PROVINCIEDOMEIN HET VINNE NME-ACTIVITEITEN. Natuur en milieu: educatief aanbod

PROVINCIEDOMEIN HET VINNE

NME-ACTIVITEITEN Natuur en milieu: educatief aanbod 2016-2017

INHOUD Voorwoord 3 NME-activiteiten 4 Basisonderwijs 4 Basisonderwijs/Secundair onderwijs 12 Secundair onderwijs 14 Ondersteunende projecten 16 Iedereen welkom 20 En ook nog 22 Recreatie in het domein 24 Wegwijs in het domein 26

Legende Duur activiteit Doelgroep Periode Prijs Plusactiviteit Groepsactiviteit V  erjaardagsactiviteit

Praktische informatie 28 Bereikbaarheid provinciedomein

30

NME in de provincie 32

COLOFON: Deze brochure werd uitgegeven in juni 2016 door de provincie Vlaams-Brabant in opdracht van de deputatie Redactie: dienst recreatie - Vormgeving: grafische cel provincie Vlaams-Brabant - Foto’s: Lander Loeckx en Steff Gilissen Druk: drukkerij Steylaerts VU: Provincie Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven - Ondernemingsnummer: 0253.973.219. Dienst recreatie, tel. 016-26 76 44 - Dienst leefmilieu, tel. 016-26 72 52, [email protected], www.vlaamsbrabant.be/nme Walter Zelderloo, gedeputeerde provinciedomeinen, tel. 016-26 70 38, [email protected] Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu, tel. 016-26 70 52, [email protected]

Beste lezer, Het Provinciedomein Het Vinne in Zoutleeuw is als natuurrecreatiedomein uniek in Europa. Met centraal het grootste natuurlijk binnenmeer van Vlaanderen, is het meteen de ideale locatie voor het ontdekken van een enorme diversiteit aan watergebonden fauna en flora. In samenwerking met de dienst leefmilieu werd in Het Vinne dan ook een uitgebreid gamma van natuur- en milieueducatieve activiteiten uitgewerkt voor scholen en groepen. In deze brochure ontdekken jullie ons aanbod. Zijn jullie op zoek naar een plezant, leerrijk én goedkoop dagje uit? Reserveer dan ‘Een Dag in Het Vinne’ of ‘De Orde van de Getedraak’. Een gids of page neemt jullie een dag op sleeptouw: samen ontdekken jullie Het Vinne en alles wat er leeft en beweegt. Een dag vol natuurbeleving, spelletjes en nog zo veel meer. Aansluitend kunnen jullie jullie hartje ophalen in de speeltuin. Met 4 euro per leerling hét ideale en goedkope alternatief voor een schoolreis. Bovendien zet Het Vinne naast alle investeringen voor meer toegankelijkheid van de voorbije jaren ook nu extra in op Het Vinne voor iedereen. We hebben drie activiteiten aangepast op maat van kinderen en volwassenen met een beperking: ‘Vogel wil ergens anders wonen’, ‘Waar is dat feestje?’en ‘Bijen maken honing’ zijn onze plusactiviteiten. Kortom, in Het Vinne vinden jullie alle elementen terug die nodig zijn voor een geslaagde daguitstap.

Walter Zelderloo gedeputeerde bevoegd voor provinciedomeinen

Tie Roefs gedeputeerde bevoegd voor leefmilieu

3

BASISONDERWIJS 1e kleuter

 OGEL WIL ERGENS V ANDERS WONEN Arend is een vogel. Hij woont in een nest. Zijn nest vindt hij niet meer mooi. Het lijkt hem leuker om te wonen in een holletje in de grond of tussen de wortels van een boom. Arend gaat in Het Vinne bij andere dieren op zoek naar een nieuwe woning.

Praktisch ongeveer 1 uur 1e kleuter a pril - oktober

4

BASISONDERWIJS 2e - 3e kleuter

CIRCUS KRIEBEL De circusdirecteur wordt gek! Alle circusdieren zijn ontsnapt. Vanavond is er een voorstelling. Wat nu? Ga je mee op ontdekkingstocht naar andere kriebelcircusartiesten? Ik weet al welke kunstjes Trulla de spin in de circusvoorstelling gaat gebruiken! Zoek jij mee?

Praktisch 1.30 uur 2e en 3e kleuter april tot november

5

BASISONDERWIJS Graadoverschrijdend

WAAR IS DAT FEESTJE? Jef is jarig. Hij woont nog maar pas in Het Vinne en kent zijn nieuwe buren nog niet. Ga jij mee om hen uit te nodigen voor het verjaardagsfeestje? Zo leer jij ook de kamsalamander, eikelmuis, steenuil, sleedoornpage, vleermuis en het natuurkind kennen. En help jij hen om het vriendenboek van Jef in te vullen? Op het einde heffen wij nog een glas appelsap van het Vinne op Jef.

Praktisch 1.30 uur 3e kleuter t.e.m. 2e leerjaar april tot november

6

EEN DAG IN HET VINNE

BIJEN MAKEN HONING

We wandelen rondom het Vinnemeer. En onderweg zoeken we naar kriebelbeestjes, scheppen we waterdiertjes en bouwen we kampen. Maar ook vogels spotten, een luisterverhaaltje of natuurspelletjes kunnen op het programma staan. ‘s Middags picknicken we op een mooie plek. En ‘s avonds gaan we met een zak vol verhalen lekker moe naar huis. Voor de kleuters is er een aangepaste, ingekorte wandeling.

Wist je dat bijen heel belangrijk zijn voor de bestuiving? We zouden zonder bijen heel wat minder fruit hebben! Aan de hand van een puzzel en een verhaal ontdekken jullie hoe bijen leven. Hoe verzamelen ze nectar en stuifmeel? Wanneer steken bijen? Zoek je mee naar de koningin? Maak de mooiste bijenkaars en proef ook eens van dat lekkere bijenbrood.

Praktisch 4-5 uur 3e kleuter t.e.m. 6e leerjaar het hele jaar 4 euro/leerling (min. 60 euro/groep)

Praktisch 1.30 uur 1e t.e.m. 4e leerjaar  mei tot september

7

BASISONDERWIJS Graadoverschrijdend De o

rde van de Getedraa

k

Hierbij verklaren wij, Koning Ronaldo Da Vinne en Koningin Beatrice, dat schildknaap

 E ORDE VAN DE D GETEDRAAK

de stage met succes heeft beëindigd. Hierbij verlenen we de ridderslag. Vanaf heden wordt hij officieel en plechtig aangesproken met de titel

Ridder van de Orde van de Getedraak Koning Ronaldo Da Vinne

& Koningin Beatrice

Ken jij de Getedraak? Dit mysterieuze waterdraakje is belangrijk voor de Getevallei en Het Vinne. En heb jij het in je om als juffer of schildknaap tot jonkvrouw of ridder van de ‘Orde van de Getedraak’ te schoppen? Waaraan moet zo’n moderne ridder of jonkvrouw eigenlijk voldoen? Breng de opdrachten tot een goed einde, wees moedig en word door de Koning of Koningin Da Vinne tot ridder of jonkvrouw geslagen. Veel succes! Een dag vol natuurbeleving, spelletjes en knutselen.

Praktisch 2 uur 1e t.e.m. 4e leerjaar mei tot september

8

DIEREN IN DE WINTER

WAUW WATER

Wij, mensen, zetten ‘s winters de verwarming aan en blijven vooral binnen. Maar wat doen dieren in deze moeilijke tijd? Veel dieren houden een winterslaap of een winterrust. Andere trekken weg naar warmere oorden. Nog andere dieren blijven hier en gaan op zoek naar zeldzame restjes eten. Hoe ze dit allemaal doen, ontdekken de leerlingen via een educatieve puzzel. De dieren die wakker blijven, kunnen we helpen om de winter door te komen. Daarom knutselen de leerlingen voor hen lekkere winterhapjes in elkaar. Als je wil gaan we buiten zoeken naar dierensporen. En met een verrekijker brengen we een aantal vogels die bij ons de winter doorbrengen op naam.

Het Vinne dat is water alom! Hoewel je het op het eerste zicht niet zou zeggen, draagt water allerlei geheimen in zich. En heb je al eens goed gekeken wat er allemaal in het water leeft? In onze Vinnepoel krioelt het van de diertjes! Bij slecht weer kunnen wij het jou ook vertellen aan de hand van een grote educatieve puzzel. Soms gebeurt er ook een moord in de poel. Als een echte detective ga je op zoek naar de identiteit van het slachtoffer, de mogelijke oorzaak en de dader. Water is bovendien ook voor de mens levensnoodzakelijk. Ken jij de kleine en grote kringloop van water al? Via filmpjes kom je er meer over te weten. Voor elk wat wils dus. Wij stellen met jou een programma op maat samen.

Praktisch ongeveer 1.30-2 uur 1e t.e.m. 4e leerjaar november tot maart

Praktisch 2 uur 3e t.e.m. 6e leerjaar mei tot september

9

BASISONDERWIJS

10

I N HET VINNE ZIE JE ZE VLIEGEN In het Vinne kan je heel veel en verschillende vogels zien! En vogels zijn bijna net als mensen. Dat kan je leren in onze nieuwe tentoonstelling. Ze worden verliefd op elkaar en maken een plaatsje om te wonen. Je hebt ze in alle soorten en maten: op stelten, die zingen, die enkel ‘s nachts wakker zijn, met zwemvliezen ... Vogels zijn ook kieskeurige eters. En sommigen gaan graag op reis naar warmere landen in de winter. Alleen een ei leggen en zelf vliegen kunnen de mensen niet! We kunnen daarna nog braakballen pluizen, vogels bekijken met de verrekijker, een filmpje zien, een nestkastenzoektocht houden en zelfs nestkasten maken. Kies zelf maar!

Praktisch kort: 1,5 - 2 uur - lang: 3 - 4 uur 5e - 6e leerjaar h et hele jaar d agprogramma: 4 euro/leerling (min. 60 euro/groep) 11

BASISONDERWIJSSECUNDAIR ONDERWIJS Graadoverschrijdend

NATUURWANDELING Het Vinne is rijk aan bijzondere planten en dieren. Elk seizoen ontdek je iets anders. Leer samen met een van onze gidsen aandachtig te kijken en te luisteren. En ontdek zo de natuurrijkdom vlakbij. Aansluitend kan je het bezoekerscentrum of de kruidentuin bezoeken. Kijk, ruik, voel en proef aan de 50 kruiden. Dit kan aan de hand van een Daisyspeler (een soort dictafoon).

Praktisch af te spreken vanaf het 3e leerjaar h et hele jaar

12

 OEKTOCHT: Z HIER KUNT U ‘HET VINNE’ Deze zoektocht brengt je op de mooiste plaatsen van het provinciedomein. Door onderweg opdrachten uit te voeren kom je meer te weten over het ontstaan, de geschiedenis en de bewoners. Iedere juist uitgevoerde opdracht levert een letter op. Wie met al deze letters het juiste woord kan vormen, krijgt een leuke verrassing. Een extra tip vind je in het bezoekerscentrum. De benodigheden hiervoor zitten in een rugzak: fiches met kaart en opdrachten, planten-, boom- en vogelzoekkaart, boompuzzel, kompas en verrekijker.

Praktisch 2 uur 3e graad basis - 1e graad secundair a pril - november 5 euro per rugzak (zonder begeleiding)

13

SECUNDAIR ONDERWIJS Graadoverschrijdend

VELDWERK WATER De opdracht is eenvoudig: neem een staal water op een welbepaalde locatie en onderzoek het. Ga op zoek naar waterdiertjes, meet parameters zoals temperatuur, opgeloste zuurtsof en nitraatgehalte, leg ecologische verbanden. Wat leren alle resultaten ons? Zijn er problemen op sommige locaties? En hoe lossen we die best op? Zoals de naam het zegt, ligt de nadruk bij “Veldwerk water” op veldwerk.

Praktisch 4.30 uur 1e tot 4e secundair april - september 4 euro/leerling (min. 60 euro/groep)

14

BIOTOOPSTUDIE Het Vinne is een verzameling van verschillende biotopen. Samen met een gids en uitgerust met het nodige materiaal gaan de leerlingen aan de slag om de biotische en abiotische factoren en de invloed van de mens van twee biotopen te bestuderen en te vergelijken.

Praktisch 4 uur vanaf 3e secundair (max. 15 lln.) het hele jaar 4 euro/leerling (min. 60 euro/groep)

15

SECUNDAIR ONDERWIJS Graadoverschrijdend

GEO-CACHING: HET VINNE ZOUTLEEUW Met behulp van een gps-toestel en coördinaten ga je op pad tussen Het Vinne en Zoutleeuw. Op verschillende pittoreske en historische plaatsen beantwoord je een vraag. De oplossingen geven nieuwe coördinaten en en leiden je uiteindelijk naar de GeoCache, alias verborgen schat.

16

 CIENCECACHING: S TREKVOGELS Als de vragen handelen over natuur en/ of wetenschap tijdens een gps-tocht, spreken wij van Sciencecaching. Krijg een snelcursus GPS en trek daarna op eigen houtje het Vinne in. Onderweg ontdek je meer over trekvogels. Los de vragen op en kraak de code van onze schatkist!

Praktisch 2 uur vanaf het 3e secundair het hele jaar 5 euro per toestel (zonder begeleiding)

17

ONDERSTEUNENDE PROJECTEN

18

EDUCATIEF NATUURBEHEER Educatief natuurbeheer maakt kinderen warm voor natuur. De leerlingen worden actief betrokken bij het natuurbeheer in een gebied vlak bij de school. Het project bestaat uit 3 stappen: een inleidende diareeks in de klas, een half dagje natuurbeheer en een afsluitende natuurwandeling. Het Vinne is een ideale plaats om de theorie rond natuurbeheer in de praktijk om te zetten.

Praktisch 3e graad BaO w  erkdag in de winter/ wandeling in het voorjaar gratis Reservering: Educatief Natuurbeheer Vlaams- Brabant tel. 0477-88 08 26

19

IEDEREEN WELKOM

Aanbod voor mensen met een beperking

Voor iedereen toegankelijk: ook voor mensen met een beperking. Dankzij heel wat investeringen en nieuwe initiatieven kan iedereen Het Vinne en de omgeving beleven: - De rolstoelvriendelijke paden rondom de Vinnehoeve; - De alle-terrein-rolstoel. Die laat je toe om de het natuurgebied in te trekken langs de wandelpaden. Gratis te ontlenen! - De aangepaste speeltuin met lage schommels en lignetten én rolstoeltoegankelijke speeltuigen;

20

-H  et zintuigenbeleefpad. Prikkel je zintuigen dankzij de 7 toestellen; -H  et Olympisch pad. Voor de allerkleinsten hebben we het Olympisch pad met opdrachten naar ieders mogelijkheden. Maandelijks zijn er 5 winnaars; -A  angepaste educatieve ondersteuning voor blinden en slechtzienden: voelplannen in het bezoekerscentrum en daisyspelers geven je meer info over het natuurgebied, het bezoekerscentrum en de kruidentuin; -B  egeleide educatieve activiteiten. Dit zijn onze ‘plus-activiteiten’. Je vindt ze in de brochure terug met .

- Ons aanbod aangepaste fietsen: driewielers, tandems, lage opstapfietsen, elektrische bakfiets, duo-fiets en rolstolfiets; -V  anuit Het Vinne vertrekken uitgestippelde fietsroutes, toegankelijk voor deze fietsen.

Praktisch Alle-terrein-rolstoel en daisyspelers: gratis Aangepaste fietsen: 7 euro/dag Elektrische aangepaste fietsen: 15 euro/dag

21

EN OOK NOG Verjaardagsfeestjes Heb je een jarige binnenkort? Je kan als verjaardagsfeest met de vriendjes een begeleide activiteit komen volgen in Het Vinne! Op voorwaarde van een tijdige aanvraag (minstens twee weken op voorhand) en mits wij een gids vinden voor die dag. Indien gewenst kan je dit koppelen aan een hapje en drankje in Bistro Het Vinne. Best vooraf bespreken met de Bistro, tel. 011-78 18 19. De volgende activiteiten zijn mogelijk (met een max. van 15 deelnemers) en zijn aangeduid in de brochure met - Circus kriebel - Waar is dat feestje? - Dieren in de winter - Wauw water: het onderdeel uitleg waterdiertjes aan de hand van kijk- en puzzelplaat en waterdiertjes scheppen - In Het Vinne zie je ze vliegen Deze activiteiten zonder begeleiding kunnen ook tof zijn: - Zoektocht: Hier kunt u “Het Vinne” - Sciencecaching Trekvogels Het volledige aanbod vindt u terug op: www.provinciedomeinhetvinne.be 22

Maatwerk: ook voor uw groep Ook kunnen groepen een begeleid bezoek, een rondleiding of een vergaderzaal aanvragen. En we passen bovendien op eenvoudige vraag - de bestaande NME-activiteiten op maat van uw groep aan. 100% succes en plezier verzekerd. De mogelijkheden staan in de brochure aangeduid met

Wij werken samen met: - OVERLEEF avontuurlijke, survival workshops en kampen voor volwassenen en kinderen Contact: www.overleef.be VZW Overleef: tel. 0495-28 37 47 - DEN DOLAARD educatieve tochten met ezels Contact: www.dendolaard.be Jan Nijs: 0479-45 23 36 23

RECREATIE IN HET DOMEIN

Maak er een daguitstap van! Kinderen kunnen zich in de ‘magische’ speeltuin, naar hartenlust uitleven in klautertunnels en kruipbuizen of ongestoord kampen bouwen in het speelbos. De dieren van Het Vinne dagen iedereen uit. Meet je nu met de reiger, de bij en de kikker. Ruik jij zo goed als een mier? En hoelang hou jij je adem in: versla je de fuut? Ontdek het Olympisch pad met opdrachten naar ieders mogelijkheden. Ga de uitdaging aan, word Vinneolympiër en wie weet win je wel een van de mooie prijzen. Er vertrekken ook verschillende wandel- en fietsroutes vanuit het Vinne waaronder de Koesterburenwandeling. Er is zelfs een afspuitpunt voor de fietsen. Bovendien kan men sinds kort ook te paard de ruiterroute volgen. Het volledige aanbod vind je terug op: www.provinciedomeinhetvinne.be

24

Honger en dorst? Bistro ‘t Vinne De Winning. De Winning is een sociale onderneming die werkt aan een arbeidsmarkt waar plaats is voor iedereen. Contact: [email protected] Meer info: tel. 011-78 18 19

Tarief: Het Vinne is gratis toegankelijk.

25

WEGWIJS IN HET DOMEIN 1

Bezoekerscentrum

Uitkijkpost

2

Onthaal + EHBO

Paalkamperen

3

Bistro

Bike-Wash

4

Zaal

Schuilhut

5

Bijendorp + kruidentuin

6

Speelbos

--- Knuppelpad Natuurinformatie

7

Olympisch pad

P

8

Speeltuin 

WC

9

Zintuigenbeleefpad

Parking WC

1

2 WC

3

26

4

8

P

Vinnehoeve 7 5

6 9

11 6

r olstoeltoegankelijk: gratis aangepaste terreinrolstoel honden aan de leiband 011-78 18 19 stapschoenen of laarzen aangeraden wandelkaartjes in de bistro verkrijgbaar Koesterburenwandeling (6 km) Vinnewandeling (5,5 km) Mottewandeling (3 km) Gallowaywandeling (3 km) Sint-Odulphuswandeling (2 km) 27

PRAKTISCHE INFORMATIE

Reservatiegegevens NME-activiteiten Start activiteiten: aan het bezoekerscentrum Aard activiteiten: alle activiteiten zijn MOS-schakels

Aantal deelnemers: max. 25 personen per groep (tenzij anders vermeld) Prijs: 2 euro per persoon (tenzij anders vermeld) met een minimum van 30 euro per groep

Betaling: via overschrijving (factuur na de activiteit) Belangrijk! Alle activiteiten zijn belevingsactiviteiten. Ze zijn deels of volledig buiten. Speelkledij of kledij die vuil mag worden is dan ook een must.

28

Reserveren doe je: v ia het online formulier op www.provinciedomeinhetvinne.be (doorklikken naar Natuur- en milieueducatie) of via een mailtje naar [email protected] met daarin de schoolgegevens (naam - adres telefoonnummer - e-mailadres), klas (leeftijd kinderen), aantal lln., naam activiteit en voorkeursdata.

Contactgegevens voor NME-activiteiten NME-medewerker: Ronald Ausloos tel. 011-88 89 72 [email protected]

Algemene contactgegevens domein Domeinbeheerder: Liesbet Cox Ossenwegstraat 70 - 3440 Zoutleeuw tel. 011-78 18 19 - fax 011-78 42 36 [email protected] www.provinciedomeinhetvinne.be

Openingsuren Het Vinne is het hele jaar open van zonsopgang tot zonsondergang.

29

BEREIKBAARHEID PROVINCIEDOMEIN Met het openbaar vervoer Bus: Vanaf station Sint-Truiden of station Tienen: Weekdagen en zaterdag: bus 22 en 23: halte ‘Post’ aan het rondpunt Zoutleeuw (Aldi) (1,5 km te voet) Zondag bus 22: om het uur: halte ‘Post’ aan het rondpunt Zoutleeuw (Aldi) (1,5 km te voet) Belbus 715 vanuit station Sint-Truiden (min. 24 uur op voorhand reserveren). Het telefoonnummer van de belbuscentrale is 016-31 37 00. Deze bus heeft een halte op de Ossenwegstraat.

Met de fiets Het Provinciedomein Het Vinne ligt op het fietsknooppuntennetwerk Hageland, tussen knooppunt 48 en 191.

Met de wagen of schoolbus Vanuit Tienen en Sint-Truiden, richting Zoutleeuw volgen. De weg naar Het Vinne is vanaf Zoutleeuw bewegwijzerd.

30

HOOFDINGANG

PROVINCIEDOMEIN HET VINNE

31

NME IN DE PROVINCIE Provinciedomein Halve Maan Regionaal Landschap Groene Corridor

Provinciedomein Kessel-Lo

NME-MEDEWERKERS IN DE ANDERE PROVINCIEDOMEINEN:

Provinciedomein Huizingen

Provinciedomein Halve Maan

Provinciedomein Kessel-Lo

Erik Spiessens, tel. 013-35 86 59 [email protected] www.provinciedomeinhalvemaan.be

Sven Goethals, tel. 016-25 47 45 [email protected] www.provinciedomeinkessello.be

Provinciedomein Huizingen

Regionaal Landschap Groene Corridor (RLGC)

Lieven Decrick tel. 02-383 00 28 [email protected] www.provinciedomeinhuizingen.be

WWW.VLAAMSBRABANT.BE/NME

tel. 02-253 43 04 [email protected] www.rlgc.be

Provinciedomein Het Vinne