projecten OCMW Kortrijk

LINKED UP - 30 september 2014

FOCUSGROEP 5: INGANG VINDEN IN JE EIGEN BUURT

Deel 1 Caroline Verhaeghe - Coach straathoekwerk/projecten OCMW Kortrijk Straathoekwerk OCMW Kortrijk

STUDIENAMIDDAG 30 SEPTEMBER 2014

Caroline Verhaeghe Joke Roels Piet Van de Walle

WAT IS SHW?

Een actieve werkvorm De straathoekwerker zoekt mensen op in hun biotoop / hun leefwereld. Letterlijk : de stenen, de huizen, de straat, de buurt Figuurlijk: de gasten: hun buren, hun vrienden, hun familie, .. -> straathoekwerkers zijn straatmeubilair!


Straathoekwerk – een actieve werkvorm

1

WAT IS SHW?

SHW werkt integraal : Binnen de werkrelatie kan alles aan bod komen. Niet alleen de problemen, maar ook alle positieve ervaringen. Integraal werken verwijst naar de mogelijkheid die de werker heeft om met de volledige omgeving van de gast te werken (vrienden, familie, buurt, organisaties,... Integraal verwijst dan naar de context die binnen de relatie aan bod kan komen. Het wil zeggen dat er gewerkt wordt met de volledige mens (met al zijn mogelijkheden en beperkingen, zwaktes en krachten, behoeftes, verhalen, …)



Straathoekwerk kan dan ook als nulde lijn beschouwd worden en vervangt in veel gevallen de ontbrekende mantelzorg.

ATTITUDES - VAARDIGHEDEN Het belangrijkste werkinstrument van een straathoekwerker is zijn eigen persoonlijkheid * !

1.

De houding van de werker is er één van verwondering en geest’ beschikken (= onbevangen en onbevooroordeeld).

nieuwsgierigheid; over een ‘open

2.

zich niet beter voelen dan de ander, het verschil kennen tussen nederigheid en neerbuigendheid

3.

niet bang zijn om jezelf te laten zien

4.

afstand nemen van de eigen waar- en werkelijkheden is hierbij de grootste uitdaging.


Professionele nabijheid, aandacht en zorg zijn dan ook kenmerken van een goede actieve werking.

ATTITUDES - VAARDIGHEDEN 5.

Een open houding waarin de straathoekwerker alle facetten van zijn werkingsgebied probeert te ondergaan en beleven. De werker neemt deel, de werker neemt op en dit alles vanuit het perspectief van de buurtbewoners. Betrokken raken bij het leven en de sociale werkelijkheid van de gasten.

6.

zelfstandig kunnen werken op basis van intuïtie, Fingerspitzengefühl en professionele systematiek maar toch je functioneren in vraag kunnen (laten) stellen

7.

8.

9.

10.

beschikken over een gezonde en niet- agressieve portie humor


* Attitudes die voor elke hulpverlener / opvoeder / maatschappelijk werker belangrijk zijn!

communicatief vaardig zijn creatief zijn om met die oplossingen /suggesties voor de dag te komen waar anderen nog niet aan gedacht hebben LUISTEREN! Luisteren naar de gast en naar de omgeving van de gast!

2

HOE? BRUGGEN SLAAN MET DE OMGEVING / DE BUURT. De gasten van het straathoekwerk zijn wat men noemt ‘sociaal overbodig’. Velen voelen zich dan ook overbodig. Eenzaamheid troef… gasten zoeken elkaars gelijke op waardoor zij een ‘subjectief’ gevoel van ‘overlast’ geven in de wijk waar ze wonen. Ze hangen rond. Sommigen zien er niet verzorgd uit - wat logisch is bij dakloosheid - , praten luidop, ... Anderen verschuilen zich in bushokjes. Vele gasten wonen samen op één adres omwille van dakloosheid en / of financiële problematieken. Daarom is het belangrijk om de netwerken te herstellen binnen het eigen milieu (buren, vrienden, familie, …). Straathoekwerkers werken dus niet enkel en alleen met de gast zelf maar ook met hun omgeving. De taak van de straathoekwerker is dan dit proces te ondersteunen.



Straathoekwerkers slaan bruggen tussen gasten en hun omgeving

De daklozen in het Plein waren niet graag gezien. Niet door de scholen, niet door de buren, niet door de studenten, niet door de plaatselijke winkeliers. Daklozen passen ook niet (meer) in de schaduw van het Shopping Complex K. De straathoekwerker kent de gasten. Ze hadden al meerdere malen aangegeven dat ze zich steendood verveelden. De werker kent het spel VIKING KUBB... Een beetje. Hij leert – samen met de gasten - het spel! Er wordt aan de bevoegde stadsdienst gevraagd om het leegstaand kaartershuisje te gebruiken als opslagplaats voor het spel. Terzelfdertijd kan er in het kaartershuisje koffie gemaakt worden, het toilet gebruikt worden, … Aan het CAW – dat pal aan het Plein grenst – werd gevraagd of de sleutel van het huisje daar in bewaring kon gelegd worden opdat zowel de werker als een paar verantwoordelijken van de daklozen (!) vlot de sleutel zouden kunnen ophalen. Met andere woorden om de sleutel niet te verliezen. Zo leren de gasten ook de werkers van het CAW kennen en dit op een heel informele manier. De gasten voelden zich verantwoordelijk: verantwoordelijk voor de sleutel, voor het kaartershuisje, voor het spel materiaal, enz. Studenten, passanten, buren… waren nieuwsgierig naar het spel. De daklozen vroegen of ze wilden meedoen. Zij zouden het spel wel uitleggen. Uiteindelijk is er nu een heus Kubb – club van het kaartershuisje en worden er tornooien ingericht, tornooien met studenten, tornooien met maatschappelijk werkers, tornooien met privé clubs.

Voorbeeld van bruggen bouwen tussen gasten, hun directe leefomgeving én diensten. Het verhaal van een straatfeest Een beluik in Kortrijk. Voor zij die er niet wonen, lijkt het oergezellig. Authentiek. Voor zij die er wonen … weinig geïsoleerde huizen en heel krap wonen. Als de buurman de cd te luid opzet, kan de buurvrouw van 2 huizen verder haar radio uitdoen. Een ruzie in het huishouden en het ganse beluik is op de hoogte. Te veel mensen op een te beperkte ruimte brengt frustratie teweeg. Gezien de huizen qua huur betaalbaar zijn, gaan er mensen wonen die veelal een vervangingsinkomen hebben (zoals werkloosheid, pensioen, invaliditeit), alleenstaande mama’s / papa’s, jongeren die alleen willen wonen, enz. In theorie een heterogeen publiek waar iedere sociale bouwmaatschappij naar streeft. In praktijk is het proberen de verschillende karakters te lijmen. Eén bewoner praat niet maar roept. De man hoort bitter weinig en heeft geen financiële middelen om een hoorapparaat te kopen. Als hij roept, lopen de buren.


Voorbeeld van bruggen bouwen tussen gasten, hun directe leefomgeving én diensten. Het verhaal van de Viking Kubb….


Straathoekwerkers brengen bewoners van de wijk (cafés, winkels, buren, enzovoort) in contact met de respectievelijke gasten. Een middel daartoe zijn ludieke creatieve acties (straatontbijten, Viking Kubb, actief aanbellen, Belgian Homeless Cup, enz.) op te zetten maar met een doel!

En toch is de man heel zorgzaam maar terzelfdertijd eenzaam. Aan de werker vertelt hij dat hij eens graag een grote tafel midden het beluik zou willen zetten en iedereen uitnodigen om ‘kaasplank’ te eten. “Tiens, waarom niet?” Via de Vlaamse gemeenschap kan je feestcheques aanvragen voor een straatfeest. Flyers maken is goed maar veel beluikbewoners kunnen niet altijd lezen of begrijpen onvoldoende Nederlands. Logisch boerenverstand zegt dan: “aanbellen”!

3



Voorbeeld van bruggen bouwen tussen gasten, hun directe leefomgeving én diensten. Het verhaal van een straatfeest (2) De werker belt effectief aan bij iedere deur samen met de bewoner. “Nee, je moet niet betalen. Breng gewoon een stoel mee, een vork en mes en bord.” De werker gaat samen met de bewoner naar het buurtcentrum voor grote tafels, naar de bakker verderop voor de bestelling van broden, naar de nachtwinkel voor drank, naar de GB voor de bestelling van de kaasplateaus. In iedere winkel wordt het hoe en wat verteld van het straatfeest. Iedereen is enthousiast waardoor er al wat extra’s vanaf kunnen. Ook de mond aan mond reclame lijkt na een paar dagen zijn werk te doen. De avond van het straatfeest. Eerst wat iedereen onwennig, Een aantal deuren blijven gesloten. Na enkele drankjes, wat muziek, de lampions, … komen meer en meer mensen naar buiten, De werker bedient samen met de bewoner die organiseert, alle mensen. Ook een aantal vrijwilligers – buurtbewoners van wat verderop - van het buurtcentrum komen ‘s kijken. Spontaan helpen ze. Nieuwe contacten worden gelegd. Na een uurtje praat iedereen met iedereen ook met die mensen die zich anders angstvallig terug trekken. De bewoner is een heel contente man. Hij wordt door iedereen bedankt voor zijn initiatief. Er wordt besloten om vanaf nu dit als jaarlijkse traditie te installeren. Het beluik is niet langer meer een eiland op zich. De bewoner is welkom in zijn beluik!

VOORBEELD

VAN BRUGGEN BOUWEN TUSSEN GASTEN, HUN DIRECTE LEEFOMGEVING ÉN DIENSTEN.

HET

VERHAAL VAN DE

BHC (1)

De VTEX Sjotters, de Kortrijkse delegatie in de Belgian Homeless Cup. De BHC is voetbal voor dak - en thuislozen (-> meer info: www.belgianhomelesscup.be) Kernactoren zijn welzijnsorganisaties -> het breed welzijnswerk met als voornaamste partners: CAW (trainers met opvoedkundige capaciteiten - OCMW Straathoekwerk (sociale begeleiders) Lid actoren zijn: - privé organisaties: lokale zelfstandigen (Broodjes- en groentenzaak, nacht - winkel, enz.) - overheidsdiensten: stedelijke communicatie- en sportdienst - caritas: voedselbedeling, de Kier vzw Sociaal artistiek project: Unie der Zorgelozen KV Kortrijk (peterschap) RVT OCMW (breien massaal sjaals en mutsen in de kleuren van de KVK!)

Voorbeeld van bruggen bouwen tussen gasten, hun directe leefomgeving én diensten. Het verhaal van de BHC (1) Na de training wordt er gezamenlijk wat gedronken en / of gegeten. Dit wordt klaargemaakt door diverse vrijwilligers (vrijwilligers buurtcentra, mannenopvang, RVT, UDZ, enzovoorts.). De donderdag wordt als beloning voor de spelers aanwezig op de training gevoetbald tegen een lokale ploeg (een café ploeg, een ploeg van lokale jeugdvereninging, … )

Dit met als doel: - het netwerk van de spelers / gasten ruimer en vooral diverser te maken! - De buurt te betrekken in het gebeuren! (De keuken van het RVT, de groentenwinkel van Ibrahim, de bakker, de buren die komen supporteren, de vrijwilligers van het RVT, de UDZ, enz,) De ploeg is een constante geworden in de buurt. Mensen komen kijken, gaan mee supporteren op tornooien, … net als de begeleiders van de gasten!


De trainingen BHC gaan 2 maal per week door en dit op woens - en donderdag. Voor de training is er briefing. Deze briefing niet louter mededelingen doen doch tijd maken voor de gasten -> eerder groepsgesprekken.

Samen iets doen, samen naar een match gaan, samen eten, enz. maakt dat begeleiders, trainers en gasten heel nauw in een méér informeel kader kunnen samenwerken waardoor het slagen van de individuele trajecten van de spelers een grotere kans tot slagen hebben, méér dan in een klassieke hulpverleningsrelatie.

Tevens gaan begeleiders met spelers naar officiële matchen gaan kijken van KV Kortrijk. Kv Kortrijk neemt immers het peterschap op zich van de plaatselijke Homeless Cup.

4

Moralen van de verhalen

Gasten, cliënten, patiënten linken met de buurt betekent netwerken en dit op verschillende niveaus:

De straten, de buurt, de handelaars, vzw’s, bedrijven, dorp, gemeente, stad waar de voorziening gelegen is betrekken. Hiervoor zijn geen grootste (financiële) middelen nodig WEL contactvaardig zijn, gemeende interesse hebben en tonen, logisch boerenverstand gebruiken, enz. de buurt leren kennen door: deel te nemen aan georganiseerde (stads)activiteiten als wekelijkse markt, braderieën, kerstmarkt, enz. Bij het organiseren van activiteiten beroep te doen op de plaatselijke handelaars, openbare diensten (van wijk/parochiecentrum, stadsdiensten allerlei, … tot stedelijke diensten tot provincie.)



Andere welzijnsorganisaties betrekken! Ervaringen uitwisselen!

De partners in het netwerk ‘soigneren’. Vrijwilligers op de koffie en taart uitnodigen, kaartjes (verjaardag, bedanking, enz.) sturen, aankopen doen in de buurt, wederdienst, enz.

-

Mensen kunnen loslaten; kunnen doorverwijzen als dat aangewezen is,

-

Vanuit doelstellingen vertrekken die mensen zelf stellen

-

Kunnen samenwerken

-

Niet bang zijn om praktische zaken op te nemen, ruimer te kijken dan de werking binnen de voorziening,

-

ruimer kijken dan (huidige) job inhoud

Deel 2: Joke Roels – netwerkcoach Tordale Ingang vinden in de buurt, hoe begin je eraan?


Valkuilen handvaten


Géén ingewikkelde theorieën maar gewoon ‘gewoon doen’ net als in de privé sfeer! -> confer de attitudes van een straathoekwerker (-> een hulpverlener / opvoeder tout court!)

5

Hoe kunnen wij/onze doelgroep aanwezig zijn en participeren? Wonen: je bent al aanwezig, stap zetten tot participatie Werken: via begeleid werk of cliënten als vrijwilligers vb. ontbijt op de markt Vrije Tijd en Participatie: samenwerken met lokale verenigingen vb. fietsclub



Beroep doen op reguliere diensten Een goede buur zijn: burenhulp bewerkstellen, contacten opstarten

Welke kansen zie je in de buurt? Ogen en oren openhouden voor nieuwe opportuniteiten, activiteiten → Vereist aanwezigheid in de buurt → Vereist kennis van de buurt Omgevingsanalyse maken (opportuniteiten en hindernissen) Buurtbiografieën: wie is er aanwezig in de buurt, oog op samenwerking? •

Buurthuizen, buurtcomité’s, buurtwerk, samenlevingsopbouw…

•

Diensten of organisaties: welzijnsschakels, CAW, OCMW, GGZ, familiehulp/-zorg

•

Loopt niet altijd van een leien dakje! Angst voor concurrentie


Vb. vertalen brochures, begeleid werk in een school


Drempels tot participatie verlagen: vb. vertalen van brochures, activiteiten; buddysysteem, rondleidingen in bib/CC…

Vb. Den Ark, koor, vrijwilliger in rusthuis…

6

Wat hebben wij te bieden aan de buurt? Zelf investeren in de buurt en de deuren openzetten Streven naar win-winsituaties en wederkerigheid Vrijetijdsbesteding voor buren: vrijwilligerswerk, organiseren van tentoonstellingen, opendeurdagen, ontmoetingsmomenten, kerstmarkt, toneel… Een frisse wind: zorgen voor animo en eye-openers, het initiatief nemen om echt iets te betekenen, de cliënten in the picture te zetten en vooroordelen weg te nemen


Vb. organiseren van een garageverkoop



Burenhulp: vb. bib aan huis, oudere buurtbewoner helpen

Wat hebben wij te bieden aan de buurt? Heel wat, afhankelijk van de eigen locatie/infrastructuur: vb. groenzones, speelplein, petanquebaan, tandems, maaltijden, garageverkoop, spelletjesmomenten… Winkeltje met zelfgemaakte producten Bestellingen op maat via ateliers: vb. cadeautjes voor doopsuiker, kaartjes Kwestie van ‘state of mind’ en investeren


Werkgelegenheid: via medewerkers en begeleid werk

Belang van wederzijds respect, openheid, wederkerigheid Win-winsituaties Je krijgt veel terug! Ontmoeting, nieuwe spontane contacten, aantrekkelijke plaats om vrijwilligerswerk te doen, je wordt een partner

7

Lokale samenwerking: kansen en perspectieven

Lokale samenwerking : kansen en perspectieven

De vermaatschappelijking van de zorg is een positieve beweging waarin wij winst zien voor de gebruiker, de organisatie én de overheid.


Deel 3: Piet Van de Walle directeur Duin en Polder - Diksmuide


Vb. winkeltje, vrijwilligen tijdens stadsactiviteit



Wij menen dat dit binnen een lokale verankering veruit de meeste perspectieven biedt.

8


Daarnaast zijn wij ons ervan bewust dat de stroom van financiële middelen een hoogtepunt heeft bereikt.



Lokale samenwerking : kansen en perspectieven Zo denken wij dat de middelen die ons ter beschikking staan zonder meerkost of grote inspanning veel ruimer kunnen worden ingezet dan enkel binnen onze eigen organisatie. Wij denken hierbij concreet aan : accommodatie en infrastructuur materiaal


Méér nog : wij kunnen ons volledig vinden in de uitdaging om in de toekomst méér te doen met dezelfde middelen.

activiteitenaanbod menselijk kapitaal (bv. gezelschap en dienstverlening) personele middelen expertise


Omdat wij denken dat deze oefening ook voor andere organisaties en verenigingen in Diksmuide een verrassend resultaat zou kunnen opleveren, leek het ons de moeite om dit – in het kader van een lokaal sociaal beleid – verder uit te zoeken.


...

Daarom werd een overleg opgestart met alle geïnteresseerde partners. Dit leverde tot nu toe enkele weliswaar bescheiden doch mooie projectjes op.

9





10





11





12





13





14





15





16





17


Bedankt voor de aandacht.

[email protected]

[email protected]

[email protected]

STUDIENAMIDDAG 30 SEPTEMBER 2014 STUDIENAMIDDAG 30 SEPTEMBER 2014 STUDIENAMIDDAG 30 SEPTEMBER 2014


18

projecten OCMW Kortrijk

Recommend Documents