PROTECT 49
Bulletin
Onze ervaring, uw zekerheid
Trimestriële nieuwsbrief van Verzekeringsmaatschappij Protect
Jaargang 13 - nummer 49 - 2009
Aandachtspunten bij overname of vroegtijdige beëindiging van een architectenopdracht Een architect die een contract afsluit met zijn opdrachtgever aanvaardt meestal een volledige opdracht, die zowel het ontwerp als de controle op de werken omvat. De samenwerking tussen beide partijen begint dan ook meestal met het uitwisselen van ideeën en het bespreken van de wensen van de opdrachtgever in het ontwerp, en eindigt bij de oplevering van de werken. In dit geval kan er weinig twijfel bestaan over de vraag welke architect de verantwoordelijkheid draagt voor het project. Het project en het bouwaanvraagdossier staan op zijn naam, alsook de werfverslagen en het PV van oplevering. Soms gebeurt het evenwel dat aan de samenwerking een einde wordt gesteld door één van de partijen vooraleer de opdracht volledig beëindigd is. Dit kan om diverse redenen, maar vaak ligt een vertrouwensbreuk aan de basis van de contractverbreking. De breuk kan ontstaan zowel in de ontwerp- als in de uitvoeringsfase. Vermits het bouwen onder architectuur een wettelijke verplichting is in hoofde van degene die bouwt, zal de opdrachtgever genoodzaakt zijn om een beroep te doen op een andere architect om de werken verder te kunnen zetten. Zo zal de architect, wiens naam op het bouwaanvraagdossier vermeld staat, niet zomaar meer beschouwd kunnen worden als de architect die verantwoordelijk is voor het hele project en kunnen er eventueel betwistingen ontstaan over de vraag welke architect nu voor welk deel aansprakelijk is. Afhankelijk ook van de fase waarin de stopzetting of overname gebeurt, zullen de verantwoordelijkheden anders verdeeld worden. Voor een architect is het dan ook belangrijk om te weten wat hij moet doen wanneer een opdracht vroegtijdig beëindigd wordt of wanneer hij een lopende architectenopdracht overneemt.
Stopzetting van een architectenopdracht Wanneer een architectenopdracht wordt stopgezet in de fase voorafgaand aan het indienen van het bouwaanvraagdossier, dan zal het project in principe niet meer ingediend worden op naam van de eerste architect. Dit betekent echter niet dat diens verantwoordelijkheid niet meer ter sprake kan komen. Hij heeft immers een aantal diensten verleend aan de opdrachtgever die zijn aansprakelijkheid in het gedrang kunnen brengen als er fouten werden gemaakt. Afhankelijk van de graad van afwerking van het ontwerp zal zijn verantwoordelijkheid verder in vraag gesteld kunnen worden, ook al wordt het project uiteindelijk niet onder zijn naam ingediend. De bouwheer heeft betaald voor het gedeeltelijke ontwerp en heeft het recht hierop verder te laten werken door de opvolgende architect. Het is aan te raden dat de architect, wiens opdracht in de ontwerpfase beëindigd wordt er de bouwheer uitdrukkelijk op wijst geen enkele verantwoordelijkheid te aanvaarden voor niet definitief opgemaakte plannen.
Meestal echter wordt de opdracht stopgezet na het indienen van het bouwaanvraagdossier of terwijl de werken uitgevoerd worden. Het bouwaanvraagdossier staat op naam van de eerste architect, die normaliter ook als controlerend architect vermeld is op de vergunning. Officieel is dit dus de architect met de volledige opdracht en wordt hij geacht het project tot het einde te hebben opgevolgd, tenzij het tegendeel bewezen kan worden. De opdracht dient dus in eerste instantie tussen partijen officieel beëindigd te worden, hetzij door een addendum te laten ondertekenen bij het architectencontract tot beëindiging van de opdracht, hetzij door een aangetekend schrijven waarin de beëindiging van de architectenopdracht wordt bevestigd. Het is tevens van het allergrootste belang dat de architectenopdracht ook officieel wordt beëindigd ten overstaan van derden, nietcontracterende partijen. Dit kan enkel door de Orde van Architecten en de gemeente officieel op de hoogte te brengen van het einde van de opdracht.
In dit nummer: • Aandachtspunten bij overname of vroegtijdige beëindiging van een architectenopdracht • Verplichte preventie maatregelen tegen brand voor nieuwe industriegebouwen • Een architect stopt, maar blijft ingeschreven op de tabel: wat met zijn beroepsaansprakelijkheidspolis? • De eigen woning: het eerste visitekaartje van de architect. Bijzonder, ook qua verzekeringen! • Protect kiest voor Zoomit
1 3 4 5 6
>>>
Opdat de verantwoordelijkheden duidelijk afgelijnd kunnen worden, is het eveneens noodzakelijk om in het addendum of het aangetekend schrijven een duidelijke stand van werken op te nemen zodat naderhand geen discussie kan ontstaan hoever de verantwoordelijkheid van de eerste architect reikt en vanaf welke werken de verantwoordelijkheid van de opvolgende architect begint te lopen. Als er geen tegensprekelijke stand van werken opgemaakt kan worden, dan is het eventueel aangewezen om deze stand van werken door een gerechtsdeurwaarder te laten opstellen. Bij wijze van synthese kunnen we dus stellen dat de beëindiging van het contract steeds schriftelijk vastgelegd moet worden. Bovendien dient altijd duidelijk vermeld te worden in welke fase van uitvoering van de opdracht de beëindiging plaats vindt, met desgevallend een tegensprekelijke stand van werken én met de vermelding dat er geen verantwoordelijkheid wordt aanvaard voor die delen van de opdracht die nog niet uitgevoerd zijn. Tevens dient de opdrachtgever er schriftelijk op gewezen te worden dat hij als bouwheer verplicht is om een andere architect aan te stellen voor de verdere opvolging. Als de beëindiging gebeurd is na het indienen van het bouwaanvraagdossier, dan moeten ook de gemeente en de Orde van Architecten schriftelijk op de hoogte gebracht worden van het einde van de opdracht.
“
Vroegtijdige stopzetting van uw opdracht: - bevestig deze schriftelijk, - zorg voor een duidelijke, liefst tegensprekelijke stand van werken, - beperk uw verantwoordelijkheid, wijs de opdrachtgever op de wettelijk plicht om een andere architect aan te stellen - breng de gemeente en de Orde op de hoogte van het einde van uw opdracht.
Overname van een architectenopdracht Voor de architect aan wie gevraagd wordt om een architectenopdracht over te nemen, is het ook belangrijk om te weten vanaf wanneer zijn verantwoordelijkheid begint te lopen en, in het verlengde daarvan, te vermijden dat de verantwoordelijkheid van de voorganger mee overgenomen wordt. Het is dan ook noodzakelijk om in de architectenopdracht duidelijk te voorzien in welke fase van de opdracht en eventueel in welke stand van de werken de opvolging gebeurt. Tevens moet duidelijk vermeld worden dat er geen verantwoordelijkheid aanvaard wordt voor al hetgeen tot de opdracht van de eerste architect behoorde. Wordt de opdracht in de ontwerpfase overgenomen, dan zal de opdrachtgever mogelijk verwachten dat verder gewerkt wordt op de voorontwerpen (of mogelijk reeds definitieve plannen) van de eerste architect en ontstaat het risico dat de architect die het bouwaanvraagdossier indient verantwoordelijk zal geacht worden voor eventuele ontwerpfouten. Het is dan ook van het allergrootste belang contractueel duidelijk met de bouwheer overeen te komen dat hij u niet verantwoordelijk kan stellen voor fouten begaan in de ontwerpen van de eerste architect. Dit zal uiteraard slechts gelden voorzover de begane fouten niet eenvoudig gedetecteerd konden
- 2 - Protect
Bulletin
worden vooraleer een definitief bouwdossier in te dienen. In deze fase is het uiteraard ook belangrijk om rekening te houden met de bescherming van de intellectuele rechten van de ontwerper. Het is immers niet toegelaten om een ontwerp van iemand anders onder eigen naam uit te brengen. Bij een overname van de architectenopdracht in de uitvoeringsfase is het uiteraard gemakkelijker om de verantwoordelijken te onderscheiden, zeker wanneer de overname gebeurt na het indienen van het bouwaanvraagdossier en vóór de start van de uitvoering van de werken. In dit geval kan een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de verantwoordelijke voor het ontwerp en deze voor de controle op de uitvoering.
“
Overname van een opdracht: - leg uw beperkte opdracht contractueel vast, - sluit uw verantwoordelijkheid uit voor hetgeen reeds uitgevoerd is, - ga over tot een vorm van pre-oplevering en eis het herstel van niet-correcte uitvoeringen vooraleer de werken verder te laten zetten, - verlies de intellectuele rechten van uw voorganger niet uit het oog.
Gebeurt de overname in de loop van de uitvoering, dan is een tegensprekelijke stand van werken allernoodzakelijkst om de verantwoordelijkheden te kunnen aflijnen. Als overnemend architect is het ook belangrijk dat een grondig nazicht van de reeds uitgevoerde werken gebeurt om na te gaan of de regels van de kunst nageleefd werden, teneinde niet verder te laten werken op zichtbare gebreken of uitvoeringen met miskenning van de regels van de kunst. Als opvolgend architect is het essentieel dat u eist dat de herstelwerken uitgevoerd worden vooraleer u de werken verder laat uitvoeren. Doet u dit niet, dan kan u eventueel verantwoordelijk gesteld worden voor het verzwaren van de herstelkosten. Ook bij de overname van een architectenopdracht dient u dus een aantal zaken in het oog te houden: - zorg ervoor dat de intellectuele rechten van de vorige architect gerespecteerd worden, - vraag naar een tegensprekelijke stand van de werken (liefst tussen drie partijen, nl.de opdrachtgever en de beide architecten), - maak een vorm van pre-oplevering van de werken en eis voorafgaandelijk het herstel van al wat fout is uitgevoerd vooraleer de werken onder uw controle verder te laten zetten. Voorzie ook in uw contract dat uw verantwoordelijkheid zich beperkt tot die delen van de opdracht die nog uitgevoerd moeten worden, met uitsluiting van de verantwoordelijkheid voor de reeds uitgevoerde delen. Marijke Evens juriste studiedienst
Verplichte preventie maatregelen tegen brand voor nieuwe industriegebouwen Het Staatsblad van 15 juli 2009 publiceerde het Koninklijk besluit van 1 maart 2009 tot wijziging van het koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen. Hierbij krijgt bijlage 6, Industriegebouwen kracht van wet. Deze bijlage is van toepassing op de nieuw op te richten of op de belangrijke wijzigingen aan bestaande industriegebouwen waarvoor een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning wordt ingediend na 25 juli 2009
“
Protect zal naar aanleiding van dit artikel een informatiesessie organiseren omtrent brandpreventie. Bent u geinteresseerd om een dergelijke infoavond bij te wonen? Laat het ons weten via onze webstek. Wij nodigen u hiervoor dan persoonlijk uit.
zijn gebouw bepaalt, is deze niet gekend of gespecificeerd dan wordt het gebouw geacht van klasse C te zijn.
Dit zijn • de branddetectie, waarschuwing en melding • de rook- en warmte afvoerinstallatie (R.W.A) • de automatische blusinstallaties • de oormelding van de brand • de centrale controle- en bedieningspost Tevens zijn er voorwaarden voor • de afstanden tussen gebouwen • de afstanden van gestapelde goederen tot de gebouwen • het aantal uitgangen • de afstanden tot de uitgangen • de af te leggen weg tot de uitgang Wat betreft de veiligheid van de hulpploegen, voorwaarden betreffende
De gebouwen worden ingedeeld in 3 klassen (A, B of C) in functie van de brandbelasting.
De bijlage 6 zal in functie van • de klasse (A, B of C) tot dewelke het gebouw behoort • de oppervlakte van het gebouw • de aan- of afwezigheid van een automatisch blussysteem (sprinkler) • de bereikbaarheid voor de brandbestrijding voorwaarden opleggen aan de brandweerstand van de compartimenteringswanden.
Het is belangrijk te weten dat het de bouwheer is die de brandbelasting van
De bijlage 6 bevat tevens verplichtingen betreffende de actieve brandbeveiliging.
Ing. Pieter Top Deskundige
Deze bijlage 6 vervangt de andere toepasselijke basisnormen niet. Deze blijven gelden, zo zal het aparte kantoorgedeelte van een industrieel complex nog steeds moeten voldoen aan bijlage 2 of 3, in functie van de hoogte van het gebouw.
• bereikbaarheid en toegankelijkheid • blusmiddelen en bluswatervoorziening • monodisciplinaire interventieplannen Ontwerpers die industriële gebouwen ontwerpen wordt aangeraden dit KB goed te kennen.
Protect
Bulletin
-3-
Een architect stopt, maar blijft ingeschreven op de tabel: wat met zijn beroepsaansprakelijkheidspolis? De wet van 15.02.2006 betreffende de uitoefening van het beroep van architect (wet-Laruelle) en het KB van 25.04.2007 betreffende de verplichte verzekering van de architecten heeft niet alleen een impact op de wijze waarop een architect zich moet verzekeren tijdens zijn actieve periode, maar ook op de wijze van verzekeren na de stopzetting van zijn activiteiten. Het is belangrijk om een principe te verduidelijken dat geldt voor alle beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen voor architecten in België: de polis waarborgt elke schade-eis die tijdens de geldigheidsduur van de polis tegen de verzekerde architect wordt ingesteld, en die betrekking heeft op schade die ontstaan is tijdens dezelfde geldigheidsduur. Dit principe werd bovendien wettelijk bevestigd in artikel 6 van het KB van 25.04.2007: Met andere woorden, als u als architect een sluitende dekking verwacht voor uw aansprakelijkheidsrisico, dan zal u een geldige polis moeten behouden zolang er een schade-eis ingesteld kan worden of dus tot het einde van uw tienjarige aansprakelijkheid. Gestopt én weggelaten van de tabel Wanneer u uw activiteiten als architect beëindigt en u weggelaten wordt van de tabel, voorziet artikel 2.4.3 van de algemene voorwaarden, in overeenstemming met artikel 6 van het KB, dat de waarborg van de polis nog gedurende 10 jaar verder loopt vanaf de datum van weglating. Hetzelfde artikel bepaalt dat voor deze verlenging van de waarborgen een premie verschuldigd is die overeenkomt met driemaal de gemiddelde jaarpremie van de laatste vijf jaar vóór de weglating van de tabel. Het nemen van die ‘posterioriteits’dekking is nu dus wettelijk verplicht en de premie die ertegenover staat ligt vooraf vast. In tegenstelling tot vroeger is de posterioriteitsdekking voortaan gekoppeld aan de weglating van de tabel en niet meer aan het louter stoppen van de activiteiten in eigen naam en voor eigen rekening.
- 4 - Protect
Bulletin
Gestopt maar niet weggelaten van de tabel Architecten die hun activiteiten in eigen naam en voor eigen rekening stopzetten, bijvoorbeeld omdat ze uitsluitend nog als medewerker in een architectenbureau actief zullen zijn, maar die ingeschreven blijven op de tabel, moeten hun polis Beroepsaansprakelijkheid verder blijven onderschrijven. Voor hen heeft Protect een specifieke oplossing uitgewerkt.
ertoe op eigen initiatief hiervan aangifte te doen. Beslist de verzekerde op een later tijdstip om opnieuw activiteiten in eigen naam uit te oefenen, dan kan dit zonder problemen en moet hij hiervan gewoon Protect op de hoogte brengen.
In de voorgestelde formule blijft de polis gewoon van jaar tot jaar doorlopen, maar wel met een forfaitaire jaarpremie en niet meer met een voorlopige premie en een afrekeningspremie in het volgende jaar op basis van de aangifte. De forfaitaire jaarpremie is de eerste vijf jaren gelijk aan 20% van een posterioriteitspremie berekend op basis van driemaal de gemiddelde jaarpremie van de laatste vijf jaar vóór de stopzetting van de activiteiten in eigen naam. Vanaf het zesde jaar bedraagt de forfaitaire premie nog 10%.
jaarpremie van de laatste vijf jaar vóór de weglating van de tabel. Dit bedrag kan aanzienlijk zijn en misschien zijn de nodige fondsen niet beschikbaar op het ogenblik van weglating van de tabel (bijvoorbeend ten gevolge van een overlijden). Daarom geven wij aan elke verzekerde de mogelijkheid om zijn posterioriteitspremie geheel of gedeeltelijk vooraf te betalen. Deze prefinanciering kan fiscaal interessant zijn en bovendien brengt het bedrag een interest op die bij de eindberekening van de posterioriteitspremie in rekening genomen wordt. Voor een concreet voorstel en meer details neemt u best contact op met uw polisbeheerder bij Protect.
Tijdens de periode van gestopte activiteiten in eigen naam dient de verzekeringnemer geen jaarlijkse aangifte meer in te dienen. Als de verzekerde uitzonderlijk toch nog een opdracht in eigen naam uitoefent, dan verbindt hij zich
Prefinanciering van de posterioriteitspremie Zoals eerder vermeld, bedraagt de premie voor de verzekering van het posterioriteitsrisico driemaal de gemiddelde
Marcel Mertens Directeur Productie
De eigen woning: het eerste visitekaartje van de architect. Bijzonder, ook qua verzekeringen! Het tweede onderdeel van de pakketpolis biedt dekking voor schade aan derden die volgt uit de beroepsaansprakelijkheid van de architect. De waarborgen waarin voorzien wordt, zijn conform de wetLaruelle. Men verzekert zich als architect ten opzichte van derden voor schade die zowel tijdens als na de bouwperiode kan ontstaan.
Het visitekaartje van de architect
Voor een architect is zijn eigen woning zijn visitekaartje. Heel wat architecten beginnen dan ook vroeg of laat aan de bouw of grondige renovatie van hun eigen woonst. Naast de aandacht voor een mooi en doordacht ontwerp, dient de architect echter ook stil te staan bij het verzekeren van dit bouwproject. De eigen woning van de architect is immers op verzekeringstechnisch vlak een bijzonder item. Zoals u weet, is de architect als enige bouwpartner verplicht verzekerd voor zijn beroepsaansprakelijkheid. In de polis die hij hiervoor afsluit, is hij gedekt voor schade aan derden die voortvloeit uit het uitoefenen van zijn activiteiten als architect. Wanneer een architect aan zijn eigen woning begint, dan kan hij evenwel nooit aanzien worden als een derde. Dit heeft tot gevolg dat hij in zijn beroepsaansprakelijkheidspolis niet verzekerd is voor schade die hij zelf zou lijden bij de bouw van zijn eigen woning. Toch is het risico niet kleiner, integendeel zelfs: men draagt de risico’s als architect én als bouwheer. Bovendien behoudt de architect zijn wettelijke verplichting om zich te verzekeren volgens de wetLaruelle. En uiteraard wil ook een architect, net als elke andere bouwheer, niet achterblijven met een financiële kater doordat er ergens in het bouwproces iets misgelopen is.
De pakketpolis ‘eigen woning van de architect’
Wanneer men zich zowel als architect en als bouwheer afdoend wenst te verzekeren, dan zijn er drie verschillende verzekeringen nodig: een beroepsaansprakelijkheidspolis, een ABR en een polis Decenale. Het gaat hier om verschillende verzekeringen die elkaar deels overlappen. Protect werkte daarom een pakketpolis ‘eigen woning van de architect’ uit, die deze drie verzekeringen op evenwichtige manier combineert. Dubbele dekkingen worden vermeden en alle risico’s van een bouwheer-architect worden verzekerd. Een eerste onderdeel van de polis is een ABR-luik dat dekking biedt tijdens de bouwperiode. Beschadigingen aan het bouwproject zelf zijn verzekerd. Er is ook dekking voor de conceptfouten van de architect zelf die tot beschadigingen leiden. Als bouwheer is men in dit deel van de pakketpolis verzekerd voor schade aan de buren. Zoals steeds in de ABRpolis van Protect, zullen ook de andere bouwpartners, zoals aannemer, ingenieur en veiligheidscoördinator, mee verzekerd worden in dit deel van de pakketpolis. Dit betekent geenszins dat de premie verhoogt: de enige voorwaarde is wel dat men werkt met geregistreerde aannemers.
Een laatste onderdeel van de polis is een verzekering Decenale. Hierin wordt alle schade gedekt die onder de tienjarige aansprakelijkheid valt van één van de bouwpartners. De dekking start bij de voorlopige oplevering en eindigt tien jaar na datum. De architect mag er zeker van zijn dat deze zware schades vergoed worden, ook al zijn ze het gevolg van zijn eigen fout. Bovendien vermijdt hij discussies met andere bouwpartners die hij vaak verder in het professionele leven opnieuw zal tegenkomen. De verzekering komt immers tussen van zodra vast staat dat de geleden schade onder de tienjarige aansprakelijkheid valt van één van de verzekerden. Een zekere bouwheer-architect tegen een voordelig tarief
Met deze pakketpolis heeft men een verzekering op maat, waarmee men niet enkel voldoet aan de wettelijke verzekeringsplicht, maar ook zelf optimaal verzekerd is als bouwheer én als architect. Voor werken met een waarde tot € 500.000 biedt Protect aan zijn klanten de pakketpolis aan tegen een voordelig tarief, met een korting die kan oplopen tot meer dan € 1.000. Als uw eigen bouwproject in de startblokken staat, dan kunt u ons steeds contacteren voor meer gedetailleerde informatie op maat van uw project. Wij komen graag bij u langs om uw bouwproject op verzekeringstechnisch vlak goed te funderen. Katrien Fierens ir. arch. Protect
Protect
Bulletin
-5-
PROTECT kiest voor
Vanaf december 2009 zal PROTECT de premiefacturen (vervaldagberichten) rechtstreeks aanbieden in uw vertrouwde en beveiligde programma voor internet bankieren. Met een paar muisklikken kan u dan de betaling laten uitvoeren. U hoeft geen overschrijvingsopdracht meer in te vullen.
Uw voordelen: - administratieve vereenvoudiging - uw vervaldagbericht raakt niet zoek zodat de betaling ervan tijdig gebeurt - tijdbesparend - milieuvriendelijk - integratie met homebanking
Voor meer informatie over ZOOMIT surf naar uw homebanking website of www.zoomit.be.
Protect Pensioenfonds
Fonds: Accent Global Fund
30.06.2003: 188,820 (start)
31.12.2004: 213,580
31.12.2006: 243,320
31.12.2008: 192,06
23.09.2009: 216,71
De aangeslotenen bij het P.P.F. vinden hier de stand van het fonds waardoor het rendement van hun pensioenkapitaal kan worden nagegaan.
Protect Bulletin Gratis trimestriële nieuwsbrief voor Protect-verzekerden Protect nv - Jetsesteenweg 221, B-1080 Brussel T 02 411 41 14 - F 02 411 19 29
[email protected] - www.protect.be Redactie: Ides Ramboer, Rebecca Ramboer, Marcel Mertens, Christophe Roelandt Verantwoordelijke uitgever: Ir. Ides Ramboer Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenummer 1.009
- 6 - Protect
Bulletin
