RAADSVOORSTEL Besluitvormend

RAADSVOORSTEL Besluitvormend

Aan de Raad

Agenda nr.

5

Beschikbaar stellen van een krediet van € 166.500,- voor het realiseren van duurzame energievoorzieningen in de nieuwbouw van MFA de Einder.

Datum 7 augustus 2013 1. Samenvatting Zowel wij als college, als de Stichting voor Sociaal Cultureel Werk Someren Eind (SSCW), hebben nadrukkelijk verzocht om bij de uitwerking van de nieuwbouw van MFA “de Einder” het toepassen van duurzame energie te onderzoeken. Uit dit begin juli jl. afgeronde onderzoek blijkt maar al te duidelijk dat zonder investeren in dergelijke maatregelen de energielasten, door de alsmaar stijgende energieprijzen over een aantal jaren, door de stichting SSCW niet meer gedragen kunnen worden. Door het toepassen van lucht-/warmtepompen wordt 90% op het gasverbruik bespaard. Deze installaties vergen wel een nog zwaardere elektra-aansluiting en een hoger elektriciteitsverbruik. Dit wordt echter voor een aanzienlijk deel gecompenseerd door, binnen de economische kaders en het beschikbaar geschikt dakoppervlak, realiseren van een Zon-PVinstallatie waarmee 60 % van de elektriciteitsbehoefte zelf wordt opgewekt. Tenslotte is een PRIVA gebouwenbeheersysteem, in een dergelijk gebouw met bijbehorende installaties, een noodzaak om deze installaties beheersbaar te maken en energieverspilling te voorkomen. 2. Voorstel Tijdens de realisatie van de nieuwbouw van MFA “de Einder” aanleggen van duurzame energievoorzieningen, in de vorm van luchtwarmtepompen en een Zon-PV installatie en een PRIVA gebouwenbeheersysteem (ter voorkoming van energieverspilling. Daarmee is investering gemoeid van € 166.500,- (incl. BTW) die over 20 cq. 25 jaar wordt afgeschreven. De gemiddelde kapitaallasten bedragen € 10.209,-. Een deel van die kapitaallasten wordt doorgeleid door het verhogen van de jaarlijkse huur met structureel € 3.000,-. In 2016 zullen de exploitatielasten van de nieuwe MFA “de Einder”opnieuw in beeld gebracht worden.

-2-

3. Inleiding 3.1 Aanleiding, achtergrond Bij het ontwikkelen van het bouwplan van de nieuwbouw van de multifunctionele accommodatie (MFA) “de Einder” in Someren-Eind, is door de portefeuillehouder uitdrukkelijk het verzoek neergelegd, om opties voor het inzetten van duurzame energiebronnen, alsmede energiebesparende maatregelen te onderzoeken. In het kader van enerzijds de exploitatielasten en anderzijds de duurzame uitstraling van de nieuwe accommodatie is het stichtingsbestuur ook zeer geïnteresseerd in rendabele voorzieningen/installaties op dit terrein. 3.2 Centrale vraag Op welke wijze kunnen wij verantwoord investeren in duurzame energievoorzieningen en energiebesparende maatregelen in MFA “de Einder”, zonder dat de totale exploitatielasten stijgen (als gevolg van stijgende energieprijzen en -belastingen) en bij voorkeur op de langere termijn dalen? 3.3 Relatie met eerder gestelde kaders en wetgeving Het door ons beschikbaar gestelde budget voor het realiseren van de nieuwbouw van MFA “de Einder” is in de richting van de ontwikkelaar BanBouw b.v. uit Nuenen bijzonder krap gesteld. BanBouw heeft aangegeven dat zij binnen dit krappe budget geen enkele mogelijkheid zien om een dergelijk geavanceerde regelinstallatie, laat staan duurzame energievoorzieningen te realiseren. 4. Probleemstelling (huidige situatie) In de nieuwbouw van MFA “de Einder” worden meer functies ondergebracht dan in de bestaande “Einder”. Uit het programma van eisen dat in samenwerking met de gebruikers is opgesteld, rolt een gebouw dat groter is dan de bestaande Einder. Daarbij is er echter geen enkele overmaat in het aantal en oppervlakten van ruimten. Het gebouw is dus geheel afgestemd op het nieuwe gebruik en niet meer dan dat. Een energiezuinig gebouw (gasverbruik) vereist in combinatie met de Bouwbesluiteisen luchtbehandelingskasten met warmteterugwinning voor de vier bouwdelen. Daarnaast is gezien de forse verbetering van de isolatie van de buitenschil (t.o.v. de oude Einder), alsmede de toename van extremere zomerse temperaturen het koelen van de in te blazen lucht in een dergelijk gebouw dat decennia mee moet kunnen, gewoon een must. Het koelen van lucht vraagt elektrische energie. De benodigde installaties zorgen voor een behoorlijke toename van de energiekosten ten opzichte van de huidige situatie (extra elektriciteitskosten in het 1e jaar € 5.800,- incl. BTW). Dit zit hem vooral in de hogere netwerkkosten voor de beduidend zwaardere elektraaansluiting. Zonder de noodzakelijke koeling zouden de energielasten per m2 gebruiksoppervlak wel dalen. Om de energielasten van de nieuwe accommodatie beheersbaar te maken en om energieverspilling te voorkomen is het noodzakelijk om een PRIVA-gebouwenbeheersysteem op te nemen. Daarmee kan het energieverbruik optimaal gemanaged worden. Een dergelijk PRIVA

-3-

GBS-systeem is reeds eerder toegepast in SCC “de Ruchte” en gemeenschapshuis “de Bunt”. Momenteel wordt om diezelfde reden ook een PRIVA GBS-systeem in gemeenschapshuis “de Vurherd” aangelegd. Bij de aanvang van het ontwikkeltraject is aan BanBouw B.V. de opdracht meegegeven om voorstellen op tafel te leggen voor het toepassen van duurzame energie. Uit de onderzoeken die door de door BanBouw B.V. in het project betrokken installateurs zijn uitgevoerd, zijn de volgende duurzame energietechnieken naar voren gekomen die ter goedkeuring aan ons zijn voorgelegd: •

Luchtwarmtepompen, zowel voor het verwarmen en koelen van de in te blazen lucht als vloerverwarming in het gehele gebouw.

•

Photovoltalische panelen (PV-panelen) om een aanzienlijk deel van de benodigde elektriciteit zelf op te wekken.

5. Doelstelling (gewenste situatie) Op een verantwoorde wijze investeren in duurzame energievoorzieningen en energiebesparende maatregelen in MFA “de Einder”, zonder dat de totale exploitatielasten stijgen en voor zover mogelijk op termijn zelf dalen. Dit alles ten opzichte van het toepassen van conventionele installatie voor verwarmen en koelen en stand-alone regelingen in elke ruimte. 6. Mogelijke oplossingen en effecten PRIVA Gebouwenbeheersysteem (energiebesparing) Een gebouw als MFA “de Einder” dat diverse functie herbergt en een breed palet aan gebruikers heeft, vereist een PRIVA GBS-systeem om de verwarming, ventilatie en koeling optimaal aan te sturen. Alleen met een dergelijk geavanceerd gebouwenbeheersysteem kan de beheerder deze installatie goed managen. Energieverspilling door installaties die draaien op momenten dat het niet hoeft, of door onjuist ingestelde temperaturen in ruimten, wordt dan voorkomen.. Doordat deze regelaars ontsloten worden via internet, kan de beheerder (kunnen de beheerders) met een toegangscode op elke PC, laptop of tablet met internettoegang de installatie bedienen. Tevens kan ons team Gebouwenbeheer en/of de installateur op afstand ingrijpen als de beheerder er zelf niet meer uitkomt of een storing optreedt. Door analyse van meetgegevens die worden gearchiveerd kunnen wij de installatie monitoren en de regeling tijdens het gebruik verder laten optimaliseren. Duurzame Energievoorzieningen Luchtwarmtepompen De door W-installateur voorgestelde luchtwarmtepompen vervangen enerzijds de CV-ketels (met uitzondering van een kleine CV-ketel voor extreem lage buitentemperaturen en warmtapwaterbereiding) en de koelmachines van de luchtbehandelingskasten. Gezien de lagere watertemperaturen waarmee deze systemen werken (t.o.v. CV-ketels) is het in het gehele gebouw toepassen van vloerverwarming een vereiste. Hierop is dus,vooruitlopend op deze besluitvorming, al geanticipeerd door de betonvloer van de begane grondvloer lager te leggen. Mocht alles niet doorgaan, dan zijn de meerkosten van de dikkere cementdekvloer beperkt. Als gevolg van deze aanpassing

-4-

vervallen dan ook de minder fraaie stralingspanelen in de grote zaal, de foyer en de zaal van Komokus. Het toepassen van warmtepompen kost wel 21.000 kWh extra elektriciteit, maar bespaart wel 12.000 m3 . Na verrekening van de meerkosten van een zwaardere elektra-aansluiting, levert dit een forse besparing op de energiekosten op. De besparing is vanaf het eerste jaar al groter dan de kaptiaallasten. Photovoltalische installatie (Zon-PV installatie) Aangezien je nooit moet nalaten om luchtwarmtepompen toe te passen in dit nieuwe gebouw, is het wenselijk om een zo groot mogelijk, doch economisch verantwoord deel van de elektriciteit ter plaatse duurzaam op te wekken. Rekening houdende met een veilige plaatsing en het veilig kunnen uitvoeren van onderhoud heeft dit geresulteerd in een PV-installatie van 59,0 kWp (236 panelen van elk 250 Wp) op de drie zongeoriënteerde platte daken. Wij adviseren om te investeren in het bij aanvang duurdere systeem met Solar Edge omvormers plus optimizers. Door verlenging van de garantie op de omvormers tot 25 jaar resulteert dat systeem ondanks de hogere investering bij aanvang in ruim de laagste kWh-prijs over het totaal aantal opgewekte kilowatturen in de periode van 25 jaar. 7. Consequenties van de oplossingen 7.1 Financiële aspecten Totaaloverzicht investering (zie bijlage 1): Meerkosten PRIVA GBS-systeem:

€

25.650,-

Meerkosten luchtwarmtepompen:

€

32.110,-

PV-installatie van 59 kWp

€

79.745,-

Totaal, excl. BTW

€

137.505,-

BTW 21 %

€

28.875,-

Totaal, incl. BTW

€ 163.380,-

PRIVA GBS-systeem (zie voor toelichting bijlage 2):

excl. BTW

incl. BTW

2.052,-

€ 2.483,-

Afschrijvingstermijn = levensduur installatie = 20 jaar Rente + afschrijving in het 1e jaar:

€

Rente + afschrijving per jaar, gemiddeld:

€

1.687,-

€ 2.041,-

Besparing, per jaar, in het 1e jaar:

€

2.500,-

€ 3.025,-

Besparing, per jaar, gemiddeld:

€

3.722,-

€ 4.504,-

Indexering besparing (stijging energielasten): 4,0 % Terugverdientijd (gehele rente + afschrijving):

17 jaar

Vanaf het 8e jaar is de jaarlijkse besparing groter dan de jaarlijkse lasten.

-5-

Luchtwarmtepompen (zie voor toelichting bijlage 3):

excl. BTW

incl. BTW

Afschrijvingstermijn = levensduur installatie = 20 jaar Rente + afschrijving in het 1e jaar:

€

2.821,-

€ 3.413,-

Rente + afschrijving per jaar, gemiddeld:

€

2.318,-

€ 2.805,-

Besparing, per jaar, in het 1 jaar:

€

3.892,-

€ 4.709,-

Besparing, per jaar, gemiddeld:

€

6.101,-

€ 7.382,-

e

Indexering besparing (stijging energielasten): 4,0 % Terugverdientijd (gehele rente + afschrijving):

10 jaar

e

Vanaf het 1 jaar is jaarlijks en de cumulatief de besparing groter dan de lasten. PV-systeem van 56,0 kWp (zie verder bijlage 4):

excl. BTW

incl. BTW

Rente + afschrijving in het 1e jaar:

€

5.582,-

€ 6.754,-

Rente + afschrijving per jaar, gemiddeld:

€

4.434,-

€ 5.363,-

Besparing, per jaar, in het 1 jaar:

€

4.744,-

€ 5.740,-

Besparing, per jaar, gemiddeld:

€

7.903,-

€ 9.563,-

Afschrijvingstermijn = levensduur installatie = 25 jaar

e

Indexering besparing (stijging energielasten): 4.0 % Terugverdientijd (gehele rente + afschrijving):

17 jaar

e

Vanaf het 4 jaar is de jaarlijkse besparing groter dan de jaarlijkse lasten. Vanaf het 7e jaar is de cumulatieve besparing groter dan de cumulatieve lasten. Conclusie ten aanzien van de baten versus de lasten: De gemiddelde besparing is voor alle drie de voorzieningen aanzienlijk hoger dan de gemiddelde lasten. Alleen voor de PV-installatie zijn de baten in het 1e jaar lager dan de jaarlijkse lasten. Dit komt voort uit het feit de rentelasten in het 1e jaar het hoogste zijn en daarna structureel stijgen, maar de energiekosten in het 1e jaar het laagste zijn en daarna jaarlijks stijgen, vanwege de stijging van de energieprijzen en energiebelasting (die ook nog eens 2 keer zo hoog is als de inflatie). Energielasten voor MFA “de Einder” Hogere energielasten MFA met conventionele installaties Op basis van het haar jaarverslag 2012 van gemeenschapshuis "de Einder", bedroegen in het bestaande gebouw de energielasten, incl. BTW, afgerond € 13.000,-. Zoals hiervoor reeds aangeven zal bij een conventionele installatie voor verwarmen en koelen (is een absolute noodzaak door de warmtelast in de nieuwbouw) de kosten van aardgasverbruik nagenoeg gelijk blijven. De kosten voor elektriciteit in de nieuwbouw zijn fors hoger, voor een klein gedeelte vanwege het stroomgebruik voor de koeling, maar vooral door de aanzienlijk zwaardere elektra-aansluiting. In totaliteit moet het stichtingsbestuur rekenen met een toename van de energielasten met jaarlijks afgerond: € 5.800,- incl. BTW (een stijging van 45 %).

-6-

Besparing op energielasten door duurzame energiemaatregelen (rechtstreeks in het voordeel van de huurder SSCW Someren-Eind) Het toepassen van het PRIVA GBS-systeem is gericht op het voorkomen van nog een extra toename van het energieverbruik. Dat wordt derhalve ook buiten de berekende gemiddelde besparing op de energielasten gehouden. Gemiddelde jaarlijkse besparing :

excl. BTW

incl. BTW

Luchtwarmtepompen (over 20 jaar):

€

6.101,-

€

7.382,-

PV-installatie van 59 kWp (over 25 jaar):

€

7.886,-

€

9.542,-

Totale gemiddelde jaarlijkse besparing

€

13.987,-

€ 16.924,-

Dekkingsvoorstel Zoals in het collegeadvies over de exploitatie van MFA “de Einder”, van het team MO/Welzijn, d.d. 9 juli 2013, is beschreven moet de structurele begroting ten aanzien van de begrotingspost 46302000 Gemeenschapshuizen met ingang van 2014 als volgt worden gemuteerd: 1. Kapitaallasten “duurzame energievoorzieningen’ ad. € 12.650,- , die voor de daarop volgende jaren via de investeringsstaat worden begroot'; 2. De huur structureel verhogen met € 3.000,-. Samenvattend heef dit de volgende impact op de gemiddelde jaarlasten (inclusief btw) van de extra investering: PRIVA GBS-systeem:

€

2.041,-

Luchtwarmtepompen:

€

2.805,-

PV systeem:

€

5.363,-

Totaal:

€

10.209,-

€

3.000,-

€

7.209,-

Af huurverhoging: Restant:

De besparing op de energiekosten is voor de huurder en reeds verrekend. In 2016 wordt de exploitatie van de nieuwe MFA “de Einder” opnieuw beoordeeld en zo nodig bijgesteld. 7.2 Juridische aspecten Voor het tijdig inkopen van de PV (zie art. 7.3) was het noodzakelijk om aansluitend op het collegebesluit, dus vooruitlopend op dit raadsbesluit, met de E-installateur een "Overeenkomst levering constituto possessorio van PV-panelen voor de ZON-PV installatie" te sluiten. De E-installateur moet dan de panelen gebundeld en gewaarmerkt en verzekerd voor ons opslaan. Wij zijn vanaf het moment van betaling eigenaar en de materialen van deze materialen, welke ingeval van een faillissement buiten de boedel van het failliete bedrijf vallen. Een dergelijke overeenkomst hebben wij in overleg met de jurist van Bizob opgesteld en in het afgelopen jaar al eerder succesvol ingezet. In deze overeenkomst hebben we een extra bepaling toegevoegd, dat de E-installateur de panelen tegen een gunstig tarief van ons terug koopt mocht u tot een ander besluit komen.

-7-

7.3 Risico’s en kansen Energielasten Om de energielasten van MFA de Einder betaalbaar te houden is het een must om enerzijds de hoeveelheid energie die je moeten inkopen zo klein mogelijk te maken en anderzijds de energie die benodigd is zo veel mogelijk (gerelateerd aan de wettelijke en economische kaders) zelf op te wekken. Aangezien daarbij tevens sprake is van nieuwbouw die vele decennia mee moet, moet je de kansen die er nu liggen en waarmee bijzonder goed invulling gegeven wordt aan het bovenstaande, ook met beide handen aangrijpen. De kapitaallasten van deze investering zijn lager dan de extra subsidie die je in lengte der jaren zult moeten gaan verstrekken om de hogere energielasten af te dekken (de exploitatie sluitend te houden). Financiële risico’s Aangezien de Europese Commissie heeft aangekondigd dat per 6 augustus 2013 de Importheffing op Chinese PV-panelen verhoogd zal worden van de huidige (sinds 5 juni 2013) 11,8 % naar 47,6 %, doet de installateur zijn offerte voor dit onderdeel slechts gestand tot 1 augustus 2013. In dit kader hebben wij besloten om de PV-panelen vooruitlopend op uw Raadsbesluit te bestellen voor 1 augustus 2013 en aan te kopen. Dat gaat om een bedrag van € 41.406,- incl. BTW. Op basis van de ten tijde van het nemen van ons collegebesluit (16 juli 2013) beschikbare informatie over de invoering van deze 2e staffel van de importheffing, zou dat minimaal tot een kostenstijging van € 13.300,- incl. BTW leiden. Op 2 augustus 2013 heeft de Europese Commissie een akkoord met de Chinese Minister van Handel bekrachtigt. Naar verluid ligt de overeengekomen minimale importprijs tussen € 0,55 en € 0,57 per Wattpiek (excl. BTW). Voor Chinese expediteurs die zich niet achter dit akkoord scharen, blijft de 2e staffel van importheffing per de voornoemde datum van kracht. Aangezien op deze importprijs nog handelsmarges van de Europese importeur en Nederlandse tussenhandel, transportkosten en 4 % opslag voor engineering en risico en winst voor de installateur komen, hebben wij met onze inkoopprijs van € 0,58 per Wattpiek (excl. BTW) in deze roerige PV-markt zeker geen slechte deal gesloten. 8. Communicatie en participatie De stuurgroep van MFA "de Einder" is bekend met lopende onderzoeken naar het toepassen van duurzame energie en aanvullende energiebesparende maatregelen. Zij vinden het ook een pre als nu blijkt dat deze extra voorzieningen ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Dat geeft een duurzame uitstraling aan de nieuwe MFA "de Einder". Een visitekaartje voor de gemeente en de stichting, die ook zijn uitstraling naar de omgeving zal hebben. De financiële gevolgen ten aanzien van de nieuwe Einder alsmede de voorgestelde jaarlijkse verhoging van de huur, die wordt terugverdiend door lagere energielasten (in vergelijking tot een conventionele installatie in de nieuwbouw) zal in de eerstvolgende stuurgroepvergadering besproken moeten worden. Daarna zal dit zo spoedig mogelijk schriftelijk met de stich-

-8-

ting moeten worden overeengekomen, om de voortgang van de installatie en de opleverdatum te garanderen. 9. Planning 16 juli 2013

Collegebesluit

19 juli 2013

Accordering naar ETB Van Keulen voor bestellen PV-panelen

4 september 2013 Raadsbesluit 1e helft sep 2013

Schriftelijk vastleggen huurverhoging met de stichting.

medio sep 2013

Definitieve goedkeuring duurzame installaties en PRIVA (opdracht naar de installateurs, via BanBouw)

28 februari 2014

Oplevering nieuwbouw MFA "de Einder" inclusief duurzame installaties en PRIVA

Burgemeester en wethouders van Someren, de secretaris,

de burgemeester,

Drs. A.P.M. de Kok

A.P.M. Veltman

Steller: C. Dijcks, afdeling Realisatie, Beheer en Onderhoud Portefeuillehouder: wethouder G. Schoolmeesters Bijlagen: 1.

Begroting van de totale investering in duurzame energievoorzieningen en extra energiebesparende maatregelen.

2.

Investering en lasten-/batenvergelijking voor het PRIVA GBS-systeem.

3.

Investering en lasten-/batenvergelijking voor de luchtwarmtepompen.

4.

Investering en lasten-/batenvergelijking voor de Zon-PV installatie.

Beschikbaar stellen van een krediet van € 166.500,- voor het realiseren van duurzame energievoorzieningen in de nieuwbouw van MFA de Einder.

Datum: De raad van de gemeente Someren; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 7 augustus 2013; overwegende dat: het maatschappelijk en economisch verantwoord is om te investeren in duurzame energievoorzieningen in de nieuwbouw van de multifunctionele accommodatie de Einder, te weten: •

Luchtwarmtepompen.

•

Een Zon-PV installatie van 59,0 kWp.

•

Een PRIVA gebouwenbeheersysteem. b

e

s

l

u

i

t

:

tot het beschikbaar stellen van een krediet van € 166.500,- . Aldus besloten in de vergadering van de raad van de gemeente Someren, de raadsgriffier,

J. Laurens Janse-Oostdijk

de voorzitter,

A.P.M. Veltman

C:\Documents and Settings\mverk\Local Settings\Temporary Internet Files\Content.Outlook\0M3YE68N\MFA-Einder-duurzaam rbs.doc