Project- en activiteitenplan 2012 Versie 1.2 (30 november 2011)
Spoffin verbindt noord en oost met west en zuid: een draaipunt in de Europese festivalwereld
Inhoud 1. Korte samenvatting .............................................................................................................................2 2. Innovatieve waarde van het festival.....................................................................................................2 3. Programmeringsprofiel ......................................................................................................................2 3.1. Artistieke visie ..........................................................................................................................................................2 3.2. Visie op publieksbereik ............................................................................................................................................3 3.3. Rol professionele podiumkunsten ...........................................................................................................................3 3.4. Ambities m.b.t. programmering ..............................................................................................................................3 3.5. Ambities m.b.t. publieksbereik ................................................................................................................................4 3.6. Voorgenomen programmering: Spoffin Amuses, IN, OFF, PRO en Residentie ....................................................4 3.7. Marketinginspanningen ...........................................................................................................................................6 3.8. Vorige edities en wijzigingen in de komende editie ................................................................................................7 4. Positionering in de omgeving en ondernemerschap ............................................................................8 4.1. Positie binnen en culturele en maatschappelijke infrastructuur ...........................................................................8 4.2. Samenwerkingsverbanden met lokale partners (cultureel en maatschappelijk)....................................................8 4.3. Positie in de landelijke infrastructuur voor podiumkunsten ..................................................................................9 4.4. Positie in de internationale infrastructuur voor podiumkunsten ...........................................................................9 4.5. Financiële partners .................................................................................................................................................10 4.6. Aanpak voor verwerven van particuliere middelen ...............................................................................................10
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012
1
Korte samenvatting
Spoffin is een compact, overzichtelijk festival op het gebied van innovatief theater in de openbare ruimte en op bijzondere locaties. Het festival presenteert een kwalitatief hoogwaardige selectie uit het Nederlandse en Europese aanbod en biedt daarnaast een podium aan veelbelovende theatermakers die nieuwe voorstellingen willen presenteren aan een breed publiek van liefhebbers en professionals. Tegelijkertijd wil Spoffin een bijzondere brugfunctie vervullen voor landen waar straat- en locatietheater nog sterk in ontwikkeling zijn, met name de noordelijke en oostelijke regio’s van Europa. Spoffin draagt daarmee nadrukkelijk bij aan de diversiteit in de cultuur. Als een van de weinige festivals in Nederland richt Spoffin zich bovendien specifiek op het faciliteren van een intensieve uitwisseling tussen artiesten en professionals.
2
Innovatieve waarde van het festival
Spoffin is op meer dan één terrein innovatief. Het festival draagt bij aan: ‣ de artistieke ontwikkeling van theater in de openbare ruimte: door zich op internationaal niveau te richten op innovatie in deze discipline geeft Spoffin nieuwe impulsen aan het genre; ‣ diversiteit op Europese schaal: door een specifieke focus op verrassende en vernieuwende vormen van straattheater uit Scandinavië, Midden- en Oost-Europa waar theater in de openbare ruimte een nog betrekkelijk nieuw en jong fenomeen is; ‣ diversiteit van presentatiemogelijkheden voor professionele podiumkunsten: door naast de betrekkelijk veilige keuzes in het IN-programma ook ruimte te bieden aan meer risicovolle selecties in het OFF-programma, waar jonge veelbelovende talenten uit heel Europa de kans krijgen zich te presenteren voor een publiek van theaterliefhebbers en -professionals; ‣ internationale contacten op professioneel niveau: door het actief uitnodigen en faciliteren van programmeurs van andere festivals en het aanbieden van een toegesneden randprogramma; ‣ (diversiteit van) het publieksbereik voor professionele podiumkunsten: door bij het overgrote deel van de voorstellingen waardebepaling achteraf (vrijwillige publieksbijdrage) toe te passen. Deze open sfeer verlaagt de drempel tot festivalbezoek en stimuleert het kiezen van een avontuurlijk programma.
3
Programmeringsprofiel
3.1. ARTISTIEKE VISIE Over de term ‘straattheater’ bestaan nog veel misverstanden en vooroordelen. Als het niet zulke gezwollen, pretentieuze typeringen waren, zouden we liever in termen van ‘kunsten in de openbare ruimte’ of ‘straatkunsten’ spreken. Daarom hanteren we in onze communicatie veelal de meer open typering multi-arts festival. Straat- en locatietheater speelt echter onmiskenbaar de hoofdrol. Daarbij denken we niet aan de categorie straattheater met clowns en jongleurs die al jarenlang min of meer dezelfde act opvoeren. Integendeel, Spoffin presenteert juist innovatieve theater- en kunstvormen, die de fysieke mogelijkheden van een theater, concertzaal of museum te boven gaan. Producties waarbij locatie en voorstelling elkaar versterken, of juist wringen en schuren, heftige tegenstellingen oproepen. Naast het betere vermaak selecteren we ook projecten die maatschappelijke relevantie of zelfs urgentie uitdragen. Bij de samenstelling van het programma zijn artistieke kwaliteit, oorspronkelijkheid, zeggingskracht en professionaliteit altijd leidend. Ook de balans tussen grote en kleinere producties, tussen publiekslievelingen en meer ingetogen voorstellingen, speelt een belangrijke rol. We stimuleren graag verkenningen op de grensvlakken van theater, dans, circus, beeldende kunst en technologie. We vinden het van belang om Spoffin een profiel mee te geven van hoge kwaliteit gecombineerd met toegankelijkheid. Om die reden is het merendeel van de voorstellingen gratis toegankelijk; het publiek wordt na afloop uitgenodigd zijn waardering uit te drukken in een vrijwillige bijdrage. Dit past bij de open sfeer van een straatfestival en voorkomt dat we delen van de stad moeten afzetten, hetgeen veel irritaties en hoge kosten met zich zou meebrengen. De lage financiële drempel is een niet te onderschatten waarde: veel mensen willen graag kennismaken met relatief onbekende namen en innovatieve producties, maar dan zonder bij voorbaat diep in de buidel te hoeven tasten. 3.2. VISIE OP PUBLIEKSBEREIK Spoffin richt zich op drie specifieke doelgroepen: een breed publiek uit binnen- en buitenland van theaterliefhebbers, waaronder specifiek studenten, jongeren en ouders met kinderen; ‣ professionele theatermakers; ‣ theaterprofessionals (programmeurs, festivaldirecteuren, impresariaten, journalisten). ‣
2/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 Om het publiek intensiever bij het festival te betrekken, te stimuleren Spoffin in de volle breedte te ontdekken en daarbij niet alleen voor de gemakkelijke voorstellingen te kiezen, bieden we verschillende verdiepende activiteiten aan: Spoffin Amuses: korte voorproefjes van een groot aantal voorstellingen tijdens een feestelijke openingsavond in ‣ Theater De Flint. De zeer positieve ontvangst van dit concept in 2011 krijgt volgend jaar zeker een vervolg. Hoofddoel van Spoffin Amuses is fundraising en netwerken met potentiële sponsors. Tegelijkertijd ontstaat er rondom veel voorstellingen bij voorbaat een positieve buzz. Ook geeft Amuses de festivalorganisatie de gelegenheid alle relaties en vrijwilligers op een prettige en betrokken manier te bedanken voor hun medewerking. Talkshows: twee freelance theaterjournalisten is gevraagd om tijdens het festival op twee of drie momenten korte ‣ lunchinterviews te houden. Per sessie heeft ze vraaggesprekken van ongeveer 10-15 minuten met theatermakers van wie werk tijdens het festival werk te zien is. De voertaal is Engels en Nederlands. Gedacht wordt aan interviews met Aukse Petruliene (Psilicone Theatre, Litouwen), Filip Vandemeulebroecke (Zeepcompagnie/Kokliko Theater, België), Boukje Schweigman (Schweigman&, Nederland), Morten Nielsen (Hostage, Denemarken), Frédéric Arsenault (Un Loup pour l’Homme, Frankrijk/Canada), Gerard Mosterd en David Middendorp (Shadowdance, Nederland), Nalle Laanela (Burnt Out Punks, Zweden), Natxo Montero (Spanje) en Marie-Louise Masreliez (Higher, Zweden). Thematische routes. Door middel van iconen aanduiden van thematisch gegroepeerde festivalroutes (bij voorbeeld ‣ Dansroute, Circusroute, Vuurroute, Humorroute, Ontdekkingsroute, Kinderroute en Muziekroute) die het publiek helpen een uitgebreide keuze te maken in het uitgebreide programma. Studenten (Hogeschool Utrecht en ROC Midden-Nederland) en scholieren uit Amersfoort en omgeving door het ‣ aanbieden van workshops op het gebied van decoratie meer betrekken bij het festival. Tevens aansluiting zoeken bij de introductieweken van deze HBO- en MBO-opleidingen. 3.3. ROL PROFESSIONELE PODIUMKUNSTEN Spoffin programmeert uitsluitend professionele artiesten. Gelijktijdig en buiten onze verantwoordelijkheid vindt ‘parasitair festival’ Franje plaats, dat ruimte biedt aan semi-professionele en amateurgroepen die zich graag willen presenteren. Franje past geen enkele vorm van selectie toe. Zie www.franje.nu. 3.4. AMBITIES M.B.T. PROGRAMMERING Spoffin betrekt alle windrichtingen in de programmering en legt daarbij nadrukkelijk verbindingen tussen Oost- en West-, Noord- en Zuid-Europa. Hiermee biedt Spoffin zowel een hoogwaardig en verrassend programma dit zich niet alleen op Amersfoort en Midden-Nederland richt, maar ook op landelijk en internationaal publiek. In 2012 bouwt Spoffin voort op de stevige fundamenten die in 2010 en 2011 zijn gelegd. Alle in de afgelopen jaren ontwikkelde programmaonderdelen krijgen een vervolg: ‣ Spoffin Amuses: officiële opening van het festival met een voorproefje van een groot aantal highlights. ‣ Spoffin IN: programma met voorstellingen van gevestigde namen uit de wereld van straat- en locatietheater, dans, muziek en installaties. ‣ Spoffin OFF: showcase-programma met voorstellingen van jong, aanstormend talent en voor try-outs van bekendere groepen. ‣ Spoffin PRO: randprogramma voor toonaangevende festivalprogrammeurs en andere theaterprofessionals met – naast het festival – inhoudelijke workshops, presentaties en een pitch waar artiesten uit heel Europa hun plannen voor nieuwe producties delen. ‣ Spoffin Residentie: werkperiode van ongeveer een maand waarin een jonge groep de mogelijkheid krijgt om zowel in de openbare ruimte als in een goed geoutilleerde theaterstudio te werken aan de eindmontage van een nieuwe productie, die vervolgens tijdens Spoffin in première gaat. Gedurende deze maand verblijven de theatermakers in een woning van de stichting Kunst in Amersfoort. Deze programmaonderdelen hangen nauw met elkaar samen. Voor het publiek presenteren we het festival weliswaar als één geheel, waarbij wel wordt gelabeld welke voorstellingen tot het IN- en OFF-programma behoren; hier geldt de hoge kwaliteit en grote variëteit van het gebodene als belangrijkste drijfveer om Spoffin te bezoeken. Aan de ‘achterkant’ van het festival, bij de artiesten en professionals, ligt dat anders. De aanwezigheid van een groot aantal professionals tijdens het festival maakt het vooral voor OFF- en Residentie-artiesten, maar doorgaans ook voor INartiesten, extra interessant om aan Spoffin deel te nemen. Professionals vinden het aantrekkelijk om naar Spoffin te komen omdat ze daar in een overzichtelijk programma een groot aantal nieuwe voorstellingen kunnen zien, vaak uit landen die ze zelf nooit bezoeken. Ook de goede faciliteiten die hen worden geboden om artiesten en collega’s te ontmoeten spelen een belangrijke rol. Spoffin Amuses is de feestelijke start van het festival, geeft een compact overzicht van het gehele programma en dient als uithangbord voor bestuurders, fondsen, sponsors en andere relaties én als aanjager van de publiekslievelingen. 3.5. AMBITIES M.B.T. PUBLIEKSBEREIK In 2012 verwacht Spoffin in drie dagen tijd tussen de 30.000 en 35.000 bezoeken te trekken. Dat is 20 tot 40% meer dan tijdens de eerste twee edities in 2010 en 2011, toen er ondanks zeer slecht weer zo’n 20.000 (2010) tot 25.000 (2011) bezoeken werden geteld. Gezien de zeer positieve reacties en de geplande verbeteringen op het gebied van marketing en communicatie lijken deze aantallen realistisch. In onze marketing richten we ons naast het brede publiek in 2012 specifiek op twee doelgroepen:
3/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 ‣ ‣
ouders met kinderen, voor wie we een speciaal plein inrichten met veel voorstellingen en activiteiten voor kinderen tussen 4 en 12 jaar; jongeren en studenten, die sinds de vestiging van de Hogeschool Utrecht in toenemende mate in de stad komen wonen. Amersfoort is demografisch gezien een van de jongste steden van Nederland en telt inmiddels een populatie van meer dan 4.000 studenten.
3.6. VOORGENOMEN PROGRAMMERING a) Het IN-programma vormt het visitekaartje van Spoffin. Hiervoor selecteren we uitsluitend artiesten die door de artistiek leider zelf of door een van de programmascouts zijn gezien en beoordeeld. Als er sprake is van een voorstelling die tijdens Spoffin zijn wereldpremière beleeft dan is de selectie gebaseerd op het artistiek concept of eerdere producties die wél zijn gezien. Het IN-programma biedt dus hoge kwaliteit en een behoorlijke mate van veiligheid. In totaal omvat het IN-programma zo’n 20-25 producties. Doorgaans gaat het hierbij om uitkopen, incidenteel wordt er op basis van garantie/partage-basis gespeeld. In vrijwel alle gevallen gaat het om voorstellingen die door inhoud dan wel vorm innovatief in hun genre zijn. Ook wordt gelet op een balans tussen licht en zwaar: toegankelijke en meer inhoudelijke theatervormen. Een deel van de voorstellingen is specifiek gericht op jongeren en kinderen. Spoffin verbindt zich graag met professionele theatermakers uit de regio. Voor 2012 staan er coproducties op stapel met Collectief KG (theatrale installatie) en choreograaf Gerard Mosterd (schaduwdans). De longlist voor het IN-programma van Spoffin 2012 ziet er als volgt uit: artiest/groep Adam Walny Burnt Out Punks Collectief KG Dakha Brakha Delrevès Fet a Mà Gerard Mosterd & David Middendorp Gurzuf Morten Nielsen Judith Nab Katakrak Kokliko/Zeepcompagnie Magma Theatre Marie-Louise Masreliez Murmuya y Metrayeta Natxo Montero Onderwater Producties Orchestre International du Vedex Psilicone Theatre & Jazator QuiProQuo Schweigman& Tent Theater ANU Thomas Chassebourg Un Loup pour l'Homme
titel voorstelling(en) Hamlet* Stockholmsyndromet* Under Construction** Concert* Repite Conmigo + Guateque* Swap!* Shadowdance II** Concert Hostage* De Grote Reis Jocs* This Appearing Life* Raysailors* Higher* Quieres ser mi amigo?* Carni di prima qualitá* Insomnia Concert Reject Your Soul** QuiProQuo* Zweep Loop Lichtspuren* Ma Bête Noir Face Nord*
land(en) PL SE NL UA CAT/ES FR NL BY DK NL CAT/ES BE HU SE CAT/CI ES NL BE/FR LT/RU DK/SE NL NL DE FR FR/CAN
genre poppentheater vuurtheater theatrale installatie muziek verticale dans acrobatiek schaduwdans electro-accordeon locatietheater locatie/kindertheater kinderspellen locatietheater vuurdans circustheater straattheater dans locatietheater balkanmuziek objectentheater circustheater locatietheater circustheater vuur- en videoinstallatie dans met paard circustheater
* Nederlandse première ** Wereldpremière Stand: 28 november 2011. Op alle genoemde producties zijn opties genomen. b) Naast Spoffin IN is het festival in 2011 uitgebreid met een OFF-programma. Artiesten kunnen zich hiervoor zelf online aanmelden. Spoffin wil met het OFF-programma talentvolle (meestal jonge) artiesten de kans bieden zich te presenteren aan een nieuw publiek, onder wie veel professionals. Er is sprake van een stevige selectie, waardoor publiek en programmeurs een overzichtelijk programma krijgen voorgeschoteld met veel kansen op kwalitatief goede tot uitstekende voorstellingen. Deze selectie geschiedt op basis van dezelfde criteria als het IN-programma (innovatie, oorspronkelijkheid, zeggingskracht en professionaliteit), maar deze kunnen zonodig worden getoetst aan de hand van de ingezonden documentatie (dossier en/of video); de voorstellingen hoeven dus niet per se door de artistiek leider of een programmascout zijn gezien. Het OFF-programma gaat uit van een verwachte kwaliteit, maar harde garanties zijn er niet. Dat maakt OFF een meer kwetsbaar, maar ook verrassender onderdeel van het festival.
4/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 Het is de intentie van Spoffin een compact festival te blijven en niet uit te groeien tot een megalomaan evenement waar vele honderden groepen zich presenteren. Ook is met opzet gekozen voor een positie aan het einde van het festivalseizoen, waardoor groepen de kans krijgen hun voorstellingen ingespeeld te presenteren op Spoffin. Veel producties worden immers zelden of nooit geboekt omdat programmeurs ze in een te vroeg stadium zien en als ‘veelbelovend maar niet af’ van hun longlist schrappen. Spoffin biedt geselecteerde OFF-artiesten fatsoenlijke condities en faciliteiten. Ze worden even gastvrij ontvangen, krijgen een vergoeding voor hun reis- of transportkosten en net zo’n goede hotelkamer en catering als de collega’s in het INprogramma. Het festival zoekt een passende speellocatie en houdt daarbij nadrukkelijk rekening met de wensen van de artiesten. OFF-artiesten ontvangen geen uitkoopsom of andere gage, maar spelen op eigen risico waarbij 1oo% van de vrijwillige bijdragen van het publiek bestemd is voor de groep. Voor Spoffin OFF hebben zich in 2011 meer dan 50 groepen en artiesten aangemeld uit Nederland (24), Groot-Brittannië (8), België (5), Duitsland (5), Frankrijk (2), Zweden (1), Zwitserland (1), Finland (1), Ierland (1), Canada (1) en Australië (2). Na de sluitingstermijn vond definitieve selectie plaats van de 15 beste en meest interessante producties door de artistiek leider in samenspraak met de programmascouts van Spoffin. De kwaliteit van het aanbod bleek opvallend hoog. Gezien het succes in 2011 ligt het dan ook in de lijn der verwachting dat het festival in 2012 een nog uitgebreider OFFprogramma zal kunnen presenteren. c) Spoffin nodigt jaarlijks enkele tientallen organisatoren van toonaangevende festivals uit heel Europa uit om het festival in Amersfoort mee te maken. Naast het festivalprogramma biedt Spoffin PRO een randprogramma met workshops, presentaties en een pitch. De doelstellingen van Spoffin PRO zijn: ‣ Artiesten in zowel het IN- als het OFF-programma in contact brengen met professionals. ‣ Openhartige uitwisseling van ideeën, plannen, ervaringen en vaardigheden op het gebied van straat- en locatietheater. ‣ De band tussen professionals onderling en met artiesten verbeteren. ‣ De internationale positie van Spoffin als toonaangevend festival versterken. De voertaal is Engels. Meertalige vrijwilligers van Spoffin begeleiden, waar gewenst, professionals in hun eigen taal. Deze ondersteuning helpt organisatoren en artiesten om lands- en taalgrenzen te overschrijden. Spoffin neemt de verblijfskosten van ten minste 25 pro’s, wiens aanwezigheid van essentieel belang is voor het festival, voor eigen rekening. Voor andere gegadigden maakt het festival de voorwaarden zo gunstig mogelijk, onder meer door een speciale regeling te treffen met één of meer hotels. In alle gevallen betalen de deelnemers hun reiskosten zelf. De workshops tijdens Spoffin PRO hebben een praktisch karakter en sluiten aan bij de wensen van de deelnemers. Tot nog toe zijn onderwerpen als belastingwetgeving, internationalisering van technische riders, het gebruik van sociale media in marketing en pr, de ontwikkeling van smartphone-apps voor festivals en geld besparen door online kaartverkoop aan de orde geweest. Ook in 2012 wordt weer een inhoudelijk sterk programma voorbereid. Hoogtepunt van Spoffin PRO is de Pitch of Plans, waarbij groepen uit heel Europa in een korte presentatie van maximaal 6 minuten hun artistieke plannen voor de komende jaren kunnen delen met potentiële co-producenten en uitkopers. De presentaties worden gevolgd door speeddates, die de kans op zinvolle contacten tussen aanbod en vraag optimaliseren. d) Spoffin wil niet alleen bestaande voorstellingen inkopen maar ook de totstandkoming van nieuwe producties stimuleren. Daarom biedt Spoffin, in samenwerking met Stichting Laswerk en Stichting Kunst in Amersfoort, een jonge theatergroep de kans om een nieuwe productie af te monteren en vervolgens in première te laten gaan tijdens het festival. Hiervoor krijgt de betreffende groep gedurende een maand kosteloos de beschikking over een goed geoutilleerde repetitieruimte en een woonhuis. Uiteraard draait het project ook volop mee in de communicatie rondom Spoffin. In 2011 heeft de Berlijnse groep Cie. Ara Donna hiervan dankbaar gebruik gemaakt. Het leverde fantastisch intiem locatietheater op, dat werd uitgevoerd in de verstilde omgeving van het eeuwenoude hofje Armen de Poth. Voor 2012 kunnen geïnteresseerde groepen zich met een goed onderbouwd plan aanmelden in de periode van 1 december tot en met 30 januari. Aansluitend vindt de selectie plaats. 3.7. MARKETINGINSPANNINGEN Extra inspanningen op het gebied van marketing en communicatie hebben in 2011 bijzonder goed gewerkt en geven alle aanleiding om deze aanpak in 2012 verder uit te bouwen. De doelstellingen zijn tweeledig: ‣ Ontwikkeling van het merk Spoffin door vergroten van de naamsbekendheid en zichtbaarheid van het festival bij publiek, theatermakers en -professionals, potentiële sponsors, pers, bestuurders, organisaties en bedrijfsleven; ‣ Werving van een groter publiek, met specifieke nadruk op landelijke en internationale aandacht. Indachtig de onder 3.2 gedefineerde doelgroepen richt het marketingbeleid van Spoffin zich in hoofdzaak in de breedte, maar met specifieke aandacht (en bijbehorende trajecten) voor jongeren en studenten, professionals en theatermakers. De werving onder de laatste twee groepen vindt met name plaats door intensief netwerken tijdens bezoeken aan festivals en showcases in binnen- en buitenland, en in de opvolging hiervan in de vorm van persoonlijke contacten. Daarnaast zijn
5/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 er openbare calls voor inschrijving via www.spoffin.nl en www.spoffin.eu, waarvoor via e-mail uitnodigingen worden verstuurd. Gelijktijdig gaan er ook persberichten naar vakbladen en -websites. Voor de werving van een breed publiek en daarbinnen de benoemde doelgroepen zet Spoffin, aan de hand van een strakke tijdsplanning, een kruidige mix van nieuwe en meer traditionele uitingen en acties in: ‣ Intensief benutten van sociale media zoals Twitter, Facebook, Google+ en LinkedIn, zowel door het actief plaatsen van korte berichten, filmpjes en foto’s als door het eenvoudig en aantrekkelijk maken om Spoffin te volgen. Positieve interactie met volgers. ‣ Actief gebruik van de eigen websites (in Nederlands en Engels) om de doelgroepen zo goed mogelijk te bedienen met nieuws, achtergronden, video’s, foto’s, oproepen en praktische informatie. ‣ Verdere ontwikkeling, in samenwerking met VivaFestival, van de bestaande smartphone-app die het festivalprogramma op compacte en prettige wijze beschikbaar maakt, inclusief routebepaling. ‣ Free publicity door het regelmatig verzenden van persberichten naar lokale, regionale, landelijke en internationale media en deze intensief op te volgen bij de belangrijkste titels en programma’s. ‣ In samenwerking met sponsor Koninklijke BDU uitbrengen van een speciale Festivalkrant (oplage 75.000 exemplaren) die het festivalprogramma van de nodige verdieping en duiding voorziet. Huis-aan-huis verspreid in Amersfoort, 5.000 overdrukken zijn beschikbaar voor verspreiding tijdens festival. ‣ Compact festivalprogramma met beknopte informatie over de voorstellingen, duidelijke dagschema’s en een stadsplattegrond met alle locaties. Verkoop online en via VVV, horeca en tijdens Spoffin. ‣ Foto-expositie in de traverse van NS-station Amersfoort CS, waar dagelijks 36.000 mensen passeren. ‣ Lokale en regionale guerilla-marketing door middel van o.a. green graffiti (onder hoge druk schoonmaken van een stuk straat in de vorm van het Spoffin-logo), het beschikbaar stellen van vrolijk gepimpte Spoffin-fietsen en de verkoop van spoffertjes tijdens evenementen die vooraf gaan aan Spoffin. ‣ Adverteren in relevante media, waaronder de programma’s van andere theaterfestivals. ‣ Verspreiding tijdens evenementen van gratis ansichtkaarten op A6-formaat, om naar vrienden te sturen. ‣ Verspreiding van affiches op de formaten A0, A2 en A3 via abri’s, CityDisplays, horeca, winkels en culturele instellingen in Midden-Nederland en daarbuiten. ‣ Aangeven van thematisch gegroepeerde festivalroutes (bv. dans, circus, humor, locatie, installaties, innovatie) die het publiek helpen een keuze te maken in het uitgebreide programma. ‣ Kortingsacties via lokale, regionale en landelijke media. ‣ Samenstellen van een fotoboekje dat meegestuurd wordt als bijlage bij het jaarverslag en tevens dient als visuele introductie bij artiesten, collega-festivals, fondsen, subsidiënten, ambassades, etc. ‣ Artikelen in vaktijdschriften in binnen- en buitenland, zoals TheaterMaker (Nederland), FiestaCultura (Spanje), Ana Glasnika (Slovenië), et cetera. 3.8. VORIGE EDITIES EN WIJZIGINGEN IN DE KOMENDE EDITIE Festival Spoffin, opvolger van Festival Etcetera, vond in 2010 voor het eerst plaats met uitsluitend een IN-programma. Ten opzichte van Etcetera onderscheidt Spoffin zich door een veel internationaler oriëntatie en een kwalitatief hogere ambitie. Ook het faciliteren van ontmoetingen van artiesten en professionals is een nieuw element. De gedroomde locatie hiervoor, een speciaal tijdelijk artiestendorp net buiten het stadscentrum, bleek te hoog gegrepen. Bizar slechte weersomstandigheden illustreerden de kwetsbaarheid van dit onderdeel, dat dagenlang onder water stond. Ondanks de bij vlagen zeer slechte weersomstandigheden trok Spoffin 2010 een zeer behoorlijk aantal bezoekers, naar schatting zo’n 20.000 mensen in drie dagen tijd. De landelijke publiciteit liet te wensen over, waarschijnlijk als gevolg van de korte voorbereidingsperiode. Ook heeft de naam van het festival gewenning nodig. Spoffin 2011 bouwde voort op de editie van 2010, echter met enkele belangrijke wijzigingen. De signatuur van Spoffin, met een focus op straat- en locatietheater uit de noordelijke en oostelijke regio’s van Europa, was veel duidelijker in het programma van 2011 te herkennen. Intensieve inspanningen op het gebied van marketing en publiciteit resulteerden in een groeiende naamsbekendheid van het festival en, ondanks opnieuw slecht weer, een duidelijke toename van de publieke belangstelling. Artiesten en professionals ontvingen we in 2011 in bestaande hotels en een restaurant, hetgeen een enorme verbetering in gastvrijheid opleverde, hoewel we over de catering nog niet tevreden waren. Daarom willen we in 2012 een nieuw concept uitproberen met de combinatie van een groot aantal creatieve eettentjes. Voor het eerst werkten we met vrijwillige publieksbijdragen na afloop van alle ‘gratis’ voorstellingen. De opbrengst van het mansgeld, in totaal bijna € 9.500, is weliswaar niet slecht voor een eerste keer maar maakt ook duidelijk dat er nog veel ‘opvoeding’ van het publiek nodig is. Dit concept heeft tijd nodig. Daarnaast kan een betere training van de mansers het resultaat sterk verbeteren. Voor 2012 gaan we daarom uit van een hogere opbrengst. Omdat we maar een beperkt aantal betaalde voorstellingen programmeren, rekenen we niet op substantieel hogere recettes. 2011 stond voor Spoffin vooral in het teken van zowel kwantitieve als kwalitatieve uitbreiding van het programma. Met een beter gebalanceerd IN-programma, uitbreiding met het OFF-programma en Spoffin Amuses is de doelstelling ruimschoots gehaald. In 2012 willen we het programmabudget slechts licht verhogen om een bescheiden uitbreiding van het OFF-programma mogelijk te maken. Het komend jaar is het heel hard noodzakelijk om extra te investeren in de organisatie, die tot nog toe een extreem laag aantal fte’s (1,2) omvatte; overigens allemaal op freelance basis en in deeltijd.
6/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 Veel te veel taken komen nu op de schouders van de directeur, die zowel de artistieke als zakelijke leiding heeft en tevens de algehele leiding. Daarnaast komt een belangrijk deel van de preproductie en aansturing van de marketingacties bij hem terecht. Door dit overvolle takenpakket dreigt de artistieke ontwikkeling van het festival in het gedrang te komen; deze taak wordt nu grotendeels gedaan buiten de betaalde uren om, hetgeen op den duur natuurlijk geen gezonde situatie is. In 2012 wil Spoffin daarom een zakelijk leider (30% op jaarbasis) aantrekken, evenals een medewerker voor marketing en publiciteit (15%). Daarnaast trekken we meer budget uit voor het productieteam, waardoor de gehele (pre)productie van zowel het IN- als het OFF-programma door deze medewerkers kan worden verzorgd. Daarentegen houdt de coördinator van het OFF-programma zich voortaan alleen bezig met de selectie van de artiesten en niet meer met de productie van dit onderdeel.
4 Positionering in de omgeving en ondernemerschap 4.1. POSITIE BINNEN DE CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJKE INFRASTRUCTUUR Spoffin is een jong multi-arts festival in Amersfoort, dat met een nieuwe formule voortbouwt op tientallen jaren ervaring van organisaties als Festival Etcetera (1990) en Theater Terras (1972). Binnen de stad is Spoffin het enige festival dat zich specifiek op theater richt. Zusterorganisatie Theater Terras organiseert in de maanden juli en augustus een serie bijzondere voorstellingen op verrassende locaties, die als opmaat naar Spoffin dient. Met de andere festivals, die zich vooral op muziek richten, bestaat een prettige en open verhouding. Hetzelfde geldt voor de stedelijke theaters De Flint en De Lieve Vrouw, met wie we beide samenwerken. Met andere festivals in Midden-Nederland is er nauwelijks sprake van overlapping qua programmering. De weinige festivals op het gebied van straat- en locatietheater in deze regio zijn weinig ambitieus en spelen zich hoofdzakelijk op amateurniveau af. Enkele evenementen die hun oorsprong hebben in deze discipline, zoals Festival a/d Werf in Utrecht, hebben inmiddels een andere positionering gekozen. 4.2. SAMENWERKINGSVERBANDEN MET LOKALE PARTNERS (CULTUREEL EN MAATSCHAPPELIJK) Partners van Festival Spoffin 2012 zijn onder anderen: ‣ Koninklijke BDU/DeStadAmersfoort.nl (mediapartner, uitgever/verspreider Spoffin Festivalkrant); ‣ Amersfoort in C / Kunsthal KadE (Museumnacht, workshops Spoffin PRO, catering artiesten en professionals); ‣ Eemfors (facilitair partner); ‣ NH Hoteles en Hotel De Gaaper (hospitality partners voor artiesten en professionals); ‣ Theater De Flint (Spoffin Amuses); ‣ Theater De Lieve Vrouw, Rijtuigenloods en KaDE (regenlocaties); ‣ St.-Joriskerk en De Rode Loods (locatievoorstellingen); ‣ Stichting Laswerk (montage- en repetitieruimte Spoffin Residentie); ‣ Stichting Kunst in Amersfoort (huisvesting Spoffin Residentie); ‣ Franje (parasitair festival); ‣ Hogeschool Utrecht, Hogeschool voor Hotel, Toerisme en Evenementen TIO en ROC-ASA (stages); ‣ Studentenvereniging STURA (introductieweek Hogeschool Utrecht); ‣ Citymarketing Amersfoort (regionale en landelijke promotie); ‣ Hotels, restaurant, cafés en winkeliers in Amersfoort (arrangementen en marketing); ‣ Utrecht Culturele Hoofdstad 2018. 4.3. POSITIE IN DE LANDELIJKE INFRASTRUCTUUR VOOR PODIUMKUNSTEN Spoffin neemt actief deel aan het landelijk overleg dat een aantal middelgrote festivals op het gebied van straat- en locatietheater onlangs is gestart om te komen tot een betere samenwerking en uitwisseling van informatie. Deelnemers aan dit overleg zijn naast Spoffin onder meer Oerol, Deventer op Stelten, Kunsten op Straat, Buitenkans, Fries Straatfestival, Onderstroom, De Karavaan en Buitengewoon. We faciliteren ten behoeve van dit overleg, dat in februari 2012 in Amersfoort plaatsvindt, onder meer een internationale festivalagenda (online). Ook voert Spoffin overleg met de redactie van de veelbezochte website straattheater.net om te komen tot een intensievere samenwerking met de festivals. 4.4. POSITIE IN DE INTERNATIONALE INFRASTRUCTUUR VOOR PODIUMKUNSTEN De vanaf de start nagestreefde verbinding tussen Oost en West, Noord- en Zuid-Europa heeft in 2011 duidelijk gestalte gekregen. In 2012 bouwt Spoffin dit profiel verder uit. Spoffin beschikt reeds over een uitstekend netwerk in de festivalwereld in West- en Zuid-Europa. De ontwikkeling van de noordelijke contacten heeft nog extra aandacht nodig. Hiertoe bezoekt Spoffin de komende maanden onder meer het Nordwind-festival in Berlijn, het Subcase-festival in Stockholm en de IETM-bijeenkomst in Kopenhagen. De meeste energie moet echter gestoken worden in uitbreiding van contacten in oostelijke richting. Anders dan in Scandinavië blijkt in veel landen in Centraal- en Oost-Europa de culturele infrastructuur met koepelorganisaties, fondsen en subsidies nog in de kinderschoenen te staan. Spoffin wil de komende jaren in de verdere ontwikkeling van deze infrastructuur graag een actieve rol spelen.
7/8
Project-‐ en activiteitenplan Spof4in 2012 In deze context bereidt het festival twee concrete samenwerkingsverbanden voor: ‣ Met de theaterfaculteit van de Anadolu Üniversitesi in Eskişehir (Turkije) is een samenwerking in ontwikkeling met betrekking tot de opleiding van Turkse studenten op het gebied van het voor hen nieuwe fenomeen straattheater. De studenten hebben reeds enkele workshops gevolgd onder leiding van Craig Weston (The Primitives, BE), Adrian Schvarzstein (Kamchátka, ES), Pelle Hanæus (Clowns without Borders, SE) en prof. Alexandra Hang (Universiteit van Sofía, BU). Artistiek leider Alfred Konijnenbelt was tijdens de workshops als gast aanwezig en heeft voor de studenten een lezing gegeven over de praktische zaken die bij het opzetten van een straattheatergroep en het bezoeken van festivals komen kijken. In februari 2012 volgt een nieuwe serie workshops waarbij Adrian Schvarzstein optreedt als regisseur van een afgeronde productie. Deze wordt vervolgens onder leiding van theaterdocent prof. Ebru Gökdağ als onderdeel van de reguliere opleiding verder ontwikkeld. Tijdens straattheaterfestival Ana Desetnika (Ljubljana en Maribor, SI) in juli 2012 vinden de eerste publieke try-outs plaats. Gedurende de maand augustus kunnen de studenten vervolgens mogelijk een residentie in Amersfoort doen om de voorstelling af te monteren, waarna de productie zijn officiële wereldpremière beleeft tijdens Spoffin. Als onderdeel van deze samenwerking kunnen een of meer theaterstudenten van de Anadolu Üniversitesi van juni tot en met augustus wellicht stage lopen bij Spoffin, deels gefinancierd door het Erasmus-uitwisselingsprogramma van de EU. Het project is extra interessant in verband met de viering van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Nederland in 2012 (http://www.culturalexchange-tr.nl/). ‣ Het Sloveense straattheaterfestival Ana Desetnika (dat zich jaarlijks gedurende de maand juli afspeelt in Ljubljana, Maribor, Kranj, Nova Gorica, Celje, Vrhnika, Novo Mesto, Kamnik en Grosuplje) heeft Spoffin uitgenodigd te participeren in de opzet van een showcase-programma voor straattheater uit Centraal- en Oost-Europa. De eerste showcase is als onderdeel van Ana Desetnika gepland in Maribor, dat in 2012 Culturele Hoofdstad van Europa is. Artistiek leiders Goro Osojnik en Alfred Konijnenbelt hebben hierover onlangs een intentie-overeenkomst gesloten. 4.5. FINANCIËLE PARTNERS ‣ Lokaal: gemeente Amersfoort, Amersfoorts Cultuur Fonds en diverse sponsors. ‣ Regionaal: provincie Utrecht, K.F. Hein Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fentener van Vlissingen Fonds, Carel Nengerman Fonds en diverse sponsors. ‣ Nationaal: Grolsch, NS en Fonds Podiumkunsten; VSBfonds (in aanvraag). ‣ Internationaal: Nordic Culture Fund (Scandinavië), Institut Ramon Llull (Spanje/Catalonië) en diverse ambassades (in aanvraag). 4.6. AANPAK VOOR VERWERVEN VAN PARTICULIERE MIDDELEN Traditionele sponsoring in de vorm van ‘een zak met geld’ is verleden tijd. We zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking, waarbij het wederzijds belang uitgangspunt is. Een goed voorbeeld is de Spoffin Festivalkrant die we in samenwerking met Koninklijke BDU maken: voor ons is het ‣ een uitstekende manier om in één klap 75.000 huishoudens te bereiken, verdieping te brengen in de programmainformatie en andere sponsors en fondsen een goed platform te geven. Voor de BDU is het goed om zich, in een stevige concurrentiemarkt, te onderscheiden als betrokken en cultureel ingesteld mediabedrijf. Waar mogelijk zoeken we samenwerking met het lokale en regionale bedrijfsleven, bijvoorbeeld door met de horeca ‣ arrangementen te ontwikkelen in de sfeer van hotelovernachtingen en/of een Spoffin-diner met aansluitend een voorstelling. De belangstelling hiervoor is verrassend groot. Als festival stimuleren en faciliteren we theatermakers in hun ondernemerschap door in het OFF-programma de ‣ inkomsten afhankelijk te maken van de publiekswaardering. Bij het overgrote deel van de voorstellingen betalen bezoekers niet vooraf, maar na afloop in de vorm van een vrijwillige bijdrage (waardebepaling achteraf). De taakverdeling is in feite heel eenvoudig: de organisatie stelt een zo goed mogelijk programma samen en doet er alles aan om een groot en divers publiek te trekken. Vervolgens is het aan de artiesten om de verwachtingen te overtreffen. Wie het goed doet, ziet de inspanningen na afloop beloond. Transparanter kun je het niet maken. De eerlijkheid gebiedt hieraan toe te voegen dat niet elke voorstelling zich voor deze vorm leent. Artistiek interessante maar kwetsbare projecten komen in een festivalsetting weliswaar goed tot hun recht, maar kunnen niet altijd op eigen kracht overleven. Mede hierom blijven subsidies en culturele fondsen ook in de toekomst hard nodig. Stichting Zomertheater Amersfoort, waaronder Festival Spoffin ressorteert, is sinds 01-01-2010 erkend als Algemeen ‣ Nut Beogende Instelling (ANBI) en kan als zodanig giften ontvangen die voor de schenker aftrekbaar voor de inkomsten- of vennootschapsbelasting zijn. Over legaten van particulieren hoeft geen successierecht betaald te worden. In onze publiciteit besteden we hieraan nu al bescheiden aandacht, maar we kunnen de ANBI-status nog veel beter benutten dan tot nog toe het geval is geweest. De recent aangenomen Geefwet biedt vanaf 1 januari 2012 extra aftrekmogelijkheden voor zowel bedrijven als particulieren. Mede met het oog hierop staat de oprichting van een vriendenorganisatie op stapel. Amersfoort, 30 november 2012 Alfred Konijnenbelt, directeur en artistiek leider Festival Spoffin
8/8
