SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:17 Pagina 1
© 2005, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Afdeling Dagindeling en Levensloop Directie Coördinatie Emancipatiebeleid Tekst en productie:Tekstburo Gort, Diemen Vormgeving: Vandermeer visuele communicatie, Culemborg
Dit is een speciale editie van het Project Dagindeling ESF-3 Het Project Dagindeling ESF-3 is mogelijk gemaakt door het Europees Sociaal Fonds Redactie Nieuwsbrief Dagindeling Werkt, Postbus 90801, 2509 LV Den Haag,
[email protected], www.dagindeling.nl
Deze nieuwsbrief verschijnt 3-4 keer per jaar. Twee keer per jaar verschijnt een special.
hoe gaat het nu verder met ... ... oude projecten van Dagindeling
Project ‘Werk aan huis’ Het stond laatst nog in de krant: veel Turkse en
lastig was om te werken als er thuis ook kinde-
komen. Met onze ervaringen zijn heel goede
Marokkaanse vrouwen willen wel een baan, maar
ren rondlopen. Wij zagen dat ook terug in de
nieuwe projecten van start gegaan.Toch zouden
het lukt vaak niet om buitenshuis te werken,
registraties. Via de computer konden we zien
we graag opnieuw in staat worden gesteld om
onder meer door zorgtaken en cultureel religieu-
wanneer de vrouwen werkten en wat ze deden.
allochtone vrouwen aan het werk te helpen
ze
bedacht
De productie viel in het begin behoorlijk tegen.
met deze opzet. Dit keer niet voor onze eigen
Arbeidsbemiddelingsbureau Kleur in ’t Werk er
normen.
Vijf
jaar
Wat de tijden betreft, waren er pieken in het
organisatie maar voor bedrijven die administra-
iets op: telewerken. Met geld van Dagindeling zijn
weekend en ’s avonds na negen uur.Verschillende
tief en pr-werk willen uitbesteden. Want voor
acht door Kleur in ’t Werk gefaciliteerde thuis-
vrouwen zijn tijdens het project kinderopvang
deze functies leent telewerken zich prima."
werkplekken gecreëerd en hebben acht vrouwen
gaan regelen." Kleur in ’t Werk is na twee jaar
een baan gekregen: als financieel-administratief
overgenomen door NV Werk die juist bezig was
medewerker, secretaresse, pr-medewerkster en
met telewerkpro-
consulent. Eerst kregen de vrouwen een inwerk-
jecten voor werk-
programma op kantoor. Daarna werkten ze van-
lozen. "Wij hebben
uit huis op eigen tijden en kwamen ze eens per
veel van onze erva-
week voor werkoverleg naar kantoor. Een suc-
ringen in die pro-
ces? Directeur Erik van Schravendijk van Kleur in
jecten
’t Werk: "Jazeker, het pakte heel goed uit. Het
inbrengen.
thuiswerken bleek een opstap naar een baan bui-
het
tenshuis. Nu, vijf jaar later, hebben zeven van de
systeem, over wat
acht vrouwen nog altijd een betaalde baan bui-
je
Meer informatie: www.kleurintwerk.nl
kunnen Over
technische
DATUM
EVENEMENT
vrouwen
12 april
Expertmeeting Kleinschalig Ondernemerschap in Zorg en Persoonlijke Dienstverlening
tenshuis." Het combineren van thuiswerken met
kunt verwachten en
15 april
Expertmeeting Telewerken
de zorg voor kinderen viel overigens in het begin
hoe vaak je ze naar
21 april
Expertmeeting OV-behoeftes van taakcombineerders in het landelijk gebied
niet mee. "De vrouwen merkten al snel dat het
kantoor moet laten
28 april
Tijdconferentie – Rotterdam
12 mei
Extra Focusgroep flexibele werktijden, voor projecten dagindeling (op uitnodiging)
juni
Nieuwsbrief Special: verslag van de Tijdconferentie
Wilt u liever de digitale versie ontvangen? Of wilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen?
16 juni
Focusgroependag voor projecten dagindeling (op uitnodiging)
1 september
Opening vierde ronde Dagindeling ESF-3 (onder voorbehoud)
Stuur dan een mail naar
[email protected],
17 november
Focusgroependag voor projecten dagindeling (op uitnodiging)
o.v.v. nieuwsbrief dagindeling.
8
terug
van
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:17 Pagina 2
special wereldwijd Nieuwsbrief Dagindeling ESF-3
april 2005
Welkom!
Tijdknelpunten in kaart
Dit is een bijzondere editie van de nieuwsbrief
Met het project Lokaal Tijd Management heeft Tiye International in kaart gebracht welke tijdknelpunten
‘Dagindeling werkt’. Een special over dagindeling en
zwarte en migrantengroepen ervaren. En vooral: welke praktische oplossingen er zijn. Natuurlijk, flexibeler
diversiteit met good practices en oplossingen uit
kinderopvang staat ook bij dit project hoog op het oplossingenlijstje. Maar niet alleen voor werkende ouders.
projecten die hun best doen tegemoet te komen aan
Ook voor bijvoorbeeld Turkse vrouwen die in een isolement verkeren zodat ze aan maatschappelijke activitei-
de diversiteit in de samenleving. De projecten die we
ten kunnen deelnemen.
hier presenteren hebben de knelpunten in de werk/privé-balans van specifieke groepen in beeld gebracht. Zijn deze anders? Zijn de voorzieningen voldoende toegankelijk en flexibel afgestemd op een diversiteit aan wensen? Maar vooral, welke praktische oplossingen zijn er? U komt in dit magazine Molukse
mantelzorgers
in
Drenthe
tegen,
Surinaamse senioren in Rotterdam en Turkse vrouwen in Utrecht. In Groningen heeft het multicultureel vrouwencentrum Jasmijn een droom: ondernemerschap van vrouwen in persoonlijke dienstverlening en zorg. Over één jaar staat er daar een onderneming die diensten aanbiedt in de wijk. Een collectief bedrijf waar minstens tien vrouwen als zelfstan(foto: Mieke Schlaman)
dig ondernemer werken. Laat u inspireren door de manier waarop al deze projecten te werk gaan.Wij werken graag met u samen om de combinatie arbeid en zorg eenvoudiger te maken voor een grote diversiteit aan vrouwen en mannen in Nederland. De plaatselijke netwerkcoördinatoren. Project:
Afgelopen anderhalf jaar hielden netwerkcoördina-
vertelt: "Ze hebben zoveel taken: werk, huishouden,
Initiatiefnemer:Tiye Internationaal
Lokaal Tijd Management
toren bijeenkomsten en interviews met Surinaamse
zorg voor kinderen, familie en buren… Het ont-
Plaats:
Rotterdam, Utrecht,
senioren in Rotterdam, Turkse vrouwen in Utrecht
breekt hen aan een eerlijke taakverdeling tussen
Wageningen, Hilversum e.o. en
en Filippijnse au pairs in het Gooi. De Turkse vrou-
mannen en vrouwen. De sociale druk op vrouwen
Amsterdam-Zuidoost
wen hadden moeite om baas te zijn over hun eigen
om al die taken te vervullen, is groot."
tijd. Hülya Karahisarli, netwerkcoördinator Utrecht,
vervolg op pagina 2
1
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:17 Pagina 3
vervolg van pagina 1
ervaringen. Communicatieproblemen bijvoorbeeld,
Stappenplan
Karahisarli schakelde een Turkse psycholoog in die
of thuiszorgmedewerkers die bij Turkse families
Projectcoördinator Audrey Vreugd: "Bij dit alles
de vrouwen concrete tools aanreikte om meer tijd
gewoon met schoenen aan door het huis banjeren.
moet je natuurlijk uitfilteren wanneer mensen te
voor zichzelf te creëren. Bijvoorbeeld: zet - als je
Zorgverleners moeten nog cultuursensitiever wor-
veel willen. Een dag heeft simpelweg maar 24 uur.
gaat schoonmaken - luisterteksten op om iets te
den." Tijdknelpunten bleken helemaal hachelijk bij
We zijn nagegaan hoe mensen hun tijddruk zelf
leren.
Filippijnse au pairs in Laren. Die werken onder
kunnen verminderen. Maar er zijn ook onvermijde-
slechte arbeidsomstandigheden: enorm lange werk-
lijke tijdproblemen, waarvoor oplossingen moeten
Mee naar de huisarts
dagen en geen (vaste) vrije dagen. Quindiagan nam
komen." In mei publiceert Tiye een stappenplan
Ook in Utrecht bleek dat cultuur- en taalbarrières bij
contact op met de wethouder over hun situatie.
zodat gemeenten en organisaties aan de slag kun-
oudere migranten voor tijdproblemen bij de jongere
Daarnaast stimuleerde ze au pairs om zich te orga-
nen met de concrete aanbevelingen.
generatie zorgen. "Mensen schakelen hun zonen en
niseren zodat ze geïnformeerd raken over hun
dochters in om mee te gaan naar de huisarts. Maar
recht op vrije tijd.
Dit is Dagindeling!
hoe moeten die dit combineren met hun werk? Werkgevers hebben meestal weinig begrip voor
Tramroute
Veel werkende mensen hebben zorgtaken,
werknemers die met werktijden willen schuiven voor
Bijeenkomsten met Surinaamse senioren in
intensieve zorgtaken soms. Zij weten hoe
een doktersbezoek met moeder."
Rotterdam legden vooral huisvestings- en vervoers-
lastig het is om die taken te combineren. Het
Marina
problemen bloot. Netwerkcoördinator Machteld
project Dagindeling ESF-3 van het ministerie
Quindiagan signaleerde overbelasting bij migranten-
Cairo: "Als ze moeilijk ter been zijn en hun huis
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid doet
vrouwen door mantelzorg. "De meeste vrouwen
heeft geen lift, moeten ze wachten op hun klein-
hier iets aan. Hoe kunnen we de samenleving
wisten niets van de mogelijkheden om als mantelzor-
zoon die hen komt halen." Bestaande seniorenop-
zo organiseren dat de combinatie van arbeid
ger financieel ondersteund te worden of om een per-
vangvoorzieningen zijn vaak ver van hun kinderen of
en zorg minder zwaar wordt en dat mensen
soonsgebonden budget aan te vragen voor een zorg-
buurthuizen waar ze graag komen. "In de buurt
keuzes kunnen maken in hun eigen levens-
behoevende ouder. Dat Hilversum een Steunpunt
waar een grote groep Surinaamse vrouwen naar
loop? Daar gaat het om bij dagindeling. Het
Mantelzorg heeft, moet beter bekend worden."
een clubhuis gaat, werd de bushalte weggehaald en
ideaal? Een land dat zo is ingericht dat het
De
Hilversumse
netwerkcoördinator
de tramroute verplaatst. Ze moesten daardoor een
vanzelfsprekend is voor mannen en vrouwen
Schoenen
heel eind lopen waardoor het clubhuisbezoek veel
om naast hun werk voor kinderen te zorgen
Een andere oplossing voor mantelzorgproblemen is
meer tijd kostte." Cairo organiseerde een bijeen-
of voor oudere of zieke familieleden. Een land
het stimuleren van het gebruik van thuiszorg.
komst met de wethouder en vervoersbedrijf RET.
waarin er voldoende ondersteunende voor-
Karahirsali aarzelt: "Dat hapert nu nogal. Migranten
Resultaat: de deelgemeente regelde een wijkbus
zieningen zijn, waarin werktijden flexibeler
weten niet dat er thuiszorg is of hebben vervelende
met een route langs het buurthuis.
worden en alle arbeidsorganisaties rekening houden met de mogelijkheden van mensen. Een land waarin openingstijden van school en opvang beter aansluiten en waarin vervoer en ruimtelijke ordening handig op elkaar zijn afgestemd. Zover is het nog niet. Dagindeling
(foto: Mieke Schlaman)
werkt aan deze thema’s en financiert, met
2
subsidie van het Europees Sociaal Fonds, projecten
die
oplossingen
doorvoeren.
www.dagindeling.nl, www.x-s2.nl, www.nirov.nl en www.kcgs.nl.
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:17 Pagina 4
Project: Enzovoort, emancipatiebureau Gelderland
De kinderopvang komt in beweging Een leerkracht van de basisschool krijgt bezoek van een vader van één van haar
beste manier is voor de juf of leidster om met de vader van een kind om te
leerlingen. Hij wil praten over zijn zoon waar het niet zo goed mee gaat. Maar
gaan en vice versa. Hatice Bölek vindt het effect van het theaterstuk groot. De
eerst biedt hij haar een cadeau aan. Neemt zij dat geschenk aan? En hoe gaat
scènes maken veel los bij het publiek (ouders, leidsters, leerkrachten, leiding-
ze om met de paniek van de vader, die het liefst wil dat zijn zoon eens stevig
gevenden, management) en roepen flink wat discussie op. En dat is precies de
gestraft wordt door de juf? Het is één van de scènes uit het toneelstuk
bedoeling van het project, namelijk dat de communicatie tussen de beroeps-
‘Diversiteit voor het voetlicht’ van emancipatiebureau Enzovoort uit Arnhem.
krachten en de ouders van allochtone kinderen en de toegankelijkheid van kin-
Beleidsadviseur Hatice Bölek bedacht het toneelstuk om het thema diversiteit
deropvang en onderwijs verbeterd worden. Het moet per slot van twee kan-
op een luchtige, humoristische manier op de gesprekstafel te krijgen. Dát het
ten komen.
belangrijk is dat er op school en in de kinderopvang meer wordt gesproken over culturele verschillen, staat wat haar betreft als een paal boven water.
Het theaterproject ‘Diversiteit voor het voetlicht’ is gesubsidieerd door
Enzovoort is al enkele jaren bezig om de kinderopvang toegankelijk te maken
Dagindeling ESF-3 en was tot 31 maart 2005 in het land te zien. Het stuk is
voor allochtonen. Eerder is er, ook in een dagindelingsproject, onderzoek
veertig keer gespeeld in Gelderland én in andere provincies. Meer informatie:
gedaan naar de wensen van allochtonen en er is materiaal gemaakt voor leid-
www.enzovoort.org
sters in de kinderopvang om beter om te kunnen gaan met culturele verschillen. Nadat ook vanuit de basisscholen de wens kwam om dieper in te gaan op
Tip
het thema, besloot Enzovoort een theaterproductie te maken. Interactief the-
Op de Tijdconferentie van 28 april 2005 is de voorstelling twee keer
ater, wel te verstaan, zodat het publiek zelf kan ingrijpen en uitzoeken wat de
te zien, om 13.30 en om 17.15 uur.
Kunstpauze in de Bijlmer De montessorischool in de Bijlmer, een school met
Resultaten: het bevalt goed, het blijkt dat zowel kin-
350 leerlingen en 10 nationaliteiten, heeft in 2004
deren als leerkrachten op andere tijden kunnen
het project Kunstpauze opgezet met subsidie van Dagindeling ESF-3. In een verlengde pauze kregen de leerlingen les van
werken,
"Werkende ouders vinden de langere schooldag erg handig."
kunstdocenten. Tijdens het pro-
en
werkende
(alleenstaande) ouders vinden de langere schooldag heel handig. Op de school is hierdoor een proces op gang gekomen om na te den-
ject zijn de lestijden aangepast in de groepen 5, 6 en
ken over flexibele werktijden en het combineren
7. Tussen de middag kregen de kinderen een extra
van functies. Een eindverslag en foto’s zijn te vinden
uur les in een kunstvak, hierdoor werd de school-
op: www.bijlmermont.edu.amsterdam.nl. Alle scho-
dag met een uur verlengd. Ook voor leerkrachten
len kunnen gebruik maken van de ervaringen van
veranderden de werktijden, zij startten een uur
de Bijlmer Montessorischool.
later (terwijl hun groep les kreeg van een vervanger) en werkten ‘s middags een uur langer.
Op de foto krijgt Vinoud les in viool.
7
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:17 Pagina 5
column In gesprek met Willy Esajas en Wilfred Campbell over ...
Voor Molukkers is het vanzelfsprekend om te zorgen voor hun familie. Molukkers
Baas over je eigen tijd
zijn één van de oudste migrantengroepen in Nederland. Zij hebben als eerste een tussengeneratie die de zorg voor ouderen op zich neemt. Maar
Het idee is simpel én succesvol: een klein groepje allochtone vrouwen dat met elkaar praat over knelpunten in
de combinatie met werk is voor Molukse mantel-
het gezin met als doel om uiteindelijk werk en zorg makkelijker te kunnen combineren. In 2000 startte een eer-
zorgers lastiger dan voor de meeste Nederlanders.
ste groep Surinaamse vrouwen in Amsterdam-Zuidoost. "Je ziet de vrouwen groeien, assertiever worden, beter met
Vanzelfsprekendheden om te zorgen voor de fami-
hun eigen tijd omgaan", vertelt Willy Esajas, één van de initiatiefnemers.
lie zijn immers niet bespreekbaar. Ook maken Molukse mantelzorgers – net als andere allochtone
Zo ontstond het project ‘Veranderingen in privé bij
gedurfd!’ vertelde ze later." Ook populair: de solli-
mantelzorgers – geen gebruik van mantelzorg-
allochtone taakcombineerders’. In dit project is de
citatietraining. "Vrouwen wilden graag oefenen,
ondersteuning in Nederland. Zo kwamen we op het
aanpak uit Zuidoost toegepast in Rotterdam,
zeker als ze al een paar keer waren afgewezen",
idee voor ons project: het ondersteunen van
Groningen, Den Haag en Delfzijl. Negentig
aldus Esajas.
Molukse mantelzorgers in Drenthe bij het combine-
Surinaamse en Antilliaanse vrouwen – met ten min-
ren van werk en zorg.Al snel ontdekten we echter
ste één kind - zijn in kleine groepjes bij elkaar geko-
Pubers
dat we met dit project eigenlijk te vroeg zijn.
men, gemiddeld acht tot twaalf keer. Er werd steeds
De opvoeding van pubers was eveneens een thema
Combinatieproblemen kun je pas oplossen als de
over een ander thema gesproken dat de vrouwen
dat in alle groepen terugkwam. Esajas begrijpt dat
mantelzorg effectief is georganiseerd en dat is voor
zelf vooraf hadden aangedragen tijdens een per-
wel. Pubers brengen zaken in het gezin die botsen
allochtone mantelzorgers niet het geval.Wij hebben
soonlijk interview over hun opvattingen en knel-
met de gezinsnormen. "In Surinaamse gezinnen is
noodgedwongen een stap terug moeten zetten.
punten.
het niet gebruikelijk om zakgeld te geven. De kin-
Maar we staan niet stil! We gaan nu eerst proberen om de Nederlandse ondersteuningsstructuuur voor
deren krijgen wel eens wat, maar niet iedere week. Project:
Veranderingen in privé bij
Hoe ga je ermee om als je kind zakgeld gaat eisen?"
mantelzorgers beter toegankelijk te maken voor
allochtone taakcombineerders
Volgens Esajas ligt de kracht van de themabijeen-
allochtonen, zodat het voor hen makkelijker wordt
Implementatietraject
komsten in de adviezen die de vrouwen elkaar
om de zorg te organiseren. Daarna kunnen we het hebben over de combinatie met werk. In het project met Molukkers in Drenthe is hiermee inmiddels een
geven. "Er ontstaat vertrouwen, vrouwen gaan zich Meer weten:
[email protected] of
onderdeel van de groep voelen, ze gaan hun privé-
[email protected]
zaken delen en daardoor zie je de vrouwen groei-
begin gemaakt. Gebaseerd op de ervaringen in het
4
en. Ze leven zich in in elkaar. En na de bijeenkom-
werken met Molukse mantelzorgers, zijn er ook
Tijd voor koffie
sten weten ze elkaar te vinden. Er ontstaan nieuwe
enkele succesvolle pilots gestart, gericht op Turkse
Eén van de hot items tijdens de bijeenkomsten
netwerken."
en Marokkaanse mantelzorgers. Zo komen we stap-
bleek het thema ‘assertiviteit’. Esajas: "Vrouwen
je voor stapje bij ons doel: zorgen dat het ook voor
hebben een chronisch gebrek aan tijd. In de groep
Knelpunten
allochtone mantelzorgers makkelijker wordt om
komen ze tot het besef dat ze voor zichzelf moe-
Een lastig onderdeel van het project was de wer-
werk en zorg te combineren.
ten opkomen, dat ze geen sloof hoeven zijn van hun
ving. Vooral de eerste groep vrouwen in Zuidoost
man, hun kinderen of collega’s. Dat ze hun eigen tijd
was moeilijk te lokken. ’Wat moet ik hiermee? Ik
Jan Hoogsteder
kunnen managen. In Den Haag was er een vrouw
heb mijn eigen problemen, die ga ik toch niet met
Projectleider ‘Dagindeling Molukse Mantelzorg’,
die nooit tijd had voor zichzelf. Zij kreeg het advies
anderen bespreken?’ was de reactie. Campbell en
Stichting Muhabbat
van de anderen om na haar werk eerst een half
Esajas hebben de werving in dit implementatietra-
Meer informatie: www.muhabbat.nl
uurtje bij de V&D koffie te gaan drinken.‘Ik heb het
ject anders aangepakt. De vrouwen zijn door de
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:18 Pagina 6
Onderzoek van Motivaction, in opdracht van het projectteam Dagindeling ESF-3
De wensen en knelpunten op het terrein van werk krijgen in dit project ook nadrukkelijk aandacht. In Groningen is aan de burgemeester een
Bent u een kosmopoliet?
stapel cv's overhandigd. De lokale projectcoördinatoren zullen, samen met de vrouwen, bij de gemeente, uitvoeringsinstanties, werkgevers en andere relevante organisaties acties onderne-
Hoe gaan verschillende groepen Nederlanders om met tijd en hoe beleven ze tijd? Welke wen-
men op het gebied van betaald werk en de com-
sen hebben ze voor werktijden, openingstijden, schooltijden? Met die vraag is onderzoeksbu-
binatie arbeid-zorg. De aanpak wordt in
reau Motivaction aan de slag gegaan. Op basis van sociale milieus en hun omgang met tijd
Groningen (en Delfzijl) door FORSA verder
heeft Motivaction een indeling gemaakt in acht tijdtypen:
toegepast. In Den Haag en Rotterdam is nog niet duidelijk wat er met deze methode gebeurt. 1. Inflexibele onthaasters (traditionele burgerij)
zelf hun tijd in. Zij kunnen makkelijk hun weg vin-
worden gekenmerkt door het zoeken naar hou-
den in een complexe wereld.
gespreksleider zelf benaderd tijdens bijeenkomsten
vast. Ze zijn graag thuis. Zij hebben moeite met de
waar ze toch al kwamen, zoals een inburgeringscur-
hedendaagse tijd en staan weinig open voor nieuwe
7. Flexibele uithuizigen (kosmopolieten) zijn extravert
sus. Esajas: "Vervolgens hebben we ze uitgenodigd
rolpatronen of uitdagingen.
en actief, voelen zich gehaast, maar gaan planmatig
voor een eerste themabijeenkomst. Dat werkte."
en efficiënt met tijd om. Tijd wordt gezien als een
Ook lastig bij een implementatietraject: het over-
2. Inflexibele opgejaagden (moderne burgerij)
dragen en overláten aan nieuwe gespreksleiders.
hebben tijdstress door veel taakcombinaties. Zij
Esajas: "De verantwoordelijkheid ligt bij de stichtin-
zijn niet gericht op onthaasten en vinden het lastig
8. Zoekende impulsieven (gemaksgeoriënteerden)
gen die het uitvoeren.Aan mij de taak om het over
om flexibel met tijd om te gaan.
leven van dag tot dag. Hun vrije tijd gaat boven
te dragen en over hun schouder mee te kijken.
schaars en kostbaar goed.
alles. Men vermijdt het liefst tijdsdruk.
Maar sommigen hebben voor mijn gevoel wel hele
3. Flexibele haastmakers (opwaarts mobielen)
hoge schouders. Ik had soms de neiging om het
hangen het principe aan: tijd is geld. Zij zijn altijd
De meeste tijdsdruk ervaren de inflexibele opge-
gesprek over te nemen, omdat ik uit ervaring in
druk, gaan planmatig met hun tijd om, maar verlie-
jaagden, de zoekende impulsieven en de flexibele
Zuidoost weet hoe belangrijk een ogenschijnlijk
zen soms het overzicht.
haastmakers. Motivaction verwacht dat deze groe-
kleine opmerking van iemand kan zijn."
pen in de toekomst groter worden. Om de 4. Flexibele onthaasters (postmaterialisten)
logistiek van het alledaagse leven voor deze groe-
Verder?
stappen bewust af van de gehaaste en gejaagde
pen te verbeteren, zullen overheid, werkgevers en
De vrouwen ervaren na afloop minder tijdknelpun-
levensstijl. Men heeft weinig moeite taken te com-
allerlei publieke en private diensten zich met speci-
ten, weet Wilfred Campbell van INAASO. Hij is
bineren. Deze groep kenmerkt zich door een actie-
fiek beleid op deze groepen moeten richten, aldus
onderzoeker en zorgt voor de voor- en nametin-
ve tijdsbesteding.
het onderzoeksbureau.
gaan plannen. Sommige vrouwen kopen een agenda
5. Eigenzinnige vrijbuiters (postmoderne hedonisten)
Tip
en gaan hun dagindeling maken." Esajas: "De
delen zelf hun tijd in en stellen zich non-confor-
Doe de mentaliteitstest van Motivaction en
Hindoestaanse vrouwen hebben mij verrast. Ze
mistisch op.Vrijheid gaat voor hen boven alles.
bepaal
gen. "Uit de nametingen blijkt dat vrouwen beter
hadden zoveel schroom om voor zichzelf op te
tot
welke
groep
u
behoort:
www.motivaction.nl
komen, om tijd te nemen voor zichzelf. Die
6. Werkgerichte planners (nieuwe conservatieven):
schroom hebben ze in de groep overwonnen."
werk gaat voor hen boven vrije tijd, zij delen graag
5
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:18 Pagina 7
Leefsituatie van
Project Matriamarkt
allochtonen onderzocht
Gezocht: vrouwen met ondernemerslust
Een onontgonnen terrein. Dat vindt onderzoeker
In de Indische buurt in Groningen ligt het multicultureel centrum Jasmijn. Hier komen vrouwen met verschillende
Andries van den Broek van het Sociaal en Cultureel
achtergronden en culturen bij elkaar voor activiteiten en contact. Het zijn vrouwen die van alles kunnen en willen,
Planbureau (SCP) van zijn huidige onderzoeksklus.
maar door de moeizame combinatie van werk en zorg hun ambities niet kunnen omzetten in betaald werk.
"Het SCP onderzoekt de leefsituatie van vier grote
En dat bracht Jasmijn op een idee…
groepen
allochtone
stedelingen:
Turken,
Marokkanen, Surinamers en Antillianen. We vergelijken hun leefsituatie onderling met elkaar maar
Over precies een jaar zullen ze er zijn.Vrouwelijke
met een bureau dat de vrouwen zal coachen. Ik
ook met die van autochtone stedelingen."
ondernemers die op het terrein van persoonlijke
verwacht dat het handig is dat de vrouwen elkaar
Verwachtingen over de uitkomst heeft hij niet,
dienstverlening en zorg hun diensten in de Indische
gaan ondersteunen op het gebied van boekhouding
daarvoor is het allemaal nog te nieuw. "Naar de
buurt in Groningen gaan aanbieden. Catering,
en andere administratieve klussen, maar ook bij-
leefsituatie van allochtonen is eigenlijk nog niet
strijkservice, het organiseren van kinderfeestjes,
voorbeeld bij de zorg voor de kinderen, zonder dat
zoveel onderzoek gedaan. Niet op nationaal niveau
het assisteren van ouderen met kleding wassen en
er sprake is van concurrentie. Op die manier is het
en al helemaal niet naar hun besteding van tijd." En
boodschappen doen. Projectcoördinator Carla
voor vrouwen te doen om werk en kinderen te
dat laatste is - met name voor dagindeling - de
Tinschert ziet het helemaal zitten. "Over één jaar
combineren. Maar dat is niet alleen een voordeel
meerwaarde van dit onderzoek. "In de vraagge-
staat er hier een onderneming die diensten aan-
voor henzelf. In de buurt wonen relatief veel alleen-
sprekken komt specifiek aan de orde hoe mensen
biedt in de wijk, aan bewoners én aan werknemers
staande ouders en mensen die werken bij de uni-
omgaan met tijd. De deelnemers wordt gedetail-
van de bedrijven die hier aan de rand hun bedrijfs-
versiteit en Hanzehogeschool. Met hun diensten
leerd over hun activiteiten van gisteren onder-
ruimtes hebben. Een collectief bedrijf waar min-
helpen ze mensen uit de wijk die eveneens werk en
vraagd. " Voor het onderzoek is een vragenlijst
stens tien vrouwen als zelfstandig ondernemer
zorg willen combineren. Maar ook oudere mensen
mondeling voorgelegd aan ongeveer vierduizend
werken. Ik zie letterlijk een ruimte voor me van
die zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven
mensen in de vijftig grootste gemeenten van
waaruit deze vrouwen opereren. Ze kunnen er bij-
wonen."
Nederland. Andries van den Broek: "Het was een
voorbeeld om de beurt de telefoon opnemen
spannende onderneming. Er wordt wel gezegd dat
zodat ze niet 40 uur per week bereikbaar hoeven
Aan de slag!
deze groepen voor onderzoek nauwelijks bereik-
zijn. Maar dat is iets wat ze zelf bepalen. Over één
Zover is het nog niet. De wervingsfolder is klaar, de
baar zijn, maar dat viel alleszins mee, zeker als je
jaar heeft Jasmijn zich teruggetrokken en runnen de
informatieochtend op 19 mei is geregeld en het
bedenkt dat we enkele dagen na de moord op Van
vrouwen het bedrijf met elkaar."
persbericht ligt op de plank om de pers voor die
Gogh met het onderzoek begonnen zijn." Over de
ochtend te mobiliseren. "Ik hoop dat we kunnen
uitkomsten kon hij ten tijde van het interview nog
Marketingplan
starten met 25 vrouwen met heel diverse achter-
niets zeggen. "Binnenkort ronden we het veldwerk
Het project Matriamarkt richt zich op vrouwen die
gronden. Ik heb eerder gewerkt met startende
af, daarna ga ik aan de slag met de data. Op de
een eigen bedrijf willen starten maar daar vanwege
ondernemers en ik weet uit ervaring dat misschien
Tijdconferentie op 28 april 2005 heb ik een voor-
zorgtaken niet aan toe komen. "Vrouwen die zich
de helft uiteindelijk echt met een bedrijf start. Als
lopig bestand met circa negentig procent van de
bij ons aansluiten, worden getraind in onderne-
het met die groep lukt om gezamenlijk een onder-
ondervraagden geanalyseerd. Dan zal ik een tipje
mersvaardigheden door het ROC. Ze gaan onder-
neming in deze wijk op te zetten, dan ben ik
van de sluier oplichten."
zoeken wat toekomstige klanten willen, ze gaan een
tevreden."
ondernemingsvorm kiezen en een marketingplan Meer informatie:
[email protected]
6
maken.Verder werken we binnen dit project samen
Meer informatie:
[email protected]
SZW 04Nieuwsbrief # 02 29-04-2005 09:18 Pagina 8
Tien vragen aan:
Linde Gonggrijp, project Landelijk expertisecentrum Vrouwen Buurtmaatschap Langzaam ontstaan ze in het hele land: de vrouwen-
ren bijeenkomsten voor alle vrouwen zodat ze
7 Hoe gaat u daarmee om?
buurtmaatschappen. Kleine netwerken van vrouwen
ervaringen kunnen uitwisselen. En we steken veel
"We stellen het ter discussie. In feite ben je met
met een uitkering die met elkaar werk creëren. Het
tijd in publiciteit, onder meer via nieuwsbrieven en
elkaar bezig om je economische positie te verster-
initiatief stamt uit 2000. Met geld van Dagindeling
een mobiele expositie. Deze expositie was in tien
ken. Je hebt met elkaar afgesproken dat de inkom-
ESF-3 is FNV Vrouwenbond nu bezig met de
gemeenten te zien met interviews, beelden, impres-
sten terugvloeien naar de maatschap en daar moet
sies, praktische tips en verhalen uit de praktijk."
je je dus aan houden."
1 Wat is de kern van het project?
4 Hoe bent u op dit idee gekomen?
8 Waar liggen weerstanden?
"Wij bieden vrouwen met een grote afstand tot de
"Het idee komt eigenlijk uit ontwikkelingslanden. In
"Het valt wel mee met die weerstanden. Soms
arbeidsmarkt de kans om gezamenlijk een buurt-
Afrika bijvoorbeeld is het heel gebruikelijk om een
duurt het voor vrouwen te lang. Ze krijgen van ons
maatschap op te zetten. In zo’n buurtmaatschap
coöperatie te hebben en met elkaar geld te gene-
eerst een training en beginnen heel enthousiast,
kunnen ze activiteiten voor de buurt starten of een
reren."
maar als het lang duurt, zien ze het uiteindelijk toch
implementatie.
bedrijf opzetten. Het idee is dat ze hierdoor weer
niet zitten."
in een werkritme komen en uiteindelijk een baan
5 Wat levert dit vrouwen op?
vinden of voldoende inkomsten uit hun bedrijf
"Zo’n maatschap werkt heel goed voor vrouwen
9 Wat vindt u zelf interessant?
halen. Dit concept trekt ook veel vrouwen uit etni-
die de zorg voor kinderen hebben.We hebben heel
"Dat het nu echt gaat lopen! Die eerste pilot in 2000
sche minderheidsgroepen. We zien hele diverse
veel belangstelling van zwarte en migrantenvrou-
ging zo moeizaam. Nu merk ik dat er veel interesse
groepen vrouwen ontstaan."
wen. Het werk wordt georganiseerd rond de
voor is en dat vrouwen er echt hun schouders
schooltijden en de deelnemers
onder zetten. Het is in feite ouder-
"Vrouwen bouwen weer iets op voor zichzelf."
2 Hoe ver bent u?
kunnen
"Er zijn drie buurtmaatschappen. Daarnaast zijn er
gewoon meenemen. Er zijn maat-
onlangs zes nieuwe initiatieven gestart. Ze zijn heel
schappen waar één van de vrou-
verschillend. In Alphen aan de Rijn is bijvoorbeeld
wen speciaal voor de kinderen
een wijkservicepunt opgezet waar acht vrouwen
zorgt.Verder stimuleren we overi-
met elkaar diensten aanbieden als strijken en huis-
gens ook dat de vrouwen gebruik gaan maken van
werkbegeleiding. In Wageningen is een groep werk-
professionele kinderopvang. Maar wij merken dat
loze, hoogopgeleide allochtone vrouwen een
dat voor deze groep soms een hoge drempel is."
de
kleine
kinderen
wetse empowerment, niet in de slachtofferrol schieten maar voor jezelf iets opbouwen. En ook heel interessant om te merken dat er zo’n diverse groep vrouwen aan
deelneemt.Wat een goede vorm van integratie!"
10 Als u de minister van SZW zou zijn… "Dan zou ik zorgen dat de ervaringen uit de pro-
buurtmaatschap gestart. En in Amsterdam zijn Marokkaanse vrouwen bezig om met elkaar een
6 Wat zijn de knelpunten?
jecten duidelijker terugkomen in het emancipatie-
winkel te beginnen."
"Het geld is soms een probleem. De vrouwen heb-
beleid. Ik hoor de minister zeggen dat de emanci-
ben een uitkering en stoppen het geld dat ze ver-
patie voltooid is, maar dat is niet zo. Er is nog
3 Wat doet u met de subsidie?
dienen in de maatschap. Dat wordt gebruikt voor
zoveel te doen, juist voor vrouwen met een
"We ondersteunen alle initiatieven.We helpen met
investeringen. Maar wat doe je als het ene bedrijf
uitkering!"
het opzetten van een projectplan en met het aan-
heel succesvol is en het andere niet? Soms stappen
vragen van subsidie bij de gemeente. We organise-
vrouwen er vanwege het geld uit."
Meer informatie:
[email protected]
3
