•
Uitgege en door de vz Liberaal laams erbono, St'chting A. anderpoorten ,Hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever .piet Van Brabant. Zeelaan 124, 8670 Koksijde Administratie: de heer Stiel jens. Liberatar. Comeoiep aa s 17.2000 Antwerpen Tel. 031232.66.38
Maandblad - Jaargang 115 nr. 10, november'
3
•
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
-
•
ra e Ie • voor senioren
•
•
nsis an • • zon er VI Ie
•
•
•
De Vlaamse liberaal-demo ate hebbe een nieuwe be grijke tap gezet in de uitbouw van de partij die de burger m r recht wil laten wedervaren. et Ge · II·c t niet ve lopen zo I de p lileidi g h wacht. Maar dat i nu e a I onv ijd 1 als de partijlei de doe he t b e e et de gewoonte (die tot du ver in ijwel alle politieke formatie ingeburgerd was) om bij e ke gevoelige paragraaf het podium e he e en de ongewenste voo tellen en amendeme ten van tafel te vege . Guy Verhof tadt h het congres de v ije teugel gelaten. Velen zeggen nu dat het congres daa door e ele itg choven, bij voo beeld i ve ba d et de ol van de Koning of inza e de .och tree verki ezing van de ee te- · i ter. . Nie iede ee is van deze ophefmakende voorstellen geschro n, 00 al moet de VLD-top thans ervaren dat een deel van de publieke opinie niet rijp is voor zo'n fundamentele hervorming, Opvalle d i 0 rigen t de polit -ei nog in 1990, na h t 0 • klfj abo u -- cide t, een nta 0 d ettelij e he 0 ingen hebben ge gg e doe symbool functie van de ona chi e te erstellen. Want iedereen was toen rd om te s ellen dat de Koning zich n ·et in he politiek debat mag mengen. De scheid rechter mag niet meespelen! . De ymboolfunctie van de Koning is hoeft het herhaa d ? zeer belangrijk in een land in staat van ontbinding. Te ijl de middelpuntvliedende krachten stee s snelle om hun a wen elen, ve uimt men de in titutionele oetijn aan de top. De politi ei hadden e ge aar aangevoeld. Daa 0 tel en 0 igen ee «Zweeds» model voor: een ceremonië e orst een gekroond hoofd zonder politie gezag of macht. De ontroering d -e vele mensen heeft aangegrepen na d doo van Boude ijn heeft de verwezen ij in an deze ideeën erijdeld. En och zou het een na er zien mochten de Belgen aan h n on ing een persoon ij e macht oek D. I te aa oen ens n eoeroe p de ning al ar hij de go die i zijn eindeloze ij h id 0 r t a zi] landgeoo en h . D z ntaliteit aa het moge ijk dat de Koni zij ete aal pre en bij het o an e en die oor een demoati h rderheid zij oed e eurd. i en hebben eze uiten an het pe 000e eten an Bo de iin loegejui h. aa ie er er kij t dan zijn ne s a g · 0 s ,
•
•
vrezen dat de monarchie al u p ti lijd. Het 0 t I a h t VLD-co g • n · g b ·te h t poli t · d bat t iet zo Iichtzinni I 0 t. Is 0 e de 0 ing net t word bij de euze van n t al hij evenmin zijn han t k nin zetten onder de goedge eur een ar hij al of niet in gewetensnood om z I h t persoonlijk poli ie gezag van de Vo t · chien verzwakken. M r zl y boolfu en zijn aanzi zu I n r 00 bIn ij wo den. ~
** Fundame teler dan d ze polemiek i t Ili groeiende geloofwaardigh id n rn t v het alternatief dat door de VLD geboden wordt. De media hebben hie op onvoldoende de e toon gelegd. iet slechts de liberalen verwa hl n d t d nieuwe p 1een g 00 el cto I u t g oet gaat, da de basi kan v voo politieke aardve c uiving zond w a. Ook buiten de VLD leeft de v w h i zelfs de hoop dat er na de ver iezing 0 ni w mogelijkheden gaan ont taan. De democratisering gedachte laat overal a n. De burger voe t dat de VLD met em rekeni n houdt. Niet, zoa s in andere pa ijen, die zich bevoogdend tot hem richten «omda men en belangrijk zijn», maar door hem werk lij medezeggenschap Ie gunnen, 00 al e er op aan komt de eers e-rnini ster te ver ·ezen. Pie VA HAHA
Graag nodigt het dagelijks bestuur van het LVV U bij deze uit tot de bijeenkomst van de Raad van Bestuur van het L.V.V. op
maandag 29 november 1993 om 18u. Hotel Bedford, Zuidstraat 135te 1000 Bel.
·n
Thema van de vergadering:
Verankering: een zegen? De inleidende uiteenzetting zal orden gegeven door de heer Jean-Claude Desehamps, bestuurder bij Bareo NV en opdraehthouder bij de GIMV-groep gevolgd door een debat gemod reerd door K. De Gueht, Europees Parlementslid. Dit is een open bijeenkoms, stellenden elkom zijn.
aarop alle belang-
•
Het activiteiten ver. lag van Piet van Brabant
•
•
et i niet zonder ni e ontro rind dat ik andaag oor e 35ste maal vo )r U sta m t miin huis erk er het afgelopen er jaar an het Liheraal Vlaams Verbond. Ik h iloof U dat het de laatst maal i .De functie \ an alg meen creta• •• • ns I a n erm iu 'In en erjonin to. Camille Pau us en ikzelf Hl den al enk ~I(, jaren geleden af'es iroken dat e ani m uit de L i(i g n I rb nd z u d n erd ijn n en ei f I aa andren () erdrag n, [Je benoeming an onze voorzitt lf tot gou erneur an nt erpen hoeft zij", afsch j i ts r roegd. Derhal o heb ik aanv ard om nog een de atl 0 .i g t b g J ide n . ar I, ni ULO rzitter n het LVV zal een jon r al m en scTl,tr is an zijn zijde rijg 11. e benoeming van Paulus tot gouverI L I str ikt ons I led n an het L TV tot grote r m do t on groot pi ZiL . ii Zijl nda: g met vr ugde eru d. ,t h oft 0 s echt r niet erbr a d dat e t , , r,en voorzi t ..1 ( h t L zijn mand at moet ruilen or en hog en r all Iu nctie. i t II en omdat wij CaI rille ui I in cl Ion d 0) bï , 11 j aren h ebb n r n k nnCI n t u to g ï d I iid: Dl n besi s 1 t li 1 u h d n n mo ibar ,r n n h ..ht i d. r o m atij 1 '" d z h gt pu n tel in .d , , i din ,I L h bb I fd.
°
•
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
r
I
in
h b i rzit _,I nd i r-Il hu n sat t n I()tt h bh n m t n inl n imd t zii ro pnd n om n I I rij (mini t 1 llarnbt ar
t
5
11.
•
I
ijl nHm n I n i r abb op al zitt r h t . i j r It r hi j iI m r er z n I in r hij I mini t r inn nl nd Z m opg nom n in d r in - nd n Ba rnant an in nl t dri nd reIl nties 1 h t ': n rot jan, HI, I r.q n t in r. 11 irrn I nd ort n rd rI I r L ui D h el er di d m ilijk t kht L 'r r t h ud 11 t r ij 4 ander L r i r zaten. L ui h f I cht tot ind 1 7 t P n h tL 1 a (0 h m ' h tL al h t re d .ippl nx naar d 7
I
I
J
I
•
•
I
,. nd m t ar 1 Poma e n bl ., r I na d r m rt 1 8, di d b d n t t n laam IJ n i d t t n lott zou • n I n autonome
laam -liberale partij, aar Poma ondervond aan anke ij een grote eerstand en het L -bestuur heeft zelfs zijn hele ge richt in de schaal moeten gooien om Porna al ge oopteerd senator t r dden. /lamingen als Poma n 'altni I \ 'aren in die jaren ersona non rata in de artij ie toen nog eheerst er door politiekers die lat r hun lamingenhaat i de choot an het Brus e DF ging bot i ren. 0 autonome laam P 'k 'anl op 7 mei 1972 oor het eerst in congre bij n en eldra e d P0l11a s aatssecretaris oor het Lefmilieu. Dat a in . 1974. Vlaming e laamsg zind zijn as oorta n g handicap meer in d lib r I partij. In h t L 'V d hij opg olgd d or Loui altniel, die tussen 1 77 1980 in een ma ilijke period , h t L overeind h eft gehou . En op zijn b urt zette Louis I' I d tap an het L -voorzit r h naar de reg ring. Op 27 maa t 1982 \\ erd d 38-j rige Camille Paulus de nieu 00 ZItt f. Hij zou d leiding van h t LV behoud n gedurende m r da 11 • Jaar. Mijn taak is het niet hi h Id bren n aan Paulus i oorzitt rsc p in d geschi deni n het L in goud n letters zal geboekt afd blijven. aar L·
o
er
maand n zullen ij no dgl g nheid h bb n hulde te reng n onz oud- oorzitter, de nieu ou erneu an nt ern. a a t mij to dames en ren nogmaal ast t tellen dat Camill Paulu al L - oorzitter d s he ft gehad om en parlementair mandaat in het Belgische of in het Europese ParI ment te b kl den n dat hij h taanbod t ds h ft afge ez n omdat zijn ambi i Id rs lag, en zo an i and rmaal aren dat h t oorzitt r eh ons verbo d beijd n ardig gezag verle taan de betro ne en dat de functie an L - oorzitter bovendien oor d politie ereld als een g anti n politie e ernst en an intellectu Ie k raliteit geldt. Dat dit al e t n lotte beloond ordt kan ons I cht erblijden. Het L is opni u de lanceerbasis ge e 00 n an d hoogste amb en ie i on land unnen orden been. H L zal op 16 0 tober d t i o er pr cies één ee 80 jaar 0 d zijn. Dit is oor een oliti e club een eerbied aardige eeftijd. Dl i met n n erjaarda di 'j niet onopgemer t zullen aten oorbijaan. an deze 80 'aren laamse en iberal ij er heb' er on e e de helft an dichtbij mee be eefd aan d zijd en in de schadu an talri j prominente politici. I ben inig
is het zachtste oorkussen (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
werkgroep waaraan voorzitter Paulus en de top van het LW actief hebben deelgenomen. De LW-top heeft in deze aanloopperiode tot het congres een aantal fundamentele gedachten aan de partijtop doorgespeeld. Wil' gingen ervan uit dat de partij iberaal, Vlaams en democratisch zou zijn. Drie begrippen die we achteraf in de naam van de partij zouden terugvinden. In deze door het LVV uitgewerkte voorstellen beklemtoonden wij o.m. het belang var, een nieuwe stijl. Wij drongen aan opdat op het politiek-ethisch vlak de lat heel hoog zou worden gelegd. Wij wensten tegen de wanorde in te gaan, tegen het verval en de corruptie-schandalen. Wij wilden komaf maken met de onderhandelingen achter de schermen, met de geheime afspraken. Wij wilden politiek bedrijven met waardigheid en soberheid. In de «verklaring tot politieke vernieuwing» vindt men een aantal ideeën die tot het erfgoed van het LW behoren. Op ons congres van 17 oktober, één jaar geleden bracht voorzitter Paulus enkele deer ideeën in herinnering. In het bijzonder zei hij dat degenen die de rangen van de nieuwe partij komen versterken «niet als onathankelijke democraten, maar als overtuigde liberalen moeten ijveren voor de totstandkoming van een grote liberale volkspartij, waarvan alle leden, ' zonder onderscheid, bezield zijn door dezelfde levensvisie, een visie die de mens centraal stelt, stoelt op optimisme en levensverwachting en waarvan openheid, verdraagzaamheid en solidariteit de stevige hoeksteen zijn». Op het VLD-congres van Antwerpen hebben wij trouwens een amendement verdedigd dat de vorming beoogde van een 'V0te liberaal-democratische partij, een beweging die de liberalen en onafhankelijke democraten verenigt. Wij wilden verhinderen dat de partij slechts een bondgenoot-schap zou zijn tussen twee of meer fractis die een zelfde afkeer voor de verkalkte politieke structuren en methodes delen. Wij wilden een verruimde liberale partij, geen federatie van partijen. Dit amendemént werd ondersteund door het handgeklap van een meerderheid van de aanwezigen. Maar de partijtop heeft het om strategische redenen afgewezen, waarvoor wij begrip konden 0ebrengen. Bezwaarlijk konden wij het initiatief dat wij begeleid en aangemoedigd hadden, van bij de start hypothekeren, te meer daar wij meer dan ooit overtuigd waren en zijn, dat Vlaanderen, zoals wij op ons LWcongres van 17 oktober hadden onderstreept, een andere politieke cultuur behoèft : andere democratische spelregels en andere democraNOVEMBER 1993
tische waarden, en dat dit een absolute voorrang moest krijgen. Het verloop van het VLD-congres heeft ons gerust gesteld. De nieuwe partij heeft van de talrijke aanwezigen een liberaal-democratisch stempel meegekregen dat een grote hoop doet ontstaan op de uitbouw van een sterk politiek alternatief in Vlaanderen. In de daaropvolgende maanden hebben we kunnen ervaren dat de democraten, die de nieuwe .partij hebben versterkt, zich inderdaad als liberalen gedragen, zoals de liberalen zich onverminderd als democraten gedragen. De partij heeft de goede richting ingeslagen. De opiniepeilingen liegen er niet om. Het statutencongres van Kortrijk en de daaropvolgende verkiezingen waren een bemoedigend succes. Bij de andere partijen heeft het allemaal veel afgunst en veel nijd gewekt. Maar de droevige waarheid is, dat de politieke klasse die zich aan het bewind vastklampt, niets geleerd heeft uit de stembusuitslag van 24 november. Zij gaan door met hun slechte manieren. De burgers hebben zich afgewend van deze autoritaire betweters, maar zij willen het niet begrijpen. De bur~ers zijn het beu te moeten opdramen voor de onkunde van bewindslieden, die denken dat zij regeren. De burgers zijn het beu te moeten ervaren dat dit rijke land uitgezogen wordt om de arme Belgische staat overeind te houden. Ons oktober-congres in Brussel leverde een reeks concrete hervormingsvoorstellen op, o.m. ter versterking van de slagkracht van het parlement en de herwaardering van de _parlementsleden, maar ook strekkende tot meer interne democratie, meer participatie van de burger, zonder dat politici daarom hun kiezers hoeven achterna te lopen. Het LW pleitte voor een beperking van de rol van de overheid tot de echte «collectieve» voorzieningen, maar vooral werd op ons congres de klemtoon gelegd op een noodzakelijke mentaliteitsverandering: minder arrogantie, meer volwassen opvattingen over gelijk en ongelijk t.a.v. de meerderheid of de oppositie, meer bescheidenheid, meer ethische normenbesef, meer fatsoen. Het Sint Michielsakkoord Het zal niemand verbazen dat het LW-bestuur er zich over verheugde dat de VLD-fracties in het Parlement het Sint Michielsakkoord niet zonder meer heeft verworpen, ook al waren wij niet erg gelukkig met dit akkoord, dat o.i. al te zeer de weg efende van een federalisme 'met drie en in veel opzir.hten faalde t.o.v. de nochtans beoogde en beloofde vereenvoudiging. Het Sint Michielsakkoord bood
niettemin voldoende belangwekkende aspecten om de oppositie te dwingen het op positieve wijze te benaderen. Een aantal eisen van het 10-puntenprogramma werden gerealiseerd, maar het akkoord raakte niet aan de zo gehekelde «geldstroom naar het Zuiden» en over de regionalisering van de sociale zekerheid werd daarin met geen woord gerept, nog veel minder over de regionalisering van de openbare schuld. Armemie Neyts heeft met recht en reden de voor de Brusselse Vlamingen kleinerende aspecten van het akkoord aangeklaagd. De Brusselse Vlamingen werden andermaal in de rol van een min of meer beschermde minderheid teruggedrongen. Zoals destijds in het Egmontpact! De Vlaamse liberalen hebben dus hun kritiek niet gespaard tijdens het parlementair bewind, maar ze hebben een voorbeeld van nieuwe en volwassen politieke cultuur ge~even door de positieve voorstellen 10 het akkoord ook positief te benaderen. Onze verhuis Een belangrijk evenement was voor het LW de verhuis van ons secretariaat naar Antwerpen en de benoeming van de heer Stieltjes tot administratief secretaris. Tegelijkertijd verhuisde de Raad van Bestuur naar het Brussels Hotel Bedford, voortaan onze nieuwe vergaderplaats, waar we traditiegetrouw een aantal belangwekkende politieke thema's behandelden, o.m. over het Justitiebeleid, met Marc Verwilghen als inleider, en over de werking van het gerecht met Hugo Coveliers als inleider. Een merkwaardige uiteenzetting werd dit jaar oOK gehouden door Boudewijn Boeckaert, die het beleid van de Vlaamse regering onder de loupe nam, in het bijzonder het subsidiebeleid, het milieubeleid en het cultuurbeleid. In het afgelopen jaar hadden we ook nog [aak Gabriëls als spreker ontvangen. Maar een van de hoofdmomenten van het LVV-jaar was het debat over de rol, die wij nog te spelen hebben in en naast de VLD: als drukkingsgroep en als bewaker. Inleidingen werden bij die gelegenheid gehouden door Karel Poma, Herman van Impe en Koen Versavel. Een feit is dat de VLD-leiders nu verder van het LVVstaan dan de Vlaamse liberale politici van de jaren zestig en zeventig. Precies daarom zijn velen van mening dat de rol van het LVV, als vereniging die het sociaal liberalisme voorstaat, niet is uitgespeeld. Te meer daar zij zich kan veroorloven verder te kijken dan een politieke partij die meestal haar blikken op de volgende verkiezingen gericht houdt. Zo, kan het LVV op lange
termijn de we~ voorbereiden, waken over de Ideologie, de jeugd motiveren en de toekomst veilig stellen. De ideologie en de standpunten van het LVV lijken ons ook te zijn gewaarborgd door de aanwezigheid van talrijke beginselvaste LVV-ers in de nieuwe organen van de partij. De verkiezing van zoveel leden van ons verbond in het nationaal bestuur, in de statutaire commissie en in de beroeps kamer is ongetwijfeld van aard om ons vertrouwen in de Vlaams liberaal-democratische partij te bevestigen. Maar, dames en heren, ook de politieke actualiteit dwingt ons als Vlaamse liberalen tot grote waakzaamheid. Hebben wij niet gelezen dat Waalse liberalen na de dood van Koning Boudewijn, een toenadering tot de Vlaamse liberalen en zelfs een hereniging van de Belgische liberale familie bepleitten terwijl zij een paar weken later in een federatie met het onverdraagzame Brusselse FDF scheep gingen? En hebben we de afgelopen dagen met de toewijzing van een miljardenbestelling van autobussen niet opnieuw een staaltje van Waalse arrogantie beleefd? Zijn er in Vlaanderen geen verenigingen als het LVV nodig om deze Waalsnationalistische voorkeurbehandeling aan de kaak te stellen? Dat een Waals overheidsbedrijf een nepfirma verkiest boven gevestigde Vlaamse bedrijven bewijst nog eens dat de mantel van de vaderlandsliefde waarmede talrijke franstalige politici zich bedekken een verfoeilijke natonalistische mentaliteit verbergt. Deze en andere berichten zijn op zichzelf signalen die ons tot grote voorzichtigheid moeten aansporen en die degenen tot nadenken zouden moeten stemmen, die geneigd zijn het LVV ten dode op te schrijven. Om het politiek roer om te gooien Wij, leden van het LVV, willen ijveren voor een grote en machtige politieke partij van Vlaamse liberaal-democraten, dit is dus een volkspartij die een ruime steun van de kiezers geniet, een partij die het vertrouwen heeft van ruime lagen van de Vlaamse bevolking. Dat is het enige middel om de Roomsrode knoeiers aan de dijk te zetten, het politiek roer om te gooien en een echte democratie te vestigen, waarin de burger zal woren bevrijd uit de zware maatschappelijke zuilen, de verpletterende staatsstructuren en het ontmoedigend staatskapitalisme. Maar naast deze politieke partij, waarvan wij dromen, moet een politiek geweten als het Liberaal Vlaams Verbond onverminderd blijven bestaan. Een goed geweten is het zachtste oorkussen. HET VOLKSBELANG / 3
Gedaan met zwijgen (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Een strategie voor de senioren
Onze maatschappij vergrijst. Dank zij de verbetering van de welvaart en het welzijn worden de mensen ouder en blijven langer gezond. Indien daarop een daling van het geboortecijfer komt. wordt de vergrijzingstrend geaccentueerd. Vijfentwintig jaar geleden - ingevolge 1968 - kregen de jongeren meer inspraak. Zij maakten hiervan gebruik om de ouderen zoveel mogelijk het zwijgen op te leggen. De ouderen moesten. maar genieten van een «gelukkige oude dag». Dat de ouderen hierdoor het slachtoffer werden van een frappante discriminatie. is bij de toenmalige generatie jongeren nooit doorgedrongen. Men mag niemand om zijn geslacht. zijn geloof. zijn huidskleur. om welke reden ook treffen. b.v. ontslaan bij zijn werk. men mag het wel om de ouderdom. Na een kwart eeuw gezwegen te hebben. beginnen vandaag de ouderen. die men nu de senioren noemt. zich te roeren. Zij spiegelen zich aan de voorbeelden van de jongeren en de vrouwen. Deze beweren dat zij in de mannenmaatschappij. waarin bovendien alleen plaats is voor volwassenen. niet aan bod kunnen komen. Zij beweren dat zij gediscrimineerd worden en eisen hun deel op bij het toekennen van plaatsen in de administratie. op het werk. bij de samenstelling der lijsten voor verkiezingen. enz ... De steeds talrijker wordende groep van ouderen. die gezond zijn en zich niet te oud vinden voor een actief leven. begint eisen te stellen. te meer omdat zij vinden dat hun belangen ondergeschikt zouden kunnen gemaakt worden aan de belangen van d.e andere groepen van de maatschappij. In het verleden hebben de ouderen. nu en dan eens. vrij onmondig. hun eisen gesteld. Maar daar zij niet de macht hadden van b.v. drukkingsgroepen. en hun aantal. in vergelijking met de andere bevolkingsgroepen. onbeduidend was. werd hiermede geen rekening gehouden.
4 ! HET VOLKSBELANG
Nu beginnen de ouderen zich ook tot beperkte drukkingsgroepen te verenigen. die men poogt te verzamelen in een overkoepelende organisatie. Hum motto is: «Horen. zien en gedaan met zwijgen. echte inspraak voor ouderen». Zij stellen zichzelf een aantal vragen zoals: - Hoe kunnen ouderen op lokaal en provinciaal vlak hun stem laten horen? - Moet er een gemeentelijke en/of provinciale seniorenraad opgericht worden? - Hoe kan de participatie van de ouderen op Vlaams niveau tot stand komen? En rond welke thema's moet de inspraak gegarandeerd worden? - Is een Ronde Tafel Conferentie geschikt om de participatie van ouderen op nationaal (nu federaal) en internationaal niveau te verzekeren? - Hoe kan een samenwerking tussen de ouderen op Europees niveau tot stand gebracht worden? - Heeft het afschaffen van de !eeftijdsgrenzen in de politiek invloed gehad op de politieke participatie van ouderen? - Is een aparte ouderenwerking binnen een politieke partij zinvol? - Heeft een eigen ouderenpartij zin? - Kan politieke participatie enkel verwezenlijkt worden via stemgedrag en politieke kandidaatstelling? Het behoeft geen betoog dat dit geen onbelangrijke vragen zijn en. al naar gelang het antwoord dat hierop gegeven zal worden. zal de ouderenbeweging de een of andere richting uitgaan. Omdat de ouderen binnen de tr~ditionele politieke partijen met hetzelfde gehoor vinden als b.v. de jongeren en de vrouwen vinden een aantal ouderen d~ opri~hting van een politieke partij voor ,?uderen. (een «Partij van de gnjze wolven»!) een aantrekkelijke idee. Daar waar ik kan. waarschuw ik voor zulke opvattingen. Het zou de meest nefaste oplossing zijn. Destijds. op het einde van de jaren zeventig. heb ik diegenen die begaan waren met de leefmilieuproblemen. gewaarschuwd geen afzonderlijke partij op te richten. maar hen de raad gegeven om integendeel in de verschillende gevestigde politieke partijen te ageren. Men heeft niet willen luisteren, want men zag in de verte een of
ander politiek mandaat. Het gevolg is dat de leefmilieupolitiek in de marginaliteit is verzonken en de leefmilieu partij een marginale partij is geworden. De andere partijen beschouwen de leefmilieupartijen niet in de eerste plaats als een partij die de belangen van het leefmilieu verdedigt, maar als een politieke partij, dus als een concurrent. Door het feit dat de leefmilieupartijen vrijwel bestendig in de oppositie gedrongen worden, kunnen zij niets verwezenlijken, worden zij geïsoleerd en stellen ze, om zich te affirmeren, maatschappij-onvriendelijke maatregelen voor, zoals een belasting op het niet recupereerbaar leeggoed. Ik trachtte mijn leefmilieuvrienden vruchteloos uit te leggen dat zij veel meer voor het leefmilieu zouden bereiken, indien zij hun actie niet zouden beperken tot één enkele partij, maar spreiden over een aantal partijen, zoals andere drukkingsgroepen gedaan hebben, die alzo, over de partijen heen gezamenlijk veel kunnen bereiken. De slechtste dienst die men het leefmilieu heeft kunnen bewij-
zen is een afzonderlijke leefmilieupartij op te richten. . Zo ook is de slechtste dienst die men de ouderen zou kunnen bewijzen, een afzonderlijke ouderen partij oprichten. Dit gezegd zijnde. zullen de politieke partijen in ons land ook in toenemende mate aandacht moeten gaan besteden aan de eisen van de ouderen, en deze ernstig opnemen en niet negeren. Men mag de ouderen niet weglachen met de slogan «Wij hebben de ouderen met ons, dus de toekornst.» Verbitterde ouderen zouden hun stem, uit protest, dan wel eens kunnen schenken aan extremisten. Men denke maar aan het voorbeeld van Antwerpen, waar het Vlaams Blok heel wat stemmen bekomt van oudere (socialistische) kiezers. Want kunnen de ouderen hun eisen geen kracht bijzetten door te staken (zoals de syndikaten) of door gewelddadige acties (zoals de boeren), zij kunnen de politieke partijen, die hun belangen verwaarlozen, wel pijn doen, door voor de vijanoen van die politieke partijen te stemmen. Wil men dat voorkomen, dan moeten de politieke partijen meer aandacht aan de problemen van de ouderen gaan besteden, die trouwens uitvoerig aan de dag zullen komen tijdens een aantal congressen die zij eerlang zullen organiseren. K. Poma.
NOVEMBER 1993
Centraal-Europa en de NA
va
Havel waarschuwt voor een tweede München (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Vaclav Havel, gewezen dissident, gevangene van een hard en bekrompen regime, boegbeeld van Charta 77 en bewerker van de «fluwelen revolutie» die Tsjechoslowakije geweldloos verloste van een bankroet communistisch bewind, is nu president van Tjechië, na de insgelijks vreedzaam verlopen boedelscheiding tussen Tsjechen en Slowaken. Havel heeft die scheiding niet gewenst. maar heeft zich naar de volkswil geschikt. Waar hij zich niet bij neerlegt is de aarzelende houding van het Westen en met name van de Noordatlantische Verdragsorganisatie tegenover het verzoek tot aansluiting van zijn land en van andere «postcommunistische landen». In een opgemerkt artikel heeft Havel de drie belangrijkste motieven opgesomd voor dat lidmaatschap. Ten eerste is er de ligging van Tsjechië in het centrum van Europa, als kruispunt van «geestelijKe stromingen en geopolitieke belangen». «Geen enkel conflict heeft dit gebied onberoerd gelaten in zijn 1.000-jarige geschiedenis». zo zegt hij. Dat heeft de belangstelling en het gevoel van verantwoordelijkheid van de Tsjechen voor alles wat in Europa gebeurt, -aangescherpt. De TSJechen, aldus Havel, willen dus niet alleen uit veiligheidsoverwegingen lid worden van de NAVO, maar ze worden ook gedreven door de wens om een deel van de verantwoordelijkheid voor het continent te dragen. De Tsjechen komen niet met lege handen, ze willen actief bijdragen tot de verdediging van de Europese vrede en democratie. Als tweede reden vermeldt Havel, dat de Tsjechen altijd hebben behoord tot «de westelijke sfeer» van de Europese beschaving en dat ze dezeIfde waarden aankleven waarop de NAva werd gevestigd en die ze geacht wordt te verdedigen. De Tsjechen hebben ook bijgedragen tot die waarden. Waarom zouden ze dan hun bijdrage niet kunnen leveren in de verdediging ervan?
Voor de wolven gegooid De derde reden is van geopolitieke aard. En hier roept Havel de voor zijn volk pijnlijke en voor West-Europa beschamende herinnerin~ op aan de «München-criais in 1938», toen «zonder dat wij werden geraadpleegd, een deel van ons land werd verkwanseld aan Hitler». «München» is sedertdien een staande formule gebleven voor de verraderlijke opoffering van een bondgenoot en een histoNOVEMBER 1993
risch verwijt aan het wankelmoedige Westen. dat hoopte de vrede te kopen maar er de Tsjechen liet voor betalen. Op 21 september 1938 protesteerde en waarschuwde Churchill: «Te geloven. dat men veiligheid kan verkrijgen door een klein land voor de wolven te gooien. is een uiterst gevaarlijke vergissing». Maar hij was toen een roepende in de woestijn. Daladier en Chamberlain hoopten de vrede te winnen door de eer op te offeren. maar zoals Churchill opmerkte, ze verloren zowel de vrede als hun eer. «München», zegt Havel, «betekende niet alleen het verzuim van de westelijke democratieën om het Nazi-kwaad het hoof te bieden - een verzuim waarvoor het Westen een hoge prijs zou moeten betalen - maar de ineenstorting van de Europese collectieve veiligheid van die tijd». Daarom. zo beklemtoont hij. hechten de Tsjechen zoveel waarde aan een systeem van collectieve veiligheid. Na de ontmanteling van de Sovjet-hezemonie en de ontbinding van het Warschaupact, ontbinding waaraan zij een belangrijke bijdrage leverden, hadden ze gehoopt dat de laatste hindernis was weggeruimd om te kunnen deelnemen aan een veiligheidssysteem ter verdediging van de democratie in Europa. Met het einde van de Koude Oorlog verloor de NAva weliswaar zijn belangrijkste tegenstander. maar niet zijn ware reden van bestaan. En hier onderscheidt Havel drie taken: 1) waarborgen van de innerlijke stabiliteit van een democratisch Europa, 2) collectieve verdediging tegen een eventuele agressor en 3) steun en zelfs verdediging van vrijheid en democratie elders in Europa. Niet elk land kan zomaar toetreden, maar Havel meent, dat de Tsjechische Republiek, Hongarije. Polen, Slowakije, Oostenrijk en Slovenië beantwoorden aan de vereisten voor een volwaardig NAVO-lidmaatschap. Hij ziet ze ook als een Middeneuropees bolwerk tegen de «traditioneel woelige Balkan» en de «Euraziatische gebieden» waar democratie en markteconomie nog een «trage en pijnlijke» ontwikkelingsgang moeten doormaken, terwijl de voornoemde landen reeds «intrinsiek» behoren tot de NAVa-sfeer. Daarom zijn ze dan ook de allereeste en natuurlijke kandidaat -leden van de NAVO. In Ruslands belang Tevens bepleit Havel warm een blijvende betrokkenheid van de
Amerikanen bij NAVO en de verdediging van de Europese democratiën. Havel gaat ook de moeilijke en «gecompliceerde» verhouding tussen de NAVO en Rusland niet uit de weg. Hij ziet twee mogelijkheden: 1) de democratische krachten in Rusland, die begrijpen dat de NAVO een partner en een stimulans is, zegevieren; dat zou in het voordeel van Ruslands vitale belangen zijn; of 2) «imperialistische, Groot-Russische. crypto-communistische en crypto totalitaire krachten» winnen het pleit. Die zouden zich natuurlijk verzetten tegen een uitbreiding van de NAVO tot aan de Russische grenzen. «Ik denk». zo zegt Havel in een merkwaardige herhaling van Churchills waarschuwing. «dat het Westen een uiterst fatale vergissing zou begaan door voor dergelijke pressie te zwichten». Want daarmee zouden alle waarden waarvoor het Westen opkomt ineenstorten. het zou een aanmoediging betekenen voor alle imperialistische ambities. Het zou de uitverkoop betekenen van de naties «die zoveel van zichzelf hebben gegeven in de strijd voor hun eigen vrijheid, het zou tevens de «uitverkoop betekenen van de eigen vrijheid van het Westen». Havel besluit: «als er een dergelijk dilemma voor het Westen zou ontstaan, dan zou het eens temeer moeten vaststellen, dat wanneer Praag. Warschau en Boedapest op het spel staan. het lot van de vriheid op deze planeet samen met hen op het spel staal». Het verdient vermelding. dat Miehal Kaovac, president van Slowakije. tijdens een recent bezoek aan het NAVa-hoofdkwartier te Brussel dezelfde argumenten gebruikte, als zijn huidig ambtgenoot en voormalig landgenoot Havel. Havels argumentatie verdient zulke ruime aandacht omdat
onmogelijk kan worden gelwijfeld aan zijn integriteit als vredelievend democraat. Maar hij wil West-Europa en ook de Verenigde Staten. die zich voor het ogenblik in een moei lijkt! economische en een verzwakte morele situatie bevinden. hewust maken van de gevolgen van hun aarzelingen. Havel zegl het niet met zoveel woorden, maar hij vreest vanzelfsprekend voor een tweede «München». Hij wenst spoedig duidelijke afspraken. Reeds heeft president leltsin. die tot nader order door hHI Westen wordt beschouwd als een waarborg voor hHI democratiseringsproces in Rusland. zich uitgesproken legHn een NAVO-lidmaatschap van vroegere sovjet-satellielen. Misschien doet hij hel als een maneuver, om zich op zijn rechterflank af te schermen legen pan-Slavisten en conservatieve communisten. Maar hHI is ook mogelijk, dat hij door inlimidatie poogt terrein te heroveren. Hij kan nochtans geen enkel steekhoudend juridisch argument inroepen om onafhankelijke en souvereine stalen het recht te ontzeggen lid Ie worden van een uitsluitend DEFENSIEVE alliantie. En de «Brezjnev-doctrine» over «de verdediging van het socialisme in de broederlanden». is gelukkig samen met het Warschau Pact ter ziele gegaan. Het enige waarop JeItsin kan steunen is de terughoudendheid van het Westen en hij heeft daarbij succes geboekt. wanl reeds werden Tsjechen. Polen en Hongaren door de NAVO tot geduld en begrip aangemaand. Intussen herstellen de Russen binnen het GOS stilaan maar zeker hun overwicht. In die zogenaamde Gemeenschap van Onafhankelijke Staten spelen Russische troepen een soms duistere. soms maar al te duide-
HET VOLKSBELANG / 5
Crisisplan zonder toekomstvisie
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Voortgestuwd door een briesende herfst wind heeft de regering de laatste hand gelegd aan haar «globaal crisisplan». Van de «structurele hervorming van ons systeem van sociale zekerheid» - zoals premier Dehaene op aangeven van koning Albert IJ beloofde - is maar weinig meer terug te vinden. «Dit is geen Sinterklaasplan zo.als in de jaren zestig. Het is een saneringsplan dat een stevige basis legt voor de toekomst», beklemtoonde premier Dehaene na afloop van de onderhandelingen. Juist daar wringt het schoentje. Het grootste deel van de uitgavenmechanismen zijn de afgelopen jaren behoorlijk uit de pan gerezen. De regering De. haene heeft deze principes echter niet ter discussie gelegd. Aan de overconsumptie in de gezondheidszorg wordt net zo min als aan de transferten tussen Vlaanderen en Wallonië geraakt. Over de nieuwe. financieringstechnieken van de sociale zekerheid is de regering daarentegen heel wat duidelijker. De burger krijgt sowieso de rekening gepresenteerd. De gewone werknemer wordt langs twee kanten helaagd: om de concurrentiekracht van de onderneming - en dus zijn werkzekerheid in de toekomst te verhogen wordt er op zijn loon heknihheld en om anderzijds hel sleeds groler wordende gat in de sociale zekerheid te dichlen. bereidt de regering een fiscale aanslag op zijn spaarcenten en kleine heleggingen voor. Ook
lijke rol. Dal geldt hv. voor Azerbeidjan, Georgië en Moldavië. Oekraïne. dat voor zijn grondsloffen en energie van de Russen afhankelijk is. wordt slap voor slap geïsoleerd. Het weert zich door te weigeren een aanlal atoomwapens prijs te geven. maar daardoor vervreemdt het zich alleen maar verder van de internationale gemeenschap. Oekraïne leert derwijze de grenzen van zijn onalhankelijk.heid . kennen. Het deed reeds aanzienlijke concessies. Het stond de hele Zwarte Zeevloot af aan de Russen. Waarnemers in West-Europa en in Amerika wijzen op deze evolutie. Is er een "nieuw Russisch imperium» in de maak'? De eerstvolgende test zouden de drie klei ne Balt ische staten kunnen worden. waar de prille democratie dreigt gedestabiliseerd te worden door ontgoocheling over de slechte economische toestand en de tegenkanting van Russische minderheden. die vooral in Estland en Leland talrijk en invloedrijk zijn gebleven,
Partners
Er zijn twee reacties in de NAVO. De eerste bepleit een spoedig en volwaardig lidmaat6 / HET VOLKSBELANG
bij deze ronde van inleveringen en besparingen, doemt ecliter opnieuw het spookbeeld op dat deze financiële aderlating weer geen zoden aan de dijk zal brengen. Van dit crisisplan worden duidelijk enkel de drukkingsgroepen beter. Zo wordt er van de ziekenfondsen geen financiële verantwoordelijkheid verwacht en willigt dè regering - duidelijk onder druk van de franstalige socialisten - de eis van de vakbonden voor een vermogensbelasting in. Door hun strakke houding zijn de vakbonden er trouwens in geslaagd om het eens zo ambitieus voorgestelde sociaal pact te laten uitmonden in een halfslachtig globaal plan met eenzijdige maatregelen. De regering heeft duidelijk de moed niet gehad om tegen de traditionele vakbonden in structurele hervormingen door te voeren. Een tijdlang deed Dehaene nog moeite om vakbonden en patroonsorganisaties in deze discussie op hun verantwoordelijkheden te wijzen. Zij moesten maar zelf rond de tafel gaan zitten om een oplossing te vinden voor de werkgelegenheidscrisis. Zover kwam het echter
schap van Tsjechië. Slowakije, Polen en Hongarije. De tweede - die, zoals we zagen. de boven hand haalde - stelt vast dat de NA va zelf zich in een ingewikkelde overgngsperiode bevindt. Er bestaat geen consensus noch in de VS noch onder de NA Va-leden onderling. Daarom is het thans aangeboden partnerschap het beste wat er voorlopig inzit. Dat partnerschap voorziet geen automatische interventieverbintenissen en biedt zelfs geen zekerheid betreffende een eventueel later lidmaatschap. Maar het biedt wel «crisisconsultatie» plus militaire bijstand in de vorm van opleiding en raadgevers. Het biedt tevens de mogelijkheid om een begin te maken met de samenwerking en onderwijl zowel de evolutie in Rusland als in de NA va en in Europa te volgen. zonder president leltsin te irriteren. In ieder geval mag de NA va zich niet beperken tot vage beloften. Binnen de zelf opgelegde beperkingen moet de alliantie aan de nieuwe democratisch partners tonen dat het menens is en dat zij niet met een kluitje in het riet worden gestuurd. Havel is immers geen bedelaar die op de
niet. VBO en ABVV trokken zich terug in hun versterke vesting en lieten de regering alleen achter op het slagveld. Dehaene stond voor een verscheurende keuze: tegen de zin van de vakbonden in harde, structurele maatregelen nemen die het sociale beleid daadwerkelijk in nieuwe banen zou leiden of de banden met de vakbonden niet verbreken en dus een sociaal plan uitwerken dat nauwelijks vernieuwing inhoudt. De regering heeft voor de laatste optie gekozen. Vooral de Waalse PS is gezwicht voor de druk van de socialistische vakbeweging FGTB . De rekening met de vakbonden is dus door de regering vereffend. ABVV en ACV zullen bij
de komende acties waarschijnlijk niet te hard meer doorduwen om de huidige coalitie niet verder in gevaar te brengen. Ook de andere belangengroepen binnen de christendemocratische en socialistische families lijken geen belang te hebben bij een bespoedigde val van de regering. Enkel de burger blijft in de kou staan. Hij zal nog een tijdje geduld moeten hebben om zijn rekening aan Dehaene en Co te kunnen presenteren. De zekerheid dat de regering Dehaene evenwel recht op een electorale afstraffing afstevent, wordt hierdoor alleen maar groter. Dehaene ligt hier echter (voorlopig ?) niet wakker van.
Ann Bats
Vlaams, ook in Ronse Het Dagelijks Bestuur van het LVV dat samenkwam onder voorzitterschap van Clair Ysebaert beraadde zich o.m. over de communautaire evolutie in de taalgrensgemeente Ronse. Het LVV maakt zich zorgen over de recente ontwikkelingen ter zake binnen de VLD aldaar. het LVV vraagt aan het nationaal VLD-bestuur niet te wijken voor de eisen van enkele franstaligen om er met tweetalige liberale lijsten op te komen n.a.v. de volgende gemeenteraadsverkiezingen. De VLD moet ondubbelzinnig kiezen voor een intergraal Vlaams-liberale Ronsese gemeentelijst en dit onder het unieke VLD-logo. Het Dagelijks Bestuur van het LVV meent dat alleen op die manier de Beginselverklaring en de statuten van de vernieuwde VLD kunnen gehonoreerd worden en dat aldus het principe van de territorialiteit kan worden gerespecteerd. Het Dagelijks Bestuur van het LVV zal stappen ondernemen bij VLDvoorzitter Guy Verhofstadt om er effectief op toe te zien dat in Ronse wordt gekozen voor de Vlaams-liberale weg.
NA Va-poort klopt. Door zijn standvastige strijd voor de democratie heeft hij samen met zijn Poolse, Hongaarse en andere medekandidaten het recht verworven voor vol te worden genomen. Het is bovendien terecht dat hij het onderscheid maakt tussen de «nieuwe democratieën» die, zoals de Tsjechische Republiek, reeds stevig gevestigd zijn en de Gos-republieken, waar de democratie nog een fragiel kasplantje is. Hoe veiliger de Tsjechen, Polen en Hongaren zich voelen des te groter is trouwens de kans dat ook de Russen, de Oekraiërs en de andere uiteindelijk ook hun democratische instellingen kunnen uitbouwen,
Barbaren Achter dit Midden- en Oosteuropese probleem rijst er echter een ander op, namelijk dat van de toekomst van de NAVO zelve. Het zou gevaarlijk zijn om de NA va te laten verworden tot een schaduw-instelling. om van opheffing maar te zwijgen. Want ook vandaag is de NA va een veiligheidsanker en een schakel tussen de VS en Europa. In haar beruchte «rede van Brugge». zei «ijzeren lady»
Thatcher heel wat waarmee ze overtuigde Europeeërs op stang joeg, maar over Europa en de NAVO had ze toch een treffend beeld, zeggend: «Laten we een Europa hebben dat zil'n rol in de wereld ten volle spee t, dat naar buiten en niet naar binnen gericht is, en dat de Atlantische Gemeenschap behoedt - dat Europa aan beide zijden van de Atlantische Oceaan onze edelste erfenis en onze grootste kracht» . Inderdaad, wee ons, wanneer die wederzijdse verknochtheid aan dezelfde waarden in Europa en de VS zou teloorgaan, want dan zou een nefast verbond van ultra-nationalisten en conservatieve communisten zijn kans grijpen. En om te weten wat dat betekent hoeven we maar naar ex-Joegoslavië te kijken, waar die vernietigende elementen met niets en niemand ontziende barbaarsheid tekeer gaan en ook naar Rusland, waar ze alles in het werk stellen om een naar een westers model geïnspireerde democratie te fnuiken. Dan zouden Europa en de wereld geconfronteerd worden met de gevolgen van een tweede «München».
RS. NOVEMBER 1993
Een burgerlijke dimensie voor het nieuwe Europa (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Aan Jean Monnet, één van de vaders van de Europese gedachte, wordt al eens de uitspraak toegeschreven: «Als ik opnieuw met Europa zou moeten beginnen, zou ik met de cultuur beginnen.» Meer dan waarschijnlijk heeft Monnet zoiets nooit gezegd, maar de aangehaalde zin illustreert wel zeer goed hoe in de geest van de mensen mythes ontstaan. Een dergelijke mythe is bijvoorbeeld de fobie dat het Verenigd Europa zich tot in de kleinste details met het leven van zijn ingezetenen wil gaan bemoeien, dat er naast de reeds bestaande kwota voor de produktie van staal, normeringen in landbouw en visvangst, kwaliteitsbepalingen voor Camembert, veiligheidsvoorschriften voor speelgoed of erkenningsmodaliteiten voor diploma's, ook nog eens verordeningen en richtlijnen zullen komen voor de zogenaamde persoonsgebonden aangelegenheden, onderwijs en cultuur.
Toegegeven, er is in de voorbije jaren op Europees niveau duchtig gereglementeerd. Dat was ook de enige manier om de interne markt, die wij met zijn allen hebben gewild, naar behoren te doen functioneren. Er is slechts één mogelijkheid om er toe te komen dat men over en weer.elkaars produkten, goederen en diensten, erkent en aanvaardt. Als men wil weten waarover men praat, moeten er minimale kwaliteitseisen be. staan, zon iet ontstaat er chaos en willekeur, en geen open ruimte waarin vrije handel en individuele ontplooiing gewaarborgd zijn. Maar nu de interne markt nagenoeg gerealiseerd is, zal de regelingendrift ook af moeten nemen, wil men nog enige ruimte overhouden voor vernieuwde ideeën. Wat wij kunnen missen als kiespijn, is dat Europa zou uitgroeien tot een super-veriorgingsstaat, die ons leven zou regelen van de wieg tot het graf.
Dit heeft zo zijn oorzaken. De burger kent Europa slecht. Gedeeltelijk is dat de schuld van de Europese instellingen zelf: zij hebben onvoldoende geïnformeerd en vooral onvoldoende en gebrekkig gecommuniceerd over wat er gaande was. Maar ook de lidstaten gaan niet vrijuit. Er is kennelijk nog een groot verschil tussen wat men samen aan de onderhandelingstafel afspreekt en wat men er achteraf aan doet. Als de aanpassing van de nationale wetten de decreten aan de Europese verordeningen plaats heeft soms gebeurt zulks met weinig animo en probeert men toch nog achterpoort jes te vinden waarlangs men de gemaakte afspraak kan omzeilen - wordt daar heel weinig ruchtbaarheid aan gegeven. Voorlichtingcampagnes tot opwaardering van de Europese dimensie zullen bij de burger slechts inslaan als zij rechtstreeks inhaken op wat hem in zijn dagelijkse bestaan bekommert: zijn perspectieven voor een betere toekomst voor zichzelf en zijn gezin, een stabiel economisch klimaat. een sociaal rechtvaardiger maatschappij, een ecologisch meer leefbare wereld, een politiek geloofwaardiger bestuur.
Het Verdrag van Maastricht heeft de Gemeenschap nieuwe en meer uitgebreide bevoegdheden gegeven: ontwikkelingssamenwerking, volksgezondheid, transeuropese netwerken, cultuur, industriebeleid, consumentenbescherming, onderwijs en beroepsopleiding. Bepaalde van deze bevoegdheden raken de burger rechtstreeks. Enerzijds was deze operatie noodzakelijk om die burger nauwer bij de Europese gedachte te betrekken.ianderzijds is één en ander in de teksten nog te vaag gebleven. Halve maatregelen zijn vaak gevaarlijker dan helemaal geen maatregelen: zij verhullen in plaats van de verhelderen, zij veroorzaken angst in plaats van hoop. Het Verdrag van Maastricht Niettemin is angst een slechte raadgever. Als hij niet wordt biedt waarborgen dat zoiets niet gebeurt. Het beginsel van. de weggenomen, verkankert hij de . hele levenssfeer. Twee jaar na subsidiariteit waarborgt immers de ondertekening van het Verde autonomie der onderscheiden lidstaten en/of regio's: de drag van Maastricht in decemovereenkomst stelt dat de Ge- ber 1991 kan de helft van de Europese inwoners zich nog meenschap enkel in die aangelegenheden tussenbeide zal steeds amper voorstellen- wat het in de media zo vaak gehoorkomen waar een gemeenschapbetepelijk beleid doeltreffender is de begrip «Maastricht» kent. Ook in ons land, dat zo dan het optreden van de lidstaveel Europese instellingen huisten afzonderlijk. vest en dat tot eind december Toch lijkt, vooral in kleinere 1993 het Europese voorzitterlanden, de angst voor minoriseschap heeft, blijkt uit opeenvolring niet af te nemen. Wel integende opiniepeilingen de ken~endeel, naarmate het Europese erg mtegratieproces vordert - af en nis over de Gemeenschap verward te zijn. Het is nochtans toe met horten en stoten niet zo moeilijk om Europa aan neemt de onzekerheid toe. Het de burger uit te leggen. «democratisch deficit» is nog Maastricht heeft een heus Euronooit zo groot geweest als nu. NOVEMBER 1993
pees burgerschap ingesteld: wie staatsburger is van één van de lidstaten, kan die burgerrechten ook automatisch doen gelden in de andere landen van de Gemeenschap. Hij kan er vrij verblijven en een beroep uiteoefenen en verkrijgt er ook een passief en actief kiesrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees Parlement. Iedere burger van de Europese Unie heeft recht op bescherming door de diplomatieke en consulaire instanties van andere lidstaten indien hij geen beroep kan doen op een vertegenwoordigign van zijn eigen land. Wie zich door de Europese instellingen benadeeld voel t. zal binnenkort zijn grieven kwijt kunnen bij een Europese ombudsman. Deze zal er. onder het rechtstreekse gezag van het Europese Parlement. over moeten waken dat de steeds ingewikkelder wordende Europese administratie de individuele rechten van eenieder ten gronde respecteert. Ook op het sociale vlak zijn vorderingen gemaakt. zij het dat daar het Europese schoentje nog flink knelt. Het lag in de bedoeling om hel reeds in 1989 klaargestoomde en door elf van de twaalf lidstaten aanvaarde Sociale Handvest in te schrijven in het Verdrag over de Europese Unie. Tot op heden is dat niet gelukt, met name omdat. Groot-Brittannië zich met hand en tand is blijven verzetten uit vrees dat de moeizaam gebroken overmacht van. de vakbonden in eigen land op die manier via de Europese achterpoort opnieuw zou toenemen. Er bleef de elf anderen niet veel anders over dan een gezamenlijk akkoord te onderschrijven waarin wordt bepaald dat zij naar een Europees sociaal beleid zullen streven. Aangelegenheden als veiligheid en gezondheid, informatie, arbeidsvoorwaarden, of de gelijkberechtiging van mannen en vrouwen hoeven zelfs niet meer door alle betrokkenen te worden goedgekeurd. Voor knelpunten betreffende sociale zekerheid, sociale bescherming of vertegenwoordiging van werkgevers en werknemers is evenwel nog unanimiteit vereist. Problemen betreffende lonen. stakingsrecht en recht op vereniging komen niet aan bod. Voor velen is dit een grote ontgoocheling, maar de samenlevingen in de onderscheiden lidstaten zijn duidelijk nog niet voldoende op èlkaar ingespeeld om dergelijke ingrijpende afspraken te maken. Overigens is sociaal recht voro de nationale politici een vorm van klantenbinding met hun kiezers en dat geven zij niet gaarne uit handen.
Het werk is duidelil·k niet voltooid en het gehee biedt een wat rommelige indruk. Maar een mislukking is «Maastricht» bepaald niet. AI hij al is het Verdrag van Maastricht olm houwwerk geworden dat op iPiwat ongelijk« pijlers rust. Ik hestaunde EUropl~SI~ (;I'IIIOPIlschappen vnrrnen dl! suprunationale zuil. Zij vallen onder dl! Europese Unie en krf!gl!1l IlWI!r bevoegdheden als dl! 1!1!llhl!idsmunt. het milieu. dn t:OIlSUIIWIltenbeschenuing 1~1lIwt ouderwijs. Voor dp".p aangelegenhnden gtddt hij slummingen in dl! Raad lIPt muertlerheidshegi nsel. DI! tWI!mlt! pijler omvat veiligheid on huitl~Il-· lands beleid, dt! derdn just it il! en binnenlandse zaken. Voor dt! materies die onder dl! tWI!t!dl! en derde pijler rnssortumn gl!ldt nog als vanouds dl! ullallimi-· teilsregel. Iwtgt~tm hetl!klmt dat de nationale regeringtm Imslissingen kunnen nurken nf lireken. In principe wordt «Maastricht» in 1 mJ6 opnieuw bezien. Intussen staan in 1~)Y4Europesr: verkiezingen op de agenda. Ik referenda in Denemarken en Frankrijk. de steeds weerkerende perikelen rond de stahiliteil van verscheidene Europese munten. dl! aarzulingen omtrent een gezanwnlijk optreden in ex-Ioegosluvië. dn het ni ppertie vermeden ham elsoorlog met de Verenigde Staten, dl: moeizame onderhandelingen met Japan, dit alles wijst er op dat een versterking van dt! Europese hesluitvorming dringend nodig is. Het zou wellicht geen slecht idee zijn om, via een heler informatie- en communicatiebeleid enerzijds en via een gevoBlige opwaardering van de democratische inbreng van de verkozenen in het Europees Parlement anderzijds, de betrokkenheid van de EG-burgers Ie vergroten. Als dit niet gebeurt, dan drnigt Europa te blijven wat het voor velen al te lang is geweest: een ongrijpbaar, onbegrepen en dus bedreigend bolwerk van politici en technokraten die beslissen over het hoofd van de burgers heen. Willy Oe Clercq
0l)
Minister van Staat Lid Europees Parlement
HET VOLKSBELANG / 7
•
Na Daens «Ad Fundum»
•
c.. •
r •
* **
an «
.
...
:: .... '~~.. ~
an tIn 0 i I va Gent, terecht overigen, e II g. g 0 n zijn de ming n ein eli · aa 0 hauvi · · he 00 • e Franse en e I d 1 I je? d ' om w du woo e ge ro VI . Ilmpro uktie, a o e die Iw n lente is nog eed •
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
«Daens»
I
•
•
Sidne Polla ,di na het flo pen an « a» n e kil e rea tie t pu li op zijn oofd tol Robert ed or loog I flijk ero der ,d ing an een «come bac» 0 , heeft met de raze pp erfilming « The i » een be teller nJ ham (die we erl d n zo in éé r itlaz nJ zijn guizers ra ikaal de mo d gesnoerd. Hij 0 tpo zich i deze su erieure s s en wee als de echte ra r lIer die ook in «Out of f ica» blij gaf anzijn t Ie t om een erhaal ol panache en verrassingseffecten nog een extra dimensie te kunnen ge en . «The Firm», die de jonge amitieuze ad ocaat Mitch cDee e aantr t me II lei onweerstaanba 10 ers zo I e np chti e eigen wonin e n super e I e sle , Ieu e orte vantie in de Caraïben, enz... staat met haar eh ·que bure u in Memphis in feit op de loonlij n de mafi. et du rt wel eentjes 00 McDe r (r trol an Tom r ise) a acht r omt en als hij da nog ond ruk word '00 B om b wïzet zam lene e co u t ol a t rag De· wordt em met e 00 d ideli k waa o hij oor ie n die goed met he oor heeft, rd e aa se u d dat en r ei sco tr e de fi ma allee beëi d·gd wo t i bloed en t nen u veroorloofde Pollack zich (met instemming van Grisham overigens) wel een ander einde dan dat van het boek. Er is dus geen directe confrontatie tussen de rebellerende Mitch en zijn tegenstanders. Hï kan zijn huid redden zon er zijn, beroepscode te schenden of op een . andere manier deontologisch in d fout gaan. De in n iee manier aarop ied re n d r Cr is om duin dt gel id z I zelf de --, t r d n h t bo tor. «Th i rn» and r 1 011 ood 0 zijn b 15 mi ute a dioz in a-ont ani ,g 1 t a bonu e n eh itt 0 t a n H ran I rui c ni h m tor di zi h ni t an rzo n met de f II uit zijn r rl d n. 'rr"t.
o
I
t
up r
•
t
In •
Te .0
-
h
t r
•
h"j
d
)
•
•
In
•
1
n'-A'-&U
I e
th fil
-
aI
,I t ·
r
1
-
