbod in de regio, bijeengebracht uit de beschikbare databases. Ondernemers binnen de vrijetijdssector kopen het recht om gebruik te maken van deze waardevolle gegevens voor het aanscherpen van hun eigen specifieke aanbod aan de werkelijke marktvraag. ConnectBrabant brengt aan de achterzijde van het multi-sided platform de gehele Brabantse vrijetijdssector bijeen om kennis en ervaringen te delen, gezamenlijk te innoveren en de ontwikkeling van nieuwe producten voor de Brabantse vrijetijdseconomie te stimuleren. Niet alleen in de primaire sector, maar juist ook via crossovers tussen toeristische industrie met de maakindustrie en topsectoren en in de toeleverende industrie. Gemeenschappelijke speerpunten als het versterken van gastvrijheid, kunnen in Connect-verband worden opgepakt. ConnectBrabant is op dit onderdeel gedeeltelijk online én offline werkzaam, o.m. door makelen en schakelen te faciliteren tussen ondernemers, leveranciers van toegepaste kennis (kennisinstellingen, consultants), maatschappelijke organisaties en overheden op de gekozen profielen en jaarthema’s. VisitBrabant vormt vervolgens het uitgelezen ‘schap’ om deze nieuwe producten en diensten te etaleren voor de consument, zonder dat ondernemers daarbij het eigendom kwijtraken. Consumenten treffen er op ooghoogte een passend aanbod, toegesneden op de eigen behoeften. In de etalage tonen we het aanbod dat past bij de marketingstrategie (on brand), terwijl het aanbod in de totale Brabantse winkel groter is. Uiteindelijk is alles te vinden via internet. VisitBrabant|ConnectBrabant biedt zodoende op maat gemaakte informatie waar zowel consumenten als ondernemers hun voordeel mee kunnen doen. Ondernemers krijgen via ConnectBrabant een uitstekend inzicht in de actuele vraag van de markt, in beschikbare diensten en in kansen voor verbinding tussen vrije tijd met economische sectoren. Consumenten krijgen via VisitBrabant recreatieve producten op maat aangeboden. Op deze manier vormt VisitBrabant|ConnectBrabant voor de bestaande Brabantse vrijetijdseconomie een zeer welkome impuls voor revitalisering van het aanbod. VisitBrabant|ConnectBrabant hanteert een 360-graden communicatiestrategie die is gericht op het genereren van extra merkwaarde voor Brabant en het verzamelen, betrekken en verbinden van bezoekers en partners rond deze waarde. Een permanente campagne binnen de Brabantse vrijetijdssector, waarbij onder meer social media worden ingezet, draagt er zorg voor dat steeds meer ondernemers, instellingen, musea en festivals hun weg vinden naar de online portaal, alwaar ze toepasbare informatie aangereikt krijgen en actief geholpen worden bij zaken als het opbouwen van een business case en het organiseren van de financiën. 9
Samenhang tussen VisitBrabant en ConnectBrabant ConnectBrabant stimuleert versterking van de leisuresector door het organiseren van ontmoetingen, het faciliteren van kennisdeling, het bij elkaar brengen van ideeën en investeringskansen en het verbinden van creativiteit en denkkracht. Nieuwe product- en conceptontwikkeling krijgt daardoor een impuls, binnen de gekozen on-brand thema’s en regionale profielen. Hierdoor ontstaan producten en concepten die aansluiten bij het vrijetijdsaanbod dat VisitBrabant in de markt zet en die dit aanbod versterken. Deze productontwikkeling draagt bovendien bij aan bredere economische structuurversterking. Producten en concepten die door cross-overs gerealiseerd worden, zorgen voor meer werkgelegenheid in zowel de primaire toeristische sector, als in de productontwikkelingssector en de toeleverende sector. Verder kunnen succesvolle producten ook geëxporteerd worden en zo ook bijdragen aan de totale opbrengsten voor Brabant. Twee voorbeelden Jeroen Bosch-jaar In 2016 is het Jeroen Bosch-jaar. Dit thema leent zich goed voor verbinding tussen de vrijetijdssector in Noordoost-Brabant met het speerpunt food. Zo kunnen in de stad Den Bosch en in de hele regio rondom evenementen nieuwe producten ontstaan, met een grote spin-off en blijvend effect ook na afloop van het Jeroen Boschjaar. Paaspop Festival Ieder jaar wordt het succesvolle Paaspop Festival georganiseerd in Schijndel. Jaarlijks trekt dit festival ruim 50.000 bezoekers, zowel uit Nederland als van buiten onze landgrenzen. Net zo als elk popfestival, heeft ook Paaspop te maken met veel afval en bekertjes op de grond. Een festivalomgeving is de ideale testomgeving voor vernieuwende producten. Avans Hogeschool heeft samen met Rodenburg Biopolymers een vernieuwende prullenbak ontwikkeld, die de mensen beloond als zij iets weggooien; De Holle Bolle Bio Gijs. Omdat festivalgangers dit als een attractie ervaren, ligt er rondom De Holle Bolle Bio Gijs geen snippertje papier op de grond. De vernieuwende prullenbak kan zo de komende jaren getest en doorontwikkeld worden om uiteindelijk ook ingezet te worden in de dagelijkse leefomgeving (gemeenten) en eventueel geëxporteerd te worden. In het laatste voorbeeld biedt het on-brand-festival een testomgeving voor de ontwikkeling van nieuwe producten. Er is directe werkgelegenheid in de toeristische sector via het festival (organisatie, kaartverkoop, bardiensten etc.) en voor de toeleverende industrie (licht- en geluidinstallaties, tenten, podia etc.). Door de context ontstaat er echter meer werkgelegenheid. De ontwikkeling van De Holle Bolle Bio Gijs ontstaat uit kennisdeling, verbinding van creativiteit en denkkracht en investeringskansen. Het product is bovendien onbrand, door de combinatie van duurzaamheid, design en techniek. Avans Hogeschool biedt haar studenten een productontwikkelingservaring met een product dat in het dagelijks leven kan worden ingezet. Wanneer de prullenbak leidt tot massaproductie, zorgt dat ook voor werkgelegenheid in sectoren die slechts indirect met de leisuresector verbonden zijn. Tot slot kan het product ook geschikt zijn voor export naar andere landen, wat ook leidt tot een toename van banen in Brabant. Zo kan een product dat ontwikkeld is binnen de leisureomgeving uiteindelijk ook toepasbaar zijn in de wereld buiten de leisuresector en op die manier bijdragen aan meer bestedingen en banen in Brabant. Dit levert dus een economische spin-off. Festivalgangers komen voor het festival, maar krijgen een beleving op het gebied van innovatie en food mee naar huis, waarmee Brabant zich onderscheidt. Het ontwikkelen en vermarkten van dergelijke exportproducten is uiteraard geen taak voor de organisatie VisitBrabant, maar voor ondernemers in deze toeleverende industrie. VisitBrabant stimuleert onder de noemer ConnectBrabant de verbinding tussen de toeristische industrie en spelers in de keten, om innovaties een kans te geven en uit te testen. De samenhang tussen VisitBrabant en ConnectBrabant wordt verbeeld in de illustratie op de volgende pagina. In de bovenste ring worden bezoekers op maat bediend en krijgen ondernemers informatie over bezoekers om hun product te ontwikkelen en te verkopen. In de onderste ring worden ondernemers gefaciliteerd via partners vanuit kennisinstellingen, consultants, investeerders, BOM et cetera, gericht op nieuwe cross-overs en innovatieve concepten en producten gekoppeld aan de economische profielen, iconen en grote thema’s. Deze producten kunnen vervolgens in de bovenste ring worden verkocht naar bezoekers. Sommige producten kunnen ook geschikt zijn voor de export. Zo wordt de beweging steeds krachtiger, met meer economische spin-off. 10
11
Het digitale ecosysteem Het digitale ecosysteem is de verzameling van online services die aan elkaar zijn gekoppeld en bereikbaar zijn via de hoofdwebsite VisitBrabant. Zowel de services voor de sector van ConnectBrabant als de consumentendiensten van VisitBrabant komen hier samen. Het digitale ecosysteem is grofweg in twee majeure datasystemen ingericht. Het eerste datasysteem is de informatievoorziening voor de consument over routes, uitgaan en accommodaties. Dit is een basisvoorziening die op orde dient te zijn en die in beginsel niet afwijkt van andere regio's. De toegevoegde waarde in de serviceverlening aan de consument zit hem in het organiseren van massamaatwerk. Doel is namelijk de juiste informatie over bijvoorbeeld activiteiten, evenementen en bereikbaarheid aan de juiste consument op de juiste plek en op het juiste moment te bieden. Het feit dat de consument de smartphone steeds intensiever gebruikt voor locatiegebonden informatie, maakt het mogelijk om de relevantie van de informatie af te stemmen op de persoonlijke voorkeuren van de gebruiker van de smartphone. Dit betekent dat VisitBrabant een verregaande functionaliteit van personaliseren en loyaliteit gaat introduceren. Hiervoor is het noodzakelijk om een tweede datasysteem in te richten: de customerdatabase. Door de informatievoorziening af te stemmen op de persoonlijke instellingen die consumenten invoeren in smartphone apps voor bijvoorbeeld grote evenementen wordt het mogelijk om persoonlijke voorkeuren te matchen met gerelateerde informatie (profiling). VisitBrabant gaat om die reden starten met de koppeling van operationele applicaties zoals ‘In Brabant’ (gelokaliseerde informatie van Vrijetijdshuis) en eSphere (applicatie van de Brabantse festivals). Later in de tijd komen grotere apps en kaartsystemen in beeld zoals die voor het OV en de museumjaarkaart. Naast de traditionele inzet van informatievoorziening, waarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van reeds bestaande databanken, zet VisitBrabant ook in op de unieke kwaliteit van Brabant, te weten; de Brabanders. In het streven naar de meest gastvrije provincie van Europa wordt de applicatie Ask a Local ontwikkeld als het persoonlijke alternatief naast de VVV. Volledig in lijn met de stormachtige ontwikkeling van social travelling worden Brabanders ingezet als ambassadeur om via de Ask a Local applicatie de gasten in Brabant op elk moment een persoonlijk antwoord te geven op hun vragen en wensen. Met de customerdatabase krijgen niet alleen de consumenten gepersonaliseerde informatie aangeboden maar worden uiteindelijk ook de ondernemers optimaal bediend. De verzameling van deze statistieken, bestaande uit gepersonaliseerde informatie over potentiële klanten, en de mogelijkheid voor ondernemers om via een eenvoudige toolbox uit deze data te putten, vormen een belangrijke kans voor het business model van VisitBrabant|ConnectBrabant. De data-toolbox bestaat uit eenvoudige functies om op Facebook en andere populaire sites of applicaties advertenties te kunnen plaatsen die zijn gericht op de juiste doelgroep. Om het gebruik van de toepassingen te vergroten en gasten in Brabant aan te zetten tot activiteiten zal VisitBrabant een loyaliteitssysteem in gaan zetten. Ook hiervoor geldt dat VisitBrabant geen nieuwe systemen gaat ontwikkelen, maar gebruik gaat maken van reeds bestaande en bewezen systemen, bij voorkeur een systeem met een Brabantse oorsprong. Twee trajecten: basis en innovatie Om het digitale ecosysteem te kunnen ontwikkelen, worden twee parallelle trajecten gestart, die steeds met elkaar gekoppeld worden. Het eerste traject is het ontwikkelen van een goed functionerend basisportaal waaraan de diverse aanboddatabases zijn gekoppeld. Daarin wordt de nieuwe marketingstrategie zichtbaar, gericht op de on-brandactiviteiten en de shortbreakmarkt. Ook de Connect-diensten die nu al beschikbaar kunnen worden gemaakt, hebben een plek in dit basisportaal: de servicesdesk en aanbod van kennis zijn daar voorbeelden van. De opzet van het basisportaal is modulair: er wordt niet gewerkt aan een groot nieuw systeem dat in een keer wordt gebouwd. Het zal een flexibel systeem zijn, waarbij steeds modules, vaak bestaande, worden aangekoppeld. Indien het eerste traject succesvol wordt uitgerold, zal sprake zijn van een stevige basis voor VisitBrabant|ConnectBrabant, waarmee de doelstellingen van meer bezoekers, bestedingen en banen in ieder geval gedeeltelijk gehaald worden. Dit traject levert per 1 juli 2014 de meest eenvoudige vorm van het portaal en wordt in de periode tot eind 2014 steeds verder uitgebreid en verfijnd.
12
Parallel aan deze basis wordt daarom gestart met het tweede traject: het ontwikkelen van de consumerdatabase en andere innovatieve modules. Dit is een innovatietraject, waarvan de uitkomst op voorhand nog niet is vast te leggen. Zodra functionaliteiten uit dit traject beschikbaar zijn, worden deze direct gekoppeld aan het basisportaal. Het belangrijkste onderdeel van dit innovatietraject is de customerdatabase. Deze database maakt het mogelijk om bezoekersgegevens van verschillende klantenvolgsystemen te gaan koppelen. Zodra dit systeem op voldoende niveau is, kunnen deze gegevens bijvoorbeeld als onderdeel van de marketingtoolkit worden aangeboden aan Connect-gebruikers. Ook voor de uitrol van deze services in het tweede traject werkt VisitBrabant|ConnectBrabant met een flexibel modulair systeem van relatief kleine uitbreidingen zodat snel stappen gezet kunnen worden om op snelheid te komen en uiteindelijk ook grote vervolgstappen kunnen worden gezet. Deze aanpak vormt de kern voor het digitale ecosysteem waarbij het evolutionaire model snel kan anticiperen op vernieuwingen in de online wereld. Indien dit tweede traject succesvol wordt uitgerold, dan zal sprake zijn van een vooruitstrevende beweging van VisitBrabant|ConnectBrabant en het behalen van meer ambitieuze doelstellingen: een hogere kwaliteit van het aanbod, grotere verbondenheid in de sector en een hoger aantal bezoekers. Voor dit tweede traject wordt in de periode tot 1 juli 2014 een plan van aanpak opgesteld, dat in de twee jaren daarna kan worden uitgerold. Zoals gebruikelijk bij een innovatietraject, zal vooraf niet duidelijk zijn wat het eindresultaat wordt. Tussentijds zal steeds bepaald moeten worden of en hoe de gestelde doelstellingen haalbaar zijn en welke aanpassingen hierop moeten worden gemaakt. Het onderscheid tussen het eerste traject voor een basisportaal met services en het tweede innovatietraject met datacustomerservices hangt samen met de wijze van organiseren en financieren van deze trajecten. Voor de eindgebruikers zal echter geen verschil te zien zijn.
Uitvoeringsorganisatie VisitBrabant De organisatie valt niet samen met de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant, maar faciliteert en continueert deze onder de naam VisitBrabant. Het is een kleine, servicegerichte organisatie die stoelt op ondernemerschap en die partijen verbindt, diensten verleent en sturing geeft aan netwerken waar zij zelf deel van uit maakt. Kerntaken en producten Vanuit een scherp oog voor de collectieve doelen van de beweging, heeft de organisatie als taak om een multi-sided platform te ontwikkelen, met vijf kerntaken: 1. het (digitaal) ontsluiten en promoten van het recreatieve aanbod, het branden van VisitBrabant (en haar sublabels zoals ConnectBrabant) en het ondersteunen van marketingprojecten die passen bij de door het Strategisch Platform vastgestelde visie; 2. het aanjagen, verbinden en ondersteunen van concept- en productontwikkeling (door bundeling van bestaand aanbod, ontwikkeling top, arrangementen en cross-overs); waarbij de organisatie partners als ondernemers, financiers, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties met elkaar verbindt rond potentiële business cases; 3. het bewaken en doorontwikkelen van de gezamenlijke koers en strategie, door middel van monitoring, evaluatie en bijsturing; 4. het zorgen voor een gedragen marketing- en marketingcommunicatie strategie die onder regie van VisitBrabant uitgevoerd wordt en daarmee een belangrijke activator wordt van de gekozen jaarthema’s en het Brabant brede merk gericht op particuliere en zakelijke bezoekers; 5. het adviseren en assisteren van ondernemers uit de Triple Helix+ bij activiteiten die bijdragen aan de merkwaarde ten behoeve van een Brabant brede marketing. De belangrijkste taak onder de noemer ConnectBrabant is het verbinden van ondernemers, onderwijs, overheden en organisaties rond innovatieve programma’s en projecten. Daarbij worden diverse productgroepen onderscheiden:
13
1. faciliteren van Business Development, gericht op het stimuleren van creativiteit en denkkracht rond profielen en thema’s; 2. bevorderen van kennisdeling, bijvoorbeeld via workshops, trainingsprogramma’s en kennisprojecten in samenwerking met andere leden (o.a. via Leisure Academy, waarin alle kennisinstellingen van universiteiten en hbo’s tot mbo’s zich hebben georganiseerd rond een breed palet van disciplines zoals storytelling, gaming, performing arts, Business Development, technologie en leefomgeving). 3. verbinden van partners en organisaties bij de marketing van thema’s en profielen; 4. bijeenbrengen van kapitaal en investeringskansen voor ondernemers en financiers, waarbij eventueel beperkte financiële bijdragen kunnen worden ingezet als katalysatoren bij startups; 5. contacten met de BOM, mogelijkheden van Europese programma’s, Regionale Economische programma’s (REAP’s) en financieringsmogelijkheden van andere beleidsvelden zoals Cultuur, Natuur en Landschap en Erfgoed; 6. initiëren en regisseren van informatieverstrekking, communicatie en dialoog, on- en offline via nieuwsbrieven, rapportages, databases, social media en de servicedesk. Deze productgroepen zijn gericht op het versterken van de sector en van het aanbod van deze sector. Dit wordt in de markt gezet via het online portaal. Hiermee wordt de bezoeker aan Brabant tailormade op maat bediend bij zijn of haar bezoek aan Brabant en het vermarkten van dit portaal en daarmee Brabant als (toeristische) bestemming. Deelproducten van dit portaal zijn onder andere: groot onderscheidend aanbod aan recreatieve activiteiten, accommodaties en horeca; mobiele app met alle relevante en actuele producten, programma’s, evenementen en boekingsmogelijkheden; digitale kaart van Brabant met virtuele proefrit; servicedesk met hulplijn en chat, voor vraag en aanbod; VisitBrabantpas waarmee (internationale) bezoekers gebruik kunnen maken van openbaar vervoer en kortingen kunnen krijgen op entreetarieven; toegang tot een netwerk van lokale ambassadeurs (Ask a local). Functievelden De organisatie van VisitBrabant (en daarbinnen ConnectBrabant) omvat zeven functievelden: 1. Directie: fungeert als boegbeeld en aanspreekpunt voor de markt, de partners en is eindverantwoordelijk voor de hele organisatie; 2. Business Development: wordt primair geleid door een vakspecialist die verantwoordelijk is voor het bijeen brengen van alle betrokken partijen en het coördineren van strategie en operatie; 3. Staf: bestaande uit een medewerker projectmonitoring die tevens de control op de interne organisatie verzorgt. Hij of zij verzamelt ook cijfers over de resultaten en maatschappelijke effecten van VBCB; 4. Marketing: omvat de salesfunctie en de vertaling van de producten van Business Development naar concepten en producten, in nauwe samenwerking met de projectmanagers; 5. Communicatie & PR en Servicedesk: is als specialist onder meer verantwoordelijk voor het creëren van draagvlak, thematische productontwikkeling, (internationale) mediarelaties, lobby/PR. 6. Saleskanalen en Touroperators: legt onder meer contacten in de reiswereld om meer consumenten naar Brabant te halen en maakt zakelijke afspraken met samenwerkingspartners rond hotellerie, culturele evenementen en attractieparken; 7. Product- en conceptontwikkeling: een functieveld dat bemand wordt door projectmanagers die de corebusiness voor hun rekening nemen; ondersteunen van ondernemers bij concept- en productontwikkeling en verbindingen tot stand brengen met andere ondernemers, overheden of kennisinstellingen, ter versterking van de merkwaarde van Brabant. 14
Inrichting De opzet bestaat uit een kleine kern van vaste medewerkers en een flexibele schil van specialisten daaromheen. De organisatie fungeert als een open netwerk waarbij op basis van thema’s doelen, projecten steeds weer wisselende samenwerkingsverbanden ontstaan. Gezien de ambitie van VisitBrabant en de benodigde disciplines zal de kern ongeveer twaalf fte’s omvatten, afhankelijk van de vastgestelde doelstellingen en de concrete activiteiten per periode. In de schil wordt onder meer gewerkt met tijdelijke krachten op het gebied van projectmanagement en productontwikkeling. Dit kan ook via detacheringen vanuit onderwijs, overheid en ondernemingen, maar ook met freelancers. Ook kunnen binnen deze schil studenten aan het werk. Door het natuurlijke verloop binnen deze schil wordt met name de innovatiekracht van de organisatie geborgd; de steeds weer wisselende samenstelling genereert steeds weer nieuwe ideeën en inzichten. In de schil zitten projecten en programma’s en allianties. Ofschoon deze schil tot de essentie van de strategie behoort, staat de opzet garant voor maximale flexibiliteit, onder meer ten aanzien van de financiering. Governance VisitBrabant De governance van de organisatie VisitBrabant heeft betrekking op de wijze van besturen en de invloedsrelaties van de organisatie met de stakeholders in de omgeving. In de governance wordt de TripleHelix+ gewaarborgd, met een prominente plaats voor het ondernemers- en bedrijfsleven. Daarbij worden de volgende rollen onderscheiden: klant: business to consumer (B2C) en business to business (B2B); leverancier; shareholder (zeggenschap); subsidieverstrekker; kapitaalverstrekker; (strategisch) partner; sympathisant. Voor wat betreft de governance van VisitBrabant maken we een onderscheid tussen de betrokkenheid bij de Brabantbrede beweging en de aansturing van de kernorganisatie. Brabantbrede beweging VisitBrabant|ConnectBrabant moet als beweging een dusdanig aantrekkelijke inhoudelijke propositie bieden dat stakeholders hier graag bij willen aansluiten. In de huidige opbouwfase van VisitBrabant als beweging is er feitelijk nog geen sprake van een governancestructuur. Wel wordt via diverse gremia en kanalen gecommuniceerd: via het Strategisch Platform geven partners advies aan bestuur en Raad van Toezicht van Vrijetijdshuis Brabant en aan Gedeputeerde Staten; via de participatietafels worden stakeholders geïnformeerd en geconsulteerd; via persoonlijke gesprekken wordt met belangrijke stakeholders gecommuniceerd; met (potentiële) leveranciers worden oriënterende gesprekken gevoerd; tijdens twee congressen zijn alle stakeholders samengebracht. De op te bouwen beweging krijgt het karakter van een online en offline community. B2C-klanten en sympathisanten worden onder meer via social media en een customer loyalty programma met de beweging verbonden. De B2B-klanten, waaronder leisure-ondernemers, toeleveranciers in de keten en cross-over partners worden onder meer verbonden via een abonnement, netwerkbijeenkomsten en het voeren van het consumentenmerk ‘aangesloten bij VisitBrabant’. Diverse partners bieden binnen de community producten zoals consultancy, digitale toepassingen en opleidingen aan.
15
Ook het financieel stimuleren van productontwikkeling is een verantwoordelijkheid van diverse partijen. Kapitaalverstrekking dient ook plaats te vinden vanuit de markt en bestaande budgetten zoals REAPs, Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) en Europese subsidies. Uit de eerder door de provincie opengestelde bijdrageregeling Vrijetijdseconomie blijkt dat er nog steeds behoefte is aan financiële ondersteuning, maar dat dit niet altijd in de vorm van een subsidie hoeft te zijn. Gelet op de economische doelstellingen voor de vrijetijdseconomie zou het dan ook op zijn plaats zijn om een terugverdienmodel te hanteren voor de gewenste financiering, bijvoorbeeld in de vorm van een Fonds voor Vrijetijdseconomie van gezamenlijke partners. Een dergelijk fonds zou gericht moeten zijn op thema's die niet vanzelf door de markt kunnen worden opgepakt, zoals innovatie, cross-overs en internationale profilering. Hierbij wordt de BOM een partner van belang, met het oog op de innovatieve productontwikkeling en toenemende economische spin-off. Bij de participatie van stakeholders wordt onderscheid gemaakt tussen strategische partners met belang en invloed om de beoogde doelen te bereiken en stakeholders met een aanmerkelijk belang die intensief op de hoogte gehouden willen worden. In de opbouwfase van VisitBrabant is gebleken dat het Strategisch Platform een duidelijk zichtbare meerwaarde heeft bij het bepalen van de koers binnen de Brabantse vrijetijdseconomie. De participatietafels bieden mogelijkheid om met veel stakeholders te communiceren in wisselende samenstelling, terwijl het Strategisch Platform vooral een constante vormt. We willen dit continueren in de vorm van een Advisory Board. Wel zal kritisch moeten worden gekeken naar de omvang en samenstelling van het platform (toekomstige board). Uitgangspunt is dat de strategische partners binnen de Triple Helix+ (ondernemers, overheid en kennisinstellingen) voldoende moeten zijn vertegenwoordigd. Advisory Board Na de opbouwfase, die loopt tot medio 2014, wordt het Strategisch Platform omgevormd tot een permanente Advisory Board van VisitBrabant. De Advisory Board is Triple Helix+ samengesteld. Vanwege het grote belang dat ondernemers zich in de community betrokken en verantwoordelijk voelen, zowel qua inhoud als qua financiën, zijn ondernemers in deze adviesraad prominent vertegenwoordigd, inclusief op het niveau van het voorzitterschap. Daarnaast zijn overheden, kennisinstellingen en overige maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd. De Advisory Board is op strategisch niveau van wezenlijk belang voor de beweging als motor en hoeder van de grote lijnen. De Advisory Boardleden vervullen de rol van ambassadeur. Daarnaast geeft de Board advies aan de Raad van Toezicht en het bestuur van VisitBrabant over de strategie, de uitvoering en de benodigde bijstelling hiervan op grond van informatie uit evaluatie en monitoring. De Advisory Board zal in de statuten van de Stichting VisitBrabant worden verankerd als adviesplatform. De organisatie VisitBrabant voert het secretariaat. Het functioneren van de Advisory Board zal worden geregeld in een reglement. Naast de Advisory Board blijven de participatietafels georganiseerd worden met wisselende stakeholders. Afhankelijk van het thema zijn met name interdisciplinaire tafels van belang. Een idee om nader uit te werken is dat ieder lid van de Advisory Board een participatietafel voorzit. Shareholders gaan participeren binnen thematische en geografische allianties. De vorm zal verschillen naar gelang inhoud en behoefte (Convenant, Stichting, Coöperatie, B.V., etc.). Shareholders kunnen financieel of in natura bijdragen aan deze allianties. Een voorbeeld van een dergelijke alliantie is Bosch500, waarbij de marketing gezamenlijk wordt georganiseerd. Structuur en rechtsvorm Om de samenwerking binnen de beweging te faciliteren is een verbindende en slagvaardige organisatiestructuur nodig. Het huidige Vrijetijdshuis Brabant heeft als rechtsvorm Stichting. Voor de professionele non-profitorganisatie VisitBrabant is dit ook de meest bruikbare rechtsvorm. De voorkeur gaat uit naar het continueren van de huidige vorm, met een directeur-bestuurder en een Raad van Toezicht. Om de connectie tussen Strategisch Platform en raad van toezicht te waarborgen, is er nu voor gekozen om twee leden van de raad van toezicht tevens lid te maken van het Strategisch Platform. Dit willen we voor de toekomstige Advisory Board voortzetten. Waar leden van de raad van toezicht op persoonlijke titel zitting hebben, kunnen leden van de Advisory Board zitting hebben als vertegenwoordiger van een strategisch partner.
16
De aanpak: financiering en transitie Opbrengsten voor heel Brabant VisitBrabant genereert extra inkomsten voor de gehele vrijetijdseconomie in Brabant. Alle betrokken overheden, ondernemers, kennisinstellingen, maatschappelijke partners en onderwijsinstellingen profiteren mee van de opbrengsten. Die opbrengsten kunnen direct ontstaan, bijvoorbeeld via activiteiten waar VisitBrabant en haar partners direct inkomsten uit genereren, of meer indirect via bijvoorbeeld meer toeristen die voor extra inkomsten en meer werkgelegenheid zorgen bij Brabantse bedrijven. Uiteindelijk profiteert de hele regio van de positieve uitstraling van Brabant als gastvrije en innovatieve regio met een topaanbod en innovaties door middel van cross-overs met bijvoorbeeld food en tech. Dit levert op zich genomen een mediawaarde op die ook weer indirecte verdieneffecten tot gevolg heeft. Nog wezenlijker wellicht dan een getal in euro’s, is dat de regio via VisitBrabant op de meest innovatieve en vooruitstrevende manier wordt georganiseerd en gepresenteerd, zodat Brabant voorop loopt. Iedereen in Brabant profiteert dus van de kwaliteitsverbetering van het vrijetijdsaanbod en de marketing van Brabant als een aantrekkelijke regio. Die voordelen zijn echter niet louter voorbehouden aan betalende partijen of één specifieke sector. Het ligt dan ook voor de hand dat de Brabantse overheid en haar maatschappelijke partners een stimulerende rol hebben in het mogelijk maken daarvan. De overheidssubsidie in de vrijetijdseconomie is een investering met hoog rendement. Als voorbeeld kan gekeken worden naar de rijkssubsidie voor de Nederlandse marketing die is gericht op inkomende toeristen: die subsidie omvat in totaal € 46,5 miljoen voor een periode van vier jaar. Met deze subsidie wordt bereikt dat buitenlandse toeristen € 1,37 miljard extra gaan besteden in Nederland. Dat is een multiplier van 30: elke euro subsidie levert 30 euro op voor de nationale economie. Een ander voorbeeld: de gemeente Den Haag heeft een multiplier berekend van 25: voor elke euro die wordt uitgegeven aan stadsmarketing wordt € 25 aantoonbaar extra uitgegeven door toeristen in Den Haag. Om de multiplier in Brabant te bepalen, zullen de economische effecten jaarlijks in kaart worden gebracht op basis van de nulmeting van januari 2014. Dit is een taak van VisitBrabant in alliantie met de kennisinstellingen. In dit document wordt hoofdzakelijk ingegaan op de directe inkomsten en uitgaven van de uitvoeringsorganisatie VisitBrabant. Dat zijn inkomsten die VisitBrabant rechtstreeks kan inzetten om haar generieke werkzaamheden en projectbegeleiding te financieren. De opbouw van de financiering van VisitBrabant Om VisitBrabant|ConnectBrabant met voldoende kracht neer te kunnen zetten en er een succes van te kunnen maken, zijn in de eerste jaren grotere investeringen nodig dan in de periode daarna. Het succes van VisitBrabant|ConnectBrabant is afhankelijk van de omvang en de kwaliteit van een netwerk dat een aantal jaren nodig heeft om op te bouwen. Pas bij voldoende omvang kan VisitBrabant zelf een volwaardig verdienmodel gaan uitrollen. Voor de financiering van de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant zijn verschillende financieringsstromen te onderscheiden. Zo zal een basissubsidie van de overheid nodig blijven om de kernorganisatie te financieren en blijvend te verbinden aan de maatschappelijke doelstellingen. Die basissubsidie zal in de eerste jaren moeten worden uitgebreid met een aanloopsubsidie omdat een aantal basisvoorwaarden op orde moeten worden gebracht, zoals het portaal met de aanbod-databases, het samen met de partners formuleren van een proactieve marketingstrategie en het starten van een intensieve communicatiecampagne om de groei van het netwerk te stimuleren. Naast overheidssubsidie voor de kernorganisatie is flexibele financiering nodig voor het uitvoeren van projecten: zowel overheid, als maatschappelijke partners, onderwijs en bedrijfsleven kunnen projecten gezamenlijk financieren. Of anders gezegd: projectfinanciering dient gezamenlijk tot stand te komen om projecten door VisitBrabant in de flexibele schil te kunnen laten uitvoeren. Projecten worden door VisitBrabant uitgevoerd indien deze bijdragen aan de on-brand-marketingstrategie en aan de doelstellingen van VisitBrabant|ConnectBrabant. Voor de projectpartners is het voordeel van de aansluiting van hun project bij VisitBrabant, dat zij meeliften op een sterke marketingstrategie en omdat het project toegang krijgt tot 17
systemen en services van VisitBrabant. Naarmate de toegevoegde waarde van VisitBrabant groter is, zal VisitBrabant beter in staat zijn daar een projectenfee voor in rekening te brengen bij de projectpartners. In de ontwikkelfase van VisitBrabant zal deze toegevoegde waarde nog beperkt zijn en ligt het voor de hand dat VisitBrabant geen fee vraagt en in enkele gevallen juist zelf een financiële bijdrage levert onder de noemer projectstimulering. Om de systemen van VisitBrabant op een hoog niveau te krijgen, zijn investeringen nodig. Het is de verwachting dat een deel van die investeringen zich in een latere fase terugverdient. Een voorbeeld daarvan is het ontwikkelen van de VisitBrabantpas, waarmee de bezoeker tal van kortingen krijgt op onder meer entreeprijzen en reis- en verblijfkosten. Een deel van de investeringen is nodig voor de inzet op innovatie trajecten, waarvan de uitkomst nog onzeker is. Dit geldt met name voor het ontwikkelen van de consumerdatabase. Dit project is te zien als een start-up, als een onderneming gekoppeld aan VisitBrabant, of als een onderneming binnen een onderneming. Omdat het succes ervan zeer afhankelijk is van onzekere factoren, zoals de compatibiliteit van technologie, de beschikbaarheid van diensten door derden en het geloof van de markt en consument, is het moeilijk voorspelbaar of dit project een beperkte opbrengst heeft of juist een enorm verdienpotentieel. Daarom wordt aan de provincie voorgesteld om deze investering te doen in de vorm van risicokapitaal, bijvoorbeeld door het verstrekken van een renteloze lening aan VisitBrabant. Dit risicokapitaal is in deze rapportage niet opgenomen. De exacte omvang, fasering en de wijze van financieren en organiseren zal in de komende fase uitgewerkt worden. Met de basisfinanciering en de investeringen in systemen ontstaat het multi-sided platform, waar zowel offline als online Connectdiensten worden aangeboden aan ondernemers, overheden en instellingen. Deze diensten worden op termijn zoveel mogelijk gefinancierd doordat de gebruikers ervoor gaan betalen. In een aantal gevallen en na een eerste opstartperiode is daar een surplus uit te verwachten, waarmee een deel van de basisfinanciering en de investeringen kunnen worden terugverdiend. Naast deze financiering die direct is te koppelen aan de organisatie VisitBrabant, zal verkend moeten worden of een breder beheerd fonds kan worden ingericht voor de bevordering van de vrijetijdseconomie. Vanuit dit fonds zouden projecten kunnen worden gestimuleerd die gericht zijn op cross-overs, productinnovatie en internationalisering van de Brabantse vrijetijdseconomie. Het fonds is in deze rapportage nog niet uitgewerkt. Voor de eerste jaren is in de begroting van VisitBrabant een budget voor projectfinanciering opgenomen dat afgebouwd wordt. Het is voor project- en productontwikkeling dan wel noodzakelijk dat deze afbouw wordt opgevangen door het in te stellen fonds. Hieronder staan de financiële stromen verder uitgewerkt. De provinciesubsidie, basis en aanloop VisitBrabant wordt een kleine uitvoeringsorganisatie met vaste personeels-, huisvesting-, ICT- en bedrijfsvoeringlasten. Het streven is om de kern van deze uitvoeringsorganisatie te financieren op basis van een structurele basissubsidie van de provincie Noord-Brabant. Voor de kosten van nieuwe systemen en de start voor corporate communicatie is daarnaast tijdelijk een aanloopsubsidie nodig. Op termijn ontstaan directe eigen inkomsten uit het verdienmodel, waardoor de aanloopsubsidie afneemt en naar nul gaat. De extra eigen inkomsten bestaan met name uit project-fees en uit het Connect-lidmaatschap. Nog onderzocht wordt of de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant in aanmerking komt voor Europese financiering. Daardoor zou de aanloopfinanciering lager kunnen worden. Tussentijds zal gemonitord moeten worden om te bepalen of hierop wijzigingen nodig zijn. De projectfinanciering Projecten worden geheel gefinancierd door belanghebbende organisaties uit de Triple Helix+. Deze wijze van projectfinanciering maakt het mogelijk om flexibel om te gaan met het bekostigen van nieuwe beleidswensen of het verlenen van een extra financiële impuls in bijvoorbeeld een deelregio of een actueel thema. De omvang van de projectenportefeuille is in principe geheel flexibel. Tegelijkertijd is een optimum te verwachten tussen een minimaal aantal projecten om voldoende kracht te zetten op de on-brand-thema’s ten behoeve van de marketingstrategie en een maximum aantal projecten dat nog door de kernorganisatie gefaciliteerd kan worden. Bij de start per 1 juli 2014 zal VisitBrabant minimaal bij de volgende projecten betrokken zijn; 18
Natuurpoorten; Van Gogh Brabant; Jheronimus Bosch500; Pure Hubs; Programma Militair Erfgoed (waaronder Liberation route). De kernorganisatie van VisitBrabant is aangesloten bij deze projecten op diverse manieren: - via businessdevelopment en projectmanagers worden nieuwe projectkansen in beeld gebracht en worden Connect-partners in staat gesteld aan te sluiten; - de marketingspecialist betrekt de projecten in de VisitBrabant brandingstrategie; - trade en sales betrekt deze projecten in de gezamenlijke internationale presentatie. De hierboven genoemde projecten zijn zakelijk gezien op heel verschillende wijze verbonden aan VisitBrabant. Het kan gaan om de gehele projectuitvoering van een grootschalig project in opdracht van een partij (Van Gogh), om coördinatie en uitvoering namens vele partijen (Routebureau) of om het uitvoeren van een deelaspect door VisitBrabant, zoals het gezamenlijk optrekken in de marketing (JB500). Naar verwachting kan deze projectenportefeuille uitgroeien naar het volgende optimum: large projecten: een themajaar en maximaal 3 andere grote projecten per jaar, zoals Routebureau en Natuurpoorten; medium projecten: 8 mediumprojecten zoals Pure Hubs; small projecten: 12 smallprojecten, zoals proeftuin Indoor Brabant. De logica hierachter is dat elke projectmanager één large project zal aansturen, 2 mediumprojecten en 3 smallprojecten. Het totale aantal projecten dat in het kader van VisitBrabant|ConnectBrabant gaat worden uitgevoerd is uiteraard veel groter. De projectenportefeuille die hier bedoeld wordt, bestaat alleen uit de projecten waar VisitBrabant direct betrokken is bij de aansturing en uitvoering en waarbij de projectkosten geheel of gedeeltelijk via VisitBrabant worden weggezet. Bij een veel groter aantal projecten zal VisitBrabant inhoudelijk betrokken zijn, bijvoorbeeld via de overall marketingstrategie. De uitgaven die VisitBrabant doet voor het inzetten van freelancers, specifieke systemen (bijvoorbeeld administratie of webhosting), werkbudget en andere flexibele kosten, worden geheel gefinancierd uit flexibele projectfinanciering. Indien medewerkers uit de vaste kern worden ingezet voor projectuitvoering en daarom feitelijk ook gefinancierd worden uit flexibel projectenbudget, dan ontstaat daardoor ruimte voor het inzetten van flexibele medewerkers die taken van de kernorganisatie tijdelijk kunnen overnemen. De projectenfee wordt in rekening gebracht zodra VisitBrabant op voldoende niveau is om toegevoegde waarde te gaan leveren vanuit de kernorganisatie. De hoogte van de fee is een percentage op de projectkosten die belegd zijn bij VisitBrabant. De hoogte van de fee hangt dus direct samen met de mate waarin het project is verbonden aan VisitBrabant. De verwachte inkomsten uit deze projectenfee zijn op dit moment nog moeilijk hard te maken, omdat dit samenhangt met afspraken die nog gemaakt moeten gaan worden over projecten die nog ontwikkeld moeten worden. Investeringen en risicokapitaal Voor de bezoekers zal een VisitBrabantpas worden ontwikkeld. Dit is een digitale app of kaart waarmee de (inter)nationale bezoeker aan Brabant gebruik kan maken van openbaar vervoer, toegang tot of korting krijgt op diverse musea, theaters, festivals, pretparken, overnachtingen en eten bij deelnemende restaurants. De VisitBrabantpas is daarmee vergelijkbaar met bijvoorbeeld de ‘I Amsterdam Card’. Het gaat om een gepersonaliseerde pas die alleen geldig is tijdens de duur van het verblijf in Brabant. Een deel van de inkomsten uit verkoop van de pas zal direct terugvloeien naar de deelnemende partijen. Een ander deel zal gebruikt worden voor het dekken van de exploitatiekosten en het terugbetalen van de lening. De exploitatie van de pas kan vervolgens door VisitBrabant worden neergelegd bij een samenwerkingspartner. Het is nu nog moeilijk in te schatten of de investeringskosten op termijn kunnen worden terugverdiend door middel van voldoende inkomsten. De grote meerwaarde van deze dienst zit in de 19
indirecte opbrengsten voor de doelstelling van de beweging VisitBrabant|ConnectBrabant: Brabant wordt geprofileerd als een gastvrije regio, met een overzichtelijk en toegankelijk toeristisch aanbod. Een ander groot voordeel is dat deelnemende bedrijven door hun deelname aangesloten worden op het netwerk van ConnectBrabant, waardoor dit ecosysteem zichzelf versterkt. De tweede grote investering is het innovatietraject van het digitale ecosysteem. Omdat de uitkomst en opbrengsten ook hiervan nog onzeker zijn, is ook voor deze investering het voorstel om te werken met risicokapitaal, bijvoorbeeld door een renteloze lening vanuit de provincie. Daarnaast kan bekeken worden of innovatiefondsen (BOM en/of EU) kunnen worden ingezet. Afhankelijk van de mix van partijen die bereid zijn te investeren, kan worden afgesproken hoe de opbrengsten worden verdeeld en hoe het eigenaarschap wordt geregeld. Opbrengsten uit het verdienmodel Met het tegen betaling aanbieden van diensten aan ondernemers, instellingen, overheden en maatschappelijke organisaties, verdient de uitvoeringsorganisatie een deel van haar kosten terug. De basismethode voor het aanbieden van diensten is via een lidmaatschap bij ConnectBrabant. Ondernemers uit de vrijetijdssector kunnen op vier verschillende manieren partner/lid worden van de ConnectBrabant-gemeenschap: gratis (zgn. freemium); basis; premium en ten slotte gold. Er wordt nog bekeken of een deel van het lidmaatschapsgeld flexibel wordt gemaakt en aan de omvang van de onderneming wordt gekoppeld. De opzet van dit systeem is gebaseerd op ervaringen in andere regio’s. In het kader op de volgende pagina zijn enkele voorbeelden opgenomen. Door het lidmaatschap ontstaat een grotere binding met de organisatie VisitBrabant en tussen de leden onderling. Naast het afnemen van diensten via het lidmaatschapsmodel, zal VisitBrabant alle diensten ook los aanbieden. Onderstaand schema toont per soort lidmaatschap de voordelen voor de deelnemende ondernemers en instellingen. GOLDLIDMAATSCHAP Toegang tot alle netwerkbijeenkomsten Volledige marketingtoolkit (inclusief korting op gezamenlijke media-inkoop en korting op customer data arrangementen op maat) Alle diensten van het premiumlidmaatschap Inclusief PREMIUMLIDMAATSCHAP Gratis toegang tot twee netwerkbijeenkomsten ConnectBrabant Gratis deelname aan één workshop of training per jaar Extra onderdelen marketingtoolkit en hogere vermelding in communicatie-uitingen. Inzicht in meetresultaten op hoofdlijnen Alle diensten van het basislidmaatschap Inclusief BASISLIDMAATSCHAP Recht op het voeren van het keurmerk VisitBrabant (incl. schildje) Toegang tot één netwerkbijeenkomst kwartaalrapportage met basisgegevens Basismarketingtoolkit met onder meer gebruik beeldbank, doorklikfunctie op de website. Alle diensten van het fremiumlidmaatschap Inclusief FREMIUM (KOSTELOOS) Maandelijkse nieuwsbrief Toegang tot onlinenetwerk inclusief LinkedIn Vermelding op de site Ondernemers en instellingen die alleen gebruik maken van het gratis of het basislidmaatschap kunnen tegen betaling ook losse diensten van ConnectBrabant afnemen die gratis of met korting worden aangeboden onder het premium- en goldlidmaatschap. Naar verwachting zal het lidmaatschap vanaf 2015 de eerste inkomsten genereren. Vanaf 2017 worden deze inkomsten substantiëler en naar verwachting zullen in 2020 de meerderheid van de Brabantse ondernemers en instellingen lid zijn en wordt dus het optimum bereikt. De prognose van de inkomsten uit dit lidmaatschap is gebaseerd op een uitgebreide benchmark van lidmaatschapssystemen in vergelijkbare regio’s in Nederland, Europa en Canada. Voor Brabant wordt uitgegaan van een bereik in 2020 van 1000 bedrijven, waarvan 600 een basislidmaatschap gaan afnemen, 20
300 een premium en 100 een gold-lidmaatschap. In de jaren daaraan voorafgaand is een ingroeimodel gehanteerd. De inschatting van opbrengsten in Brabant uit een lidmaatschap bevat uiteraard nog een aantal onzekere factoren. Zo is op voorhand niet met zekerheid te stellen hoeveel ondernemers in de praktijk bereid zijn te betalen voor bepaalde dienstverlening. Het verdienmodel is daarom ook een ontwikkeltraject waarbij steeds bekeken zal moeten worden hoe een en ander het beste vorm kan krijgen. Naast het lidmaatschap voor de gehele vrijetijdssector, wordt ook onderzocht of een tiental grote sponsors kan worden aangetrokken bij VisitBrabant. Het gaat dan om zeer grote bedrijven, zowel uit de vrijetijdssector als uit andere economische sectoren, die een meer algemeen belang hebben bij een sterk vrijetijdsaanbod in Brabant en de marketing daarvan. Deze partners dragen een groter jaarlijks bedrag bij en kunnen bijvoorbeeld een plaats krijgen in de Advisory Board waardoor zij mede het beleid bepalen van VisitBrabant. Bij het realiseren van deze sponsoring kan dit bedrag worden toegevoegd aan het nog op te richten fonds voor vrijetijdseconomie. Hieronder staan onderdelen van de producten die via het lidmaatschap worden aangeboden. De Marketingtoolkit VisitBrabant biedt een marketingtoolkit aan voor ondernemers in de vrijetijdssector. Hierin zijn bijvoorbeeld opgenomen: advies op maat over aansluiten bij on-brand-activiteiten in het kader van VisitBrabant; een beeldbank, die ondernemers toegang biedt tot hoogwaardig fotomateriaal voor eigen uitingen; korting op formats voor een eigen website, eventueel aan te vullen met hosting; gezamenlijke media-inkoop; merchandising, waardoor ondernemers Brabant-gadgets goedkoper kunnen inkopen. De kosten en opbrengsten van deze producten dienen in evenwicht te zijn wanneer deze dienst als los product wordt aangeboden. Zo zal bijvoorbeeld gezamenlijke media-inkoop voordeel bieden voor de Connectleden en bijdragen aan de afstemming van de marketing, maar geen netto opbrengst opleveren voor VisitBrabant en geen netto kosten. Via het lidmaatschap worden de marketingdiensten gedeeltelijk gratis of met korting aangeboden. Een heel belangrijk onderdeel van de marketingtoolkit is de toegang tot consumentendata op maat. Alle data van bezoekers aan de website en van de VisitBrabantpas zullen worden verzameld, zoals aantal bezoeken aan de site, geografische gegevens, gedrag op de site, de paginaweergaves, gebruik van mobile applicaties en de gemiddelde tijd die op de site wordt doorgebracht. Deze data vormen een interessante bron voor ondernemers om hun marketingstrategie te optimaliseren. Deze data worden bovendien gecombineerd met bezoekersdata afkomstig uit andere projecten, zoals e-Sphere. Omdat de consumerdatabase als innovatietraject wordt ontwikkeld, zullen de opbrengsten van deze dienst onderdeel zijn van de financiering van dat traject. VisitBrabant zal wel de korting kunnen aanbieden, maar kan de opbrengsten niet of slechts gedeeltelijk inzetten voor de financiering van de basisorganisatie. Traffic via online portaal Op de website en via de social media van VisitBrabant krijgen ondernemers de mogelijkheid om te adverteren. Ook kunnen zij eigen arrangementen aanbieden via de site. Ondernemers betalen niet ‘vooraf’ maar ‘achteraf’ voor iedere bezoekers die via de site of social media van VisitBrabant op de site van de ondernemer terecht komt. Dit product wordt operationeel zodra de online portaal voldoende kwaliteit en omvang heeft. Dat start naar verwachting medio 2015 en bereikt in 2018 een optimum. Uit deze dienst zal VisitBrabant financiële opbrengsten kunnen verwachten, omdat de uitvoeringskosten relatief laag zijn en de waarde hoog. Workshops, trainingen en bijeenkomsten Samen met de Leisure Academy (die zich breed organiseert in de hele keten van MBO t/m WO met partners als de Rooi Pannen, St. Lucas, NHTV, Avans, Fontys en TU) organiseert ConnectBrabant workshops en trainingen voor ondernemers uit de vrijetijdssector. Deelnemers die zich aanmelden via ConnectBrabant ontvangen een korting. VisitBrabant maakt hiervoor geen extra kosten en ontvangt geen extra inkomsten. ConnectBrabant organiseert daarnaast zelf of in samenwerking met partners netwerkbijeenkomsten waarvoor een toegangsprijs in rekening wordt gebracht, Connectleden krijgen korting. 21
Opbrengsten uit projecten De uitvoeringsorganisatie VisitBrabant voegt waarde toe aan on-brand-projecten door ze te laten aansluiten bij de brede VisitBrabant-strategie, bijvoorbeeld via marketing en de toegang tot relevante netwerken. Deze waarde wordt in rekening gebracht door VisitBrabant via een projectfee. Dat is een bedrag dat in rekening wordt gebracht náást de kosten van VisitBrabant voor de inzet van flexibele medewerkers, specifieke kennis en specifieke systemen bij projecten in de flexibele schil. Met die overheadfee wordt een deel van de kernorganisatie bekostigd. Het bedrag is een inschatting, maar zal in de praktijk afhangen van de omvang van de projecten en de specifieke afspraken die daarover met partners gemaakt gaan worden. Toelichting: voor een on-brandproject dat door VisitBrabant wordt uitgevoerd worden alle uren van de medewerkers (voornamelijk freelancers en een klein urenaandeel van één projectmanager) gefinancierd uit het projectbudget. Uit dat projectbudget worden ook de kosten betaald die specifiek voor het on-brand-project worden gemaakt, zoals het inrichten van de administratie en drukwerk. Daarnaast wordt uit het projectbudget een overhead-fee betaald aan VisitBrabant, omdat het on-brand-project meevaart op de kracht van VisitBrabant, bijvoorbeeld via de marketingspecialist en de salesmanager, die dit project verbinden aan kansen voor de shortbreakmarkt.
Transitieplan: stappen naar een volwaardig VisitBrabant|ConnectBrabant
2014: Transitie naar VisitBrabant en uitfasering Kwartiermakersteam Om daadwerkelijk te kunnen starten met de nieuwe organisatie VisitBrabant is een transitiefase voorzien in de periode maart 2014 - december 2014. In onderstaand overzicht is aangegeven welke stappen zijn te onderscheiden in de transitie van het Vrijetijdshuis tot een nieuwe operationele organisatie voor VisitBrabant. De inzet van het kwartiermakers team wordt per stap steeds verder afgebouwd en de nieuwe organisatie voor VisitBrabant wordt steeds verder opgebouwd. Bij het opbouwen van VisitBrabant gaat het om de opbouw van het nieuwe team, de opbouw van het merk VisitBrabant - met enkele sublabels (Connect, Share, Invest, Route) - en het opbouwen van de daadwerkelijke productie en dienstverlening van de uitvoeringsorganisatie. Stap 1: Afbouw Vrijetijdshuis, opbouw VisitBrabant maart - juli 2014 In deze fase wordt een mengvorm gehanteerd van de bestaande organisatie Vrijetijdshuis en de uitwerking van de plannen voor de nieuwe organisatie VisitBrabant. Het functioneel ontwerp van VisitBrabant |ConnectBrabant, zoals beschreven in deze rapportage van de kwartiermaker, wordt met een eerste groep van samenwerkingspartners (organisaties en ondernemers) verder uitgewerkt en resulteert in operationele afspraken. Samen met de partners (ondernemers en overheid) wordt het marketingplan ontwikkeld waarmee on-brand thema's, marketingdoelgroepen en marketinginstrumenten in beeld komen. In deze fase wordt duidelijk welke medewerkers van het Vrijetijdshuis meegaan naar de nieuwe organisatie en worden er nieuwe medewerkers aangetrokken. Zodra de directeur van VisitBrabant is aangesteld, zal de kwartiermaker zijn werkzaamheden als aanjager van de opbouwfase aan de directeur overdragen. De nieuwe organisatie verhuist naar een geschikter pand en presenteert zich met de nieuwe naam en huisstijl. Tijdens deze periode is er dus veel werk achter de schermen en zijn er van buitenaf nog weinig nieuwe projecten of producten te zien. Aan het eind van deze periode wordt opgeleverd: uitgewerkt plan organisatie VisitBrabant, inclusief afspraken met partnerorganisaties; zicht op medewerkersteam van VisitBrabant; nieuwe locatie voor de serviceorganisatie met nieuwe huisstijl; start zichtbaarheid, corporate communicatie; prille vorm van de corporate website; plan van aanpak voor het digitale ecosysteem.
22
Stap 2: Opbouw VisitBrabant, juli - oktober 2014 In deze fase wordt VisitBrabant daadwerkelijk gebouwd. De ‘winkel’ is open en we activeren de Connectnetwerken waarbinnen Business Development en productontwikkeling van start gaan. Nog niet alle producten zijn beschikbaar of volledig uitontwikkeld. Het digitale ecosysteem begint te groeien. Het vaste team van VisitBrabant is aan het einde van deze stap compleet. Steeds wanneer een (senior)medewerker bij VisitBrabant is aangesteld, stopt het bouwteam met het aanjagen van taken op dat gebied. Het ad interim-team bouwt zijn werkzaamheden in deze fase dus geheel af, stap voor stap. Deze geleidelijke overdracht waarborgt een goede transitie. De campagne van VisitBrabant start zodra er voldoende dienstverlening kan worden geboden, zodat Brabant en de directe omgeving bekend raken met de nieuwe organisatie/beweging. Aan het eind van deze periode wordt opgeleverd: het digitale ecosysteem in basale vorm; het complete team van VisitBrabant; het systeem van workshops, tafels, informatievoorziening, service center voor ConnectBrabant; start campagne VisitBrabant gericht op Brabant en omgeving. Stap 3: Doorontwikkeling VisitBrabant, oktober - december 2014 VisitBrabant is nu volledig operationeel. In deze fase zijn alle taakvelden en productgroepen actief. Het verdienmodel is verder uitgewerkt tot concrete toepassingen, maar kan pas in de volgende fase worden geactiveerd als het bereik van VisitBrabant groter is en alle Connectproducten verder zijn ontwikkeld. Op specifieke onderdelen van het verdienmodel wordt geïnvesteerd in samenwerkingsverbanden, zoals bij de VisitBrabantpas.
December 2014 – 2016: Ontwikkelfase Bij aanvang van deze periode is de basisorganisatie op orde en wordt nu alle aandacht gericht op het aanbieden van kwalitatief hoogstaande producten en diensten. In deze periode worden ook de twee belangrijke pijlers verder ontwikkeld en opgeleverd: het digitale ecosysteem en de VisitBrabant pas. De diensten vanuit ConnectBrabant worden in deze periode steeds verder uitgebreid. Dat is mogelijk omdat het netwerk met alle partners in steeds verder groeit. Van hieruit kan ook het verdienmodel opstarten. De samenwerking met partners is verder geoperationaliseerd. Bezoekersdata krijgen voldoende massa en waarde om als product van ConnectBrabant ingezet te gaan worden. 2017 – 2018: Bestendigingfase In deze fase wordt het netwerk van ConnectBrabant uitgebouwd: het overgrote deel van de potentiële partners is dan aangesloten en er ontstaat steeds meer massa om gezamenlijke productontwikkeling en marktbewerking op een hoger kwaliteitsniveau te brengen. Dit online portaal etaleert een volwaardig Brabantse vrijetijdsaanbod. Het verdienmodel begint in deze fase goed te lopen en de aanloopsubsidie kan worden afgebouwd. 2019 – 2020: Oogstfase en doorontwikkeling In deze fase zijn de opbrengsten van VisitBrabant|ConnectBrabant op het ambitieniveau dat is gesteld in het beleidskader. De beoogde producten van ConnectBrabant worden door de uitvoeringsorganisatie aangeboden, het digitaal ecosysteem werkt optimaal en het netwerk van ConnectBrabant is maximaal aangehaakt. In deze fase wordt de verdere doorontwikkeling van producten en diensten ingezet, worden prioriteiten bijgesteld en nieuwe strategieën ontwikkeld.
23
