PROJECTVOORSTEL. Workshop informatiebeleid en sourcing strategie voor de DIGIDAC scholen

PROJECTVOORSTEL Workshop informatiebeleid en sourcing strategie voor de DIGIDAC scholen

PROJECTVOORSTEL Workshop informatiebeleid en sourcing strategie voor de DIGIDAC scholen

Willem-Jan van Elk, Jan-Paul van Staalduinen 1 maart 2007 status Definitief versie 1.0 interne toets René Montenarie, Rob Soeters

Copyright © 2007 Verdonck, Klooster & Associates B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthebbende.

Definitief Projectvoorstel

Managementsamenvatting De deelnemende scholen van DIGIDAC willen meer aandacht besteden aan informatiebeleidsplannen en sourcing. De s choolleiders van de deelnemende instellingen willen tijdens een workshop nader worden geïnformeerd over deze onderwerpen. Daarnaast hebben de deelnemende scholen ondersteuning gevraagd bij het schrijven van de informatiebeleidsplannen en het opzetten van een sourcing strategie. Het doel van de workshop is de deelnemers de middelen en inspiratie te geven die nodig zijn om zelfstandig een informatiebeleidsplan te schrijven. Daarnaast wordt gezamenlijk (en individueel) gewerkt aan een sourcing strategie. Uitgangspunten van de workshop zijn 'huiswerk' en 'zelfwerkzaamheid'. De workshop bestaat uit:

1.)

•

Voorbereiding

Actie VKA: De deelnemers krijgen van VKA een toelichting op de workshop en studiemateriaal toegestuurd. Het studiemateriaal bestaat onder andere uit checklists voor het schrijven van een informatiebeleidsplan en voorbeelden van bestaande informatiebeleidsplannen. Dit studiemateriaal wordt ook op een online platform ('naslagwerk') beschikbaar gesteld.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers inventariseren de huidige situatie en ambities op het gebied van (management van ICT) en schrijven hier een korte analyse van.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers sturen de analyses naar VKA; deze resultaten dienen als input voor de eerste workshop.

2.)

•

Eerste workshop

Ochtend: Het opstellen van een informatiebeleidsplan en het bijbehorende proces worden besproken. De nadruk ligt hierbij op ICT in het onderwijs.

•

Middag: De input van de deelnemers wordt gebruikt om de basis voor de verschillende informatiebeleidsplannen te leggen.

3.)

•

Tussendoor

Actie deelnemende school: De deelnemers bespreken de uitgangspunten van de informatiebeleidsplannen in de eigen organisatie.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers werken het (concept) informatiebeleidsplan uit en sturen naar het naar VKA.

•

Actie VKA: VKA doet een review van alle (concept) informatiebeleidsplannen van de individuele deelnemers en stuurt de deelnemers een reactie in de vorm van feedback.

4.)

•

Tweede workshop

Ochtend: Vervolg / afronding eerste sessie; de informatiebeleidsplannen worden besproken.

•

Middag: Het onderwerp sourcing (strategie) komt aan bod. Aandacht wordt besteed aan gezamenlijke en individuele strategieën.

Verdonck, Klooster & Associates B.V.

iii


Het streven is om de informatiebeleidsplannen begin mei 2007 af te hebben. Om dit streven te halen is een harde planning met deadlines voorwaardelijk. Tussen de twee workshops is een aantal weken nodig voor het opstellen en reviewen van de plannen. Voor de workshop wordt daarom de volgende planning aangehouden: •

Voorbereiding: Half tot eind maart.

•

Eerste workshop: De week van 2 april. Voorstel: maandag 2 april.

•

Tweede workshop: De week van 23 april. Voorstel: maandag 23 april.

Het concrete resultaat van onze werkzaamheden zijn de informatiebeleidsplannen die door de afzonderlijke deelnemers zijn geschreven. In deze informatiebeleidsplannen staan richtinggevende uitspraken over ICT en management van ICT, afgestemd op ambities en processen aansluitend bij de onderwijsvisie. Daarnaast draagt het traject bij aan de stijging van de kennis over informatiebeleid en sourcing bij de deelnemende onderwijsinstellingen en zorgt de uitwisseling van ervaringen met elkaar voor een grotere effectiviteit.


iv


Inhoudsopgave Managementsamenvatting 1

2

3

4

A

B

Algemeen

1

1.1

Aanleiding

1

1.2

Doel van dit document

1

1.3

Doelgroep

1

ICT in het voortgezet onderwijs

2

2.1

Onderwijsvisie VKA

2

2.2

Samenwerking

3

2.3

Informatiebeleid

4

2.4

Verdonck, Klooster & Associates

4

Tweedaagse workshop

5

3.1

Doel workshop

5

3.2

Deelnemers workshop

5

3.3

Opzet workshop

6

3.4

Resultaten workshop

6

Planning en kosten

7

4.1

Planning

7

4.2

Kosten

7

Profielen van de betrokken adviseurs

8

A.1

Willem -Jan van Elk, principal consultant

8

A.2

Jan-Paul van Staalduinen, consultant

8

Referenties

9


v


1

Algemeen

1.1

Aanleiding De deelnemende scholen van DIGIDAC willen meer aandacht besteden aan informatiebeleidsplannen en sourcing. De schoolleiders van de deelnemende instellingen willen tijdens een workshop nader worden geïnformeerd over deze onderwerpen. Daarnaast hebben de deelnemende scholen ondersteuning gevraagd bij het schrijven van de informatiebeleidsplannen en het opzetten van een sourcing strategie. De coördinator van DIGIDAC, dhr. Van der Zwaal, heeft Verdonck, Klooster & Associates (VKA) gevraagd hiervoor een voorstel uit te brengen.

1.2

Doel van dit document Dit document beschrijft de opzet van de tweedaagse workshop informatiebeleid en sourcing strategie.

1.3

Doelgroep Dit document is bestemd voor de deelnemers van DIGIDAC in het algemeen en de coördinator dhr. Van der Zwaal specifiek.


1


2

ICT in het voortgezet onderwijs

2.1

Onderwijsvisie VKA Een veranderende samenleving stelt nieuwe eisen aan het onderwijs. In de netwerksamenleving en kenniseconomie verlangen bedrijven nieuwe vaardigheden en flexibiliteit van hun werknemers. Leerlingen vragen meer ruimte voor individuele keuzes. Zij willen meer intensiteit in hun belevingen en ervaringen. En omdat zij opgegroeid en vertrouwd zijn met ICT verlangen zij dat ook het onderwijs ICT-ondersteund is. Dit alles moet leiden tot: relevant en aantrekkelijk onderwijs, op maat van de leerling. In samenwerking met de andere instellingen in de beroepskolom en het bedrijfsleven ontstaan doorlopende leerlijnen, die 'een leven lang leren' ondersteunen. Het onderwijs wordt competentiegericht en vraaggestuurd. In de beroepskolom ontstaat een procesketen die de lerenden optimaal ondersteunt en hen helpt zich te ontwikkelen. V(MB)O, MBO en HBO worden geïntegreerd, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. ICT is noodzakelijk voor onderwijsvernieuwing … Voor deze onderwijsvernieuwing is ICT onmisbaar. Het kan leermiddelen leuk en uitdagend maken, en biedt een fantastische kans om inhoud en tempo van het leerplan af te stemmen op het individu. Het maakt nieuwe samenwerkingsverbanden mogelijk, ook tussen onderwijsinstellingen en bedrijven. En bij dit alles biedt ICT leerbegeleiders de mogelijkheid om het leerproces te overzien en te volgen. ICT is noodzakelijk bij het realiseren van de doorlopende leerweg. Door een goede inrichting en afstemming van de ICT binnen het onderwijs én tussen onderwijsinstelling en bedrijfsleven ontstaat een ‘virtuele integratie’ van leren en werken. Bijvoorbeeld in de vorm van een elektronische portfolio: een instrument waarin de lerende zijn leerprestaties en werkervaring bijhoudt. Kortom: ICT kan een strategisch instrument vormen voor onderwijsvernieuwing. … maar ICT is geen panacee ICT is echter niet de enige succesfactor. Onderwijsinstellingen staan voor een grote organisatorische verandering, omdat zij zowel leerprocessen als de onderwijsorganisatie geheel anders moeten inrichten. Daarvoor is veel meer nodig. Het realiseren van een breed assortiment van (elektronische) leermaterialen. Het ontwikkelen van nieuwe rollen voor leerkrachten: docent, coach en begeleider. Het samenstellen en bijhouden van een (elektronisch) leerdossier, om vast te leggen wat de deelnemer aan kennis en vaardigheden heeft verworven. En ook docentenopleidingen zullen de inzet van ICT en daaruit voortvloeiende veranderingen tot een speerpunt moeten maken. ICT biedt dus een basis voor de noodzakelijke onderwijsvernieuwing, maar voldoende is het niet. De werkelijke vernieuwing komt van een daadwerkelijke inzet en integratie van ICT in leerprocessen en in de onderwijsorganisatie.


2


Een meerjarige visie op ICT is noodzakelijk Instellingen moeten prioriteit geven aan het op orde brengen van hun ICT. Vanuit een heldere meerjarige visie op ICT, die is afgestemd op de onderwijsvisie. Met als doel een informatievoorziening die overzichtelijk en gestandaardiseerd is, en daardoor flexibel en betrouwbaar. En door middel van een projectenprogramma om deze informatievoorziening te realiseren, met snelle resultaten, tegen aanvaardbare kosten en met beheersbare risico’s. Kortom: er is de komende jaren serieuze bestuurlijke aandacht nodig voor ICT. Alleen dan kan het onderwijs de beoogde onderwijsvernieuwing realiseren en tegemoet komen aan de nieuwe wensen van lerenden.

2.2

Samenwerking De integratie van ICT in het voortgezet onderwijs gaat niet vanzelf. Na een periode van apart ICTonderwijsbeleid is de basis gelegd voor de integratie van ICT in het onderwijs, voor de stap van ‘ICT leren te gebruiken’ naar ‘ICT gebruiken om te leren’. Dit betekent dat de gebruiker centraal komt te staan in het ICT-beleid: docenten, ICT-coördinatoren en de leerlingen. Hiermee zijn ICT en innovatie onlosmakelijk met elkaar verbonden. (Bron: Ministerie van OCW (2004), Koers VO). Voor individuele scholen is innoveren niet eenvoudig. VO-scholen die projectmatige samenwerking aangaan zijn meer in de gelegenheid om te experimenteren met nieuwe ICTonderwijstoepassingen, zoals educatieve software, elektronische leeromgevingen en de bijbehorende nieuwe vormen van didactiek. Daarbij wisselen zij ervaringen uit met andere deelnemende scholen. VO-scholen dragen in projecten ook bij aan de ontwikkeling en de verbetering van de ICT-toepassingen, waardoor het geschikter en meer op maat gemaakt wordt voor de deelnemende scholen. Samenwerking met externe partijen heeft de meeste kans op succes wanneer het management / de schoolleiding opereert vanuit een overkoepelende visie op ICT en zoekt naar geschikte samenwerkingspartners om de ambities te realiseren. Goed management ondersteunt en stimuleert ook samenwerkingsinitiatieven die op de werkvloer ontstaan en geeft docenten de ruimte om in projecten te werken aan onderwijsinnovatie. Het management heeft de taak om verschillende initiatieven op elkaar af te stemmen en in te passen in het ICT-beleid van de school, waarbij ze gebruik maakt van de succeservaringen van docenten in projecten. Continuïteit is hierdoor gewaarborgd. (Bron: Ict op School (2005), Het VO in beweging).


3


2.3

Informatiebeleid De visie op de informatievoorziening bevat alle elementen van het informatiebeleid op hoofdlijnen en is het vertrekstuk op managementniveau, van waaruit de diverse gevraagde producten worden uitgewerkt. In feite betreft dit dus een grof-fijn aanpak, waarbij de visie een overzicht op hoofdlijnen biedt en na de visie de keuzen worden uitgewerkt en ook de consequenties van bepaalde keuzen scherper in beeld komen dan in het visiestuk. Vanuit de prioriteitsstelling van het management, belangrijke externe ontwikkelingen en een inventarisatie van de huidige situatie kan de visie op de rol van de informatievoorziening hierbinnen bepaald worden. Vanuit de visie op de informatievoorziening kan vervolgens het gezamenlijke informatiebeleid opgesteld worden. Het informatiebeleid is een geconcretiseerde visie over de wijze waarop ICT en het management van ICT zouden moeten bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van de school en welke 'spelregels' (richtlijnen) daarbij gelden. Het informatiebeleid is een verzameling uitspraken over: •

Wat willen we met ICT bereiken en waarom?

•

Waaraan hebben we ons te houden om dat te kunnen realiseren?

In een informatiebeleids plan staan richtinggevende uitspraken: •

over ICT: informatie en kennis, applicaties, en faciliteiten, en

•

over management van ICT: besturing / organisatie, en beheer (waaronder het onderwerp sourcing1) / beveiliging,

afgestemd op ambities en processen aansluitend bij de onderwijsvisie. In het informatiebeleidsplan staan uitgangspunten met betrekking tot de toekomstige informatievoorziening ten aanzien van gegevens, informatiesystemen, technologie en organisatie, gebruik, beheer en exploitatie van de informatievoorziening.

2.4

Verdonck, Klooster & Associates VKA is al geruime tijd actief in het onderwijs. VKA voert onderzoek uit en doet projecten voor landelijke organisaties als Kennisnet Ict op school, SURFnet, het ministerie van OCW en Cfi,. Ook is VKA actief in verschillende projecten en initiatieven bij en met onderwijsinstellingen in het middelbaar en hoger (beroeps)onderwijs. In bijlage B staat een toelichting op enkele projecten en initiatieven waarbij VKA betrokken is.

1

Sourcing is:

1)

het overdragen van bepaalde bedrijfsprocessen en de daarbij horende bedrijfsmiddelen en medewerkers aan een externe leverancier, en vervolgens

2)

het gedurende een bepaald aantal jaren terug ontvangen van diensten van die leverancier op basis van die processen met een resultaatverplichting.


4


3

Tweedaagse workshop VKA geeft invulling aan de ondersteuning door twee workshops te houden en de vijf deelnemende scholen te faciliteren bij het uitwerken van het informatiebeleid. In dit hoofdstuk worden de opzet en resultaten van de tweedaagse workshop beschreven. Naast de twee workshops wordt voorafgaand aan de eerste workshop informatiemateriaal ter voorbereiding aangeboden. Tussen de twee workshops in schrijft iedere deelnemer een concept informatiebeleidsplan. VKA geeft individuele terugkoppeling op dit concept informatiebeleidsplan. In de tweede workshop ronden de deelnemers het schrijfproces af (of wordt de laatste aanzet daartoe gegeven) en wordt ingegaan op sourcing en de voor de deelnemers van belang zijnde aspecten daarvan.

3.1

Doel workshop Het doel van de workshop is de deelnemende scholen de middelen en inspiratie te geven die nodig zijn om zelfstandig een informatiebeleidsplan te schrijven. Daarnaast wordt gezamenlijk (en individueel) gewerkt aan een sourcing strategie.

3.2

Deelnemers workshop Per school zullen drie afgevaardigden (rector, onderwijskundige en ICT specialist) naar de workshop komen. Naar verwachting zullen vier tot vijf scholen deelnemen aan de workshops . In totaal gaat het dus om twaalf tot vijftien deelnemers. Met het oog op een goed verloop van de workshop, wordt het aantal deelnemers op maximaal vijftien gelegd. Tijdens het onderdeel sourcing (tweede deel van de tweede workshop) bestaat de mogelijkheid voor andere deelnemers om aan te schuiven, wanneer daar behoefte aan is .


5


3.3

Opzet workshop •

1.) Voorbereiding

Actie VKA: De deelnemers krijgen van VKA een toelichting op de workshop en studiemateriaal toegestuurd. Het studiemateriaal bestaat onder andere uit checklists voor het schrijven van een informatiebeleidsplan en voorbeelden van bestaande informatiebeleidsplannen. Dit studiemateriaal wordt ook op een online platform ('naslagwerk') beschikbaar gesteld.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers inventariseren de huidige situatie en ambities op het gebied van (management van ICT) en schrijven hier een korte analyse van.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers sturen de analyses naar VKA; deze resultaten dienen als input voor de eerste workshop.

•

2.) Eerste

Ochtend: Het opstellen van een informatiebeleidsplan en het bijbehorende proces worden besproken. De nadruk ligt hierbij op ICT in het onderwijs.

•

workshop

Middag: De input van de deelnemers wordt gebruikt om de basis voor de verschillende informatiebeleidsplannen te leggen.

•

3.) Tussendoor

Actie deelnemende school: De deelnemers bespreken de uitgangspunten van de informatiebeleidsplannen in de eigen organisatie.

•

Actie deelnemende school: De deelnemers werken het (concept) informatiebeleidsplan uit en sturen naar het naar VKA.

•

Actie VKA: VKA doet een review van alle (concept) informatiebeleidsplannen van de individuele deelnemers en stuurt de deelnemers een reactie in de vorm van feedback.

•

4.) Tweede workshop

Ochtend: Vervolg / afronding eerste sessie; de informatiebeleidsplannen worden besproken.

•

Middag: Het onderwerp sourcing (strategie) komt aan bod. Aandacht wordt besteed aan gezamenlijke en individuele strategieën.

3.4

Resultaten workshop De workshop heeft de volgende resultaten: •

Een (online) platform waarop VKA relevante informatie, documenten en feedback verzamelt en die beschikbaar wordt gesteld aan de deelnemers.

•

Per deelnemende school een informatiebeleids plan, met daarin: o

Een visie op ICT, die aansluit bij de onderwijsvisie van de deelnemer.

o

Een aantal richtinggevende uitspraken over ICT en het management van ICT (waaronder sourcing).

•

Verkregen inzicht in het totstandkomingsproces van een informatiebeleids plan, waardoor deelnemers in de toekomst op eigen gelegenheid bestaande plannen kunnen aanpassen, of nieuwe plannen kunnen schrijven.


6


4

Planning en kosten

4.1

Planning Het streven is om de informatiebeleidsplannen begin mei 2007 af te hebben. Om dit streven te halen is een harde planning met deadlines voorwaardelijk. Tussen de twee workshops is een aantal weken nodig voor het opstellen en reviewen van de plannen. Voor de workshop wordt daarom de volgende planning aangehouden:

4.2

•

Voorbereiding: Half tot eind maart.

•

Eerste workshop: De week van 2 april. Voorstel: m aandag 2 april.

•

Tweede workshop: De week van 23 april. Voorstel: maandag 23 april.

Kosten Willem -Jan van Elk en Jan-Paul van Staalduinen zullen gezamenlijk de tweedaagse workshop organiseren en begeleiden voor een vast bedrag van €13.600,-- exclusief BTW en inclusief reis - en verblijfkosten. De tweedaagse workshop biedt de deelnemers de gereedschappen en inzichten die de deelnemers nodig hebben om zelfstandig een informatiebeleidsplan op te kunnen stellen. Mocht er desondanks behoefte bestaan bij individuele deelnemers voor een persoonlijk advies, dan kunnen daar, op basis van nacalculatie, afspraken over worden gemaakt. Het uitgangspunt van de tweedaagse workshop is dat persoonlijk advies niet nodig zal zijn.


7


A

Profielen van de betrokken adviseurs

A.1

Willem-Jan van Elk, principal consultant Willem -Jan van Elk is partner en principal consultant. Zijn adviesgebieden zijn Informatiemanagement en ICT in het onderwijs. Hij voert adviesopdrachten uit voor bedrijfsleven, overheids - en onderwijsorganisaties. Terugkerende thema in zijn opdrachten is de relatie tussen "business" en informatievoorziening. Willem -Jan studeerde wiskunde / informatica aan de TU Delft en volgde de postdoctorale opleiding Informatiemanagement aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is redactielid van het "Tijdschrift voor Informatie en Management" en lid van de Raad van Advies van het executive programma "Master of IT Management" van de TU Delft.

A.2

Jan-Paul van Staalduinen, consultant Jan-Paul van Staalduinen studeerde Technische Bestuurskunde aan de TU Delft en is afgestudeerd op een scenariostudie voor onderwijs ondersteunende infrastructuur. Daarna werkte hij als consultant voor de TU Delft. Zijn werkzaamheden richtten zich vooral op ICT in het Onderwijs, waarbij hij verantwoordelijk was voor het gebruik van de digitale leeromgeving en betrokken was bij de beleidsvorming op het gebied van ICT in het Onderwijs. Bij VKA werkte hij mee aan diverse projecten in en rondom het onderwijs.


8


B

Referenties Als onafhankelijk adviesbureau heeft Verdonck, Klooster & Associates reeds een groot aantal projecten in het onderwijs uitgevoerd. Hieronder zijn enkele referenties in het onderwijsveld opgesomd. Aangezien wij ongeveer 275 projecten per jaar uitvoeren is dit slechts een beperkte selectie uit onze ervaringen. Indien gewenst zijn wij gaarne bereid om één of meerdere projecten verder toe te lichten. Contactpersonen zijn op aanvraag verkrijgbaar bij VKA. Educatieve contentketen Vanuit de stichting Kennisnet was VKA verantwoordelijk voor het programmamanagement van het programma Educatieve contentketen. Dit programma had tot doel de markt voor web-based leermateriaal tot ontwikkeling te brengen. De projecten in dit programma zijn in samenwerking met stakeholders in het onderwijsveld vormgegeven en hebben tot doel knelpunten in de educatieve contentmarkt op te lossen. De projecten leiden tot afspraken over leertechnologische standaarden, zoals een metadata afspraak. Voor kennisdeling over het gebruik en de implementatie van educatieve content en de toepassing van de afspraken is een evenement en platform ingericht binnen het programma, EduExchange. Voor het beheer en onderhoud van de standaarden is een vereniging opgericht, EduStandaard. Het programma is sinds begin 2007 ingebed in de dienstverlening van Kennisnet Ict op School. GeenSchool.net Ook levert VKA het projectmanagement en expertise voor het project GeenSchool binnen het programma MS&ICT. Het project GeenSchool.net wil voor een groep van volledig en partieel leerplichtige voortijdig schoolverlaters een digitale leeromgeving ontwikkelen, geïnspireerd op het Engelse NotSchool.net. Hierbij wordt online onderwijs aangeboden met als doel om nietschoolgaande jongeren die langer dan vier jaar geen onderwijs hebben gevolgd weer actief 'aan het leren' te krijgen. Naast het aanleren van traditionele competenties gaat het daarbij ook om vaardigheden die er voor zorgen dat zij weer participeren in de samenleving (omgaan met andere lerenden, voeren van discussies, reflecties op eigen en andermans werk, …). Daarmee wordt ook het sociale isolement, waarin een deel van deze schoolverlaters verkeert, doorbroken. In GeenSchool speelt ICT een belangrijke rol. De deelnemers ('onderzoekers' genaamd) hebben toegang tot digitaal onderwijs (plaats - en tijdonafhankelijk, niet-lineair) en kunnen via multimediaresultaten (tekst, audio, video) aantonen dat zij competenties hebben ontwikkeld. Daarnaast steunt GeenSchool op een aantal begeleidingsstructuren voor de deelnemers; ook deze zijn bepalend voor het slagen van GeenSchool. NotSchool.net is in Engeland een groot succes. Veel deelnemers hebben alsnog kwalificaties gehaald en een flink deel is doorgestroomd naar vervolgopleidingen. Het project is inmiddels landelijk uitgerold.


9


VKA is lid van de Kenniskring van het Lectoraat Leren waarderen en EVC De hogeschool van Amsterdam heeft een lectoraat Leren waarderen en EVC (erkennen van eerder verworven competenties ). VKA is lid van de kenniskring van dit lectoraat. EVC beoogt de erkenning, waardering en ontwikkeling van wat een individu heeft geleerd op school, thuis of op het werk. Mensen dienen zich flexibel aan nieuwe (arbeids)omstandigheden te kunnen aanpassen. Niemand is daardoor ooit uitgeleerd. 'Een leven lang leren' zegt het al: leren houdt niet (meer) op bij de schoolpoort. We leven in een tijdperk waarin kennis en producten steeds sneller verouderen en waarin werkwijzen snel veranderen. Veel meer dan vroeger moet iedereen zich snel nieuwe kennis en vaardigheden eigen kunnen maken om bij te blijven. Leren wordt een onderdeel van leven en werken dat er echt bij hoort wil je mee kunnen blijven doen in de maatschappij en blijvend inzetbaar zijn in het arbeidsproces. Het gaat daarbij om allerlei vormen van leren, zowel informeel (los van een opleiding) als formeel (gekoppeld aan kwalificaties).


10

PROJECTVOORSTEL. Workshop informatiebeleid en sourcing strategie voor de DIGIDAC scholen

Recommend Documents