Quickscan maaltijdvoorzieningen verzorgingshuizen stadsdeel West en Advies toekomstig ontwikkelingen verzorgingshuizen stadsdeel West.
Onderzoek uitgevoerd door WMO-platform De Baarsjes Onderzoekers: Gillian Ford Henny Kroes Jettie van de Oever
Joyce Goede
Inhoud Pagina
Inleiding
3
Quickscan maaltijdvoorzieningen
4
Opmerkingen
5
Conclusie
12
Advies
13
2
Inleiding De kracht van elk WMO-platform is de mogelijkheid om vanuit cliëntenperspectief ongevraagde adviezen uit te brengen aan het Dagelijks Bestuur van stadsdeel of gemeente. Terwijl elk onderzoek (c.q. enquête) een momentopname is, is door goede gesprekken te voeren met bewoners* en buurtbewoners**, het observeren van de omgeving en gesprekken te voeren met werknemers het mogelijk om een goed beeld te vormen van hoe het toegaat in een verzorgingshuis. Een goed werkend WMO-platform kan gevraagde of ongevraagde adviezen schrijven vanuit een andere optiek dan die van de politiek of de beleidsmedewerkers. Elk advies vergt onderzoek en kennis, maar sommige adviezen kunnen ontstaan vanuit een klein idee. Naarmate het onderzoek vordert, krijgt een advies meer diepgang door de hoeveelheid informatie die wordt vergaard.
Onderzoeksmethode Vier leden van het Wmo-Platform De Baarsjes hebben eind augustus en begin september vijf verzorgingshuizen in stadsdeel West bezocht als mystery guest, om te onderzoeken hoe het gesteld is met de maaltijdvoorziening van verzorgingshuizen. Het onderzoek begon als een quickscan naar maaltijdvoorzieningen van verzorgingshuizen in stadsdeel West. Gedurende het onderzoek zijn de onderzoekers tijdens gesprekken met bewoners van de verzorgingshuizen, buurtbewoners en vanuit eigen observaties gestuit op meerdere problemen die belangrijk zijn voor nu en in de toekomst. Dit heeft de onderzoekers doen besluiten om een zeer uitgebreid advies te schrijven. Er is niet getoetst op de kwaliteit van de zorgverlening. Omdat de verzorgingshuizen in de
toekomst de spil van de woonservicewijken zullen zijn, hebben de onderzoekers vanuit de optiek van toekomstige gebruikers gekeken naar zowel de maaltijdvoorziening als de ambiance en dienstverlening rond de maaltijdvoorziening. * bewoners van verzorgingshuis ** bewoners vanuit de omgeving van een verzorgingshuis
3
Naam Instelling
De Bogt
De Werf
De Klinker
De Boeg
Nieuw Vredenburgh
Toegankelijkheid en bekendheid in de buurt
Zeer toegankelijk, 4 invalide parkeerplaatsen voor de deur, middelpunt in de buurt Dieet eisen dienen een week van te voren doorgegeven te worden
Toegankelijk. Vlak voor de deur een aantal algemene invalidenparkeerplaatsen.
Toegankelijk. Vlak voor de deur algemene invalidenparkeerplaatsen
Toegankelijk. Voor de deur algemene invalide parkeerplaats.
Halal niet mogelijk. Vegetarisch wel.
Halal en vegetarisch alleen mogelijk als besteld wordt
Prijs per maaltijd Excl/incl koffie
€ 6,75 75 jaar, € 9,25 75 jaar Prijzen niet aangegeven bij ingang. Geen koffie.
€ 5,50 75 jaar en geïndiceerden € 8,50 voor gasten. Prijzen niet aangegeven.
Kwaliteit/voedingswaarde maaltijd
Smaakvol, warm, maar fabrieksmatig eten. Portie voldoende Voedingswaarde matig.
De kwaliteit van het eten uitstekend. Alles wordt ter plaatse vers bereid. Voedingswaarde hoog. Mooie open keuken.
€ 6,75 75 jaar en geïndiceerden € 9,10 voor gasten. Prijzen niet aangegeven. Koffie/thee gratis voor bewoners, gasten te betalen Smaakvol, maar fabrieksmatig eten. Portie voldoende. Voedingswaarde matig.
Halal alleen mogelijk als er een bewoner komt die dit eet. Vegetarisch moet besteld worden € 6,30 voor iedereen, inclusief twee kopjes koffie.
Toegankelijk. Geen invalide parkeerplaats recht voor de deur, maar om de hoek. Halal niet mogelijk. Vegetarisch op bestelling.
Dienstverlening / vriendelijkheid personeel
Personeel zeer vriendelijk en dienstbaar.
Personeel vriendelijk en dienstbaar.
Personeel vriendelijk en hulpvaardig.
Niet smaakvol, niet mooi gepositioneerd. Portie voldoende. Voedingswaarde zeer matig, terwijl zoveel mogelijk vers bereid. Personeel vriendelijk en hulpvaardig.
Ambiance
Netjes, gezellig en schoon. Mooi gedekte tafels. Gevoel van uit eten te zijn. Osira Keuze uit 3 menu's. Bij maaltijd water, geen vraag of ander drankje gewenst.
Groot, schoon, geen tafelkleden. Iedereen heeft zijn/haar eigen plek.
Netjes, schoon, niet te groot restaurant. Gezellige sfeer.
Groot, kaal, geen tafelkleden. Iedereen heeft zijn/haar eigen plek
Amsta Keuze uit dagmenu en 3 keuze menu's. Bij maaltijd water, geen vraag of ander drankje gewenst is. 26-08-2010
Osira Keuze uit dagmenu en 3 keuze menu's, ook het voorafje en dessert.
Cordaan Keuze uit 2 keuze menu's, alleen dessert uit drie.
31-08-2010
02-09-2010
Dieet eisen (halal, vegetarisch, e.d.)
Zorgverlener Korte evaluatie
Datum onderzoek
24-08-2010
€ 6,30 voor iedereen, inclusief kopje koffie.
Smaak redelijk. Eten wordt deels vers bereidt en deels in half fabricaat aangeleverd. Voedingswaarde redelijk. Personeel zeer onvriendelijk, respectloos naar cliënten toe Niet gezellig, geen tafelkleden. Iedereen heeft eigen plek. Veel mensen alleen aan tafeltje. Cordaan Voorgerecht geen keuze. Hoofdgerecht keuze uit 2 menu's, Toetje uit 2 soorten dessert of fruit. 07-09-2010
4
Overige indrukken van huis De Bogt Pluspunten: + Is het middelpunt van de wijk en bewoners uit de wijk weten dit te vinden. + Zeer vriendelijke, gezellige open sfeer op de gehele benedenverdieping. + Er is een bar aanwezig. Openingstijden zijn 14.00 uur tot 15.30 uur, 7 dagen per week. + Er worden veel activiteiten georganiseerd, ook 's avond, voor de bewoners van De Bogt, waarbij bewoners uit de buurt ook welkom zijn. Iedere maandagavond klaverjassen, donderdagavond spelletjes, vrijdagavond een muziekavond, sjoelen en driemaal per maand een bingo. + Er wordt een open beleid gevoerd, want in de hal hangen de notulen van de cliëntenraad en de ondernemingsraad. + Het telefoonnummer van de klachtentelefoon is duidelijk in de gang aangegeven. + Al met al een vriendelijk en gezellig huis. + Er is een rookruimte aanwezig. Minpunten: - Bewoners en bezoekers hebben een “witte” Nederlandse achtergrond. - Activiteiten zijn uitsluitend geschikt voor “witte” Nederlanders. - Geen prijzen voor maaltijd of drankjes zichtbaar. - Maaltijden zijn te duur voor mensen met een laag inkomen. - Geen mogelijkheid om koffie te kopen na maaltijd. - Maaltijden hebben de kwaliteit en smaak van fabrieksmaaltijden. In de supermarkt zijn de maaltijden goedkoper. - Tijdens het eten worden pillen uitgedeeld, maar er wordt niet gecontroleerd of men deze slikt. 5
-
Alle activiteiten eindigen om 20.30 uur. Er is geen gezellige zitkamer voor bewoners om met elkaar te praten. Geen activiteiten of evenementen welke worden georganiseerd door vrijwilligersorganisaties in de buurt. Parkeren voor bezoekers € 2,00 per uur.
De Werf Pluspunten: + Als er een islamitische bewoner komt, dan zal men een kant en klare halal maaltijd inkopen voor deze bewoner. + Het eten is van eigen keuken en is smakelijk. De porties zijn royaal. + Het restaurant heeft een riant uitzicht. + De bewoners eten in het restaurant en mogen alleen als ze ziek, of niet in staat zijn, op de kamer eten. + Er wordt bij het opnemen van de bestelling gevraagd hoeveel aardappelen je wilt, men gaat zeer bewust om met niet onnodig eten weggooien. + De bewoners hebben allen een 2-kamer appartement met balkonnetje. + Er is een goede rookruimte aanwezig, met tafeltjes. Minpunten: - In de gang, bij de ingang is er een open kale ruimte om elkaar te ontmoeten. - Er is geen bar. - Tijdens het eten worden pillen uitgedeeld, maar er wordt niet gecontroleerd of men deze slikt. - Er worden alleen overdag activiteiten, karig, georganiseerd. Na 17:00 uur zit men alleen op zijn of haar appartement. - Er worden uitstapjes georganiseerd, maar deze kosten € 10 à € 15. - Er hangen geen notulen van de CR of OR en het nummer van de klachtentelefoon hebben wij niet kunnen vinden. 6
- Bewoners en bezoekers hebben een voornamelijk “witte” Nederlands achtergrond. - Dit tehuis ziet er meer uit als instituut. Lange gangen met deuren waar kantoren achter zitten. - Na de samenvoeging van de stadsdelen is het tarief voor gasten van € 5,50 naar € 8,50 verhoogd. - Het is niet mogelijk om koffie te bestellen na de maaltijd. - Als men met de auto komt moet men ver lopen om een parkeerautomaat te vinden. Parkeren voor bezoekers € 4,00 per uur, dus erg duur voor bezoekers van de bewoners. De Klinker Pluspunten: + In de middag eet de dagopvang warm. Bewoners en gasten eten 's avonds hun warme maaltijd in het restaurant. + Het tehuis staat in het middelpunt van de wijk. Bij aankomst in de hal mensen vanuit allerlei culturen in de gang, waar ook de mogelijkheid is om elkaar te ontmoeten. + In het restaurant is een gezellige bar aanwezig, waar men overdag een hapje en drankje kan bestellen. De prijzen staan duidelijk aangegeven. + De bewoners hebben een mooi 2-kamer appartement. + Goede rookruimte aanwezig. + Het restaurant is knus en gezellig. Men kent het bedienend personeel bij voornaam. + De notulen van de Cliëntenraad zijn bij de balie op te vragen. + De Klinker werkt samen met veel vrijwilligersorganisaties. Minpunten: - Er worden alleen overdag activiteiten, georganiseerd. Bij uitzondering wordt er een themadag georganiseerd, welke tot ongeveer 21:00 uur duurt. Na 17:00 uur zit men veelal alleen op zijn of haar appartement. - Koffie of thee tegen betaling na de maaltijd.
7
-
Voor de verbouwing van het huis waren er veel meer gasten in het restaurant. Tijdens het eten worden pillen uitgedeeld, maar er wordt niet gecontroleerd of men deze slikt. Parkeren voor bezoekers kost € 3,00 per uur. In het restaurant hebben bewoners bezoekers een overwegend “witte” Nederlandse achtergrond.
De Boeg Pluspunten: + Bewoners mogen kiezen of zij 's middags of 's avonds warm willen eten. Alleen op zondag is er alleen om 12:00 uur een warme maaltijd. + Bar aanwezig + Men kan kiezen of men 's middags of 's avonds warm wil eten. + De bewoners hebben een 2- of 3-kamer appartement. + Aan de overkant van de straat is een gezondheidscentrum gevestigd (woonservicewijk). Minpunten: - Als men een extra portie sla of appelmoes wil, dan kan dat niet. - In het restaurant hebben bewoners en bezoekers een overwegend “witte” Nederlandse achtergrond. - Tijdens het eten worden pillen uitgedeeld, maar er wordt niet gecontroleerd of men deze slikt. - Zeer ongezellige bar in het restaurant. - Er worden bijna alleen overdag activiteiten, karig, georganiseerd. Na 17:00 uur zit men alleen op zijn of haar appartement. Men kan, als men wil in de avond in het restaurant elkaar ontmoeten. - Geen rookruimte, men moet maar buiten gaan roken. Wel is er in de gang een open ontmoetingsruimte, tochtig, waar een koffieautomaat staat. Doet niet echt gezellig aan. 8
- Er hangen geen notulen van Cliëntenraad of Ondernemingsraad in de gang en ook geen verwijzing dat men deze bij de receptie kan inzien. - Parkeren voor bezoekers kost € 2,40 per uur. - Dit huis ziet er meer uit als instituut. Lange gangen met deuren waar kantoren achter zitten. Nieuw Vredenburgh (in het restaurant) Pluspunten: + Bar aanwezig in het restaurant. Ook snacks verkrijgbaar. + Nummer van de klachtentelefoon hangt in de gang. + Nieuw Vredenburgh werkt samen met veel vrijwilligersorganisaties. Ook veel allochtone vrijwilligersorganisaties organiseren hier allerhande activiteiten. Minpunten: - Bar en restaurant zijn om 17:00 uur gesloten. - Prijs van maaltijd niet aangegeven bij ingang. - Cliënten moeten op dinsdag voor de week erna hele weekmenu invullen. - Van week tot week weinig tot geen variatie in weekmenu. - Personeel helpt de cliënten niet met eten als zij dat niet kunnen. Bezoekers en andere cliënten nemen dit, vanuit verantwoordelijkheidsgevoel en medelijden, op zich. - Er hangen geen notulen van Cliëntenraad of Ondernemingsraad in de gang en ook geen verwijzing dat men deze bij de receptie kan inzien. - Activiteitenaanbod eindigt om 17:00 uur, daarna zit men alleen op zijn of haar kamer. - Parkeren voor bezoekers € 2,40 per uur. 9
- Dit huis voelt aan als instituut. - Onderzoekers zijn hier met een zeer triest gevoel vertrokken, door de respectloze wijze waarop er met de cliënten wordt omgegaan. Nieuw Vredenburgh (bewonersafdeling 4e etage) Pluspunten: + Gezellig gedekte tafels met tafelkleden. + Zeer vriendelijk personeel. + s’ Avonds kunnen bewoners bij elkaar komen om te praten, koffie te drinken of tv te kijken. Bewoners vinden het belangrijk dat ze de keuze hebben. + Bewoners vinden het eten redelijk tot goed. + Bewoners worden niet behandeld als kinderen door het afdelingspersoneel. + Er is de gelegenheid om te bidden voor de maaltijd. + Het personeel is bezorgd als er niet wordt gegeten + Pillen worden uitgedeeld tijdens het eten en er op toe gezien of de medicamenten worden ingenomen. + Er eten ongeveer 24 bewoners op de afdeling en het eten wordt op afdeling opgediend. + De bewoners zijn mondig. + Het eten is zeer goed en wordt zorgvuldig opgediend. + Na het eten wordt er koffie ingeschonken. + De onderzoekers vonden dit een erg aangename ervaring. Minpunten: - De appartementen zijn zeer klein en een aantal hebben geen balkon. - Het menu moet een week van te voren worden ingevuld en ingeleverd. - Parkeren voor bezoekers € 2,40 per uur 10
Note: Het is bijna niet te geloven dat het restaurant De Spiegelzaal en de bewonersafdeling op de 4e etage in hetzelfde verzorgingshuis zijn gevestigd. Terwijl de buurtbewoners en de afdeling revalidatie, die in De Spiegelzaal eten, er zeer bekaaid afkomen door de onvriendelijke en het ronduit grof bedienende personeel, worden de afdelingsbewoners van de 4e etage zeer liefdevol bediend en eten zij aan gezellig gedekte tafels.
11
Conclusie
- In alle huizen wonen "witte" bewoners, dit is vreemd gezien de bevolkingssamenstelling van het stadsdeel West. - Het eten is bijna overal erg zout, vreemd gezien hoge bloeddruk en diabetes veel ouderen. - Er wordt veel met half producten gewerkt in de keukens, dit komt de smaak niet ten goede. Slechts in één verzorgingshuis wordt vers gekookt. - Halal eten is in geen der huizen zomaar te krijgen, in sommige huizen is het niet eens te bestellen, het wordt alleen kant en klaar ingekocht als er een bewoner komt die halal eten wenst. Vegetarisch eten is iets makkelijker. - In alle huizen worden tijdens het eten pillen uitgedeeld, maar er wordt niet gecontroleerd of men deze slikt. - Men krijgt in veel van de huizen geen kopje koffie of thee na de maaltijd aangeboden. - Prijzen voor een 3-gangen diner variëren ontzettend in één stadsdeel. - Overal moeten bezoekers betalen om te parkeren, dit werkt het sociaal isolement van de ouderen in de hand. - Huizen zijn alleen ingericht op autochtone bewoners, vreemd gezien de bevolkingssamenstelling van het stadsdeel West. - Het activiteiten aanbod is in de meeste huizen karig, ‘s avonds wordt er niets georganiseerd. Men zit eenzaam en alleen op zijn of haar appartement na 17:00 uur. Dat, terwijl men de mond vol heeft van het tegengaan van eenzame ouderen. - Bezoekers moeten betalen voor het parkeren, ook al kunnen zij gebruik maken van kraskaarten, het kost geld. - In geen der verzorgingshuizen is het mogelijk om als bewoners, gast of bezoeker, met pinpas te betalen. De leden van het Wmo platform hebben de zwaarte van deze opgave onderschat. Het was geestelijk belastend en soms een in en in trieste ervaring.
12
Advies -
-
Kraskaarten dienen bij de receptie voor bezoekers te verkrijgen zijn. De notulen van de Cliëntenraad dienen ergens te hangen, of op aanvraag in te kijken zijn. Het telefoonnummer van de klachtentelefoon moet duidelijk zichtbaar zijn. Stadsdeel moet de samenwerking tussen verzorgingshuizen en vrijwilligersorganisaties faciliteren, aanmoedigen en ondersteunen. Er moet naar gestreefd worden dat alle verzorgingshuizen in het stadsdeel West een huiskamer van de buurt worden, zoals bij het verzorgingshuis De Klinker. Eén prijs voor de maaltijd in het hele stadsdeel. De mogelijkheid voor mensen, vanaf 65 jaar, met een laag inkomen korting te krijgen. Er moet meer reclame gemaakt worden voor deze maaltijd faciliteit, in plaats van de maaltijdbezorging aan huis. Dit voorkomt het sociaal isolement van de ouderen in het stadsdeel West. Een verse maaltijd wordt gekookt met een hoge kwaliteit. Half fabricaat komt de smaak niet ten goede en is vaak te zout. In de scheepvaart krijgt men € 9,40 per dag per persoon, voor drie warme maaltijden per dag, inclusief koffie, thee, brood, beleg, melk, karnemelk en fruit. De kwaliteit van deze maaltijden varieert van goed tot uitmuntend. Alle maaltijden worden vers bereid, daar is het mogelijk, dat zou in de verzorgingshuizen ook mogelijk moeten zijn. Het zou goed zijn om vrijwilligers aan te trekken, die tijdens de maaltijd de tijd hebben om de ouderen te helpen met de maaltijd. Men moet begrijpen dat bewoners van een verzorgingshuis nooit klagen, omdat zij afhankelijk zijn van het personeel en hetgeen aangeboden wordt.
13
