Programmagids 2016 Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel cursussen trainingen intervisie & supervisie vervolgtrajecten workshops

gehandicaptenzorg revalidatie verpleeghuiszorg thuiszorg arbeidsintegratie onderwijs geestelijke gezondheidszorg advies- & informatiecentra ziekenhuis

Programmagids 2016 Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel cursussen · trainingen · intervisie & supervisie · vervolgtrajecten · workshops

Programmagids 2016 Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel tekst

Arno Prinsen, Cock de Gram, Klaartje Verhoeven, Peter Vrancken, Jos Berends en Leo Brederveld uitgave

AXON leertrajecten Parkweg 126 6511 BM Nijmegen T 024 206 10 30 E [email protected] I www.axonleertrajecten.nl vormgeving Dickhoff Design drukwerk Drukkerij Efficiënt

© AXON leertrajecten 2015

AXON leertrajecten Professioneel omgaan met de gevolgen van hersenletsel

Programmagids 2016 Basiscursussen • • • • •

Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel Professioneel omgaan met kinderen en jongeren met hersenletsel en hun gezin Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel Professioneel begeleiden van cliënten met hersenletsel bij arbeidsintegratie Mantelzorgers leren omgaan met mensen met hersenletsel

7 9 10 11 12

Vervolgtrajecten • • • • •

Begeleiden van cliënten met hersenletsel in de praktijk Begeleiden van leerlingen met hersenletsel in de onderwijspraktijk Hersenletsel: Ondersteunen van cliënt en naasten Professionaliseren van eigen handelen door reflectie Regisseur van je eigen beroepsleven

14 15 16 17 17

Trainingen • • • • •

SOS-NAH als instrument bij hulpvraagverduidelijking Werken met het begeleidingsmodel Hooi op je vork Werken met de ondersteuningsroute Eigen Weg voor kinderen en jongeren Professioneel omgaan met agressie bij cliënten met hersenletsel Professioneel communiceren met de cliënt met hersenletsel

18 19 20 21 22

Workshops Introductie • Omgaan met cliënten met hersenletsel voor begeleiders of ondersteunend personeel en vrijwilligers • Kennismaking met het begeleidingsmodel Hooi op je vork

24 25

Werken met cliënten met hersenletsel in de praktijk • Verdieping in de gevolgproblematiek van hersenletsel (NIEUW – Masterclasses) • Begeleiden van patiënten met hersenletsel in de eerste lijn • Omgaan met mensen met hersenletsel in het indicatietraject • Cognitive Disabilities Model • De kunst van het methodisch werken

26 27 28 29 30

Omgaan met specifieke problemen • De langetermijnzorg voor mensen met de meest ernstige vormen van hersenletsel • Professioneel omgaan met psychiatrische stoornissen • Professioneel omgaan met verslaving bij mensen met hersenletsel • Professioneel omgaan met emotionele veranderingen • Effectief begeleiden van cliënten met geheugenproblemen • Begeleiden van verschillende typen cliënten met hersenletsel • Professioneel omgaan met impulscontrolestoornissen • De paradox van het functioneren in een groep

31 32 32 33 33 34 34 35

Werken met direct betrokkenen • De partner leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel • Kinderen voorbereiden op de gevolgen van hersenletsel bij een ouder

35 36

Algemene informatie • Cursusdata en prijzen open inschrijving 2016 • Docenten • Praktische informatie

37 38 39

AXON leertrajecten Kwaliteit door continuïteit.

De veranderde financiering leidt tot grote veranderingen in de zorg- en dienstverlening, in het onderwijs en in de arbeidsbegeleiding. Wat blijft zijn de mensen met hersenletsel. Zij verdienen een goede, op maat gesneden, begeleiding. Om dat goed te kunnen doen is het nodig dat je je als hulpverlener regelmatig blijft scholen in het omgaan met de problematiek die het gevolg is van hersenletsel. Onze basiscursussen geven je een goed inzicht in de gevolgproblematiek. Door jaarlijks die kennis op te frissen en aan te vullen, zorg je dat jouw hulpverlening zo optimaal mogelijk is. Organisaties gaan zich steeds meer profileren als expertisecentrum, maar dat vraagt ook de nodige scholing. Wij zijn klaar voor de toekomst, u ook?

Wie zijn wij AXON leertrajecten is een gespecialiseerd onafhankelijk opleidingsbureau op het gebied van hersenletsel. Al 19 jaar organiseren we leertrajecten op dit gebied. We richten ons hierbij in eerste instantie op alle professionals in de zorg- en dienstverlening aan mensen met hersenletsel. Naast verpleegkundigen, begeleiders, verzorgers, bieden wij scholing aan leerkrachten, arbeidsbegeleiders, etc. AXON leertrajecten is ontstaan uit het Nederlands Centrum Hersenletsel, het landelijk kennis4

centrum voor integrale aanpak van de dienstverlening aan mensen met hersenletsel. De expertise van onze docenten, gecombineerd met onze ervaring en kennis op het gebied van professionalisering van beroepskrachten die werken met cliënten met hersenletsel, vindt u terug in ons aanbod. Doordat wij ons uitsluitend bezighouden met onze opleidingen kunnen wij al onze energie gebruiken voor de ontwikkeling van cursussen trainingen en workshops; hierdoor kunnen we maatwerk bieden voor alle organisaties betrokken bij de dienstverlening aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel.

Onze visie We werken vanuit de overtuiging dat professionalisering van werkers in zorg, revalidatie, onderwijs, wonen, dagbesteding en arbeidsintegratie wezenlijk kan bijdragen aan de ontwikkeling en maatschappelijke participatie van mensen met hersenletsel. Hersenletsel betekent een ernstige breuk in de levenslijn. Cliënten met hersenletsel zijn vaak blijvend aangewezen op hulp. Bij de ondersteuning van deze cliënten is een standaardaanpak niet mogelijk. Het bieden van maatwerk vraagt behalve een professionele beroepshouding ook kennis en inzicht in de gevolgen van hersenletsel en vaardigheden in de omgang met cliënten. Visie op de gevolgen van hersenletsel en op methodisch

begeleiden loopt als een rode draad door onze leertrajecten.

Wat is onze expertise AXON leertrajecten organiseert uitsluitend leertrajecten op het gebied van hersenletsel. In de leertrajecten bundelen we expertise op het gebied van hersenletsel en didactische expertise. Door deze combinatie kunnen onze klanten rekenen op hoge kwaliteit. Tientallen organisaties hebben dan ook in de loop der jaren een beroep op ons gedaan en doen dat nog steeds.

Voor wie werken wij AXON leertrajecten werkt voor organisaties in alle sectoren van zorg (verpleeghuis, GGZ en gehandicaptenzorg), revalidatie, onderwijs, wonen, dagbesteding, arbeidsintegratie, de eerstelijnszorg (huisartsen, praktijkassistenten, therapeuten, thuiszorgmedewerkers, etc.) en overige organisaties betrokken bij mensen met nietaangeboren hersenletsel, zoals de WMO-afdelingen van gemeenten. Onze leertrajecten zijn bestemd voor uitvoerende medewerkers die in hun dagelijks werk cliënten met hersenletsel ontmoeten en/of begeleiden. Dankzij ons brede en geva-

rieerde aanbod kunnen we inspelen op specifieke vragen van uw organisatie en medewerkers. Wij stemmen ons cursusaanbod dan ook zoveel mogelijk af op de praktijk in de eigen organisatie/voorziening.

Met wie werken wij We werken nauw samen met deskundigen op het gebied van hersenletsel. Onze docenten en trainers hebben jarenlange ervaring in de praktijk van diagnostiek, behandeling en begeleiding van cliënten met hersenletsel. Dankzij hun deskundige inbreng zijn de leertrajecten van AXON in de loop der jaren een begrip geworden. Met het Nederlands Centrum Hersenletsel (NCH) werken we samen op het gebied van kwaliteit. Het NCH bewaakt de kwaliteit van de leertrajecten en verstrekt aan deelnemers die een basiscursus succesvol hebben afgerond, het Certificaat Nederlands Centrum Hersenletsel.

Ons aanbod Ons aanbod weerspiegelt de vraag naar scholing die tastbare resultaten oplevert voor de praktijk. We luisteren goed naar de vragen die ons gesteld worden, vertalen dat in een scholingsaanbod en toetsen of dat aanbod ook voor een bredere groep gebruikt kan worden. Door de jaren heen hebben we zoveel ervaring en kennis opgedaan dat we altijd in staat zijn om een goed

aanbod op ieders vraag samen te stellen. In deze gids vindt u onder meer basiscursussen, trainingen en workshops. De ontwikkelingen staan niet stil. Regelmatig wordt het aanbod uitgebreid met nieuwe cursussen en workshops. Op onze website, www.axonleertrajecten.nl, vindt u de meest actuele informatie. Wilt u op de hoogte blijven van onze cursussen en workshops, abonneer u dan op onze digitale nieuwsbrief AXON Actueel. Op onze website kunt u zich aanmelden.

verenigingen van maatschappelijken agogisch werkenden, en geestelijk verzorgers in de zorg. Zo nodig kan ook bij andere beroepsgroepen accreditatie worden aangevraagd.

Nieuw in 2016

Wilt u persoonlijk informatie of advies, neem gerust contact met ons op. Achterin de gids vindt u onze contactgegevens.

In de loop van 2016 wordt de basiscursus op MBO-niveau voor begeleiders en verzorgers ook aangeboden als blended learning: een e-learningsmodule die je achter de computer kunt volgen en een viertal praktijkdagen waarin de theorie vertaald wordt naar de eigen praktijksituatie. Er komen steeds meer vragen om maatwerkcursussen. Wij kunnen hier flexibel op inspelen, dus neem gerust contact met ons op.

Gezien het toenemende aanbod treft u in de programmagids een korte omschrijving aan van een groot aantal cursussen, trainingen en workshops. Op de website vindt u het complete cursusaanbod, uitgebreidere informatie over de beschreven onderdelen in deze programmagids en het aanbod van op basis van open inschrijving.

Leo Brederveld directeur

Accreditatie

HersenletselCongres

AXON leertrajecten is door het Kwaliteitsregister Verpleegkundigen en Verzorgenden geaccrediteerd voor het organiseren van cursussen, congressen en symposia. De basiscursus op post hbo-niveau is geaccrediteerd door de beroeps-

Het HersenletselCongres van 2016 vindt plaats op maandag 7 november, zie www.hersenletselcongres.nl. Als u er in 2016 bij wilt zijn, zet dan vast 7 november 2016 in uw agenda.

5

Basiscursussen Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel a) begeleiders op mbo-niveau 2 en 3 b) begeleiders op mbo-niveau 3 en 4 c) begeleiders op hbo-niveau d) ambulant begeleiders

7 8 8 8 8

Professioneel omgaan met kinderen en jongeren met hersenletsel en hun gezin

9

Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel

10

Professioneel begeleiden van cliënten met hersenletsel bij arbeidsintegratie

11

Mantelzorgers leren omgaan met mensen met hersenletsel

12

Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel Basiscursus voor begeleiders en Algemeen Hersenletsel betekent een breuk in de levenslijn. De wereld is niet meer zoals hij was. Vooral de gevolgen op cognitief, emotioneel en gedragsmatig gebied leveren allerlei problemen op, zowel voor de persoon met hersenletsel als voor de omgeving. Ook hulpverleners lopen tegen problemen aan. Vaak is het zoeken om de cliënt de juiste hulp te bieden. Een standaardaanpak is niet mogelijk. Maatwerk is vereist. Dat vraagt veel deskundigheid van de begeleiders en een eenduidige aanpak van het team. In de basiscursus leer je wat de gevolgen van hersenletsel kunnen zijn voor een cliënt en zijn directe omgeving (partner, kinderen, vrienden). Je leert hoe je met die gevolgen kunt omgaan. Je leert ook hoe je een cliënt en zijn omgeving ondersteuning kunt bieden bij verwerking.

Doelgroepen De basiscursus wordt aangeboden voor diverse doelgroepen (zie volgende pagina). De cursus is ook geschikt voor teams die hun functioneren bij de begeleiding van cliënten met hersenletsel willen versterken.

Resultaat Je bent in staat de gevolgen van hersenletsel bij een cliënt te inventariseren. Je kunt op basis van deze inventarisatie tot een doelgerichte aanpak komen. In begeleidingssituaties kun je professioneel omgaan met het veranderde gedrag en met verwerkingsreacties.

De cursus Via een vragenformulier, dat je vooraf invult, stemmen we het programma zoveel mogelijk af op jouw praktijk-

situatie. Informatie krijg je door het lezen van literatuur en het volgen van minicolleges. Ook maken we gebruik van video’s met praktijkvoorbeelden. Je gaat actief aan de slag via opdrachten en oefeningen. Er is volop ruimte voor inbreng van casuïstiek. Tussen de cursusdagen maak je praktijkopdrachten, individueel of samen met collega’s.

verzorgenden

MODULE 1

De cliënt met hersenletsel • Ontstaan van hersenletsel • Gevolgen voor het dagelijks functioneren • Profielschets van een cliënt met hersenletsel MODULE 2

Begeleiding van cliënten met hersenletsel • Veranderd gedrag en verwerking na hersenletsel • Beïnvloeding van veranderd gedrag • Beïnvloeding van de leefomgeving MODULE 3

Omgang met de cliënt met hersenletsel in de praktijk • Visie op begeleiding in de praktijk • Omgaan met veranderd gedrag • Ondersteunen bij verwerking In de cursus wordt gebruik gemaakt van het actuele boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak.

Certificaat

Aantal deelnemers

Als je de cursus succesvol hebt afgesloten, ontvang je het Certificaat Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel van het Nederlands Centrum Hersenletsel.

maximaal 15 Duur

6 x 1 dag + gemiddeld 2 uur voorbereiding per cursusdag Info/aanmelding

www.axonleertrajecten.nl 7

Doelgroepen a) begeleiders op mbo-niveau 2 en 3

c) begeleiders op hbo-niveau

Basiscursus voor (assistent)begeleiders, activiteitenbegeleiders en verzorgenden die werken met jongeren of volwassen met hersenletsel. Je wordt geacht een zorg- of ondersteuningsplan uit te voeren en inzicht te hebben in de gevolgen van hersenletsel voor de dagelijkse praktijk. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, verpleeghuiszorg, geestelijke gezondheidszorg of (gespecialiseerde) thuiszorg. Je wilt je competenties voor de begeleiding van cliënten met hersenletsel verbreden en verdiepen. Door praktijkoefeningen krijg je meer grip op de uitvoering van een begeleidingsplan.

Basiscursus voor verpleegkundigen, paramedici, maatschappelijk werkenden en ambulant begeleiders die werken met jongeren of volwassen met hersenletsel. Je werkt in de revalidatie, gehandicaptenzorg, verpleeghuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, (gespecialiseerde) thuiszorg of op de afdeling neurologie van een algemeen ziekenhuis. Je hebt een beroepsopleiding op hoger niveau gevolgd. Je wilt je competenties voor de behandeling/ begeleiding van cliënten met hersenletsel verbreden en verdiepen.

(nadere informatie op pagina 37)

b) begeleiders op mbo-niveau 3 en 4

d) ambulant begeleiders

Basiscursus voor begeleiders, activiteitenbegeleiders en verzorgenden die werken met jongeren of volwassen met hersenletsel. Je wordt geacht een zorg- of ondersteuningsplan te kunnen maken en contacten met de omgeving te onderhouden. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, verpleeghuiszorg, geestelijke gezondheidszorg of (gespecialiseerde) thuiszorg. Je wilt je competenties voor de begeleiding van cliënten met hersenletsel verbreden en verdiepen.

Basiscursus voor ambulant begeleiders. Je hebt een beroepsopleiding op minimaal mboniveau 3 gevolgd. Je wilt je competenties voor de behandeling/begeleiding van cliënten met hersenletsel in hun directe omgeving verbreden en verdiepen.

Info/aanmelding

14 17 19

In de loop van 2016 wordt deze cursus omgezet in een blended learningvorm: via e-learning en het boek leer je veel over de theorie en in de vier praktijkdagen wordt het geleerde toegepast en verder uitgewerkt met behulp van eigen praktijkvoorbeelden.

21 23

Code 1060/1160 Vorm incompany

www.axonleertrajecten.nl follow-up

• Praktijkbijeenkomst • Begeleide intervisie • Hooi op je vork • Professioneel communiceren • Workshops 8

blz

Code 2060/2061 Vorm incompany en open inschrijving

Code 1065 Vorm incompany

Code 2070 Vorm incompany

Professioneel omgaan met kinderen en jongeren met hersenletsel en hun gezin

Basiscursus voor (ambulant) begeleiders in de gehandicaptenzorg

Als gevolg van hersenletsel kunnen allerlei veranderingen op cognitief, emotioneel, gedragsmatig en sociaal gebied ontstaan. Deze veranderingen beïnvloeden de dagelijkse leef- en leersituatie van kinderen en jongeren met hersenletsel. De gevolgen van hersenletsel zijn vaak zo complex, dat voor elk kind een specifieke, individuele aanpak noodzakelijk is. Daarvoor is inzicht vereist in de specifieke gevolgen van hersenletsel, maar ook vaardigheden om kinderen en jongeren met hersenletsel (4-20 jaar) te kunnen begeleiden. Deze basiscursus biedt een handreiking om de begeleiding aan kinderen met hersenletsel en het gezin af te stemmen op hun specifieke behoeften.

De cursus Informatie krijg je door het lezen van literatuur en het volgen van minicolleges. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende actieve werkvormen. Er is volop ruimte voor inbreng van casuïstiek. Tussen de cursusdagen maak je praktijkopdrachten, individueel of samen met een collega. Je ontvangt een uitgebreide cursusmap. In de cursus komen de volgende onderdelen aan de orde: • Hersenletsel en de gevolgen ervan, • De normale ontwikkeling • De impact van hersenletsel op de ontwikkeling • Gezinssysteem en -problematiek • Rouw en verwerking • Begeleiding

en de jeugdzorg, verpleegkundigen en verzorgenden

Doelgroep De cursus is bestemd voor (ambulant) begeleiders die werkzaam zijn in de gehandicaptenzorg, begeleiders in de jeugdzorg en jeugdpsychiatrie die kinderen met hersenletsel opvangen, verpleegkundigen en verzorgenden in de (kinder)revalidatie.

Resultaat Je kunt de gevolgen van hersenletsel bij een kind in kaart brengen en een individueel handelingsplan opstellen voor een kind met hersenletsel. Je kunt uitleg geven aan ouders, broers en zussen over de gevolgen van hersenletsel.

In de cursus wordt gebruik gemaakt van het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak en van het boek Kinderen met niet-aangeboren hersenletsel; informatie voor ouders en gezinsleden.

Certificaat

Vorm

Als je de cursus succesvol hebt afgesloten, ontvang je het Certificaat Professioneel omgaan met kinderen met hersenletsel van het Nederlands Centrum Hersenletsel.

incompany Aantal deelnemers

maximaal 15 Duur

4 x 1 dag + gemiddeld 2 uur voorbereiding per cursusdag. Indien binnen uw organisatie reeds de basiscursus gevolgd is, duurt de cursus 3 x 1 dag. Data en plaats

in overleg Code

2080 Info/aanmelding


Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel

Basiscursus voor leerkrachten, begeleiders en adviseurs speciaal

Als gevolg van hersenletsel kunnen allerlei veranderingen op cognitief, emotioneel, gedragsmatig en sociaal gebied ontstaan. Deze veranderingen beïnvloeden de dagelijkse leef- en leersituatie van kinderen en jongeren met hersenletsel. De gevolgen van hersenletsel zijn vaak zo complex, dat voor elke leerling een specifieke, individuele aanpak noodzakelijk is. Daarvoor is inzicht vereist in de specifieke gevolgen van hersenletsel, maar ook vaardigheden om leerlingen met hersenletsel (4 20 jaar) te kunnen begeleiden. Deze basiscursus biedt een handreiking om het onderwijs aan leerlingen met hersenletsel af te stemmen op hun specifieke behoeften.

onderwijs

Doelgroep De cursus is bestemd voor leerkrachten, interne en ambulante begeleiders die werkzaam zijn in scholen voor speciaal onderwijs die leerlingen met hersenletsel opvangen. Daarnaast staat de cursus ook open voor remedial teachers en begeleiders/adviseurs van onderwijsbegeleidingsdiensten. De cursus is ook geschikt voor schoolteams.

Vorm

incompany en open inschrijving Aantal deelnemers

maximaal 15 Duur

Resultaat

3 x 1 dag + gemiddeld 2 uur voorbereiding per cursusdag

Je kunt de gevolgen van hersenletsel bij een leerling in kaart brengen en een individueel handelingsplan opstellen voor een leerling met hersenletsel. In de klas kun je voorwaarden scheppen voor het onderwijs aan leerlingen met hersenletsel. Je kunt werken vanuit een visie op het onderwijs aan deze leerlingen.

Data

incompany in overleg open inschrijving zie pag. 37 Code

incompany 3030 open inschrijving 3031 Info/aanmelding

De cursus

www.axonleertrajecten.nl

Informatie krijg je door het lezen van literatuur en het volgen van minicolleges. We maken gebruik van verschillende actieve werkvormen. Er is volop ruimte voor inbreng van casuïstiek. Tussen de cursusdagen maak je praktijkopdrach-

follow-up

• Praktijkbijeenkomst • Workshops 10

blz

15 23

ten, individueel of samen met een collega. Je ontvangt een uitgebreide cursusmap. In de cursus komen de volgende onderdelen aan bod: • Gevolgen van hersenletsel bij kinderen en jongeren • Visie op onderwijs aan leerlingen met hersenletsel • Profielschets • Psychodiagnostische tests en pedagogischdidactisch onderzoek • Observatie en interpretatie van specifiek gedrag • Cognitieve trainingen en technieken voor gedragsbeïnvloeding • Klassenmanagement en hersenletsel • Handelingsplan In de cursus wordt het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak gebruikt.

Certificaat Als je de cursus succesvol hebt afgesloten, ontvang je het Certificaat Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel van het Nederlands Centrum Hersenletsel.

Professioneel begeleiden van cliënten met hersenletsel bij arbeidsintegratie

Basiscursus voor arbeidsbegeleiders, jobcoaches en

Bij arbeidsintegratie is maatwerk meer en meer noodzaak. Dit geldt zeker voor cliënten met hersenletsel. Ongeveer honderdduizend mensen lopen per jaar een vorm van hersenletsel op. Vooral de gevolgen op cognitief, emotioneel en gedragsmatig gebied leveren bij arbeidsintegratie allerlei problemen op, zowel voor de persoon met hersenletsel zelf als voor de (werk)omgeving. Professionele ondersteuning van een cliënt met hersenletsel bij arbeidstoeleiding en op de werkplek is cruciaal. Een standaardaanpak is niet mogelijk. Maatwerk is vereist. Dat vraagt veel deskundigheid van de begeleiders. In deze basiscursus leer je wat de gevolgen zijn van hersenletsel en wat deze betekenen voor de arbeidsmogelijkheden van iemand met hersenletsel. Ook leer je welke factoren van belang zijn bij de begeleiding van cliënten met hersenletsel naar werk of op de werkplek. Daarbij speelt de werkomgeving een cruciale rol.

Doelgroep De basiscursus is bedoeld voor arbeidsbegeleiders, traject- of loopbaanbegeleiders, arbeidsconsulenten en jobcoaches die werken met cliënten met hersenletsel. Je bent werkzaam bij een organisatie die mensen begeleidt naar al of niet betaald werk en/of op de werkplek. Je wilt je competenties voor de begeleiding van cliënten met hersenletsel verbreden en verdiepen. De cursus is ook geschikt voor teams die de begeleiding van cliënten met hersenletsel op effectieve wijze willen aanpakken.

informeren en adviseren over de omgang met de cliënt en voorstellen doen voor aanpassing van de werkomgeving aan de cliënt.

arbeidsconsulenten

De cursus Via een vragenformulier, dat je vooraf invult, stemmen we het programma zoveel mogelijk af op jouw praktijksituatie. Informatie krijg je door het lezen van literatuur en het volgen van minicolleges. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende actieve werkvormen en van beeldmateriaal. Er is volop ruimte voor inbreng van casuïstiek. Tussen de cursusdagen maak je praktijkopdrachten, individueel of samen met collega’s. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Gevolgen van hersenletsel voor arbeid • Profielschets van een cliënt met hersenletsel • Kritische factoren voor succesvolle arbeidsintegratie • Veranderd gedrag en verwerking na hersenletsel • Begeleiden naar werk en op de werkplek • Omgaan met dilemma’s in de begeleiding • Praktische omgangsadviezen

Vorm


maximaal 15 Duur

In de cursus wordt gebruik gemaakt van het boek Niet-aangeboren hersenletsel en arbeid; informatie voor arbeidsbegeleiders.

Certificaat Als je de cursus succesvol hebt afgesloten, ontvang je het Certificaat Professioneel begeleiden van cliënten met hersenletsel bij arbeidsintegratie van het Nederlands Centrum Hersenletsel.

4 x 1 dag + gemiddeld 2 uur voorbereiding per cursusdag Data

incompany in overleg open inschrijving zie pag. 37 Code

incompany 4040 open inschrijving 4041 Info/aanmelding

www.axonleertrajecten.nl

Resultaat Je bent in staat de gevolgen van hersenletsel voor arbeid bij een cliënt te inventariseren. Je kunt op basis van deze inventarisatie tot een doelgerichte aanpak komen. In begeleidingssituaties kun je professioneel omgaan met het veranderde gedrag en met verwerkingsreacties. Je kunt de omgeving

follow-up

• Begeleide intervisie • Professioneel communiceren • Workshops

blz

17 21 23 11

Mantelzorgers leren omgaan met mensen met hersenletsel Basiscursus voor vrijwilligers en mantelzorgers

Deze cursus is een eerste oriëntatie op het omgaan met mensen met niet aangeboren hersenletsel. Vanuit de vraag wat onder hersenletsel verstaan wordt, komen de oorzaken en gevolgen aan de orde. Niet-aangeboren hersenletsel heeft ingrijpende gevolgen voor degene die het overkomt en voor zijn of haar omgeving. Vaak zijn de gevolgen duidelijk merkbaar in bijvoorbeeld een gedragsverandering. Soms is er sprake van ‘onzichtbare’ restverschijnselen, zoals trager reageren, eerder moe worden, sneller geprikkeld raken. Vaak is iemand met hersenletsel blijvend aangewezen op hulp. Het begeleiden van mensen met niet-aangeboren hersenletsel roept veel vragen op. Hoe help je iemand zijn leven weer op orde te krijgen? Wat wil die persoon bereiken en wat is er nog mogelijk? Hoe ga je om met ambities die niet meer aansluiten bij de huidige mogelijkheden? En wat doe je als iemand zich helemaal geen beeld van de toekomst kan vormen?

Doelgroep De cursus is bedoeld voor vrijwilligers die regelmatig te maken hebben met gezinnen waar een van de leden hersenletsel heeft en mantelzorgers. De cursus is op mbo-niveau. Aantal deelnemers

maximaal 15 Duur

4 x 1 dagdeel + gemiddeld 1 uur voorbereiding per cursusdag. Datum, tijden en plaats

in overleg Cursuscode



Resultaat Deelnemers hebben kennis van oorzaken en gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel; ze zijn zich ervan bewust dat bepaald gedrag kan samenhangen met niet-aangeboren hersenletsel.

De cursus Via een vragenformulier, dat de deelnemers van tevoren invullen, stemmen we het programma zo goed mogelijk af op hun praktijksituatie. Informatie verwerven de deelnemers door het lezen van literatuur. Tijdens de cursusbijeenkomsten volgen de deelnemers minicolleges en gaan ze actief aan de slag via opdrachten en oefeningen. We maken daarbij onder meer gebruik van video. Er is volop ruimte voor inbreng van eigen praktijkvoorbeelden. Als ‘huiswerk’ krijgen de deelnemers een studieopdracht of een praktijkopdracht mee. In de cursus komen de volgende onderdelen aan de orde: • Hersenletsel en de gevolgen daarvan voor de persoon met hersenletsel • Het herkennen van de gevolgen • Gevolgen van het hersenletsel voor het gezin/de partner en de omgeving • Communiceren met mensen met hersenletsel

Vervolgtrajecten Begeleiden van cliënten met hersenletsel in de praktijk

14

Begeleiden van leerlingen met hersenletsel in de onderwijspraktijk

15

Hersenletsel: Ondersteunen van cliënt en naasten

16

Professionaliseren van eigen handelen door reflectie

17

Regisseur van je eigen beroepsleven

17

Trainingen SOS-NAH als instrument bij hulpvraagverduidelijking

18

Werken met het begeleidingsmodel Hooi op je vork

19

Werken met de ondersteuningsroute Eigen Weg voor kinderen en jongeren

20

Professioneel omgaan met agressie bij cliënten met hersenletsel

21

Professioneel communiceren met de cliënt met hersenletsel

22

Begeleiden van cliënten met hersenletsel in de praktijk

Praktijk bijeenkomst voor begeleiders en verzorgende

De praktijkbijeenkomst is een logisch vervolg op de basiscursus Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel. In de bijeenkomst staat het bespreken en praktisch oefenen van complexe praktijksituaties centraal. Uitgangspunt is de casuïstiek die door de deelnemers wordt ingebracht. De praktijkbijeenkomst is uitermate geschikt om je met je team te verdiepen in de ondersteuning van cliënten met hersenletsel.

Doelgroep De bijeenkomst is bestemd voor begeleiders en verzorgenden. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, revalidatie, geestelijke gezondheidszorg, verpleeghuiszorg of thuiszorg.

Resultaat Je hebt nieuwe inzichten en inspiratie voor je werk met cliënten met hersenletsel. Je hebt praktische handvatten voor het omgaan met het gedrag en voor de methodische begeleiding van deze cliënten. Je kunt complexe praktijksituaties het hoofd bieden.

Vorm


maximaal 12 Duur

1 dag + gemiddeld 1 uur voorbereiding Data, tijden en plaats

in overleg Code



De bijeenkomst Van tevoren ontvang je een vragenformulier waarop je kunt aangeven welke praktijksituatie je wilt inbrengen. Op die manier kunnen we een programma samenstellen waarin jouw praktijk centraal staat. Kenmerken van de praktijkbijeenkomst zijn: • Concrete praktijksituaties • Reflectie op praktijkervaringen • Uitwisseling van informatie • Oefenen van praktijksituaties • Achtergrondinformatie • Handvatten voor de praktijk

Begeleiden van leerlingen met hersenletsel in de onderwijspraktijk

Praktijkbijeenkomst voor docenten en begeleiders bij het

De praktijkbijeenkomst is een logisch vervolg op de basiscursus Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel. In de praktijkbijeenkomst staat het bespreken van complexe praktijksituaties centraal. Uitgangspunt is de casuïstiek die door de deelnemers wordt ingebracht.

Resultaat

Doelgroep

De bijeenkomst

De cursus is bestemd voor leerkrachten, interne en ambulante begeleiders die werkzaam zijn in scholen voor speciaal onderwijs die leerlingen met hersenletsel opvangen. Daarnaast staat de cursus ook open voor remedial teachers en begeleiders/adviseurs van onderwijsbegeleidingsdiensten.

Van tevoren ontvang je een vragenformulier waarop je kunt aangeven welke praktijksituatie je wilt inbrengen. Op die manier kunnen we een programma samenstellen waarin jouw praktijk centraal staat. Kenmerken van de praktijkbijeenkomst zijn: • Concrete praktijksituaties • Reflectie op praktijkervaringen • Uitwisseling van informatie • Achtergrondinformatie • Handvatten voor de praktijk

Je hebt nieuwe inzichten en inspiratie voor je werk met leerlingen met hersenletsel. Je hebt praktische handvatten voor het omgaan met het gedrag van deze leerlingen en voor het onderwijs aan deze leerlingen. Je kunt complexe praktijksituaties het hoofd bieden.

speciaal onderwijs

Vorm


maximaal 12 Duur

1 dag + gemiddeld 1 uur voorbereiding Datum en plaats

in overleg Plaats

in overleg Code



Hersenletsel: ondersteunen van cliënt en naasten

Cursus Ambulante begeleiding

Hersenletsel betekent een breuk in de levenslijn. Het leven is niet meer zoals het was. Vooral de gevolgen op cognitief, emotioneel, gedragsmatig en relationeel gebied zijn ingrijpend, zowel voor de persoon met hersenletsel als voor het gezin. Het hele gezin – partner en kinderen – kan onder de gevolgen van hersenletsel lijden. De praktijkgerichte cursus Ondersteunen van de cliënt en zijn of haar naasten gaat in op de gevolgen van hersenletsel voor de cliënt en de directe omgeving en hoe je als hulpverlener hier ondersteuning kunt bieden.

Doelgroep De cursus is bestemd voor begeleiders die werkzaam zijn in de ambulante dienstverlening, MEE consulenten etc. Je dient te beschikken over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel. Daarnaast is het van belang dat je (ruime) ervaring hebt met het ondersteunen van gezinnen waarin een van de partners hersenletsel heeft.

Resultaat

Vorm


maximaal 15 Duur

2 x 1 dag + gemiddeld 2 uur voorbereiding per dag Data en plaats

in overleg Code



Je beschikt na de cursus over kennis en inzichten die van belang zijn voor de ondersteuning van gezinnen waarin één van de partners hersenletsel heeft opgelopen. Je kunt deze kennis en inzichten vertalen naar de praktijk en inzetten waar het gaat om het ondersteunen van een cliënt met hersenletsel en zijn directe omgeving.

De cursus Vooraf ontvang je een vragenformulier, waarmee we het programma optimaal kunnen afstemmen op jouw situatie. Tijdens de cursusdagen volg je minicolleges en ga je actief aan de slag via opdrachten en oefeningen. Er is volop ruimte voor inbreng van eigen praktijkvoorbeelden. Ter voorbereiding van de tweede bijeenkomst verzorg je in het kader van voorlichting over hersenletsel een korte presentatie over de gevolgen van hersenletsel. De cursus omvat twee bijeenkomsten van een dag:

Dag 1 • Gevolgen van hersenletsel voor het gezin • Omgaan met gedragsverandering • De veranderde rol van de partner

Dag 2 • De positie van kinderen • Verwerkingsprocessen in het gezin • Voorlichting geven • Visie op ondersteuning • Omgaan met lastige praktijksituaties In de cursus wordt gebruik gemaakt van de Zorgwijzer Partners van de Hersenstichting Nederland en het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak.

Begeleide intervisie

Het intervisietraject

Professionaliseren van eigen handelen door reflectie

Met een ervaren intervisiebegeleider bespreek je op een gestructureerde wijze de vragen en ervaringen die je in je werk bezighouden. Je leert al doende een of meer intervisiemethoden hanteren, zodat je de methode zelf kunt gaan toepassen in je team.

Werken met cliënten met hersenletsel vereist inlevingsvermogen, geduld en stressbestendigheid. Maar ook een professionele beroepshouding en een duidelijke en voorspelbare aanpak van jou en je collega’s. Intervisie is bij uitstek geschikt om te reflecteren op je persoonlijk functioneren, je professioneel functioneren en het functioneren van het team. De intervisie biedt je hulp bij het reflecteren op je wijze van werken, vooral je aanpak, je gedrag, wat je goed of minder goed afgaat. De intervisor stimuleert je om jezelf een spiegel voor te houden. De intervisie is gebaseerd op gelijkwaardigheid. Zo leer je met en van elkaar en kom je samen tot een betere werkuitvoering!

Vorm incompany of open inschrijving Aantal deelnemers 6 personen Duur basis: 4 x 2 uur

Doelgroep De intervisie is bedoeld voor behandelaars, begeleiders en verzorgenden en voor teams die werken met cliënten met hersenletsel. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, revalidatie, geestelijke gezondheidszorg, thuiszorg of verpleeghuiszorg. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat Je kunt probleemgericht werken en daarbij je collega’s raadplegen. Je kunt kritisch kijken naar je eigen handelen en – zo nodig – komen tot een andere aanpak in het werk.

follow-up: 2 x 2 uur + gemiddeld 1 uur voorbereiding per dagdeel Code basis: 6100 follow-up: 6101

Supervisie voor medewerkers die werken met cliënten met hersenletsel

Regisseur van je eigen beroepsleven Wil je wel eens reflecteren op je functioneren, zonder dat je dat meteen wilt delen met directe collega’s? Wil je samen met een paar collega’s een gericht supervisietraject? AXON leertrajecten beschikt over zeer ervaren docenten die ook supervisie kunnen bieden. Voor diverse beroepsgroepen die werken met mensen met hersenletsel hebben we ervaren deskundigen. Afhankelijk van de achtergrond, de werksituatie en de vraag wordt een passende koppeling gemaakt met een ter zake deskundige docent c.q. supervisor. Gezien het maatwerk zullen in onderling overleg nadere afspraken gemaakt worden. Code 6400 (individueel)

6410 (maximaal 4 personen) Info/aanmelding


SOS-NAH als instrument bij hulpvraagverduidelijking

Training Signalering gezinsproblematiek bij hersenletsel

In een gezinssysteem met een persoon met hersenletsel kunnen zich problemen voordoen in het functioneren van deze persoon en/of het gezinssysteem. Om in zo’n situatie passende ondersteuning te bieden zul je als hulpverlener de problemen eerst in kaart moeten brengen. De SOS-NAH is een hulpmiddel dat hier speciaal voor ontwikkeld is. SOS-NAH staat voor Signaallijst Onderkenning Systeemproblematiek Niet-aangeboren Hersenletsel. Met behulp van dit instrument kun je een antwoord vinden op vragen als: in welke mate en hoe spelen de beperkingen van het gezinslid met NAH een rol binnen het gezinssysteem? Zijn er systeemkenmerken die de ondersteuning van het gezinslid met NAH door het gezin extra moeilijk maken? Zo ja, in welke mate? Welke vorm van ondersteuning van het systeem kan het gezin als geheel verlichten? In de training leer je op een praktische manier het instrument SOS-NAH te gebruiken.

Doelgroep Vorm


maximaal 12 Duur

2 x 1 dag en 1 dagdeel + gemiddeld 3 uur voorbereiding Data en plaats

in overleg Code



De training is bestemd voor professionals die een taak hebben of krijgen bij het signaleren en rapporteren van de gevolgen van hersenletselproblematiek binnen gezinnen. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel. De training wordt gegeven op mbo+/hbo-niveau. Gezien de rol van de gedragskundige (orthopedagoog/psycholoog) of senior begeleider bij de SOS-NAH is het van belang dat hij/zij ook deelneemt aan de training.

Resultaat Je kunt binnen een gezinssysteem van een cliënt met hersenletsel via afname van de SOS-NAH problemen signaleren, scoren en rapporteren aan de gedragskundige. Vervolgens kun je samen met de gedragskundige de scores wegen, dit ter voorbereiding van het adviesgesprek met de cliënt.

De training In het eerste deel (2 x 1 dag) van de training oefen je in het afnemen van de SOS-NAH vragenlijst en het scoren van de uitspraken. Aan de hand van een video leer je de gevolgen van hersenletsel voor de omgeving kennen. Na het eerste deel ga je in de praktijk de SOS-NAH afnemen. Je praktijkervaringen bespreken we tijdens de terugkombijeenkomst (1 dagdeel) na ongeveer vier maanden. Voor de gedragskundige bestaat de mogelijkheid om aan het eind van de tweede dag met de trainer te overleggen over zijn/haar rol binnen de SOS-NAH, met name bij het vaststellen van de prioriteiten. Je maakt gebruik van het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak.

Werken met het begeleidingsmodel Hooi op je vork

Training Hooi op je vork voor begeleiders, verzorgenden,

Hersenletsel heeft ingrijpende gevolgen, zowel voor de persoon die het krijgt als voor de mensen in zijn of haar omgeving. Vaak is iemand met hersenletsel blijvend aangewezen op hulp. Het begeleiden van mensen met hersenletsel roept veel vragen op. Hoe help je iemand zijn leven weer op orde te krijgen? Wat wil die persoon bereiken en wat is er nog mogelijk? Hoe ga je om met ambities die niet meer aansluiten bij de huidige mogelijkheden? En wat doe je als iemand zich helemaal geen beeld van de toekomst kan vormen? Het begeleidingsmodel Hooi op je vork biedt praktische ondersteuning bij het vinden van antwoorden op deze vragen. Begeleider en cliënt gaan samen systematisch na hoe het leven van de cliënt er vroeger uitzag en wat hij nu belangrijk vindt. Vervolgens werken ze aan concrete doelen met het oog op een plezierige en zinvolle invulling van het leven.

Doelgroep De training is bestemd voor begeleiders en verzorgenden die met Hooi op je vork (gaan) werken. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, revalidatie, verpleeghuiszorg of geestelijke gezondheidszorg. Je hebt een beroepsopleiding op middelbaar of hoger niveau gevolgd. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat Je bent in staat de basisprincipes van Hooi op je vork toe te passen bij een eigen cliënt. Hierbij gaat het om beeldvorming aan de hand van leefgebieden (de fase van Ontdekken), het stellen van doelen (de fase van Ontwikkelen), de uitvoering en rapportage (de fase van Toepassing). Een belangrijk aandachtspunt vormt de communicatie met de cliënt.

Voor een optimaal resultaat is het van belang dat een gedragskundige of leidinggevende na afloop de deelnemers kan coachen bij de invoering van het begeleidingsmodel.

leidinggevenden en gedragskundigen

De training Er is een specifieke training voor: • wonen (code 5300) • dagbesteding (5320) NIEUW • ambulante begeleiding (5330) NIEUW Vooraf kies je een cliënt bij wie je het begeleidingsmodel gaat toepassen. De training omvat vijf bijeenkomsten. Aan de orde komen: • Hooi op je vork - wat wil je ermee, wat houdt de werkwijze in en hoe kijk je tegen cliënten aan? • Ontdekken - beeldvorming over de persoon • Ontdekken - beeldvorming over het leven (aan de hand van leefgebieden) • Ontwikkelen - doelen stellen, de ‘vraag achter de vraag’ • Toepassing - werken met het begeleidingsmodel in de praktijk Gemiddeld één maal per maand vindt een bijeenkomst plaats. Tussen de vierde en vijfde bijeenkomst liggen ongeveer twee maanden, zodat je de tijd hebt om in de praktijk ervaring op te doen met het begeleidingsmodel. Tijdens de laatste bijeenkomst staan deze ervaringen centraal. Een bijeenkomst duurt een dagdeel. Tijdens de training maak je gebruik van het boek Methodisch ondersteunen van mensen met hersenletsel. Greep op je leven met Hooi op je vork.

Vorm


maximaal 12 Duur

5 x 1 dagdeel + gemiddeld 1 uur voorbereiding per dagdeel. Data, plaats en tijden

in overleg Code



Werken met de ondersteuningsroute Eigen Weg voor kinderen en jongeren

Training Eigen weg voor begeleiders en opvoeders

Eigen weg is een praktische en volledige ondersteuningsroute voor het opvoeden van kinderen en jongeren met hersenletsel. Het is gebaseerd op ‘Hooi op je Vork’, het ondersteuningsmodel voor volwassenen met niet-aangeboren hersenletsel. Werken met ‘Eigen Weg’ zorgt voor meer inzicht in wat het kind/de jongere nodig heeft en betere afstemming in het gezin en/of met hulpverleners. Er is meer begrip tussen alle betrokkenen en duidelijkheid over wie wat wil en hoe dit aan te pakken.

Doelgroep De workshop is bestemd voor de medewerkers die werken met kinderen of jongeren met nietaangeboren hersenletsel en hun gezin. De deelnemers beschikken over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat • De deelnemer kan duidelijk krijgen wat het kind /de jongere nodig heeft en hoe dat het beste ondersteund kan worden • De deelnemer heeft vaardigheden om de afstemming en samenwerking in het gezin en/of met andere hulpverleners te verbeteren; • De deelnemer is in staat de onderlinge communicatie te bevorderen en goede onderlinge afspraken te maken zodat de betrokkenen meer op één lijn zitten; • De deelnemer is in staat het veranderingsproces in te zetten, te monitoren, te bespreken en te evalueren. Vorm incompany Aantal deelnemers 10 tot

maximaal 15 Duur 2 dagdelen + 1 uur voorbereiding per dagdeel Datum en plaats in overleg Code 5800 20

De workshop In deze workshop komen de volgende onderdelen aan bod: 1) de gevolgen van hersenletsel tijdens de ontwikkeling van het kind 2)de triade Kind-Ouders-Hulpverlener 3) de routekaart Eigen Weg: • de vertaling van wens in plan van aanpak • de beeldvorming van een kind met (nietaangeboren) hersenletsel • de samenhang vraag-mogelijkheden • het verandertraject Aan de hand van eigen casuïstiek zullen de diverse stations in de routekaart worden behandeld.

Literatuur Tijdens de workshop word gebruik gemaakt van het boek ‘Eigen Weg’, auteurs: Patty van Belle en Judith Zadoks.

Professioneel omgaan met agressie bij cliënten met hersenletsel

Training Gedrags-

Eén van de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel kan agressief gedrag zijn of beter gezegd: dreigend destructief gedrag met agressie als gevolg. Bij hersenletsel kan de oorzaak verschillend zijn. De agressie of het dreigend destructief gedrag kan het directe gevolg zijn van de hersenbeschadiging, maar het kan ook een reactie zijn op invloed van buitenaf.

De training

De cursus is bestemd voor begeleiders, verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaars die regelmatig werken met cliënten met hersenletsel en een bijdrage leveren aan de ondersteuning van deze cliënten. Je dient te beschikken over basiskennis van hersenletsel en de gevolgen daarvan.

Voor optimale afstemming van het programma op jouw situatie ontvang je van tevoren een vragenformulier, waarin je je ervaringen en leerwensen kenbaar kunt maken. De cursus omvat twee onderdelen en een terugkoppelingsdeel: A. Hersenletsel en agressie en B. Omgaan met agressief gedrag. Onderdeel A is gericht op kennis en inzicht ten aanzien van agressief gedrag bij cliënten met hersenletsel en onderdeel B op het oefenen in het omgaan met agressief gedrag. Beide onderdelen kunnen als één geheel of los van elkaar gevolgd worden. Het onderdeel Hersenletsel en agressie vormt een zinvolle aanvulling op trainingen Omgaan met agressief gedrag die de deelnemers mogelijk al elders hebben gevolgd.

Resultaat

Programma

Je beschikt na de training over kennis en inzicht ten aanzien van gedragsproblemen die zich voor kunnen doen bij cliënten met niet-aangeboren hersenletsel. Je kunt onderscheiden wat de oorzaak is van de gedragsproblemen en van daaruit de begeleiding vormgeven. Je bent in staat een signaleringsplan op te stellen en dit te gebruiken bij de beoordeling van het gedrag van de cliënt. Je maakt kennis met diverse begeleidingsmethoden. Je beschikt over een aantal veiligheidstechnieken, waardoor je in bedreigende situaties adequaat kunt optreden. Je bent in staat de begeleidingsstrategieën met collega’s kort te sluiten en teammethoden toe te passen, zodat er op één lijn gewerkt wordt.

A. De achtergronden van agressief gedrag bij nietaangeboren hersenletsel (1 dagdeel) • Hersenletsel algemeen • Agressie of dreigend destructief gedrag (DDG) • Verschijningsvormen van DDG • Oorzaken van agressief gedrag bij niet-aangeboren hersenletsel • Beleving

Doelgroep

problematiek

Vorm

incompany B. Omgaan met agressief gedrag (dagdelen 2, 3, 4 en 5) • Preventie • Handelingskader • Signaleringsplan • Fysieke training • Oefeningen (met een acteur)

Aantal deelnemers

maximaal 15 Duur

6 x 1 dagdeel + gemiddeld 1 uur voorbereiding per dagdeel Data en plaats

in overleg C. Terugkoppeling (dagdeel 6) Terugkoppeling van de training door middel van bespreking van eigen praktijkvoorbeelden.

Code



Professioneel communiceren met de cliënt met hersenletsel

Training Communicatieve vaardigheden

Gesprekken voeren met cliënten met hersenletsel kan jou als hulpverlener in lastige situaties brengen. Door het hersenletsel kan de cliënt reageren op een manier die je niet verwacht of waarmee je moeilijk kunt omgaan. Soms heb je het gevoel dat het gesprek volkomen mislukt is. Je hebt gemerkt dat je gedrag soms weerstand oproept, maar je weet niet precies waar dat aan ligt. Het kan ook moeilijk zijn, met de familie te communiceren: die maakt een eigen verwerkingsproces door en realiseert zich niet altijd wat hersenletsel inhoudt. De emoties van de familie kunnen bij jou irritaties oproepen. Je kunt je inleven in hun situatie, maar tegelijkertijd wil je een professionele distantie bewaren. Kortom, je wilt je communicatieve vaardigheden verder ontwikkelen om zo beter te kunnen samenwerken met de cliënt en zijn familie.

Doelgroep

Vorm


maximaal 10 Duur

basis: 4 x 1 dagdeel + gemiddeld 1 uur voorbereiding per dagdeel follow-up: 1 dagdeel (na ca. half jaar) Data en plaats

in overleg Code

basis: 6200 follow-up: 6210 Info/aanmelding


De training is bestemd voor begeleiders, verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaars die regelmatig gesprekken voeren met cliënten met hersenletsel en hun familie. Je bent werkzaam in de revalidatie, gehandicaptenzorg, thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg of verpleeghuiszorg. Je hebt een beroepsopleiding gevolgd op middelbaar niveau of hoger. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat Je bent je bewust van jouw manier van communiceren en van factoren die in de communicatie een rol spelen. Ook ben je je bewust van jouw positie in gesprekken met cliënten en hun familie en wat je met het gesprek wilt bereiken. Je bent in staat om op een effectieve manier te communiceren met een cliënt met hersenletsel en zijn familie.

De training Leren door doen staat in deze training centraal. Je oefent verschillende lastige gesprekssituaties. Aan het begin van de training maak je een sterkte/zwakte analyse van jouw manier van communiceren. Je formuleert verbeterpunten waaraan je tijdens de training wilt werken. Voorafgaand aan elke trainingsbijeenkomst vragen we je een lastige gesprekssituatie met een cliënt of familie te beschrijven. Tijdens de training analyseren we deze praktijksituatie, onder meer via oefeningen. Tijdens de feedback en reflectie op de oefeningen krijg je inzicht in je gedrag en eventuele verbeterpunten. Tussen de trainingsdagen oefen je in de praktijk met je verbeterpunten. Je maakt hiervan een reflectieverslag dat in de volgende bijeenkomst wordt besproken.

Workshops Introductie • Omgaan met cliënten met hersenletsel voor begeleiders of ondersteunend personeel en vrijwilligers • Kennismaking met het begeleidingsmodel Hooi op je vork

24 25

Werken met cliënten met hersenletsel in de praktijk • Verdieping in de gevolgproblematiek van hersenletsel (NIEUW – Masterclasses) • Begeleiden van patiënten met hersenletsel in de eerste lijn • Omgaan met mensen met hersenletsel in het indicatietraject • Cognitive Disabilities Model • De kunst van het methodisch werken

26 27 28 29 30

Omgaan met specifieke problemen • De langetermijnzorg voor mensen met de meest ernstige vormen van hersenletsel • Professioneel omgaan met psychiatrische stoornissen • Professioneel omgaan met verslaving bij mensen met hersenletsel • Professioneel omgaan met emotionele veranderingen • Effectief begeleiden van cliënten met geheugenproblemen • Begeleiden van verschillende typen cliënten met hersenletsel • Professioneel omgaan met impulscontrolestoornissen • De paradox van het functioneren in een groep

31 32 32 33 33 34 34 35

Werken met direct betrokkenen • De partner leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel • Kinderen voorbereiden op de gevolgen van hersenletsel bij een ouder

35 36

23

Omgaan met cliënten met hersenletsel Introductieworkshop voor begeleiders of ondersteunend personeel en vrijwilligers Veel mensen werkzaam in de zorg en dienstverlening en in de arbeidsintegratie hebben al of niet regelmatig te maken met een persoon met niet-aangeboren hersenletsel. Deze medewerkers krijgen dan ook vaak te maken met het 'andere' gedrag van deze cliënten. Door meer te weten over de achtergronden van dit gedrag zullen de medewerkers meer begrip hebben voor een cliënt met hersenletsel. In deze workshop krijgen de deelnemers praktische informatie over de gevolgen van hersenletsel en adviezen hoe ze daarmee in hun contacten met cliënten met hersenletsel kunnen omgaan.

Het niveau en de inhoud van de workshop wordt aangepast op de betreffende doelgroep.

a) Professionals begeleiders, verzorgenden, verpleegkundigen (gemiddeld MBO 3 niveau) die werkzaam zijn in bijvoorbeeld de ouderenzorg, de verstandelijk gehandicaptenzorg en die in hun werk af en toe te maken hebben met één of meerdere cliënten met hersenletsel

Doelgroep

Vorm incompany Code 8912

De workshop wordt aangeboden voor diverse doelgroepen (zie hieronder).

b) Ondersteunend personeel en vrijwilligers

Resultaat De deelnemers hebben meer begrip voor het gedrag van cliënten met hersenletsel. Ze beschikken over een aantal praktische handvatten om in dagelijkse situaties en of in de arbeidssituatie te kunnen reageren op gedrag ten gevolge van hersenletsel.

De workshop Tijdens de workshop gaan we vooral praktisch aan de slag. Dat betekent bijvoorbeeld dat je je eigen ervaringen in de omgang met iemand met hersenletsel kunt inbrengen. Maar ook de docent zal praktijkvoorbeelden inbrengen en behandelen. Je krijgt praktische adviezen hoe je met een cliënt met hersenletsel kunt omgaan. Aantal deelnemers maximaal 20 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg

24

Doelgroepen

huishoudelijke en technische medewerkers, secretariaatsmedewerkers, vrijwilligers, chauffeurs en voor andere medewerkers die in hun werk te maken hebben met mensen met hersenletsel. Vorm incompany Code 8911

Kennismaking met het begeleidingsmodel Hooi op je vork Workshop voor begeleiders, verzorgenden, paramedici, leidinggevenden en gedragskundigen Hooi op je vork is een praktische (wetenschappelijk gevalideerde) methode voor het begeleiden van mensen met hersenletsel. Ben je geïnteresseerd in deze methode of ben je van plan Hooi op je vork in te voeren? Deze informatieve, enthousiasmerende workshop biedt je de mogelijkheid in korte tijd met Hooi op je vork kennis te maken.

De workshop

Doelgroep

Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 20 Duur 1 dagdeel Datum en plaats in overleg Code 5100

De workshop is bedoeld voor begeleiders, verzorgenden, paramedici, gedragskundigen en leidinggevenden die zich willen informeren over het begeleidingsmodel. De workshop is ook geschikt als aftrap voor de invoering van het begeleidingsmodel in je organisatie.

Tijdens de workshop krijg je informatie over Hooi op je vork als begeleidingsmodel voor mensen met hersenletsel. Via praktische oefeningen maak je kennis met de werkwijze. Aan de hand van een video komt de samenhang tussen hersenletselkenmerken en begeleidingsaspecten op een praktische manier aan bod.

Resultaat Je bent je ervan bewust dat begeleiding van cliënten met hersenletsel een specifieke, individugerichte aanpak vraagt. Je bent op de hoogte van de uitgangspunten van het begeleidingsmodel Hooi op je vork. Je hebt kennisgemaakt met de stappen waaruit het model bestaat (ontdekken, ontwikkelen) en de kapstok waaraan informatie wordt opgehangen (leefgebieden).

25

Verdieping in de gevolgproblematiek van hersenletsel NIEUW Masterclasses voor psychologen en andere gedragskundigen Werken met cliënten met hersenletsel vereist specifieke kennis t.a.v. cognitie, emotie en gedrag. Gedragskundigen hebben, als zij gaan werken met cliënten/patiënten met hersenletsel, behoefte aan verdieping in de gevolgproblematiek. Vanuit hun specialistische kennis begeleiden zij behandelingstrajecten, begeleiden teams van uitvoerend werkers en bieden diagnostische ondersteuning.

De Masterclasses Door middel van een ‘reis’ langs een aantal specialisten op het gebied van gevolgproblematiek bij hersenletsel krijg je een palet van onderwerpen aangeboden. Het traject bestaat uit zes bijeenkomsten van drie uur en beslaat een langere periode. De bijeenkomsten vinden plaats in een vaste frequentie, bijvoorbeeld eenmaal per maand. De volgende onderwerpen komen aan de orde:

Doelgroep De masterclasses zijn bedoeld voor psychologen en orthopedagogen die werken met cliënten met hersenletsel. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, revalidatie, geestelijke gezondheidszorg, thuiszorg of verpleeghuiszorg. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat Je hebt meer kennis over de aspecten cognitie, emotie en gedrag bij cliënten met hersenletsel. Je hebt inzicht in een aantal veelvoorkomende gevolgstoornissen en hebt handvatten om op basis hiervan een behandelplan/begeleidingsplan op te (laten) zetten.

Cognitie • aandacht • geheugen • executieve functies Emotie • stemmingsstoornissen • angststoornissen • verwerkingsproblematiek Gedrag • agressieproblematiek • inactiviteit/passiviteit • seksualiteit Bij voldoende aanmeldingen wordt het programma samengesteld op basis van bovenstaande indeling. Vorms Open inschrijving Aantal deelnemers 10 tot 15 personen Duur 6 x 1 dagdeel Code 6300

26

Begeleiden van patiënten met hersenletsel in de eerste lijn Workshop voor eerstelijnsfunctionarissen De eerstelijnspraktijk is vaak het eerste loket waar men met problemen naartoe gaat. Je kunt hierbij denken aan slapeloosheid, agressie, vermoeidheid, relatieproblemen door veranderde rollen in het gezin, et cetera. Het is essentieel dat in een vroeg stadium het probleem herkend wordt als mogelijk gevolg van hersenletsel, zodat daarbij de juiste verwijzing en behandeling in gang kunnen worden gezet.

Doelgroep De workshop is bestemd voor eerstelijnsfunctionarissen, huisartsen, medewerkers van huisartsenpraktijken, gespecialiseerder verpleegkundigen, et cetera, die zich willen verdiepen in de groep patiënten met niet aangeboren hersenletsel.

Resultaat

De workshop De workshop kent meerdere varianten en wordt opgebouwd op basis van de vraag van de groep die de scholing krijgt. Onderdelen zijn onder meer: • Wat is hersenletsel en wat zijn de oorzaken • Wat zijn de gevolgen voor het dagelijks functioneren • Signaleren van problemen ten gevolge van hersenletsel • Hoe ga je om met patiënten met hersenletsel • Wat zijn de gevolgen van het hersenletsel voor de omgeving (gezin, partner, kinderen) • Hoe en naar wie verwijs je Aantal deelnemers maximaal 15 Duur, data en plaats in onderling overleg nader te bepalen Code 8330

In deze workshop verwerf je elementaire kennis van de diverse vormen van hersenletsel en met name van de gevolgen van het letsel. Hierdoor ben je in staat vroegtijdig klachten en problemen van patiënten te herkennen als mogelijke gevolgen van hersenletsel.

27

Omgaan met personen met hersenletsel in het indicatietraject Workshop voor WMO-functionarissen en medewerkers van indicatieorganen Door de verschuivingen van de AWBZ naar de WMO komen steeds meer mensen met hersenletsel in aanraking met het WMO-loket of met een daaraan verwant indicatieorgaan. Het WMO-loket is vaak het adres waar men aanklopt als men vanwege beperkingen een vraag heeft om ondersteuning in de thuissituatie, hulpmiddelen nodig heeft of op zoek is naar werk of dagbesteding. Door de beperkingen die het gevolg zijn van het hersenletsel kan het lastig zijn om een goed inventariserend gesprek met de hulpvrager te hebben.

De workshop De workshop kent meerdere varianten en wordt opgebouwd op basis van de vraag van de deelnemers. Onderdelen zijn onder meer:

Deel 1 • Wat is hersenletsel en wat zijn de oorzaken • Wat zijn de gevolgen voor het dagelijks functioneren • Signaleren van problemen ten gevolge van hersenletsel

Deel 2 Doelgroep De workshop is bestemd voor WMO-functionarissen, functionarissen van indicatieorganen, etc.

Resultaat In deze workshop verwerf je elementaire kennis van hersenletsel en van de gevolgen ervan. Ook heb je een aantal handvatten om adequaat een gesprek met de betreffende persoon (en zijn ‘systeem’. Daardoor kun je gezamenlijk tot een goede analyse van de (gevolg)problemen komen en met elkaar een plan uitzetten.

28

• Hoe ga je om met mensen met hersenletsel • Wat zijn de gevolgen van het hersenletsel voor de omgeving (gezin, partner, kinderen) • Hoe kom je tot een goede indicatie en plan van aanpak c.q. verwijzing. Aantal deelnemers maximaal 15 Duur, data en plaats in onderling overleg nader te bepalen Code 8350

Cognitive Disabilities Model Workshop Praktische handvatten voor het werken met mensen met hersenletsel Met behulp van het (herziene) Cognitive Disabilities Model, ontwikkeld door Claudia Allen in de VS, is het mogelijk op een relatief eenvoudige manier de aard en de ernst van cognitieve beperkingen in te schatten, het gedrag beter te leren begrijpen en daarop aangepaste zorg- en begeleiding te kunnen bieden. Het Cognitive Disabilities Model onderscheidt zes niveaus van cognitief functioneren. Voor elk van deze niveaus geeft het model antwoorden op vragen zoals: • Wat kan een cliënt die op dit niveau functioneert nog wel? Wat niet meer? • Hoe kunnen we hem of haar stimuleren? • Kan hij/zij nog alleen wonen en hoeveel begeleiding heeft hij nodig bij het wonen? • Kan hij/zij nog zelfstandig zijn medicatie innemen? • Is deze persoon gebaat bij een vast dagprogramma? En zo ja, hoe moet dat er dan uitzien? • Heeft het zin om te proberen hem/haar nog iets nieuws te leren? En zo ja, op welke manier?

De workshop In de workshop wordt uitleg gegeven van de zes niveaus van functioneren. Met behulp van video en oefening vindt een vertaalslag plaats naar de praktijk. Er wordt uitleg gegeven onder de manier waarop het niveau bepaald wordt. Tenslotte gaat de groep zelf aan de slag om te ervaren hoe met deze indeling gewerkt kan worden. Daarvoor kunnen de deelnemers hun eigen voorbeelden inbrengen. Vorm incompany Aantal deelnemers 10 tot 15 deelnemers Duur 1 dag + gemiddeld 1 uur voorbereiding Duur, data en plaats in overleg Code 8310

Doelgroep De workshop is bestemd voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten en/of patiënten met hersenletsel. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat Je hebt inzicht in de 6 niveaus van functioneren. Je bent in staat vanuit deze niveaus te werken met een gericht ondersteuningsplan dat door de ergotherapeut is samengesteld.

29

De kunst van methodisch werken Workshop over de basisprincipes van methodisch werken

Mensen met een niet-aangeboren hersenletsel worden steeds meer gestimuleerd terug te keren in de maatschappij. Tijdens de acute- en revalidatiefase wordt veel tijd en aandacht besteed aan het (weer) verbeteren van vaardigheden, maar vaak in de chronische fase, in de eigen omgeving zullen zij behoefte hebben aan verdere training. Doelgericht werken aan verandering is de vraag die steeds meer gesteld wordt; ook in de chronische fase. Deze training gaat om praktische vaardigheden bijvoorbeeld m.b.t. het wonen, leren omgaan met beperkingen ofwel de gevolgen van het hersenletsel, het vinden van een nieuw evenwicht in hun leven; hoe ondersteun je dat op methodische wijze.

Doelgroep De training is bestemd voor begeleiders en verzorgenden. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, revalidatie, verpleeghuiszorg of geestelijke gezondheidszorg. Je hebt een beroepsopleiding op middelbaar of hoger niveau gevolgd. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat De deelnemer is in staat de basisprincipes van methodisch werken toe te passen in de werksituatie. Hierbij gaat het om beeldvorming van de cliënt, het stellen van doelen, de uitvoering en rapportage. Een belangrijk aandachtspunt vormt de communicatie met de cliënt. Bij behandeling is sprake van de inzet van een multidisciplinair team, waarbij de verantwoordelijkheid ofwel bij een arts ligt ofwel bij een gedragskundige ligt. Samenwerking in dit verband en goed de eigen rol kennen is van wezenlijk belang.

30

De workshop Men leert een 0-meting te doen op basis van een persoonsbeeld, medische en andere achtergrondinformatie. Binnen het multidisciplinaire team worden doelen gesteld, die de deelnemer vervolgens vertaalt naar het werken in de praktijk en met de cliënt nader afstemt. De deelnemer is vervolgens in staat kort en bondig te rapporteren. Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 3 x 1 dagdeel + gemiddeld 1 uur voorbereiding per dagdeel Datum en plaats in overleg Code 8910

De langetermijnzorg voor mensen met de meest ernstige vormen van hersenletsel Gelieerd aan het onderzoeksprogramma ‘Niemand tussen Wal en Schip’ van de Universiteit van Nijmegen o.l.v. Jan Lavrijsen. In de zorg- en dienstverlening aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel onderscheidt zich een groep van veelal jonge mensen die in de bloei van hun leven door een acute hersenbeschadiging zoals een ongeluk of zuurstoftekort in coma raken. Als zij binnen enkele dagen tot weken hun ogen openen, een slaap-waakritme vertonen, maar daarbij geen tekenen van bewustzijn meer vertonen, werd hun toestand internationaal al meer dan 35 jaar aangeduid als vegetative state. In de Nederlandse taal werd dit vertaald met ‘vegetatieve toestand’. Inmiddels is de naam van deze groep veranderd in ‘Unresponsive wakefulness syndrome (UWS)’ ofwel ‘Niet-responsief waaksyndroom’ (NWS). Ook binnen deze groep is iedere patiënt of cliënt weer anders. De één reageert wel op prikkels van buitenaf, de ander niet. Zo heeft een aantal ex-comapatiënten zich door specifieke stimulatie weer tot een hoger niveau van bewustzijn en communicatie kunnen ontwikkelen. Tevens komt men bij deze groep ook patiënten tegen met het locked-in syndroom. De patiënten die tot deze doelgroep behoren worden veelal verzorgd in verpleeghuizen of voorzieningen voor mensen met complexe beperkingen. De meeste verpleeghuizen/voorzieningen die deze groep opvangen hebben vaak maar de zorg over een paar van deze bewoners, waardoor het moeilijk is expertise rondom de problematiek en de psychosociale gevolgen te verwerven. Vaak is er sprake van handelingsverlegenheid en een moeizame afstemming met naast betrokkenen van de patiënt of cliënt over de kwaliteit van leven en dienstverlening.

Doelgroep De workshop is bestemd voor leden van het multidisciplinarie team betrokken bij de deze doelgroep, zoals specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundigen, paramedici, verzorgenden, begeleiders. Men heeft bij voorkeur basiskennis over de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel.

Maatwerk Juist omdat de doelgroep relatief klein is en verspreid verblijft is er veelal sprake van een op één of een paar individu(en) per voorziening. Dit maakt het enerzijds mogelijk, maar anderzijds ook noodzakelijk om een op die situatie afgestemd aanbod te doen. Onderstaand vindt u een voorbeeld van een mogelijk aanbod.

Resultaat De deelnemers hebben inzicht in de vormen van ernstig hersenletsel, de gevolgen van ernstig hersenletsel bij patiënten die gedurende langere tijd in coma zijn (of zijn geweest), enig inzicht in revalidatiemogelijkheden en de beperkingen hierbij. Voorts hebben zij inzicht gekregen in de morele dilemma’s die spelen bij de zorg aan deze bewoners, handvatten gekregen voor het aangaan van gesprekken met familie.

De workshop De inhoud van de workshop wordt afgestemd op de eigen praktijksituatie. Het eerste deel van de workshop is met name bedoeld voor alle professionals betrokken bij de bewoners met een laagbewustzijnsniveau in het algemeen. De workshop kan gezien worden als een klinische les waarin diverse onderdelen van de problematiek aan de orde komen. Het tweede deel van de workshop is met name bedoeld voor de directe betrokken professionals bij de betreffende bewoners. Aan de hand van de casusbespreking komen diverse onderdelen van de problematiek aan de orde. Het programma ziet er als volgt uit:

Dagdeel 1 • • • • • •

Uitgebreide informatie over de opbouw van de hersenen De werking van de verschillende delen De soorten letsel en gevolgen ervan Revalidatie, herstelprocessen en -fases Bewustzijnsstoornissen De relatie met de familie en naastbetrokkenen. (De eigen casuïstiek zal zoveel mogelijk als voorbeeld gebruikt worden bij de behandeling van de stof.)

Dagdeel 2 • Langetermijnzorg voor mensen met ernstige beperkingen • Bewustzijnsstoornissen; • Moreel beraad, met daarin pijnbeleving, afstemming zorgverleners en familie, toekomstperspectief, e.d. (Ook hier wordt de eigen casuïstiek als basis gebruikt.) Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 2 x 1 dagdeel Code 9910/9915

31

Professioneel omgaan met psychiatrische stoornissen Workshop Hersenletsel en psychiatrie

Professioneel omgaan met verslaving bij mensen met hersenletsel Workshop Hersenletsel en verslaving

Een aantal mensen met hersenletsel ontwikkelt gedrag met psychiatrisch aandoende verschijnselen. Voorbeelden hiervan zijn: angst, wanen, stemmingsstoornissen zoals depressie en agressie. Inzicht in dergelijke problematiek en de manier waarop de diverse beschadigingen elkaar (mogelijk) beïnvloeden vormt de basis voor een effectieve behandeling en begeleiding.

Een aantal mensen met hersenletsel heeft naast het letsel ook een vorm van verslaving. Inzicht in deze dubbele problematiek en de manier waarop de diverse beschadigingen elkaar (mogelijk) beïnvloeden vormt de basis voor een effectieve behandeling en begeleiding.

Doelgroep Doelgroep De workshop is bestemd voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten met hersenletsel in combinatie met psychiatrische aandoeningen of psychiatrische verschijnselen.

De workshop is bestemd voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten met hersenletsel in combinatie met verslaving. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel.

Resultaat

Resultaat

Je hebt inzicht gekregen in het hersenletsel dat psychiatrisch aandoende problemen kan veroorzaken. Je hebt basale kennis van belangrijke kenmerken van gedragssymptomen en behandelrichtingen. Je kent de belangrijkste bejegeningstrategieën en de praktische uitwerking hiervan. Vanuit deze kennis kun je naasten informeren en begeleiding bieden.

Je hebt een duidelijke visie op behandeling van verslaving. Je hebt inzicht in het verslavingsproces. Je hebt inzicht in het effecten van verslaving voor de persoon met hersenletsel op alle belevingsgebieden. Je kent de belangrijkste bejegeningsstrategieën en de praktische uitwerking hiervan. Hier vanuit heb je inzicht in de begeleiding van de cliënt. Vanuit deze kennis kun je naasten informeren.

De workshop

De workshop

Bespreking van eigen casuïstiek loopt als een rode draad door de workshop. Daarbij gaat het om leren met en van elkaar. Een belangrijk doel is te komen tot een eenduidige aanpak samen met je collega’s. De volgende onderwerpen kunnen aan de orde komen: • Hersenbeschadigingen met risico op psychiatrische verschijnselen • Gevolgen voor het dagelijks leven • Handelingsverlegenheid

De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Indeling van verslavende middelen • Gewenning, afhankelijkheid, craving (= de pathologische zucht) en terugvallen • De complexiteit van craving in het dagelijks leven, vertaald naar de diverse levensgebieden • Handelingsverlegenheid • Beheersing versus gedragsbeïnvloeding

Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag of 1 dagdeel Datum en plaats in overleg Code 8700/8710

32

Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dagdeel Datum en plaats in overleg Code 8750

Professioneel omgaan met emotionele veranderingen Workshop Emotionele veranderingen na hersenletsel

Effectief begeleiden van cliënten met geheugenproblemen Workshop Geheugenproblemen na hersenletsel

Emotionele veranderingen na hersenletsel komen vaak voor en in allerlei variaties. De gevolgen zijn ingrijpend en leiden in het dagelijks leven nogal eens tot kwalificaties als bot, kortzichtig, egoïstisch, hardleers en gevoelloos. Kwalificaties waar cliënten meestal in hoge mate zelf verantwoordelijk voor worden gehouden. Inzichten in de werkelijke aard van emotionele veranderingen na hersenletsel en de reikwijdte hiervan zijn de laatste jaren sterk toegenomen.

Mensen met hersenletsel hebben vaak te maken met geheugenproblematiek. In de workshop leer je hoe je cliënten met geheugenproblemen kunt begeleiden, zodat hun greep op het leven wordt versterkt.

Doelgroep De workshop is bestemd voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten met hersenletsel en geheugenproblemen.

Doelgroep De workshop is bedoeld voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten bij wie emotionele veranderingen na hersenletsel een rol spelen. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, thuiszorg, revalidatie, verpleeghuis, geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuis of bij een MEE-organisatie.

Resultaat

Resultaat

De workshop

Je hebt inzicht in de meest voorkomende emotionele veranderingen na hersenletsel en de gevolgen hiervan in het dagelijks leven. Je kunt onderscheiden welk soort emoties intact zijn en welke emoties zijn verminderd of zelfs weggevallen. Je kunt je bejegening en begeleiding hierop afstemmen en de cliënt en diens directe omgeving effectief over emotionele veranderingen informeren en adviseren.

Na een korte inleiding over geheugenproblematiek bij mensen met hersenletsel vormen oefeningen de rode draad van de dag. Je oefent in het toepassen van de theorie in praktijkvoorbeelden. Hierbij sluiten we aan bij je eigen werksituatie. De volgende onderdelen komen aan bod: • Soorten geheugenproblemen • Herkenning van geheugenproblemen • De begeleiding bij geheugenproblemen

De workshop

Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg Code 8200

Naast informatie in de vorm van een minicollege staat interactieve deelname centraal. Er is volop ruimte voor bespreking van relevante casuïstiek. Je scherpt je waarneming, professionele attitude en interventies.

Je hebt kennis van verschillende soorten geheugenproblemen. Op basis daarvan kun je cliënten met een geheugenprobleem effectief ondersteunen door aanpassing van de omgeving, aanleren van het gebruik van externe hulpmiddelen, inbouwen van vaste routines en aanleren van geheugenstrategieën.

– Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg Code 8800

33

Begeleiden van verschillende typen cliënten met hersenletsel Workshop De cliënt als voorbijganger, zoeker of klant Een gevolg van hersenletsel kan zijn dat een cliënt geen of beperkt ziekte-inzicht heeft. De mate van inzicht in de eigen mogelijkheden en beperkingen bepaalt of de cliënt al of niet een hulpvraag heeft. Als de cliënt geen hulpvraag heeft, komt deze vraag vanuit het sociale netwerk. Als de cliënt wel een hulpvraag heeft, kan deze variëren van vaag tot duidelijk.

Professioneel omgaan met impulscontrolestoornissen Workshop Grensoverschrijdend gedrag bij mensen met hersenletsel Mensen met hersenletsel kunnen last krijgen van verlies van impulscontrole. Dit kan leiden tot grensoverschrijdend gedrag in de vorm van ontremming en/of agressie. Informatie over de achtergronden is belangrijk, evenals inzicht in mogelijke aanleidingen tot impulscontroleverlies. Dit kan de veiligheid van de werkomgeving bevorderen of herstellen en het functioneren van professionals ten goede komen.

Doelgroep De workshop is bestemd voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten met hersenletsel die geen of beperkt ziekte-inzicht hebben. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, thuiszorg, revalidatie, verpleeghuis, geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuis of bij een MEE-organisatie.

Doelgroep

Resultaat

De workshop is bedoeld voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten met hersenletsel bij wie impulscontroleverlies optreedt of mogelijk aan de orde komt. Je bent werkzaam in de gehandicaptenzorg, thuiszorg, revalidatie, verpleeghuis, geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuis of bij een MEE-organisatie.

Je kunt verschillende typen cliënten onderscheiden en je interventies hierop afstemmen.

Resultaat

De workshop Je oefent in het herkennen van verschillende typen cliënten. Ook oefen je in het toepassen van bijbehorende interventies. Bij de cursus wordt gebruik gemaakt van het boek Heb ik een probleem dan? Ziektebesef en interventies door Arno Prinsen. Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg Code 8900

Je hebt inzicht in de meest voorkomende vormen van impulscontroleverlies en hiermee samenhangend grensoverschrijdend gedrag. Je kunt dit gedrag in een vroeg stadium herkennen en adequate maatregelen nemen. Je kunt een bijdrage leveren aan veilige werkomstandigheden en een eenduidige omgang met cliënten bij wie dit gedrag voorkomt. Ook kun je gezinsleden of partners informeren en begeleiding bieden.

De workshop Van tevoren inventariseren we welke casuïstiek je wilt inbrengen, zodat we daarmee bij het samenstellen van het programma rekening kunnen houden. Bespreking van deze casuïstiek loopt als een rode draad door de workshop. Daarbij gaat het om leren met en van elkaar. Een belangrijk doel is te komen tot een eenduidige aanpak met je collega. Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg Code 8100

34

De paradox van het functioneren in een groep Workshop voor (groeps)begeleiders

De partner leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel Workshop Hersenletsel krijg je niet alleen

Voor mensen met hersenletsel is het verblijven in een groep een bijna onmogelijke opgave. Toch kunnen en willen mensen met hersenletsel niet alleen en in sociaal isolement leven. Hoe ga je om met die paradox? Hoe ondersteun je mensen in een voor hen schijnbaar onmogelijke situatie? Als instrument in dergelijke processen gebruik je jezelf. Hoe is je houding tegenover de groep en tegenover het individu? Hoe treed je de groep tegemoet, wat is je attitude?

Doelgroep De workshop is bestemd voor begeleiders en verzorgenden in de gehandicaptenzorg, revalidatie, geestelijke gezondheidszorg of verpleeghuiszorg.

Als hulpverlener kun je te maken krijgen met de partner van de cliënt met hersenletsel. De gevolgen van hersenletsel zijn voor de partner en de kinderen ingrijpend. Het gaat om gevolgen op cognitief, gedragsmatig, emotioneel en relationeel gebied.

Doelgroep De workshop is bestemd voor professionals die intramuraal of ambulant werken of gaan werken met partners van mensen met hersenletsel.

Resultaat Je kunt een partner voorbereiden op het samenleven met de partner met hersenletsel en daarvoor handreikingen bieden.

Resultaat Je hebt inzicht in de processen waarmee iemand met nietaangeboren hersenletsel geconfronteerd wordt als hij in groepsverband moet functioneren. Je bent in staat de diverse elementen van het groepsfunctioneren te onderscheiden en te analyseren. Op grond van die analyse ben je in staat de ondersteuning vorm te geven. Je hebt zicht op je eigen rol in het groepsproces en kunt gebruik maken van je eigen mogelijkheden om mensen en processen te sturen.

De workshop Tijdens de workshop zullen eigen ervaringen en dilemma’s geanalyseerd worden op basis van de systeemtheorie. Op interactieve wijze zal het groepsfunctioneren geanalyseerd worden. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Wat betekent het verblijven van iemand met hersenletsel in een groep met meerdere personen • Het systeemtheoretisch model

De workshop Je leert hoe je de partner kunt voorbereiden op de nieuwe situatie. Wat moet hij weten van de gevolgen van hersenletsel? Hoe kan hij reageren op het veranderde gedrag? Hoe bewaakt hij zijn eigen grenzen? De volgende onderdelen komen aan bod: • De gevolgen van hersenletsel op cognitief, emotioneel en gedragsmatig gebied • Omgaan met ongewenst gedrag • Gevolgen voor de relatie Vorm incompany

Indien u interesse heeft deze cursus als open inschrijving te volgen, neem dan contact op met het secretariaat Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dagdeel Datum en plaats in overleg Code 8400

Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 1 dag Datum en plaats in overleg Code 8950

35

Kinderen voorbereiden op de gevolgen van hersenletsel bij een ouder Workshop Kinderen van een ouder met hersenletsel Ongeacht hun leeftijd krijgen kinderen altijd te maken met de gevolgen van het hersenletsel bij een van hun ouders. Hun leeftijd bepaalt mede hoe je ze daarop voorbereidt. Vanuit hun natuurlijke neiging de kinderen te beschermen hebben ouders daarmee vaak grote moeite. Met als ongewenst effect dat kinderen zich buitengesloten voelen. Hoe bereid je kinderen voor op de gevolgen van het hersenletsel bij een van de ouders? Hoe voorkom je dat ouders hun kinderen overvragen, of juist ondervragen?

Doelgroep De workshop is bestemd voor beroepskrachten (maatschappelijk werker, ambulant begeleider, consulent, verpleegkundige of leerkracht) die (meer) aandacht willen besteden aan kinderen waarvan een ouder hersenletsel heeft. Je beschikt over basiskennis van de gevolgen van hersenletsel. De workshop is op hbo-niveau.

Resultaat Je kunt een kind voorbereiden op de gevolgen van het hersenletsel bij een van zijn ouders op een wijze die past bij zijn leeftijd.

36

De workshop De workshop is een combinatie van het volgen van minicolleges en het bespreken van casuïstiek. De volgende onderdelen komen aan de orde: • De gevolgen van hersenletsel op cognitief, emotioneel en gedragsmatig gebied • De positie van het kind in een gezin met hersenletsel • Het kind helpen bij het invullen van zijn (nieuwe) rol • Taken van het kind in de nieuwe situatie • Begeleiding van het kind • Gevolgen voor school en de omgang met vriendjes Vorm incompany Aantal deelnemers maximaal 15 Duur 0,5 dag Data, tijden en plaats in overleg Kosten in overleg Cursuscode 8501

Cursusdata en prijzen open inschrijving 2016 In 2016 willen we flexibeler inspelen op individuele cursusvragen. Onderstaande cursussen worden in ieder geval gepland; de data vindt u op onze website www.axonleertrajecten.nl onder het tabblad ‘Inschrijving & data’. Daarnaast zullen we op grond van de binnenkomende vragen workshops zoals genoemd in deze programmagids gaan aanbieden als open inschrijving. Ook hiervoor vindt u regelmatig meer informatie op onze website. Ook via de nieuwsbrieven en Twitter houden we u graag op de hoogte van deze mogelijkheden. Als u zelf een workshop zou willen volgen, kunt u dat kenbaar maken door het aanvraagformulier op onze website in te vullen. Cursusprijzen open inschrijving 2016 code titel

duur

prijs p.p.

2061

Basiscursus Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel (post-hbo) Let op: dit jaar is de cursus in het voorjaar: Data: 2/1, 2/2, 16/2, 8/3, 5/4 en 19/4/2016

6 x 1 dag (3 modulen)

€ 1.400,–*

3031

Basiscursus Professioneel omgaan met leerlingen met hersenletsel data zie onze website

3 x 1 dag

€ 795,–*

4041

Basiscursus Professioneel begeleiden van cliënten met hersenletsel bij arbeidsintegratie data zie onze website

4 x 1 dag

€ 1.060,–

Genoemde prijzen zijn inclusief koffie, thee, fris, lunch en cursusmap. * De cursusprijs is exclusief het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak (€ 36,50 prijspeil 2015). Het boek ontvang je van AXON tegelijk met de cursusmap. Prijzen zijn geldig tot 1-1-2017. We kunnen de bovenstaande cursussen en workshops ook incompany uitvoeren. Neem voor een offerte contact op met het secretariaat (telefoon 024 206 1030).

Op basis van vragen uit het veld zullen in 2016 meer workshops en trainingen via de open inschrijving gegeven worden. Voor een actueel overzicht van de open inschrijvingen, zie onze website www.axonleertrajecten.nl onder ‘Inschrijving & data’.

37

Docenten Met al je vragen kun je telefonisch of per e-mail bij ons terecht. Je krijgt dan informatie van een medewerker van ons secretariaat. Wil je meer inhoudelijke informatie, dan zal het secretariaat je in contact brengen met onze opleidingsadviseur. Secretariaat AXON leertrajecten Parkweg 126 6511 BM Nijmegen T 024 206 10 30 E [email protected] I www.axonleertrajecten.nl Het secretariaat is tijdens kantooruren van maandag tot en met vrijdag telefonisch bereikbaar. Volg ons op twitter.com/@AXONleertraject linkedin.com/company/axon-leertrajecten

38

Kerndocenten, trainers en supervisors zijn o.a. Annemarie Aangeenbrug Jos Berends Leonie Derksen Anja Eijsackers Henk Eilander Nonja van Grinsven Léon de Haan Simone van der Horst Margé Jacobs Martine Kapitein Ronald Kat Rachèl Kemps Elsbeth Littooij Daphne Meijer Bert ter Mors Arno Prinsen Sanna Rempt Gert van Riel Dorine van der Starre René Steinmann Marije Stuart Erica Tiersen Klaartje Verhoeven Frank Wiendels

Gastdocenten zijn o.a. Patty van Belle-Kusse Jim Bender Luciano Fasotti Niels Farenhorst Jan Lavrijssen Rudolf Ponds Joke Spikman Lodewijk van der Wal Ellen Witteveen Aglaia Zedlitz

Praktische informatie Incompany

Certificaat

Het merendeel van onze cursussen, trainingen en workshops voeren we incompany uit. Wanneer je belangstelling hebt voor een incompany uitvoering, komen we langs om de opleidingsvraag in beeld te brengen. Je ontvangt vervolgens een voorstel waarin het kader, de opzet en de financiële begroting van de cursus zijn opgenomen. Bij de uitvoering van de cursus houden we een vinger aan de pols. Na afloop ontvang je een evaluatierapport waarin de bevindingen van de deelnemers en de docent of trainer zijn opgenomen. Onze basiscursussen kunnen ook in licentie worden uitgevoerd door interne, gekwalificeerde docenten. Neem contact met ons op om de mogelijkheden door te spreken.

Wanneer je een basiscursus met succes hebt afgerond, ontvang je een officieel certificaat van het Nederlands Centrum Hersenletsel. De docent zal aan het begin van de cursus informatie geven over de voorwaarden.

Open inschrijving Een aantal cursussen, trainingen en workshops kent een open inschrijving. Op de volgende pagina staan de cursussen die we in ieder geval als open inschrijving gaan geven. Als een cursus (nu) niet als open inschrijving wordt aangeboden en je zou deze toch individueel of met een te kleine groep willen volgen, neem dan even contact met ons op. Mogelijk kunnen wij door combinatie van dergelijke vragen alsnog een open inschrijving realiseren. Als je wilt inschrijven voor een cursus, training of workshop van de open inschrijving, kun je dit doen via het inschrijfformulier. Dit inschrijfformulier vind je op de website www.axonleertrajecten.nl. Je kunt het formulier ook aanvragen bij ons secretariaat. Per email kun je een plaats reserveren, maar niet inschrijven. De voorwaarden voor open inschrijving staan op de websitepagina Inschrijving & data.

Cursusmateriaal en boeken Bij de cursussen, trainingen en workshops ontvang je een cursusmap of een documentatiemap. Hierin zit het materiaal dat je tijdens de cursus nodig hebt. Bij de basiscursussen gebruiken we daarnaast het boek Hersenletsel: achtergronden en aanpak of het boek Niet-aangeboren hersenletsel en arbeid. Informatie voor arbeidsbegeleiders.

Cursusdata De data van de cursussen, trainingen en workshops met open inschrijving staan vermeld op pagina 30 van deze gids. Voor incompany uitvoeringen geldt dat de data in overleg met de opdrachtgever en de docent worden vastgesteld.

Prijzen De prijzen van onze cursussen met open inschrijving vind je op pagina 37. De prijzen van onze incompany cursussen zijn afhankelijk van de vraag van de opdrachtgever. Cursussen van AXON zijn vrij van BTW. De prijzen zijn inclusief cursusmateriaal en exclusief de prijs voor de literatuur en reiskosten van de docent.

Kwaliteit AXON leertrajecten is geregistreerd bij het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs. Algemene voorwaarden en klachtenregeling zijn verkrijgbaar via het secretariaat.

Informatie en voorlichting 024 206 10 30 [email protected] Met al je vragen kun je telefonisch of per e-mail bij ons terecht. Je krijgt dan informatie van een medewerker van ons secretariaat. Wil je meer inhoudelijke informatie, dan zal het secretariaat je in contact brengen met onze opleidingsadviseur.

AXON leertrajecten Professioneel omgaan met de gevolgen van hersenletsel

AXON leertrajecten Parkweg 126 6511 BM Nijmegen T 024 206 10 30 E [email protected] I www.axonleertrajecten.nl

Programmagids 2016 Professioneel omgaan met cliënten met hersenletsel cursussen trainingen intervisie & supervisie vervolgtrajecten workshops

Recommend Documents