Projectplan Theater On(der)wijsproject ‘Waar sta je?!’
Algemene gegevens: Radar Midden en West Brabant T 076 530 91 37 Contactpersoon: Lindsay Couweleers
[email protected]
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 1 van 6
Achtergrond
van het project
Radar Midden en West Brabant ontvangt regelmatig verzoeken vanuit scholen en jongerenwerk dat er de behoefte is om ‘zware’ onderwerpen zoals (in)tolerantie, buitensluiten, vooroordelen en meeloperij in gastlessen aan de orde te stellen. Daarbij komt steeds vaker naar voren dat er in het voortgezet onderwijs groepen jongeren de confrontatie met elkaar opzoeken, zoals bijvoorbeeld confrontaties tussen groepen zogenaamde ‘Lonsdalers’ en allochtone jongeren, maar ook andere subculturen die op een schoolplein samenleven. Met name in de regiogemeenten, waar relatief weinig allochtone jongeren wonen, bleek de intolerantie ten aanzien van allochtonen in het algemeen vrij hoog. Docenten hebben aangegeven dat zij over het algemeen moeite hebben met het vinden van een effectieve manier om het gesprek over deze onderwerpen met de jongeren aan te gaan. Radar verzorgde regelmatig gastlessen over het onderwerp. Deze gastlessen groeiden uit tot het onderwijsproject ‘Waar sta je’, dat sinds 2003 in samenwerking met Florijn College in Breda en Dongemond College in Raamsdonksveer is ontwikkeld. Met dit project geeft Radar voorlichting aan leerlingen over deze zware onderwerpen op een creatieve manier die aansluit bij hun eigen belevingswereld. Leerlingen kijken daarbij naar waar zij zelf staan en naar wat zij doen in bepaalde situaties. Omdat het project op beide scholen succesvol is verlopen, is het project sinds 2003 uitgebreid en heeft al op tientallen scholen plaatsgevonden. De coördinatie ligt bij Radar Midden en West Brabant. Radar Midden en West Brabant heeft naar aanleiding van de ervaringen in de gastlessen en het project, een trendanalyse uitgevoerd op een negental scholen voor voortgezet onderwijs in West Brabant. Uit deze analyse blijkt dat met name de behoefte aan een creatieve manier om deze onderwerpen aan de orde te brengen groot is. Daarnaast geven de scholen aan behoefte te hebben 1 aan eenduidige afspraken tussen schoolleiding, docenten, ouders en leerlingen .
Inhoud ‘Waar sta je’ ‘Waar sta je’ biedt creatieve modules voor leerlingen van de verschillende leerjaren van het voortgezet onderwijs waarin zij de onderwerpen zelf beleven. Ze kijken daarbij naar waar zij staan en naar wat zij zelf doen in bepaalde situaties. Door middel van theater, rap, debat en andere expressievormen worden confronterende onderwerpen op een positieve manier besproken. Leerlingen worden gespiegeld door hun eigen denkbeelden en die van anderen en worden zich bewust van de manier waarop zij in het leven staan en vooral…..wat de gevolgen daarvan zijn. Bovendien biedt het project leerlingen de mogelijkheid zich creatief te uiten en komen zij in aanraking met muziek, dans en drama. In 2003 is het project van start gegaan op het Florijn College te Breda en het Dongemond College in Geertruidenberg. Omdat het project op beide scholen een groot succes was, is besloten het project vanaf toen elk schooljaar op diverse scholen in het werkgebied te laten plaatsvinden. Het project wordt gecoördineerd door Radar Midden en West Brabant en uitgevoerd in samenwerking met stagiaires van de opleiding CMV van AVANS Hogeschool. Samenwerkingspartners in het project zijn centrum voor de kunsten De Nieuwe Veste en professionele artiesten en kunstenaars die op freelance basis deelnemen in het project.
Doelstelling Hoofddoel van het project is jongeren door middel van creativiteit uit te dagen om vaardigheden te ontwikkelen waarmee zij ongewenst gedrag als buitensluiten, discriminatie, en (verbaal) geweld zowel op school als in de vrijetijd bespreekbaar en hanteerbaar kunnen maken en voorkomen kan worden dat dergelijke situaties escaleren. De schoolleiding en –team worden ondersteund om helder, concreet en eenduidig beleid daarop te ontwikkelen.
1
Radar West Brabant; trendanalyse onderwijs. 2003
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 2 van 6
Reacties van scholen die hebben meegedaan: -
‘Waar sta je’ houdt de leerlingen op een positieve manier een spiegel voor en laat hen zien op welke manier het eigen gedrag effect heeft op ‘de ander’ en dus ook voor hen zelf.
-
‘Waar sta je’ wil leerlingen kennis laten maken met kunstdisciplines drama en rap, waarbij de agogische creatieve docenten die voor deze workshops worden ingezet om het onderwerp blijvend body te geven.
-
De leerlingen gaan zelf actief aan de slag met de onderwerpen en al doende ervaren waar zij zelf ‘staan’ in relatie tot anderen.
-
‘Waar sta je‘ daagt de leerlingen uit om hun mening te vormen en die te ventileren in een schooldebat.
-
‘Waar sta je’ kan de schoolleiding inzicht geven in de denkwijze van leerlingen en daarmee een handvat om rondom ‘normen en waarden’ schoolbeleid te formuleren
-
‘Waar sta je’ is een positieve manier om docenten, schoolleiding en ouders te betrekken bij het onderwerp, zodat het ook in bredere kring besproken wordt.
Doelgroep Met het on(der)wijsproject “Waar sta je?!” richten we ons voornamelijk op onderwijsinstellingen voor alle leerjaren van het voortgezet onderwijs en groep 7/8 van het basisonderwijs. Natuurlijk vraagt elk leerjaar een aangepaste manier van benaderen. Daarom is ‘Waar sta je’ eenvoudig aan te passen aan verschillende (leer)niveaus en achtergronden per school.
Aantal begunstigden ‘Waar sta je’ is inmiddels op een twintigtal scholen voor voortgezet onderwijs uitgevoerd in de regio Breda. Het project kan echter op elke school die dat wenst worden ingezet in samenwerking met lokale artiesten en centra voor de kunsten. Tot nu toe zijn er ruim 2700 leerlingen, 1200 ouders en 100 docenten betrokken geweest bij het project. Het project heeft diverse malen positieve publiciteit gegenereerd via lokale en regionale media als radio, krant en via het jongerenprogramma ZAP van Omroep Brabant. De onderwijsinstellingen die deelgenomen hebben zijn enthousiast over de inzet en het effect van ‘Waar sta je’. De toegankelijkheid van de onderwerpen en de relatief eenvoudige wijze waarop het project kan worden ingepast en uitgevoerd, maakt het project voor scholen ook praktisch haalbaar. De combinatie van expressieve kunstvormen bij het bespreekbaar maken van onderwerpen als vooroordelen, discriminatie, tolerantie en uitsluiting blijkt voor de leerlingen een aansprekende werkwijze.
Diverse scholen willen graag als referentie dienen om u de praktische kant van waar sta je toe te lichten. Namen en nummers op aanvraag.
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 3 van 6
Kosten ! Een Financiële regeling voor scholen als je nu inschrijft! Er is een eigen bijdrage van E 600,- pakketkosten ongeacht afgestemd op 4 tot 8 klassen per project. Daarbij komen de kosten van de creatieve docenten E 75,- per uur, waardoor het project in vergelijking met andere projecten dus low-budget te noemen is. Let op: Creatieve docenten kunnen met CKV bonnen worden betaald.
Interessant: De gemeente heeft toegezegd dat zij voor schooljaar 2007-2008 de kosten van de coördinatie van het project door Radar West Brabant zal betalen, mits er eind 2007 begin 2008 besloten wordt het project daadwerkelijk uit te voeren. Zonde om als school niet gebruik te maken van deze regeling.
Verwachtte resultaten Uit de evaluaties over de vanaf 2003 is gebleken dat het project de docent aanknopingspunten geeft om over bepaalde negatieve voorvallen (bijv. ruzies, conflicten met discriminatoire elementen) te praten in de klas. Daarnaast geven de leerlingen in de evaluatie aan dat ze zich bewust zijn geworden van de negatieve gevolgen van buitensluiten, vooroordelen en discriminatie. Daarnaast bleek ook dat het voor het onderwijzend personeel een eye-opener was om te zien hoe de leerlingen openstonden voor drama en rap en daarin veel van hun gevoelens kwijt konden. Scholen geven aan weinig tijd te kunnen vrijmaken voor preventieve projecten doordat ze moeten voldoen aan de 1040 lesuren per jaar. Verder wordt er grote werkdruk onder docenten ervaren, waardoor ‘weer een extra project en dus extra werk’ als belastend kan worden ervaren. Daarbij geven ze wél aan een positief leerklimaat zeker belangrijk te vinden en dus tijd vrij willen maken. Waar sta je heeft uitgewezen dat het project flexibel genoeg is om hierop in te spelen en mee te kunnen veranderen met ook dit soort (praktische) signalen. Projectlessen kunnen makkelijk geïntegreerd worden en docenten worden zoveel als wenselijk begeleid met direct bruikbare materialen. Bovendien wordt het merendeel van de lessen door Radar en andere gastdocenten gegeven, waardoor de druk alweer afneemt. Wel wordt verwacht dat docenten betrokken zijn bij het project om te observeren wat er bij hun leerlingen speelt.
Hoe werkt het? Het project wordt gecoördineerd door Radar Midden en West Brabant en deels uitgevoerd in samenwerking met stagiaires van de opleiding Culturele Maatschappelijke Vorming. Jaarlijks wordt het project uitgebreid, vernieuwd en aangepast aan de actualiteiten. Na elk traject op een school wordt zowel met de docenten als met de leerlingen geëvalueerd, waardoor het mogelijk is om de inhoud aan te passen of daar waar nodig te vernieuwen. Voor elke school wordt het programma op maat gemaakt en is een vervolgtraject voor andere leerjaren mogelijk. De scholen geven zelf voorbereidende lessen op basis van de leskisten van Radar Midden en West Brabant. Radar verzorgt inhoudspecifieke gastlessen. Vervolgens worden de rap- en dramaworkshops gegeven door professionele drama- en rapdocenten. In Breda wordt daartoe samengewerkt met de ‘Nieuwe Veste’ (Centrum voor de kunsten Breda) Uit de evaluaties van afgelopen jaren is gebleken dat zij op succesvolle wijze leerlingen begeleiden tijdens de workshops. De meeste scholen kiezen ervoor om het project op een grootschalige wijze met een presentatie af te sluiten. Deze activiteit wordt samen met de school en leerlingen georganiseerd. Het project bestaat dus uit een aantal onderdelen en keuzemodules. Iedere school kan zo zelf bepalen op welke manier en met welke mate van intensiteit het project wordt uitgevoerd. Waar sta je is makkelijk op maat te maken, afhankelijk van het beschikbaar budget van de school/gemeente en mogelijkheden van de betrokken organisaties.
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 4 van 6
Activiteiten: Naam: Lespakket
Gastles
Keuze: Docentenworkshop Keuze: Rapworkshop
Keuze: Drama workshop
Keuze: Debatworkshop
Keuze: Fotoworkshop
Keuze wel of geen Einduitvoering
2
Beschrijving: Er worden verschillende leskisten ter beschikking gesteld: jongeren, kinderen, feesten en pesten. De kisten bevatten videobanden, boeken, spelletjes en werkopdrachten waar de eigen docenten samen met hun klas aan kunnen werken over bv. verschillen en gelijkheid tussen mensen, pesten en vooroordelen. Dit lespakket kan de leerkracht zelfstandig gebruiken om het bovengenoemde thema in te leiden met de klas en een nodige basis te vormen over de inhoud. De gastles bestaat uit een interactieve voorlichting door één van onze medewerkers over de titel van het project: ‘Waar sta jij?’ t.o.v. anderen en groepen. Wanneer loop je mee? Wanneer niet? Hoe gedraag jij je in bepaalde situaties? Heb je vooroordelen? Ben je (in) tolerant? Waar sta jij in je eigen vriendenkring, op school, thuis, in je sportclub t.o.v. anderen die soms anders zijn dan jij zelf bent? Deze vragen komen aan bod in een stellingenspel met uitdagende stellingen, om te kijken wat de gevolgen zijn van waar jij staat. Workshop voor docenten en schoolleiding over intolerantie, vooroordelen en ongewenste uitingen daarvan in de klas en hoe daarop te reageren. Discussie, afspraken daarover en praktische oefeningen met acteurs. De groep gaat o.l.v. een professionele rapper aan de slag met het thema “Waar sta je?!”. De groep gaat na een korte introductie over techniek en mogelijkheden met maximaal 4 medeleerlingen zelf aan de slag met het schrijven van een rap. Door een daarbij gebruikt stappenplan krijgen ze inzicht in het eigen gedrag en de (mogelijke) gevolgen daarvan. De leerlingen gaan onder leiding van een professionele dramadocente aan de slag. Dramatechnieken en wat oefeningen en dan aan de slag met het thema. Leerlingen krijgen meer inzicht in het eigen gedrag ten opzichte van (groepen) anderen en leven zich in in situaties die ze van verschillende kanten bekijken. Waar sta jij met je mening? Leerlingen ontvangen een praktische workshop debatteren en gaan vervolgens met elkaar de strijd aan over gevoelige onderwerpen die voor hen op dat moment spelen. Het debat geeft docenten en schoolleiding goed zicht op de thema’s die onder leerlingen leven. Waar sta jij in het dagelijks leven? De leerlingen maken met elkaar en onder begeleiding van een professioneel fotograaf een blijvende herinnering aan het project en dat wat besproken is. Foto’s die laten zien waar de leerlingen staan: in de familie, in de vriendenkring, in het leven. Samen wordt een thema vastgesteld. De expositie van de foto’s wordt bij de eindpresentatie geopend. De leerlingen werken met digitale leencamera’s. Alle ontwikkelde raps of theaterstukken worden op een middag of avond aan medeleerlingen, docenten en ouders gepresenteerd. Mogelijk aangevuld met een expositie van de fotoworkshop
Tijdsduur:
2 à 3 x 1lesuur
2
1 (volledig) lesuur
1,5 uur
Min. 2 lesuren
Min. 2 lesuren
Min. 2 lesuren
4 lesuren - intro en uitleg camera - afspraken thema - uitvoering - afwerking
Middag of avondprogramma
Met 1 lesuur wordt een volledig lesuur van 45 tot 50 minuten bedoeld.
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 5 van 6
Wie is Radar?
Het project wordt uitgevoerd door Radar Midden en West Brabant en ontvangt van een vijftal gemeenten in de regio Midden en West Brabant (Breda, Roosendaal, Tilburg, Geertruidenberg, Moerdijk en Werkendam) structurele subsidies ten behoeve van de klachtbehandeling en preventieve projecten en onderzoek. Daarnaast voert Radar een acquisitiebeleid om daarnaast middelen te verwerven bij gemeenten en fondsorganisaties die nog niet aangesloten zijn. Radar Midden en West Brabant is lid van de Landelijke Vereniging van Anti-Discriminatiebureaus. Radar heeft expertise op het gebied van gelijke behandeling. Het Bureau heeft zicht op de ontwikkelingen en trends inzake gelijke behandeling en discriminatie in haar werkgebied. Daarbij zoekt zij samen met betrokkenen voortdurend naar concrete en duurzame oplossingen voor conflicten of controversiële situaties rondom gelijke behandeling. Dat doet zij door individuele klachtbehandeling, advies aan instellingen over omgaan met discriminatie en het ontwikkelen en uitvoeren van projecten en publieksactiviteiten om tolerantie en diversiteit in de samenleving te versterken. Kerntaken Radar 1 Ontwikkeling en uitvoering van projecten, in samenwerking met derden, die tot doel hebben diversiteit te bevorderen en vooroordelen en discriminatie te voorkomen. • Zoals bijvoorbeeld de uitleen van ‘schatkisten’ met lesmateriaal over kinderen, jongeren, feesten, pesten, vooroordelen en verschillende culturen. • Een Horeca-campagne (Tilburg by Night.nl) waarin alle partijen die een rol hebben in de toegankelijkheid van horecavoorzieningen (horeca, security, politie, gemeente, jongeren en BD) gewerkt hebben aan een gezamenlijke oplossing voor een transparanter deurbeleid in het uitgaansleven. • Het jaarlijks Bredase scholierendebat, waar een zevental scholen met politiek Breda in debat gaan over thema’s. • Ondersteuning van jongerenwerkers in de Brabantse regiogemeenten in de aanpak van discriminatie en extremistisch gedrag onder jongeren. 2. Het behandelen en registreren van discriminatieklachten. Ieder die dat wil kan bij Radar een klacht indienen wanneer hij/zij van mening is gediscrimineerd te zijn. De behandeling van de klacht is afhankelijk van de aard van het conflict en kan variëren van advies, bemiddeling tot een juridisch traject. Alle klachten die in behandeling worden genomen worden ten behoeve van de regionale landelijke en internationale registratieverplichtingen opgenomen in een landelijk systeem. 3. Monitoren van signalen en trends, beleidsadvisering Zowel op basis van de registratie als op basis van signalen uit het werkveld voert Radar regelmatig onderzoek uit naar discriminatie en gelijke behandeling in verschillende sectoren of op bepaalde thema’s, zoals onderwijs, horeca, arbeidsmarkt. Radar registreert alle meldingen die direct of indirect via haar partnerorganisaties worden gemeld inzake discriminatiezaken in West Brabant in een landelijke data-base over discriminatie. Deze database wordt ook gebruikt voor landelijke en internationale monitoring van discriminatiegegevens. 4. Voorlichting, trainingen en publieksactiviteiten Op verzoek van instellingen en organisaties of naar aanleiding van concrete signalen en/of klachten biedt Radar voorlichting en trainingen aan. Ook worden er regelmatig activiteiten en evenementen georganiseerd die de bekendheid van het publiek met de dienstverlening van Radar versterken.
Radar Midden- en West Brabant
Pagina 6 van 6
