Rapport bij oplevering Natuurbrandverspreidingsmodel

Geodan b.v. EEN WERELD VAN GEO- INFORMATIE

President Kennedylaan 1 1079 MB Am sterdam (NL) Tel. +31 (0)20 - 5711 311 Fax +31 (0)20 - 5711 333 E-m ail [email protected] W ebsite www.geodan. nl

eindrapportage

Rapport bij oplevering Natuurbrandverspreidingsmodel In opdracht van:

Instituut Fysieke Veiligheid

Datum Versie Status

28 januari 2014 versie 1 definitief Extern document

EEN WERELD VAN GEO- INFORMATIE

Eindrapportage

Rapport bij oplevering Natuurbrandverspreidingsmodel

Inhoudsopgave 1

Aanleiding ................................................................................................................ 3

2 2.1 2.2 2.3 2.4

Uitvoering project .................................................................................................... 4 Doelstelling................................................................................................................ 4 Werkzaamheden project ............................................................................................ 4 Definitiefase............................................................................................................... 4 Realisatiefase ............................................................................................................ 5

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Resultaten ................................................................................................................ 6 Functionaliteit Natuurbrandverspreidingsmodel .......................................................... 6 Overige niet-functionele resultaten ............................................................................. 7 Openstaande punten ................................................................................................. 7 Communicatie en PR ................................................................................................. 8 Oplevering en eindpresentatie ................................................................................... 8

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Aanbevelingen voor vervolg ................................................................................... 9 Toepasbaarheid en beheer natuurbrandmodel ........................................................... 9 Functionaliteit ............................................................................................................ 9 Gegevens .................................................................................................................. 9 Andere natuurtypes ................................................................................................... 9 Toepasbaarheid in de gehele veiligheidsketen ......................................................... 10 Rapportage voor (Europees) onderzoek .................................................................. 10

3

4

Datum Versie Status

28-01-2014 1, definitief Extern document

2 / 10


Eindrapportage

1


Aanleiding

In 2011 en de eerste helft van 2012 is gewerkt aan het ontwikkelen van een proof of concept voor het natuurbrandverspreidingsmodel binnen het i-Bridge project. Deze proof of concept is in mei 2012 tijdens natuurbrandoefeningen van Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden in de praktijk getest. De resultaten waren zodanig positief, dat er zowel bij de gebruikers als bij de leden van de Stuurgroep Natuurbranden van de Brandweer Nederland, de wens werd uitgesproken de natuurbrandmodellering ook in de dagelijkse praktijk toe te passen. Bovendien vormt het Natuurbrandverspreidingsmodel een onderdeel binnen het Landelijk Werkprogramma Natuurbranden van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Vanuit het project effectief blussen is subsidie beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van de proof of concept naar een basismodel voor heidegebieden (vanuit het basismodel kan het uiteindelijk te ontwikkelen verspreidingsmodel voor heel Nederland en mogelijk ook internationaal, worden opgebouwd) dat geschikt is voor gebruik in de praktijk. Dit project is uitgevoerd door IFV en Geodan in de periode april- juli 2013. Dit rapport beschrijft de resultaten van het project.

Datum Versie Status


3 / 10


Eindrapportage

2


Uitvoering project

2.1 Doelstelling De doelstelling van het project was door ontwikkelen van de Proof of Concept tot een stabiele versie van het basismodel voor heidegebieden dat in de dagelijkse praktijk gebruikt kan worden. Het resultaat van het project is een natuurbrandverspreidingsmodel (basismodel) dat eenvoudig werkt en dat stabiel en robuust is. Ook dient dit model als basismodel waaraan de overige Nederlandse landschappen zoals duin, veen en bos eenvoudig te koppelen zijn, zodat er uiteindelijk een compleet Landelijk Model ontstaat.

2.2 Werkzaamheden project De doorontwikkeling van het natuurbrandmodel bestond uit de volgende onderdelen: • • • •

Stabiliseren & robuust maken van het model Uitbreiden en aanpassen van de functionaliteit Aanpassen van de configuratie Installatie, documentatie, inrichten van het databeheer

2.3 Definitiefase Voor aanvang van het project is door Geodan een memo uitgebracht met daarin de uitgangspunten voor het verbeterde model. De uitgangspunten waren: • Het model moet naast een internetversie, stand alone kunnen werken, waarbij de uitkomst van de berekening waar mogelijk kan worden opgenomen in alle crisismanagement en/of command en control systemen. Data output conform standaard (shape/GML); • Het model moet eenvoudig te bedienen zijn door de meldkamer, de OvD die als eerste ter plaatse is of binnen het CoPI in het veld. Het model werkt op een standaard windows PC, gelijktijdig met andere programma’s; er is geen aparte PC voor nodig; • De uitkomst van het onderzoek naar brandstofmodellen op de Veluwe moet in overleg met Efectis worden gekoppeld aan het verspreidingsmodel. Dit geldt ook voor brandstofmodellen die ontwikkeld zullen worden voor andere typen landschap; • Koppeling geografische basisbestanden van heel Nederland die beschikbaar moeten staan voor het model (ook zonder internetverbinding) • De berekening moet opgestart kunnen worden vanuit zowel punt (GPS coördinaat) als vanuit plot. De weergave van de ‘te verwachten’ verspreidingslijnen moet duidelijk Datum Versie Status


4 / 10


Eindrapportage


onderscheiden worden van de weergave ‘werkelijke’ brandverspreiding zoals is geplot in het veld (duidelijk van de kaartlaag te onderscheiden gekleurde lijnen die de brandverspreiding in de tijd weergeven). Aanvullend zijn de volgende wensen qua functionaliteit aangegeven: - Verbeterde foutafhandeling en logging - Ondersteuning meerdere configuratie- en landscapefile bestanden - Multi-user (nu kan maar 1 gebruiker tegelijk de service aanroepen van de internetversie) - het aangeven van stoplijnen of gebluste gebieden (waar het vuur niet overheen kan komen) - Naast het starten van het model vanuit een (GPS) startpunt, ook vanuit plot uit het veld - Simpele (exporteerbare) tekenfunctionaliteit om prognoses aan te geven om te kunnen delen. - Installatie en configuratie VM en Ubuntu (32 bits) - Installatie en configuratie PostgreSQL/PostGIS en Geoserver (WMS), - Inrichten database (PostGIS), incl Top10NL - Installatie en configuratie Natuurbrandmodel en landscapefile generator - Documentatie bovenstaande (archieffunctie) Om het natuurbrandmodel eenvoudig te kunnen gebruiken is afstemming met de gebruikers nodig over de gewenste functionaliteit en over de manier waarop het model te bedienen is en hoe het er uit ziet. Op 21 maart 2013 is daarom een gezamenlijk startoverleg gevoerd om de uitgangspunten uit de eerdere memo van Geodan om te zetten in concrete doelen. Tijdens dit overleg is afgesproken om niet alle specificaties vast te zetten maar gedurende de ontwikkelperiode via terugkoppeling de specificaties verder uit te werken.

2.4 Realisatiefase Tijdens de realisatiefase zijn diverse momenten geweest waarin afstemming is geweest met de gebruikers. Tijdens de oefening is voornamelijk gelet op de gebruikersvriendelijkheid van het model in een operationele situatie. -

Datum Versie Status

21 maart: startbijeenkomst, Arnhem 22 april: klankbordgroep bijeenkomst, Arnhem 22 mei: Copi oefening Veiligheid en Gezondheidsregio Gelderland Midden, Arnhem 23 mei: presentatie aan projectgroep Effectief blussen, Apeldoorn 27 juni: eindpresentatie, Harskamp 15 augustus: projectevaluatie, Amsterdam


5 / 10


Eindrapportage

3


Resultaten

3.1 Functionaliteit Natuurbrandverspreidingsmodel De functionaliteit genoemd in 2.3 is bijna geheel geïmplementeerd en heeft geresulteerd in onderstaande interface.

De interface geeft gebruikers de mogelijkheid om gebieden te selecteren, te bewerken en op te slaan voor hergebruik (stap 1). Elke rekenmodel krijgt een tijdstip van start mee waaraan ook de weerparameters gekoppeld worden. Van 5 meteostations kunnen optioneel online de gegevens ingelezen worden (stap 2). Vervolgens is het mogelijk om een vuurfront in te tekenen en een model run te starten (stap 3). De gegevens worden opgeslagen maar kunnen ook gedownload worden als shapefile (stap 4).

Datum Versie Status


6 / 10


Eindrapportage


Voor de weergegevens is een apart scherm ontwikkeld waar de data bijgehouden kan worden. Hierbij kan gekozen worden voor eigen data of gegevens van meteo stations.

3.2 Overige niet-functionele resultaten •

•

Een significant gedeelte van het werk bestond uit het schrijven van code op de server. Voornaamste taak was het stabiel maken van de code (van proof-of-concept naar productie omgeving). Daarnaast is code toegevoegd om vuurfronten te kunnen toevoegen en oude terreinresultaten op te halen. De installatie en configuratie van de ‘Virtual Machine’ leverde een product op dat op elke moderne computer valt te installeren. Hierdoor heeft het IFV beschikking over zowel een online versie middels gebruik van vaste service bij Geodan in Amsterdam als een offline versie van het model middels één of meerdere door Geodan ingerichte laptops, die worden aangekocht door en in eigendom zijn van de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM).

3.3 Openstaande punten De volgende onderdelen zijn niet gerealiseerd tijdens het project • Geen stoplijnen ten bate van meer aandacht voor stabiele en overzichtelijke versie. Dit is besproken tijdens het overleg van 22 mei. • De resultaten van het onderzoek op de Veluwe zijn nog niet beschikbaar gekomen vanuit Amerika. Hierdoor was het niet meer mogelijk om deze mee te nemen in dit traject van de ontwikkeling van het model.

Datum Versie Status


7 / 10


Eindrapportage


3.4 Communicatie en PR • •

•

• •

Op 7 maart 2013 is het model gedemonstreerd op het landelijk congres natuurbranden in Stroe. Hierbij heeft Geodan ondersteuning verleend met personeel en hardware. Enkele keren is het model nog tijdens de ontwikkelfase ingezet bij een natuurbrand oefening of een werkelijke natuurbrand. Geodan heeft hierbij online ondersteuning geboden. In augustus 2013 is een artikel verschenen in het blad Nationale Veiligheid en Crisisbeheersing over het project. Geodan heeft dit artikel in samenwerking met het IFV geschreven. Er zijn ook artikelen verschenen in het vakblad Incident (september 2013) en Verbinding (september 2013) Op de website van IFV (http://www.infopuntnatuurbranden.nl/) is informatie over het project verschenen.

3.5 Oplevering en eindpresentatie Op 27 juni 2013 in ‘t Harde is het model gepresenteerd en zijn demonstraties van het model gegeven.

Datum Versie Status


8 / 10


Eindrapportage

4 4.1


Aanbevelingen voor vervolg Toepasbaarheid en beheer natuurbrandmodel

Het model is nu nog alleen door IFV medewerkers te bedienen. In de toekomst is het ook de bedoeling dat het model o.a. door de brandweer, hulpverleners, natuurbeheerders zelf gebruikt kan worden. Hiervoor moet het model in een omgeving worden geimplemteerd van waaruit het benaderd kan worden door de toekomstige gebruikers. Ook het (toegangs)beheer zal dan geregeld moeten worden. Daarnaast is het interessant om de mogelijkheden te onderzoeken om het model aan te sluiten op Virtual Reality systemen, om daarmee de mogelijkheden voor het realistisch oefenen van natuurbranden te verbeteren in afstemming met VGGM. Daarnaast is het noodzakelijk om voor de toekomst een regeling te treffen voor hosting- en beschikbaarheid van de online versie, waarbij ook het Beheer en eigendom van het model geborgd zal moeten worden.

4.2

Functionaliteit

Als eerstvolgende verbeterslag aan het model is de uitbreiding met de volgende functionaliteit benoemd: - Stoplijnen; dit zijn lijnen waar de brand niet overheen kan in het model. - Tegenbrand; Het mogelijk maken van het starten van meerdere branden op verschillende tijdstippen in het model. - Mogelijkheid van het gebruik van verschillende brandstofdata, bijvoorbeeld van terreinbeheerders of vanuit het in de praktijk uitgevoerde brandstofonderzoek in verschillende in Nederland voorkomende landschappen. Hierdoor zou het mogelijk zijn om een nog betrouwbaardere uitvoer te genereren.

4.3

Gegevens

Om het model actueel te houden en inzicht te hebben in de actualiteit en de kwaliteit van de brandstofdata (de data die gebruikt wordt om het model mee door te rekenen) is het van belang dat deze data vanuit de landelijke geodata infrastructuur (naast de data uit het IFV/VGGM/VNOG brandstofonderzoek) benaderd kan worden en dat dit structureel geborgd is als onderdeel van het gebruik en beheer van het model.

4.4

Andere natuurtypes

Doorontwikkelen van het natuurbrandmodel voor duin, bos, etc. Een aandachtspunt hierbij is de kwaliteit en beschikbaarheid van actuele vegetatie data (brandstof data).

Datum Versie Status


9 / 10


Eindrapportage

4.5


Toepasbaarheid in de gehele veiligheidsketen

Het natuurbrandmodel is niet alleen voor repressie bruikbaar, maar kan ook ingezet worden voor preventie, preparatie, nazorg (forensisch onderzoek, strafrechtelijk onderzoek). In een vervolgfase kan onderzocht worden wat er voor deze toepassingen aan specifieke functionaliteit gewenst is.

4.6

Rapportage voor (Europees) onderzoek

Er is een vraag vanuit het EFFIS (EU) gekomen of het 'operationeel bruikbare model' doorontwikkeld kan worden naar Europees niveau. EFFIS werkt op dit moment met modellen die veel grofmaziger werken. Om de haalbaarheid hiervan te bepalen, zal onderzocht moeten worden welke eisen er aan de data worden gesteld vanuit EFFIS, zodat het in Europese database kan worden opgenomen. Het is goed om hierin ook een relatie te leggen met de Inspire projecten, die er voor moeten zorgen dat Europese geodata openbaar beschikbaar komt.

Datum Versie Status


10 / 10

Rapport bij oplevering Natuurbrandverspreidingsmodel

Recommend Documents