PvdA initiatiefvoorstel:
DECENTRALISATIE GROENONDERHOUD
LEEUWARDEN 24 APRIL 2012
Initiatiefvoorstel: Decentralisatie Groenonderhoud.
Inleiding. Vanaf 1 januari 2014 zal de gemeente Leeuwarden in oppervlakte ongeveer zijn verdubbeld. Het aantal inwoners neemt door de herindeling met het noordelijke deel van Boarnsterhim toe met ongeveer 11.000 personen. Het in de nieuwe gemeente gelegen aantal dorpen zal ten opzichte van 2012 meer dan verdubbelen. Vanuit het oogpunt van efficiëntie kan het nut van herindeling veelal positief worden onderbouwd. Ook als gevolg van de extra taken die vanuit Den Haag naar gemeenten worden doorgesluisd, is een versterking van schaal voor gemeenten wenselijk. Dat neemt niet weg dat schaalgrootte voor sommige gemeentelijke taken amper voordelen heeft en ook dat de weerstand tegen schaalvergroting serieus moet worden genomen. Probleem Voor veel nieuwe inwoners van de nieuwe gemeente Leeuwarden zal fysiek het gemeentebestuur op grotere afstand komen en voor alle inwoners geldt dat naarmate een gemeente meer inwoners heeft het gemeentebestuur wordt ervaren als “verder weg”. Wanneer mensen door de omvang van een institutie opgaan in anonimiteit en zich verloren voelen, dient te worden overwogen of sommige specifieke zaken wellicht even goed kleinschaliger kunnen worden gerealiseerd. Tot heden blijft het in eigen wijk of dorp oppakken van een overheidstaak beperkt tot het inzamelen van oud papier. De daarmee gegenereerde middelen zijn echter vaak meer dan welkom voor een armlastige vereniging of stichting. Gemeentelijk groen Op grond van deze overwegingen stelt de PvdA-fractie voor het onder bepaalde voorwaarden ook mogelijk te maken een deel van het groenonderhoud te decentraliseren. Juist ten aanzien van deze gemeentelijke taak is realisatie op kleine schaal mogelijk zonder dat hierdoor de kosten significant omhoog gaan. Want het uitgangspunt van hedendaags bestuur dient te zijn: kleinschalig als dat kan, grootschaliger als dat aantoonbaar beter is. Doel Op vrijwillige basis krijgen de verenigingen op grond hiervan de mogelijkheid het groenonderhoud in eigen wijk of dorp zelf ter hand te nemen met een vergoeding die nauw gerelateerd is aan het bedrag dat de gemeente ook kwijt zou zijn bij het in eigen beheer realiseren van deze werkzaamheden. Het grote voordeel is hierbij, dat mensen zeggenschap krijgen over uitvoering van werkzaamheden in de openbare ruimte in hun directe omgeving. Dat bevordert de affiniteit met die omgeving en daardoor wordt een natuurlijke rem gezet op het risico van verloedering.
Een minstens even belangrijk doel hiervan is, dat deze betrokkenheid bij de eigen omgeving de sociale cohesie een impuls kan geven: men kan samen aan de slag en tegelijkertijd daarmee inkomsten genereren voor een eigen organisatie. Voorwaarden De voorwaarden waaronder een bewonersclub in de gemeente Leeuwarden zelf het groenonderhoud kan doen zijn: • Er is sprake van een vereniging die de belangen van bewoners van een wijk, buurt of dorp behartigt en waarvan de -minimaal 5- bestuursleden in de betreffende wijk, buurt of dorp woonachtig zijn. • Het bestuur van deze vereniging maakt over het onderhoud van het groen in de openbare ruimte in januari ieder jaar opnieuw afspraken met het college van B&W over het gebied in de eigen wijk waarvan men het groenonderhoud wil doen gedurende dat kalenderjaar en tegen welke vergoeding. • Dit bestuur dient zelf een verzekering wettelijke aansprakelijkheid voor de onder haar supervisie verrichte werkzaamheden af te sluiten en zo nodig zorg te dragen voor VCA-certificaten van de uitvoerenden en apparatuur. Uitvoering De wijze waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd en de frequentie waarmee bijvoorbeeld het gras in de zomerperiode wordt gemaaid, is geheel aan het bestuur van de betreffende vereniging. Ook of en hoe vaak onkruidbestrijding plaats vindt en welke personen de werkzaamheden feitelijk uitvoeren is aan dit bestuur. Uiteraard dient dit laatste op milieuvriendelijke wijze te worden verricht, waarbij de gemeentelijke regels op dit vlak worden gerespecteerd. Ook het regulier maaionderhoud van een sportveld kan onder de in het begin van ieder jaar gemaakte afspraken met de gemeente vallen. En ook hier bepaalt de vereniging de frequentie en de stoppellengte zelf en zo mogelijk in overleg met de gebruikers. Het gedurende de winterperiode snoeien van bomen en struiken in de betreffende wijk, buurt of dorp kan bij voldoende deskundigheid eveneens deel uitmaken van de afspraken. Bij alle werkzaamheden dienen de voorschriften ten aanzien van veilig verkeer op aanliggende wegen of paden vanzelfsprekend te worden gerespecteerd. Het schonen van bermsloten en andere waterpartijen blijft buiten de mogelijkheid van taakoverdracht. De investeringen in apparatuur zijn hiervoor doorgaans groot en daarom verricht de gemeente dit nu ook al niet met eigen materiaal. Datzelfde geldt voor het maaien van bermen buiten de bebouwde kom. Indien mogelijk worden in het kader van maatschappelijk nuttig werk door de verenigingen ook mensen uit de eigen buurt zonder baan en met behoud van uitkering ingezet bij wie reintegratie instrumenten minder effectief zijn gebleken. Vergoeding De vergoeding die een vereniging ontvangt voor de onder haar supervisie verrichte werkzaamheden maken deel uit van de afspraken zoals die in de eerste maand van ieder
kalenderjaar met het gemeentebestuur worden gemaakt. Indien ten aanzien van onkruidbestrijding een vooraf bepaald onderhoudsniveau is afgesproken, wordt uitbetaling van het laatste deel van de vergoeding afhankelijk van een evaluatie in september. Er is geen sprake van een stilzwijgende verlenging van eenmaal gemaakte afspraken; die moeten ieder jaar opnieuw worden gemaakt. Maar bij continuïteit van de afspraken over meerdere jaren ontstaat door een lagere kapitaalslast wel een voordeel voor de gemeente en kan de vergoeding daardoor steeds iets hoger worden. Anderzijds kunnen afspraken evenmin halverwege een seizoen worden ontbonden; ze gelden steeds voor 12 maanden. Uitgangspunt voor de gemeente is dat de totale kosten van groenonderhoud per saldo niet stijgen bij taakoverdrachten aan de wijken, buurten of dorpen; decentralisatie van groenonderhoud moet in beginsel voor de gemeente kostenneutraal zijn. Over de besteding van middelen die de vereniging met deze werkzaamheden binnenhaalt, gaat uiteraard alleen deze vereniging zelf. Voor zover er de voorgaande jaren reeds werk ten aanzien van groenonderhoud op vrijwillige basis werd gedaan, verandert daar niets aan. Dat geldt uiteraard ook voor andere klussen in de openbare ruimte die vrijwillig werden opgepakt zoals kleine reparaties en reinigingswerk in speeltuinen, sneeuw vegen plus stoepzout strooien bij gladheid en dergelijke. Met deze regeling krijgen de verenigingen naast de inzameling van oud papier een tweede mogelijkheid om door de overname van een overheidstaak geld te genereren voor een door hen zinvol geachte publieke zaak. Uit gesprekken met een drietal vertegenwoordigers van drie verschillende verenigingen voor lokaal belang is gebleken dat zij welwillend staan tegenover deze regeling. De vereniging van plaatselijk belang in Wytgaard heeft zich bereid verklaard mee te denken met het uitwerken en opzetten van een proef. Samengevat: De PvdA wil dat wijk-, buurt- en dorpsverenigingen vanaf 1 januari 2013 de mogelijkheid wordt geboden in eigen wijk, buurt of dorp kleinschalig werkzaamheden te verrichten in het onderhoud van het groen. De overdracht van deze taken is in beginsel kostenneutraal voor de gemeente: de vergoeding dient vergelijkbaar te zijn met het bedrag dat de gemeente kwijt is wanneer zij dit werk zelf doet.
Voorstel: De raad verzoekt het college de mogelijkheid te onderzoeken: • Dat het vanaf 1 januari 2013 mogelijk wordt om het onderhoud van het openbaar groen te laten verrichten onder supervisie van wijk-, buurt- en dorpsverenigingen onder de voorwaarden zoals omschreven in het PvdA initiatiefvoorstel “Decentralisatie Groenonderhoud”; • Deze proef voor 1 november 2013 te evalueren en op basis van die evaluatie de mogelijkheden aan te geven om dit beleidsonderdeel te implementeren in de gemeentelijke organisatie.
Raadsfractie PvdA: Jelle de Visser.
Besluit:
De raad van de gemeente Leeuwarden, Gelezen het initiatiefvoorstel decentralisatie groenonderhoud van de PvdA d.d. 24 april 2012, Besluit: 1.
Het college te verzoeken de mogelijkheid te onderzoeken dat het vanaf 1 januari 2013 mogelijk wordt om het onderhoud van het openbaar groen te laten verrichten onder supervisie van wijk-, buurt- en dorpsverenigingen onder de voorwaarden zoals omschreven in het PvdA initiatiefvoorstel “Decentralisatie Groenonderhoud”. 2. Bij positief resultaat per 1 januari 2013 te starten met een proef met 1 of meerdere verenigingen. 3. Deze proef voor 1 november 2013 te evalueren, 4. En op basis van die evaluatie de mogelijkheden aan te geven om dit beleidsonderdeel te implementeren in de gemeentelijke organisatie.
Voorzitter:
Griffier:
