Raadsvoorstel Vergadering: Agendanummer Opiniërende vergadering Portefeuillehouder
: : : :
26 mei 2009 8 12 mei 2009 W.H. van der Hoeven
Onderwerp
:
Verzelfstandiging en bestuurlijke fusie openbaar onderwijs Aalburg
Aan de raad, 28 april 2009 Beslispunt(en): 1. Besluit om in te stemmen met de verzelfstandiging per 1 augustus 2009 van het openbaar onderwijs Aalburg in de vorm van een stichting zoals aangegeven in artikel 48 van de Wet op het Primair onderwijs. 2. Besluit om in te stemmen met het per 1 augustus 2009 overdragen van de opgebouwde voorzieningen aan Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena. 3. Besluit om in te stemmen met het om-niet overdragen van de schoolgebouwen en schoolterreinen per 1 augustus 2009 aan Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena. 4. Besluit om in te stemmen met het beschikbaar stellen van een bedrag ter hoogte van € 317.000 in het kader van de overgangsregeling kosten administratie beheer en bestuur bij verzelfstandiging van het openbaar onderwijs. 5. Besluit om de heren R. Bronsgeest, B. Buchholtz, R. Dekker, E. Dorrestijn, B. Eertink, N. Kostense en J. Struik te benoemen als bestuurslid van de Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena.
Inleiding De gemeente Aalburg vormt het bestuur van de openbare scholen J. Henri Dunant school in Wijk en Aalburg, Den Biekûrf in Babyloniënbroek en de Prins Willem Alexanderschool in Eethen. Elke gemeente is op grond van de Wet op het primair onderwijs (Wpo) verantwoordelijk voor het zorgen voor voldoende aanbod van openbaar basisonderwijs binnen haar gemeentegrenzen. De bestuursvorm waarin dat wordt gedaan is de vrije keuze van elk gemeentebestuur. Het openbaar primair onderwijs in het Land van Heusden en Altena is momenteel bestuurlijk als volgt georganiseerd: de Stichting Openbaar Onderwijs gemeente Woudrichem, het gemeentebestuur van Aalburg en de Bestuurscommissie Openbaar Onderwijs Werkendam. In 2007 zijn de eerste gesprekken gestart met de schoolbesturen uit Werkendam en Woudrichem om de mogelijkheden van een bestuurlijke fusie te onderzoeken. Op 1 september 2008 is door de drie schoolbesturen van Aalburg, Werkendam en Woudrichem een intentieverklaring getekend. Hierin hebben de bestuurscommissie openbaar onderwijs Werkendam, Stichting openbaar onderwijs gemeente Woudrichem en de gemeente Aalburg de intentie vastgelegd voor het bestuurlijk samengaan van de openbare scholen in een stichting op basis van artikel 48 Wet Primair Onderwijs. De afgelopen periode is er met de drie besturen gewerkt aan de voorbereiding van deze fusie.
-2-
Argumenten 1.1 Verzelfstandiging is een oplossing voor de dubbele petten problematiek. Een reden om het openbaar onderwijs te verzelfstandigingen is het oplossen van de dubbele petten problematiek. Hiermee wordt de mogelijke spanning bedoeld tussen de rol die de gemeente heeft als lokale overheid en de rol als bevoegd gezag voor het openbaar onderwijs. 1.2 Schaalvergroting zorgt voor een betere spreiding van risico’s en er kan gewerkt worden aan verdere kwaliteitsverbetering. Per 1 augustus 2006 is lump sum financiering ingevoerd, daarmee zijn de financiële risico’s voor kleinere besturen toegenomen. De huidige schaal van het openbaar onderwijs in Aalburg is 272 leerlingen. Door een bestuurlijke fusie met de schoolbesturen in Werkendam en Woudrichem wordt het leerlingenaantal ongeveer 900. Dit zorgt voor een betere spreiding van personele en financiële risico’s. In een grotere organisatie kan een goede bestuurs- en ondersteuningorganisatie worden ingericht, hierdoor kan kwaliteitsverbetering plaatsvinden. 1.3 Openbaar onderwijs komt door verzelfstandiging in dezelfde positie als het bijzonder onderwijs. Door verzelfstandiging komt het openbaar onderwijs in een bestuurlijk vergelijkbare positie als het bijzonder onderwijs. Deze positie schept helderheid naar alle besturen. Binnen de fusie kan het openbaar onderwijs haar kenmerken behouden en verder versterken. 2.1 De financiële administratie van de gemeente en het openbaar onderwijs worden door een verzelfstandiging gescheiden. Met de overdracht van het bestuur aan de stichting wordt de vermogensrechtelijke scheiding tussen het openbaar onderwijs en de gemeente geëffectueerd. Dit betekent dat de opgebouwde voorzieningen van het openbaar onderwijs worden overgedragen aan de stichting. 3.1 Het overdragen van de gebouwen is een wettelijke verplichting. Uitgangspunt van de wet is dat schoolbesturen eigenaar zijn van de gebouwen waarin zij hun onderwijs verzorgen. De grond en de schoolgebouwen worden in eigendom overgedragen aan het nieuwe stichtingsbestuur door middel van de “ akte van bestuursoverdracht’. 4.1 Het betalen van een bruidsschat geeft het nieuwe bestuur de mogelijkheid om een goede organisatie op te bouwen. Het ministerie van OC&W heeft voor het openbaar onderwijs een overgangsregeling ontworpen, welke de gemeente éénmalig in staat stelt het openbaar onderwijs bij verzelfstandiging extra middelen mee te geven, de zogenaamde ´bruidsschat´. Dit is maximaal 17 keer de Rijksvergoeding administratie, beheer en bestuur. Het nieuwe bestuur is ook verplicht deze extra middelen aan administratie, beheer en bestuur te besteden. Dit bedrag mag aan het bestuur worden meegegeven, zonder dat dit leidt tot een doorbetalingsverplichting aan het bijzonder onderwijs. Aan de gemeente Aalburg wordt in dit perspectief een éénmalige bijdrage van € 317.000,-- gevraagd. Met deze bijdrage wordt het nieuwe bestuur in staat gesteld een professionele bestuurs- en ondersteuningsorganisatie in te richten.
-3-
In de regeling staat dat het bedrag niet in één keer uitgekeerd mag worden, maar in een periode van vijf jaar beschikbaar gesteld dient te worden. Voor Aalburg betekent dit: 2009 € 40.000,-2010 € 97.000,-2011 € 65.000,-2010 € 60.000,-2012 € 55.000,-In Woudrichem is kort geleden het openbaar onderwijs verzelfstandigd en is een bruidsschat meegegeven van 4 maal de vergoeding voor administratie, beheer en bestuur. Het verschil met de situatie in Woudrichem en de huidige situatie van 12,7 keer de vergoeding voor administratie, beheer en bestuur kan als volgt verklaard worden: o In Woudrichem was sprake van een één op één-situatie: één gemeente die het openbaar onderwijs van één zelfstandige school overdroeg aan een nieuw gevormd stichtingsbestuur. o Nu is sprake van drie schoolbesturen en drie organisaties die fuseren tot één nieuwe organisatie, waarbij 7 zelfstandige scholen betrokken zijn met een totaal van afgerond 880 leerlingen. Feitelijk is sprake van 9 scholen, omdat De Regenboog in Dussen een nevenvestiging vormt van De Wilgenhoek in Hank. Ook in Woudrichem is sprake van een nevenvestiging. o Woudrichem kende geen bovenschools management, omdat de organisatie doorvoor te klein was en bijgevolg niet noodzakelijk. In de nieuwe situatie is bovenschools management een vereiste om op een goede manier sturing aan het onderwijs te kunnen geven. Kortom de wezenlijk van Woudrichem afwijkende situatie maakt een hogere bruidsschat noodzakelijk. Door de VOS/ABB is berekend welk bedrag aan bruidsschat noodzakelijk is om de nieuwe organisatie zodanig vorm te geven dat deze toekomstbestendig is. Het voorstel van de VOS/ABB hebben wij laten toetsen door een onafhankelijk accountantsbureau. Het rapport van dit bureau bevestigt de uitkomsten van het voorstel van de VOS/ABB. Beide rapporten liggen voor u ter inzage bij de raadstukken. 5.1 Het benoemen van bestuursleden voor de stichting is een taak van de gemeenteraad. De drie schoolbesturen hebben met elkaar afspraken gemaakt over de procedure om te komen tot een bestuur voor de nieuw te vormen stichting. De afspraak is gemaakt dat elke toetredende bestuurlijke entiteit twee bestuursleden voordraagt aan de gemeenteraden. Eén voordracht wordt gedaan door de oudergeleding van de (G)MR. De andere voordracht wordt gedaan door het huidige bestuur van de betreffende entiteit. De zes aldus voorgedragen beoogde bestuursleden dragen gezamenlijk een bestuurslid voor die door de gemeenteraden in de functie van voorzitter benoemd wordt. Elk bestuur heeft twee bestuursleden voorgedragen en deze zes bestuursleden dragen de heer Kostense als voorzitter voor. Het verzoek aan de gemeenteraad om de zeven kandidaten te benoemen als bestuurslid. Kanttekeningen De opgebouwde voorzieningen en de schoolgebouwen en schoolterreinen worden overgedragen aan de Stichting, echter de gemeenteraad blijft verantwoordelijk voor de instandhouding van het openbaar onderwijs. De Stichting mag geen school opheffen. De benoeming van bestuursleden, de vaststelling en wijziging van statuten en de beoordeling van de begroting en jaarrekening zijn bevoegdheden van de gemeenteraad. Het stichtingsbestuur moet jaarlijks een verslag aan de gemeenteraad uitbrengen over de werkzaamheden. De raad kan, in geval van ernstige taakverwaarlozing door het bestuur of functioneren in strijd met de wet, zelf weer voorzien in het bestuur van de scholen en zonodig de stichting ontbinden.
-4Regionale afstemming In de gemeenten Werkendam en Woudrichem vindt besluitvorming over de fusie ook in de raadsvergaderingen van mei plaats.
Strategische visie n.v.t.
Financiën Bruidsschat Voor de bijdrage voor 2009 wordt een beroep gedaan op de algemene reserve. De bijdragen in de periode 2010 – 2013 zullen worden opgenomen in de begroting 2010 waarbij een integrale afweging ten aanzien van de dekking zal worden bepaald. Overdracht voorzieningen De opgebouwde voorzieningen van het openbaar onderwijs worden overgedragen aan de stichting. De stand van de voorzieningen was op 31 december 2007 € 655.360,--. De stand van de voorzieningen op 31 juli 2009 moet worden bepaald. Door de overdracht van het openbaar onderwijs aan de stichting verdwijnt de financiële administratie uit de gemeentelijke begroting en jaarrekening. Vergelijkbaar met het bijzonder onderwijs resteren alleen de lasten die met de onderwijshuisvesting, het lokaal onderwijsbeleid en het bewegingsonderwijs te maken hebben.
Aanpak/uitvoering De stuurgroep die de fusie begeleidt, heeft ervoor gekozen de bestaande stichting in Woudrichem om te bouwen i.p.v een nieuwe stichting op te richten. Hiervoor zijn twee redenen: 1. De huidige stichting in Woudrichem hoeft niet tot 2012 te blijven bestaan om daarna geliquideerd te worden met alle kosten van dien. 2. Er wordt een kostenbesparing behaald aangezien er één inbrengakte minder hoeft te worden opgemaakt en gepasseerd bij de notaris. Nadelen zijn er niet, aangezien de inhoud van de gewijzigde statuten gelijk is aan wat er in een nieuwe stichtingsakte zou komen. Na besluitvorming kunnen de akten passeren bij de notaris en worden de verschillende partijen geïnformeerd over de fusie.
Communicatie Op basis van de wet Medezeggenschap scholen heeft de GMR instemmingsbevoegdheid bij het besluit tot een bestuurlijke fusie. De gemeentelijke medezeggenschapsraad is via deelname aan de klankbordgroep door twee leden van de raad op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen. In deze klankbordgroep zijn alle bestuursdocumenten ook besproken. In december is aan de GMR gevraagd om in te stemmen met het voornemen om te verzelfstandigen en te fuseren hierbij zijn de onderliggende bestuursdocumenten aan de GMR verstrekt. Burgemeester en wethouders van Aalburg, de secretaris, de burgemeester,
B.A. Duijster
A.M.T Naterop
Vergadering: Agendanummer Opiniërende vergadering Portefeuillehouder
: : : :
Onderwerp
:
26 mei 2009 8 12 mei 2009 W.H. van der Hoeven Verzelfstandiging en bestuurlijke fusie openbaar onderwijs Aalburg
De raad van de gemeente Aalburg,
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 28 april 2009 en gelet op de bepalingen in de Gemeentewet
besluit:
1.
2. 3.
4.
5.
Besluit om in te stemmen met de verzelfstandiging per 1 augustus 2009 van het openbaar onderwijs Aalburg in de vorm van een stichting zoals aangegeven in artikel 48 van de Wet op het Primair onderwijs. Besluit om in te stemmen met het per 1 augustus 2009 overdragen van de opgebouwde voorzieningen aan Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena. Besluit om in te stemmen met het om-niet overdragen van de schoolgebouwen en schoolterreinen per 1 augustus 2009 aan Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena. Besluit om in te stemmen met het beschikbaar stellen van een bedrag ter hoogte van € 317.000 in het kader van de overgangsregeling kosten administratie beheer en bestuur bij verzelfstandiging van het openbaar onderwijs. Besluit om de heren R.Bronsgeest, B. Buchholtz, R. Dekker, E. Dorrestijn, B. Eertink, N. Kostense en J. Struik te benoemen als bestuurslid van de Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena.
Aldus besloten in de openbare vergadering van 26 mei 2009,
de griffier,
de voorzitter,
L:\U I T B A K \R A A D 2 0 0 9 \0 5 -m e i 2 0 0 9 \0 5 -2 6 _ 0 8 -F u s i e o p e n b a a r o n d e r w i j s . d o c 1 8 -0 5 -2 0 0 9
