Projecten biogebaseerde productie Workshop 17 november 2014
Projecten biogebaseerde productie.indd 1
5/11/14 14:49
Inhoud Biocluster
3
BioKatalyse
4
DEMOPROBIO
5
Insect Cultivation
6
Bio Base North-West Europe
7
SUNBUILT
8
Symbiose 2.0
9
VISIONS
Projecten biogebaseerde productie.indd 2
10
5/11/14 14:49
Biocluster Open innovatiecluster voor de transitie naar een biogebaseerde economie Biocluster ijvert voor een transitie van de Vlaamse industrie naar een duurzame, biogebaseerde economie. De focus ligt op bedrijven in de agro-industrie (suikerindustrie, zetmeelindustrie, vetverwerkers, plantaardige olie-industrie), technologieontwikkelaars (industriële biotechnologie, groene chemie) en de traditionele chemiesector. Het project wil nieuwe economisch én ecologisch rendabele waardeketens creëren rond productgroepen die een sleutelrol vervullen in de biogebaseerde economie: bioplastics, biodetergenten, biomaterialen, biosolventen en biosmeermiddelen. Daarvoor worden deze stappen ondernomen:
Looptijd 1/05/2013 30/04/2016
P rojectpartners Ghent Bio Economy Valley FlandersBio Essenscia Bio Base Europe Pilot Plant
C ontactgegevens Ghent Bio Economy Valley Anneleen Devriendt
[email protected]
•
Sectoroverschrijdend onderzoek in thematische werkgroepen. Bedrijven gaan samen op zoek naar nieuwe waardeketens die op korte termijn kunnen geïmplementeerd worden en een meerwaarde bieden voor de deelnemende bedrijven.
•
Technologische ondersteuning door een ‘open innovatiecampus voor de biogebaseerde economie’. Die wordt opgericht en uitgebouwd in strategisch partnerschap met kennisinstellingen en technologieleveranciers.
•
Continuïteit achteraf. De innovatiecampus is een blijvende katalysator voor de ontwikkeling van biogebaseerde waardeketens in Vlaanderen.
•
Sensibiliseringsacties rond biogebaseerde economie. De behaalde resultaten zullen via verschillende communicatiekanalen breed verspreid worden. Succesverhalen werken motiverend voor de omschakeling naar de biogebaseerde economie.
Projectdoelstellingen
W ebsite
• •
www.cinbios.be
ontwikkeling van nieuwe waardeketens in de biogebaseerde economie. realisatie van een open innovatie campus voor biogebaseerde economie.
Doelgroep Bedrijven (kmo’s en go’s) uit de agro-industrie en chemische industrie, technologieontwikkelaars en dienstenleveranciers.
Meerwaarde voor ondernemer Bedrijven uit de doelgroep krijgen de kans om te evalueren wat nieuwe, biogebaseerde waardeketens kunnen betekenen voor hun bedrijf. Als deze evaluatie positief is, en er een opportuniteit is, dan kunnen ze als eerste in Vlaanderen deze waardeketens exploiteren. Het geeft deze bedrijven een first movers advantage, en een dynamisch en groen imago.
3
Projecten biogebaseerde productie.indd 3
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
BioKatalyse Biokatalyse is een moderne technologie die gebruik maakt van enzymen om chemische reacties te katalyseren of te versnellen. De Vlaamse chemische industrie gebruikt vandaag nog vooral conventionele chemische synthesetechnieken. Dit project wil biokatalyse bekender maken en ingang doen vinden bij de Vlaamse bedrijven als key enabling technology. De voordelen van biokatalyse in de biotechnologie zijn groot: lager energieverbruik, hoger rendement, grotere reactieselectiviteit, hogere zuiverheid van het eindproduct en minder afvalstoffen. De technologie draagt dus ook bij tot het groener maken van de chemische industrie.
Looptijd
In het project worden deze stappen gezet:
1/3/2012 tot 28/2/2015
• • • •
P rojectpartners Bio Base Europe Pilot Plant Ghent Bio Economy Valley
input van erkende experten uit binnen- en buitenland; generieke informatiesessies over biokatalyse; informatiesessies in beperkte groep om uitgewerkte biokatalytische alternatieven te bespreken; verspreiding van de resultaten en succesverhalen via het CINBIOS netwerk om motivatie bij bedrijven te verhogen.
Contactgegevens
Projectdoelstellingen
Ghent Bio Economy Valley Anneleen Devriendt
[email protected]
• • •
W ebsite
in kaart brengen van de belangrijkste chemische processen binnen de traditionele chemie die in aanmerking komen voor vervanging door biokatalyse; identificeren en uitwerken van biokatalytische alternatieven; implementeren van de uitgewerkte alternatieven bij een vijftal individuele bedrijven.
D oelgroep
www.bbeu.org/nl/biokatalyse
Bedrijven uit de chemische sector.
M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven krijgen toegankelijke informatie over innovatiemogelijkheden van biokatalyse. De geïnteresseerde bedrijven genieten verder van hoogstaand technologisch advies en begeleiding bij het uitwerken van hun innovatietraject.
4
Projecten biogebaseerde productie.indd 4
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
DEMOPROBIO Demonstratie van productiviteitsverhoging in bioprocessen via geïntegreerde systemen Nieuwe bioprocestechnieken zijn cruciaal in de transitie naar een duurzame chemische productie. ISPR of insitu product removal is zo’n nieuwe techniek die een grote rol kan spelen bij de productiviteitsverhoging en emissieverlaging in de witte biotechnologie. DEMOPROBIO bestudeert heel specifiek de productiviteitsverhoging van bioprocessen door integratie met een membraantechnologie (pervaporatie). Concreet zoomt het project in op de productie van butanol. Dat proces vraagt vandaag een substraat dat duur is én remmend werkt op het proces. De nieuwe ISPR-technologie (een 2-trapsfermentatie met pervaporatie) verhelpt deze problemen – dat werd al op laboratioriumschaal succesvol getest. Dit project ambieert een demonstratie op pilootschaal om de robuustheid en betrouwbaarheid van het proces aan te tonen en om een goed beeld te krijgen van de haalbare productiviteitsverhoging. Zo’n demonstratie in een continue bedrijfsvoering levert ook de nodige informatie aan voor een technisch-economische evaluatie.
Looptijd 13/03/2013 tot 12/03/2015
P rojectpartners
Tegelijk wordt de bredere relevantie van de combinatie fermentatie-membraanscheiding geëvalueerd voor de aanmaak van twee andere producten. Die worden geselecteerd in overleg met bedrijven uit de projectstuurgroep, op basis van hun hoge toegevoegde waarde. Die twee processen zullen dan getest worden op laboratoriumschaal om de haalbare productiviteitsverhoging te bepalen.
VITO Bio Base Europe Pilot Plant Essenscia FISCH vzw Ghent Bio Economy Valley
Projectdoelstellingen •
C ontactgegevens
•
VITO Heleen De Wever
[email protected]
productiviteitsverhoging aantonen voor biobutanolproductie via een succesvolle demonstratie op industrieel relevante schaal; succesvolle proofs of concept voor 2 andere fermentatie-membraanscheidings- processen.
Doelgroep Kmo’s en go’s in de chemie en energiesector, cosmetica en voedingssector.
W ebsite
Meerwaarde voor ondernemer
www.bbeu.org/demoprobio
Bedrijven kunnen het project aansturen via deelname aan de stuurgroep. Zowel apparatenbouwers als eindgebruikers uit de relevante sectoren komen hiervoor in aanmerking. Mits een gunstige technisch-economische evaluatie zal een stappenplan en investeringsdossier worden uitgewerkt en zullen de mogelijkheden onderzocht worden om een eerste realisatie in Vlaanderen waar te maken. De inbreng van bedrijven is hierbij van wezenlijk belang. Succesvolle demonstratietesten zullen bedrijven kunnen overtuigen van het potentieel en de toegevoegde waarde van ISPR.
5
Projecten biogebaseerde productie.indd 5
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
Insect Cultivation Waste Management System - Insearch - Oleosect Het gebruik van fossiele brandstoffen staat onder druk en daarom moet de huidige en toekomstige generatie inzetten op een biogebaseerde economie. Dit is een economie die draait op biomassa als grondstof. Hierbij moeten zoveel mogelijk kringlopen gesloten worden. Binnen de onderzoeksgroep RADIUS aan de Thomas More Hogeschool in Geel, wordt het grote potentieel onderzocht dat insecten hebben om een trend te worden in de biogebaseerde economie.
Continue
Insecten zijn omnivore dieren die erg veel organisch afval kunnen omzetten op zeer korte tijd en met een hoge voederconversie. Ze kunnen in grote hoeveelheden gekweekt worden op een kleine oppervlakte en stoten daarbij amper broeikasgassen uit. Ze zetten laagwaardig materiaal om in hoogwaardige biomassa die bestaat uit eiwitten, vetten en chitine. Deze gunstige samenstelling van insecten zorgt ervoor dat zij toepasbaar zijn in de voedings-, veevoeder en chemische industrie.
P rojectpartners
Projectdoelstellingen
Lab4Food KULeuven@campus Geel
• •
Contactgegevens
• • •
Looptijd
Thomas More Kempen Liesbeth Vogels
[email protected]
Groei en ontwikkeling bepalen van insecten op verschillende organische afval- en nevenstromen Waste Reduction Index bepalen: hoe snel kunnen insecten een bepaalde afvalstroom efficiënt omzetten Optimaal insecten kweken door zo weinig mogelijk energie te verbruiken Extractie, analyse en opschaling (pilootschaal) van eiwitten, vetten en chitine uit insecten Toepassingen onderzoeken van eiwitten, vetten en chitine uit insecten in de voeding, veevoeding, chemische industrie, farmacie, cosmetica…
D oelgroep
W ebsite
Bedrijven uit biogebaseerde sectoren zoals bv chemie, agro-industrie, voeding en veevoeding, farmacie, cosmetica, ….
radius-research.weebly.com
M eerwaarde voor ondernemer Ondernemers kunnen bij de onderzoeksgroep terecht voor contractonderzoek en projectaanvragen in verband met: • •
6
Projecten biogebaseerde productie.indd 6
Kweek van insecten (op organische rest- en afvalstromen) Toepassingen van insecten in zijn geheel of eiwitten, vetten, chitine in de industrie
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
Bio Base North-West Europe De transitie naar een duurzame, biogebaseerde economie is momenteel één van Europa’s grootste uitdagingen. De huidige economie steunt grotendeels op fossiele, niet-hernieuwbare grondstoffen, met uitputting van deze grondstoffen, toenemende druk op het milieu en klimaatswijziging tot gevolg. Op lange termijn is dit onhoudbaar. In de biogebaseerde economie wordt voor de productie van materialen (bv. plastics), producten (bv. verven), brandstoffen en energie uitgegaan van biomassa i.p.v. fossiele grondstoffen. De transitie naar een biogebaseerde economie gaat gepaard met een enorm potentieel op het gebied van duurzame ontwikkeling en concurrentievermogen in nieuwe economische sectoren. De globale doelstelling van Bio Base NWE is de ontwikkeling van Noord-West Europa (NWE) tot toonaangevende Europese regio inzake biogebaseerde economie. Dit gebeurt door het ondersteunen van biogebaseerde kmo’s inzake technologie, innovatie en business development via:
Looptijd 1/1/2013 tot 31/12/2015
P rojectpartners Bio Base Europe vzw (BE) Bio Base Europe Pilot Plant (BE) Ghent Bio-Economy Valley (BE) Bio Base Europe Training Center (NL) NV REWIN West-Brabant (NL) Cluster industrielle biotechnologie (DE) Technology Centre for Biorefining and Bioenergy (IRL) National Non-Food Crops Centre (UK
• • •
het uitvoeren van haalbaarheidsstudies voor veelbelovende innovatieve biogebaseerde technologieën, het opmaken van een behoefteanalyse van kmo’s inzake pilootapparatuur om biogebaseerde technologieën te ontwikkelen tot verkoopbare producten; het selectief investeren in dergelijke pilootapparatuur.
De grensoverschrijdende structuur van het project maakt het ook mogelijk om matchmaking events te organiseren die grensoverschrijdende samenwerking tussen deze kmo’s mogelijk maakt. Tenslotte worden ook trainingsprogramma’s ontwikkeld. Het aanbieden van professionele opleiding voor werknemers binnen de biogebaseerde industrie moet de groeiend behoefte aan geschoold personeel binnen deze sector opvangen.
C ontactgegevens
Projectdoelstellingen
Projectcoördinator: Lieve Hofflack, PhD
[email protected] Communicatie manager: Katrien Molders
[email protected] Bio-innovation agent Vlaanderen: Anneleen Devriendt
[email protected]
Bio Base NWE wil bedrijven binnen de biogebaseerde industrie ondersteunen om de fase tussen O&O en industriële productie te overbruggen.
W ebsite
Meerwaarde voor ondernemer
www.biobasenwe.org
Ondernemers kunnen bij Bio Base NWE terecht voor:
Doelgroep Kmo’s uit biogebaseerde sectoren zoals bv chemie, agro-industrie, plastics, voeding en veevoeding, textiel, papier en pulp, farma, brandstoffen. Ook kenniscentra, onderwijsinstellingen en overheden.
1. 2. 3.
Advies, hulp bij netwerken, het vinden van juiste (internationale) partners voor het uitwerken van een concept; Een voucher van €10.000 om een biogebaseerd proces te testen bij Bio Base Europe Pilot Plant; Training van proces operatoren via simulatie en e-learning
Via Bio Base NWE kan je jou stem laten horen in rondetafelgesprekken om de barrières voor de biogebaseerde economie uit de weg te helpen.
7
Projecten biogebaseerde productie.indd 7
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
SUNBUILT Het SUNBUILT-project is een EFRO-investeringsproject voor de bouw van een gesloten, continue fotobioreactor voor de kweek van algen. Deze productie-eenheid is gekoppeld aan een oogst- en verwerkingseenheid waar men componenten met een hoge toegevoegde waarde uit de biomassa haalt. Deze componenten kunnen gebruikt worden voor de productie van hoogwaardige producten zoals omega-vetzuren, anti-oxidanten, kleurstoffen, aminozuren, … die hun afzet vinden in de voeding, veevoeding en chemische sector. Algen kweken in grote hoeveelheden is een grote uitdaging. Algen vragen immers zeer specifieke groeiomstandigheden. Met een fotobioreactor kunnen die gecreëerd worden. Het onderzoek op microalgen gebeurt zowel op labo- als pilootschaal en focust op het optimaliseren van de teeltcondities voor een duurzaam productieproces met hoge opbrengst.
Looptijd continu
Projectdoelstellingen
P rojectpartners
Het onderzoek met de fotobioreactor richt zich op het verder verhogen van de economische rendabiliteit en duurzaamheid van het algenkweekproces. De pilootinstallaties zijn zo gebouwd dat ze gemakkelijk kunnen opgeschaald worden naar praktijkschaal. Met het onderzoek wil men de mogelijkheden bekijken van:
Vito Kenniscentrum Energie Thomas More
• • •
Contactgegevens
algenteelt als innovatieve activiteit voor de glastuinbouwsector; algen als alternatieve duurzame koolstofbron voor de chemische sector; de extractie van nutraceuticals voor de voedingsindustrie.
Thomas More Kempen Guy Van Daele
[email protected]
D oelgroep
W ebsite
M eerwaarde voor ondernemer
www.sunbuilt.be
Ondernemers kunnen begeleid worden in het opzetten van toepassingen met algen van laboschaal tot pilootschaal.
Bedrijven uit de voedingssector, de cosmetica, glastuinbouw en bedrijven met waterige organische nevenstromen, alsook kenniscentra.
8
Projecten biogebaseerde productie.indd 8
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
Symbiose 2.0 Er is steeds meer aandacht voor de slinkende grondstofvoorraden en de economische gevolgen hiervan. Symbiose 2.0 verzameld industriële nevenstromen in een aangepaste databank. Samen met de kennis rond hergebruik worden oplossingen gezocht om deze reststromen te valoriseren. Dit heeft niet enkel financiële voordelen voor het bedrijf, maar zorgt ook voor een nauwere samenwerking tussen bedrijven en een sterkere lokale verankering. Door middel van verkennende workshops en bedrijfsbezoeken maken bedrijven kennis met het project en kunnen zij hun grondstofnoden en beschikbare nevenstromen aanbieden voor de databank. Het Symbioseteam gaat dan aan de slag om de best mogelijke synergie te zoeken.
Looptijd 1/9/2014 tot 31/12/2015
De kennis van de grondstofstromen wordt niet openbaar gemaakt en wordt enkel gebruikt door het team om nieuwe synergiën te identificeren.
P rojectpartners
Dit project is het vervolgtraject van het Symbiose-project dat liep van 1 september 2012 tem 31 augustus 2014.
Febem FISCH VITO OVAM
Projectdoelstellingen • • •
C ontactgegevens
[email protected] Andy Vancauwenberghe GSM 0473 937 990 Egwin Minami GSM 0499 114 892
Realiseren van een betere valorisatie van nevenstromen; Stimuleren van innoverende samenwerkingen; Voorbeeldfunctie in een kringloopeconomie.
Doelgroep Bedrijven uit alle mogelijke sectoren. Ook kenniscentra, universiteiten en overheden.
Meerwaarde voor ondernemer
W ebsite
Zijn er in uw bedrijf nevenstromen/afvalstromen die u wil valoriseren?
www.smartsymbiose.be
Bent u op zoek naar financieel voordeligere grondstofstromen? Zoekt u een technologie of hebt u een technologie ter beschikking met betrekking tot hergebruik en verwerking van nevenstromen? Dan kan Symbiose 2.0 u ondersteunen om een antwoord op deze vragen te vinden.
9
Projecten biogebaseerde productie.indd 9
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
VISIONS VISIONS is een project rond de Valorisatie van Organische Nevenstromen. Enerzijds is er in Vlaanderen een duidelijke vraag vanuit diverse sectoren tot een hoogwaardige valorisatie van hun organische nevenstromen. Anderzijds wordt dergelijke valorisatie belemmerd door twee belangrijke hinderpalen: • •
Looptijd
de afwezigheid van een centraal beheerde databank met gekarakteriseerde neven- en afvalstromen én gekoppelde technologische expertise; de achterstand die Vlaanderen heeft opgelopen op het vlak van tweede generatie technologieën voor de omzetting van biomassa nevenstromen naar basisgrondstoffen voor de industrie.
1/9/2011 tot 31/8/2015
VISIONS beoogt beide hinderpalen weg te werken en specifiek een oplossing te bieden voor de valorisatie van (afval)oliën en vetten en lignocelluloserijke nevenstromen.
P rojectpartners
Projectdoelstellingen
Ghent Bio-Economy Valley FlandersBio essenscia Vlaanderen Bio Base Europe Pilot Plant VITO Hogeschool Gent Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Innovatiesteunpunt voor Land- en Tuinbouw
•
Contactgegevens
• • •
Willem Dhooge
[email protected] Sofie Dobbelaere
[email protected] T 09 241 80 46
•
Doelgroep De beoogde doelgroepen zijn: de technologieaanbieders en ontwikkelaars; de producenten van de beoogde zijstromen; de afnemers van de verwerkte stromen: bio-energie, (oleo)chemie, agro-industrie, (vee)voeding, papier, textiel ...
Meerwaarde voor ondernemers Bedrijven kunnen bij VISIONS terecht:
W ebsite
• •
http://cinbios.be/sidestreams/
10
Projecten biogebaseerde productie.indd 10
•
de ontwikkeling van een databank van organische nevenstromen en technologische expertises beschikbaar in Vlaanderen; de verdere ontwikkeling van tweede generatie technologieën voor in hoofdzaak de transformatie van (afval)olieën en vetten; via economische, logistieke en duurzaamheidsanalyses gepaard met disseminatie-activiteiten het pad effenen voor reële valorisatie in Vlaanderen.
om nieuwe valorisatie mogelijkheden te zoeken voor organische/biologische neven- of afvalstromen; om specifieke technologie en expertise aan te bieden voor de omzetting van biomassa neven- of afvalstromen.
Projecten biogebaseerde productie
5/11/14 14:49
11
Projecten biogebaseerde productie.indd 11
5/11/14 14:49
Flanders
European Entrepreneurial Region 2014
CONTACT
[email protected]
BEL GRATIS 0800 20 555 Agentschap Ondernemen
Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 BRUSSEL
Agentschap Ondernemen Antwerpen
Lange Lozanastraat 223 bus 4 2018 ANTWERPEN
Agentschap Ondernemen Limburg
Kempische Steenweg 305 bus 201 3500 HASSELT
Agentschap Ondernemen Oost-Vlaanderen
VAC Virginie Loveling Koningin Maria Hendrikaplein 70 bus 30 9000 GENT
Agentschap Ondernemen Vlaams-Brabant
VAC Dirk Bouts - Diestsepoort 6 bus 31 3000 LEUVEN
Agentschap Ondernemen West-Vlaanderen
VAC Jacob van Maerlantgebouw Koning Albert I-laan 1.2 bus 31 8200 BRUGGE
Projecten biogebaseerde productie.indd 12
5/11/14 14:49