PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE
2008-2018
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. STRATEGIE VOOR STADSINTEGRATIE 2.1 DOELEN 2.2. MAATREGELEN 2.2.1 REALISATIES VAN DE HAVEN IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA « STADSINTEGRATIE 1993-2007» 2.2.2 STEDELIJKE ACTIES VAN DE HAVEN 2.2.3 REALISATIES VAN DE HAVENBEDRIJVEN 2.2.4 ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE BESTAANDE SITUATIE: LANDSCHAPSANALYSE EN LOCALISATIE VAN DE REALISATIES DIE DE HAVEN TUSSEN 1993 en 2007 HEEFT UITGEVOERD 3. BETROKKEN ACTOREN 4. INVESTERINGEN 2008-2018 4.1 BESCHRIJVING VAN DE PROJECTEN IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA STADSINTEGRATIE 20082018 4.1.1 PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE SLUISOMGEVINGEN 4.1.2. BECODOK – 2de FASE AKENKAAI 4.1.3 VERBETERDE PERCEPTIE MAATSCHAPPELIJKE ZETEL EN OMGEVING 4.1.4 HAVENHUIS – AANLEG VAN DE OMGEVING 4.1.5 VERFRAAIIINGSPROGRAMMA VOOR DE BRUGGEN 4.1.6 VRIJETIJDSPOOL BECODOK EN VOORHAVEN 4.1.7 GLOBAAL VERLICHTINGSPLAN 4.1.8 DIVERSE POSTEN 4.1.9 VEILIGHEID 4.1.10 HAVENBEDRIJVEN: LOPENDE EN TOEKOMSTIGE PROJECTEN 4.2 KOSTENRAMING HAVENPROJECTEN voor 2008-2018 4.3 KOSTENRAMING HAVENPROJECTEN voor 2008-2012 4.4 ALGEMEEN PLAN VAN DE GEPLANDE SITUATIE: LOCALISATIE VAN DE LOPENDE PUBLIEKE PROJECTEN EN VAN DE GEPLANDE PROJECTEN IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA STADSINTEGRATIE 2008-2018 5. FINANCIERING
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
2
1.
Inleiding Het beleid inzake stadsintegratie dat de Haven van Brussel al jaren voert, met de financiële steun van het Gewest, dient te worden voortgezet om de integratie van het havendomein en zijn installaties in hun stadsomgeving te verbeteren en om haven- en recreatieve activiteiten met mekaar te verzoenen. De documenten inzake ontwikkeling en beheer van de Haven van Brussel beschouwen de strategie inzake stadsintegratie als een van de belangrijke ontwikkelingsassen. Het masterplan 2015 van de Haven, of het ondernemingsplan van de Haven bepalen de strategieën en middelen die in dit domein zullen worden ingezet. Een van de doelstellingen van het beheerscontract 2008-2012 van de Haven, en meer bepaald van de artikelen 19, 20 en 21, is trouwens ook het voortzetten van het beleid inzake stadsintegratie van het kanaal en van het havendomein. Artikel 19 bepaalt dat er in overleg met de havenarchitect, een plan voor stadsintegratie over 10 jaar dient te worden uitgewerkt. 19.1 In samenwerking met de havenarchitect en in overleg met de betrokken spelers (bedrijven, buurtbewoners, gemeentes, betrokkene verenigingen, ...) stelt de Haven een meerjarenplan voor stedelijke integratie op dat op ieder ogenblik een visie over 10 jaar geeft op de materie. Dat plan wil nieuwe initiatieven ontwikkelen, rekening houdend met de inspanningen uit het verleden 19.2 Het meerjarenplan voor stedelijke integratie omvat: • de voortzetting van de herbestemming van het Beco-dok inclusief haar wateroppervlakte als zone met uitrustingen van collectief belang of openbare dienstverlening. In dat kader heeft de Regering tijdens de zitting van 1 maart 2007, haar voorkeur bekend gemaakt voor de implantatie van een openbaar openluchtzwembad op de linkeroever van het Becodok, • de realisatie van harmonieuze, gedurfde en moderne inrichtingen in het landschap langs het kanaal (eigendom van de Haven) en het havendomein waardoor de buurtbewoners en bewoners opnieuw de weg vinden naar de kanaalzone (de openbare ruimtes die niet worden gebruikt door de havenactiviteit). Deze realisaties gebeuren in coherentie met de opdrachten van algemeen nut, • de inspanningen voor de vernieuwing van de uitrustingen bestemd voor de verschillende gebruikers van de haven (vrije tijd, sport en toerisme), • de duurzaamheid en de bouwkwaliteit spelen een belangrijke rol in de investeringen van de Haven, inclusief voor de investeringen die buiten het stedelijke integratieprogramma vallen, • de bouw van een “Havenhuis”, een uitstalraam van de Brusselse haven- en logistieke activiteiten (project goedgekeurd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering in het kader van het programma “EFRO Doelstelling 2007-2013” van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest), • de bouw van een watergebonden recreatieve pool op verschillende sites langs de waterweg voor de toeristische en vrijetijdsactiviteiten (BRYC, Béco, voorhaven, Anderlecht). In dat kader zal de Haven een uitvoerbaarheidstudie uitvoeren voor het onthaal van grote rivierrondvaartboten in de voorhaven. 19.3 Dat plan zal uiterlijk zes maanden na de inwerkingtreding van onderhavig beheerscontract ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 19.4 Het Gewest zal de Haven steunen bij de uitwerking van de verschillende projecten 19.5 De Haven zal zich inspannen om haar middelen te versterken met externe fondsen zoals de Europese fondsen (EFRO, INTERREG, ...) en door te zoeken naar partnerships. Te noteren: de termijn van zes maand om het plan uit te werken kon niet nageleefd worden wegens de budgettaire wijzigingen (zie punt 3.2) van de dotatie stedelijke integratie. Dit punt wordt hernomen in het ondernemingsplan waarin de stedelijke integratie ressorteert onder de “sociale” pijler van de duurzame ontwikkeling. In het ondernemingsplan wordt het als volgt verduidelijkt: “Bij de consolidatie van de havenactiviteiten moet er tevens rekening gehouden met het stadsweefsel waarin die activiteiten plaatsvinden, en dus ook met de verbetering van de stedelijke integratie. Het betreft niet enkel een fysieke integratie (infrastructuur, exploitatiesites, ruimtes die opnieuw publiek zijn geworden) maar ook een mentale ten aanzien van de bevolking. De haven van Brussel moet een plaats van uitwisseling, cultuur en sociale cohesie zijn.”. […] In deze zin heeft de Haven van Brussel als doelstelling […] de opmaak van een meerjarenplan waarin begrepen:
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
3
o De inrichting van de ruimte rond de sluizen: teken van beheer van de waterweg te Brussel. o De renovatie en de verlichting van de bruggen en de kades. o Een lichtplan voor het kanaal in haar geheel: een globale studie, gevolgd door de uitvoering van de werken (interventiezones te bepalen in functie van de controlebeheersing van de Haven over het vastgoed). o Voorontwerpen zijn reeds uitgewerkt (het deel van de Vilvoordsesteenweg en de interventies aan bruggen in beheer van de Haven – in samenspraak met het Gewest-BUV). o De realisatie van het project «Havenhuis», dat aan de zwaaikom van het Vergotedok, op de rand stad-haven, opgetrokken zal worden. o De voltooiing van de herinrichting van het Becodok, alsook de voortzetting van de diversificatie in de aanwending van het water op deze site door infrastructuur ter beschikking te stellen en door het onthaal van excursie- en animatieboten te rationaliseren. o De haalbaarheids- en uitvoeringsstudie, in functie van de beschikbare middelen, omtrent een terminal in de voorhaven (Meudon of Buda), voorbehouden aan cruiseboten en grote excursieboten.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
4
2.
Strategie inzake stadsintegratie
2.1
Doelen De eigenheden van de waterweg en de Brusselse haven hebben er sinds lang voor gezorgd dat deze een bijdrage vormen tot de economische welvaart van de stad. De stedelijke functie van de Brusselse haven is duidelijk herkenbaar in de structuur van de trafieken; enerzijds wordt de stad bevoorraad in energie producten en in bouwmateriaal, anderzijds is er de afvoer van wat resteert uit de stedelijke consumptie. De waterweg integreert zich ook in logistieke spin offs van de Brusselse verwerkingsondernemingen. Het verkeer via de waterweg heeft de jongste jaren onophoudelijk groei gekend, in bruto tonnenmaat maar ook en vooral in economische waarde van opgeslagen goederen. Deze trend bevestigt de reconversie van de haven van Brussel tot trafieken met meer toegevoegde waarde en dus een groeiende afstemming van de haven op de economische omgeving waar zij ingebed is. Voor de Haven van Brussel is de hoofddoelstelling dus de troef optimaliseren van de ligging in het hart van een grote stad. In dit kader is de stedelijke integratie een inzet van cruciaal belang voor de havenontwikkeling. In de tweede helft van vorige eeuw had de haven van Brussel zich, naar het voorbeeld van de meeste andere havens en in functie van objectieven inzake exploitatiezekerheid, geleidelijk teruggeplooid op zichzelf met de invoering van afsluitingen en barrières en met de rug naar de stad gekeerd zonder enige bekommernis om de confrontatie met de aanwendingen. De band met het stedelijk weefsel was uitgerafeld en bij de inwoners was er miskenning van de rol, zelfs van het bestaan van de haven. Op het einde van de jaren tachtig kwam er ook een brutale doorstoot van de vastgoedsector op het patrimonium van de haven. Er werd beslist om een studie aan te vatten over het domein dat langs de waterkant lag. De naam luidde als «de kanaalzone en de toekomst van Brussel, naar een Eurotechnopolis». De terminologie van deze titel, en meer bepaald het woord zone met de negatieve bijklank, toonde meteen het risico aan dat de havenactiviteiten liepen. Er werd een moratorium over het domein uitgeroepen en dat belette de ondernemingen om te investeren; ook was er een plan om de twee centrale dokken een andere bestemming te geven. De havenbedrijven verzetten zich tegen dit project en de Haven, in de hoek gedrumd en op defensief, besteedde vele maanden met het toelichten van haar rol. Een institutionele en interne herstructurering van de Haven, en opleving van de trafieken samen met een daling van de druk inzake vastgoed, zorgden er voor dat in 1995 de zaak opnieuw hersteld was. De perimeters voor haven en transport, ingeschreven in het Gewestelijk Ontwikkelingsplan, zorgden voor juridische zekerheid voor de havenondernemingen. Enkel het gedeelte van het Becodok kreeg andere bestemmingen. De Brusselse Havenautoriteiten beslisten dan deze mutatie zelf in handen te nemen, bleven baas over het vastgoed en stemden af op een voluntaristische strategie. Deze strategie die het herstel beoogt in de band tussen havenlogica en stadslogica, moet zorgen dat het havenactiviteiten zinvol zijn ook wanneer er rekening moet gehouden worden met vragen vanwege de stad. De bronnen waarop gesteund wordt zijn voorhanden vermits de havens over eigenheden beschikken die stroken met de stedelijke cultuur. In de eerste plaats gaat het om de functionaliteit van de haven zelf: deze wordt miskend of vereenzelvigd met ten dode opgeschreven industriële sectoren terwijl de moderne logistiek permanent evolueert en zich steunt op meer en meer geavanceerde nieuwe technologieën. Het is dus een boodschap van moderniteit die gebracht moet worden, met uitleg over de rol van de havenactiviteiten voor de economie en voor de gehele bevolking, dus ook met uitleg over de rechtvaardiging van deze havenactiviteiten in een stedelijk milieu. Een tweede bron is uiteraard de aanwezigheid van de waterweg dank zij dewelke stedelijke activiteiten zoals ze weleer bestonden opnieuw tot stand kunnen komen en zo de verstandhouding tussen haven en
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
5
bewoners hersteld wordt. En tot slot: de havens bieden de basis om een echt havenlandschap uit te bouwen. Wanneer men met haveninstallaties en het water geconfronteerd wordt, vallen de bijzondere schaalgrootte op, de kracht van de suggestie, de droom en de verbeeldingswereld. Dit opgebouwd decor creëert sterke emoties die elders in de stad niet te vinden zijn. De bedoeling is dus de havenzone om te bouwen tot een specifieke ruimte. Niet door zich te verstoppen achter hoge muren maar integendeel door zich open te stellen voor de stad, door de zichtbaarheid en de leesbaarheid van de havenactiviteit mogelijk te maken. Vervolgens kunnen ook nieuwe aanwendingen van de waterkant bevorderd worden zodat de bewoners de weg naar de haven terugvinden en deze met daden in bezit nemen. En tenslotte, met de realisatie van inrichtingen die plaats maken voor de droom langs de waterkant, een bron van poëzie, en langs de installaties met hun sterke symboliek. Het is dus een bijzondere sfeer die toegevoegd kan worden aan een hele rij andere oorden in de stad, in een register waar men van de stadscultuur kan proeven en waar banden en pleisterplaatsen gecreëerd worden. Zo wordt het kanaal van barrière omgetimmerd tot ruimte: de haven krijgt opnieuw haar ware betekenis van warmte, geborgenheid en generositeit. Deze inpassing van het havendomein in het stedelijk weefsel en haar deelname aan de dynamiek van de stad moet de trotse kant van het havenbewustzijn tonen: de haven uit zijn positie van no man’s land halen en de ondernemingen valoriseren tot positieve signalen van het havengebeuren. Dit hebben we willen naar voren brengen bij de feesten van het honderdjarig bestaan van de waterweg, waarbij de kranen verlicht werden als valoriserende acteurs in het stedelijk landschap. Met het terugwinnen van de legitimiteit kan de haven de stad opnieuw deelachtig maken aan haar leven en evolutie. De eerste fase om deze strategie in uitvoering te brengen was de herinrichting van het Becodok. Er werd ook een meer globale aanpak uitgetekend om het gehele havendomein te renoveren. Dit werd in vorm gegoten in een «Handvest voor de Ontwikkeling van de Haven van Brussel» dat tussen de overheden en de havenondernemingen ondertekend werd in 1996. Beide partijen verbinden zich hierin om samen te werken voor de modernisering van de haven met inachtneming van het stedelijk milieu. Dit handvest werd aangepast in 2007. De inspanningen moeten - in samenspraak met de ondernemingen - betrekking hebben op de industriële architectuur zelf en ook op de groenvoorziening, de omheiningen, de toegangswegen en het onderhoud. Om voor enige coherentie in de installaties te zorgen werden er voor de ondernemingen aanbevelingen opgesteld met betrekking tot de kleuren, de materialen, de grootte. De havenautoriteit staat ook in voor de architectuur van de installaties. In het raam van de uitbreiding van het magazijnencomplex gaf de keuze van de architectenbureau belast met de uitvoering van het BILCproject aanleiding tot een consultatie onder leiding van een gespecialiseerde jury met wiens hulp de beslissing werd bevestigd : de hoofdbestemming – magazijnen voor stadslogistiek – mag niet gecamoufleerd, noch “verhuld” worden achter façades die beter passen bij zogenaamde stedelijke functies; de hoofdfunctie, noodzakelijk voor de stad, moet dus haar eigen identiteit en expressievorm vinden. Het gaat hier dus wel degelijk om een culturele ambitie : de site en de stedelijke omgeving verrijken met een gebouw waarvan men kan houden. Er werd ook signalisatie aangebracht op basis van het “rechteroever” en “linkeroever” – concept dat door de Brusselaars weinig gebruikt wordt voor plaatsaanduiding. Hierbij werden ook de kleuren van de signalisatiebakens (groen en rood) voor de toegang tot de haven gebruikt. Een andere component van de integratie van de haveninstallaties is de versterking op het vlak van diversifiëring in aanwending van de waterweg. Langs de waterkant vinden er heel wat activiteiten plaats in de sportieve en recreatieve sfeer: met allerhande kleine bootjes, met zeilbootjes, roeibootjes, toeristische boten zonder ook cruiseboten te vergeten die meer en meer tot in Brussel afzakken (deze laatste activiteit maakt thans deel uit van een ambitieus project voor de komende jaren : verwezenlijking van een passagiersterminal in de voorhaven). In de voorhaven werd tevens een nautisch centrum gebouwd , waarmee een sterk signaal gegeven wordt dat de haven gemoderniseerd wordt in harmonie met de recreatieve doeleinden van de waterweg. En parallel met dit allemaal zijn er de grootpubliek activiteiten die bedoeld zijn om het havendomein open te stellen voor de inwoners. Het feest van de haven dat jaarlijks ingericht wordt kent met 25.000 bezoekers een steeds groter succes, en deze belangstelling versterkt ook de legitimiteit van de haven binnen het gewest. Op de havensites worden ook andere activiteiten georganiseerd door andere spelers, zoals Brussel Bad, een jaarlijks initiatief van de Stad Brussel. Momenteel zijn er meer en meer havens die in een positie verkeren waar de schakel van hun activiteiten met de stedelijke omgeving vaak in vraag gesteld wordt. In zulke gevallen moet er gekozen worden tussen projecten die soms tegengesteld zijn: een stadskeuze waarbij functies en aanwendingen in confrontatie gesteld worden. De havenautoriteiten moeten dan de toetreding tot hun projecten bekomen door toelichting te verschaffen over de interactie met de economische realiteit, dus over de nauwe samenhang tussen havenfuncties en functies van de eigentijdse stad. PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
6
2.2.
Maatregelen Naast een aantal events waar de Haven als organisator of als partner optrad (Havenfeest, Brussel Bad, roeiregatta, wijkfeesten, schoolbezoeken…), heeft de Haven van Brussel sinds z’n oprichting in 1993, met de steun van het Gewest een hele reeks maatregelen getroffen inzake stadsintegratie. Hieronder volgt een gedetailleerde toelichting van die maatregelen die in functie van het soort interventie worden georganiseerd: a) b) c)
Realisaties van de Haven binnen het luik « stadsintegratie 1993-2007»; Stedelijke acties van de Haven; Realisaties van de havenbedrijven.
De nieuwe projecten die op stapel staan, worden verder in dit document, in het programma 2008-2018 opgesomd. Naast de inrichtingen, renovaties en constructies, heeft de strategie inzake stadsintegratie van de Haven van Brussel ook betrekking op een aantal essentiële onderhoudswerken van het kanaal, de terreinen en de haveninstallaties. Alle geplande inrichtingen inzake stadsintegratie dienen ook rekening te houden met het aspect «veiligheid». 2.2.1
Realisaties van de Haven binnen het luik « stadsintegratie 1993-2007 » 1993- 1999 A. Heraanleg van een deel van de linkeroever van het Becodok (Materialenkaai) in openbare wandel- en ontspanningsruimte, inclusief terbeschikkingstelling van nieuwe infrastructuur voor excursievaartuigen (in samenwerking met het BIM).
De projecten voorzien in de heraanleg van de kaai, de bouw van 2 onthaalpaviljoens, trappen en een aanlegsteiger met toegangshellingen, het plaatsen van signalisatiebakens en de aanleg van een nieuwe toegangsweg naar het havengedeelte van de kaai. Kostprijs: +/- 60.000.000 BEF (+ budget van het BIM: 45.000.000 BEF)
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
7
2000 - 2002 B. Heraanleg van een deel van de rechteroever van het Becodok (Akenkaai) en multifunctionele publieke ruimte
Het gaat hier om een minerale aanleg die verwijst naar de infrastructuur van het kanaal en die de verschillende havenelementen beter tot hun recht laat komen. De aanleg voorziet in: nieuwe bestrating, nieuwe verlichting, stadsmeubilair, trappen tot aan het water en de heropwaardering van een kraan die van de Voorhaven komt. Kostprijs: +/- 120.000.000 BEF PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
8
2003-2007 C. Aanbrengen van kunstverlichting in het Becodok
Kostprijs: +/- 70.000 euro D. Inrichting van een publieke ruimte Redersplein/Steamerskaai
Voor
Na
Kostprijs: +/- 112.000 euro
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
9
E. Programma ter verfraaiing van het Biestebroeckdok (met medewerking van de ondernemingen)
Na afloop van een programma dat door een architectenbureau opgemaakt was, werden er allerlei herinrichtingwerken uitgevoerd: muren en omheiningselementen in het wit geschilderd; vangrails vervangen door borstweringen; plaatsing nieuwe ingangspoorten; inrichting ongebruikt terrein (ABP); heraanleg voetpaden; snoeiwerk in de begroeiingen; vervanging omheinings- en steunmuur (zie foto); inrichting toegang tot passagiersboot met klapdeuren. Ook werden er overeenkomsten gesloten met de op de site aanwezige bedrijven zodat zij ook hun bijdrage aan het programma konden leveren. Er werden dan ook herinrichtingwerken uitgevoerd: verfrissingbeurt aan de installaties; schilderen opslagtanks; weghalen ongebruikte stortbak (zie foto). Kostprijs: +/- 360.000 euro
F. Renovatie van de infrastructuur van de jachthaven (1ste en 2de fase)
Er is een renovatieprogramma (in 2 fasen) voor de infrastructuur van de jachthaven uitgewerkt. Allerlei herinrichtingen werden uitgevoerd: schoonmaak van de kademuren; voegen van de kademuren; schilderen van de muren en het metselwerk; herstelling beton en nieuwe bekleding op de pieren; verlichtingsapparatuur langs de pieren. Kostprijs: +/- 300.000 euro
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
10
G. Inrichten van een publieke ruimte in de draaiplaats van het Vergotedok
Kostprijs: +/- 70.000 euro
H. Plaatsen van nieuwe ruimte-elementen op het havendomein
Voor
Na
Kostprijs: +/- 1.500.000 euro
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
11
I. Bouw van een Nautisch centrum (gebruikt door een zeilschool, de zeescouts en de cadetten van de zeemacht)
Voor
Na
Kostprijs: +/- 1.700.000 euro
J. Renovatie van de pontons (o.m. voor de roeiclubs)
Voor
Na
Kostprijs: +/- 120.000 euro
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
12
K. Plaatsen van signalisatiebakens aan de ingangen van de haventerreinen
Kostprijs: +/- 400.000 euro
Voor
Na
L . Andere maatregelen voor sport-/vrijetijdsactiviteiten (niet volledig) Plaatsen van ladders
Kostprijs: campagne uit 2006: 107.000 euro campagne gepland in 2009: 35.000 euro PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
13
Plaatsen van de signalisatiebakens «waterweg»
Kostprijs: 5.000 euro
«Castor»: verwijderen van drijfaval
Kostprijs / Europees budget Interreg: 100.000 euro PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
14
2.2.2
STEDELIJKE ACTIES VAN DE HAVEN
A. Door de Haven georganiseerde events: HET FEEST VAN DE HAVEN
Sinds 1996 organiseert de Haven elke twee jaar het Feest van de Haven. Oude schepen, militaire vaartuigen, demonstraties op het water, roeilessen en gratis cruises lokken zo’n 25.000 personen naar de Heembeekkaai.
B. Events waar de Haven van Brussel partner is: Brussel Bad
6 jaar al strijkt Brussel Bad met zijn strand en palmbomen neer langs het Becodok. In de loop der jaren is dit hét trefpunt geworden voor liefhebbers van ontspanning en exotisme. Op het programma staan cultuur en sport, waterspelletjes en standjes met drankjes en hapjes uit alle hoeken van de wereld.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
15
C. Events waar de Haven van Brussel partner is: Roeiregatta’s
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
16
2.2.3
REALISATIES VAN DE HAVENBEDRIJVEN Voorbeelden van voorzieningen gericht op stadsintegratie die er de laatste jaren zijn bijgekomen: A. Biestebroekdok: schilderen van de opslagtanks B. Aakaai: schilderen van de installaties C. Becodok: vervanging van een matte bekleding door een hek en renovatie van de borstweringen D. Diverse aanpassingen in het kader van de constructie van nieuwe gebouwen (animatie van de gevels, beplanting, ..) E. Haven: nieuwe bedekking van de betoncentrale, met voorzieningen die de overlast moeten beperken (lawaai, stof) F. Voorhaven: vervanging van de recyclage-installaties en constructie van nieuwe gebouwen G. Vergotedok: inplanting van een winkel: one-stop shopping H. Havenlaan: constructie van nieuwe gebouwen I. Voorhaven: installatie van de oude metaalschaar als «signaal»
D PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
17
F
I
E
H
G PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
18
2.2.4
ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE BESTAANDE SITUATIE: LANDSCHAPSANALYSE EN LOCALISATIE VAN DE REALISATIES DIE DE HAVEN TUSSEN 1993 en 2007 HEEFT UITGEVOERD
(cfr. plan in bijlage)
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
19
3.
BETROKKEN ACTOREN - Brussels Hoofdstedelijk Gewest: financiële steun - De Haven van Brussel: sturen van de projecten – inzet van mensen en materiaal - Gewestelijke en gemeentelijke administraties inzake stedenbouw (of andere): overleg voor het implementeren van de projecten - Havenbedrijven: bijdragen van de bedrijven (cfr. Handvest voor de Ontwikkeling) - Organisatoren van cruises, sportclubs en verenigingen die op het kanaal actief zijn - Omwonenden
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
20
4.
INVESTERINGEN 2008-2018
4.1
BESCHRIJVING VAN DE PROJECTEN IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA STADSINTEGRATIE 2008-2018
(cfr. projectfiches)
PRESENTATIEFICHES VAN DE PROJECTEN IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA STADSINTEGRATIE 2008-2018
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
21
1. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE SLUISOMGEVINGEN Kostenraming van het programma (saldo voor 2008-2018): 1.119.000 euro
Beschrijving van het programma Dit programma is opgestart binnen het kader van het programma 2003-2007 stadsintegratie dat door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is goedgekeurd. Het gaat om een versterking van de aanwezigheid van volgende sluizen: de sluizen van Molenbeek en Anderlecht. Beide sluizen bevinden zich immers in buurten in volle reconversie. Het programma verzoent het aspect «stadsintegratie-verfraaiing» met het aspect «veiligheid van de terreinen». Het project is voorstander van de bouw van nieuwe bijgebouwen ter vervanging van de huidige «werfcabines », een nieuwe aankleding van de huidige gebouwen, nieuwe ruimtelijke elementen en een vloerverlichting, nieuwe vloerbekleding, nieuwe signaalstructuren, enz… Het project plant tevens een aantal aanpassingen aan de bestaande gebouwen. Het studiebureau voor de verschillende werken is Cooparch-ru. De aanbesteding van de werken is op 1 februari 2008 door de raad van bestuur van de Haven goedgekeurd. De totale kost voor de werken (via de dotatie stadsintegratie) voor de 2 sluizen bedraagt 2.492.618 euro. De kost voor de sluis van Anderlecht (1.375.826 euro) wordt aangerekend op de begroting 2007. De kost voor de sluis van Molenbeek (1.116.792 euro) dient te worden aangerekend op de begroting 2008-2012. Volgende fiches geven een detailoverzicht van het project ter verfraaiing van beide sluizen.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
22
1. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE SLUISOMGEVINGEN Kostenraming van het programma (saldo voor 2008-2018): 1.119.000 euro
Project 1: Verfraaiing van de sluis van Molenbeek Adres: Ninoofse Steenweg, 1080 Molenbeek Tijdsschema: 2008 -2009 Kostenraming van het project: bedrag van de aanbesteding: 1.228.155 euro (1.116.792 euro op de dotatie stadsintegratie) Auteur van het project: Cooparch-ru
Beschrijving van het project De sluis van Molenbeek bevindt zich ter hoogte van de Ninoofse Poort in een wijk die volop aan het veranderen is. Vlakbij liggen de Mariemont- en Nijverheidskaai die momenteel worden heraangelegd. De aanleg van een park voor de nieuwe bewoners van de wijk langs de sluis ging gepaard met een grondig overleg over de beveiliging van het terrein en de integratie van het project in de algemene voorzieningen van de onmiddellijke omgeving. Het opzet is de materialisatie van de aanwezigheid van de sluis in zijn omgeving via het bepalen van een « halfgesloten » perimeter die de plaats kenmerkt en de zintuigen prikkelt. De idee is het scheppen van een virtueel volume via het licht (kunst- of natuurlicht) en het aanbrengen op de grond van lineaire elementen die de perimeter zullen bepalen waarbinnen elke gebruiker de aanwezigheid van de sluis, en dus van het kanaal en het water, zal voelen. Stand van zaken De vergunningsaanvraag werd op 28 maart 2008 ingediend bij de gemeente Molenbeek. De vergunning werd afgeleverd op voorwaarde dat overleg wordt gepleegd met het studiebureau, auteur van het project voor de heraanleg van de westelijke kleine ring om beide projecten te coördineren. De voor 2008 voorziene begroting werd niet toegekend en de kostprijs van dit project wordt dus op de begroting 2009 geboekt.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
23
1. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE SLUISOMGEVINGEN Kostenraming van het programma (saldo voor 2008-2018): 1.119.000 euro
Project 2: Verfraaiing van de sluis van Anderlecht Adres: Aakaai, 1070 Anderlecht Tijdsschema: 2008 -2009 Kostenraming van het project: bedrag van de aanbesteding: 1. 467. 272 euro (1. 375. 826 euro op de dotatie stadsintegratie) Auteur van het project: Cooparch-ru
Beschrijving van het project De sluis van Anderlecht ligt net op de grens tussen 2 zones met verschillende activiteiten: de residentiële buurt van Het Rad op de linkeroever en de industriezone van Anderlecht op de rechteroever. Vroeger werd de sluis vaak gebruikt door de bewoners van Het Rad. Via de sluis gingen ze te voet naar hun werk. Momenteel wordt Het Rad grondig gerenoveerd met o.m. de heraanleg van de publieke ruimtes en de aanleg van een park vlakbij de sluis. Net zoals voor de sluis van Molenbeek, is het opzet de materialisatie van de aanwezigheid van de sluis in zijn omgeving via het bepalen van een « halfgesloten » perimeter die de plaats kenmerkt en de zintuigen prikkelt. De idee is het scheppen van een virtueel volume via licht (kunst- of natuurlicht) en het aanbrengen op de grond van lineaire elementen die de perimeter zullen bepalen waarbinnen elke gebruiker de aanwezigheid van de sluis, en dus van het kanaal en het water, zal voelen. Stand van zaken De vergunningsaanvraag werd op 14 januari 2008 bij de gemeente Anderlecht ingediend en de vergunning werd intussen afgeleverd. De begindatum van de werf is voor begin november gepland.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
24
2.
BECODOK – 2de FASE AKENKAAI Kostenraming van het programma: 2.875.000 euro
Project: Tweede fase heraanleg van de Akenkaai Adres: Akenkaai, 1000 Brussel Tijdsschema: 2011 - 2012 - 2013 (te bevestigen in functie van de beschikbaarheid van het terrein) Kostenraming van het project: 2.875.000 euro Auteur van het project: te bepalen
Beschrijving van het project De Haven van Brussel is eigenaar van de Materialen- en Akenkaai langs het Becodok. Dit laatste neemt een strategische plaats in binnen de stad. Het dok ligt op de grens tussen de stad en het kanaal, in een wijk die geleidelijk aan aan het veranderen is en die sinds een aantal jaar de culturele roeping van het kanaal onderstreept (ontspanningsactiviteiten, Brussel Bad, culturele binnenschepen,...). Zo heeft de Haven in 2001-2002 het eerste deel van de Akenkaai heringericht. Het ging om een minerale inrichting die naar de infrastructuur van het kanaal verwijst en de verschillende havenelementen in de verf zet. Het tweede deel van de kaai is nog niet heraangelegd. Er hangt immers nog onzekerheid rond de einddatum van de concessie van het tankstation Multogaz en de bouw van de toekomstige Picardbrug. Er moet dus een nieuw programma van aanleg worden opgemaakt in functie van de talrijke huidige en toekomstige ontwikkelingen op het Becodok.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
25
3. VERBETERING VAN DE OMGEVING VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ZETEL
Kostenraming van het programma: 101. 000 euro
Project: Verbetering van de perceptie van de maatschappelijke zetel en omgeving Adres: Redersplein 6, 1000 Brussel Tijdsschema: 2008 - 2009 Kostenraming van het project: 101. 000 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het bouwwerk Het gebouw van de maatschappelijke zetel van de Haven van Brussel in Art Déco stijl, is een gebouw met een grote architecturale waarde. Op «Open Monumentendag» krijgt het trouwens heel wat bezoekers over de vloer. Langs het kanaal en de Havenlaan, en op het punt waar het Vergotedok (met een industriële bestemming), het Becodok (toekomstige ontspanningspool) en de site van Tour & Taxis in volle ontwikkeling samenkomen, neemt het een strategische positie in het Brusselse landschap in. Door het gebrekkige onderhoud van de omgeving en het ontbreken van verlichting waardoor het gebouw ’s avonds niet tot z’n recht komt, is de perceptie van het gebouw slecht. Concept Er is dus beslist om het gebouw te verlichten en de omgeving op te waarderen. Het verlichtingsconcept voor het gebouw is hetzelfde als dat van de verlichting van de verschillende bruggen over het kanaal: de volumetrie en de gevel van het gebouw beter tot hun recht laten komen via contrastverlichting, met warm witte verlichting van de bestaande gevelreliëfs; om het gebouw ’s avonds in het stadslandschap herkenbaar te maken zal de hoogste kroonlijst worden verlicht met hetzelfde blauw-groene licht dat voor de verlichting onder de bruggen wordt gebruikt. Stand van zaken Voor het project dat ter tafel ligt. Verlichtingstests uitgevoerd in oktober 2008.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
26
4. HAVENHUIS – AANLEG VAN DE OMGEVING Kostenraming van het programma: 513.750 euro + mobiel ponton 72.828 euro
Project: Aanleg van de omgeving van het Havenhuis Adres: Redersplein, 1000 Brussel Tijdsschema: 2010 - 2011 Kostenraming van het project: 513.750 euro + mobiel ponton 72.828 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het project De bouw van een Havenhuis is in het richtschema van de Haven opgenomen. De toekomstige vestiging ervan staat in het BBP Willebroek (ter goedkeuring voorgelegd) gepland langs het Vergotedok, op een terrein van de Haven van Brussel. De ligging ervan, in het verlengde van de Groene Dreef en langs het water, staat symbool voor het aansluiten van de stad op de Haven. Het project is uitgekozen door het Europese programma EFRO in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en kreeg als titel: « doelstelling 2013: samen investeren in stedelijke ontwikkeling ». Het project kan dus rekenen op Europese financiering. Het project van het Havenhuis wordt het voorwerp van een oproep tot kandidaturen (zoeken naar een privé-partner voor de constructie van het gebouw) maar de Haven van Brussel is belast met de aanleg van het park rond het gebouw. Dit park krijgt een belangrijke rol in die toekomstige buurt en moet ervoor zorgen dat de voetgangersstromen tussen de promenade van het kanaal en de Groene Dreef enerzijds en het toekomstige park van Tour & Taxis anderzijds vlot verlopen. Stand van zaken De havenarchitect heeft het programma van het Havenhuis opgesteld om een bestek te kunnen opmaken voor het lanceren van de projectoproep voor het gebouw. Er zal een globaal en coherent project, met gebouw en park, worden opgemaakt dat beantwoordt aan de door het BBP 70-20a Willebroek (ter goedkeuring voorgelegd) bepaalde principes.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
27
5. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE BRUGGEN Kostenraming van het programma: saldo 453.900 euro
Beschrijving van het programma Het programma ter verfraaiing van de bruggen voorziet in de renovatie en de verlichting van de verschillende metalen bruggen die eigendom zijn van de Haven van Brussel. Die bruggen geven immers een weinig fraai beeld van de Haven: afbladderende verf, ouderwetse kleuren, geen harmonie tussen de bouwwerken. Het is dus de bedoeling om bij de verfraaiing van de bouwwerken gemeenschappelijke principes te hanteren bij de opwaardering ervan. De technische dienst van de Haven staat in voor de uitvoering van de werken. Verlichting van de bouwwerken Om de samenhang te garanderen is er beslist bij de verlichting een principe te hanteren dat op de verschillende bruggen over het kanaal kan worden toegepast. Aangezien elke brug bepaalde esthetische en structurele kenmerken heeft, is verder beslist: voor elk van de bruggen de typische elementen te onderstrepen via een « witte » in de structuur ingebouwde verlichting; een gekleurd lichtschijnsel te creëren onder het brugoppervlak. De kleur moet voor alle bruggen dezelfde zijn. Dit principe is er gekomen na overleg met de ontwerpers van het Verlichtingsplan Kanaal, opgesteld door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de havenarchitect. Het Gewest heeft het bedrijf VSE en het bedrijf Philips aangesteld voor de installatie en de levering van de verlichtingselementen. Renovatie Doelstelling is het herschilderen van de metaalbruggen en ze een antiroestbehandeling te geven. Voorts moeten ze worden aangepast aan de normen inzake veiligheid van voetgangers en dienen ze onderhouden te worden. De havenarchitect heeft een aantal kleuren voorgesteld en er zijn tests uitgevoerd op de Redersbrug. Uiteindelijk werd er voor “anthracietgrijs” geopteerd. De opdracht voor het leveren van de verf voor de 3 bruggen van de Haven werd toegewezen voor een bedrag van 443.440 euro. De bruggen die voor het programma in aanmerking komen (bruggen die door de Haven van Brussel worden beheerd) zijn de volgende: - de metalen voetgangersbrug aan de Redersbrug te 1000 Brussel - de Godshuizenbrug te 1080 Molenbeek - de Budabrug te Neder Over Heembeek Volgende fiches geven een gedetailleerd overzicht van het project ter verfraaiing van de bruggen en de voortgang ervan.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
28
5. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE BRUGGEN Kostenraming van het programma: saldo 453.900 euro
Project 1: Opwaardering en verlichting van de metalen voetgangers brug van de Redersbrug Adres: Redersplein, 1000 Brussel Tijdsschema: 2008-2009 Kostenraming van het project: 150.000 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het bouwwerk Het bouwwerk dateert van het einde van de XIXde eeuw en is rechtstreeks gekoppeld aan de constructie van de Delhaizegebouwen langs de Akenkaai. Via de brug konden de treinen van het bedrijf de opslagruimtes op de benedenverdieping bereiken. De brug bestond uit een strook voor treinen en een strook voor voetgangers aan de buitenkant van de structuur. De brug ligt op het knooppunt tussen het dichtbevolkte stedelijke gebied en de industriezone van de Haven, waardoor het bouwwerk een toegangsbaken is tot de stad of de Haven. Momenteel heeft de brug niet langer een industriële bestemming en als voetgangersbrug is hij niet voldoende leesbaar in een traject opgenomen waardoor het lijkt alsof de voetgangersbrug en de Redersbrug mekaar in gebruik overlappen. Project Renovatie van de brug - over de volledige breedte van de voetgangersbrug wordt een nieuwe houtbekleding aangebracht - het bouwwerk werd herschilderd in antracietgrijs (zelfde kleur als de andere metalen bruggen) Verlichting van de brug: Dankzij een verlichting die op de kern van de I-vormige balken is gericht moet de metaalstructuur beter tot haar recht komen. Tegelijk wordt via een diffuse verlichting vanaf de oevers gewezen op de aanwezigheid van het water. Stand van zaken Op 21 april 2008 werden verlichtingstests uitgevoerd. De brug werd intussen reeds herschilderd en momenteel wordt de houten vloerbekleding aangebracht. Het plaatsen van de verlichting is voor eind 2008, begin 2009 gepland.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
29
5. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE BRUGGEN Kostenraming van het programma: saldo 453.900 euro
Project 2: Herwaardering en verlichting van de Godshuizenbrug Adres: Manchesterstraat, 1080 Molenbeek Tijdsschema: 2008-2009 Kostenraming van het project: 150.000 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het bouwwerk Deze metalen hefbrug in vakwerk uit de 19de eeuw is een van de overblijfselen uit het industriële tijdperk dat het kanaal en omgeving heeft getekend. De brug bevindt zich in de gemeente Sint-Jans-Molenbeek, in de Heyvaert wijk vlakbij de kaaien, een buurt die volop aan het veranderen is en waar heel wat nieuwe projecten op stapel staan (wijkcontracten, aanleg van de Mariemont- en Nijverheidskaai door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Concept Het verlichtingsproject wil de structuurelementen voor het ophalen van de brug beter doen uitkomen. Bedoeling is de metaalstructuur van de pyloon en de bewegingen van het tegengewicht te verlichten via een functioneel licht binnen in de structuur. Het tegenlichteffect moet het contrast tussen twee elementen (vol/leeg, wit/zwart, massief/ licht) accentueren. Een diffuus blauwachtig licht zal voor een lichtschijnsel onder de brug zorgen. Stand van zaken Na goedkeuring van het project door het Gewest en de Haven werden op 6 augustus 2008 verlichtingstests uitgevoerd. De schilderwerken aan de brug zijn momenteel aan de gang. De verlichting is voorzien voor 2009.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
30
5. PROGRAMMA TER VERFRAAIING VAN DE BRUGGEN Kostenraming van het programma: saldo 453.900 euro
Project 3: Herwaardering en verlichting van de Budabrug Adres: Budasteenweg, Neder Over Heembeek Tijdsschema: 2008-2009 Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het project: De Budabrug is een industriële hefbrug met een indrukwekkende metaalstructuur over het kanaal te Neder-Over-Heembeek en verwijst naar de industriële en economische bloei van de Haven van Brussel. Dit fraaie bouwwerk van meer dan 34m hoog is vanaf de Ring zichtbaar en is een landmark aan de ingang van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in de Voorhaven. De huidige brug is gebouwd ter vervanging van een eerste brug uit 1934, enkele jaren na de voltooiing van de voorhaven. Tijdens de 2de wereldoorlog is die vernietigd en de nieuwe brug werd in 1955 door prins Albert ingehuldigd. Stand van zaken: Een verlichtingsstudie is voorzien en de schilderwerken zijn momenteel aan de gang.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
31
6. VRIJETIJDSPOOL BECODOK, VOORHAVEN EN HAVEN ZUID Kostenraming van het programma: voorhaven 2.570.600 euro + inrichtingen Beco (50.000 euro) + inrichtingen Haven Zuid (100.000 euro)
Beschrijving van het programma Het maritieme verkeer als gevolg van toerisme en vrijetijdsactiviteiten in Europa is momenteel in volle bloei. Heel wat cruisebedrijven hebben Brussel uitgekozen als tussenstop op hun routes die Brussel verbinden met Antwerpen, de Waalse, Nederlandse en Duitse steden. Er zijn twee soorten cruisebedrijven: - Excursiebedrijven die excursies voor een dag aanbieden met vertrek en aankomst te Brussel; - Excursiebedrijven die cruises van verschillende dagen aanbieden met Brussel als tussenstop, vertrek- of aankomstplaats. Naast beide types cruises, zijn er ook de verschillende binnenschepen («animatieboten») die permanent liggen aangemeerd of uitzonderlijk tochtjes maken. Tot op vandaag konden de cruiseschepen in de Haven van Brussel terecht op 2 aanlegplaatsen. - Het Becodok voor schepen die onder de Van Praetbrug en vooral onder de brug van het Redersplein door konden, over het algemeen de excursieschepen; - de Heembeekkaai voor grotere schepen, over het algemeen de cruiseschepen. Nu de Heembeekkaai, in overeenstemming met het Masterplan (p. 134), nieuwe logistieke en havenactiviteiten zal ontvangen, zal die kaai op termijn slechts occasioneel beschikbaar zijn voor cruiseactiviteiten. Bovendien moeten door de bestemmingswijziging van het noorden van de linkeroever van het Becodok de voorzieningen van dit dok worden herzien. Voordien was dit dok bestemd voor het project « Village de la construction », nu is er de bouw van een zwembad gepland. Bedoeling is om meer ruimte te creëren voor toeristische activiteiten. De cruisebedrijven vragen met aandrang dat de voorwaarden waarbinnen ze hun activiteiten kunnen ontplooien voor eens en voor altijd worden vastgelegd. Daarom hebben de Haven en het BITC contacten gelegd om een gemeenschappelijke strategie te ontwikkelen die aan de doelstellingen van het Gewest beantwoordt. Het studiebureau BOA werd gevraagd een haalbaarheidsstudie uit te voeren om enerzijds te onderzoeken of er voor de grotere boten in de voorhaven een alternatief is voor de Heembeekkaai en om anderzijds de voorzieningen in het Becodok te herdefiniëren rekening houdend met de specifieke noden van kleinere schepen. Na overleg met de cruisebedrijven, het BITC en de havenkapitein, werd voor elk type terminal een programma opgesteld en werden schetsen van de voorzieningen gemaakt. Volgende fiches behandelen projecten die tijdens het programma voor stadsintegratie 2008-2018 moeten worden gerealiseerd of verduidelijkt.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
32
6. VRIJETIJDSPOOL BECODOK, VOORHAVEN EN HAVEN ZUID Kostenraming van het programma: voorhaven 2.570.600 euro + inrichtingen Beco (50.000 euro) + inrichtingen Haven Zuid (100.000 euro)
Project 1: Bouw van een cruiseterminal (grote schepen) in de voorhaven Adres: Budasteenweg en Vilvoordsesteenweg Tijdsschema: 2009 - 2012 - ... Kostenraming van het project: 2.570.600 euro Auteur van het project: havenarchitect (haalbaarheidsstudie en voorontwerp)
Beschrijving van het project Het programma dat voor de terminal van de voorhaven is bepaald, vereist een kaai die voldoende lang is en op verschillende niveaus kan worden ingericht en beveiligd, een goede toegankelijkheid via het openbaar vervoer en met de wagen, parkeergelegenheid, … Voorts moet er ook een informatiepaviljoen worden voorzien en afdaken. De haalbaarheidsstudie heeft in de voorhaven 2 terreinen geïdentificeerd waar de terminal mogelijks kan worden gebouwd. De Meudonsite langs de Vilvoordsesteenweg en de «Buda» site vlakbij de Budabrug, op de grens met het Vlaams Gewest. Voor- en nadelen van beide sites werden geanalyseerd en vergeleken en om te zien of ze wel geschikt waren, werden drie inrichtingscenario’s getest: twee op de Meudonsite en een op de Budasite. Stand van zaken De haalbaarheidsstudie is afgerond en voor elk van de 3 scenario’s werd een kostenraming gemaakt. De RvB van de Haven van Brussel heeft beslist aan de Meudonsite de voorkeur geven en verder gaan met de studie van die site.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
33
6. VRIJETIJDSPOOL BECODOK, VOORHAVEN EN HAVEN ZUID Kostenraming van het programma: voorhaven 2.570.600 euro Project 2: Projectoproep voor schepen Becodok
+ inrichtingen Beco (50.000 euro) + inrichtingen Haven Zuid (100.000 euro)
Adres: Akenkaai en Materialenkaai, 1000 Brussel Tijdsschema: 2009 - 2012 Kostenraming van het project: 50.000 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het project De oevers van het Becodok liggen vlakbij het stadscentrum en zijn daarom ideaal voor het aanmeren van binnenschepen die de inwoners cultuuractiviteiten aanbieden. Ook cruisebedrijven die de bestaande aanlegsteiger gebruiken en hun schepen buiten de cruise-uren willen aanmeren, betonen interesse. Zo heeft de Haven van Brussel in de loop der jaren aan verschillende schepen concessies toegekend. Het hele jaar door liggen ze in het dok aangemeerd. Binnen het kader van de ontwikkeling van de ontspanningspool rond het Becodok, is een herschikking van die concessies gepland. De doelstelling is de volgende: • enerzijds een herverdeling van de precieze plaatsen van de concessies in functie van de toekomstige inrichtingsprojecten van het dok. In principe zal het om twee soorten plaatsen gaan: plaatsen voor boten die cultuuractiviteiten aanbieden en cruiseschepen die er ’s nachts willen aanmeren. Voor die laatsten is een beveiliging van de kaaien vereist. Er is beslist om de cruiseschepen op de linkeroever te laten aanmeren en de boten voor cultuuractiviteiten langs de rechteroever. Bovendien zal enkel het eerste deel van de linkeroever in concessie worden gegeven, de toekomst van de rest van de kaaien ligt immers open zolang er geen zekerheid bestaat omtrent de bouw van het openluchtzwembad. • Anderzijds het opnieuw toekennen van de concessies voor cultuurschepen op basis van de kwaliteit van de voorgestelde projecten of activiteiten. Bedoeling is om activiteiten aan te bieden met een hoge stadswaarde op boten die passen binnen het landschap van de toekomstige inrichting van de kaaien. Binnen het kader van dit project werden twee oproepen tot kandidaturen gelanceerd naar kandidaten die interesse betonen voor een concessie. De Haven van Brussel zal op de plaatsen van de verschillende concessies voor wateraanvoer en elektriciteitspalen zorgen. Stand van zaken Linkeroever De oproepen tot kandidaturen voor cruisebedrijven zijn gelanceerd. Kandidaten moeten vóór 1 december 2008 hun kandidatuur indienen. Rechteroever De oproepen tot kandidaturen voor cultuurboten zijn gelanceerd. Kandidaten moeten vóór 1 december 2008 hun kandidatuur indienen. PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
34
6. VRIJETIJDSPOOL BECODOK, VOORHAVEN EN HAVEN ZUID Kostenraming van het programma: voorhaven 2.570.600 euro + inrichtingen Beco (50.000 euro) + inrichtingen Haven Zuid (100.000 euro)
Project 3: Culturele schepen aan Becodok: filmboot Adres: Akenkaai en Materialenkaai, 1000 Brussel Tijdsschema: 2009 - 2012
Beschrijving van het project De Actor’s Boat is een binnenschip van 82 meter lang en 8 meter breed, dat langs het Becodok zal aangemeerd liggen. Er zijn drie bioscoopzalen voorzien met een totale capaciteit van 400 zetels, een polyvalente zaal voor 350 personen, horecavoorzieningen en een terras voor openluchtvoorstellingen. De programmering zal vooral kunstgericht zijn en een breed publiek aanspreken. Ook tijdelijke events komen aan bod. De bioscoop heeft de ambitie om voor iedereen toegankelijk te zijn en de tickets zullen de goedkoopste van het land zijn. De Haven heeft de filmboot een concessie voor 10 jaar verleend. Stand van zaken De filmboot zal in principe 2009 in het Becodok liggen.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
35
6. VRIJETIJDSPOOL BECODOK, VOORHAVEN EN HAVEN ZUID Kostenraming van het programma: voorhaven 2.570.600 euro + inrichtingen Beco (50.000 euro) + inrichtingen Haven Zuid (100.000 euro)
Project 4: Haven Zuid (Anderlecht) Adres: Veeweydekaai, 1070 Brussel
Beschrijving van het project Diverse inrichtingen voor ontspanningsactiviteiten in de Haven Zuid (Anderlecht): - - -
plaatsing van borstweringen langs de Veeweydekaai (tegenover de installaties van de “Cercle des Régates”) inrichting van een halte voor passagiersboten aanleg van een helling om vaartuigen te water te laten (cfr “zodiacs”)
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
36
7.
GLOBAAL LICHTPLAN Kostenraming van het programma: 3.000.0000 euro
Pilootproject: verlichting van de oevers Adres: 14 km van het kanaal Tijdsschema: 2008 - 2012 + voortzetting 2013... Kostenraming van het project: 3.000.0000 euro Auteur van het project: havenarchitect
Beschrijving van het project De Haven wenst het nachtelijke kanaallandschap globaal op te waarderen. Aan een aantal beperkte inrichtingen (de 3 metalen bruggen) wordt reeds gewerkt, het globale lichtplan daarentegen voor de volledige waterweg moet nog worden opgesteld. Dit lichtplan zal rekening houden met de verschillende bestaande lichtplannen (gewestelijk, gemeentelijk) om de verschillende bestaande projecten op mekaar af te stemmen. De havenarchitect heeft voor de verlichting van de oevers langs de Vilvoordsesteenweg (koninklijk domein) een eerste «piloot-» project voorgesteld, dat als basis zal dienen voor de uitvoering van het lichtplan. Stand van zaken Voorontwerp verlichting oevers langs de Vilvoordsesteenweg (koninklijk domein) aan de gang.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
37
8. DIVERSE POSTEN Kostenraming van het programma: 795.335 euro
Project 1: aanleg omgeving TIR-centrum Adres: Havenlaan, 1000 Brussel
Beschrijving van het project Het T.I.R.-centrum (Transport International Routier) is een economische pool van de Haven van Brussel. De gebouwen worden gebruikt voor de inklaring en opslag van goederen en voor logistieke activiteiten. Er is 160.000 m2 opslagruimte beschikbaar. De nabijheid van het stadscentrum, woonwijken en de toekomstige ontwikkeling van de site van Tour & Taxis vereisen grondig overleg over een goede integratie van het logistieke centrum in zijn context. De omgeving van het Centrum is slecht aangelegd, het is weinig zichtbaar en slecht aangeduid. De havenarchitect kreeg dan ook de opdracht een project in te dienen voor de landschapsinrichting van de omgeving rond het Centrum om de integratie enerzijds en de signalisatie anderzijds te verbeteren. Stand van zaken Project ligt ter studie voor. Opmetingen terrein aan de gang.
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
38
9.
VEILIGHEID Kostenraming van het programma: 469.693 euro
Tijdsschema: 2009-2012
Beschrijving van het project Deze post voorziet in volgende inrichtingen: • Vervanging en onderhoud van de afsluitingen en automatische poorten op het havendomein • Plaatsen van veiligheidssignalisatie in de nabijheid van de bouwwerken (signalisatie langs het kanaal waardoor schepen de sluizen en mobiele bruggen vlot kunnen bereiken) • Onderhoud van de signalisatie in het algemeen
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
39
10. HAVENBEDRIJVEN
Lopende of geplande maatregelen
Er zal rekening worden gehouden met het aspect “stadsintegratie”, o.m. via toekomstige bouwprojecten: - Katoen Natie (Voorhaven) - Reibel (Voorhaven) - SA Bilc - Sogaris + Haven van Brussel (Haven) - Mory (Voorhaven)
PROGRAMMA VOOR STADSINTEGRATIE 2008-2018 19 november 2008
40