Programma buitenlandse waterinzet
1
2
Inhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding - Partners voor Water in het kort - Uitvoerders van het programma - Partners voor Water per programmaonderdeel 2. Partners voor Water draagt bij aan strategische ontwikkelingen - Recente ontwikkelingen op beleidsniveau - Ontwikkelingen in de watersector - Partners voor Water als aanjager 3. Gerichte inzet op internationale positionering - Beleidsafstemming - Samenwerking - Stimulering - Financiën 4. Projecten beleidsafstemming en samenwerking 5. Projecten stimulering Colofon
3
4
Voorwoord Voor u ligt een overzicht van de projecten van Partners voor Water 2. We kijken terug op de periode 2005-2007. Nieuwe samenwerkingsvormen zijn gesmeed; van de stuurgroepen deltatechnologie en watertechnologie, een European Water Partnership, tot een NGO platform en een programma om jonge mensen op te leiden in de watersector. Duurzame innovaties kwamen de markt op, nieuwe markten zijn betreden, bestaande contacten verder aangehaald. De rol die Nederlandse bedrijven nu spelen in New Orleans toont de voordelen van een gezamenlijke aanpak. Partners voor Water 2 heeft bij veel van deze ontwikkelingen de rol van katalysator gehad. Soms als financier, soms direct via de uitvoerende organisaties NWP en EVD. De ambitie om beleidsafstemming op gang te brengen is geslaagd, de stimuleringsregeling is tot wasdom gekomen, de samenwerkingscomponent moet nog verder richting krijgen. Dit overzicht laat zien welke resultaten het programma Partners voor Water 2 heeft opgeleverd. In de inleiding schetsen we kort het kader waarbinnen het programma wordt uitgevoerd, de beleidsdoelstellingen, de inhoud van het programma, keuzes en nieuwe ontwikkelingen. Het projectoverzicht is het belangrijkste deel van de verantwoording. Hierin zijn factsheets met de belangrijkste projecten opgenomen, gerangschikt naar de componenten van Partners voor Water: Beleidsafstemming en Samenwerking en Stimulering. De groei van de wereldbevolking en de klimatologische ontwikkelingen zullen de vraag naar watertechnologie en deltatechnologie alleen maar doen toenemen. De Nederlandse watersector kan hierbij een nog grotere rol spelen als de krachten worden gebundeld en innovaties een steuntje in de rug krijgen. Partners voor Water maakt dit mogelijk. Hier kunt u lezen hoe de Nederlandse watersector werkt aan versterking van haar internationale positie, met wat voor middelen en met welke partijen.
5
6
1. Inleiding De beschikbaarheid van water staat wereldwijd in kwantitatief en kwalitatief opzicht onder grote druk. De groeiende wereldbevolking en economische activiteit leidt tot een toenemende vraag naar schoon water in gebieden waaraan door snelle verstedelijking en menselijke activiteiten steeds moeilijker kan worden voldaan. Met name in de arme landen en regio’s ontbreekt het vaak aan de capaciteit en de middelen om een adequaat antwoord te geven op deze problematiek. De effecten van klimaatverandering zoals overstromingen en watertekorten zullen deze problemen nog in omvang doen toenemen, met mogelijk ook politieke en grensoverschrijdende spanningen tot gevolg. Dat deze waterproblematiek op wereldschaal speelt wordt algemeen erkend sinds het uitroepen van de ‘VN-waterdecade’ in de jaren tachtig van de vorige eeuw, en is vooral door de Wereldwaterfora hoog op de politieke agenda gekomen. De vraag naar duurzame oplossingen voor de waterproblematiek is groot en vertegenwoordigt bovendien de komende decennia een miljardenmarkt. Dat heeft geleid tot een aantal beleidsdoelstellingen. Wereldwijd onder andere de Millennium Development Goals, in Europa in de Kaderrichtlijn Water en in Nederland in de innovatiedoelstellingen en de kabinetsvisie op het waterbeleid ‘Nederland veroveren op de toekomst’. Bij het invullen van die doelstellingen kan de Nederlandse watersector een belangrijke rol spelen. De expertise en innovatieve kracht van de sector kunnen leiden tot oplossingen die voor onze toekomst belangrijk zijn. Het programma Partners voor Water heeft als doelstelling: ‘Het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector te verbeteren’. Inmiddels is daar aan toegevoegd: ‘ en zo een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de wereld waterproblema-
tiek’. Het programma staat open voor overheid, bedrijfsleven, kennisinstituten en NGO’s. Het programma bestaat uit de componenten Beleidsafstemming, Samenwerking en Stimulering en wordt uitgevoerd door de EVD en het NWP in de periode 2005-2009. Partners voor Water in het kort Geïntegreerd programma De kracht van het programma Partners voor Water ligt in de geïntegreerde aanpak: waar mogelijk zoeken we synergie in de programmaonderdelen om tot optimale resultaten te komen. Zo kan de dialoog over het afstemmen van beleid (het eerste programmaonderdeel) resulteren in voorlopige keuzes over de benadering van de internationale markt: welke landen, welke thema’s, welke deelsectoren eerst? Welke clusters? Welke missies? En welk product vanuit de Nederlandse watersector is het meest toepasbaar in welke situatie? Het uitwerken van deze prioriteiten kan niet zonder samenwerking; het tweede onderdeel van Partners voor Water. Partners voor Water realiseert een scala aan samenwerkingsverbanden die de uitvoering van het beleid stimuleren, zoals centrale informatievoorziening, marktstudies en strategische ontwikkelingsprojecten. Samenwerken leidt tot een bundeling van expertise en organisaties, of tot concrete samenwerkingsprojecten. Binnen de stimuleringsregeling, het derde onderdeel van het programma Partners voor Water, gaan samenwerkende partijen daadwerkelijk aan de slag met innovatieve projecten in het buitenland. Partners voor Water ondersteunt vijf thema’s: • water voor voedsel en natuur, • water en klimaat, • grondwaterbeheer, • invulling van de Millennium Development Goals van de Verenigde Naties
op het gebied van water en sanitatie en • ondersteuning bij het opstellen van nationale IWRM-plannen (Integrated Water and Resources Management). Financiering van het programma Een bedrag van €49 miljoen, beschikbaar gesteld uit HGIS middelen met steun van de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Buitenlandse Zaken inclusief Ontwikkelingssamenwerking, Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat. Namens de departementen heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat de uitvoering van het programma voor €41,9 miljoen uitbesteed aan de EVD die dit uitvoert met het NWP. Bij Rijkswaterstaat is €7,1 miljoen beschikbaar voor activiteiten die passen bij de doelstelling van Partners voor Water 2. De voorliggende verantwoording betreft het deel dat uitbesteed is aan EVD/NWP. Partners voor Water ondersteunt projecten in 43 landen Afrika:
Egypte, Ethiopië, Ghana, Kenia, Mali, Mozambique, Oeganda, Zuid-Afrika Azië: Armenië, Bangladesh, China, Filippijnen, Georgië, India, Indonesië, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Maleisië, Thailand, Vietnam Europa: Bulgarije, Estland, Hongarije, Kroatië, Letland, Litouwen, Moldavië, Oekraïne, Polen, Roemenië, Rusland, Slowakije, Tsjechische Republiek, Turkije Latijns-Amerika: Brazilië, Mexico, Suriname Midden-Oosten: Israël, Jordanië, Libanon, Palestijnse gebieden, Syrië 7
Uitvoerders van het programma De uitvoering van het programma Partners voor Water is onderdeel van het takenpakket van de EVD, informatiebron voor internationaal ondernemen en samenwerken, en het NWP, het Netherlands Water Partnership. De EVD: ondersteuning bij internationaal ondernemen en samenwerken De EVD is een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken en faciliteert en stimuleert internationale activiteiten van bedrijven, overheden en instellingen. Kerntaken van de EVD zijn: • informatie over internationaal ondernemen beheren en verstrekken; • diverse (wereldwijde) netwerken actief met elkaar in contact brengen; • projectmatige ondersteuning; • (internationale) samenwerking stimuleren. Het NWP: krachten bundelen in de watersector Het Netherlands Water Partnership (NWP) is opgericht door overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties om de krachten van de Nederlandse waterinzet in het buitenland te bundelen. Het partnership bestaat uit 170 deelnemers en treedt op als onafhankelijk coördinatie- en informatiepunt. Kerntaken van de non-profit netwerkorganisatie NWP zijn: • samenwerking en partnerships stimuleren; • informatievoorziening en kennisoverdracht; • strategische marketing en business development. Zowel de EVD als het NWP zijn internationaal georiënteerd en hebben een gedegen kennis van beleidsprocessen en buitenlandse markten. De EVD heeft specifieke ervaring met het uitvoeren van internationale programma’s en het NWP heeft relevante kennis en ervaring van de partijen in de watersector, zowel binnen het bedrijfsleven als daarbuiten. Zo vullen de EVD en het NWP elkaar goed aan. Hierna wordt aangegeven hoe met het programma Partners voor Water diverse activiteiten gerealiseerd worden. 8
Partners voor Water per programmaonderdeel Onderdeel 1 – Beleid afstemmen Verschillende departementen maken internationaal beleid over wateronderwerpen: het ministerie van Verkeer en Waterstaat, het ministerie van Economische Zaken, het ministerie van Buitenlandse zaken/Ontwikkelingssamenwerking, het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Partners voor Water streeft er naar dat deze ministeries hun waterbeleid beter op elkaar afstemmen om zo de bijdrage aan de programmadoelstelling te versterken. Partners voor Water doet dat door: • direct contact met ieder betrokken departement te onderhouden • een brug te slaan tussen beleid en de voorkeur voor activiteiten en projecten rond bepaalde thema’s of landen • de website www.partnersvoorwater.nl te beheren • interactieve bijeenkomsten te organiseren • te onderzoeken hoe en wanneer de departementen tot beleid komen • beleidsmakers waar nodig bijeen te brengen • kansen te signaleren en ministeries te informeren • spin in het web te zijn tussen ministeries, bedrijven, NGO’s, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties • Samenhang van beleid te bevorderen zodat de verschillende initiatieven elkaar versterken. Onderdeel 2 - Samenwerken binnen de watersector Partners voor Water stimuleert de samenwerking binnen de gehele watersector. Voor dit doel worden verschillende samenwerkingsactiviteiten georganiseerd: • Partners voor water organiseert regelmatig netwerkbijeenkomsten. Zo komen alle partijen eenvoudig met elkaar in contact.
• Partners voor Water zorgt voor informatievoorziening en –uitwisseling. Zo is iedereen aangesloten op het laatste nieuws en de meest recente ontwikkelingen. • Partners voor Water draagt zorg voor de internationale promotie en marketing van de Nederlandse watersector. Zo zijn we in het buitenland steeds beter zichtbaar. • Partners voor Water faciliteert strategische ontwikkelingsprojecten. Zo kunnen relevante partners doelgericht met elkaar aan het werk. • Partners voor Water schept de juiste voorwaarden voor business development. Zo geven we de watersector steeds een nieuwe impuls. Onderdeel 3 – uitdagen en prikkelen (de stimuleringsregeling) Partners voor Water stimuleert vernieuwende waterprojecten van samenwerkende Nederlandse partners, om de Nederlandse watersector verder te profileren in het buitenland en de Nederlandse deskundigheid in te zetten ten behoeve van de wereldwaterproblematiek. Met de stimuleringsregeling ondersteunt Partners voor Water vijf soorten projecten in het buitenland: Identificatiemissies en marktstudies, haalbaarheidsstudies, business development trajecten, demonstratie- en pilotprojecten en institutionele versterking. Als een project in aanmerking komt voor een bijdrage, dan financiert Partners voor water 80% van de projectsom.
2. Partners voor Water draagt bij aan strategische ontwikkelingen De afgelopen twee jaar hebben binnen de Nederlandse watersector, in de context van Partners voor Water, verschillende ontwikkelingen plaatsgevonden die van direct of indirect strategisch belang zijn voor de internationale positionering van de Nederlandse watersector. PvW2 is vaak instrumenteel geweest bij het aanjagen en tot stand komen van deze ontwikkelingen. Recente ontwikkelingen op beleidsniveau In haar Beleidsprogramma heeft het kabinet “duurzaam waterbeleid” gepositioneerd als “schakel tussen ecologie en economie”. Om dit waar te maken heeft het waterbeleid naar oordeel van het kabinet een nieuwe impuls nodig. De kabinetsvisie op het waterbeleid “Nederland veroveren op de toekomst” die in september 2007 is gepresenteerd, geeft daarvoor de richting aan en agendeert de activiteiten die het kabinet zal ondernemen. Partners voor Water zal daarbij worden ingezet met de bijbehorende financiële middelen, netwerken, e.d. Met haar visie op het waterbeleid streeft het kabinet naar meer samenhang tussen de verschillende nationale en Europese programma’s, en ook naar meer samenwerking tussen alle betrokken partijen. Voor Partners voor Water is de internationale component van de kabinetsvisie van primair belang. Daarom wordt hieronder eerst ingegaan op de internationale aspecten uit de visie en daarna op een aantal aspecten die op een andere manier van belang zijn voor PvW2. Onder de titel ‘Nederland helpt wereldwijd met waterkennis’ geeft het kabinet in hoofdstuk 5 van de kabinetsvisie invulling aan de internationale component van de visie: 1. Realisatie van de Millennium Development Goals (MDG’s) op het gebied van drinkwater en sanitaire voorzieningen gerelateerd aan het WASH-akkoord. Met de bijdrage aan het opzetten van het TRUSTprogramma en het opzetten van het WASH programmabureau ondersteunt PvW2 deze component van de visie .
WASH-akkoord: op 30 juni 2007 op Schokland hebben het Nederlandse kabinet en de Nederlandse watersector zich verbonden tot samenwerking voor MDG7. Met dit akkoord hebben partijen zich verplicht zich in te zetten, en is een aantal concrete actiepunten benoemd. Na ondertekening is relatief weinig gebeurd. Interdepartementale ondersteuning en aansluiting bij de implementatieagenda van de watervisie is aan de orde. 2. Ruimte voor innovaties waarmee de Nederlandse watersector zich internationaal nog meer kan onderscheiden, en zo zelf ook kan profiteren van zijn inzet voor de wereldwaterproblematiek. En bovendien ruimte voor de internationale inzet van Nederlandse waterschappen en drinkwaterbedrijven. 3. Instellen van een ‘response team’ dat expertise en planningscapaciteit bij grote waterrampen kan leveren onmiddellijk na inzet van noodhulp. Daarnaast zal er een pool van Nederlandse deskundigen worden geformeerd van waaruit op het terrein van klimaatadaptatie hulp kan worden geboden. 4. Versterking van de samenwerking met deltalanden op het gebied van klimaatadaptatie. Hierbij wordt een centrale rol toegedicht aan het “Cooperative Program on Water and Climate” dat tot op heden door Partners voor Water is gefinancierd. 5. Versterking van de inzet binnen PvW2 voor het bereiken van de MDG’s. De doelstelling van Partners voor Water is “het bundelen van krachten om de internationale positie
van de Nederlandse watersector te versterken”. Dit doel wordt aangevuld met het bevorderen van innovaties en ontwikkelingen die bijdragen aan de oplossing van de wereldwaterproblematiek. De kabinetsvisie besteed – in aanvulling op bovenstaande internationale aspecten - ruim aandacht aan het klimaatbestendig maken van Nederland, en aan een sterke economie met water. Genoemd worden bijvoorbeeld het ARK-programma en het onderzoeksprogramma Kennis voor Klimaat. Om Nederland te beschermen tegen de effecten van klimaatverandering, én Nederland als sterke thuismarkt verder te ontwikkelen, geeft het kabinet een impuls aan innovatie door inzet van extra middelen. Zo kunnen de kosten van de wateropgave zoveel mogelijk in de hand worden gehouden, en kunnen bedrijven bewijzen dat nieuwe – in de wereld nog onbekende – concepten daadwerkelijk toepasbaar zijn. Dit is mede van belang voor de exportpositie van de Nederlandse watersector. Water is om deze redenen één van de drie thema’s van het Innovatieplatform. Dit platform werkt aan de ontwikkeling van een breed innovatieprogramma water. Tenslotte worden in de kabinetsvisie op het waterbeleid onderwijs en educatie als speerpunt genoemd: het is belangrijk om voldoende toekomstige watermanagers op te leiden. Op 16 oktober 2007 heeft de minister voor Ontwikkelingssamenwerking de Beleidsbrief “Een zaak van iedereen” gestuurd aan de Tweede Kamer. Daarin kiest hij - als verantwoordelijke binnen het kabinet voor de coördinatie van internationale duurzaamheid - voor een aantal beleidsintensiveringen waarvan het thema ‘klimaat, duurzaamheid en energie” voor Partners voor Water het 9
meest relevant is. Het streven is een zo goed mogelijke balans te vinden tussen ecologische, economische en sociale duurzaamheid, uitgaande van de maatschappelijke en culturele kaders in de partnerlanden. Ontwikkelingssamenwerking geeft aan hierbij nauw samen te werken met de ministeries LNV, EZ, VenW, en VROM, bedrijven, financiële instellingen en maatschappelijke organisaties die op dit terrein actief zijn. Het WASH-akkoord wordt hierbij als voorbeeld genoemd, waarmee een directe koppeling wordt gemaakt naar de kabinetsvisie. Een andere recente ontwikkeling is de afstemming van instrumenten die het ministerie van Economische Zaken (EZ) middels het programma 2g@there heeft ingezet. Dit programma is gericht op ondernemers die in het buitenland kansen zien, waar samenwerking met collega-ondernemers essentieel voor is. Deze ondernemers kunnen zo meerjarige steun krijgen. Het gaat daarbij niet alleen om samenwerkingsvormen tussen ondernemers onderling, maar ook van ondernemers met kennisinstellingen, overheid, universiteiten en andere partijen. 2g@there wordt in opdracht van EZ uitgevoerd door de EVD. In het programma wordt in principe gebruikgemaakt van additionele EZ middelen via bestaande instrumenten. Dit zijn zowel financiële instrumenten (onder andere PESP en PSOM) als niet-financiële instrumenten (onder andere missies, matchmaking, NBSO’s). Ook PvW2 is in 2007 ingezet als instrument voor 2g@there, waarbij gebruik is gemaakt van additionele middelen. Ontwikkelingen in de watersector In 2004 wordt water sleutelgebied van de Nederlandse economie. Op verzoek van het toenmalige Innovatieplatform maakt de Nederlandse watersector in 2005 de toekomstvisie “Een wereld om water”. Kort samengevat geeft deze toekomstvisie het volgende weer: de omzet op de internationale watermarkt groeit sterk, wat kansen te over biedt om de Nederlandse positie op de wereldmarkt aanzienlijk te versterken. Kern van deze 10
Veelbelovend NWP Trust programma
STW
Maatschappelijke en Marktvraag
Kansrijk
Partners voor Water II
Innovatieprogramma Water
Wetenschappelijk onderzoek
Technologie ontwikkeling
Ontwikkelen
Product ontwikkeling
Bouwen
Export
Markt Transitie
Export
Uitontwikkeling
Kennis is de basis Innovatieklimaat
R&D
Lange termijn
visie is een exportgroei te realiseren die minimaal gelijk is aan de mondiale groei en aansluit op de internationale vraag. Om dat te bereiken is het van belang om als Nederlandse watersector in grotere samenhang te opereren. Daarom zijn vraag en aanbod in beeld gebracht en kansrijke clusters geïdentificeerd voor de deelsectoren water- en deltatechnologie. Hechte samenwerking, de juiste omgevingsfactoren en meer innovatie kunnen de internationale concurrentiekracht en economische activiteit in Nederland aanzienlijk verhogen. De samenwerking moet alle partijen bundelen die relevant zijn voor succesvolle innovaties: bedrijfsleven, beleidsmakers, waterbeheerders en kennisinstellingen actief op het gebied van water. Belangrijke voorwaarde hierbij is dat de samenwerking van de innovatie-activiteiten, naar gelang van behoefte van de partners, de gehele keten van innovatie-activiteiten bevat (zie onderstaande figuur): van fundamenteel / toegepast onderzoek tot en met toepassing in de thuismarkt, business development en export. En daarmee is een relatie gelegd tussen bovenstaande ontwikkelingen op het gebied van innovatie en de internationale agenda van Partners voor Water. De publiek-private Stuurgroepen Deltatechnologie & Watertechnologie zijn het resultaat van de ambitie van de watersector en ministeries om gezamenlijk op te trekken. Dit heeft inmiddels geleid tot het Innovatieprogramma Watertechnologie, waarvan het streven
Toegepast
Korte termijn
is om de innovatieketen meer te richten op de internationale vraag en te versnellen, zodat de uitstekende kennispositie van Nederland beter kan worden benut. In dit kader is recentelijk het Technologisch Top Instituut Watertechnologie geopend. Het Netwerk Deltatechnologie agendeert belangrijke maatschappelijke vraagstukken op het gebied van waterbouw en waterbeheer, en stimuleert de sector om hier creatief en innovatief mee om te gaan. Op 1 november 2007 heeft het netwerk de Innovatie-agenda Deltatechnologie aangeboden aan de Minister van Verkeer en Waterstaat, dat de basis is voor een Innovatieprogramma Deltatechnologie. Inmiddels wordt er ook ondersteuning gegeven aan het Innovatieplatform voor afstemming met hun wateragenda. Voor Partners voor Water is het hierbij belangrijk om de internationale dimensie in beeld te houden. De afgelopen jaren is met het Directoraat-Generaal Internationale Samenwerking (DGIS) gewerkt aan de realisatie van een Nederlandse publiek-private bijdrage aan de MDG’s: gestart met de P3SW Projecten (publiek-private samenwerking zoals WMD Indonesië), ondersteund vanuit Partners voor Water 1 en het opzetten van het TRUST Programma met als doel drinkwater en sanitaire voorzieningen te realiseren voor 10 miljoen mensen met directe inzet van de Nederlandse watersector. Het eerste concrete projectvoorstel is gerealiseerd. De kabinetsvisie op het waterbeleid en het WASH akkoord tussen NWP en de ministeries zijn een stimulans om de realisatie
van deze bijdrage te versnellen. Het NGO platform zal een belangrijk gremium zijn om activiteiten af te stemmen zoals blijkt uit de voorbereidingen voor de Nederlandse inzet bij het International Year of Sanitation. In maart 2007 is het programma Human Capital Water (HCW) opgesteld. Dit programma heeft als doel de instroom van voldoende gekwalificeerd personeel in de watersector te vergroten, zodat de groeiambities van de Nederlandse watersector als neergelegd in het Innovatieprogramma Watertechnologie en de Innovatie-agenda Deltatechnologie niet in gevaar komen door personeelstekort. De HCW is een agenda met concrete acties, waar inmiddels een start mee is gemaakt. Financiering van de HCW komt van het platform Beta-techniek, het ministerie van Economische Zaken en de watersector zelf. Vanuit Partners voor Water wordt een impuls gegeven om uitvoering van de grond te helpen krijgen. Mede in dit verband is de deelname aan de Stuurgroep door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een belangrijke ontwikkeling. European Water Partnership (EWP): om het Nederlandse internationale waterbeleid vorm te geven is internationale samenwerking belangrijk. Voor de hand ligt om allereerst Europese allianties te smeden. Om water beter op de agenda te krijgen, de Europese markt (incl. bestedingen buiten de EU) toegankelijker te maken voor innovatieve technologie en de samenwerking tussen Europese overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten te verbeteren is met steun van PvW2 het EWP opgericht. Dit is inmiddels door een toenemend aantal landen en de Europese Commissie erkend als aanspreekpunt. De Nederlandse watersector heeft hier een prominente rol. Het EWP zal worden ingezet om Nederlandse initiatieven te laten zwaluwstaarten met de Europese. Uit bovenstaande beschrijving blijkt dat door de gemeenschappelijke activiteiten van de overheid en ander partijen binnen de watersector er in 2007 een duidelijker lijn in beleid en uitvoering ontstaan is die
verder moet worden voortgezet. Partners voor Water als aanjager Bij de inleiding van dit hoofdstuk werd al gesteld dat PvW2 instrumenteel is geweest bij de ontwikkelingen op beleidsniveau. Concrete voorbeelden van activiteiten waar PvW2 aan heeft bijgedragen en die hun weerslag hebben gevonden in de kabinetsvisie zijn: • het agenderen van een publiek private bijdrage om de MDG’s te realiseren door het opzetten van het TRUST-programma en het WASHakkoord; • het onder de aandacht brengen van de Nederlandse kennis op het gebied van klimaatadaptatie met behulp van het Cooperative Programma on Water and Climate (CPWC); • het opzetten van de innovatieprogramma’s water- en deltatechnologie, waarbij als generieke belemmeringen de ruimte voor innovaties en de internationale inzet van waterschappen en drinkwaterbedrijven naar voren zijn gekomen; • het ondersteunen van de voorbereidende activiteiten met betrekking tot het 2g@there programma en • het detacheren van een waterspecialist binnen het innovatieplatform die er zorg voor draagt dat er voortgebouwd wordt op innovatieprogramma’s water en delta technologie De ontwikkelingen in de watersector die hierboven zijn geschetst, hangen vaak samen met keuzes die op beleidsniveau zijn gemaakt; het gaat veelal om uitwerking van de strategische beleidskeuzen tot concrete programma’s en activiteiten die in publiek-private samenwerkingen worden opgezet en naar uitvoering begeleid. Dit kan gezien worden als een vorm van - zoals geformuleerd in het Plan van Aanpak PvW 2005-2009 – ‘verticale beleidsafstemming’: beleidsafstemming tussen overheid en de andere partijen in de watersector.
ning die het programma heeft geleverd bij de totstandkoming van ‘Een wereld om Water’, bij het opzetten van het Innovatieprogramma Watertechnologie, het WASH akkoord/TRUST-programma, het Netwerk Deltatechnologie en het EWP, de opstart van 2g@there en de verbinding met het innovatieplatform. Juist op die momenten dat er een extra impuls nodig is om veelbelovende ontwikkelingen een stap verder te helpen, springt Partners voor Water bij om publiek-private samenwerkingen van de grond te krijgen (gap-financing). Partners voor Water vormt op deze manier een brug tussen strategie en implementatie, waarbij de implementatiefase uit andere bronnen gefinancierd wordt. Uitdaging is om de duur van de overbruggingsfase beperkt te houden, en te voorkomen dat er een gat valt tot aan de eigenlijke start van een programma of project. Juist nu de implementatie-agenda’s van zowel de kabinetsvisie als watertechnologie en deltatechnologie op elkaar worden afgestemd en leiden tot innovatieve clusters voor het komende decennium is het van belang de internationale inzet te borgen en de samenwerkings- en stimuleringscomponent langs die lijnen extra focus en impuls te geven. De doelstelling van PvW2 zal met name hier worden uitgewerkt in het bundelen van krachten en positionering met prioriteit voor de (sub-) thema’s/clusters en categorie 1 landen. Daarbij zijn de componenten samenwerking en stimulering instrumenteel. Bij positionering gaat het niet alleen om vergroting van de Nederlandse omzet internationaal maar met nadruk ook om inzet in internationale gremia en op basis van meerjarige (duurzame) betrokkenheid aansluitend op de prioriteiten in de internationale vraag.
Partners voor Water speelt nadrukkelijk een rol bij de totstandkoming van de strategische ontwikkelingen in de watersector. Voorbeelden zijn de ondersteu11
3. Gerichte inzet op internationale positionering Met de opstart van PvW2 is invulling gegeven aan de, in de brief aan de Tweede Kamer vermelde, eenduidige doelstelling “Het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en NGO’s) te versterken”. Met een programmatische aanpak wordt de sector gestimuleerd gezamenlijk met initiatieven te komen die de doelstelling helpen realiseren en zo een bijdrage leveren aan het oplossen van de wereldwaterproblematiek. Door de grotere nadruk op beleidsafstemming en samenwerking zijn doelstelling en functie van het programma scherper geworden: het is een vehikel voor het versterken van samenwerking en afstemming binnen de watersector. De activiteiten en projecten worden zo beter ingekaderd. Beleidsafstemming Partners voor Water heeft er aan bijgedragen dat de ministeries meer dan voorheen werken aan beleidsafstemming. Dit heeft zich bijvoorbeeld geuit in de gezamenlijke inzending van de ministeries voor het 4e Wereld Water Forum in Mexico, of de strategische samenwerking binnen het vier partijen Memorandum of Understanding op het gebied van water met Indonesië. Uit de kabinetsvisie op het waterbeleid blijkt bovendien dat de ministeries het voornemen hebben om de versterkte samenwerking uit te bouwen tot op strategische niveau. De gezamenlijke visie en ambities van de ministeries zoals die meegegeven zijn aan Partners voor Water, zijn door de sector opgepakt, wat heeft geleid tot een groot aantal concrete activiteiten waarbij Nederlandse partijen internationaal gericht gezamenlijk optrekken. Samenwerking De samenwerkingscomponent heeft zich voorspoedig ontwikkeld. De basis hiervoor is gelegd in de themagroepen water en de keten, water en groen, water en ruimte, en grondwater. Inmiddels focussen de betrokken (markt)partijen die voorheen bij deze groepen betrokken waren, zich op het zoeken naar slagvaardige samenwerkingsverbanden en consortia. PvW/NWP faciliteert deze consortia en zorgt ervoor dat de partijen aansluiting houden bij de strategische ontwikkelingen in de sector en andersom. Naast deze 12
themagroepen hebben partijen elkaar ook gevonden binnen strategische ontwikkelingen als het innovatieprogramma, TRUST, Europa, waaraan PvW als onderdeel van de samenwerkingscomponent ondersteuning heeft geleverd. De conclusie is dat er veel in gang is gezet onder de samenwerkingscomponent, met een forse spin off van de ingezette middelen. Toch is er nog veel te bereiken met nog meer focus op bundeling, strategie en visie. De vorming van consortia kan verder versterkt worden met ontsluiting van informatie en gezamenlijk ontwikkelen van visie en strategie voor de buitenlandse markten. Stimulering De stimuleringscomponent haalt een redelijk volume omzet, maar zou nog kunnen winnen aan kwaliteit van de voorstellen. Het gebeurt nog vaak dat een sterke visie / strategie ten aanzien van positionering ontbreekt. Het programmabureau heeft voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd en biedt de mogelijkheid om projectideeën te bespreken. Dit leidt tot een beter kwaliteit voorstellen. Het duurt blijkbaar een tijd voordat men uit de traditionele rol stapt van het doen van eenmalige, vaak hulp gerelateerde en donor gedreven voorgeschreven projecten. Het verwerven van een duurzame positie in de zich sterk ontwikkelende wereldwatermarkt is nog geen vanzelfsprekendheid. Gelukkig zijn er steeds meer actoren in de sector die dit goed oppakken. We kunnen zeggen dat de stimuleringscomponent volledig tot ontwikkeling is gekomen. Een verbetering in de voorstellen ten aanzien van bundeling en positionering en bijbehorende strategie begint meer uit de verf te komen. Toch
zal er nog veel ingezet moeten worden op dit punt, vooral onder de andere twee componenten, om de watersector in dit opzicht met een bredere blik in de internationale arena actief te laten zijn. Resultaten Partners voor Water steunde meer dan 100 projecten. De resultaten zijn te vinden in het tweede deel van deze verantwoording, het projectoverzicht. Het overzicht is opgedeeld in de drie componenten van Partners voor Water: Beleidsafstemming en Samenwerking en de Stimuleringsregeling. De verschillende projecten hebben ook extra’s opgeleverd in de vorm van spin off. Om welke spin off het gaat, is op de projectsheets niet alleen beschreven maar ook kernachtig aangeven met pictogrammen. Deze hebben de volgende betekenis Beleidsbeïnvloeding Verankering van projectresultaten in beleid en actieplannen Spin-off voor Nederland Grotere naamsbekendheid, nieuwe opdrachten, meer samenwerking. Wat levert Partners voor Water Nederland aan extra’s op? Kennisoverdracht Scholing, bewustwording, maatschappelijk draagvlak - veelal vormen ze een expliciet onderdeel van projecten. Bij de spin-off gaat het om kennisoverdracht buit het project om of na afsluiting van het project. Er is spin-off gerealiseerd op het gebied van uitvoering of verbetering van integraal waterbeheer, versterking van lokale organisaties en armoedebestrijding
Financiën Voor het totale programma Partners voor Water 2 is ca. 49 miljoen euro beschikbaar. Daarvan is 7.7% voor apparaatskosten. Voor de drie componenten is totaal beschikbaar (excl. apparaatskosten): • beleidsafstemming: 450.000 euro per jaar; • samenwerking: 2.550.00 euro per jaar; • stimulering: 7.000.000 euro per jaar. Deze budgetten voor de deelcomponenten zijn slechts richtinggevend. In onderstaande tabel is een overzicht van de jaarbudgetten en kasuitgaven weergegeven. Het overzicht is eind november 2007 gemaakt; de weergegeven bestedingen zijn dan ook deels uitgaven en deels prognoses van uitgaven.
Door een late start van het programma in 2005 zijn de bestedingen langzaam op gang gekomen. De programmatische aanpak heeft tot verrassende nieuwe ontwikkelingen geleid zoals die op het gebied van watertechnologie en deltatechnologie. Voorop staat het geven van ruimte aan de sector om zelf met initiatieven te komen binnen ruime overheidskaders. Inherent aan zo’n aanpak is ook het experimentele karakter van sommige initiatieven, die soms snel aanslaan maar soms wat meer aanlooptijd nodig hebben. Dit verklaart het grote aantal lopende initiatieven maar tegelijkertijd enige achterstand in kasuitgaven voor de samenwerkings- en beleidsafstemmingscomponent van het programma. De achterstand binnen deze twee componenten in 2005 en 2006 is ingevangen in de verplichtingenruimte
van de component stimulering. Dit is zo afgesproken met de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water. Belangrijk is om aan te geven dat het verplichtingenniveau van de stimuleringsregeling op orde is en dat er alleen sprake is van een achterstand in de kasuitgaven ten opzichte van de planning. Voor de component stimulering wordt deze achterstand veroorzaakt doordat de eerste aanbesteding plaatsvond eind december 2005 en de eerste kasuitgaven pas in de loop van 2006 volgden. Daarnaast is een aantal financieel grote projecten vertraagd als gevolg van de doorlooptijd om Memoranda of Understanding af te sluiten met doellanden. Tenslotte zijn uitvoerders van projecten traag met zorgvuldig factureren.
Tabel: budget en besteding (realisatie en prognose) PvW2 BUDGET 2005 Budget PvW-2
3,730,000
2006
2007
2008
2009
2010
7,760,000
7,760,000
7,760,000
7,760,000
900,000
1,800,000
2,000,000
2,200,000
8,660,000
9,560,000
9,760,000
9,960,000
150,000
41,820,000
153,585
550,218
645,130
710,000
710,000
451,207
3.220,140
4,133
182,926
300,000
450,000
450,000
1,387,059
193,570
1,927,489
2,000,000
2,550,000
2,550,000
9,221,059
Component 3 - stimuleringsregeling 392,142
3,138,475
7,603,638
9,051,734
8,604,025
1,000,000-
27,790,014
Tot. comp 1, 2, 3 + Beheer
743,430
5,799,108
10,548,768
12,761,734
12,314,025
548,793-
41,618,272
2,986,570
2,860,892
-988,768
-3,001,734
-2,354,025
698,793
201,728
aanpalend budget Totaal budget
3,730,000
7,760,000
Totaal 34,920,000 6,900,000
BESTEDING EN PROGNOSE (NOV 2007) Beheerskosten Component 1 - beleidsafstemming Component 2 - samenwerking
Saldo
Noot: Het totale budget van Partners voor Water 2 is 49 miljoen euro. Daarvan is oorspronkelijk 14,1 miljoen euro ondergebracht bij Rijkswaterstaat voor het nakomen van lopende verplichtingen. Kort na de opdrachtverlening aan EVD/NWP (34,9 miljoen euro) is 6,9 miljoen euro van Rijkswaterstaat overgeheveld naar de opdracht aan EVD/NWP. Deze rapportage betreft alleen het EVD/NWP-deel van 41,8 miljoen euro. 13
14
Projecten Beleidsafstemming en Samenwerking Dit betreft een selectie van projecten binnen de componenten Beleidsafstemming en Samenwerking. Voor een volledig overzicht van alle projecten zie bijlage.
15
CPWC Co-operative Programme on Water and Climate Het Co-operative Programme on Water and Climate (CPWC) wil een bijdrage leveren aan het verminderen van de effecten van klimaatverandering op de watercyclus en de waterfuncties. Dit doet het programma door middel van het stimuleren van adaptatie van het thema klimaatverandering in beleidsontwikkeling, uitvoeringsstrategieën en uitvoeringsmaatregelen. Uiteindelijk moet dit met name kwetsbare bevolkingsgroepen ten goede komen. Doel In de eerste fase van het programma (2001-2005) was het belangrijkste doel internationaal bewustwording te creëren over de gevolgen van klimaatverandering op de waterbeschikbaarheid en waterfuncties. In de tweede fase (2008-2009) ligt het accent op de ontwikkeling van handelingsperspectieven en het stimuleren van adaptatie van het thema in de beleidsontwikkeling, uitvoeringsstrategieën en uitvoeringsmaatregelen. Projectomschrijving Het programma kent de volgende activiteiten: • Het stimuleren van bilaterale activiteiten tussen Nederlandse en buitenlandse partners. • Het stimuleren van onderzoek en kennisontwikkeling samen met de Wageningen Universiteit. • Het starten van capaciteitsontwikkeling samen met UNESCO-IHE Institute for Water Education. • Het ontwikkelen van een website over water en klimaat. • Het organiseren van internationale evenementen en conferenties, bijvoorbeeld het Wereld Water Forum samen met de World Water Council. • Het ontwikkelen van een Nederlandse deskundigenpool op het gebied van adaptatie, ten behoeve van samenwerkingsactiviteiten. Opgeleverde resultaten • Een brede (internationale) erkenning dat klimaatverandering moet worden meegenomen in beleid en maatregelen. • De opstart van beleidsontwikkeling en activiteiten, zowel internationaal, sectoraal als nationaal. • Documenten, artikelen en films. Bijvoorbeeld de documenten ‘Climate, Water, Risks and Adaptation’ en ‘Climate changes Dutch water management’ en de film ‘Kitui Sand Dams’. • Trainingen bij UNESCO-IHE Institute for Water Education over het thema ‘Water and Climate’. • Online bibliotheek ‘Water and Climate’ op de website www.waterandclimate.org • Conferenties en congressen voor beleidsdiscussies en de uitwisseling van kennis, ervaringen en onderzoeksresultaten. • Een coördinerende rol tussen Nederland en internationale organisaties bij internationale evenementen, zoals de World Water Fora conferenties, om daardoor de Nederlandse expertise in te kunnen brengen.
16
Uitvoerder Stichting Netherlands Foundation on Water and Climate (NFWC) Nederlandse partners Ministeries van Verkeer en Waterstaat (DGW), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en Buitenlandse Zaken (DGIS), Wageningen Universiteit en Research, UNESCO-IHE Institute for Water Education, Netherlands Water Partnership, Deltares, Kiwa, Waternet, Dura Vermeer, Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland Internationale partners World Water Council, World Meteorological Organization, UNESCO, IWA, SIWI (Zweden), Japan Water Forum, GWP, UNECE, IUCN, IGRAC PvW-bijdrage k€1.335 Duur project Start: januari 2006; Einde (huidige projectfase): ultimo 2008 Spin-off Dit project heeft voor veel Nederlandse organisaties een leidende rol opgeleverd (rondom het thema ‘Water and Climate’) bij internationale conferenties en congressen. Ook de internationale media hebben door dit project Nederlandse organisaties opgemerkt. Verder worden Nederlandse experts in toenemende mate in het buitenland gevraagd om te adviseren en het project heeft er direct en indirect aan bijgedragen dat Nederlandse expertise ingezet wordt bij internationale uitvoeringsprojecten. Mede door dit project zijn EU-onderzoeksprojecten binnengehaald door met name de Wageningen Universiteit en UNESCO-IHE. Ook leidt dit tot toekenning van DGIS-middelen aan het Water-en-Klimaat-project ADAPTS van IVM en BothEnds, dat sinds 2007 is gestart en waarbinnen het CPWC een adviserende rol heeft. Tenslotte levert het project voor Nederland een prominente positie op binnen IPCC Working Group ll, met aanzienlijke bijdragen van diverse auteurs. Ook heeft Nederland een initiërende rol gekregen bij het opstellen van het Technical report van IPCC Water and Climate. Het Technical Report wordt medio 2008 gepubliceerd.
IGRAC Internationaal grondwaterinformatiecentrum Het internationale grondwaterinformatiecentrum (IGRAC) is in 2003 opgericht en komt voort uit een initiatief van de waterprogramma’s van UNESCO en de WMO en is ondergebracht bij TNO. Het centrum levert producten en diensten voor de internationale professionele grondwaterwereld, met het doel om bij te dragen aan een beter gebruik en beheer van de wereldwijde grondwatervoorraad. Partners voor Water draagt bij aan de activiteiten van dit grondwatercentrum. Doel • Het werelddekkend bevorderen van kennis met betrekking tot grondwater. • Bijdragen aan een wereldwijde verbetering van het inwinnen van grondwatergegevens, door middel van richtlijnen en protocollen voor grondwateronderzoek en waarnemingsnetwerken. • Het leveren van een inhoudelijke bijdrage aan het oplossen van specifieke vragen over grondwaterkwantiteit en -kwaliteit. Projectomschrijving Het IGRAC-programma kent twee sporen: 1. Het Kernprogramma: Dit programma vloeit voort uit bovengenoemde doelstellingen en bevat de volgende activiteitenvelden: • Ontwikkelen van een wereldwijd Grondwater Informatiesysteem (Global Groundwater Information System, GGIS). • Opzetten van Richtlijnen en Protocollen voor grondwateronderzoek/monitoring. • Bijdragen aan regionale projecten. 2. Het Speciale Programma, met onder andere de volgende activiteiten: • Informatieverstrekking en beslissingsondersteuning bij urgente watervoorzieningsproblemen bij rampen en in vluchtelingenkampen. IGRAC kan organisaties ondersteunen met beschikbare netwerken, databases en relevante informatie over grondwaterbeschikbaarheid en -kwaliteit. • Opzetten van nationale meta-informatie systemen, die bedoeld zijn om op nationaal niveau watergerelateerde informatie vast te leggen en toegankelijk te maken. • Promoten van toegepaste en innovatieve technische oplossingen op het gebied van grondwaterwinning en -beheer. • Assistentie bij het opzetten van lokale grondwater-beoordelingsprogramma’s en ondersteuning van lokale instanties. • Participatie in projecten van de Global Environmental Facility en de Europese Unie. • Op wereldschaal karteren van (enkele) gevaarlijke substanties in het grondwater.
Uitvoerder TNO Bouw en Ondergrond Nederlandse partners TNO Bouw en Ondergrond (nu Deltares) Indirect betrokken Cooperative Programme on Water and Climate (CPWC), DHV, Acacia Water, Meta Meta, Arcadis, WaterWatch, Waterschap de Dommel, SG Consultancy and Mediation bv, Brabant Water, Philips, Kiwa Water Research, Simavi, Aqua for All PvW-bijdrage k€798/jaar Duur project Start : januari 2007 Einde: december 2009
Spin-off Het IGRAC levert via haar activiteiten een actieve bijdrage aan de beleidsthema’s van zowel de initiatiefnemers UNESCO en WMO, als die van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Dan gaat het bijvoorbeeld om de Millennium Development Goals (MDG’s) en de doelstellingen van de Commission on Sustainable Development (CSD). IGRAC versterkt ook de goede internationale reputatie van Nederland op (grond)watergebied.Daarnaast wordt een bijdrage geleverd aan de Nederlandse export doordat het IGRAC samenwerkt met Nederlandse bedrijven. Het IGRAC vormt op die manier de link naar nieuwe markten, initiatieven en financieringsinstellingen.
Opgeleverde resultaten • UNESCO General Council heeft toestemming gegeven om de auspiciën status van IGRAC, op basis van een overeenkomst met de Nederlandse regering, formeel te verlenen. • Betrokkenheid bij diverse projecten van de Europese Unie en de Global Environment Facility (GEF). • Succesvolle expertmeeting over de opzet van een wereldwijd monitoringssysteem en de afronding van de eerste ontwikkelfase van een softwaresysteem voor dit systeem. • Afronding pilotfase voor een nationaal meta-info systeem voor Jemen en een projectvoorstel ingediend voor een vervolgfase. 17
• Afronding wereldwijde inventarisatie Artificial Recharge-systemen (met Acacia Water). • Afstemming met Nederlandse grondwaterpartijen, via een NWP-publicatie, bijeenkomsten en een verkenning van de exportmogelijkheden. • Publicatie van rapporten over methoden voor het verwijderen van arseen en fluor. • Bijdrage aan het Wereld Water Assessment Programma van de Verenigde Naties en een bijdrage aan de politieke agenda voor het vijfde World Water Forum. • Deelname en inbreng aan het programma Water en Gezondheid met Brabant Water, Waterschap de Dommel, Kiwa Water Research, TNO en Philips. • Deelname aan diverse internationale programma’s van de Verenigde Naties (GRAPHIC, WHYMAP, GWES, ISARM, ISMAR).
18
•
Watersamenwerking Syrië - Nederland De samenwerking tussen Nederland en Syrië bestaat uit projecten en activiteiten om integraal waterbeheer te introduceren in Syrië. Hierbij wordt de Nederlandse expertise op het gebied van waterbeheer ingezet. Samen met het Syrische ministerie voor Irrigatie worden Syrische waterexperts getraind zodat zij actief kunnen bijdragen aan de realisatie van de projecten. Doel Met Nederlandse expertise Syrië ondersteunen bij het doorvoeren van de noodzakelijke veranderingen in het Syrisch waterbeheer, zowel op het technische als het institutionele vlak. De concepten van het integraal waterbeheer vormen daarbij de bouwstenen. Projectomschrijving De volgende activiteiten worden uitgevoerd: • Het opstellen van een Water Resources Management Plan voor het stroomgebied van de Orontes, die in Libanon ontspringt en uiteindelijk via Turkije in de Middellandse Zee stroomt. Het plan wordt langs ruwe hoofdlijnen van de Europese Kaderrichtlijn Water opgesteld. Hierbij wordt nadrukkelijk de samenwerking tussen de verantwoordelijke Syrische ministeries opgezocht. • Het maken van een dynamisch grondwatermodel dat een betrouwbare weergave biedt van de huidige toestand van het grondwater. Hiermee is het mogelijk toekomstscenario’s te modelleren, zodat de effecten van waterbeheersmaatregelen en regionale planologie ingeschat kunnen worden. • Het opzetten van een ‘Water Resources Information Centre’, voor dataverwerking en rapportage ten behoeve van de monitoring van oppervlaktewater en grondwater. • Organiseren van vijf workshops om een institutionele discussie te voeren over de noodzakelijke veranderingen binnen het Syrische waterbeheer. Hierin worden verschillende aspecten van integraal waterbeheer aan de orde gesteld. • Ontwikkelen van Arabische cursussen voor het National Water Training Centre. Een drietal trainers zullen hiervoor een master opleiding bij UNESCO-IHE volgen. Opgeleverde resultaten • Er is een toestandsbeschrijving voor het Orontesgebied opgesteld en de belangrijkste knelpunten voor het waterbeheer zijn geïdentificeerd. • De bètaversie van het grondwatermodel, waarmee proefscenario’s kunnen worden gedraaid, is opgeleverd. • Drie Syriërs hebben hun master opleiding afgerond en er is een plan opgesteld voor het trainingscentrum met cursuscurricula. • Het Water Resources Information Centre is ingericht, de medewerkers zijn getraind en werken volgens een afgestemd werkplan. • Voor de institutionele discussie over het waterbeheer in Syrië zijn een viertal workshops georganiseerd.
Uitvoerder RWS-RIZA Nederlandse partners RWS Waterdienst (voorheen RWS-RIZA), DHV, TNO-NITG, UNESCO-IHE PvW-bijdrage K€500 per jaar Duur project Start: januari 2006 Einde: april 2008
Spin-off Syrië heeft in toenemende mate te maken met watertekorten. De oplossing wordt gezocht in het integrale waterbeheer. Waterbeheer en landbouwbeleid zijn onderdeel van de economische hervormingsagenda waaraan Syrië voorzichtig werkt. In dit kader wordt ook de publiek private samenwerking verkend en hieraan is ook binnen het programma aandacht gegeven. Van Syrische kant wordt nadrukkelijk gevraagd naar de inbreng van de Nederlandse watersector bij de verdere uitwerking.
19
•
Tsunami hulp Aceh Indonesië De Unie van Waterschappen en de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) hebben begin 2005 het initiatief genomen de door de Tsunami getroffen gebieden in Indonesië, Sumatra en Aceh, gecoördineerd te helpen. Het resultaat is de Stichting H2O Partners Sumatra. De stichting heeft als doel op zes locaties de drinkwatervoorziening en sanitaire situatie te herstellen en te verbeteren. In totaal is elf miljoen euro geïnvesteerd, inclusief één miljoen euro afkomstig van Partners voor Water. Doel Schoon drinkwater voor 60% van de huishoudens en de beschikking over sanitaire voorzieningen voor 40% van de huishoudens op zes locaties (Aceh Besar, Aceh Barat, Aceh Utara, Nias, Nias Selatan en Simeulue). Het behalen van de Millennium Development Goals op deze locaties moet na afloop van het programma in zicht zijn. Projectomschrijving Het programma van de Stichting H2O Partners verloopt op zes locaties in drie fasen in de Provincies NAD en Noord Sumatra: • Fase 1: noodhulp. In deze fase zijn de lokale waterbedrijven financieel geholpen om te overleven en zijn watertrucks en twintig mobiele drinkwaterzuiveringen geleverd. • Fase 2: herstel. In deze fase is de drinkwaterproductie hersteld en/of vernieuwd, zijn de distributiestelsels verbeterd en nieuwe huisaansluitingen gerealiseerd. Ook zijn de sanitaire voorzieningen gerealiseerd en de administratieve systemen vernieuwd. Tenslotte zijn er trainingen verzorgd voor zowel het management als op technisch en administratief gebied. • Fase 3: het opzetten van een traject om de gerealiseerde voorzieningen duurzaam te houden. Opgeleverde resultaten • Sanitatie doelstellingen zijn bereikt: 40 % van de huishoudens beschikt sinds de tsunami weer over goede sanitaire voorzieningen. • Drinkwater doelstellingen worden bereikt op vier locaties: 60 procent van de huishoudens op deze vier locaties beschikt sinds de tsunami van kerst 2004 weer over schoon water. • Training aan personeel van waterbedrijven, voor zowel het management als op technisch en administratief gebied. Laboranten zijn getraind in het bepalen van de waterkwaliteit, technici in het beheer van waterzuiveringen. Distributiemedewerkers van Nederlandse waterbedrijven hebben hun kennis overgedragen om lekverliezen in het leidingnet op te sporen. • 22.000 aansluitingen op het nieuwe of gerenoveerde drinkwaternet • Herstel en nieuwbouw van elf drinkwaterzuiveringen. • Bouw van een trainingslocatie. • Bouw van drie kantoren voor drinkwaterbedrijven. • Vierentwintig MCK’s (Mandi, Cuci, Kakhus, oftewel Baden, Wassen en Toilet). Deze gebouwtjes bieden de bewoners goede faciliteiten. • Herstel van vijf kilometer open drainage die ook dienst doet als riool • Inrichting van zes administratieve systemen • Blokrenovatie in vijf drinkwaterbedrijven. Dit is een structurele aanpak waarbij het leidingnet van begin tot eind op alle onvolkomenheden wordt gecontroleerd. Het voorzieningsgebied wordt daarvoor in kleinere blokken verdeeld en per blok aangepakt. 20
Uitvoerder UNESCO-IHE Delft Nederlandse partners Drinkwaterbedrijven (Vitens, Waterleiding Maatschappij Limburg, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland, PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, Waterleidingmaatschappij Drenthe,, Waterbedrijf Groningen), Waterschappen (Zuiderzeeland, Rivierenland, Waternet, Groot Salland, Rijnland) Indirect betrokken DGIS, een consortium van ingenieursbureaus (DHV, Royal Haskoning en Witteveen+Bos en hun partners in Indonesië), PricewaterhouseCoopers, Wavin (levering materialen voor distributiestelsels), Grundfos (levering pompen) PvW-bijdrage k€1.000 Duur project Start: medio 2005. Einde: medio 2008 Spin-off Er is een Memorandum of Understanding getekend tussen tien Indonesische waterbedrijven (waarvan er drie door H2O Partners ondersteund werden) en drie Nederlandse waterbedrijven (Duinwaterbedrijf Zuid-Holland, PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland en Waterleidingmaatschappij Drente). Binnen de MoU wordt samengewerkt om een regionaal waterbedrijf op te zetten dat de tien Indonesische waterbedrijven gaat ondersteunen gedurende een periode van 15 jaar. Dit bedrijf heeft tot doel de ingezette ontwikkeling verder uit te bouwen. De Nederlandse waterschappen overwegen zich hierbij aan te sluiten om zo de sanitaire situatie te verbeteren. De rol van de Nederlandse partijen in het regionale bedrijf is het inbrengen van de eigen expertise in de exploitatiefase, het aantrekken van financiering voor verdere uitbreiding en het verder opleiden van de PDAM medewerkers.
•
Indonesië: Nederlandse assistentie bij hoogwaterbeheersing in Jakarta In februari 2007 is Jakarta voor de derde keer in tien jaar getroffen door een ernstige overstroming. Op verzoek van de Indonesische overheid ondersteunen zes Nederlandse bedrijven, die samen het Jakarta Flood Team vormen, bij het oplossen van de overstromingsproblematiek in Jakarta. Doel Het ondersteunen van de Indonesische overheid bij het ontwikkelen van niet-structurele maatregelen in het kader van hoogwater(risico)beheersing in Jakarta en in de communicatie over de noodzaak van deze maatregelen. Projectomschrijving Het project is uitgevoerd door een consortium van zes Nederlandse bureaus en bestond uit drie componenten: • Het ontwikkelen van een communicatiestrategie en een publiekscampagne. De strategie richt zich op de communicatie tussen de overheden die betrokken zijn bij hoogwaterbescherming en risicomanagement, om betere samenwerking te kunnen realiseren. De publiekscampagne is gericht op burgers bewust te maken van de risico’s op overstromingen en van het feit dat een goede voorbereiding en preventieve maatregelen de schade en het aantal slachtoffers kan beperken. • Aan de basis van een goede communicatie staat goede technische kennis van overstromingen. In het project zijn het rivierensysteem en overstromingen geanalyseerd en is een numeriek modellen pakket ontwikkeld dat overstromingsrisico’s in en rond Jakarta – een gebied van 40 x 40 km met 13 rivieren – in kaart brengt. • Het uitvoeren van pilots binnen twee kleine gemeenschappen om – met behulp van publieke participatie – kleinschalige preventieve maatregelen tegen overstromingen te ontwikkelen. Opgeleverde resultaten • Een strategie voor het opzetten van een duurzame communicatie- en samenwerkingsstructuur, die nodig is voor het ontwikkelen van niet-structurele maatregelen. De structuur bestaat uit een stuurgroep, een ondersteunende kennisnetwerkorganisatie en verschillende werkgroepen die zich concentreren op specifieke thema’s en vraagstukken. De strategie is vertaald in een programma van zes processtappen die in circa 2,5 jaar doorlopen moeten worden. • Een ontwerp voor een publiekscampagne, bestaande uit een implementatieprogramma en voorlichtingsmateriaal. • Een, door de gemeenschap van twee pilotgebieden, samengesteld pakket van maatregelen. Deze maatregelen zijn gericht op een goede voorbereiding op overstromingen (o.a. evacuatieplannen) en het verkleinen van schade na een overstroming. • Een methodiek voor publieke participatie, zoals die in de twee pilotgebieden gevolgd is. • Risicokaarten voor overstromingen in en rond Jakarta. • Een pakket van modellen voor de simulatie van hoogwater en overstromingen. • Een database met hydraulische gegevens en neerslaggegevens. • Inzicht in de overstromingsmechanismen en de infrastructuur voor hoogwaterafvoer in Jakarta. • Publieke aandacht voor (de noodzaak van) niet-structurele maatregelen, door een reeks persbijeenkomsten en televisie optredens.
Uitvoerder Witteveen + Bos Nederlandse partners Witteveen+Bos, DHV, Royal Haskoning, WL Delft Hydraulics, HKV Lijn in Water, Euroconsult Mott MacDonald Buitenlandse Partners Het project is uitgevoerd in samenwerking met de Indonesische overheid: Ministerie Publieke werken, Provincie Jakarta, Balai Besar CilCis (stroomgebied beheerder), Ministerie Binnenlandse Zaken, Ministerie van Planning (Bapenas) Indirect betrokken INA (Indonesian-Netherlands Assosiation), Nederlandse ambassade Indonesië PvW-bijdrage k€1300 Duur project Start: mei 2007. Einde: december 2007 Spin-off Via het project is de toepassing van Nederlandse expertise op het gebied van deltatechnologie geïntroduceerd bij verantwoordelijke overheden in Indonesië en de inwoners van Jakarta. De verwachting is dat de Nederlandse watersector betrokken wordt bij het verder vervolg van het project (waaronder bijvoorbeeld de implementatie van de communicatiestrategie), maar ook bij andere ontwikkelingen rond hoogwaterbeheersing zoals het baggeren van kanalen en rivieren in Jakarta. De publiciteit rondom het project heeft bijgedragen aan een verbeterde marktpositie van de Nederlandse watersector in Indonesië op het gebied van hoogwaterbeheersing. Verder biedt het ontwikkelde modellenpakket meer toepassingsmogelijkheden dan alleen het produceren van risicokaarten. Ook deze mogelijkheden kunnen worden ingezet bij de hoogwaterbeheersing in Jakarta. Internationale financiers als de Wereldbank en de Asian Development Bank hebben interesse getoond om vervolgactiviteiten te financieren.
21
•
Secretariaat 4PMoU Indonesië Het 4-partijen Memorandum of Understanding (4PMoU) tussen de ministeries van VROM en V&W aan Nederlandse zijde en de ministeries KLH (Environment) en PU (Public Works) aan Indonesische zijde heeft als doel te komen tot een langjarige, programmatische aanpak op het gebied van water. Doel • Voeren van het secretariaat van het 4PMoU (bestaande uit een Nederlands deel en een Indonesisch deel), waardoor de positie van de Nederlandse watersector in Indonesië sterker wordt. • De Nederlandse watersector betrekken bij de implementatie van het 4PMoU, waardoor de activiteiten binnen het MoU niet beperkt blijven tot de doelstellingen van de twee betrokken ministeries. Daardoor krijgen ook aandachtsgebieden van andere partijen in de watersector (inclusief andere ministeries) binnen het MoU een plek. Projectomschrijving De samenwerking focust zich in het bijzonder op de thema’s: water voor voedsel en natuur, water en klimaat, realisatie van de MDG’s op het gebied van water en sanitatie en integrale waterbeheer-plannen. Formele beslissingen worden genomen door de Joint Steering Committee (JSC). De Joint Steering Committee bestaat uit een Nederlandse stuurgroep en een Indonesische stuurgroep. De stuurgroepen hebben ieder een eigen secretariaat die de dagelijkse gang van zaken verzorgt. Het Nederlandse secretariaat is door de ministeries ondergebracht bij Partners voor Water en het Netherlands Water Partnership (NWP), om private betrokkenheid en samenwerking tussen de marktpartijen te vergroten. Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Begin 2006 is een strategie uitgezet voor het ontwikkelen van het 4PMoU; het resultaat hiervan heeft de basis gelegd voor de huidige aanpak. • Het organiseren van bijeenkomsten van de Nederlandse Stuurgroep van het 4PMoU (2x per jaar), en de Joint Steering Committee meetings (1x per 2 jaar). • In 2006 is in Jakarta een Nederlands waterplatform opgericht, waar lokaal aanwezige Nederlandse partijen uit de watersector informatie uitwisselen en samenwerken. Het platform komt elke twee maanden in Jakarta bijeen en wordt georganiseerd ten kantore van de Indonesia-Netherlands Association (INA). • Het organiseren, deelnemen en geven van follow-up aan inkomende en uitgaande missies. • Versterken herkenbaarheid watersector “BV Nederland” in Indonesië. • Bevorderen samenwerking tussen Nederlandse en Indonesische partijen. • Ondersteunen van binnen het 4PMoU lopende projecten en het initiëren nieuwe projecten. Resultaten Voorbeelden van resultaten zijn: • Van 10-18 december 2005 bracht de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat een bezoek aan Indonesië, waarbij de mogelijkheden voor de Nederlandse watersector zijn verkend. PvW heeft een bijdrage geleverd aan de organisatie van de parallelle bedrijvenmissie. • Organisatie van de Joint Steering Committee (JSC) (september 2006) in Den Haag, waarbij prioritaire thema’s en projecten zijn overeengekomen voor de jaren 2006 en 2007.
Nederlandse partners Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM)Ministerie van Verkeer en Waterstaat (V&W) Buitenlandse partners Ministerie KLH (Environment), Indonesië Ministerie PU (Public Works), Indonesië PvW-bijdrage k€419 Duur project Start: september 2006 Einde: eind 2009
Spin-off De structurele samenwerking binnen het 4PMoU heeft er de afgelopen twee jaar toe geleid dat het aantal initiatieven waarbij Nederlandse en Indonesische partijen op strategisch niveau samenwerken is gegroeid. Niet alleen de Indonesische overheid, maar ook financiers als UNDP, de Asian Development Bank en de Wereldbank tonen interesse in het opschalen van initiatieven die binnen het 4PMoU op pilot-niveau zijn uitgevoerd. Voor de betrokken Nederlandse partijen biedt dat niet alleen perspectief voor een intensievere betrokkenheid in Indonesië, maar wordt er ook een fundament gelegd voor het creëren van marktkansen in andere landen in ZuidOost Azië. Projecten onder het 4p-MoU In het kader van het 4PMoU worden de volgende projecten uitgevoerd die vanuit de stimuleringscomponent van PvW zijn gefinancierd: • Jakarta Floods Initiative • Semarang Polder Project • Strengthening Tidal Lowland Development (STLD) • Klimaatadaptatie: inhoudelijke betrokkenheid bij het opzetten van Indonesische programma voor klimaatadaptatie. • Towards Formulation of a National Strategy for Participative Lowland Water Resource Management
PS0104A 22
• Diverse uitgaande werkbezoeken om activiteiten binnen het 4PMoU af te stemmen tussen de bijeenkomsten van de JSC door. Tijdens deze werkbezoeken wordt niet alleen gesproken met de partners in het 4PMoU, maar wordt ook het gesprek aangegaan met financiers en Nederlandse partijen actief in Indonesië. • Er is in 2007 een ‘Holland Water Indonesia’ magazine uitgebracht met daarin een presentatie van de activiteiten van de Nederlandse watersector in Indonesië. Deze special is beschikbaar in het Engels en in het Indonesisch en is vanuit de Nederlandse stand op de beurs IndoWater in Indonesië verspreid. • Organiseren en begeleiden van twee inkomende missies (maart 2008) vanuit Wereldbank en Indonesische overheden om nader kennis te maken met de Nederlandse ervaring op het gebied van baggeren.
• Integrale planning voor ruimte en water • Masterplan voor capaciteitsversterking van de watersector in Indonesie.
23
Water en Gezondheid De beschikbaarheid van schoon water is een prangend vraagstuk in zowel ontwikkelingslanden als opkomende economieën. Gezien vanuit marktperspectief, ligt een ontmoeting tussen de ‘wereld van water’ en de ‘wereld van gezondheid’ voor de hand. Vanwege de maatschappelijke relevantie is het zelfs een noodzaak. De activiteit ‘Water & Gezondheid’ heeft als doel een koppeling te maken tussen beide sectoren. Doel • De activiteit ‘Water & Gezondheid’ wil innovatieve krachten van bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid bundelen om de juiste omstandigheden te creëren voor het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. Deze producten moeten aansluiten op de internationale marktvraag en kansrijk zijn om de internationale toppositie van Nederland te versterken. Uiteindelijk zal daarmee de economische betekenis van Nederland substantieel verbeteren. • Met innovaties en praktische oplossingen nieuwe markten aanboren en doorbraken bewerkstelligen, op een commerciële basis en met maatschappelijk rendement. • Samenstellen van nieuwe product-markt clusters, door het benutten van de capaciteiten van universiteiten, kennisinstellingen en bedrijven om kennis te ontwikkelen. Projectomschrijving De aanpak is gericht op het in kaart brengen van de marktpotentie, de benodigde kennis en ervaring en partijen die deze kennis en ervaring zouden kunnen leveren. Specifiek gaat het om de volgende activiteiten: • Marktanalyse. Er wordt meer duidelijkheid verkregen over het belang en de markpotentie van producten en diensten op het gebied van water en gezondheid in Nederland en het buitenland. Er zullen objectieve gegevens verzameld worden over de bestaande kennis en de kennisinstellingen en bedrijven die in dit werkveld werkzaam zijn. • Keuze clusters. Het identificeren en selecteren van de meest kansrijke clusters voor de water & gezondheidsmarkt. Ook worden voor de ondernemingen binnen deze clusters kansrijke thema’s geselecteerd. Binnen deze thema’s wordt de kans op resultaten in het verdere ontwikkelingsproces het hoogst haalbaar geacht. • Inrichten consortia. Uitgaande van de gedefinieerde clusters, onderzoek naar de best passende businessproposities en marktkansen moet worden vastgesteld welke deelnemende ondernemingen hieraan de beste invulling kunnen geven. Verwachte resultaten • Rapport marktanalyse. • Overzicht kansrijke clusters. • Consortiavorming.
Nederlandse partners Waterschap De Dommel Brabant Water TNO Philips PvW-bijdrage k€275 Duur project Start: maart 2007 Einde: december 2008
Spin-off De koppeling tussen de sectoren water en gezondheid, geeft een nieuwe dimensie aan cross-sectorale samenwerking op maatschappelijk gebied. Deze sectoroverschrijdende initiatieven moeten een grote bijdrage kunnen leveren aan de Millennium Development Goals voor zowel water als gezondheid. Naast de maatschappelijke effecten, biedt dit project ook nieuwe marktkansen. De koppeling met andere sectoren biedt namelijk de mogelijkheid om organisaties die voorheen niet actief waren op watergebied (zoals Philips), te betrekken bij samenwerkingsverbanden binnen de watersector. Deze ‘nieuwe’ organisaties brengen additionele kennis/expertise en technologieën naar de sector en dit kan leiden tot nieuwe innovaties. Deze innovatie is essentieel om de Nederlandse positie op de internationale watermarkt te versterken.
PS0503P 24
Micro Water Facility De partners in dit project hebben de Micro Water Facility (MWF) opgezet: een nietcommercieel dienstverlenend initiatief. De MWF is gericht op het helpen realiseren van innovatieve en kleinschalige oplossingen, waardoor in Afrika en Azië de toegang tot schoon drinkwater en sanitatie verbetert. De initiatiefnemers hebben met ondersteuning van Partners voor Water een businessplan ontwikkeld en enkele praktische cases geïdentificeerd. Doel • De Micro Water Facility biedt adequate ondersteuning aan Nederlandse ondernemers en projectorganisaties bij het ontwikkelen van businessplannen en het creëren van partnerships met ontwikkelingsorganisaties, investeerders en donoren. • Uiteindelijk doel is in brede zin bij te dragen aan het realiseren van de Millennium Development Goals (MDG’s), mede door waar mogelijk op duurzame en ondernemende wijze zuidelijke partijen te betrekken. Projectomschrijving • Een ronde langs banken, overige financiers, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en kennisinstellingen om vast te stellen in welke vorm zij willen bijdragen aan het opzetten en functioneren van de Micro Water Facility. • Het identificeren van twee of drie praktische cases die kunnen worden ingezet om de facility uit te testen (learning by doing). • Het maken van een businessplan voor de Micro Water Facility voor de eerste vijf jaar, met als doel om binnen afzienbare tijd een grotendeels neutrale financieringsopzet voor de Micro Water Facility te bereiken. Resultaten • Een gekwantificeerd overzicht van de wijze waarop de partijen willen bijdragen aan het opzetten en functioneren van de Micro Water Facility. • Een concreet overzicht van de hoeveelheid geld die beschikbaar is gesteld voor de MWF-aanvragen. • Een businessplan voor de Micro Water Facility voor de eerste drie jaar.
Nederlandse partners Ecological Management Foundation Something Else Indirect betrokken ca. 40 Nederlandse partijen PvW-bijdrage k€22 Duur project Start: juni 2006 Einde: november 2006
Spin-off Deze activiteit heeft ertoe geleid dat op 1 juli 2007 de Micro Water Facility is opgericht. Dit initiatief is niet alleen voor Nederland maar ook wereldwijd gezien een geheel nieuw concept. De Micro Water Facility maakt het mogelijk dat er veel sneller voortgang geboekt kan worden bij het realiseren van de Millennium Development Goals, door het ondersteunen van duurzame ondernemers en economisch duurzame projecten. De afgelopen jaren zijn te veel initiatieven blijven steken door financierings- en implementatieproblemen. Nederland heeft een enorme kans zich te profileren als innovatief waterland én als land dat voorop loopt bij de Millennium Development Goals. De Micro Water Facility zal daarbij een stimulerende rol spelen.
PS0503K 25
•
Integrale Nederlandse inbreng in het vierde Wereld Water Forum Mexico Van 16 tot en met 22 maart 2006 heeft in Mexico-City het vierde Wereld Water Forum (WWF4) plaatsgevonden. Het Water Forum is het belangrijkste internationale water evenement en heeft als doel aandacht te krijgen voor de waterproblematiek in de wereld. Binnen dit project is het Nederlandse en Europese proces ter voorbereiding van WWF4 ondersteund met als resultaat dat Nederland zich tijdens WWF4 duidelijk heeft gepositioneerd als één van de voorlopers en leiders in de wereld op het gebied van waterbeheer. Doel Door een goed afgestemde integrale Nederlandse inbreng tijdens het vierde World Water Forum in Mexico-City Nederland positioneren als voorloper op het gebied van waterbeheer. Projectomschrijving Nederland was vertegenwoordigd met ongeveer 140 deelnemers uit centrale en decentrale overheden, kennisinstituten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. De Nederlandse inbreng bestond uit: • Twee belangrijke speerpunten: Risk management en Capacity Building & Social Learning. • Bijdragen aan de totstandkoming van inhoudelijke sessies, aansluitend bij de belangrijkste twee thema’s en vrijwel alle andere thema’s. • Deelname aan de Ministeriële conferentie. • Faciliteren van het Nederlandse en Europese proces ter voorbereiding van WWF4 • Sessies in het learning centre. • Het realiseren van een Nederlands Water Paviljoen tijdens WWF4, ter ondersteuning van de inhoudelijke bijdragen. Opgeleverde resultaten Dankzij de aanwezigheid en inbreng van de Nederlandse overheid, met name die van de Prins van Oranje en van Staatssecretaris Schultz van Haegen, en de nauwe samenwerking van de Nederlandse watersector (gefaciliteerd door het NWP) heeft Nederland een aantal belangrijke successen geboekt. Het specifieke belang van de Nederlandse speerpunten was dat deze vanaf de allereerste voorbereidingen van het World Water Council de agenda van het Forum hebben meebepaald. Verder staat Risk Management nu op de internationale agenda, zijn er contacten gelegd tot op het hoogste niveau in de Verenigde Staten rondom de nasleep van Katrina en is het imago van Nederland, als één van de voorlopers en leiders in de wereld op het gebied van waterbeheer, positief beïnvloed tijdens het Forum. Ook is de samenwerking met diverse landen versterkt, bijvoorbeeld met Japan.
Nederlandse partners CPWC, UNESCO-IHE, IRC, EWP, Ministeries van V&W, BuZa/OS, VROM, en EZ, EVD, Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland en Brabant, Unie van Waterschappen, Gemeente Dordrecht, Gemeente Zaanstad, Waterschapsbank, IGRAC, CapNet, Leven met Water, VEWIN, Wageningen UR/Alterra, ITC, VU Amsterdam, WL/Delft Hydraulics, TNO-NITG, KNMI, DutchDam, Herder BV, Nedap, Norit/X-flow, Fugro, Boskalis, Filtrix, Ferendi, Dura Vermeer, Arcadis, AT@work, Both Ends, Waste, Practica Foundation, Women for Water Partnership PvW-bijdrage k€714 Duur project Start: maart 2005 Einde: april 2006
Spin-off Tijdens het Wereld Water Forum heeft Nederland zich duidelijk gepositioneerd als één van de voorlopers en leiders in de wereld op het gebied van waterbeheer. Kennisinstituten en onderwijsinstellingen hebben nieuwe internationale samenwerkingsverbanden geïnitieerd en belangrijke stappen gezet in het werven van studenten. Verder geven verschillende bedrijven aan dat zij, dankzij de contacten tijdens het Wereld Water Forum, de komende jaren opdrachten verwachten in zowel Mexico als de rest van Latijns-Amerika. Zowel centrale als lokale overheden (provincies, gemeenten, waterschappen) hebben tijdens het Forum kennis opgedaan. De provincies geven aan dit te gaan gebruiken bij het oplossen van hun eigen vraagstukken, zoals bijvoorbeeld rondom gebiedsontwikkeling. Maatschappelijke organisaties (NGO’s) hebben de internationale samenwerking met lokale partners geïntensiveerd, bijvoorbeeld door samen verschillende sessies voor te bereiden. Voor de NGO’s heeft deelname aan het forum veel internationale aandacht voor appropriate technologies en de publicaties daarover (Smart Water Solutions en Smart Sanitation Solutions) opgeleverd.
E0137 26
Afstemming internationaal waterbeleid De ministeries betrokken bij Partners voor Water (PvW) spelen elk op hun manier een rol bij de verschillende aspecten van het internationale waterbeleid van Nederland. Naar aanleiding van de evaluatie van het programma Partners voor Water I (1999-2005) hebben de ministeries besloten in PvW-II nadrukkelijk aandacht te besteden aan beleidsafstemming. Binnen Partners voor Water II is dit tot uitdrukking gekomen in de programmacomponent ‘beleidsafstemming’. Doel Het uitvoeren van concrete activiteiten om de afstemming van het internationale waterbeleid tussen de ministeries betrokken bij PvW te verbeteren. Dit leidt tot een effectievere werking van de overheid. In het proces worden bovendien ook andere partijen uit de watersector betrokken, zodat zowel publieke als private partijen profijt kunnen hebben van de versterkte beleidsafstemming. Projectomschrijving Om een verbetering van de beleidsafstemming te bereiken zijn verschillende acties ingezet, waaronder: • Een drietal workshops in aanvulling op de reguliere bijeenkomsten van het RIO, waarin gezocht is naar een nadere invulling van de beleidsafstemming. • Workshops om de synergie tussen de departementen en andere partijen uit de watersector te zoeken, rondom het thema ‘water valuation’. • Een korte evaluatie binnen de Nederlandse watersector om inzicht te krijgen in het belang van de bijeenkomsten van de VN Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (Commission on Sustainable Development, CSD). • Een pilot voor het ontsluiten van openbare informatie over waterbeleid- en activiteiten van ministeries, wat heeft geleid tot een update van de pagina’s over water op www.minbuza.nl. Opgeleverde resultaten De vier genoemde activiteiten hebben geresulteerd in: • Workshops beleidsafstemming: Resultaat is het besluit om de ambities van de vijf PvW-thema’s en een aantal specifieke onderwerpen nader uit te werken, zodat meer gericht gezocht wordt naar synergie tussen de departementen. • Water valuation is één van deze specifieke onderwerpen. In een eerste oriënterende workshop zijn door de ministeries voorstellen gedaan voor het gezamenlijk oppakken van dit thema. Dit wordt begin 2008 verder uitgewerkt. • Evaluatie CSD: Conclusie is dat binnen de watersector onvoldoende draagvlak is voor een pro-actieve inzet. • Informatie beschikbaar bij DGIS, Directie Water en Milieu (DMW) is ontsloten via de website van Buitenlandse Zaken onder de noemer ‘’Water Dossier”.
Nederlandse partners Regulier Interdepartementaal Overleg (RIO), waarin de volgende ministeries betrokken bij PvW zijn vertegenwoordigd: Verkeer & Waterstaat, Economische Zaken, Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking, Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit, Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu en recentelijk ook Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Indirect betrokken Royal Haskoning Twijnstra Gudde PvW-bijdrage k€85 Duur project Start: oktober 2006 Einde: december 2009
Spin-off De hierboven beschreven activiteiten hebben samen een goede basis gelegd voor beleidsafstemming . Dit heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de inhoud van de kabinetsvisie op het waterbeleid, met name hoofdstuk 5 “Nederland helpt wereldwijd met waterkennis”, en paragraaf 3.3 “Waterkennis ontwikkelen, exporteren en profileren”. Momenteel speelt binnen de component beleidsafstemming van het programma PvW-II de ‘vertaling’ van de kabinetsvisie naar een Implementatieagenda voor het Nederlandse Water-buitenlandbeleid.
PB0100X 27
Contacten programmabureau en Ministeries De hoofddoelstelling van de programmacomponent beleidsafstemming binnen Partners voor Water is met de Nederlandse inzet internationaal meer bereiken door internationaal waterbeleid van de bij Partners voor Water betrokken departementen op elkaar af te stemmen. Dit kan door op ambtelijk en politiek niveau de dialoog met elkaar aan te gaan. Het programmabureau ondersteunt daarbij en coördineert de afstemming met andere partijen in de watersector, NGO’s, kennisinstellingen, bedrijfsleven en andere overheden. Doel Komen tot een betere beleidsafstemming tussen departementen die bij het programma Partners voor Water betrokken zijn zodat Nederland internationaal meer kan bereiken. Doel is ook de afstemming tussen de departementen en de bredere Nederlandse watersector, te stimuleren en faciliteren. Projectomschrijving • Afstemming met ministeries vindt plaats via de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water, waarin de bij PvW betrokken ministeries vertegenwoordigd zijn. De stuurgroep komt ten minste vier keer per jaar bijeen en verzorgt de aansturing van het programma op hoofdlijnen. De programmamanager PvW vervult de functie van secretaris van de Interdepartementale Stuurgroep. Hij wordt daarbij ondersteund door het programmabureau. • Beleidsafstemming wordt geïnitieerd vanuit het Regulier Interdepartementaal Overleg (RIO), waarin alle betrokken departementen vertegenwoordigd zijn. Het RIO komt elke twee maanden bijeen om informatie en beleidsontwikkelingen uit te wisselen en specifieke onderwerpen te bespreken die betrekking hebben op beleidsafstemming. De programmamanager PvW vervult de functie van voorzitter van het RIO. Hij wordt daarbij ondersteund door het programmabureau. • Naast de reguliere vergaderingen van de ISPvW en het RIO benadert het programmabureau de departementen pro-actief en betrekt hen op deze manier bij het programma en de relevante beleidsthema’s. • Om de beschikbare middelen en capaciteit van Partners voor Water efficiënter in te zetten, is een analyse uitgevoerd naar de geografische en thematische prioriteiten van de watersector en de ministeries die bij PvW betrokken zijn. Dit heeft geleid tot de selectie van een aantal prioriteitslanden waar PvW actief op inzet. • Coördinatie van de activiteiten, die door het programmabureau Partners voor Water op het gebied van beleidsafstemming en samenwerking worden uitgevoerd. Hieronder vallen bijvoorbeeld jaarplannen, jaarverslagen, en kwartaalrapportages, die door het programmabureau aan de ISPvW en RIO worden voorgelegd.
Nederlandse partners Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water (ISPvW) Regulier Interdepartementaal Overleg (RIO) PvW-bijdrage k€225 Duur project Start: september 2005 Einde: december 2009
Spin-off Deze activiteit heeft eraan bijgedragen dat de ministeries in september 2007 – voor het eerst - met een gezamenlijke visie (kabinetsvisie) op het waterbeleid zijn gekomen, waarin een duidelijke internationale component is opgenomen. In 2008 wordt vanuit deze activiteit bovendien een bijdrage geleverd aan (en ondersteunen van) het proces dat de internationale component van de kabinetsvisie vertaalt tot een implementatieagenda. Daarnaast heeft het aanbrengen van focus (keuze van een aantal prioriteitslanden) binnen het Programma PvW er toe geleid dat de middelen binnen de samenwerkingscomponent van het programma efficiënter worden ingezet. Voor ongeveer acht categorie-1 landen worden landenplatforms ingericht, van waaruit de watersector pro-actief vraag en aanbod naar waterkennis en -ervaring bij elkaar brengt.
Opgeleverde resultaten • 8 bijeenkomsten van de ISPvW en 12 bijeenkomsten van het RIO, met als resultaat versterkte informatie-uitwisseling en beleidsafstemming tussen de ministeries. • Inzicht in de geografische prioriteiten van de watersector, wat heeft geleid tot meer gerichte inzet van middelen binnen het programma. • Jaarplannen, kwartaal- en jaarverslagen van de PvW-componenten beleidsafstemming en samenwerking.
PB0500A 28
NWP NGO-Platform Binnen het NWP NGO-platform bundelen maatschappelijke organisaties van uiteenlopend pluimage hun krachten, met als doel het reduceren van armoede en ziektes bij dat deel van de wereldbevolking dat lijdt onder inadequate water- en sanitaire voorzieningen. De deelnemers ontwikkelen gezamenlijk activiteiten en initiatieven die, in opdracht van Partners voor Water, vanuit het NWP worden ondersteund. Doel De deelnemers in het NWP-NGO-Platform leveren gezamenlijk een bijdrage aan de Millennium Development Goals. Zij zetten zich bijvoorbeeld in voor het reduceren van armoede en ziektes bij bevolkingsgroepen die lijden onder inadequate water- en sanitaire voorzieningen. Om deze bijdrage aan de Millennium Development Goals versneld te kunnen bereiken bundelen de betrokken NGO’s hun krachten binnen het NWP-NGO-platform. Projectomschrijving • De betrokken NGO’s hebben hun gemeenschappelijke doelstellingen en handelingsprincipes binnen NWP-verband vastgelegd in een Charter. Op basis hiervan gaat het platform de dialoog en samenwerking aan met andere geledingen binnen de watersector. Op deze manier wordt het gedachtegoed van de NGO’s bij andere partijen onder de aandacht gebracht, en worden innovatieve Appropriate Technologies (AT) op het gebied van drinkwater en sanitaire voorzieningen gepromoot. • Minstens vier maal per jaar is een bijeenkomst van het NWP NGO-Platform belegd om recente ontwikkelingen binnen het NWP en daarbuiten af te stemmen en nieuwe initiatieven op te starten. • Het uitwisselen en toegankelijk maken van informatie voor deelnemers aan het platform, overige NWP-deelnemers en – vooral ook - partners in het Zuiden is voor het platform een belangrijk punt. De smart publications zijn een concrete uiting hiervan. Opgeleverde resultaten • Een goed werkend platform, wat vier keer per jaar bij elkaar komt om recente ontwikkelingen af te stemmen en nieuwe initiatieven op te starten. • Een Charter, waarin de betrokken NGO’s hun gemeenschappelijke doelstellingen en handelingsprincipes binnen NWP-verband hebben vastgelegd. • Het platform bevordert de afstemming van activiteiten gericht op het Internationale Year of Sanitation 2008, waarmee het belang van realisatie van sanitaire voorzieningen bij het publiek onder de aandacht wordt gebracht. • Het platform ondersteunt een samenwerkingsproject dat is opgestart met Ghanese counterparts. De betrokken leden vormen daarvoor een tijdelijke werkgroep, die het platform regelmatig informeert en waar mogelijk betrekt bij de uitvoering van haar activiteiten. • De leden van het platform hebben hun kennis en ervaring inzichtelijk gemaakt voor het Zuiden door inhoudelijk bij te dragen aan de totstandkoming van de boekjes “Smart Water Solutions”, “Smart Sanitation Solutions” en “Smart Water Harvesting Solutions”.
Nederlandse partners Simavi, Waste, Aqua4All, IRC, AIDEnvironment/MWF, Rain Foundation, Wetlands International, Amref Flying Doctors, Women For Water Partnership, Connect International, Practica Foundation, Plan Nederland, SNV, ICCO, Both Ends Indirect betrokken Acacia Water (voorheen Acacia Instituut), Kopconsult, Novib, Ministerie van Buitenlandse Zaken (DGIS) PvW-bijdrage k€20 (2006) k€30 (2007) k€25 (2008) Duur project Start: januari 2006 Einde: december 2009
Spin-off De samenwerking tussen de NGO’s stelt de organisaties in staat resultaten te boeken die individueel niet te bereiken zijn. Zo is het NWP-NGO-platform oprichter en promotor van het “AT@work netwerk”. Binnen dit netwerk dragen overheden, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en de private sector actief bij aan het grootschalig vermarkten van toegepaste technologieën (Appropriate Technologies, AT) op het gebied van drinkwater en sanitaire voorzieningen. Uiteindelijk draagt het platform op deze manier bij aan het bereiken van de Millennium Development Goals, met name op het gebied van water en sanitatie.
PS0102A en C 29
•
Turkey Netherlands Water Partnership (TNWP) Turkije maakt op het gebied van water een sterke ontwikkeling door. De relatie met Turkije is goed en diverse Nederlandse bedrijven zien kansen om gezamenlijk de markt in Turkije te betreden. Dit heeft ertoe geleid dat een aantal partijen zich heeft verenigd in het Turkey Netherlands Water Partnership (TNWP). Het TNWP richt zich op gezamenlijke promotie van de Nederlandse watersector op de Turkse markt voor water- en deltatechnologie. Doel Versterken van de internationale positie van de Nederlandse watersector in Turkije, door het opzetten van een Turkey Netherlands Water Partnerschip (TNWP). Het TNWP richt zich met name op de markt voor water- en deltatechnologie. Vooral op het gebied van (afval)waterzuivering en waterkwaliteit groeit de markt in Turkije sterk. Projectomschrijving Het project is gericht op het realiseren van het partnership. Er is een kerngroep in het leven geroepen, die de profilering en positionering van het TNWP voor zijn rekening neemt. De volgende concrete activiteiten zijn uitgevoerd: • De lancering van het Turkey Netherlands Water Partnership. • Inkomende missie van Turkse waterpartners om kennis te maken met Nederlandse expertise. • Factfinding mission Ankara. Naar aanleiding van de droogteproblematiek in de zomer van 2007 is een delegatie van het NWP op bezoek geweest om te kijken waar het TNWP de Turkse overheid kan assisteren. Dit heeft geleid tot de organisatie van een workshop ‘integrated water resources management’ (IWRM) waarin samen met de Turkse stakeholders keken wordt hoe de waterproblematiek opgelost kan worden en hoe het Nederlandse bedrijfleven daarbij kan helpen. • Marktscan ‘Decentrale drinkwateropslag Turkije’. Twee Nederlandse partijen onderzoeken de afzetkansen voor producten rondom de opslag en desinfectie van drinkwater. • Marktscan ISP Europe. Studenten van de Rijksuniversiteit Groningen hebben onderzocht welke waterplannen er in Turkije zijn en welke budgetten hieraan gekoppeld zijn. • Opstellen van een businessplan voor het TNWP, met een (middel)lange termijn strategie. Opgeleverde resultaten • Visiedocument, waarin de uitgangspunten en de ontwikkelingslijn van het TNWP beschreven staat. • De lancering van het Turkey Netherlands Water Partnership. Sinds de oprichting is het TNWP inmiddels gegroeid tot 11 bedrijven en instanties. • Een ‘fact finding missie’ naar Ankara, met als resultaat dat er in 2008 een workshop ‘integrated water resources management’ (IWRM) georganiseerd wordt waarin samen met de Turkse stakeholders keken wordt hoe de waterproblematiek opgelost kan worden en hoe het Nederlandse bedrijfleven daarbij kan helpen. • Marktscans. • Verbeterde samenwerking tussen publieke en private partijen uit Nederland in Turkije.
Nederlandse partners Buwatec, Chainpartners in Water, Ecorys, Grontmij, Norit X-flow, Rebel Group, Veips, Vitens, Water4all, Het Waterlaboratorium, WL|Delft Hydraulics PvW-bijdrage k€124 Duur project Start: september 2007 Einde: december 2009
Spin-off Het project heeft geleid tot een organisatievorm (netwerk) waarmee snel geschakeld kan worden met alle belangrijke strategische spelers in Turkije, zoals bedrijven, kennisinstellingen en departementen. Daarbij is het netwerk op de hoogte van relevante ontwikkelingen en zal het generieke activiteiten ontplooien om in te spelen op mogelijke kansen. Denk bijvoorbeeld aan promotie, de organisatie van missies en het leggen van bestuurlijk/politieke contacten. Uiteindelijk leidt het Turkey Netherlands Water Partnership tot een grotere naamsbekendheid van de Nederlandse watersector in Turkije en kennis van de Nederlandse kennis en expertise op het gebied van water. Het betreden van deze kansrijke markt zal op termijn bijdragen aan een grotere export van watergerelateerde producten en diensten vanuit Nederland naar Turkije.
PS0104F 30
•
Network Development: Asian Development Bank De Asian Development Bank (ADB) heeft in 2006 het Water Financing Program gelanceerd. In dit programma stelt de bank voor de investeringen in water te laten groeien tot 2 miljard dollar per jaar. In september 2006 heeft de president van de Asian Development Bank zich door de Nederlandse watersector laten informeren over nieuwe aanpakken van duurzaam waterbeheer. Dit heeft geresulteerd in een missie naar het hoofdkantoor van de ADB in Manilla en uiteindelijk de ondertekening van het ‘ADB-NWP Aide Memoire’. Hierin spreken beide partijen af te werken aan het opzetten van een strategisch partnerschap. NWP heeft in opdracht van Partners voor Water het proces gefaciliteerd.
Nederlandse partners EVD, Royal Haskoning, Waste, Deltares, Herder, IRC, LEI, Norit PvW-bijdrage k€69 Duur project Start: februari 2007 Einde: april 2008
Doel De samenwerking tussen de Asian Development Bank en de Nederlandse watersector versterken, zodat de Nederlandse kennis en ervaring op het gebied waterbeheer beter benut wordt binnen projecten van de Asian Development Bank. Projectomschrijving De volgende activiteiten zijn binnen deze activiteit ondernomen: • Organisatie en uitvoering van een rondetafelconferentie (november 2006) waarin de thema’s water resources, governance en water supply & sanitation zijn besproken. Bij de conferentie was de President van de ADB aanwezig, DGIS, hoge vertegenwoordigers van kennisinstellingen, partijen uit de private sector en overheden. • Organisatie en uitvoering van een missie van Nederlandse watersector naar het hoofdkantoor van de ADB (Juni 2007). Negen partijen uit de Nederlandse watersector hebben de kansen voor samenwerking met de ADB uitgewerkt tot een ‘concept Aide Memoire’. • Ondertekening van het ‘ADB-NWP Aide Memoire’ waarin beide partijen afspreken om te werken aan het opzetten van een strategisch partnerschap (eind juni 2007). • Onderhouden van netwerken met sectorpartijen en de ADB, met als doel het Aide Memoire uit te werken tot concrete afspraken. Opgeleverde resultaten • Een uitnodiging aan de Nederlandse watersector voor een bezoek aan de ADB in Manilla, om de kansen voor samenwerking nader uit te werken. • Een intentieverklaring voor het ontwikkelen van een strategisch partnerschap tussen ADB en het NWP wordt momenteel uitgewerkt tot concrete afspraken.
Spin-off Deze activiteit heeft ertoe geleid dat de banden tussen de Nederlandse watersector en de ADB zijn versterkt, waardoor Nederlandse partijen meer kennis hebben van hetgeen speelt bij de Asian Development Bank. Ook is de ADB beter op de hoogte van de kennis die binnen de Nederlandse watersector aanwezig is. Op termijn zal dit ertoe leiden dat Nederlandse partijen meer projecten gaan uitvoeren die door de ADB worden gefinancierd. De intentieverklaring met de ADB wordt in de loop van 2008 uitgewerkt tot concrete afspraken en activiteiten. De detachering van een Nederlandse waterdeskundige op het regionale kantoor van de ADB in Jakarta is daar een voorbeeld van. Deze expert gaat een deel van zijn tijd besteden aan het matchen van vragen van de ADB aan beschikbare Nederlandse expertise.
PS0103C 31
Water Export Index (WEX) Om kwalitatieve en kwantitatieve cijfers over de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland te verkrijgen is in 2004 de Watersector Exportindex (WEX) opgezet. Hiermee kan op representatieve wijze in de tijd worden gemonitord hoe het staat met de exportpositie van de Nederlandse watersector. Jaarlijks wordt nu een Water Export Index vastgesteld en een prognose voor het komende jaar gegeven. Doel Op basis van gegevens uit de sector jaarlijks een Watersector Exportindex (WEX) opstellen, om effectief en efficiënt een representatief beeld te geven van de internationale positie van de Nederlandse watersector. Een nevendoel is waarborging van continuïteit van de WEX, door voldoende draagvlak binnen de sector te creëren en te houden. Projectomschrijving Voor het vaststellen van een actuele WEX die een goed beeld geeft van de huidige totale export van de Nederlandse watersector, worden ieder jaar de volgende activiteiten uitgevoerd: • In de zomer een uitgebreide enquête onder vijftig organisaties, om de actuele WEX van het voorgaande jaar te kunnen bepalen. Deze uitgebreide enquête met gedetailleerde vragen over de omzet en export wordt uitgevoerd zodra de jaarverslagen openbaar zijn. • In het voorjaar een korte telefonische enquête onder vijftig organisaties om een prognose voor de WEX voor het komende jaar te kunnen opstellen. • Op basis van statistische gegevens (Productiestatistieken, Statistiek van buitenlandse handel, PRODCOM) de WEX van twee jaar geleden controleren. Deze statistieken lopen altijd twee jaar achter. • Twee maal per jaar (voorjaar en najaar) binnen de sector een update met de resultaten verspreiden, in de vorm van een handzame managementsamenvatting. Opgeleverde resultaten • In 2005 is de WEX ingevoerd; een kwantitatieve meting van de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland. • Opbouw van een WEX archief over de periode 1995-2003. • Een lijst van bedrijven die representatief zijn voor de Nederlandse watersector. • Een jaarlijks rapport met concrete resultaten uit de WEX-meting. Dit rapport bevat informatie over de ontwikkeling van de WEX, de vooruitzichten voor komend jaar, de Exportquote, het exportaandeel en de kerngegevens van de watersector. Beschikbare rapporten tot nu toe: - WEX 1995 – 2004: - WEX Prognose 2005: - WEX 1995 – 2005: - WEX Prognose 2006: - WEX 1995 – 2006: - WEX Prognose 2007:
Nederlandse partners EIM PvW-bijdrage k€33 (2005) k€31 (2006) k€31 (2007) Duur project Start: januari 2005 Einde: eind 2009
Spin-off De WEX geeft een onderbouwd overzicht van exportgerelateerde cijfers en de ontwikkeling (groei/afname) van deze cijfers in de tijd. Deze resultaten bieden inzicht in de ontwikkeling van de export van de Nederlandse watersector. Op basis hiervan kan water gerelateerd beleid worden bijgesteld of ontwikkeld. Indirect kunnen deze cijfers gebruikt worden als input bij het opzetten van activiteiten die bedoeld zijn om de Nederlandse waterexport te bevorderen.
Actuele WEX 2003 en voorlopige vaststelling 2004 WEX 2003, voorlopige vaststelling WEX 2004 en de prognose voor 2005 Voorlopige vaststelling WEX 2005 en een vooruitzicht 2006 Voorlopige vaststelling WEX 2005 en de prognose voor 2006 Voorlopige vaststelling WEX 2006 en een vooruitzicht 2007 Voorlopige vaststelling WEX 2006 en de prognose voor 2007
De WEX publicaties zijn te downloaden van de Partners voor Water website.
PS0301 A, B en C 32
AKVO (voorheen Smart Water Web) PvW heeft bijgedragen aan het opstarten van een online open source website voor water en sanitatie, genaamd AKVO (vertaald vanuit het Esperanto: water). Akvo bundelt de krachten van de watersector met één van de meest inspirerende principes van de moderne tijd, de ‘open source’ internet beweging. Akvo is als een Wikipedia voor water en sanitatie kennis en een eBay en You Tube voor project financiering en monitoring inéén. Via een online marktplaats beogen de oprichters binnen vier jaar 6000 kleine water en sanitatie projecten te realiseren en daarmee ruim twee miljoen mensen duurzaam van drinkwater en sanitatie te voorzien. Doel • Het AKVO-initiatief op gang brengen. Het realiseren van een compleet businessplan dat moet leiden tot extra financiering. Naast het opstarten van de financieringsstroom is het doel van deze activiteit de promotie van het initiatief, het opbouwen van een netwerk, het identificeren van pilotprojecten en het bouwen van een dummy website. • Doel van AKVO is de implementatie van water- en sanitatieoplossingen te versnellen. AKVO moet een soort Wikipedia zijn, gecombineerd met toepassingen als Ebay en YouTube, alleen dan voor water en sanitatie-oplossingen. Projectomschrijving De activiteiten zijn gerealiseerd rondom de volgende sporen: • Financiering • PR en communicatie • Technologie • Partners • Pilot projecten in India voorbereiden Opgeleverde resultaten • Financiering: Naar aanleiding van de presentatie op de Stockholm Water Week 2007 zijn verschillende financiers betrokken bij AKVO. Er is 250.000 Euro aan financiering uit de sector gerealiseerd van UN Habitat, ASN Bank, A4ALL, Nedap, Simavi en het NWP. Er is een sponsorstrategie en investeringsplan ontwikkeld. • PR en communicatie: Verschillende uitingen zijn ontwikkeld om het AKVO-initiatief te promoten. • Technologie: Er is een prototype van de website gelanceerd die een impressie geeft van het initiatief. De ‘Wikipedia-toepassing’ van de website is operationeel. • Partners: Er zijn verschillende partner en netwerken overeenkomsten getekend en organisaties betrokken bij het initiatief. • Identificatie Pilotprojecten in India: Er is een aantal pilotprojecten geïdentificeerd en startklaar gemaakt. • Akvo is op persoonlijk verzoek van ZKH de Prins van Oranje gepresenteerd tijdens het water en microfinancierings seminar tijdens het koninklijk staatbezoek aan India in oktober 2007.
Nederlandse partners ASN Bank, WASTE, Aqua4ALL, Rain Foundation, Practica Foundation, Women in Europe for a Common Future (WECF), UNESCO-IHE IRC, IICD, Nedap, Netherlands Water Partnership, Movement Design Bureau (IT), Green Ocean (IT) Indirect betrokken Argyam FODRA Tata UN Habitat PvW-bijdrage k€87 Duur project Start: maart 2007 Eind: september 2007
Spin-off De financiering van PvW zal leiden tot de ontwikkeling van een open-source website voor water en sanitatie. Deze bundeling van krachten uit de Nederlandse watersector en de (internationale) ICT sector zal op een innovatieve manier bijdragen aan het realiseren van de Millennium Development Goals voor water en sanitatie. Deze innovatieve beweging kan een doorbraak realiseren op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, omdat het afwijkt van de traditionele aanpak. Het internationale karakter van deze website biedt tevens de mogelijkheid om niet alleen vanuit Nederland, maar vanuit de hele wereld bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen op het gebied van water en sanitatie.
PS0303F 33
Netwerk Deltatechnologie Het Netwerk Deltatechnologie zet zich in om Nederland Waterland sterker op de kaart te zetten. Hiermee draagt het netwerk bij aan de realisatie van een maatschappelijk verantwoord en duurzaam deltasysteem binnen Nederland. Daarnaast werkt het Netwerk Deltatechnologie aan een sterke positie van het Nederlandse bedrijfsleven op de internationale watermarkt. Om de samenwerking tussen betrokken publieke en private partijen aan te jagen en concrete acties in te zetten is een secretariaat ingesteld dat werkt vanuit het NWP. Het netwerk maakt onder andere aanspraak op een groot deel van de €40 mln die door het kabinet is gereserveerd voor water en innovatie. Doel • De samenwerking versterken op het gebied van deltatechnologie, rond kennisontwikkeling, innovatie en productontwikkeling. • Innovaties op het gebied van deltatechnologie versnellen. • Opzetten van een secretariaat dat werkt vanuit het Netherlands Water Partnership, om de samenwerking tussen betrokken publieke en private partijen aan te jagen en concrete acties in te zetten. Projectomschrijving Het Netwerk Deltatechnologie werkt aan realisatie van de doelstelling door het versterken van het publiek private netwerk, het stimuleren van hoogwaardige voorstellen en het bevorderen van de realisatie van innovaties. Vanuit het secretariaat wordt dit onder andere gefaciliteerd door het voorbereiden en organiseren van de volgende bijeenkomsten: • Stuurgroep Deltatechnologie (4x per jaar) • Kernteam Deltatechnologie • Werkgroep quick-wins en generieke belemmeringen • Werkgroep visie en onderzoeksagenda
Betrokken partijen Ministeries van V&W, EZ, LNV en VROM, Rijkswaterstaat, provincies, Unie van Waterschappen, G4, VBKO, Bouwend Nederland, ONRI, kennisinstellingen, landschapsarchitectuur, Groene Hoek, WUR/Alterra, universiteiten PvW-bijdrage k€71 Duur project Start: januari 2007 Einde: eind 2009
Spin-off Eind januari 2007 zijn twee van de projecten die door het netwerk in de Innovatie-Agenda zijn geprioriteerd (‘Building with Nature’ en ‘Flood Control 2015’) van start gegaan. Publieke en private partijen investeren respectievelijk 22 en 23 miljoen in deze meerjarige innovatieve projecten.
Opgeleverde resultaten • Vereenvoudiging en versterking van het netwerk van publieke en private partijen die actief zijn binnen de sector deltatechnologie. • Het netwerk Deltatechnologie heeft op de Dag van Maarssen (1 november 2007) de Innovatie-agenda Deltatechnologie aangeboden aan de Minister van Verkeer & waterstaat; in deze agenda geeft het netwerk aan wat de prioriteiten zijn. • Daarnaast zijn op de dag van Maarssen de volgende intentieverklaringen gesloten die mede door inzet van het netwerk tot stand zijn gekomen: • Quick-win Ruimte voor de Rivier • Klimaatbestendig bouwen - waterwoonwijk Haarlemmermeer • WINN-pilots - energie uit waterstroming • Proeflocaties op zuidwestelijke delta • Flood Control 2015 • Building with Nature
PS0303H 34
Performance Meetsysteem Het Performance Meetsysteem geeft tegen redelijke kosten een objectief inzicht in de beoogde effecten en impact van het programma Partners voor Water. Hierin onderscheidt het performance meetsysteem zich van ‘monitoring’, waar alleen de voortgang op geplande activiteiten en resultaten centraal staat. De Interdepartementale Stuurgroep PvW en het PvW-Programmabureau zelf zijn de primaire doelgroepen en gebruikers van het meetsysteem. Doel Het realiseren en uitvoeren van een Performance Meetsysteem stelt het programmabureau in staat het effect en de impact van het programma te meten. De resultaten van de meting kunnen door PvW gebruikt worden om efficiënter en effectiever te functioneren en verbeteringen in het programma tot stand te brengen; mogelijk ook binnen het programmabureau. Het meetsysteem zal een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het lerend vermogen van de organisatie. Projectomschrijving De volgende activiteiten zijn uitgevoerd: • In overleg met het programmabureau heeft het bureau AIDEnvironment de eisen en wensen voor het meetsysteem geïnventariseerd. Dit heeft geleid tot een voorstel voor het uitwerken van het meetsysteem, het op grote lijnen vaststellen van de wijze van meten van indicatoren en verwerken van data. • Op basis van dit concept is het Performance meetsysteem uitgewerkt tot vragen die aan bij PvW betrokken partijen worden voorgelegd. Er zijn verschillende respondentengroepen onderkend aan wie – afhankelijk van hun betrokkenheid bij het programma – een selectie van de vragen zal worden voorgelegd. De vragenlijsten zijn in een eerder stadium als test voorgelegd aan een beperkt aantal personen. • Eind maart 2008 worden de vragenlijsten uitgezet. De antwoorden worden in april verwerkt tot een synthese die door het programmabureau zal worden benut om het effect en de impact van het programma te evalueren en dit voor te leggen aan de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water. Resultaten • Rapport “Performance Meetsysteem Partners voor Water” (september 2007), waarin de doelen van PvW systematisch zijn vertaald tot meetbare eenheden (indicatoren). • Een aantal vragenlijsten voor specifieke groepen van respondenten die nodig zijn om met behulp van informatie van externen de waarden van indicatoren kwalitatief te kunnen bepalen. • Eindrapport, waarin de resultaten van de performance meting zullen worden gepresenteerd. De conclusies zullen zoveel mogelijk worden vertaald naar acties om het effect en de impact van het programma te vergroten.
Nederlandse partners Programmabureau Partners voor Water AIDEnvironment PvW-bijdrage k€61 Duur project Start: september 2006 Einde: april 2007
Spin-off Het opzetten van het performance meetsysteem heeft bijgedragen aan het nader uitwerken van de hoofddoelstelling van PvW tot concrete doelen en succesfactoren. Het is de verwachting dat de resultaten van de performance meting de sterke en zwakke kanten van het programma laten zien. Met deze informatie kan het programmabureau het programma bijsturen. Deze informatie kan tevens van belang zijn voor de ministeries bij het opstellen van de eisen en wensen voor een derde Partners voor Water programma.
PB0500B en PB0500C 35
Innovatieprogramma Watertechnologie Nederland beschikt over veel wetenschappelijke kennis en ervaring op het gebied van watertechnologie. Deze kennis en kunde wordt echter onvoldoende verzilverd op buitenlandse markten. Met behulp van Partners voor Water is dit proces aangejaagd, wat uiteindelijk geleid heeft tot het Innovatieprogramma Watertechnologie. Dit programma heeft als doel Nederland te laten excelleren op het gebied van watertechnologie en de exportpositie op dit terrein te versterken. Doel • Publieke en private partijen uit de Nederlandse sector voor watertechnologie samenbrengen binnen een netwerk, met als doel de innovatie binnen deze sector te versnellen. • Het opstellen van een Innovatieprogramma Watertechnologie. • Het betrekken van het ministerie van Economische Zaken (directie Onderzoek en Innovatie) en het agentschap SenterNovem bij de watersector. Projectomschrijving Het project voorzag in de volgende activiteiten: • Accountmanagement watertechnologie: onderhouden van een netwerk van publieke en private partijen binnen de sector watertechnologie. Hieronder viel ook het opzetten van de Stuurgroep Watertechnologie en werkgroepen voor export, onderzoek en thuismarkt. • De ontwikkeling van het Innovatieprogramma Watertechnologie, wat als doel heeft om Nederland te laten excelleren op het gebied van watertechnologie en de exportpositie op dit terrein te versterken. Opgeleverde resultaten De stuurgroep Watertechnologie heeft in 2006 het innovatieprogramma opgesteld en in september van dat jaar is begonnen met de uitvoering van het programma. Dit programma is gericht op versnelling van de innovatiecyclus: van technologie-ontwikkeling tot en met succesvolle export van producten. De doelstelling van het innovatieprogramma is: • De export van de Nederlandse watertechnologiesector verdubbelen. • Een grote bijdrage leveren aan een duurzame ontwikkeling, met name op het gebied van volksgezondheid (kwaliteit van drinkwater) en milieu (kwaliteit van oppervlaktewater). Ook voor de implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water en de verwezenlijking van de Millennium Development Goals wil de sector de benodigde innovaties leveren.
Nederlandse partners Partners in het Innovatieprogramma Watertechnologie zijn kennisinstellingen, technologieleveranciers, adviseurs, ingenieursbureaus, aannemers, operators maar ook potentiële gebruikers van watertechnologie zoals waterschappen, drinkwaterleidingbedrijven en industriële bedrijven. PvW-bijdrage K€234 Duur project Startdatum:november 2005 Einddatum: december 2007
Spin-off Door dit project is het proces aangejaagd waardoor het Innovatieprogramma Watertechnologie tot stand is gekomen: een samenhangend pakket van instrumenten, waarmee de hele innovatiecyclus versneld wordt. Voor de instrumenten waarvan het programma gebruik maakt - onder meer: Technologisch Top Instituut Watertechnologie, InnoWATOR, Susprise, Risicovoorziening (in ontwikkeling), 2g@there, Stimuleringsregeling Partners voor Water en Innovatiemakelaars - heeft het Ministerie van Economische Zaken 80 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een periode van vijf jaar. De watersector brengt een gelijk bedrag in.
PS0503G 36
NWP-TRUST programma Het NWP-TRUST Programma is een samenwerkingsverband tussen de private sector, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties binnen de Nederlandse watersector. TRUST is opgestart om activiteiten te ondersteunen die bijdragen aan het doel van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking om voor het jaar 2015 vijftig miljoen mensen van drinkwater en sanitatie te voorzien. Doel • Publieke, private en maatschappelijke organisaties verenigd in het Netherlands Water Partnership realiseren samen met lokale partners duurzame water - en sanitaire voorzieningen voor 10 miljoen mensen die daar op dit moment geen toegang toe hebben. • Het bundelen van kennis en ervaring van publieke en private Nederlandse en lokale partijen in concrete uitvoeringsprojecten om gezamenlijk beter en efficiënter drinkwater- en sanitaire voorziening te realiseren en zo bij te dragen aan de Millennium Development Goals. • Publieke en private geldstromen bij elkaar brengen door middel van Public Private Partnerships (PPP-constructies), gesteund vanuit het Nederlandse budget voor ontwikkelingssamenwerking. Dit moet werken als een hefboom voor nieuwe geldstromen. • Het indienen van concrete, haalbare ‘koploper’-projectvoorstellen bij het Directoraat-Generaal Internationale Samenwerking (DGIS) die de deur moeten openen voor andere voorstellen vanuit de sector. Projectomschrijving Om in eerste instantie het partnership - en in een later stadium de Nederlandse watersector over de breedte - concreet aan de slag te laten gaan, zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: • Regelmatig overleg tussen de private partijen, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties om de contouren van het TRUST-Programma te bespreken: criteria, de organisatievorm, financieringsmogelijkheden en concrete projectvoorstellen. • Regelmatig overleg tussen het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de private partners om de voorwaarden en de procedure uit te werken die nodig zijn om tot concrete projecten te komen. • In samenwerking met lokale partijen zijn concrete projecten geïdentificeerd die binnen de criteria van het NWP-TRUST Programma passen. Voor een beperkt aantal van deze projectideeën zijn haalbaarheidsstudies uitgewerkt. Opgeleverde resultaten • Een uniek samenwerkingsverband tussen publieke en private partijen en maatschappelijke organisaties uit de Nederlandse watersector dat 10 miljoen mensen van drinkwater en sanitatie moet voorzien. • Een voorstel voor invulling van het NWP-TRUST Programma middels een publiek privaat partnership. • Een portfolio van geïdentificeerde projecten en een aantal concreet uitgewerkte projectvoorstellen.
Nederlandse partners WASTE, UNESCO-IHE, DHV, Royal Haskoning, IRC, SNS Reaal Groep, Ballast Nedam PvW-bijdrage k€204 Duur project Start: september 2005 Einde: in afronding
Spin-off Eind 2007 heeft DGIS het eerste NWPTRUST-project goedgekeurd: een project voor drinkwater -en sanitaire voorzieningen in een aantal Afrikaanse landen, waar DGIS zeven miljoen euro aan bijdraagt. Daarnaast heeft het opzetten van het programma bijgedragen aan krachtenbundeling in de Nederlandse watersector, met als specifieke spin-off dat partijen bij elkaar aan tafel zitten die eerder niet gezamenlijk om tafel hebben gezeten. Deze unieke samenstelling van het partnership heeft ervoor gezorgd dat partijen ervaring opdoen met het werken in Publiek Private samenwerkingsverbanden. Hiermee kunnen ze zich positioneren voor bijvoorbeeld projecten op het gebied van water en sanitatie van de Wereld Bank of de Asian Development Bank. Deze internationale financiële instellingen investeren de komende jaren fors in water en sanitatie. Naast het opdoen van ervaring zal de publiek private samenstelling van het programma leiden tot projectvoorstellen die anders dan gebruikelijk zijn, waarin de kracht en kennis van zowel de private als publieke sector wordt gebundeld. Deze projectvoorstellen kunnen op de lange termijn tot innovatieve samenwerkingsconstructies leiden.
PS0503H 37
Consortiumvorming Cluster Puttechnologie Grondwaterwinning Nederland heeft veel expertise op het gebied van grondwater en puttechnologie. Deze expertise wordt echter nog maar beperkt geëxporteerd. In dit project is een consortium gevormd dat zich richt op de ontwikkeling en verspreiding van puttechnologie, met als doel de export rondom dit thema te vergroten. Doel Het vormen van een consortium van partijen uit de Nederlandse watersector om de export op het gebied van grondwater en puttechnologie te verbeteren. Met een helder plan van aanpak wordt gewerkt vanuit de kennisvoorsprong die in Nederland aanwezig is op het gebied van het ontwerpen, aanleggen, onderhouden en beheren van putten voor grondwaterwinning. Projectomschrijving De volgende activiteiten zijn uitgevoerd: • Marktanalyse: tijdens een brainstormsessie zijn de mogelijkheden, kansen en knelpunten besproken. Er is een exportplan gemaakt waarin een aantal veelbelovende strategieën uiteengezet worden. • Er is een voorstel voor geïnteresseerde partijen opgesteld met daarin het verzoek het exportplan te bestuderen en aan te geven of ze geïnteresseerd zijn in deelname aan het consortium. Ook is nagegaan welke partijen nog als deelnemer gemist werden en deze partijen zijn benaderd. • Er is een workshop georganiseerd met alle potentiële consortiumleden. Hier heeft de organisatie van het consortium vorm gekregen: deelnemers, taakverdeling, markt, product, plan van aanpak. Opgeleverde resultaten • De totstandkoming van een consortium rondom puttechnologie, dat bijdraagt aan het versterken van de positie van de Nederlandse (grond)watersector. De partners in het consortium gaan samen de markt bewerken. • Een consortiumovereenkomst.
Nederlandse partners Smidt Groundwater BV, KIWA Water Research, Acacia, IF Technology, Wavin PvW-bijdrage k€16 Duur project Start: juni 2006 Einde: september 2006
Spin-off In eerste instantie zorgt het consortium voor krachtenbundeling binnen de Nederlandse watersector. Dit versterkt de positie van de Nederlandse (grond)watersector. Voor het Nederlandse bedrijfsleven kan een succesvol exportproject tot een aanzienlijke omzetverhoging (vele tientallen miljoenen per jaar) leiden. Dit project draagt ook bij aan het bereiken van de Millennium Development Goals. Met behulp van Nederlandse technologie worden putten voor grondwaterwinning goedkoper, waardoor ze eerder gerealiseerd kunnen worden. Bovendien gaan bestaande putten langer mee, tegen lagere exploitatie- en energiekosten. Per euro die wordt uitgegeven aan het tot stand brengen van de watervoorziening
PS0503J 38
China Platform Op verzoek van de Nederlandse watersector heeft PvW bijgedragen aan het inrichten van een permanent Nederland-China waterplatform. Dit platform moet de positie van de Nederlandse watersector in China versterken door te werken aan herkenbaarheid van de Nederlandse sector in China. Daarnaast richt het platform zich op het bundelen van Nederlandse stakeholders, afstemming van activiteiten en informatievoorziening en de ontwikkeling van concrete projecten. De coördinatie van het platform is in handen van het NWP. Doel • Versterken van de positie van de Nederlandse watersector in China door het bundelen van krachten van partijen uit de Nederlandse watersector. • Inzichtelijk maken wie de actieve (en potentieel actieve) spelers zijn en wat hun activiteiten zijn. Het gaat hier onder andere om de betrokken overheden, het bedrijfsleven, kennisinstellingen en NGO’s. • Aansluiting vinden bij actuele programma’s, zoals het innovatieprogramma, 2g@there e.d. Projectomschrijving In 2006 is het platform opgestart en zijn zaken als het opstellen van projectplannen, projectbeheer en financieel beheer gerealiseerd. Daarbij is de informatievoorziening gecoördineerd met behulp van een China-landen-informatiepunt. In 2007 zijn deze activiteiten doorgezet en is een aantal nieuwe activiteiten ontplooid: • Het opstellen van een strategiedocument dat de richting beschrijft die de Nederland BV kiest om haar positie op de Chinese watermarkt te vergroten en het rendement van haar inspanningen te vergroten. • Het faciliteren van een bezoek van Chinese journalisten, die zo geïnformeerd werden over Nederlandse activiteiten op het gebied van milieuvraagstukken. • Het organiseren van een bijeenkomst ter voorbereiding op de ‘7th Joint Steering Committee meeting’ met het Ministry of Water Resources (Beijing, China) en Rijkswaterstaat. • Ondersteuning bieden aan het gevormde consortium Nethwater. Dit consortium richt zich op industriewaterlevering, zuivering en hergebruik. • Voorbereiden van handelsmissies (Sectorale Handelsmissie Industriewater China) en beursdeelnames (Aquatech China). Opgeleverde resultaten • Missie China: in samenwerking met het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft het NWP in mei 2006 een reis naar China georganiseerd. De missie stond onder leiding van staatssecretaris Schultz van Haegen, waarbij er naast een ambtelijke delegatie een bedrijvendelegatie van 23 bedrijven is meegereisd. • Deelname aan Aquatech China van 28 tot en met 30 mei 2008 in Shanghai. Op deze beurs zijn tenminste 150 marktleiders en specialisten uit de internationale waterwereld aanwezig. • Consortiumvorming. De Nederlandse bedrijven Evides, Norit Membrane Technology, Royal Haskoning en Witteveen+Bos hebben onder de naam “NethWater” een consortium gevormd om de export van Nederlandse waterkennis te bevorderen, onder andere gericht op China. Nethwater biedt geïntegreerde technologische oplossingen voor (groot)verbruikers van industriewater.
Nederlandse partners Arcadis, Boskalis, DHV, Ears, Evides, Ferendi, Gemeentewerken Rotterdam, GeoDelft, Grontmij, IHC, ISD, Kiwa Water Research, Krohne, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid, ministerie van Verkeer en Waterstaat, Nijhuis Pompen, Norit MT, ProMinent, Provincie Noord-Brabant, RIKZ, Royal Haskoning, TNO, TU Delft, UNESCO-IHE, Van Oord, WEDECO, Wereld Natuur Fonds, Waterschap Groot Salland WL Delft Hydraulics, Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Indirect betrokken Nederlandse Ambassade China PvW-bijdrage k€121 Duur project Start: september 2006 Einde: december 2009
Spin-off Het blijkt lastig te zijn om markt te verwerven in China, maar met het China Platform staat er nu een organisatievorm (netwerk) waarmee snel geschakeld kan worden met alle belangrijke strategische spelers, als bedrijven, kennisinstellingen en departementen. Daarbij is het netwerk op de hoogte van relevante ontwikkelingen en zal het activiteiten ontplooien om in te spelen op mogelijke kansen. Denk bijvoorbeeld aan promotie, de organisatie van missies en het leggen van bestuurlijk/politieke contacten. Een concrete spin-off van het China Platform is dat er financiering losgekregen is vanuit het programma 2g@there. Dit programma is gericht op Nederlandse ondernemers en organisaties, die in het buitenland kansen zien waar samenwerking met collega-ondernemers essentieel voor is. Via 2g@there kunnen deze partijen meerjarige financiële steun krijgen. Uiteindelijk leiden de activiteiten van het China Platform tot een grotere naamsbekendheid van Nederlandse partijen in China en bekendheid met hun kennis en expertise op het gebied van water. Het betreden van deze kansrijke markt zal op termijn bijdragen aan een grotere export vanuit Nederland naar China van producten en diensten.
PS0104B 39
40
Projecten stimulering
41
42
Afrika
43
•
Zuid Afrika: Milieueffecten en sociale en economische gevolgen van waterverdeling Demonstratie van een model dat wordt gevoed met satellietdata en dat een beeld geeft van het werkelijke watergebruik van landbouw en natuur in Zuid-Afrika. Veranderingen in de waterverdeling kunnen worden vertaald in sociale en economische gevolgen en milieueffecten. Doel Inzichtelijk maken wat de sociale en economische gevolgen en milieueffecten zijn van verschillende opties voor waterverdeling (waterallocatie). Het ‘Department of Water Affairs and Forestry’ en de ‘Catchment Management Agencies’ (vergelijkbaar met waterschappen) kunnen dergelijke inzichten gebruiken bij besluitvormingsprocessen met betrekking tot waterverdeling. Projectomschrijving • Met behulp van SEBAL (Surface Energy Balance Model; satellietfoto’s) is het daadwerkelijke waterverbruik van gebruikersgroepen in de landbouw (groot –en kleinschalige landeigenaren) en de ecologische watervraag gemeten en uitgerekend. • Alternatieve verdeelsleutels voor de waterallocatie zijn geëvalueerd door te kijken naar de impact op voedselproductie, sociale gelijkwaardigheid en milieustromen. Opgeleverde resultaten Door SEBAL te koppelen aan economische analyses is in feite een nieuw product ontwikkeld. Het heeft helder gemaakt wat de sociale en economische gevolgen zijn van verschillende opties voor waterallocatie. Deze inzichten kunnen aanleiding zijn tot een andere waterverdeling en het besluitvormingsproces hierover ondersteunen. Eindrapport ‘Combining Remote Sensing and Economic Analysis to Assess Water Productivity. A demonstration project in the Inkomati Basin’.
Uitvoerder LEI-Wageningen UR Nederlandse partners WaterWatch Buitenlandse partners De Wit Sustainable Options, Zuid-Afrika (toeleverancier) PvW-bijdrage k€112 Duur project Start: januari 2006 Einde: september 2006
Spin-off LEI en WaterWatch zullen blijven samenwerken, onder andere om de ontwikkelde tool samen met de ‘Catchment Management Agencies’ en de ‘Water Research Commission’ ook in andere gebieden in Zuid-Afrika toe te passen en om het werkveld uit te breiden naar Mozambique en Swaziland. In Zuid-Afrika is grote vraag naar regionaal geïntegreerde water management plannen, en vraagstukken van waterallocatie spelen wereldwijd. Nederlandse bedrijven zouden bijvoorbeeld ook in India soortgelijke projecten kunnen uitvoeren. Met een publicatie over de analyse worden nieuwe klanten geïnteresseerd. Bij onderzoeksinstellingen en het landbouwministerie in Zuid-Afrika is enthousiasme ontstaan om met SEBAL te werken. Zuid-Afrikaanse universiteiten willen gezamenlijk onderzoeksactiviteiten met de consortiumparnters doen. Inmiddels is het consortium ook benaderd door bedrijven die de mogelijkheid van joint ventures of Public Private Partnerships willen bespreken.
PVW05A002 44
•
Mozambique: Betaalbare watervoorzieningssystemen voor kleinverbruikers Om de levensomstandigheden van kleine boeren in Mozambique te verbeteren wordt de productie geïntroduceerd van zowel windaangedreven en handbediende touwpompen voor het oppompen van grondwater. Het personeel van een lokale werkplaats wordt getraind in de productie en reparatie van de pompen. Via lokale organisaties worden pompen op no-cure-no-pay basis bij boeren geïnstalleerd. De boeren worden getraind in het gebruik en het onderhoud van de pompen, al dan niet in combinatie met de irrigatieapparatuur. Doel In de praktijk aantonen hoe bepaalde watervoorzieningssystemen werken en kennis hiervan overdragen. Het gaat dan om betaalbare windpompen, handmatige boormethoden, betaalbare irrigatiemethoden en methoden voor drinkwaterzuivering. Uiteindelijk moet er een zelfstandige vraag naar deze producten ontstaan. Dit zal de levensomstandigheden van kleine boeren in Mozambique verbeteren. Projectomschrijving Het project voorzag in de volgende activiteiten: • Personeel van een technische school trainen in de fabricage van windpompen. • Boorploegen opleiden in het handmatig boren van waterputten. • Demonstratie van technologieën bij een aantal geselecteerde kleine boeren. • Putten slaan bij de vakschool in Chimoio, een irrigatiesysteem realiseren en proefvelden aanleggen als demonstratieproject en studieobject • Zoeken van (micro)financiering om boeren in staat te stellen de apparatuur aan te schaffen. • Evaluatie en terugkoppeling van ervaringen. Opgeleverde resultaten Het project heeft geleid tot de volgende resultaten: • Een werkplaats waar men getraind is in het vervaardigen van kwalitatief goede wind- en handgedreven touwpompen en apparatuur voor het handmatig boren van waterputten. • Twee opgeleide teams in het handmatig boren van waterputten. • Aangelegde grondwatersuppletiesystemen bij 24 waterputten, waardoor het aantal maanden waarin deze droogstaan met 10% is verminderd. • Tenminste één microfinancieringsorganisatie die bereid is boeren krediet te verlenen om de nieuwe technologie aan te schaffen.
Uitvoerder Arrakis Nederlandse partners Practica foundation RR Energy Buitenlandse partners Ajuda de Desenvolvimento de Povo para Povo, NGO voor rurale ontwikkeling PvW-bijdrage k€110 Duur project Start: januari 2006 Einde: december 2007
Spin-off De lokale economie wordt gestimuleerd door de verhoogde opbrengst van de land- en tuinbouw. Ook de gezondheids- en inkomenssituatie van de lokale bevolking verbetert. Het project zal weinig invloed hebben op investerings- of exportmogelijkheden van de Nederlandse watersector. Het is wel de bedoeling dat de betrokken partners, of andere organisaties in de Nederlandse watersector, zich met dit project ook in andere Afrikaanse landen kunnen profileren als doelmatige partij op het gebied van rurale ontwikkeling.
Eindrapport Voor rapportage en handleidingen zie www.arrakis.nl
PVW05A017 45
•
Zuid-Afrika: Demonstratie van de nieuwe afvalwaterzuiveringstechnologie van 3D Water B.V. Voor de behandeling van huishoudelijk afvalwater (rioolwater) van de gemeente BaPhalaborwa wordt een demo-installatie van het type ‘3D Bio M’ gebouwd. Dit leidt tot meer afzet van installaties en werkgelegenheid bij het Limpopo Water Initiative (LWI).
Uitvoerder 3D Water B.V. Nederlandse partners Buwatec B.V.
Doel Een marktpositie bereiken voor de producten van 3D Water B.V.
Buitenlandse partners Limpopo Water Initiative (LWI), provincie Limpopo
Projectomschrijving Na bouw zal de demo-installatie van het type ‘3D Bio M’ negen maanden gaan draaien. Drie maanden zijn nodig voor de opstart, waarna de installatie zes maanden stabiel aan het werk kan om met een capaciteit van 1500 m3 per dag het huishoudelijk afvalwater van de gemeente Ba-Phalaborwa te zuiveren. Het project wordt in fasen uitgevoerd: • Voorbereiding: detailontwerp maken, bouwplaats bouwrijp maken, transport en bouw van de installatie. • Bedrijfsvoering en toepasbaarheid: het opstarten van de biologische zuiveringsprocessen, bereiken van stabiele bedrijfsvoering, toetsing aan de Zuid-Afrikaanse lozingseisen. • Testen van de flexibiliteit: invloed van het seizoen, invloed van variaties in samenstelling van het afvalwater door afvalwater van industrieën aan te sluiten op de installatie. • Training en marktvoorbereiding: bestemming van restproducten (biogas en slib), opstellen van handboek, assisteren van potentiële klanten bij het oplossen van hun afvalwaterprobleem, inventariseren van overige wettelijke en financiële regels over het bouwen of leasen van afvalwaterbehandelinginstallaties.
PvW-bijdrage k€471
Verwachte resultaten • Inzicht in de technische en economische toepasbaarheid van het ‘3D Bio M systeem’ onder Zuid-Afrikaanse omstandigheden. • Toegang tot 25, reeds geselecteerde, potentiële klanten.
Duur project Start: april 2006 Einde: maart 2008
Spin-off Vermindering van de kosten voor afvalwaterbehandeling komt de maatschappij als geheel ten goede. Meer afzet van installaties leidt tot werkgelegenheid bij LWI. Bovendien kan LWI zijn activiteiten naar de buurlanden uitbreiden. Met de technologie van 3D Water in de portefeuille zal de kans op slagen toenemen. Voor Nederland zit de spin-off in een directe export van vier miljoen euro. Ervan uitgaande dat tien van de 25 potentiële klanten overgaan tot de aanschaf van een installatie van 400.000 euro. Op de langere termijn kan dit nog veel meer worden.
PVW06009 46
•
Zuid-Afrika: MobiSan sanitaire voorzieningen voor sloppenwijken in Kaapstad Het consortium wil in Kaapstad een mobiel sanitatiesysteem demonstreren. Dit systeem moet leiden tot een sterke verbetering van de gezondheidsomstandigheden in de sloppenwijken van Kaapstad en draagt daarmee bij aan armoedebestrijding en aan een hogere levensverwachting en arbeidsproductiviteit van de bewoners. Doel • Ontwerp, realisatie en praktijkdemonstratie van een mobiel sanitatiesysteem, een nieuw Nederlands exportproduct met een wereldwijd marktpotentieel, voor de sloppenwijken van Kaapstad. • Het verder uitbouwen van de strategische samenwerking tussen de Nederlandse consortiumpartners rond de problematiek van stedelijk afvalwater in ontwikkelingslanden. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Workshop met Capetown Water Services Department om de wensen, locatie en gezamenlijke strategie verder te detailleren. • Ontwerp en bouw van de MobiSan-units en de verscheping naar Kaapstad. • Installatie op geschikte locatie. • Capaciteitsopbouw bij Capetown Water Services Department om units te beheren en in te passen in de huidige situatie • Gebruikerstraining. • Beheer en monitoring. Verwachte resultaten • MobiSan-units in de praktijk succesvol gedemonstreerd. • Lokale partijen zijn overtuigd van het systeem en daardoor bereid tot het kopen van meerdere units. • Capaciteit opgebouwd bij Capetown Water Services Department om het systeem duurzaam te beheren. • Wereldwijd zijn potentiële klanten geïnformeerd over de pilotresultaten.
Uitvoerder Landustrie Sneek BV Nederlandse partners Vitens-Evides International BV Lettinga Associates Foundation Buitenlandse partners Cape Town Water Services Department (begunstigde) PvW-bijdrage k€343 Duur project Start: september 2007 Einde: september 2009
Spin-off Het project zal leiden tot een sterke verbetering van de gezondheidsomstandigheden in de sloppenwijken van Kaapstad en draagt daarmee bij aan armoedebestrijding en aan een hogere levensverwachting en arbeidsproductiviteit van de bewoners. Ook zal het project werkgelegenheid creëren bij de productie en assemblage van de MobiSan-units en bij het toezicht en de bedrijfsvoering. Voor Nederland betekent het project een nieuw exportproduct waarvoor wereldwijd een zeer grote markt bestaat. Bij een geslaagd demonstratieproject zal het Water Services Department meerdere units afnemen. Het departement voorziet een potentieel voor 1000 units. Daarnaast zijn er vele miljoenensteden die met een vergelijkbare problematiek te kampen hebben. Vitens-Evides International heeft momenteel al zeer goede contacten met landelijke en stedelijke overheden in Mongolië (Ulaan Baatar) en Yemen die interesse hebben getoond in dit projectidee. Bij een geslaagde introductie in Zuid-Afrika kan ook hier een grote markt verwacht worden. Het is te verwachten dat de toiletcontainers (een MobiSan unit bestaat uit twee zeecontainers: een toiletcontainer en een behandelingscontainer) lokaal geproduceerd zullen worden. Bij spin-off voor Nederland gaat het daarom om de levering van behandelingscontainers met daarin de zuiveringstechnologie.
PVW07037 47
•
Egypte: Pilotproject om irrigatietechnieken te verbeteren Egypte heeft te maken met een dreigend watertekort. De introductie van geavanceerde irrigatiesystemen in de agrarische sector zal het mogelijk maken het waterverbruik in deze sector terug te dringen. In dit project worden verschillende duurzame irrigatietechnieken gedemonstreerd en krijgen Egyptische teeltmanagers een training in de toepassing van de technieken. Doel Een demonstratie van duurzame irrigatietechnieken in de teelt van drie verschillende voedingsgewassen met verschillende irrigatietechnieken. De Nederlandse partners voegen de nieuwste technologieën samen met als doelstelling de verbetering van het agrarische productieproces en een reductie in het gebruik van water. Projectomschrijving • Dacom beschikt over modellen voor irrigatieplanning op basis van de gewasinformatie, verdampingslogaritmes en bodemvochtsensoren. Om de adviezen te kunnen genereren zullen acht bodemvochtsensoren per gewas worden geïnstalleerd. • WaterWatch meet via satellietbeelden het waterverbruik van het gewas en de actuele verdamping. De verkregen informatie wordt real-time in de modellen meegenomen, waardoor de nauwkeurigheid van het model wordt verhoogd. • The Soil Company brengt het waterbergend vermogen van de bodem in kaart met behulp van haar scantechnologieën. Deze informatie wordt in de modellen voor irrigatieplanning meegenomen, zodat vanuit het grondperspectief de juiste uitgangspunten in het model worden gebruikt. • Tevens zullen de partners met een trainingsprogramma kennis over de technieken overdragen aan de Egyptische teeltmanagers binnen de deelnemende bedrijven. Er zal ook een seminar georganiseerd worden voor alle geïnteresseerde partijen. Verwachte resultaten • De deelnemende bedrijven hebben de duurzame Nederlandse irrigatietechnologieën voor minimaal één en maximaal drie teeltrondes in hun bedrijfsproces toegepast. • De potentiële reductie in het gebruik van irrigatie water wordt bepaald. • Op ieder teeltbedrijf hebben de teeltmanagers het trainingsprogramma in het gebruik van de software afgerond. • Er is een seminar gehouden voor alle betrokkenen en geïnteresseerden in de nieuwe watermanagementtechnologie. • Het traditionele irrigatiemanagement zal worden vergeleken met de nieuwe managementtechnieken. Er wordt een rapport geschreven met daarin de resultaten van de analyse, met als belangrijke aspecten de gerealiseerde reductie in het watergebruik en de opbrengstverhogingen. Dit rapport wordt aan de Egyptische overheid overhandigd.
Uitvoerder Dacom Plant Service BV Nederlandse partners WaterWatch The Soil Company Buitenlandse partners Chipsy for Food Industries (begunstigde) Farm Frites (begunstigde) PICO Modern Agriculture Co. (begunstigde) Plantsystems Egypt (toeleverancier) PvW-bijdrage k€240 Duur project Start: juni 2007 Einde: december 2008
Spin-off Egypte heeft te maken met een dreigend watertekort. De introductie van geavanceerde irrigatiesystemen in de agrarische sector zal het mogelijk maken het waterverbruik in deze sector terug te dringen. Hierdoor kan met dezelfde hoeveelheid water uiteindelijk meer geproduceerd worden of kan een deel daarvan voor andere doeleinden worden ingezet. De maatschappelijke effecten hiervan zijn een hogere productiviteit en een duurzaam gebruik van de aanwezige hulpbronnen. Op basis van de resultaten van het pilotproject zal gekeken worden naar de mogelijkheden om een grootschalig project op te zetten voor de introductie van het systeem voor kleinere telers. Het Egyptische bedrijf Plantsystems zal na het pilotproject de irrigatiesystemen voor de projectpartners gaan vermarkten bij de grote teeltbedrijven in Egypte. Aangezien de deelnemende Egyptische bedrijven hebben aangegeven commercieel geïnteresseerd te zijn in de irrigatie managementtechnieken, wordt een sterke toename van het aantal opdrachten en dus een exportgroei voor de Nederlandse deelnemende bedrijven verwacht.
PVW06017 48
•
Egypte: Verbetering van de efficiëntie van ontziltings-installaties door grondwateropslag en –winning Ontziltings-installaties worden in veel delen van de wereld gebruikt om problemen met de productie van voldoende drinkwater van goede kwaliteit aan te pakken. De technische, milieu- en economische aspecten van dergelijke installaties kunnen verbeterd worden door tijdelijke zoetwateropslag in de bodem. Het consortium wil dit in een proefproject aantonen met behulp van het ASR (Aquifer Storage and Recovery)-concept. Doel • Aantonen dat een combinatie van Aquifer Storage and Recovery (ASR) en ontzilting van zeewater of brak grondwater mogelijk is. • Een of meerdere locaties voor een proefproject identificeren. • Daarvoor een plan gereed hebben. Projectomschrijving Het Nederlandse-Egyptische team kiest drie veelbelovende locaties voor een gedetailleerde uitwerking van het ASR-concept. Vervolgens wordt hieruit een eindlocatie gekozen waarvoor een ontwerp voor een pilotproject gemaakt wordt. De activiteiten zijn ingedeeld in de volgende fasen: • Selectie van drie potentiële locaties (Middellandse Zee, Rode Zee en Golf van Aqaba). • Bewerking van 3 initiële ASR-systemen. • Kosten/baten analyse voor twee locaties. • Gedetailleerde opzet voor één locatie. • Eindrapport, presentaties aan investeerders. Verwachte resultaten • Go/no-go voor een pilotproject. • Plan voor de uitvoering van een pilotproject.
Uitvoerder Van Essen Instruments Nederlandse partners KIWA Waternet SG Consultancy and Mediation BV Buitenlandse partners Ministery of Water Resources and Irrigation (begunstigde) Ministery of Housing and New Communities (begunstigde) Darwish Consulting Engineers (toeleverancier) Global Environment (toeleverancier) International Utilities (toeleverancier) PvW-bijdrage k€112 Duur project Start: januari 2007 Einde: juli 2007
Spin-off Dit project leidt ertoe dat meer mensen toegang krijgen tot drinkwater. Bovendien leidt het tot efficiënter watergebruik door toepassing van de ASR-techniek en een hoger economisch rendement van individuele waterinstallaties, bijvoorbeeld die van het stedelijk waterbedrijf en installaties voor toeristische resorts. Ontzilting is een goedkoper alternatief dan het vervoeren van oppervlaktewater over lange afstanden. Ervaringen met ASR in de Golfstaten hebben aangetoond dat kostenreducties kunnen oplopen tot 10-20%. De verwachting is dat de uitvoering van vervolgstappen leidt tot orders voor Nederlandse bedrijven in Egypte en de regio.
PVW06053 49
•
Ethiopië: Capaciteitsversterking in de watersector door middel van ‘Hybride Distance Learning’ Het consortium wil in samenwerking met de Addis Abeba University de ‘Hybride Distance Learning’ methode testen. Deze innovatieve methode werkt met een mix van traditionele papieren cursusmaterialen, CD’s, USB-sticks, E-mail en cursusmateriaal via internet. Gebruik van de methode moet leiden tot (lokale) capaciteitsversterking van de watersector. Doel • Het testen van ‘Hybride Distance Learning’. Een innovatieve methode die een mix is van traditionele papieren cursusmaterialen, CD’s, USB-sticks, E-mail en cursusmateriaal via internet. • Ontwikkelen van een netwerk van lokale trainingsexperts die met ondersteuning van het consortium modules kunnen geven en ontwikkelen. • De haalbaarheid verkennen van een ‘Centre for Training Facilitation’ voor de watersector in Ethiopië en de wijdere regio. Projectomschrijving Het project zal bestaan uit de volgende fasen: • Voorbereidingsfase: Het aanpassen van cursusmateriaal van consortiumpartners aan de Ethiopische situatie en het samenstellen van hybride methodologie en onderwijsmethoden. • Organisatiefase: Discussie en beslissingen over precieze inhoud van de modules in overleg met beoogde trainers van Addis Abeba University (AAU). Ook worden zij in deze fase getraind in ‘Distance Learning’. Verder worden afspraken gemaakt over de selectie van studenten. • Produceren modules en supervisie: Aanpassen van de modules, inhoudelijke opleiding van trainers, training in de productie van attractieve materialen voor huidige en toekomstige modules en het produceren van materialen. • Test- en presentatiefase: De staf van de Addis Abeba University geeft een cursus aan studenten in diverse gebieden in Ethiopië. De consortiumpartners bieden hierin ondersteuning. Ten slotte worden de modules en de methode gepresenteerd aan donoren en de overheid in Ethiopië. • Overige activiteiten: Een marketingstudie naar de huidige en toekomstige modules en een haalbaarheidsstudie naar het opzetten van een Training Facilitation Centre in Ethiopië. Verwachte resultaten • De methode van ‘Hybride Distance Learning’ (HDL) is getest en geëvalueerd. • Twee HDL-trainingsmodules zijn aangepast aan de Ethiopische situatie. • Universiteitsstaf is getraind voor het gebruik van de methode. • Er is een organisatienetwerk opgezet voor het ontwikkelen en geven van nieuwe modules in de toekomst. • 50 professionals uit de watersector hebben een cursus gevolgd waarvan de inhoud gericht is op het bijdragen aan het bereiken van de Millennium Development Goals op het gebied van water en sanitatie in Ethiopië. • Er ligt een voorstel voor een groter trainingsnetwerk, nieuwe modules, en de oprichting van een Training Facilitation Centre in Ethiopië.
Uitvoerder Metameta Communications Nederlandse partners Lettinga Associates Foundation (LeAF) IRC Buitenlandse partners Addis Ababa University, Faculty of Science, Environmental Science Program (begunstigde) PvW-bijdrage k€119 Duur project Start: augustus 2007 Einde: juli 2008
Spin-off Met behulp van de training op het gebied van waterkwaliteit, sanitatie en waterzuivering zullen waterspecialisten betere beslissingen nemen. Verder zullen de Ethiopische experts van Addis Abeba (en eventueel andere universiteiten) deelnemen aan toekomstige trainingen van het consortium en een op te richten trainingscentrum. Dit is een nieuwe economische activiteit. Door het invoeren van vernieuwde technologie levert het project ook kostenbesparingen op bij het zuiveren van vervuild water. De verwachte spin-off voor de Nederlandse partners is de vraag naar herhaling van de cursus en naar ontwikkeling van nieuwe modules. Door het geven van cursussen wordt bewustwording gecreëerd over nieuwe zuiveringstechnologieën, wat meer vraag oplevert naar expertise en technologie van Lettinga Associates Foundation. Verder is internationaal een groeiende behoefte aan lokale capaciteitsversterking. Deze methode kan daarin bijdragen. De verwachting is dat het project zal leiden tot de oprichting van een regionaal trainingscentrum, Dit centrum kan inspelen op de vraag naar trainingen die bij veel donoren bestaat. Het centrum zal bouwen op expertise van de consortiumpartners en promoot op die manier ook de Nederlandse waterkennis.
PVW07038 50
Azië
51
•
China: Toepassing van remote-sensing voor duurzaam waterbeheer In nauwe samenwerking met het Changijang Water Resources Commission (CWRC) is onderzocht op welke manier innovatieve Nederlandse technologieën op het gebied van satellietmonitoring ingezet kunnen worden in het Yangtze River Basin. Er is een goed communicatieplatform ontstaan en er zijn concrete marktkansen. Doel Onderzoeken hoe innovatieve Nederlandse technologie op het gebied van satellietmonitoring van energie en water gebruikt kan worden. Projectomschrijving In nauwe samenwerking met CWRC is geanalyseerd waar de beste mogelijkheden liggen voor de toepassing van geavanceerde Nederlandse technologie en kennis in het stroomgebied van de rivier de Yangtze. Het ging om de volgende activiteiten: • Het oprichten van een goed en operationeel communicatieplatform met het management van CWRC. Binnen het project heeft de voorbereiding en inventarisatie plaatsgevonden en zijn workshops met brainstormsessies, presentaties en discussies georganiseerd. • De markt identificeren voor de remote-sensing-based model applicatie in het Yangtze River Basin. Er is studie gedaan naar de vraag naar nieuwe satelietapplicaties, de technische, financiële en sociaal-economische aspecten en de benodigde trainingen. • Het identificeren van de markt voor Nederlandse consultancy-diensten voor integraal waterbeheer in het stroomgebied van de Yangtze. • Het identificeren van de gewenste capacity-building. Daarvoor zijn de capaciteitsproblemen bij het CWRC in kaart gebracht en is studie gedaan naar de behoefte aan trainingen. • Het formuleren van concrete marktkansen en financieringsmogelijkheden. Opgeleverde resultaten Er is een goed communicatieplatform met CWRC ontstaan. Bovendien zijn er concrete marktkansen met financieringsmogelijkheden. Ook kunnen op basis van deze studie Nederlandse partijen betrokken worden bij de levering van geavanceerde technologieën en consultancy-diensten voor integraal waterbeheer in het stroomgebied van de Yangtze.
Uitvoerder Haskoning Nederland B.V. Nederlandse partners EARS BV (Environmental Analysis Remote Sensing) Hofung BV UNESCO-IHE RWS-RIZA (nu: Waterdienst) Buitenlandse partners Changjiang Water Resources Commission (CWRC), Ministry of Water Resources. PvW-bijdrage K€105 Duur project Start: december 2005 Einde: juni 2006
Spin-off Doordat het watermanagement in het Yangtze River Basin beter is geworden, kan het project ook sociale effecten hebben op de Chinese watersector. Ook kunnen er nieuwe economische activiteiten plaatsvinden in die regio. De Nederlandse watersector zal ook in de toekomst geavanceerde technologieën en kennis kunnen blijven testen en leveren.
Eindrapport Er zijn drie rapporten opgeleverd: • Rapport over business opportunities. • Voortgangsrapport en rapportage over de workshop. • Eindrapport.
PVW05A006 52
•
Indonesië: Haalbaarheidsstudie voor een programma voor rurale drinkwaterlevering en sanitatie in Papua Het opzetten van en programma voor drinkwatervoorziening en sanitatie in landelijk gebied door het opzetten van een samenwerkingsvorm met Indonesische partijen die goed past in de lokale verhoudingen en omstandigheden. Doel Het bereiken van een goede samenwerkingsvorm tussen drie partijen (Nederlandse partners, een lokale watermaatschappij en lokale groeperingen) voor het opstellen van een totaalprogramma voor drinkwatervoorziening en sanitatie in de landelijke gebieden rond stadjes in de provincie Papua. Projectomschrijving Onderzocht is in hoeverre samenwerking tussen drie partijen haalbaar is en hoe de samenwerkingsvorm er in detail uit moet zien. Er is gekeken naar het vertrekpunt en de context (context-analyse, nulmeting, actoren-analyse en technische analyse), er zijn potentiële partners geïdentificeerd en rollen en verantwoordelijkheden van diverse betrokkenen gedefinieerd, en de technische mogelijkheden zijn beschreven. Opgeleverde resultaten • Een water-en sanitatieprogramma voor landelijk gebied dat past binnen de culturele, institutionele, financiële en technische context. • De al afgesloten samenwerkingsovereenkomst tussen tussen Simavi en WMD is uitgevoerd en geëvalueerd aan de hand van de opgedane ervaringen. • Lokale NGO’s zijn binnen de samenwerkingsvorm (Nederlandse partners, een lokale watermaatschappij en lokale groeperingen) gaan participeren door relevante projectvoorstellen in te dienen voor pilotprojecten op het gebied van watervoorziening, sanitatie en voorlichting over hygiëne. • Het project heeft voor alle partijen aanbevelingen en leerpunten opgeleverd. Via de betrokken Nederlandse partijen zijn deze ook voor de Nederlandse watersector beschikbaar gekomen. • De uitkomsten van dit project zijn gebruikt bij het opzetten van pilots (geen onderdeel van het PvW-project) in Wamena en Biak in de provincie Papua. Eindrapport ‘Feasibility study for the implementation of a rural water supply and sanitation programme in Papua, Indonesia, February 2006 – May 2007’
Uitvoerder: Stichting Simavi Nederlandse partners NV Watermaatschappij Drente (WMD) IRC International Water and Sanitation Centre Aqua for All Buitenlandse partners PT War Besrendi, Biak PDAM Wamena (waterleidingmaatschappij), Wamena PvW-bijdrage k€ 119 Duur project Begin: februari 2006 Einde: mei 2007
Spin-off Nederlandse waterleidingbedrijven hebben een grote expertise in aanleg en onderhoud van drinkwaterleiding systemen, de zogenaamde piped water schemes. Als ze in het buitenland actief worden ontstaat vaak de neiging om deze techniek te gebruiken en daarom richten ze zich op de urbane sector. Het werk in landelijke gebieden heeft een totaal andere context: je zult daar bijvoorbeeld nooit vergelijkbare leidingnetwerken kunnen aanleggen omdat die door de lage bevolkingsdichtheid te duur zijn en doordat er sprake is van geheel andere eigendoms- en beheersconstructies. Dit project heeft die context inzichtelijk gemaakt en laten zien dat je door samenwerking en met andere methoden dan een leidingnet ook in de niet-urbane gebieden goede drinkwatervoorziening kunt bereiken. Ook de bedrijfsmatige aanpak was in dit project een zeer waardevolle aanvulling op de wijze waarop NGO’s over het algemeen werken.
PVW05A016 53
•
China: South to North Water Diversion project De scheve verdeling in de beschikbaarheid van water binnen China noodzaakt de overheid drie kanalen aan te leggen van ieder meer dan 1.000 km. Deze moeten per jaar 45 miljard m3 water uit het zuiden van China naar het noorden vervoeren. Nijhuis Pompen heeft een volledige test uitgevoerd van een prototype pomp om deze aan het South to North Water Diversion project te kunnen aanbieden. Doel • Aantonen werking en voordelen van het door Nijhuis ontwikkelde concept van een efficiëntere pomp gecombineerd met een directe laagtoerige aandrijving. Vervolgens kunnen de resultaten gebruikt worden om dit concept te positioneren ten opzichte van de conventionele pompsystemen, zoals de systemen die (onder meer) Japanse bedrijven met overheidssteun leveren en die in aanschaf goedkoper zijn. • Genereren van een referentieproject waardoor ook mogelijkheden worden gecreëerd om mee te dingen bij volgende projecten. Projectomschrijving Het project is erop gericht een volledige test uit te voeren van een prototype pomp dat zal worden voorgesteld aan het South-to-North Water Diversion project, te gebruiken in het Han Zhuang pompstation. Dit project bestaat uit de volgende activiteiten: • Voorbereiden en opzetten testopstelling. • Ontwerp en productie van schaalmodel en testcircuit. • Opbouw van prototype en testcircuit. • Testen van systeemgedrag en pompprestaties. • Doorvoeren van modificaties aan systeem. • Final tests. Opgeleverde resultaten • ‘Proof of concept’: bevestiging dat de beoogde pompprestaties behaald worden en dat de pomp, geïntegreerd in het totale systeem, functioneert volgens de specificaties. • De vaststelling dat het ontworpen pompsysteem de optimale configuratie en het meest efficiënt is. • Goede positionering om leverancier te worden van de pompen voor het pompstation Han Zhuang, doordat het concept bewezen is en de voordelen ervan zijn aangetoond.
Uitvoerder Nijhuis Pompen BV Nederlandse partners WL|Delft Hydraulics Buitenlandse partners Shangdong South to North Construction and Administration Bureau (begunstigde) PvW-bijdrage k€200 Duur project Start: september 2006 Einde: oktober 2007
Spin-off Als Nijhuis de grote waterpompen en bijbehorende engineering en technologie mag leveren voor het South-to-North project, levert dit per pompstation minimaal 7,5 miljoen euro aan export projectorders op, met naar schatting 1 miljoen toegevoegde waarde. De verwachting is dat dit pompstation een goede referentie is voor de overige 21 pompstations in de oost-route. Als Nijhuis minimaal vier andere pompstations in Han Zuang zal kunnen voorzien van pompen met een totale waarde van 30 miljoen euro, dan zal dit werkgelegenheid bieden voor een periode van minimaal vier jaar.
PVW06003 54
•
Maleisië: Business development in rivier- en kustbeheerplanning Dit project voorziet de Maleisische overheid van instrumenten om beleidsvoornemens en vergunningaanvragen onafhankelijk te kunnen toetsen in het licht van integrale rivier- en kustontwikkeling.
Uitvoerder Alkyon
Doel • Invoering van instrumenten voor onafhankelijke toetsing van beleidsvoornemens en vergunningaanvragen; • Ontwikkeling van een modelleringgroep binnen het Maleisische Drainage and Irrigation Department met Delft-3D technieken; • Positioneren van het Nederlandse bedrijfsleven op de Maleisische markt.
Buitenlandse partners Department of Irrigation and Drainage (DID)
Projectomschrijving Tijdens het project worden trainingen gegeven in het gebruik van specifieke, door de Nederlandse watersector ontwikkelde software. Gedurende de training zal nader worden ingevuld hoe de software kan worden gebruikt in de grote hoeveelheid projecten die in het kader van het negende Maleisische ‘vijfjarenplan kust- en rivierontwikkeling’ zullen worden uitgevoerd. Het project wordt afgesloten met een rapportage van de bevindingen en een identificatie van de kansen voor follow-up. Verwachte resultaten Dit project versterkt de Maleisische partner in zijn onafhankelijke kennisontwikkeling met betrekking tot integrale rivier- en kustontwikkeling. De getrainde modelleergroep zal na afloop van het project in staat zijn het modelsysteem Delft-3D zelfstandig toe te passen. Daarnaast biedt dit project de Nederlandse bedrijven de kans tot duurzame inzet van expertise bij de realisatie van het negende vijfjarenplan. De opgedane marktkennis en contacten leveren een versterkte marktpositie op. De bedrijven willen duurzaam actief blijven op de Maleisische markt met behulp van een lokale vertegenwoordiging.
Nederlandse partners Meander Advies en onderzoek Vexcel
PvW-bijdrage K€123 Duur project Start: juli 2006 Einde: januari 2008
Spin-off Een verbeterde positie van de Maleisische overheid bij de beoordeling van beleidsvoornemens en vergunningaanvragen is een duidelijke maatschappelijke spin-off van het project. Het personeel van DID zal getraind zijn om met Nederlandse modelsystemen de problemen van de Maleisische watersector aan te pakken. De consortiumpartners denken dat er ook na de training behoefte zal blijven bestaan aan hun software-expertise. Op langere termijn zal het project leiden tot een goede positionering van de Nederlandse watersector bij de uitvoering van het negende en de daarop volgende ‘vijfjarenplannen kust- en rivierontwikkeling’. De positionering van Nederlandse modelsystemen zal leiden tot advieswerk op de Maleisische watermarkt, waarbij de Nederlandse modelsystemen een centrale rol zullen spelen.
PVW06004 55
•
Thailand: Studie naar onderzees grondwater De bodem van veel ondiepe kustzeeën herbergt waarschijnlijk of aantoonbaar grote voorraden zoet tot lichtbrak grondwater. In dit project is onderzocht of winning van onderzees grondwater technisch en economisch haalbaar is. Doel • Vaststellen van de technische en economische haalbaarheid van winning van zoet of licht brak grondwater uit de zeebodem voor de kust van Thailand. • Formuleren van een businesscase. Projectomschrijving Het project bestond uit vijf activiteiten: • Subsurface exploratie om aanwezigheid en eigenschappen van watervoorraden vast te stellen. • Ontwerp en kostenberekening van productie- en transportinstallaties. • Onderzoek naar de bruikbaarheid van onbehandeld water, ontwerp en kostenraming van installaties voor ontzilting van licht brak water. • Onderzoek naar afzetmogelijkheden van onbehandeld en behandeld water en onderzoek naar milieuaspecten. • Bepaling van economische parameters: haalbaarheid en prijsstelling van winning van water uit de zeebodem. Opgeleverde resultaten • Inzicht in de technische en economische haalbaarheid van winning van onderzees grondwater. • Doelmatig plan door de ontwikkeling van winning van onderzees grondwater. • Een opzet voor implementatie. Eindrapport Feasibility of exploitation of fresh to brackish groundwater from shallow coastal seas.
Uitvoerder Fugro Ingenieursbureau BV Nederlandse partners Sea Spring Water B.V. Intec Engineering B.V. Tebodin Consultants & Engineers B.V. Acacia Instituut GHC van Opstal Buitenlandse partners Metrix Associates Company Ltd, Bangkok, Thailand PvW-bijdrage k€118 Duur project Start: april 2006 Einde: juli 2006
Spin-off Als uit de studie blijkt dat winning van onderzees grondwater haalbaar is en er daadwerkelijk tot uitvoering wordt overgegaan, leidt dit tot grotere beschikbaarheid van water voor zowel de landbouw als de industrie. Indirect kan dat dit project daaraan bijdragen. Voor Nederland kan dit betekenen dat er exportmogelijkheden ontstaan voor waterapparatuur, bijvoorbeeld ontziltingsinstallaties. Daarnaast geeft het consortium aan dat het zijn activiteiten naar andere landen met vergelijkbare winningsmogelijkheden wil uitbreiden.
PVW06013 56
•
Vietnam: Demonstratie van een innovatieve publiek-private samenwerkingsconstructie Water Fonds Indonesië richt een joint venture op met Waterbedrijf Dong Thap om met behulp van een Perfector waterzuiveringsinstallatie 30.000 mensen van drinkwater te voorzien. De resultaten van dit project worden verspreid naar andere waterbedrijven. Doel • Oprichten van een joint venture met Waterbedrijf Dong Thap om met behulp van een Perfector waterzuiveringsinstallatie 30.000 mensen van drinkwater te voorzien. • De organisatie van Dong Thap versterken. Projectomschrijving Er wordt een joint venture opgericht tussen de indiener WFI en de begunstigde, het Waterbedrijf Dong Thap. WFI neemt hierin een aandeel van 51%. Vervolgens leent WFI kapitaal aan de joint venture voor de aanschaf van een Perfector-R waterzuiveringsinstallatie. De Perfector wordt lokaal geproduceerd, met uitzondering van enkele specifieke onderdelen die uit Nederland moeten komen. De joint venture (JV) gaat vervolgens met behulp van de nieuwe installatie drinkwater bereiden dat in bulk aan de watermaatschappij van Dong Thap wordt geleverd. Via workshops zullen de resultaten uiteindelijk verspreid worden naar andere waterbedrijven. Naast het technische deel van het project wordt ook de organisatie van Dong Thap versterkt. Het gaat dan om werving, selectie en opleiding van personeel. Door haar belang van 51% in de joint venture kan en zal WFI bij het financieel beheer Nederlandse normen hanteren. Daardoor vindt institutionele versterking plaats. Verwachte resultaten • De joint venture tussen de indiener WFI en begunstigde is opgericht. • Het leveringscontract tussen de joint venture en de begustigde is getekend en in werking getreden. • Er is een Perfector-R installatie gebouwd en in bedrijf gesteld. • De watervoorziening voor 30.000 mensen is operationeel. • De organisatie voor de exploitatie van de Perfector-R installatie is ontworpen. • De resultaten van het demonstratieproject zijn verspreid in Vietnam.
Uitvoerder Water Fonds Indonesië B.V. (WFI), inmiddels Water Fonds Holland B.V. Nederlandse partners Aquanet BV PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Buitenlandse partners Dong Thap, provinciaal waterleiding, sanitatie en milieubedrijf (begunstigde) Viet Ha, consulting engineers (toeleverancier) PvW-bijdrage k€597 Duur project Start: 1 juni 2007 Einde: 31 december 2008
Spin-off De verwachte spin-off bestaat uit het verspreiden van een technologie op niet-commerciële basis. Ten tweede kan WFI haar activiteiten uitbreiden naar een nieuw land, als springplank voor verdere expansie. Analoog aan de ervaringen die eerder zijn opgedaan in Indonesië wil het WFI de ervaringen met de Perfector en met de publiekprivate samenwerking verder uitdragen in Vietnam.
PvW06022 57
•
Vietnam: creëren van duurzame, kleinschalige waterbergende constructies Met kleinschalige, ondergrondse waterbergende constructies wil het consortium de levensomstandigheden van de plattelandsgemeenschappen in Vietnam verbeteren. Deze constructies leveren onder andere een bijdrage aan oplossingen voor overstromingen, erosie en droogte en voorzien in een duurzame toegang tot schoon drinkwater en water voor irrigatie. Doel Door het creëren van waterbergende constructies de levensomstandigheden van de rurale gemeenschappen verbeteren en de rurale socio-economische ontwikkeling stimuleren. Deze waterbergende constructies hebben als doel: • Een bijdrage te leveren aan lange termijnoplossingen voor overstromingen, erosie en droogte. • Te voorzien in duurzame toegang tot schoon drinkwater en water voor irrigatie. • Groei van vegetatie gedurende het hele jaar mogelijk te maken, wat leidt tot een duurzaam systeem met toename van landbouwproductie en bebossing. • Het opslaan en aanvullen van water in ondergrondse watervoerende lagen voor toekomstig gebruik. • Het terugdringen van zoutindringing in het grondwater. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Identificatie van nieuwe mogelijke projectlocaties. • Datacollectie en bezoek projectlocatie. • Analyses en ontwerp van de waterbergende constructies. • Verhogen van bewustwording, projectvoorbereiding en mobilisatie. • Onderzoek naar de benodigde middelen en de socio- economische, agroeconomische en ecologische impact. • Uitvoering: technische assistentie en training. • Monitoren en meetcampagnes. Verwachte resultaten • Een pilotproject ten uitvoer gebracht door de lokale gemeenschappen waarbij de toepasbaarheid van kleinschalige, ondergrondse, waterbergende technieken in Vietnam wordt aangetoond. • Toename van het bewustzijn op gebied van duurzaam waterbeheer en watergebruik. • Identificatie van mogelijke vervolgprojecten. • Resources and impact assessments: een systeem met vastgestelde indicatoren om de impact van de waterbergende technieken vast te leggen op: de impact op de levensomstandigheden van de rurale gemeenschappen, de rurale socio-economische ontwikkeling, het locale ecosysteem en de agrarisch productie en bebossing. • Integrated water resources: een goed werkend meetinstrumentarium en systeem om vast te stellen welke impact de waterbergende technieken hebben op hydrologische processen en de waterbalans.
Uitvoerder Haskoning Nederland BV Nederlandse partners Westerveld Conservation Trust Technische Universiteit Delft UNESCO-IHE Delft Buitenlandse partners Department of Natural Resources and Environment, Ninh Thuan Provincie Gemeente Phuoc Nam (begunstigde) PvW-bijdrage k€388 Duur project Start: januari 2007 Einde: januari 2009
Spin-off Dit project kan als voorbeeldproject dienen om bij te dragen aan het oplossen van waterproblemen (overstromingen, droogte) en aan armoedebestrijding. Het project zal kansen voor de Nederlandse watersector creëren op het gebied van watermanagement, maar ook op het gebied van irrigatie, grondwater, huishoudelijke watervoorziening en waterbehandeling. Dit zal de internationale positie van de Nederlandse watersector versterken, met name wanneer dit project wordt gebruikt als voorbeeld om soortgelijke projecten op grote schaal uit te voeren. Ervaring met dit soort projecten zal de kansen voor de Nederlandse watersector vergroten om bij dit soort projecten betrokken te raken.
PVW06034 58
•
Indonesië: Strengthening Tidal Lowland Development (STLD) In dit project wordt het waterbeheer in laaggelegen, door het getij beïnvloede gebieden (tidal lowlands) in Zuid-Sumatra en West-Kalimantan verbeterd ten behoeve van de landbouw. Het project is gericht op infrastructuur, onderhoud (organisatie en kennis) en landbouw- en verwerkingsmethoden. Doel Een hogere en duurzamere landbouwproductie door beter waterbeheer en betere landbouw- en verwerkingsmethoden. Uiteindelijk verbetert dit ook de levensstandaard van kleine boeren. Projectomschrijving Het project heeft drie hoofdelementen: • In pilotprojecten inventariseren welke verbetering van de hydrologische infrastructuur nodig is en de bestaande infrastructuur met hulp van lokale boeren aanpassen. • Uitvoering en onderhoud samen met de lokale regering en organisaties van watergebruikers (P3A’s). Eerste stap is legalisering van P3A’s in de pilotgebieden Na legalisatie kunnen de P3A’s onafhankelijk opereren en contracten afsluiten met de overheid voor onderhoud en beheer van de secundaire en tertiaire kanalen inclusief daarin aanwezige kunstwerken. In samenwerking met de overheid vergroten de organisaties daarmee hun economische kracht. Door trainingen en demonstraties in waterbeheer en managementtraining worden P3A’s met de benodigde kennis uitgerust. • Landbouwers vertrouwd maken met de ‘farming systeemtechnologie’ tot en met de implementatie ervan (uitgekiend schema voor landgebruik met mogelijk twee oogsten per jaar; toepassing van en voorlichting over technieken die eerder zijn ontwikkeld in het ‘Land & Water Management Tidal Lowlands-project’ ) • Levering van mechanisch onderhoudsmaterieel met bijbehorende training en demonstraties. Verwachte resultaten • Duurzaam waterbeheer en onderhoud van de kanalen, met als gevolg een verhoogde voedselproductie in de pilotgebieden. • Beschikbaarheid van een drie jarige GIS-database en een management informatie systeem (MIS), met relevante gegevens voor waterbeheer en voedselproductie. • Succesvolle introductie van (kosten)effectief gemechaniseerd onderhoud van de kanalen in de pilotgebieden. • Effectieve planning, budgettering en realisatie van het waterbeheer en onderhoud van de secundaire kanalen door het bestuur van het regentschap, met een zo groot mogelijke inschakeling van de P3A’s. • Effectief waterbeheer door de P3A’s van de voorbeeldkanalen (tertiair) in de pilotgebieden, zonodig met hulp van de overheid. Hierbij maken ze gebruik van aanwezige tertiaire kunstwerken of van kunstwerken in het kader van het project in samenwerking met de boeren geplaatst worden.
Uitvoerder Rijkswaterstaat - Bouwdienst Nederlandse partners Euroconsult Mott MacDonald B.V. UNESCO-IHE Herder BV Buitenlandse partners Ministry of Public Works (begunstigde) Kabupaten (Regentschap) Banyuasin (begunstigde) Water Users Associations (P3A) (begunstigde) Pusatdata (toeleverancier) Create (toeleverancier) PvW-bijdrage k€514,5 Duur project Begin: januari 2007 Eind: april 2008
Spin-off Dit project geeft een hogere en duurzamere landbouwproductie door het toepassen van beter waterbeheer en betere landbouw- en verwerkingsmethoden. In de eerste plaats leidt dat tot een verbetering van de levensstandaard van kleine boeren, maar zoiets levert ook krediet op voor de Nederlandse kennis, kunde en materialen. De kansen op inschakeling van consultancy en levering van materialen bij te verwachten vervolgprojecten zijn hiermee aanzienlijk vergroot.
PVW06041 59
•
Kazachstan: Toepassing van de Nederlandse richtlijn voor het waarderen van ecologische belangen De combinatie van sterke economische groei en geringe beschikbaarheid van water noodzaakt Kazachstan om de juiste beleidsmatige afwegingen te maken tussen economische en ecologische belangen. Een belangrijke belemmering bij die afwegingen is het ontbreken van een goede methodologie voor het inventariseren en waarderen van ecologische belangen. Het consortium heeft in een casestudie de Nederlandse methodologie toegepast, om te komen tot een nationale richtlijn voor Kazachstan. Doel • Toepassen van de Nederlandse methodologie, in een casestudie, voor de economische waardering van ecosystemen in Kazachstan, om deze methodologie uiteindelijk vast te leggen in een nationale richtlijn. • Aantonen dat Nederlandse bedrijven uit de watersector meer kunnen dan technische waterkennis verspreiden. Zij kunnen ook nieuwe ecologische en economische kennis leveren. Daardoor wordt een nieuwe markt geopend, in plaats van meer van hetzelfde te verkopen. Het consortium wil zich bijvoorbeeld positioneren voor het verkrijgen van opdrachten voor de uitvoering van milieueffectstudies. Projectomschrijving • Een inventarisatie van bestaande wetgeving inzake milieueffectrapportages. Daarnaast vindt onderzoek plaats naar de mogelijkheden voor het vastleggen van de Nederlandse methodologie in Kazachse wetgeving. • Het schetsen van een voorstel voor een Kazachse richtlijn voor kosten-batenanalyse, waarin de waarde van natuur, water en bodem is opgenomen. Daarbij wordt ook een strategie ontwikkeld om deze richtlijn in wetgeving op te nemen. • Toepassen van de conceptrichtlijn op een case studie in het Ili-Balkashbekken. Dit bekken, bestaande uit de Balkash rivier en het Ili meer, beslaat 13% van het oppervlak van Kazachstan en is één van de grootste zoetwater ecosystemen van de wereld. In dit gebied wordt grote hoeveelheden erts (koper en complexe ertsen) gewonnen en verwerkt, wat gepaard gaat met veel watervervuiling. Het is de bedoeling om in het kader van het project voor twee bestaande bedrijven een Milleu Effect Rapportage (MER) op te stellen. • Afronden van de richtlijn aan de hand van de resultaten van de case studie en het overhandiging aan de overheid en andere partijen die cruciaal zijn voor het toepassen ervan. Opgeleverde resultaten • De Nederlandse richtlijn is aan de hand van de case studie in het Ili-Balkash¬bekken gedemonstreerd. • Een Kazachse richtlijn voor de kosten-batenanalyse waarin de waardebepaling van ecosystemen is opgenomen.
Uitvoerder Witteveen+Bos B.V. Nederlandse partners Tebodin Consultants & Engineers B.V. Buitenlandse partners The Regional Environmental Centre for Central Asia (CAREC) (toeleverancier) PvW-bijdrage k€117 Duur project Start: november 2006 Einde: december 2007
Spin-off In dit project is een begin gemaakt met het toepassen van technieken om ecosystemen economische waarde toe te kennen. Vanuit het project gaat daarom een positieve impuls uit naar andere delen van het land en naar Centraal Aziatische landen. Ook versterkt het de interregionale en interministeriële samenwerking bij het behoud van het Ili Balkash bekken en levert het een bijdrage aan de Kazachse commitments aan duurzame ontwikkeling en duurzaam waterbeheer. Verder betekent de introductie van de methodologie dat het mogelijk wordt de effecten van economische activiteiten op natuur, water en bodem inzichtelijk te maken. Ook geeft het bij alle belanghebbenden een beter begrip van zowel verhandelbare als niet-verhandelbare waarden. Wanneer de nationale richtlijn gereed is ontstaat naar verwachting vraag naar Nederlandse assistentie bij de toepassing daarvan.
PvW06044 60
•
India: ‘Appropriate Technology’ als kansrijk exportproduct Innovatieve technologische oplossingen voor de levering van drinkwater bereiken vaak niet de doelgroep. Met een Business Development Toolkit (BD Toolkit) wil het consortium de kans vergroten dat een innovatief productidee slaagt. Dit project helpt India zelf de drinkwatervoorzieningproblematiek aan te pakken, met behulp van het concept Appropriate Technology (AT). Doel Appropriate Technology (AT)-oplossingen, gericht op veilig drinkwater voor arme bevolkingsgroepen beter toegankelijk maken. AT is gebaseerd op de uitgangspunten goedkoop, makkelijk en lokaal te produceren en te onderhouden. Hierdoor kunnen voor hetzelfde budget meer mensen duurzaam van goed drinkwater en sanitatie worden voorzien. Projectomschrijving Het project bestaat uit twee sporen: • Business Development, waarbij vier business plannen worden gemaakt voor de technologieën die in vier pilots in India in de markt worden gezet. • Ontwikkeling en distributie van de AT BD Toolkit. Verwachte resultaten • Vier ‘AT-proof’ business plannen. • Partnerships voor deelnemende partijen in de pilots. • Marktbeschrijving AT BD Toolkit. • Publicatieversie AT BD Toolkit. • Distributieplan AT BD Toolkit. • Verzending AT BD Toolkit.
Uitvoerder AIDEnvironment B.V. Nederlandse partners Aqua for All BiD Consult EMF Buitenlandse partners Dhan Foundation, India (begunstigde) Lokale BD expert India (toeleverancier) PvW-bijdrage k€113 Duur project Start: januari 2007 Einde: januari 2008
Spin-off Het project wil mensen bewust maken van het belang van hygiëne en de manier waarop ze met water omgaan. Ook worden door de productie van waterfilters en andere apparaten, naar verwachting 50 tot 100 arbeidsplaatsen gecreëerd. Voor wat betreft de spin-off voor de Nederlandse watersector is de verwachting dat grootschalige introductie van één van de technologieën zal leiden tot 10 à 15 arbeidsplaatsen.
PvW06046 61
•
Indonesië: Een nationale strategie voor participatief waterbeheer in laaglandgebieden Dit project is gericht op duurzaam waterbeheer in laaglandgebieden. Laaglandgebieden zijn van groot belang voor de voedselvoorziening van Indonesië, maar tegelijkertijd zijn deze gebieden gevoelig voor verkeerd beheer. Het project moet leiden tot verankering van armoedebestrijding, gebruikersparticipatie, een heldere rolverdeling tussen overheden en ecologische kwetsbaarheid in (onder meer) de ruimtelijke ordeningsplannen. Doel Bijdragen aan een nationale strategie voor het – met participatie van gebruikers – beheren van het beschikbare water in het laagland. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Twee pilots: residentie Barito Kuala (provincie Zuid-Kalimantan) en residentie Tanjung Jabung Timur (povincie Jambi, Sumatra). Deze zijn gericht op: • Duurzaam waterbeheer: inventarisatie watergerelateerde infrastructuur; planning (incl. budgettering), training en manuals voor beheer en onderhoud; afspraken over taakverdeling tussen bestuursniveaus. • Armoedebestrijding: inventariseren landbouwkundig gebruikspotentieel van gronden; marktinventarisatie; proeven voor diversificatie (teelten en gewassen); training; ondersteuning bij lange-termijn landbouwontwikkelingsplan. • Gebruikersparticipatie: opzetten en trainen van een water users association (WAU); deze wordt actief ingeschakeld bij planning en uitvoering van bediening en onderhoud. • Rolverdeling bij overheid: heldere rol- en taakverdeling tussen de drie overheidsniveaus; aanpassing (op residentieniveau) van regelgeving inzake geïntegreerd, participatief waterbeheer; opzetten van een laagland waterschap op residentieniveau. • Ruimtelijke ordening: dialoog met de bestuursorganen op residentieniveau om de ontwikkeling van moerasgebieden op te nemen in de regionale ruimtelijke ordeningsplannen; voorstudie naar knelpunten, bijvoorbeeld op gebied van transport, drinkwater en markten. • Het verkrijgen van vervolgfinanciering. Hiervoor worden discussies gevoerd met donoren over de behoeften en wordt een concept lange-termijn financieringsplan voor laaglandontwikkeling opgesteld. Resultaten • Voltooide inventarisaties voor duurzaam waterbeheer en armoedebestrijding, partijen zijn opgeleid en het inkomen van de boeren is toegenomen. • De gebruikersorganisatie is versterkt en is levensvatbaar. • De rolverdeling tussen de drie overheidsniveaus is uitgewerkt en akkoord bevonden door de relevante spelers. • De ruimtelijke ordeningsplannen zijn gemaakt en geaccordeerd door residentiebesturen. • Het financieringsplan is gereed en geaccordeerd door de Indonesische centrale overheid.
Uitvoerder: Arcadis Euroconsult B.V ( na 1 april 2007: Euroconsult MMD B.V.) Nederlandse Partners Stichting DLO, Wageningen Buitenlandse partijen Nationaal planning bureau (BAPPANAS), Jakarta (begunstigde) Ministerie van Openbare Werken (Dep PU), Jakarta (begunstigde) PT Indec Internusa, Bandung (toeleverancier) PvW-bijdrage: k€526 Duur project Begin: januari 2007 Eind: juni 2008
Spin-off Kennistoename bij betrokken partijen en hun institutionele versterking leiden tot beter beheer van het laagland. Daarnaast resulteert de diversificatie van de landbouw in inkomensstijging voor de betrokken boeren. Ook zijn een beter beheer van ecologisch kwetsbare gebieden en een verbeterde gezondheid van de bevolking als maatschappelijke spin-off te beschouwen. De economische spin-off voor Indonesië ligt in een duurzamere manier van laaglandontwikkeling, op termijn een beter beheer met meer opbrengsten uit de landbouw. Voor Nederland ligt de spin-off in een versterking van de banden met Indonesië en de mogelijkheid om financiering van de Wereldbank te verkrijgen voor verdere verspreiding van de resultaten in laaglandontwikkelingsgebieden.
PVW06047 62
•
China: Preventie en beheersing van diffuse vervuiling in de bovenloop van het Gangnan-Huangbizhunag bekken. Het consortium wil een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren om te kijken of het de Provincie Hebei kan ondersteunen bij duurzame verbeteringen in het stroomgebied van de Gangnan en Huangbizhuang reservoirs. Doel Een haalbaarheidsonderzoek moet duidelijk maken of het consortium de Provincie Hebei kan ondersteunen bij duurzame verbeteringen in het stroomgebied van de Gangnan en Huangbizhuang reservoirs. Ook wil het consortium onderzoeken of het kan helpen bij het veiligstellen van de drinkwaterkwaliteit en drinkwatervoorraad voor Shijiazhuang en de noodvoorziening voor Beijing. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Analyse van de institutionele waterorganisaties in het stroomgebied. • Onderzoek naar de beschikbaarheid van gegevens, bedreigingen en effecten in het gebied. • Eerste inventarisatie van puntbronnen en diffuse bronnen. • Opstellen van een overzicht van mogelijke maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit. • Onderzoek naar mogelijkheden en bedreigingen voor het verkrijgen van een vervolgproject. • Stimulering van samenwerking tussen het Nederlandse bedrijfsleven, onderzoekspartijen, overheden en Chinese partijen, inclusief onderzoek naar financieringsmogelijkheden. • Creëren van marktkansen voor zowel het Nederlandse consortium als voor de BV Nederland door een lijst van maatregelen op te stellen, onder andere ter verbetering van de (drink)waterkwaliteit en aan te geven hoe de Nederlandse sector daaraan kan bijdragen. Verwachte resultaten • Haalbaarheidsrapport met een beschrijving van de technische en financiële mogelijkheden voor de realisering van de doelstellingen binnen het project; • Invulling geven aan een MoU Zuid-Holland (voor zowel NL als China); • Bekendheid met Chinese markt ten aanzien van diffuse bronnen en waterkwaliteit, om beter en breder (overige provincies) op deze markt te kunnen opereren.
Uitvoerder Grontmij Nederland BV Nederlandse partners Alterra Provincie Zuid-Holland Ynnovate Buitenlandse partners Hebei Provincial Academy of Water Resources (begunstigde) Water Resources Department of Hebei Province (begunstigde) PvW-bijdrage k€119 Duur project Start: juni 2007 Einde: januari 2008
Spin-off Dit project zal de gebruikers (boeren) bewuster maken van het belang van ‘good agricultural practices’ met een beperkt gebruik van water- en bestrijdingsmiddelen. Daarnaast zal het project bijdragen aan verbetering van de volksgezondheid. Voor de Chinese partijen ontstaat de mogelijkheid om de kennis en methodiek van werken die in het project wordt gehanteerd verder te verspreiden naar zowel andere gebieden binnen de provincie als daarbuiten. Bij de implementatie van maatregelen zal werk ontstaan voor het lokale bedrijfsleven dat zal worden ingeroepen voor ondersteuning, aanleg etc. Als het project haalbaar blijkt, zal een vervolgstudie in eerste instantie een directe spin-off vormen voor ingenieurs- en onderzoeksbureaus. Daarnaast is er spin-off voor publieke partijen. Omdat het de publieke partijen echter vooral gaat om het opbouwen van een duurzame relatie en nauwe samenwerking zal deze spin-off ‘zacht’ en indirect zijn. In het vervolg zal worden gewerkt aan mogelijke maatregelenpakketten op het gebied van waterzuivering, waterbehandeling, monitoring, riolering etc. Dit levert naar verwachting opdrachten op voor (Nederlandse) leveranciers op het gebied van watertechnologie.
PvW07006 63
•
Indonesië: Integrale planning voor ruimte en water De nieuwe waterwet die in 2004 in Indonesië is ingevoerd vereist dat plannen op het gebied van waterbeheer en die voor ruimtelijke ordening worden geïntegreerd. Dit wordt gezien als één van de belangrijkste stappen voor goed en duurzaam waterbeheer. Het consortium wil een praktische methode demonstreren om de wederzijdse effecten van ruimtelijke inrichting en waterbeheer te structureren en kwantificeren. Doel • Demonstreren van een praktische methode, inclusief modelinstrumentarium, voor het structureren en kwantificeren van de wederzijdse effecten van ruimtelijke inrichting en waterbeheer. Hierbij komt ook de doelstelling om deze methode te documenteren, een integraal water-ruimte plan te positioneren en voorlichtingsmateriaal te produceren. • Versterken van de marktpositie voor studies op het gebied van integraal waterbeheer in Indonesië en andere landen. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Voorbereiding en verzamelen van gegevens, afgesloten met een startbijeenkomst. • Analyse, met een voortgangsbijeenkomst waarin de partners een presentatie geven van hun benadering voor het opstellen van een ruimtelijk ordeningsplan voor het gebied. • Twee workshops voor rapportage en voorlichting over de resultaten van het ruimtelijke ordeningsplan: één voor de belanghebbenden en één afsluitende workshop over hetzelfde onderwerp. Verwachte resultaten • Een methodologie om voor de omgeving van een rivier een ruimtelijke plan te maken waarin ook het waterbeheersplan is opgenomen. De resultaten worden gedocumenteerd. • ‘On-the-job’ training over integrale planning. • Een overzicht van de huidige wetten en regels rondom ruimtelijke ordening. • Demonstratie van een ruimtelijk plan voor de case ’ Jratunseluna river basin’. De resultaten worden vastgelegd in een rapport. • Richtlijnen voor integrale ruimtelijke ordening, inclusief suggesties voor de integratie van wateraspecten. Dit wordt vastgelegd in een handboek. • Workshops om de resultaten van de casestudies bekend te maken. • Een CD-rom met materiaal waarmee de analyse in stappen doorlopen kan worden.
Uitvoerder TU Delft Nederlandse partners Demis BV Stichting Waterloopkundig Laboratorium WL/Delft Hydraulics Buitenlandse partners Ministerie van Openbare Werken (begunstigde) PT MLD (toeleverancier) PvW-bijdrage k€318 Duur project Start: juni 2007 Einde: maart 2008
Spin-off Het project moet leiden tot een betere aanpak van overstromingen, waardoor minder schade optreedt en de (meest arme) bewoners van overstromingszones betere ontwikkelingsmogelijkheden hebben. Ook maakt het project de watervervuiling beter beheersbaar en leidt het tot betere afstemming van de vraag naar oppervlakte- en grondwater op de beschikbaarheid. De effectiviteit van investeringen in de watersector (conservering, drainage, sanitatie, watervoorziening) is sterk afhankelijk van het patroon van ruimtelijke vestiging van economische activiteiten. Dat wil zeggen dat de plaatsen waar wegen, industriegebieden e.d. gepland zijn veel invloed hebben op de loop van het water. Door het ruimtelijk vestigingspatroon expliciet op te nemen in het ontwerp van de watersystemen kunnen dergelijke effecten inzichtelijk gemaakt worden en ongewenste effecten van planning worden voorkomen. Het project zal de Nederlandse consultants een inhoudelijke voorsprong geven op de internationale concurrentie, met name waar het gaat om grote projecten als WISMP en FMSB. Deze projecten gaan begin 2008 lopen en de planning van dit PvW-project is zodanig dat de verbeterde positionering van het Nederlandse bedrijfsleven optimaal samenvalt met het begin van de aanbestedingsronde voor deze projecten.
PVW07016 64
•
Indonesië: Ontwikkeling van een pilot-polder in Semarang en een handboek ‘polder development’ Nederlandse kennis en kunde op het gebied van polders wordt in een team van Nederlandse en Indonesische professionals uitgewisseld en toegepast in een Indonesisch pilotgebied. Doel Het doel van het project is de pilot polder technisch zo ver voor te bereiden dat het contract voor de aanleg ervan kan worden aanbesteed. Projectomschrijving Kennisoverdracht staat in dit project centraal. De Indonesische professionals raken vertrouwd met de aanpak van hun Nederlandse collega’s. Bij de uitvoering van de pilot worden zij ondersteund door de Nederlandse teamleden. • Het project start met vastlegging van de eisen, vertrekpunten en randvoorwaarden in een voorontwerp van de pilot-polder. Er wordt een gedetailleerd werkplan gemaakt en een gedetailleerde beschrijving opgesteld van de institutionele en technische aspecten. Het voorontwerp bevat ook de lay-out, geprojecteerd op de huidige situatie in het pilotgebied. • De ontwerpactiviteiten zijn het werk van het gezamenlijke team, maar geschieden op verzoek van de Indonesische partners onder verantwoordelijkheid van het Nederlandse team. De Nederlandse teamleden richten zich in de ontwerpfase (en met name bij de gedetailleerde uitwerking) op de hoofdstructuren voor drainage; de detaillering van secundaire en tertiaire kanalen en riolen wordt uitgevoerd door de Indonesiche partner (Ministerie van Openbare Werken). • De Nederlandse bijdrage bestaat verder uit advisering om het drainageplan voor het pilot-gebied af te stemmen op en te integreren in het masterplan van de stad. Verwachte resultaten • Een detailontwerp met rapporten en tekeningen van het water management systeem (drainagesysteem, retentiebekkens, pompstations, etc.). • Een raming van de bouwkosten op bestekniveau. • Een bestek voor de aanleg van het poldersysteem • Een rapport met mogelijke financieringsvormen van de aanleg • Een implementatieplan (materiaalplan, tijdsplanning etc.) • Een handboek ‘polder development’ waarin het proces om tot een polderontwerp te komen wordt beschreven.
Uitvoerder: Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs B.V. Partner in Nederland UNESCO-IHE Buitenlandse partijen Ministerie van Openbare Werken (Departemen Perkerjaan Umum, PU) Gemeente Semarang PvW-bijdrage k€986 Duur project Start: maart 2007 Einde: december 2008
Spin-off In de polder wordt het risico op overstromingen beperkt en daarmee de daaruit voortkomende economische schade beperkt. Het project draagt bij aan de verbetering van de leefomstandigheden in het gebied, zoals betere hygiënische omstandigheden, en daarmee aan de volksgezondheid. Voor Nederlandse ingenieursbureaus is een toename van het aantal opdrachten te verwachten. Ook wordt een toename van het aantal Indonesische studenten naar Nederland verwacht. Deze zullen vervolgens in hun eigen land als ambassadeurs voor de Nederlandse watersector fungeren.
PVW07020 65
•
Indonesië: Levering van energiebesparende pompen aan stedelijke drinkwaterbedrijven- Demonstratie project Surabaya Veel waterleidingmaatschappijen in Indonesië maken hoge kosten bij het verpompen van water door de slechte kwaliteit van hun pompen. DHV wil een Special Purpose Company gaan opzetten die waterleidingbedrijven kennis en financiering voor nieuwe pompen levert. De besparing op de energiekosten voor het pompen die met de nieuwe pompen wordt bereikt is naar verwachting voldoende om de investering binnen 11⁄2 jaar terug te verdienen. Doel • Aantonen dat stedelijke drinkwaterbedrijven in ontwikkelingslanden in staat zijn een externe investering in nieuwe apparatuur af te betalen uit de kostenbesparing die deze investering oplevert. • Ervaring opdoen met het opzetten van een Special Purpose Company (SPC) die technische kennis en voorfinanciering levert aan een waterleidingbedrijf. • Inzetten van pompen die met minder energie meer water leveren. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Het oprichten van een investeringsfonds waarmee renteloze voorschotten worden verstrekt voor het aanschaffen van nieuwe pompen. Vijftig procent van de investering in het demonstratieproject wordt vanuit dit fonds gefinancierd. Aan het einde van het project wordt dit voorschot weer in het fonds teruggestort. • In detail analyseren en specificeren van verschillende mogelijkheden tot energiebesparing die te bereiken zijn door vervanging van pompen en pompvoorzieningen. • Het sluiten van een contract met een lokale bank voor een lening van 50% van het benodigde bedrag voor de investering. • Het sluiten van een leasecontract met de PDAM Surabaya voor de levering en onderhoud van nieuwe pompen en bijbehorende randvoorzieningen. • Het aanbesteden, bestellen, leveren en installeren van pompen en randvoorzieningen. • Het installeren van apparatuur voor het meten van opgenomen vermogen en energie, en van het debiet en de druk van de pompen. Hiermee kan de efficiëntie van zowel de oude als de nieuwe pompen worden berekend. • Het vaststellen van het maandelijkse bedrag aan huur voor het gebruik van een nieuwe pomp. Dit gebeurt op basis van het verschil in rendement tussen de oude en de nieuwe pomp. • Onderhoud en beheer van de nieuwe pompen en de staf van de PDAM hierin trainen. • Het administreren van de huur en aflossing als ook bewaking van de operationele kosten. • Het organiseren van werkbezoeken voor tien andere waterleidingbedrijven aan Surabaya. • Het verspreiden van het huurconcept door middel van reclame. Verwachte resultaten • De PDAM Surabaya is eigenaar van negen nieuwe, goed onderhouden pompen en heeft een goed getrainde staf. • De nieuwe pompen verbruiken veel minder energie en leveren meer water. • De bedrijfsvoering van de PDAM is verbeterd doordat dankzij een beter pomprendement meer water wordt verkocht, terwijl de uitgaven lager zijn. • Een Special Purpose Company (SPC) die in staat is de kosten van nieuwe pompen te financieren. • Een roterend fonds (COSING) met een vermogen van 100.000 euro, dat kan worden gebruikt voor investeringen in nieuwe apparatuur. • Publicaties van het concept in een internationaal watertijdschrift. 66
Uitvoerder DHV B.V. Nederlandse partners SNS Reaal Waterfonds BV Buitenlandse partners PDAM Kota Surabaya (waterleidingbedrijf ) (begunstigde) PT MLD (toeleverancier) PvW-bijdrage k€279 Duur project Start: juli 2007 Einde: mei 2009
Spin-off Een verbeterde bedrijfsvoering leidt tot de mogelijkheid om meer huizen op het waterleidingnet aan te sluiten, wat uiteindelijk leidt tot een verbeterde volksgezondheid. De verbeterde situatie van het drinkwaterbedrijf leidt bijvoorbeeld tot meer werk voor kleine aannemers die huisaansluitingen maken. Ook krijgen lokale leveranciers mogelijkheden tot levering van nieuwe pompen en ontstaan er kansen voor dienstverleners in de lokale financiële sector. De verwachting is dat PDAM Surabaya en andere steden bij de Special Purpose Company zullen aankloppen met verzoeken voor nieuwe investeringen. Voor Nederland betekent het project een versterking van de positie waar het gaat om advisering en management van drinkwaterinstallaties en –systemen en het financieren van nieuwe investeringen in de sector. Ook zullen Nederlandse bedrijven meer advieswerk kunnen doen op het gebied van de bedrijfsvoering van drinkwatersystemen.
PVW07033
•
Indonesië: Capaciteitsversterking van de watersector Indonesië heeft in het kader van de algemene decentralisatie van het bestuur, mede onder druk van de ontwikkelingsbanken en donoren, rond de eeuwwisseling de watersector gedecentraliseerd. Dit moet tot beter waterbeheer leiden. Dit vereist echter wel dat medewerkers worden opgeleid in technische zaken, stakeholderparticipatie, wettelijke kaders en sociaal-economische aspecten. Het consortium gaat voor deze opleidingsbehoefte een plan opstellen. Doel • Een gedetailleerd plan voor capaciteitsversterking formuleren ten behoeve van de watersectorinstituten in Indonesië en in het bijzonder die van het ministerie van Publieke Werken. • Instituten en professionals in de Indonesische water sector in contact brengen met publieke en private organisaties in de Nederlandse watersector om daardoor de samenwerking tussen Nederlandse en Indonesische organisaties in de watersector te versterken. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Het opstellen van een overzicht van de nieuwe verantwoordelijkheden en taken van de verschillende instituten die zijn ontstaan na de hervormingsmaatregelen in de watersector. • Identificatie en analyse van de benodigde capaciteit van de verschillende watersectorinstituties. Het gaat dan om aantallen medewerkers en de vaardigheden waarover zij moeten beschikken. • Identificatie en analyse van de reeds aanwezige capaciteit van deze instituties. • Het bepalen van de toekomstige opleidings- en trainingsbehoefte bij deze instituties. • Opstellen van een capaciteitsversterkingsplan, met feedback van de betrokken watersectorinstituties. • Het inventariseren van relevante opleidings- en trainingsmogelijkheden in Indonesië en daarbuiten (Nederland). • Het opstellen van een uitvoeringsplan voor capaciteitsversterking. Verwachte resultaten • Goed overzicht van de toekomstige opleidings- en trainingsbehoefte van de Indonesische watersector. • Marktverkenning voor Nederlandse trainings- en opleidingsinstituten en bedrijven die geïnteresseerd zijn in het verzorgen van onderwijs, training en capaciteitsversterking. • Plan voor capaciteitsversterking van de watersector in Indonesië.
Uitvoerder UNESCO-IHE Nederlandse partners DHV B.V. Buitenlandse partners Ministerie van Publieke Werken (begunstigde) PT IHE Indonesia (toeleverancier) PvW-bijdrage k€108 Duur project Start: oktober 2007 Einde: april 2008
Spin-off Problemen met waterbeheer in Indonesië hebben grote impact op het maatschappelijk leven. Overstromingen, onder meer in Jakarta, hebben aan tientallen mensen het leven gekost en veroorzaakten een tekort aan elektriciteit en schoon drinkwater. Beter waterbeheer kan dit voorkomen en zal ook leiden tot een betere watervoorziening voor zowel landbouw, industrie als voor de drinkwaterproductie. Beter integraal waterbeheer (door betere opleiding en training) zal zeker ook tot economische voordelen leiden. De relatie tussen integraal waterbeheer en economie is algemeen bekend. Deze wordt alleen al geïllustreerd door de economische schade –naar schatting 1 miljard dollar - van de overstromingen in Jakarta van februari 2007. De verwachting is dat bij de uitvoering van het plan voor capaciteitsversterking Nederlandse bedrijven betrokken zullen worden, instituten die gespecialiseerd zijn in trainingen en opleidingen voor ‘waterprofessionals’. Een Indonesische minister heeft al verklaard dat Nederland de beste plaats is voor training. Tevens leidt de uitvoering van het capaciteitsversterkingsplan ertoe dat een groot aantal Indonesische professionals kennis maakt met publieke en private organisaties in de Nederlandse watersector. De contacten die daaruit voortvloeien kunnen in de toekomst weer leiden tot betrokkenheid bij nieuwe projecten in de Indonesische watersector.
PVW07055 67
Europa
68
•
Roemenië: Regionalisatie waterbedrijf Sibiu Er wordt een nieuwe regionale organisatie voor het beheer en onderhoud van drinkwatervoorziening en afvalwaterzuivering opgezet in de Roemeense provincie Sibiu. Daarnaast dienen drinkwatervoorziening- en afvalwaterzuiveringsystemen uitgebreid te worden in deze provincie. Doel • Technische assistentie verlenen bij het opzetten en organiseren van een nieuwe regionale organisatie voor het beheer en onderhoud van drinkwatervoorziening en afvalwaterzuivering in de provincie Sibiu. • Uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek, ter voorbereiding op een investeringsproject: het uitbreiden van een drinkwaternet in de provincie. Projectomschrijving • Door middel van interviews en workshops met lokale begunstigden is onderzocht wat de beste organisatievorm is. Vervolgens voorzag het project in technische assistentie bij de invoering van de nieuwe organisatievorm. Ook zijn de benodigde investeringen geïnventariseerd. • Uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek, ter voorbereiding op een investeringsproject in een pilotgebied, voor de invoering van een drinkwatervoorziening. Dit is gebeurd in een geselecteerde regio binnen de provincie waar nog geen drinkwatervoorziening aanwezig was. Een financiële analyse maakte ook onderdeel uit van het haalbaarheidsonderzoek. Opgeleverde resultaten • Beschrijving van de meest geschikte organisatievorm voor een regionaal waterbedrijf in regio Sibiu. • Haalbaarheidstudie, inclusief voorontwerp van drinkwatersysteem in een geselecteerde regio. De rapportage kan worden gebruikt voor het aanvragen van projectfinanciering.
Uitvoerder Witteveen + Bos Raadgevende ingenieurs BV Nederlandse partners Waterbedrijf Evides NV Buitenlandse partners S.C. ISPE S.A. Polaris Consult PvW-bijdrage k€88 Duur project Start: maart 2006 Einde: september 2007
Spin-off Dit project ondersteunt een potentiële investering in een uitbreiding van het drinkwaternet en geeft advies voor een optimalere organisatievorm voor het regionale drinkwaterbedrijf Sibiu. Beiden activiteiten dragen indirect bij aan het welzijn en de volksgezondheid van de lokale bevolking. Voor de regio is de beschikbaarheid van meer water van betere kwaliteit belangrijk voor de verbetering van de sociaaleconomische situatie. Ook heeft de regio een groot toeristisch potentieel. Om dit potentieel te benutten is aanwezigheid van een goede drinkwatervoorziening en sanitatie is een voorwaarde. Het verlenen van technische assistentie in een markt waar een groeiende vraag bestaat naar ondersteuning en hardware, vergroot de kansen voor de Nederlandse watersector.
PVW05A010 69
•
Roemenië: Desinfectie van drinkwater in kleine lokale netwerken In het waterleidingsysteem van het dorp Colonia (350 inwoners) zijn Plationproducten geïnstalleerd. Plation is een product dat opslagtanks en leidingsystemen van schoon water beschermt tegen herinfectie. Dit heeft geleid tot inzicht in de economische en technische toepasbaarheid van Plation producten onder Roemeense opstandigheden. Doel Toetsen van de technische en economische toepasbaarheid van het Plation systeem in de rurale gebieden van Roemenië. Projectomschrijving In het waterleidingsysteem van het dorp Colonia (350 inwoners), dat valt onder de gemeente Tritenii de Jos, zijn Plation-producten geïnstalleerd. Gedurende vijf maanden is gekeken naar het effect van Plation op de bacteriologische kwaliteit van het leidingwater. Het laboratorium van Turda heeft de kwaliteit van het water elke drie tot vier weken geanalyseerd en vergeleken met de nulsituatie. Het Waterlaboratorium in Haarlem voerde analyses uit naar het zilvergehalte in het water. Daarmee wilde de Centauri aantonen dat een laag zilvergehalte, het effect van de toepassing van het Plation-product, leidt tot een aanzienlijke reductie in het aantal aanwezige bacteriën. Op deze wijze kan het leidingwater de drinkwaternormen halen. In de eindfase zijn andere gemeenten, de grotere waterleidingbedrijven in Roemenië en de nationale drinkwaterassociatie benaderd om het product te promoten en tot commerciële leveringscontracten te komen. Opgeleverde resultaten • Inzicht in de economische en technische toepasbaarheid van Plation-producten onder Roemeense opstandigheden. • Inzicht in de kostprijs. • Toegang tot de nationale waterassociatie en een aantal waterleidingbedrijven voor verdere vermarkting van het product. • Opstart van de toepassing en verkoop van Plation via de bestaande leveringskanalen voor kleine filters en filterproducten. Eindrapport Toepasbaarheid van Plation in rurale omstandigheden in Roemenië.
Uitvoerder Centauri Business Solutions BV Nederlandse partners AquaEst International BV Buitenlandse partners Gemeente Tritenii de Jos, provincie Cluj RATACFL Turda, drink- en afvalwaterbedrijf, provincie Cluj PvW-bijdrage k€27 Duur project Start: mei 2006 Einde: januari 2007
Spin-off In het project zelf worden 350 mensen van betrouwbaar drinkwater voorzien. Als spinoff heeft het project de potentie om de drinkwatervoorziening voor de gehele Roemeense plattelandsbevolking te verbeteren. Uiteindelijk zal de verbetering van de kwaliteit van het drinkwater bijdragen aan de verbetering van de volksgezondheid. Voor Nederland kan het project leiden tot verhoging van de export. Als 50% van het potentieel van 1200 installaties zal worden gerealiseerd, betekent dit een export van producten ter waarde van 1,7 miljoen euro in de komende 2 tot 4 jaar.
PVW06010 70
•
Roemenië: Hoogwatervoorspelling- en beheer Met een ‘real-time decision support system (DDS) kan de overheid in het geval van naderend hoog water maatregelen treffen om de omvang van schade en de kans op slachtoffers te beperken. In dit project wordt via een pilot in de Banat regio nagegaan of een dergelijk systeem voor Roemenië te realiseren valt en of er een markt voor is. Doel • Duidelijkheid over de technische haalbaarheid om over te gaan naar een real-time vorm van beslissingsondersteuning. Dit ten behoeve van het voorspellen van hoogwater en tijdelijke overstromingen waarmee de Banat regio te maken krijgt. • Nagaan in hoeverre er concrete marktkansen zijn voor Nederlandse organisaties om dergelijke systemen aan Roemenië te leveren. Projectomschrijving • Inventariseren van andere, buitenlandse, systemen en de vereisten waaraan een Decision Support System (DSS) in de Roemeense situatie moet voldoen. • Het vaststellen van de modellen en gegevens die nodig zijn voor de Roemeense situatie. • Een functioneel ontwerp maken van het DSS. Dit ontwerp is globaal van aard en heeft als doel de gewenste functionaliteit uit te werken tot het niveau waarop concrete kostenramingen kunnen worden gemaakt. • Een eerste visuele presentatie van het beoogde DSS maken. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met beoogde eindgebruikers uit Roemenië. Dit mondt uit in een ‘DSS demonstrator’ die een beeld geeft van de gewenste functionaliteit. • Onderzoeken in hoeverre er markt is voor het DSS. In potentie komen hiervoor 15 stroomgebieden in aanmerking. Het gaat erom te bepalen in hoeverre de Roemeense eindgebruikers (overheid, instellingen, belangengroepen) bereid zijn te participeren in een realisatie. Maar ook om vast te stellen wat de beste marketingstrategie is om die bereidheid te optimaliseren. Deze stap eindigt met een aantal marketingproducten. Verwachte resultaten Het project moet leiden tot een realistisch beeld van het potentieel van levering van een real-time decision support system (DDS) voor de Roemeense situatie. De begunstigde kan met zo’n systeem in geval van naderend hoog water maatregelen treffen om de omvang van schade en de kans op slachtoffers te beperken. Voor de langere termijn kan zo’n systeem worden gebruikt om beheersmaatregelen (aanleg van dijken, overloopgebieden en afleidingsdammen) te selecteren op basis van hun lokale effecten, de betrouwbaarheid en de invloed op de waterhuishouding boven- en benedenstrooms.
Uitvoerder UNESCO-IHE Delft Nederlandse partners HydroLogic BV Buitenlandse partners National Administration “Apele Române”, Timi�oara Politechnische School van Boekarest Politechnische Universiteit van Timi�oara PvW-bijdrage k€123 Duur project Start: juni 2006 Einde: januari 2008
Spin-off Dit systeem vermindert de kans op slachtoffers en schade bij hoog water. Met behulp van DDS kan de overheid vooraf aangeven waar gevaren dreigen en kan het evacuaties op tijd in gang zetten. Ook economisch heeft het een positief effect. Met het systeem kunnen de overstromingen afgeleid worden van plaatsen waar de economische schade groot kan zijn. Voor Nederland liggen er kansen om het systeem ook voor andere stroomgebieden te leveren. En daarbij ook de levering van apparatuur die nodig is om een dergelijk systeem van informatie te voorzien. Bijvoorbeeld telemetriesystemen, dataloggers en beslissingsondersteunende hard- en software.
PVW06012 71
•
Hongarije: Pilot voor kosten-effectieve methode om zwakke plekken in dijken en risicogebieden op te sporen Door sneller inzicht in zwakke plekken in dijken worden de risico’s op overstroming eerder herkend. Fugro BV kijkt of de FAST4DMAP beoordelingsmethodiek hiervoor geschikt is en stelt een Dijken Informatiesysteem (DIS) op. Doel • Vaststellen of de FAST4DMAP beoordelingsmethodiek in Hongarije toepasbaar is om zwakke plekken in dijken op te sporen. • Aanpassen van de FAST4DMAP methodiek aan omstandigheden in Hongarije en landen met een vergelijkbare problematiek met betrekking tot overstromingsrisico’s. • Opstellen van een Dijken Informatiesysteem (DIS) in het pilotgebied voor het NWC. Projectomschrijving De volgende activiteiten zijn in het project voorzien: • Analyse van beschikbare relevante informatie die bij het NWC aanwezig is. • Inventariseren welke locaties in de pilotgebieden geschikt zijn als referentiestation voor laseraltimetrie (een techniek waarbij het aardoppervlak wordt gescand door middel van een lasersysteem aan boord van een vliegtuig of helikopter). • Opzetten van het Dijken InformatieSysteem (DIS). • Analyse van satelietbeelden voor FAST4DMAP. • Vaststellen van de vluchttrajecten en opzetten van referentiestations voor FLI-MAP. • Analyse van gegevens en implementatie van het Dijken InformatieSysteem (conform FAST4DMAP) voor het opstellen van computermodellen van stroomgebieden. Bijvoorbeeld een ‘Digital Elevation Model’ of ‘Digital Terrain Model’. • Beoordeling van dijktracés en methodiek in de pilotgebieden, opstellen rapportage en kostenraming voor toepassing in heel Hongarije. Verwachte resultaten • Een sterkteanalyse van geselecteerde dijkenvakken in het pilotgebied. • Een methodiek om dijken kosteneffectief te beoordelen. • Een databestand/GIS-structuur voor het beheer en onderhoud van dijken. • Inzicht in de toepasbaarheid van FAST4DMAP in Hongarije en landen met een vergelijkbare infrastructuur en waterproblematiek.
Uitvoerder Fugro Ingenieursbureau BV Nederlandse partners Fugro-Inpark BV EARS BV Buitenlandse partners National Water Centre (NWC), Budapest, Regional Directorates for Environment and Water in Gyr en Szolnok PvW-bijdrage k€123 Duur project Start: juni 2007 Einde: mei 2008
Spin-off Door sneller inzicht in zwakke plekken in dijken worden de risico’s op overstroming eerder herkend, zodat deze risico’s op kostenefficiënte wijze kunnen worden beperkt of geëlimineerd. De negatieve maatschappelijke en economische gevolgen van een dijkdoorbraak worden daarmee sterk verminderd. Wanneer in de pilot is aangetoond dat de methode in Hongarije goed werkt, zal het voor dat land gemakkelijker worden financiering te verkrijgen voor toepassing van de methode op dijken in het hele land. De verwachting is dat het indienende consortium veel van dat werk zal kunnen uitvoeren.
PVW06014 72
•
Rusland: een pilot om de drinkwatervoorziening te verbeteren Het consortium wil in de stad Neftogorsk demonstreren dat ze in staat is om de leveringszekerheid van de drinkwatervoorziening en de kwaliteit van de organisatie van het drinkwaterbedrijf te verbeteren. Doel • Het algemene functioneren van het drinkwatersysteem verbeteren door de installatie van een geautomatiseerd pompstation en de introductie van organisatorische aanpassingen. • Ontwikkelen en introduceren van een praktisch model voor samenwerking tussen gemeentelijke drinkwaterbedrijven om daarmee te komen tot zelfvoorzienende organisaties. Projectomschrijving Het consortium wil in de stad Neftogorsk demonstreren dat ze in staat is de leveringszekerheid van de drinkwatervoorziening en de kwaliteit van de organisatie van het drinkwaterbedrijf te verbeteren. Daarom worden de volgende activiteiten uitgevoerd: • Ontwerpen, bouwen en opstarten van een geautomatiseerd reinwaterpompstation, inclusief een meet- en regelsysteem. • Het drinkwaterbedrijf als ook aan bedrijven uit de omgeving krijgen op managementniveau training inzake de productie, distributie en betaling van drinkwater. • Het geven van training aan de operators van het pompstation. • Opstellen van een actieplan voor de waterleidingbedrijven. • Het organiseren van een ‘exposure visit’ voor beleidsmakers uit de watersector van de stad Neftogorsk aan Nederland. Verwachte resultaten • Een operationeel pompstation met centraal controlesysteem. • Besparingen van minstens 30% op energie, arbeids- en onderhoudskosten. • Verminderde waterverliezen. Door drukstoten van de oude pompen ontstaan lekkages in het sterk verouderde distributie-netwerk, de nieuwe pompen hebben dit euvel niet. • Suggesties voor organisatorische verbeteringen geïmplementeerd door Neftogorks. • Krachtenbundeling lokale waterbedrijven met Neftogorskzhilservice om schaalvoordelen te behalen. • Eindrapport met stappen hoe de samenwerking tussen de lokale waterbedrijven in de praktijk te implementeren.
Uitvoerder Bosman Watermanagement International BV Nederlandse partners Vitens International BV Buitenlandse partners Neftogorskzhilservice (begunstigde) Samenviro Ltd. (partner, toeleverancier) PvW-bijdrage k€750 Duur project Start: juli 2007 Einde: januari 2009
Spin-off Het project zal leiden tot verbetering van de drinkwatervoorziening, vermindering van de kosten van drinkwater en verbetering van de kwaliteit van levensomstandigheden. Ook het energieverbruik zal lager worden. Nederland zal op termijn een tweede pompstation kunnen leveren aan Neftegorsk. Verder zal het consortium betrokken zijn bij de verdere ontwikkeling en implementatie van de samenwerking tussen lokale waterbedrijven. De pilot verbetert bovendien de commerciële positie van het consortium bij de implementatie van het 5-jarenplan van de Samara-regio.
PVW06023 73
•
Roemenië: Pilotproject om duurzaam risicobeheer van hoogwater te verbeteren in de provincie Teleorman Na de overstromingen die Roemenië de laatste jaren hebben geteisterd bestaat de behoefte aan adequate maatregelen voor het in kaart brengen van overstromingsgevaar. Daarnaast bereiden Roemeense stakeholder organisaties op het gebied van waterbeheer zich voor op de introductie van de kaderrichtlijn water. De Nederlandse consortiumpartners verlenen technische assistentie bij het versterken van de institutionele capaciteit van overheidsinstanties in de provincie Teleorman op het gebied van duurzaam risicobeheer van hoogwater. Doel Verbeteren van de institutionele capaciteit van overheidsinstanties in de provincie Teleorman op het gebied van duurzaam risicobeheer van hoogwater. Ook zal het gebruik van nieuwe technieken (laserscanning) en materialen (geotextiel) worden gedemonstreerd. Projectomschrijving Er wordt gewerkt aan vijf onderdelen: • Het opstellen van hoogwaterkaarten met behulp van laserscanning. • Het opstellen van een integraal waterbeheer- en een hoogwater risicoplan voor het bovenstroomse deel van het stroomgebied van de Calnistea. • Het opstellen van richtlijnen voor het beheersen van hoogwater en bescherming tegen hoogwater. • Uitvoeren van een demonstratieproject voor hoogwaterbescherming. • Institutionele ontwikkeling op het gebied van stroomlijning, communicatie en conflicthantering. Verwachte resultaten • Hoogwaterkaarten. • Richtlijnen voor het opstellen van hoogwaterkaarten. • Een model voor de evaluatie van maatregelen voor hoogwaterbeheer in het bovenstroomse deel van het stroomgebied van de Calnistea. • Een risicomanagementstrategie voor hoogwater voor dit bovenstroomse deel. • Richtlijnen voor de ontwikkeling van hoogwaterbeheerstrategie en -actieplannen; ‘best practice guidelines’ voor waterkeringen en bescherming tegen hoog water.
Uitvoerder Haskoning Nederland BV Nederlandse partners Provincie Overijssel Terra Imaging BV Ten Cate Nicolon BV Universiteit Twente, Centrum voor Schone Technologie en Milieubeleid Buitenlandse partners Provincie Teleorman (begunstigde) Apele Române, Nationale waterautoriteit, (begunstigde) Universitatea Tehnica de Constructii Bucuresti (toeleverancier) Aquaproiect S.A. (toeleverancier) Haskoning Romania SRL (toeleverancier) PvW-bijdrage k€740 Duur project Start: juli 2006 Einde: december 2007 Spin-off Dit project leidt tot een vermindering van de risico’s van hoogwater en een betere bescherming van de bevolking tegen hoogwater. Verder verwachten de consortiumpartners als gevolg van het project gemakkelijker orders te kunnen verkrijgen uit Europese fondsen in het kader van het strategisch ontwikkelingsprogramma in Roemenie om in het hele land hoog water risicomanagement en actieplannen in te voeren.
PVW06024 74
•
Roemenië: Pilot decentrale waterzuivering Via een kleinschalige pilot ‘decentrale waterzuivering in Constanta County’ wil het consortium de mogelijkheden van een decentrale waterzuiveringsinstallatie in een plattelandsgemeente zonder enige vorm van afvalwaterzuivering aantonen.
Uitvoerder DMT Milieutechnologie BV
Doel Door het realiseren van kleinschalige pilots (waaronder de pilot ‘decentrale waterzuivering in Constanta County’) wil het consortium de mogelijkheden van decentrale waterzuivering in rurale gebieden onderzoeken. Vervolgens kan de lokale overheid in samenwerking met de centrale overheid dit concept opschalen naar ware grootte.
Buitenlandse partners Constanta County Council (begunstigde)
Projectomschrijving • Ontwerpen, bouwen en plaatsen van verschillende zuiveringscomponenten. • Inregelen en opstarten van de zuivering. • Optimaliseren, beproeven en bemonsteren van de zuivering. • Verzamelen en verwerken van de verzamelde data. • Uitvoeren van een marktonderzoek. • Organiseren van een workshop/conferentie over de mogelijkheden van gebiedsgericht en integraal watermanagement in Roemenië. Verwachte resultaten • Realisatie van een pilot die voldoet aan EU-eisen en die het nut van een betaalbare oplossing voor waterzuivering in kleine afgelegen woonkernen aantoont. • Het creëren van marktmogelijkheden voor decentrale waterzuivering in Roemenië. • Aangeven hoe afvalwaterproblematiek in provincie Constanta integraal kan worden aangepakt en hoe dit opgeschaald kan worden, ook in andere gebieden in Roemenië.
Nederlandse partners Van der Wiel Stortgas BV Norit Process Technology BV
PvW-bijdrage k€610 Duur project Start: januari 2007 Einde: augustus 2008
Spin-off De Constanta regio is afhankelijk van aan water gerelateerde industrie, zoals het toerisme, de landbouw en de voedingssector. Al deze sectoren zijn afhankelijk van goed (drink)water. Een goede decentrale zuivering draagt bij aan een betere leefomgeving en betere kwaliteit van water, wat ingezet kan worden voor irrigatie en drinkwater. Voor Nederland betekent het resultaat dat soortgelijke projecten mogelijk ook in andere Roemeense gemeenten kunnen worden uitgevoerd. Ook ontstaan er afzetmogelijkheden voor de decentrale zuivering van afvalwater. Volgens onderzoeken ligt er in de Oost-Europese markt een omzetpotentie van drie miljard euro in tien jaar (300 miljoen per jaar). Het consortium zelf verwacht hiervan 30 miljoen per jaar om te zetten en hiermee ongeveer 200 arbeidsplaatsen te creëren.
PVW06043 75
•
Roemenië: De Perfector-E voor drinkwaterproductie in kleine woonkernen De Perfector-E, een mobiele waterzuiveringsunit dat vervuild oppervlaktewater filtert en desinfecteert, is in 2004 ontwikkeld in antwoord op de behoefte aan goed drinkwater in Indonesië na de tsunami. Het consortium wil deze installatie gebruiken om de situatie op het gebied van drinkwatervoorziening in Roemenië te verbeteren. Doel • Het verbeteren van de drinkwatervoorziening in geselecteerde rurale woonkernen in Roemenië door middel van een decentrale drinkwatervoorziening met de Perfector-E te installeren op twee locaties. • Gedurende negen maanden de bedrijfsvoering begeleiden om op die manier samen met eindgebruikers in rurale gebieden in Roemenië ervaring op te doen met decentrale drinkwatervoorziening, de kwaliteit van het geproduceerde drinkwater te demonstreren en de eenvoudige en robuuste bedrijfsvoering aan te tonen. Projectomschrijving Het project bestaat uit de volgende fasen: • Definitiefase: het vaststellen van de exacte technische installaties op de geselecteerde locaties en opstellen van definitieve leaseovereenkomsten per gemeente/installatie. • Installatiefase: leveren, plaatsen en in bedrijf stellen van de installaties. • Operationele fase: bedrijfsvoering en begeleiden van gebruikers van de installaties. • Afrondende fase: presentatie van de resultaten op de Roemeense markt met een eindrapportage, een seminar en PR-materiaal. Verwachte resultaten • Naar verwachting zullen ongeveer vijfduizend Roemenen op twee locaties profiteren van gezuiverd grond- en oppervlaktewater.
Uitvoerder Norit Process Technology BV Nederlandse partners Provincie Overijssel Centauri Business Solutions BV Buitenlandse partners Provincie Teleorman PvW-bijdrage k€120 Duur project Start: oktober 2007 Einde: december 2008
Spin-off Goed drinkwater heeft positieve gevolgen voor de volksgezondheid in rurale gebieden in Roemenie. Het consortium verwacht binnen drie jaar 100 Perfector-E installaties naar Roemenië te kunnen exporteren of het samenstellen van onderdelen daarvoor te doen. De totale omzetwaarde is 3 miljoen euro. De export van membranen en andere onderdelen (vervanging eens per 3 jaar) zal naar verwachting 300.000 euro per jaar zijn.
PVW07010 76
•
Oekraïne: Grondwater voor drinkwater. Demonstratie van waterzuiveringstechnologie en drinkwatervoorziening in Sverdlovsk In het industriële Donbass-gebied laat de drinkwatersituatie veel te wensen over. Het grondwater is ongeschikt als bron, vanwege vervuiling door met name mijnbouwactiviteiten. Ook de rivier de Donets, die door het gebied loopt, is te zeer vervuild om als bron voor drinkwaterbereiding te dienen. Daarnaast verkeert het leidingnet in slechte staat, waardoor het drinkwater vervuild raakt. Het consortium wil een waterzuiveringstechnologie demonstreren en laten zien hoe het leidingnet duurzaam gerenoveerd kan worden. Doel • Een geschikte waterzuiveringtechnologie demonstreren voor drinkwaterproductie uit grondwater in de regio Lugansk. • Een duurzame renovatie van (een deel van) het leidingnet demonstreren in de stad Sverdlovsk, door technische assistentie aan de lokale beheerder van waternetwerk. Projectomschrijving De filterinstallatie die de partners plaatsen heeft een ontwerpcapaciteit van 100 m3/ uur en levert water voor 20.000 inwoners. Daarnaast wordt in het project een deel van het net gerenoveerd (een deel dat 1000 tot 2000 huishoudens bedient). Het project kent de volgende fasen: • Voorbereiden project (fase 1). • Filterinstallatie operationeel (fase 2): bouw, transport en plaatsing van de installatie. • Vernieuwing van het leidingnet in een wijk (fase 3): assessment van de huidige infrastructuur en design van de nieuwe leidingen; levering van pijpen, energiezuinige pompen en watermeters; technische assistentie aan de gemeente. • Business development (fase 4): drinkwaterproductie, monitoring, nazorg/begeleiding bij het gebruik van de filterinstallatie, managementplan voor het beheer van de waterinstallatie, businessplan voor vervolginvesteringen. • Aanvullende activiteit (voor rekening van de projectpartners): demonstratie van een andere waterzuiveringsmethode die van toepassing kan zijn op kleine dorpen tot 1000 inwoners. Hier zal een containerinstallatie gebouwd worden met de capaciteit van maximaal 10 m3/uur. Verwachte resultaten • Voorbereiding van het project. • Bouwen, plaatsen en in gebruik nemen van de filterinstallatie. • Bouwen, plaatsen en in gebruik nemen van een vernieuwd waternetwerk voor een wijk van Sverdlovsk (1000 tot 2000 huishoudens). Daarbij hoort ook de reorganisatie van de monitoring en het beheer van het netwerk. • Business development; voorbereiding van project follow-up. • Aanvullende activiteit: een drinkwaterinstallatie in een container voor levering van water aan ongeveer 1000 mensen.
Uitvoerder V&T Group Nederlandse partners Paques BV Vitens-Evides International NV Buitenlandse partners gemeentebestuur van Sverdlovsk (begunstigde) Filto Ltd. (toeleverancier) PKF Liga-Teks Ltd. (toeleverancier) PvW-bijdrage k€750 Duur project Start: mei 2007 Einde: oktober 2008
Spin-off Een goed functionerend en betaalbaar leidingnet zal zowel voor de bevolking als voor de lokale leidingbeheerder en de regionale economie een gunstig effect hebben. Het meest directe effect van dit project is de levering van schoon en veilig drinkwater en daarmee is het rechtstreeks van invloed op de volksgezondheid. Door de betrokkenheid van lokale partners wordt kennis overgedragen die voor hen nieuw is: kennis over een nieuwe technologie op gebied van filtertechnieken, over waterbeheer, waterkwaliteit en het fysieke en organisatorische beheer van het waterleidingnet. Het consortium geeft aan dat op de locatie van het demonstratieproject de filterinstallatie uitgebreid kan worden tot een productie van 500 m3/uur (ter waarde van ongeveer 2,5 miljoen euro). Dit wordt naar verwachting de eerste follow-up investering na het project. Er zijn nog vijf vergelijkbare locaties geïdentificeerd in de provincie Lugansk waar het consortium deze technologische oplossing kan toepassen. Met die projecten zal dan minimaal 10 miljoen euro gemoeid zijn. De provinciale overheid heeft voldoende middelen om deze investeringen te financieren.
PvW07014 77
•
Slowakije: Begeleiding implementatie FLIWAS Slowakije is de laatste jaren meermaals getroffen door hoogwater en overstromingen. Het Slowaaks Hydrometeorologisch Instituut (SHMU) heeft geconcludeerd dat de huidige traditionele systemen voor hoogwaterinformatie achterhaald zijn en wil daarom FLIWAS (Flood information and warning system) implementeren. Het consortium gaat SHMU hierbij begeleiden. Doel • Een succesvolle ingebruikname van het hoogwaterinformatiesysteem FLIWAS en draaiboeken voor hoogwater en calamiteiten. • Bredere internationale erkenning en draagvlak voor het ‘state of art’ ICT-systeem FLIWAS. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • SHMU ondersteunen bij projectmanagement, zodat dit instituut na afloop van het project zelfstandig complexe projecten kan managen. • Het organiseren van twee studiebezoeken. De eerste om de werking van FLIWAS in de praktijk te demonstreren, de tweede om een grootschalige oefening bij een Nederlands waterschap te laten zien. • De organisatie van SHMU toetsen om te zien of ze gereed is voor de invoering van FLIWAS. • SHMU ondersteunen bij het invoeren van FLIWAS, inclusief het opleiden van personeel dat in de toekomst zelfstandig FLIWAS kan implementeren bij andere organisaties. • SHMU ondersteunen bij het opzetten van een regionale Beheer- en Onderhoudsstructuur. Verwachte resultaten • Begunstigden hebben inzicht in projectmanagementstructuren bij complexe projecten. • Begunstigden hebben inzicht in de bruikbaarheid van FLIWAS. • Werkplan voor de implementatie van FLIWAS in het beheersgebied van de begunstigden. • Blauwdrukken voor het opstellen van hoogwater- en calamiteitenplannen. • Opgeleide lokale trainers. • Testplan en testrapport voor ondersteuning van de invoering van FLIWAS. • Begunstigden hebben ervaren hoe een grootschalige oefening begeleid wordt.
Uitvoerder STOWA Nederlandse partners Haskoning Nederland B.V. HKV B.V. Buitenlandse partners Slowaaks Hydrometeorologisch Instituut (SHMU) (begunstigde) Slowaakse Water Management Onderneming (SWE) (begunstigde) PvW-bijdrage k€119 Duur project Start: juli 2007 Einde: oktober 2008
Spin-off Een verbeterde kennisuitwisseling leidt tot een betere kwaliteit van beslissingen in crisissituaties en een digitaal informatiesysteem vermindert de kans op foutieve acties. Van economisch belang is dat de jaarlijks verwachte schade door overstromingen en evacuaties aanzienlijk wordt gereduceerd. Het gaat dan om schade als verloren arbeidstijd, gebroken communicatie- en transportverbindingen en productiederving. Voorts leidt dit project tot een versterking van projectmanagementvaardigheden ten gunste van een beter en efficiënter verloop van projecten. Dit versterkt mede de kans om in de nabije toekomst succesvol van Europese subsidieregelingen (zoals Interreg IV) gebruik te maken. Voor Nederland is van belang dat het project de positie van HKV en Haskoning Nederland op de Slowaakse markt versterkt. Hierdoor komen de betrokken Nederlandse partners in aanmerking voor betaalde opdrachten in het vervolgtraject. De indiener is ook “wegbereider” voor samenwerkingsactiviteiten van Nederlandse waterschappen met Oost-Europese landen. Ten slotte vormt het project een belangrijke referentie voor de Nederlandse partners om het hoogwaterinformatiesysteem in de toekomst ook bij andere watermanagement organisaties in Midden- en Oost-Europa te kunnen implementeren.
PVW07017 78
•
Roemenië:Risicokaarten van chemicaliën die het oppervlaktewater kunnen vervuilen, ten behoeve van regionale rampenbestrijding In het stroomgebied van de Jiu in de provincie Dolj (Zuidwest Roemenië) is bij overstromingen vaak vervuiling opgetreden doordat ook riolen overstroomden en door verlies van chemicaliën uit industrieën en uit de landbouw. Om deze risico’s in kaart te kunnen brengen en om adequaat te kunnen handelen heeft de provincie hulpmiddelen nodig. Risicokaarten zijn daarbij essentieel. Doel Regionale calamiteiten beter beheersbaar maken, door het in de markt zetten van de risicokaarten als hulpmiddel bij rampenpreventie in Oost-Europa. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Het opstellen van een risicokaart, die de plaats en omvang van het gebruik en de opslag van waterbezwaarlijke stoffen op een visuele manier moet weergeven. • Op deze kaart moeten ook de ecologisch en/of economisch kwetsbare gebieden en objecten langs het oppervlaktewater te zien zijn. Hiervoor zal een quickscan gemaakt worden van industriële activiteiten die gebruik maken van waterbezwaarlijke chemicaliën in het stroomgebied. • Deze informatie overzichtelijk en ruimtelijk weergeven in een GIS-omgeving. • Voor duurzame implementatie zal het personeel van de begunstigde worden getraind in gebruik van het systeem en het actualiseren van de gegevens in de database. • Presentatie van projectresultaten aan bestuurders van andere Roemeense regio’s en - op de langere termijn - aan regionale bestuurders van omringende landen. Voor deze Roemeense regio’s (en omringende landen) zullen risicokaart productpakketten (inclusief beschikbare fondsen) worden samengesteld. Verwachte resultaten • Er worden risicokaarten, een uniek Nederlands product, gepresenteerd. Deze vormen het proces en het model om op een kosteffectieve manier regionale calamiteitenzorg te ondersteunen. • Het eerste product is een ‘statische risicokaart’, een momentopname. • Het tweede product zal een meer complete �dynamische � risicokaart zijn, onderhouden door de staf van de begunstigde die is getraind in het gebruik van het GIS-systeem, de bijbehorende database en de methodiek om deze database te actualiseren.
Uitvoerder RPS Groep B.V. Nederlandse partners Hogeschool Van Hall Larenstein, Leeuwarden ERAC BV, Boxtel Buitenlandse partners Bestuur van de provincie Dolj (begunstigde) PvW-bijdrage k€120 Duur project Start: november 2007 Einde: juli 2008
Spin-off Het project maakt de risico’s bij overstroming beheersbaar en stelt de basisbehoeften, bijvoorbeeld die aan drinkwater, veilig. De directe spin-off is een verbetering van de kwaliteit van het regionale bestuur in het geval van een calamiteit. Naast het veiligstellen van de drinkwatervoorziening is het van belang een kennisnetwerk op te stellen op het gebied van risicomanagement bij regionale, waterverontreinigende calamiteiten Voor Nederland zit de spin-off in een verdere implementatie van risicokaarten, allereerst in andere Roemeense regio’s. Op de langere termijn kan dit product ook in andere landen (bijvoorbeeld in Bulgarije of Turkije) worden geïntroduceerd. Ook kan de GIS-applicatie mobiel uitgevoerd worden, zodat inspecteurs overal in hun handhavingsgebied de beschikking hebben over de benodigde gegevens. Met dit project ontstaat er voor Nederland niet alleen een kennisnetwerk, maar ook een afzetgebied voor producten op het gebied van risicomanagement van calamiteiten.
PVW07042 79
•
Polen: Rioleringsbeheer Pozna De huidige rioleringszorg in de stad Pozna� lijkt op die van een Nederlandse stad een aantal decennia geleden. De gebruikte methoden om rioleringsgegevens te verzamelen en te ontsluiten voldoen niet meer. Het consortium gaat het waterbedrijf helpen door het rioleringsbeheerprogramma RioGL en het hydraulische rekenprogramma SOBEK te installeren. Doel • Het leveren, installeren en implementeren van het rioleringsbeheerprogramma RioGL en het hydraulische rekenprogramma SOBEK bij het waterbedrijf Aquanet. Hiermee kan een eerste stap worden gezet op de Poolse rioleringsmarkt. • Uitvoeren van berekeningen en analyses ter verbetering van het functioneren van de riolering in het pilotgebied, en het maken van een eerste opzet voor een rioleringsbeheerplan. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Levering en implementatie RioGL en SOBEK. • Aquanet-medewerkers trainen in het gebruik van RioGL en SOBEK. • Definiëren en invullen van een pilotgebied. Dit omvat het inventariseren van rioleringsgegevens en eventuele problemen in het pilotgebied. Ook bouwen de partners in deze fase het rioleringsmodel in het rioleringsbeheerprogramma RioGL en moeten afspraken gemaakt worden hoe om te gaan met foute en ontbrekende rioleringsgegevens. • Uitvoeren hydraulische berekeningen en eerste opzet van een rioleringsbeheerplan voor het pilotgebied. Hiervoor worden neerslaggegevens verzameld en geanalyseerd en moeten met SOBEK hydraulische berekeningen uitgevoerd worden. Verwachte resultaten • Levering en implementatie van het rioleringsbeheerprogramma RioGL en het hydraulische rekenprogramma SOBEK. • Training van medewerkers van Aquanet in het gebruik van de genoemde programma’s. • Een rioleringsmodel in RioGL en een rekenmodel SOBEK voor een pilotgebied. • Analyse van het hydraulisch functioneren van de riolering van het pilotgebied en het formuleren van verbeteringen. • Opstellen van een eerste opzet van een rioleringsbeheerplan voor het pilotgebied.
Uitvoerder Grontmij Nederland BV Nederlandse partners WL/Delft Hydraulics Buitenlandse partners Aquanet S.A. (begunstigde) Grontmij Polska Sp.(toeleverancier) PvW-bijdrage k€118 Duur project Start: november 2007 Einde: september 2008
Spin-off Beter rioolbeheer leidt tot verbetering van de waterkwaliteit, de leefomgeving en de volksgezondheid. De ervaring en kennis die Nederlandse bedrijven in de afgelopen jaren in de rioleringssector hebben opgebouwd - bijvoorbeeld op het gebied van softwareprogramma’s - zullen aftrek vinden in de startende Poolse rioleringssector. Tot nu toe zijn slechts een paar Nederlandse bedrijven (o.a. Grontmij, DHV, Kroon) op de rioleringsmarkt actief. Uiteindelijk zal de jaarlijkse omzet in de rioleringsmarkt enkele miljarden gaan bedragen. Een aandeel van enkele procenten voor Nederlandse bedrijven moet hierbij tot de mogelijkheden behoren.
PVW07051 80
Latijns-Amerika
81
•
Brazilië: Duurzaam grondwaterbeheer in Caetité, Bahia De duurzame beschikbaarheid van grondwater in Caetité staat onder druk van zowel (toenemend) industrieel als huishoudelijk gebruik. Ook vindt verontreiniging plaats door de winning van uranium. In Brazilië is echter een groot gebrek aan kennis, planning en coördinatie van grondwatergebruik. Het consortium wil met behulp van een pilotproject nagaan hoe ze de overheid hierbij kan helpen. Doel • Verkenning van de Braziliaanse overheidsmarkt voor advies- en onderzoeksdiensten waar het gaat om het ontwerpen van strategische grondwatergebruiksplannen en de aanpak van verontreinigd grondwater met zware metalen. • Een strategie ontwerpen voor het concrete grondwaterprobleem van Caetité. (verontreiniging met uranium en overexploitatie als bron van drinkwater). • Door middel van de pilot in Caetité de Nederlandse kennis etaleren aan de Braziliaanse partners van de nationale overheid. Projectomschrijving Het project voorziet in de volgende activiteiten: • Een ronde interviews en workshops met IRD, INB en Braziliaanse collega’s over de Braziliaanse markt en de mogelijkheden van Nederlandse toetreding. • Uitvoering van de pilot Caetité: o Data verzamelen en analyse van de lokale situatie (door Braziliaanse partners). o Samen met Braziliaanse partners een waterbalans opstellen en een computersimulatie maken van het transport van water en stoffen. o Impactstudie van uraniumverontreiniging (Nederlandse expertise). o Met Nederlandse technologie een pakket van maatregelen ontwikkelen voor de aanpak van de grondwaterverontreiniging. o Samen met Braziliaanse partners een grondwater management systeem opstellen. • Verspreiding van resultaten van de pilot in Brazilië door middel van een congres. Verwachte resultaten • Een rapport met een analyse van de Braziliaanse markt voor grondwaterbeheer en saneringstechnologie ten behoeve van Nederlandse advies- en onderzoeksbedrijven. • Een analyse van de grondwaterproblematiek van Caetité, met een strategie voor de aanpak van de bronnen van verontreiniging. Ook levert dit voor het bestuur van Caetité en voor het IRD een strategie op voor het beheer van het grondwater en een betaalbare en duurzame aanpak voor het schoonmaken van het reeds verontreinigde grondwater. • Een congres waarin de resultaten van de Caetité pilot aan potentiële Braziliaanse klanten zijn getoond.
Uitvoerder Arcadis Regio BV Nederlandse partners Universiteit Wageningen Buitenlandse partners Instituto de Radioproteção e Dosimetria (begunstigde) Hidroambiente (toeleverancier) Indústrias Nucleares do Brasil PvW-bijdrage k€120 Duur project Start: september 2007 Einde: september 2009
Spin-off Dit project levert een betere kwaliteit van leven op dankzij schoon grondwater. Daarnaast kunnen door een planmatiger grondwaterbeheer waterconflicten en gezondheidsrisico’s als gevolg van nucleaire besmetting voorkomen worden. Verder komt het de economie van het gebied ten goede als er dankzij zuivering en planmatig beheer sprake is van een bestendige beschikbaarheid van goed water voor productief gebruik. Voor Nederland betekent dit project toegang tot de Braziliaanse markt voor hoogwaardige Nederlandse grondwaterkennis en -technologie met betrekking tot modellering, managementplanning en zuivering van industriële vervuiling van grondwater, in het bijzonder nucleaire vervuiling. Doel van het consortium is om een constante stroom van opdrachten te verwerven met een miljoenenomvang. De Braziliaanse markt voor adviesdiensten rond grondwatersaneringen wordt voor 2007 geschat op 500 – 700 miljoen dollar en de markt voor verwijdering van zware metalen op 100 miljoen dollar.
PVW07025 82
•
Mexico: Modelleren van afvalwaterzuiveringsprocessen In dit project wil het consortium mathematische modellen van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) introduceren als hulpmiddel bij het ontwerpen en gebruiken van actief-slibsystemen. Dat maakt het ontwerpen, renoveren en gebruiken van waterzuiveringsinstallaties goedkoper. Doel • Mathematische modellen van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) in Mexico demonstreren als hulpmiddel bij het ontwerp en de verdere bedrijfsvoering van actief-slibsystemen; • De positie van de Nederlandse expertise op dit gebied vergroten en promoten, door de Nederlandse kennis van modelleren toe te passen op de Mexicaanse situatie; • Kennisoverdracht: voor de toepassing van de modellen is het cruciaal dat professionals uit de watersector en kennisinstituten bekend zijn met de modellen en ermee kunnen werken. Ook voor het bevorderen van de naamsbekendheid van de deelnemende partners is het geven van training belangrijk. Projectomschrijving • In het demonstratiedeel van het project worden de processen die plaatsvinden in één vande RWZI’s van de stad Monterrey gemodelleerd. Hiertoe wordt een hydraulisch model van de RWZI opgesteld, dat wordt gekoppeld met het actief-slibmodel. Daarna zal het model met behulp van data worden gekalibreerd en geverifieerd. Hierna kan het worden gebruikt voor optimalisatiestudies, bijvoorbeeld naar de mogelijkheden van nitrificatie. • In het deel inzake institutionele versterking worden trainingen gegeven aan beheerders van RWZI’s, onderzoekers en overheid. In deze training gaat het om het gebruik van mathematische modellen voor het ontwerpen en verbeteren van de bedrijfsvoering van waterzuiveringssystemen. Niet alleen deelnemers uit Mexico, maar ook sleutelpersonen uit andere Latijns-Amerikaanse landen zullen hiervoor benaderd worden. Verwachte resultaten • Demonstratierapport RWZI Monterrey: een set van parameters en kalibratierichtlijnen die gebruikt kunnen worden bij modelleringstudies van andere actief-slibinstallaties in Mexico. • Trainingmateriaal en infrastructuur voor de cursus ‘Modelling of Wastewater Treatment Systems. • Training voor 20 personen (gegeven en geëvalueerd). • Bekendheid en expertise voor het kenniscentrum.
Uitvoerder Stichting IHE Delft Nederlandse partners Technische Universiteit Delft, Faculteit Technische Natuurwetenschappen, onderzoeksgroep Milieubiotechnologie ASM Design B.V. Buitenlandse partners Servicios de Agua y Drenaje de Monterrey, het water- en rioleringsbedrijf van de stad Monterrey (begunstigde) Universidad Autónoma del Estado de México, Centro Interamericano de Recursos del Agua (toeleverancier) PvW-bijdrage k€115 Duur project Start: april 2007 Einde: april 2008
Spin-off Door dit project wordt het ontwerpen, renoveren en gebruiken van waterzuiveringsinstallaties goedkoper. Ook wordt bij de bedrijfsvoering van actief-slibinstallaties een kostenbesparing gerealiseerd doordat minder energie nodig is voor de beluchting. Voor Nederlandse bedrijven kan het project adviestaken opleveren op het gebied van actief-slibmodellering. Ook is de verwachting dat er van lokale waterbeheerders gelden loskomen voor onderzoek en dat er mogelijkheden komen voor het uitvoeren van experimenten op praktijkinstallaties.
PvW06045 83
Midden Oosten
84
•
Libanon: Capaciteitsversterking voor het opzetten van een monitoringnetwerk voor grondwaterkwaliteit Het consortium wil het bewustzijn over duurzaam grondwaterkwaliteitsbeheer vergroten, door (staf )medewerkers van het Ministry of Environment te trainen in het ontwerpen, installeren en onderhouden van een monitoringsnetwerk voor grondwaterkwaliteit. Doel • De (staf )medewerkers van het Ministry of Environment bewuster maken van het belang van duurzaam grondwaterkwaliteitsbeheer, door deze medewerkers te trainen in het ontwerpen, installeren en onderhouden van een monitoringnetwerk voor grondwaterkwaliteit in Libanon. • Stafmedewerkers van MoE trainen in het interpreteren van monitoringresultaten, zodat ze de informatie kunnen gebruiken bij locatie keuzen voor (onder meer) afvalwaterzuivering. Projectomschrijving • In de eerste fase van het project wordt een select gezelschap van stafmedewerkers getraind. De training bestaat globaal uit vier onderdelen: hydrologische systeemanalyses van het studiegebied, het identificeren van monitoringslocaties en het uitvoeren van ‘dye’ tracer testen in karst gebieden, het definiëren van waterkwaliteitsparameters en monsternamefrequenties, en het verzamelen van monsters in het veld. • In de vervolgfase is het monitoringnetwerk opgezet en worden gedurende een jaar monsters verzameld. • Ten slotte moet een rapport verschijnen en worden de resultaten gepresenteerd in een workshop op de American University in Beirut. Verwachte resultaten • Een operationeel monitoringnetwerk in het Kesrouane gebied. • Een groep medewerkers die getraind zijn in het onderhouden van het netwerk en het interpreteren van de monitoringresultaten.
Uitvoerder UNESCO-IHE Delft Nederlandse partners TNO Bouw en Ondergrond (nu Deltares) Buitenlandse partners Ministry of Environment (begunstigde) American University in Beirut (toeleverancier) PvW-bijdrage k€120 Duur project Start: november 2007 Einde: mei 2009
Spin-off Voor Libanon leidt een betere waterkwaliteit tot verbetering van de gezondheid en dus tot meer economische productiviteit. Het consortium verwacht dat het milieuministerie een landelijk netwerk voor grondwaterkwaliteitsmonitoring zal gaan opzetten. Dit om de effecten van afvalwaterinfiltratie op grondwaterbronnen te monitoren. Het ministerie wil een beroep doen op de expertise van Nederland om het kennisniveau bij haar eigen organisatie te verhogen en de expertise eventueel inzetten in vervolgprojecten. Het is aannemelijk dat dit project zal leiden tot vervolgopdrachten. De ervaringen in Libanon kunnen ook worden toegepast bij soortgelijke grondwaterproblemen in het MiddenOosten en elders in de wereld.
PVW07056 85
Meerdere regio’s
86
•
•
Mexico en Ethiopië: Versterking van het participatieve grondwaterbeheer Opzetten van een ontwikkeld, getest en gedemonstreerd grondwatermanagement ondersteuningspakket. Dit kan worden gebruikt bij het formuleren van grondwatermanagement-plannen in gebieden waar een tekort aan gegevens over grondwater is, en bij trainingen en adviezen. Het pakket wordt door watermanagementorganisaties in Mexico en Ethiopië getest. Doel Het zogenaamde ‘Aquifer Management Support Package’ (toolkit voor grondwatermanagement) promoten en het product zo ontwikkelen dat het geschikt is voor een marktintroductie. Het product moet institutionele middelen, capaciteitopbouw en innovatieve technologie combineren. Projectomschrijving Dit pakket introduceren bijgeselecteerde watermanagementorganisaties in Mexico en Ethiopië. Het bestaat uit methodes voor participerend grondwatermanagement, trainingsmateriaal en remote sensing-technieken. Het biedt ondersteuning bij het formuleren van grondwatermanagement-plannen in gebieden waar een tekort aan data over grondwater is. De activiteiten vonden plaats in Mexico en Ethiopië. Mexico is gekozen omdat het grondwater daar op massale en een niet-duurzame wijze wordt gebruikt en er naar andere oplossingen moet worden gezocht. Ethiopië is gekozen omdat dit land grondwater wil gebruiken als een middel tegen armoedebestrijding. In beide landen zijn de opties voor het grondwaterbeheer besproken aan de hand van het ‘Aquifer Management Support Package’ en de ‘remote sensing tools’. Op interactieve wijze hebben de betrokkenen de verschillende opties bestudeerd en besproken. In toekomstige projecten kunnen deze middelen worden aangeschaft en ingevoerd. Opgeleverde resultaten Het resultaat is een ontwikkeld, getest en gedemonstreerd grondwatermanagement ondersteuningspakket, dat gebruikt kan worden voor toekomstige trainingen en adviezen. De partners verwachten hiermee hun marktpositie en expertise op het gebied van participerend grondwatermanagement te versterken.
Uitvoerder WaterWatch Nederlandse partners MetaMeta Wageningen Universiteit, Centrum voor Water en Klimaat, leerstoelgroep Irrigation and Water Engineering (IWE) Buitenlandse partners AG Consult, Ethiopië Comission Estatal del Agua de Guanajuato (CEAG), Mexico PvW-bijdrage Mexico: k€91 Ethiopië:k€96 Duur project Start: juli 2006 Einde: oktober 2007
Spin-off Het consortium denkt het pakket in Mexico, Ethiopië en in andere landen te verkopen. Verwacht wordt dat in de twee landen ongeveer vijftien organisaties (Mexicaanse en Ethiopische watermanagementorganisaties) belangstelling hebben voor het pakket. Op internationaal niveau zullen naar schatting 90 grondwatermanagement-organisaties geïnteresseerd zijn.
PvW06007 (A en B) 87
• •
Kenia en Turkije: Ontwikkeling van ondersteuningsmethoden bij integraal waterbeheer In het project is een watermanagementmethode ontwikkeld waarmee beleidsmakers in Kenia en Turkije betere beslissingen kunnen nemen. Dit leidt onder andere tot een betere voorbereiding op toekomstige droogte (Turkije) en een instrument om het effect van klimaatverandering op zanddammen te identificeren (Kenia). Doel Het ontwikkelen, testen en ondersteunen van Integrated Water Management Support Methodologieën (IWMSM). Dit kan watermanagers en beleidsmakers helpen beslissingen te nemen over strategisch watermanagement en investeringen. Uiteindelijk zullen hierdoor de waterproblemen in Kenia en Turkije verminderen. Projectomschrijving Het project heeft geïntegreerde water management support methodologieën (IWMSM) ontwikkeld voor Kenia en Turkije. Het project voorzag in de volgende activiteiten: • Opstellen, toepassen en evalueren van drie componenten (natuurkundig, allocatie, multi-criteria) van IWMSM door middel van een SWOT-analyse. • Een demonstratie in Nederland met waterschap Hunze en Aa’s als prototype. • Zowel in Kenia als in Turkije interactie met stakeholders, kennisuitwisseling, promotie/marketing, onderzoek van marktkansen en training. • Publicaties en marketing (o.a. website, rapporten, presentaties, artikelen in wetenschappelijke tijdschriften, businessplan). • Projectmanagement en coördinatie. Opgeleverde resultaten Integrated Water Management Support Methodologieën (IWMSM) toegepast en geëvalueerd voor Zayandeh Rud (Turkije) en Kitui (Kenia). • Specifieke resultaten voor Turkije: beter voorbereid op toekomstige droogte, een transparanter besluitvormingsproces en een methode om investeringsbeslissingen in de watersector te ondersteunen. • Specifieke resultaten voor Kenia: methodologie voor het aanwijzen van locaties om in nieuwe zanddammen te investeren, effect op grote schaal van veel nieuwe kleine dammen, instrument om de impact van klimaatverandering op zanddammen te identificeren.
Uitvoerder FutureWater BV Nederlandse partners Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit Waterschap Hunze en Aa’s Buitenlandse partners Sasol Foundation (Kenia) Universiteit van Nairobi (Kenia) EA-TEK (Turkije) Sumer, Universiteit van Izmir (Turkije) Ministery of Agricultural and Rural Affairs (Turkije) PvW-bijdrage k€119 Duur project Start: juni 2006 Einde: juni 2007
Spin-off Het businesspotentieel voor de Nederlandse watersector als geheel kan een verwachte omzetgroei van meer dan drie miljoen euro laten zien als de sector de IWMSM ontwikkelt en demonstreert. Voor de consortiumpartners levert het project betere netwerken in Turkije en Kenia op en ontwikkelde en geteste IWMSM. Dit zal businesskansen genereren. Verwachte opbrengsten bedragen ongeveer 500.000 euro (Return of Investment van 3 jaar).
PVW06001 88
•
• • • •
Ghana, Indonesië, India, Filippijnen, Vietnam: Marktanalyse van het ‘Delta Urban Area Land Development Concept (DUAL)’ De doorgaande verstedelijking van kustgebieden, in combinatie met incidentele overstromingen, leidt wereldwijd tot steeds grotere problemen. Arcadis, Royal Haskoning en Van Oord hebben daarom samen het DUAL-concept ontwikkeld. In dit concept wordt het bodemmateriaal dat vrijkomt bij baggerwerken aan havens benut voor het bouwrijp maken van kustgebieden. Met deze methode kan gestructureerde stadsuitbreiding tegen veel lagere kosten plaatsvinden. In dit project hebben de partners een marktanalyse uitgevoerd naar de mogelijkheden om het concept in verschillende landen te introduceren. Doel • Uitvoeren van een marktanalyse om steden te identificeren waar het Delta Urban Area Land Development (DUAL)-ontwikkelingsmodel kan worden toegepast. Dit concept is een innovatieve aanpak die tot doel heeft de armoedebestrijding in steden te stimuleren. Dit wordt bereikt door een modelaanpak met als elementen civieltechnische werken, stedelijke planning, watermanagement en industriële ontwikkeling. Het model zorgt voor een geïntegreerde, stapsgewijze ontwikkelingsaanpak waarmee uiteindelijk wordt bereikt dat armen in stedelijke gebieden de beschikking krijgen over gewaarborgde eigendomsbewijzen voor landbezit, dat ze minder kwetsbaar zijn voor overstromingen, dat de drinkwatervoorziening en hygiëne verbeteren en dat de werkgelegenheid groeit. Kort gezegd: verbetering van de leefomstandigheden. • Afspraken maken met lokale partijen om het concept lokaal verder te ontwikkelen. Projectomschrijving In eerste instantie hebben de partners onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor toepassing van DUAL in vijf geselecteerde landen (Ghana, India, Indonesië, Filippijnen, Vietnam). Daarbij is gekeken naar 41 potentiële steden. Daarna is een grondige deskstudie uitgevoerd om zoveel mogelijk informatie over de steden te verzamelen. Hiervoor is gebruik gemaakt van contacten met Nederlandse ambassades, bestaande zakenpartners, internet, gegevens uit eerdere projecten en studies, etc. De deskstudie richtte zich tevens op het identificeren van gemeentelijke autoriteiten in de geselecteerde steden en mogelijke lokale zakenpartners en financieringsmechanismen. De deskstudie heeft geleid tot een selectie van 12 kansrijke steden, die vervolgens zijn bezocht.
Uitvoerder Arcadis Euroconsult Nederlandse partners Royal Haskoning Van Oord Dredging and marine contractors BV Buitenlandse partners Niet van toepassing PvW-bijdrage k€82 Duur project Start: oktober 2006 Einde: mei 2007
Spin-off Dit project levert de consortiumpartners en andere partijen uit de Nederlandse watersector nieuwe marktkansen op. Als het project slaagt, zal het DUAL Ontwikkelingsmodel in meerdere landen leiden tot positionering en inschakeling van de Nederlandse watersector.
Deze bezoeken hebben een aantal projectbeschrijvingen opgeleverd voor de meest kansrijke steden (potentie en interesse bij lokale partners). Deze projectomschrijvingen zijn gebruikt om voorstellen te maken voor projectontwikkeling en voorfinanciering. Opgeleverde resultaten Plannen/projectomschrijvingen voor zes steden om verdere haalbaarheidsstudies te gaan uitvoeren voor DUAL-projecten. Deze kunnen worden gefinancierd via het programma ORET (Ontwikkelings Relevante Export Transacties) of door internationale financiële instellingen.
PVW06021 89
Bijlage: Overzicht van alle projecten Beleidsafstemmingen en Samenwerking PvW nummer
Soort Activiteit
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PB0100A
Beleidsafstemming
Beleidscycli & internationaal waterbeleid
Identificeren van onderwerpen binnen het internationale waterbeleid van de ministeries die kansrijk zijn om binnen het programma Partners voor Water uit te werken. Door gesprekken met stuurgroepleden en het faciliteren van workshops met het Regionaal Interdepartementaal Overleg (RIO) wordt gezocht waar de synergie zit. Op basis daarvan wordt een agenda voor beleidsafstemming voor 2007 opgesteld.
okt-06
jun-07
PB0100B
Beleidsafstemming
Optimalisatie MoU’s
Het optimaliseren en onderling afstemmen van Memoranda of Understanding (MoU’s). Als startpunt voor dit traject is een inventarisatie gemaakt van de bestaande watergerelateerde MoU’s, en zijn de wensen en het potentieel van deze MoU’s in kaart gebracht.
aug-07
dec-07
PB100C
Beleidsafstemming
Water Valuation project
“In het kader van de beleidsafstemming is tijdens het Regionaal Interdepartementaal Overleg (RIO) een aantal thema’s geïdentificeerd die om verdere uitwerking vroegen. Eén van die thema’s is Water Valuation. Via Partners voor Water is een verkennende studie uitgevoerd die als aanjager voor een eventuele grotere vervolgactie fungeert. “
nov-07
feb-08
PB100D
Beleidsafstemming
Programmabureau NWP-WASH
Op 30 juni 2007 hebben het kabinet en de nov-07 Nederlandse watersector verenigd in het NWP het zgn. Akkoord van Schokland getekend. Met de onderteking van dit akkoord verbinden zij zich tot intensieve samenwerking, afstemming, coördinatie en informatieontsluiting ten behoeve van het behalen van de Millennium Development Goal voor water en sanitatie. Partners voor Water draagt bij aan het opstellen van een plan van aanpak voor de structuur van een op te zetten programmabureau. Binnen het bureau worden onder een gemeenschappelijke paraplu en met verenigde krachten de millennium ontwikkelingsdoelen voor water en sanitatie aangepakt.
mrt-08
PB100F
Beleidsafstemming
Rapid Response Office Water en Sanitatie (ROWS)
Het opzetten van een Nederlands “Rapid Response Team” dat ingeschakeld kan worden bij water gerelateerde rampen. Doel is de Nederlandse inbreng, na directe noodhulp, te verbeteren met betrekking tot snelheid, efficiëntie en coördinatie. Daarbij gaat het zowel om inzet van kennis voor duurzame drinkwater- en sanitatievoorzieningen als het reduceren van de herhaling en impact van overstromingen. Een team van Nederlandse waterdeskundigen levert op deze manier een bijdrage aan het slechten van de kloof tussen de noodhulpsituatie en de wederopbouwfase.
nov-07
Jun-08
PB0300
Beleidsafstemmin
Pilot informatieontsluiting DGIS water
Pilot voor het ontsluiten van openbare informatie van ministeries. Informatie bij DGIS, Directie Water en Milieu (DMW) op het gebied van Water is beschikbaar gemaakt op de website van Buitenlandse Zaken onder de noemer ‘’Water Dossier”.
sep-05
jun-06
90
Specificatie
PvW nummer
Soort Activiteit
PB0400A
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Beleidsafstemming
Opvolging beleidsbesluiten CSD 12 en 13
Tijdens de ‘Commission on Sustainable Development’-bijeenkomsten (CSD 12 en 13) heeft de Nederlandse delegatie beleidsbesluiten genomen met betrekking tot de Millennium Development Goals op het gebied van water en sanitatie. Deze activiteit evalueert de opvolging van deze beleidsbesluiten binnen de diverse ministeries, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de ontwikkelingen binnen de sector. De evaluatie maakt inzichtelijk wie wat doet met de opvolging van de beleidsbesluiten. Met deze informatie kan een koppeling worden gelegd tussen de ‘water en sanitatie agenda’ en de beleidsterreinen van de CSD-bijeenkomsten, wat moet leiden tot beleidsafstemming op dit gebied.
mrt-06
dec-07
PB0500A
Beleidsafstemming
Contacten programmabureau en Ministeries
Doel is om 1) de bij het programma betrok- jun-06 ken departementen en de watersector op hetzelfde informatieniveau te krijgen en te houden, en om 2) thematische en geografische focus aan te brengen in het programma. Activiteiten die hier onder vallen zijn: bijeenkomsten RIO, gezamenlijke RIO-Stuurgroep overleggen, consulteren sector t.b.v. genoemde doelen, in kaart brengen internationaal waterbeleid ministeries, afstemmen van specifieke onderwerpen (bijv. Europa, klimaatverandering) in aparte bijeenkomsten, opzet en begeleiding focusproces.
dec-09
PS0102D
Business Development
Agenderen crosssectorale issues “Water Supply & Sanitation” en “Water for ecosystems”
Partijen uit de Nederlandse watersector, actief binnen deze twee deelsectoren, worden bij elkaar worden gebracht om de krachten te bundelen. Samen hebben zij als doel deze cross-sectorale issues te agenderen bij internationale financiers om zo financiering te verwerven voor deze issues. Op deze manier levert deze activiteit een bijdrage aan het positioneren van de Nederlandse watersector, waarbij de nadruk ligt op de maatschappelijke bijdrage die Nederland op dit gebied levert.
nov-07
dec-08
PS0303F
Business Development
AKVO (voorheen Smart Water Web
Opstarten van een online-open source website voor water en sanitatie. Deze website combineert de recente onwikkelingen op ICT gebied en de behoefte binnen de watersector aan een online database voor water en sanitatie toepassingen. De website biedt tevens mogelijkheden voor micro-financiering. Het kan gebruikt worden als ontmoetingsplaats voor professionals, financiers, donoren, locale (foreign) NGO’s en andere geïnteresseerden op het gebied van water en sanitatie en de MDG’s
nov-06
dec-07
PS0503I
Business Development
Pilot clustervorming drinkwaterunit (Perfector)
Het bundelen van krachten voor het leveren van aanbevelingen (en) voor een succesvolle markttoetreding van de Perfector, een unit voor bereiding van drinkwater. Deze technologie heeft de potentie een grote bijdrage te leveren aan zowel de realisatie van de MDG’s als export. In dit stadium zal een identificatie plaatsvinden van de karakteristieken van verschillende typen van potentiële markten en de toepasbaarheid van de Perfector in die markten. Centraal staat de identificatie en samenstelling van het consortium om de marktintroductie voor te bereiden.
jan-06
sept-06
91
PvW nummer
Soort Activiteit
PB0400A
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Beleidsafstemming
Opvolging beleidsbesluiten CSD 12 en 13
Tijdens de ‘Commission on Sustainable Development’-bijeenkomsten (CSD 12 en 13) heeft de Nederlandse delegatie beleidsbesluiten genomen met betrekking tot de Millennium Development Goals op het gebied van water en sanitatie. Deze activiteit evalueert de opvolging van deze beleidsbesluiten binnen de diverse ministeries, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de ontwikkelingen binnen de sector. De evaluatie maakt inzichtelijk wie wat doet met de opvolging van de beleidsbesluiten. Met deze informatie kan een koppeling worden gelegd tussen de ‘water en sanitatie agenda’ en de beleidsterreinen van de CSD-bijeenkomsten, wat moet leiden tot beleidsafstemming op dit gebied.
mrt-06
dec-07
PB0500A
Beleidsafstemming
Contacten programmabureau en Ministeries
Doel is om 1) de bij het programma betrok- jun-06 ken departementen en de watersector op hetzelfde informatieniveau te krijgen en te houden, en om 2) thematische en geografische focus aan te brengen in het programma. Activiteiten die hier onder vallen zijn: bijeenkomsten RIO, gezamenlijke RIO-Stuurgroep overleggen, consulteren sector t.b.v. genoemde doelen, in kaart brengen internationaal waterbeleid ministeries, afstemmen van specifieke onderwerpen (bijv. Europa, klimaatverandering) in aparte bijeenkomsten, opzet en begeleiding focusproces.
dec-09
PS0102D
Business Development
Agenderen crosssectorale issues “Water Supply & Sanitation” en “Water for ecosystems”
Partijen uit de Nederlandse watersector, actief binnen deze twee deelsectoren, worden bij elkaar worden gebracht om de krachten te bundelen. Samen hebben zij als doel deze cross-sectorale issues te agenderen bij internationale financiers om zo financiering te verwerven voor deze issues. Op deze manier levert deze activiteit een bijdrage aan het positioneren van de Nederlandse watersector, waarbij de nadruk ligt op de maatschappelijke bijdrage die Nederland op dit gebied levert.
nov-07
dec-08
PS0303F
Business Development
AKVO (voorheen Smart Water Web
Opstarten van een online-open source website voor water en sanitatie. Deze website combineert de recente onwikkelingen op ICT gebied en de behoefte binnen de watersector aan een online database voor water en sanitatie toepassingen. De website biedt tevens mogelijkheden voor micro-financiering. Het kan gebruikt worden als ontmoetingsplaats voor professionals, financiers, donoren, locale (foreign) NGO’s en andere geïnteresseerden op het gebied van water en sanitatie en de MDG’s
nov-06
dec-07
PS0503I
Business Development
Pilot clustervorming drinkwaterunit (Perfector)
Het bundelen van krachten voor het leveren van aanbevelingen (en) voor een succesvolle markttoetreding van de Perfector, een unit voor bereiding van drinkwater. Deze technologie heeft de potentie een grote bijdrage te leveren aan zowel de realisatie van de MDG’s als export. In dit stadium zal een identificatie plaatsvinden van de karakteristieken van verschillende typen van potentiële markten en de toepasbaarheid van de Perfector in die markten. Centraal staat de identificatie en samenstelling van het consortium om de marktintroductie voor te bereiden.
jan-06
sept-06
92
Specificatie
PvW nummer
Soort Activiteit
PS0503T
Business Development
PS0402A
Evenementen
PS0402D
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Sponzen en Biofilters
urkije is door de Nederlandse watersector tot prioriteitsland benoemd. Turkije heeft een groeiend aantal aquaculture bedrijven (viskwekerijen) aan de kust. Deze kwekerijen produceren een grote hoeveelheid afval, waardoor het kustwater ernstig vervuild wordt. Met name in toeristische kustplaatsen is dit een toenemend probleem voor de toeristenindustrie, alsmede de lokale bevolking. Dit probleem vraagt om een duurzame oplossing. Binnen deze activiteit wordt een consortium gevormd om natuurlijke sponzen in te zetten voor de verbetering van de waterkwaliteit.
dec-07
apr-08
Aquatech
Promotie watertechnologie - Aquatech 2006
De Nederlandse watersector ontving relaties op eigen bodem: realisatie van een Dutch Water Pavilion op de Aquatech (26 t/m 29 september 2006 in Amsterdam). Het paviljoen bood niet alleen aan Nederlandse partijen de mogelijkheid zich te presenteren, maar gaf ook de mogelijkheid om PvW-activiteiten met een innovatief karakter onder de aandacht te brengen. Daarnaast was er ook de mogelijkheid om buitenlandse delegaties te ontvangen.
jun-06
jun-06
Evenementen
Aquaterra
Aquaterra 2009
In navolging op het succesvolle Aquaterra 2007, is het NWP wederom gevraagd te assisteren bij de thematische invulling van het programma voor Aquaterra 2009. Aquaterra 2009 bouwt daarbij voort op de insteek van de 1e editie in 2007; een toonaangevend internationaal event met een focus op Deltatechnologie. Nederland moet daarbij als gastheer optreden (RAI is organisator). Naast Aquatech (watertechnologie) heeft Nederland nu met Aquaterra dus op beide ‘waterpoten’ een toonaangevend internationaal event.
dec-07
apr-09
PS0402C
Evenementen
Ecwatech
Moskou Conferentie Extreme Events
De wereldwijde aandacht voor klimaatverandering en overstromingsproblematiek is directe aanleiding geweest voor Rusland om de nieuwe conferentie ECWATECH te ontwikkelen. Hun aanwezigheid bij Aquaterra was aanleiding om het NWP te benaderen met het verzoek te assisteren bij de organisatie en het leveren van expertise voor het invullen van het programma van de Ecwatech 2008 in Moskou. Op deze manier wordt Nederland goed gepositioneerd binnen dit evenement en daarmee binnen Rusland en de voormalig Sovjet-staten.
nov-07
jul-08
E0137
Evenementen
WWF
World Water Forum IV
Coordinatie van een goed afgestemde integrale Nederlandse Inbreng in het 4e Wereld Water Forum (16 tot 23 maart 2006 in Mexico). Activiteiten: realisatie Dutch Water Pavilion, bijdrage van PvW aan verschillende sessies / local actions, coordinatie van European preparatory process, communicatie.
jul-05
mei-06
PS0402B
Evenementen
Aquaterra
Promotie DeltaTechnologie - Aquaterra 2007
Het evenement Aquaterra - World Forum on Delta & Coastal Development - dat van 7-9 februari 2007 werd georganiseerd in Amsterdam, richtte zich specifiek op DeltaTechnologie in een wereldwijde context, waarbij de Nederlandse kennis, expertise en know how als belangrijke basis diende. Het NWP heeft in opdracht van PvW bijgedragen aan de inhoudelijke totstandkoming van de thema’s en aan de inrichting van een gezamenlijk Nederlands paviljoen.
sep-06
apr-07
93
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
PS0402E
Evenementen
Stockholm
PB0500B
Start
Einde
Nederlandse Nederland heeft de ambitie om het waterinbreng Stockholm bewustzijn van alle Nederlanders te verJunior Water Prize groten. Het kabinet stelt in de watervisie: “Iedereen – en met name jongeren – moet de voor- en nadelen kennen van het wonen en werken in een delta onder de zeespiegel”. Er voor zorgen dat zij inzicht hebben in deze kwesties en gemotiveerd zijn zich via studie en beroep hier verder in te verdiepen, vormt daarom de komende jaren één van de speerpunten van beleid”. Een van de instrumenten om het waterbewustzijn onder jongeren te vergroten is een nationale waterwedstrijd. Een waterwedstrijd biedt goede mogelijkheden om scholieren op een inspirerende en creatieve manier mee te laten denken over waterinnovaties.
dec-07
sept-08
Impact
Performance Meetsysteem
Het Performance Meetsysteem heeft als doel te meten of PvW voldoet aan de eisen en doelstellingen van haar opdracht. Daarnaast zal het programmabureau in staat stellen efficienter en effectiever te functioneren en verbeteringen in het programma tot stand te brengen. Binnen deze activiteit is de systematiek van het Performance Meet Systeem uitgewerkt.
sept-06
dec-06
PB0500C
Impact
Opstarten Performance Meetsysteem
De opzet en uitvoering van het Performance dec-07 Meetsysteem bestaat uit vijf stappen, waarvan de eerste twee stappen; de systematiek van de performance meting evenals de invulling van meetsysteem elementen (zoals perspectieven, succes factoren en indicatoren) zijn afgerond (oplevering medio december 2007). Deze activiteit richt zich op het uitwerken van eenduidige ‘protocollen’ voor de meting van indicatoren, het opstellen van vragenlijsten en het bepalen van de wijze van verwerking en opslag van de verkregen data voor het Performance Meetsysteem PvW.
feb-08
PB0500D
Impact
Implementatieagenda Watersector
De kabinetvisie op het waterbeleid (september 2007) is een kans om de beleidsafstemming tussen de ministeries die samenwerken binnen PvW te versterken. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft het initiatief genomen de visie uit te werken tot een implementatie-agenda. Dit is een, voor de watersector, belangrijk proces, waarbinnen de lijnen voor de komende jaren worden uitgezet. Deze activiteit wordt uitgevoerd om vanuit het programmabureau de discussie over deze agenda goed te kunnen voeren.
nov-07
jan-08
PS0301A
Impact
Water Export Index 2005
Om kwalitatieve en kwantitatieve cijfers over de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland te verkrijgen is in 2004 een integraal traject gestart om een methode te ontwikkelen voor het opzetten van de Water Export Index. EIM heeft in samenwerking met het Programmabureau Partners voor Water en het NWP de methode vastgelegd in het door hen opgestelde rapport ‘De Watersector Exportindex (WEX)’. Deze activiteit stelt op basis van gegevens uit de sector de Water Export Index (WEX) voor 2004 vast, en levert een prognose voor 2005 op.
jan-05
nov-05
94
Omschrijving
PvW nummer
Soort Activiteit
PS0301B
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Impact
Water Export Index 2006
Om kwalitatieve en kwantitatieve cijfers over de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland te verkrijgen is in 2004 een integraal traject gestart om een methode te ontwikkelen voor het opzetten van de WEX. EIM heeft in samenwerking met Programmabureau Partners voor Water en het NWP de methode vastgelegd in het door hen opgestelde rapport ‘De Watersector Exportindex (WEX)’. Deze activiteit stelt op basis van gegevens uit de sector de Water Export Index (WEX) voor 2005 vast, en levert een prognose voor 2006 op.
jun-06
sept-06
PS0301C*
Impact
Water Export Index 2007
Om kwalitatieve en kwantitatieve cijfers over de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland te verkrijgen is in 2004 een integraal traject gestart om een methode te ontwikkelen voor het opzetten van de WEX. EIM heeft in samenwerking met Programmabureau Partners voor Water en het NWP de methode vastgelegd in het door hen opgestelde rapport ‘De Watersector Exportindex (WEX)’. Deze activiteit stelt op basis van gegevens uit de sector de Water Export Index (WEX) voor 2006 vast, en levert een prognose voor 2007 op.
mei-07
sept-07
PS0104B
Landenplatform
China
China platform
Inrichten van een permanent NederlandChina water platform om de positie van de Nederlandse watersector in China te versterken. Subdoelen zijn: herkenbaarheid van de Nederlandse sector in China, bundeling van Nederlandse stakeholders, afstemmen van activiteiten, ontwikkeling van projecten en informatievoorziening.
sept-06
dec-09
PS104O
Landenplatform
China
China opbouw activiteiten
Organisatie van een China Watermiddag in Den Haag. De middag richtte zich met name op bedrijven en instellingen die hun positie op de Chinese markt nog moeten opbouwen. Departementen hebben de aanwezigen geïnformeerd over bestaande wateractiviteiten, projecten en regelingen met betrekking tot China.
jul-05
dec-05
PS0504D
Landenplatform
China
Missie China
Van 15 tot 21 mei 2006 heeft de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat een bezoek gebracht aan China. Doel was de watersamenwerking met China te versterken. Het NWP heeft, in opdracht van PvW, de parallele bedrijvenmissie georganiseerd. Het thema innovatie stond centraal en de focus lag op het aanhalen van bestaande contacten.
feb-06
jun-06
PS0104K
Landenplatform
India
Nederland-India Water Platform 2008
India is aangemerkt als categorie I land voor PvW. Om pro-actief in te kunnen spelen op kansen in de Indiaase markt wordt een landenplatform opgezet. Dit platform dient als coördinatie-orgaan voor Nederlandse inzet op de Indiaase markt. Matchmaking, informatievoorziening en collectieve promotie zijn basis onderdelen van het platform.
jan-08
jan-09
PS0104D
Landenplatform
India
Opstarten NL India In februari 2007 is een tweedaags seminar Waterplatform georganiseerd over de waterproblematiek in India en de mogelijke toepassing van Nederlandse kennis en technologie op dat gebied. Tijdens dit seminar is de behoefte aan een India-Nederland water platform, en de wijze waarop dit zou kunnen worden ingevuld, geinventariseerd.
jan-07
dec-07
95
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PS0101A
Landenplatform
Indonesie
Indonesie special NL watersector
In het kader van het 4P-MoU (zie activiteit PS0104A) hebben de VEWIN en het NWP een Indonesië special uitgebracht met daarin een presentatie van de projecten en activiteiten van de Nederlandse watersector in Indonesië. Het magazine is in het Engels en Indonesisch verschenen en diende als promotie van de Nederlandse watersector in Indonesië
okt-06
jan-07
PS0104A
Landenplatform
Indonesie
Secretariaat 4PMoU Indonesië
Deze activiteit omvat het voeren van het Nederlandse secretariaat van de 4Partijen MoU tussen de ministeries van Verkeer en Waterstaat (V&W) en Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu in Nederland en PU en KLH in Indonesië. Er wordt follow-up gegeven aan de missie van de Staatssecretaris van V&W (dec. ‘05). Hieronder vallen activiteiten als: stuurgroepoverleggen, organiseren Joint Steering Committee en programma daaromheen; betrekken Nederlandse watersector bij het MoU vanuit vertegenwoordiging Nederlands secretariaat in Indonesië en vanuit Nederland.
jul-06
dec-09
PS0104E*
Landenplatform
Indonesie
Jakarta Flood Action
In samenwerking met het Ministerie van mrt-07 Verkeer en Waterstaat gaat de Nederlandse watersector op verzoek van de Indonesische overheid assistentie verlenen bij het oplossen van de overstromingsproblematiek in Jakarta. De hoofddoelstellingen van deze activiteit zijn: 1) het begeleiden van een proces dat moet leiden tot het opstarten van het Jakarta Flood Initiative - een project van de gezamenlijke Nederlandse watersector. 2) Het vanuit de opdrachtgever (PvW) begeleiden van het project.
feb-08
PS0501C*
Landenplatform
Indonesie
Identificatiemissie Semerang
Het project Semarang is door de Joint Steering Committee van het 4PMoU tussen Indonesië en Nederland gekozen als een van de projecten die op korte termijn door de sector opgepakt dient te worden, omdat het voor beide landen een strategisch project is. Om het werkplan voor dit project af te ronden, is een missie georganiseerd met een aantal Nederlandse partijen.
jan-07
feb-07
PS0504A
Landenplatform
Indonesie
Matchmaking Indonesië en Vietnam
Van 10 tot 18 december 2005 heeft de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat een bezoek gebracht aan Vietnam en Indonesië. Tijdens het bezoek zijn de mogelijkheden voor de Nederlandse watersector in deze twee landen verkend. Het NWP heeft, in opdracht van PvW, de parallele bedrijvenmissie georganiseerd. Er is follow-up gegeven aan de acties die tijdens de missie zijn geformuleerd.
nov-05
feb-07
PS0104C
Landenplatform
Turkije
Haalbaarheidsonderzoek Turkije Waterplatform
Dit haalbaarheidsonderzoek heeft de behoefte (in Nederland en in Turkije) aan een Turks/Nederlands Water Platform geinventariseerd, en de wijze waarop dit zou kunnen worden ingevuld.
dec-06
mei-07
PS0104F
Landenplatform
Turkije
Turkish Netherlands Water Partnership
“Turkije maakt de laatste jaren een zeer sterke ontwikkeling door, ook op het gebied van water. Daar komt nog bij dat in 2009 het Wereld Water Forum in Turkije plaatsvindt, wat de waterproblematiek nog hoger op de Turkse agenda zal zetten. De relatie met Turkije is goed en gaat verder dan het aftasten van de business mogelijkheden. Diverse Nederlandse bedrijven hebben inmiddels stappen gezet in de richting van samenwerking. Dit heeft geleid tot de oprichting van een Turkey Netherlands Water Partnership (TNWP).“
sept-07
dec-09
96
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PS0501B
Landenplatform
Turkije
Marktscan Turkije
Bepaling van mogelijkheden tot positionering van de Nederlandse watersector in Turkije middels een quick-scan.
nov-06
dec-06
PS0504G
Landenplatform
Turkije
Missie Ankara
“De handelsmissie is georganiseerd door het Turkey-Netherlands Water Partnership (TNWP). Doel was inspelen op de acute drinkwaterproblematiek in Turkije, waar kansen liggen voor het TNWP. “
jun-07
nov-07
PS0104G
Landenplatform
Vietnam
Haalbaarheidsonderzoek Vietnam Waterplatform
De doelstelling van een Vietnam – Netherlands water platform is het versterken van de positie van de Nederlandse watersector in Vietnam door consistentie te tonen in aanwezigheid en contacten en het bundelen van krachten van partijen uit de Nederlandse watersector. Uiteindelijk moet dit resulteren in verhoogde betrokkenheid/ omzet voor de Nederlandse watersector in Vietnam. Binnen deze activiteit wordt de haalbaarbeid onderzocht.
jun-07
apr-08
PS0501A
Marktontwikkeling Marktinformatie
Marktscan Mozambique
Uitvoeren van een marktscan voor Mozambique brengt in beeld waar de kansen voor de Nederlandse watersector liggen en op welke wijze de sector zich kan positioneren.
feb-06
sept-06
PS0501D*
Marktontwikkeling Marktinformatie
Desk studie Innovaties Drinkwatertechnologie
Het NWP gaat, in opdracht van PvW en op verzoek van de Nederlandse sector voor drinkwatertechnologie, onderzoeken hoe de Europese sector zich gaat ontwikkelen met het oog op deze uitdagingen met als doel de Nederlandse sector zo goed mogelijk in staat te stellen zich aan te passen aan de ontwikkelingen in Europa en zo het exportpotentieel van de in Nederland aanwezige innovatieve drinkwatertechnologieen te vergroten.
jun-07
mrt-08
PS0501E
Marktontwikkeling Marktinformatie
Desk studie Filtratietechniek
De Nederlandse filtratiesector heeft een jul-07 groot belang bij goede kennis over de marktkansen van innovatieve Nederlandse filtratietechnieken in Europa en met name ook in de Partners voor Water landen in Oost-Europa (Bulgarije, Hongarije, Kroatië, Moldavië, Oekraïne, Polen, Roemenië, Slowakije, Tsjechische Republiek). Op verzoek van enkele bedrijven uit de filtratiesector gaat het NWP onderzoeken welke invloed de invoering van de Europese Kaderrichtlijn Water heeft op deze marktkansen.
mrt-08
PS0502A
Marktontwikkeling Marktinformatie
Haalbaarheidsstudie CMS en FOF
CMS: Central Market Scan, inventariseren en centraal aanbieden van marktinformatie die voor de Nederlandse watersector van belang is; FOF: Front Office Financieringsinstrumenten, centraal dienstverlenend punt voor de watersector waar actuele informatie over financieringsinstrumenten voor handen is. Activiteit voorziet in een participatieve haalbaarheidsanalyse van CMS en FOF en een actieplan om de export van de Nederlandse watersector te faciliteren en stimuleren.
dec-06
jun-06
97
PvW nummer
Soort Activiteit
PS0104H
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Marktontwikkeling Matchmaking
Rapid Response Mexico
Naar aanleiding van overstromingen in Mexico hebben de gouverneur van Tabasco en de Mexicaanse brancheorganisatie voor constructie gevraagd om Nederlandse hulp en expertise bij het opstellen van plannen en het uitvoeren van projecten. De Nederlandse ambassade in Mexico heeft het NWP verzocht op korte termijn de vraagstelling en de mogelijkheden voor de Nederlandse watersector nader onderzoeken. Dit voorstel is omvat de organisatie en uitvoering van een missie naar Mexico in december 2007 om de situatie en marktpotentie in kaart te brengen.
dec-07
feb-08
PS0204A
Marktontwikkeling Matchmaking
Requests - Afhandelen verzoeken m.b.t. PvW doellanden
Het versterken van de communicatie en samenwerking met de Nederlandse ambassades in de landen waar Partners voor Water actief is. Het NWP verzorgt de beantwoording van vragen van ambassades en de watersector die gericht zijn op PvW-landen, verbindt partijen en verzorgt bijvoorbeeld presentaties bij inkomende missies. De ervaring en het buitenlandnetwerk van de EVD is hierbij een belangrijk instrument.
jan-06
dec-07
PS0501F*
Marktontwikkeling Matchmaking
Identificatiemissie Nederlandse Watersector Brazilië
Tweeendertig gemeentes in de deelstaat Rio jul-07 Grande do Sul in Brazilië hebben zich verenigd in een consortium om een oplossing te zoeken voor de sterk vervuilde rivier Rio do Sinos. Een delegatie van deze gemeentes en betrokken partijen bezocht in mei 2007 Nederland en Engeland om kennis te maken met Europese mogelijkheden voor de zuivering van oppervlaktewater. Tijdens dit bezoek is afgesproken dat een tegenbezoek in de vorm van een korte missie zou plaatsvinden. Paques, Waternet en Arcadis voerden namens het NWP van 20 t/m 25 augustus deze identificatiemissie uit. De resultaten, in de vorm van een missierapport en ene marktverkenning, zijn tijdens een bijeenkomst in maart 2008 gepresenteerd.
mrt-08
PS0503F
Marktontwikkeling Matchmaking
Katrina - mobilisatie netwerk
Coördinatie en positionering van de Nederlandse noodhulp en de Nederlandse watersector na dijkdoorbraken en overstromingen in New Orleans, Louisiana. De dijkdoorbraken werden veroorzaakt door de orkanen Katrina en Rita. Om snel in actie te kunnen komen zijn middelen van Partners voor Water ingezet.
sept-05
dec-05
PS0504B
Marktontwikkeling Matchmakin
Matchmaking Iran - inkomende miss
Organisatie van activiteiten ten behoeve van een inkomende delegatie uit Iran.
nov-06
feb-07
PS0504C
Marktontwikkeling Matchmaking
Matchmaking Bulgarije - sessie Sofia
Actieve deelname door Nederlandse partijen aan waterseminar in Bulgarije (2005). Zij hebben tijdens het seminar zeven presentaties gegeven. Doel is Nederlandse en Bulgaarse partijen met elkaar in contact te brengen, opdat de Nederlandse watersector zich positioneert om een bijdrage te leveren aan duurzame oplossingen voor overstromingsrisicobeheer in Bulgarije.
dec-05
feb-06
PS0504E
Marktontwikkeling Matchmaking
Positionering Nederlandse kennis Deltatechnologie in Maleisie
Na de vele overstromingen in Maleisië jul-07 investeert de regering daar de komende vier jaar 800 miljoen euro in deltatechnologie. Eind oktober 2007 heeft de Nederlandse watersector zich gepresenteerd tijdens het seminar Room for Rivers en Rain in Maleisie. Dit seminar is georganiseerd door het NWP en de Nederlandse ambassade, in opdracht van PvW. Het bezoek viel samen met het South East Asia Water Forum.
98
Specificatie
apr-08
PvW nummer
Soort Activiteit
PS0504H
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
Marktontwikkeling Matchmaking
Deltatechnologie kennis in Polen
Polen kan in de periode 2007-2013 gebruikmaken van 67 miljard euro aan Europese structuurfondsen, bedoeld voor de versterking van de sociale, economische en ruimtelijke cohesie. De Nederlandse Ambassade in Polen heeft deze kansen ook gesignaleerd. Ze hebben het initiatief genomen een seminar voor de Nederlandse watersector te organiseren met als thema “Water en Flood management”. Deelname van de Nederlandse watersector aan dit seminar had tot doel door kennisoverdracht en het delen van ervaringen samenwerking te stimuleren.
okt-07
jan-08
N30017
Marktontwikkeling Matchmaking
Tsunami actie
Na de tsunami op 26 december 2004 heeft het NWP, in opdracht van PvW, intensief contact gehad met de Nederlandse watersector, hulporganisaties en de Indonesische overheid om na te gaan op welke wijze de watersector kon bijdragen aan het herstel van de getroffen gebieden. Dit heeft geleid tot een drietal uitgewerkte voorstellen die onder de aandacht zijn gebracht bij OS, EZ en V&W. De plannen zijn gepresenteerd tijdens de Gemengde Economische Commissie in Jakarta en door Indonesische overheid met enthousiasme ontvangen.
jan-05
sept-05
PS0101B*
Netwerken
IYS
Eerste voorbereiding International Year of Sanitation 2008
De Verenigde Naties heeft 2008 uitgeroepen tot het International Year for Sanitation (IYS2008). Nederland is op een speciale manier betrokken bij dit thema. Op verzoek van PvW heeft het NWP onderzocht in welke mate Nederland zou kunnen bijdragen aan het IYS2008, en hoe dat binnen de watersector centraal gecoordineerd kan worden. De resultaten zijn na voldoende positieve reacties gebruikt voor de formulering van een NWP voorstel “Coordinatie Nederlandse inbreng IYS2008”.
apr-07
jun-07
PS0101C*
Netwerken
IYS
Coordinatie Nederlandse inbreng International Year of Sanitation 2008
Het International Year of Sanitation 2008 is een van de eerste coördinerende acties die plaats vind na de ondertekening van het WASH Akkoord van Schokland met als doel de MDG’s voor water en sanitatie voor 2015 te behalen. Centrale coördinatie van het IYS 2008 door het NWP leidt 1) tot betere afstemming tussen de reeds in de sanitatie sector actieve partijen, 2) vergroot de interactie tussen de water -en sanitatie sector , 3) biedt de mogelijkheid om de Nederlandse inzet rond sanitatie internationaal beter te profileren en 4) kan de aandacht binnen Nederland voor sanitatie buiten de geëigende organisaties vergroten.
sept-07
mrt-09
PS0102A
Netwerken
NWP-NGO
Secretariaat van het Binnen het NWP NGO-platform bundelen NWP NGO- PlatNGO’s krachten met als doel het reduceren form 2006 van armoede en ziektes bij dat deel van de wereldbevolking dat lijdt onder inadequate water-, en sanitaire voorzieningen. Hiertoe ontwikkelen zij diverse activiteiten en initiatieven, die worden ondersteund vanuit NWP.
jan-06
dec-07
PS0102C
Netwerken
NWP-NGO
Secretariaat van het Binnen het NWP NGO-platform bundelen NWP NGO- PlatNGO’s krachten met als doel het reduceren form 2007 van armoede en ziektes bij dat deel van de wereldbevolking dat lijdt onder inadequate water-, en sanitaire voorzieningen. Hiertoe ontwikkelen zij diverse activiteiten en initiatieven, die worden ondersteund vanuit NWP.
jan-07
dec-07
99
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
PS0102C
Netwerken
NWP-NGO
PS0102E
Netwerken
PS0102B
Start
Einde
Secretariaat van het Binnen het NWP NGO-platform bundelen NWP NGO- PlatNGO’s krachten met als doel het reduceren form 2007 van armoede en ziektes bij dat deel van de wereldbevolking dat lijdt onder inadequate water-, en sanitaire voorzieningen. Hiertoe ontwikkelen zij diverse activiteiten en initiatieven, die worden ondersteund vanuit NWP.
jan-07
dec-07
NWP-NGO
Secretariaat van het Binnen het NWP NGO-platform bundelen NWP NGO- PlatNGO’s krachten met als doel het reduceren form 2008 van armoede en ziektes bij dat deel van de wereldbevolking dat lijdt onder inadequate water-, en sanitaire voorzieningen. Hiertoe ontwikkelen zij diverse activiteiten en initiatieven, die worden ondersteund vanuit NWP.
jan-08
dec-08
Netwerken
Syrië
Watersector betrekken bij samenwerking met Syrië
Binnen de stimuleringscomponent van nov-06 PvW wordt Syrië ondersteund bij het doorvoeren van veranderingen in het waterbeheer, zowel op technisch als op institutioneel vlak. Met deze activiteit binnen de samenwerkingscomponent wordt beoogd om de resultaten van Syrië-project te ontsluiten voor de Nederlandse watersector. Doel is de positie van de Nederlandse sector in Syrië te versterken.
dec-07
PS0503L
Netwerken
Syrië
Opzetten Syriëproject
In overleg met relevante betrokken partijen is een consistent en overzichtelijk projectvoorstel gemaakt voor het voortzetten van activiteiten binnen de Syrisch-Nederlandse watersamenwerking.
jun-06
aug-06
PS0103C
Netwerken
ADB
International Financing Institutions, visits to the WB and ADB
Doel van deze activiteit is het netwerk bij feb-07 de Wereldbank (WB) en de Asian Development Bank (ADB) uit te breiden en te versterken, en inhoudelijk op de hoogte te zijn van recente ontwikkelingen. Een bezoek wordt gebracht aan de Water Week van de Wereldbank, en een missie naar de Asian Development Bank met orde grootte 10 partijen uit de Nederlandse watersector wordt voorbereid en uitgevoerd. Resultaat is een samenwerkingsovereenkomst met de ADB, die in juni 2007 van kracht is geworden.
mei-08
PS0503C
Netwerken
PMCs
Product Markt Combinaties Grondwater
Product Markt Combinaties (PMC’s) zijn okt-06 samenwerkingsverbanden tussen partijen die actief zijn op een bepaalde markt. Het NWP voert in samenwerking met een aantal sectorpartijen het secretariaat van de PMC grondwater. Activiteiten die vanuit de PMC worden ondernomen zijn onder andere voorbereiding en deelname aan missies, beursdeelname en de opvolging van business opportunities.
nov-07
PS0201A
Promotie & Info
Informatievoorziening
Website & nieuwsbrief PvW
Het programmabureau biedt via de website www.partnersvoorwater.nl informatie over het prorgramma Partners voor Water. Daarnaast wordt de informatie die op de website te vinden is ook actief onder de aandacht gebracht van de watersector middels nieuwsbrief-items. Deze activiteit voorziet in opzet, technisch beheer en content-management van de website, en het realiseren van de nieuwsbrief-items.
dec-09
100
Omschrijving
nov -05
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PS0203A
Promotie & Info
Informatievoorziening
Landen en thema dossiers
Beschikbaar maken van watergerelateerde landeninformatie van en voor de Nederlandse watersector, ter bevordering van samenwerking en activiteiten in het buitenland.
mrt-06
dec-06
PS0403C
Promotie & Info
Informatievoorziening
Dutch Water Sector Samen met Nijgh Periodieken en partijen 2007-2008 uit de Nederlandse watersector (die ook financieel bijdragen), maakt NWP de vierde editie van de Dutch Water Sector: editie 2007-2008, en verspreidt deze wereldwijd. De Dutch Water Sector (DWS) biedt een Engelstalig overzicht van Nederlandse waterexpertise. De uitgave heeft zijn waarde de afgelopen jaren ruimschoots bewezen. Wereldwijd bestaat voor deze uitgave veel belangstelling en alle 15.000 exemplaren van de vorige editie 2005 - 2006 kregen een goede bestemming
apr-06
jan-07
PS0403E
Promotie & Info
Informatievoorziening
Presentatiemateriaal 2006
Presentatiemateriaal van de Nederlandse watersector met daarin een overzicht van sterke Nederlandse technologieën en producten, die oplossingen bieden voor problematiek en uitdagingen, zoals overstromingen, waterkwaliteitsproblemen, ruimtelijke ordening-vraagstukken, overtollig water, baggeren etc.
aug-06
sept-07
PS0403G*
Promotie & Info
Informatievoorziening
Promotiemateriaal
Het vervaardigen van of bijdragen aan de totstandkoming van promotiemateriaal voor de Nederlandse watersector heeft als doelen: het vergroten van kansen en mogelijkheden voor samenwerking tussen partijen in de watersector en het verbeteren van de internationale positie van de Nederlandse watersector.
jun-06
dec-07
PS0403I
Promotie & Info
Informatievoorziening
“Promotie van de Nederlandse watersector – Publicaties Made in Holland/Land & Water International“
Voor vergroting van bekendheid van de expertise van de Nederlandse watersector bij buitenlandse doelgroepen wordt promotie-en presentatiemateriaal vervaardigd. Onder promotiemateriaal worden diverse uitgaven, als bijvoorbeeld waterspecials en vaktijdschriften verstaan die de Nederlandse waterexpertise breed etaleren voor de buitenlandse doelgroepen. Begin 2007 wordt een promotieplan voor de Nederlandse watersector ontwikkeld. Dit projectvoorstel betreft de inzet van het NWP voor deze twee uitgaven. Voor andere activiteiten die voortkomen uit het genoemde promotieplan voor de Nederlandse watersector zal een afzonderlijk voorstel worden ingediend.
jan-07
dec-07
PS0403L
Promotie & Info
Informatievoorziening
Dutch Water Sector “Samen met Nijgh Periodieken en partijen jan-08 2009-2010 uit de Nederlandse watersector, stelt het NWP de vijfde editie samen van de Dutch Water Sector: editie 2009-2010. De Dutch Water Sector (DWS) biedt een Engelstalig overzicht van Nederlandse waterexpertise. Aandacht wordt besteed aan zowel individuele partijen als Nederlandse consortia, platforms en allianties en geboden integrale oplossingen. Wereldwijd bestaat voor deze uitgave veel belangstelling, buitenlandse partijen bestellen regelmatig extra exemplaren en alle 15.000 exemplaren van de vorige editie 2007 – 2008 kregen een goede bestemming.”
jun-08
101
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
PS0403M
Promotie & Info
Informatievoorziening
Made in Holland 2008
“Ter promotie van de Nederlandse waterfeb-08 sector bij buitenlandse doelgroepen wordt promotiemateriaal en presentatiemateriaal vervaardigd. Onder promotiemateriaal worden diverse uitgaven, als bijvoorbeeld waterspecials en vaktijdschriften uitgegeven die de Nederlandse waterexpertise breed etaleren voor de buitenlandse doelgroepen. Het NWP werkt in 2008 mee aan de totstandkoming van twee watersectorspecials van het EVD-blad Made in Holland (voorheen Land & Water International). Deze specials worden verspreid door de EVD via de ambassades van verschillende voorkeurslanden. Dit projectvoorstel betreft de inzet van het NWP voor deze twee uitgaven. ”
okt-08
PS0403A
Promotie & Info
Inhoudelijk
Smart Water & Sanitation Solutions
De boekjes uit de Smart Solutions Series bundelen ‘best practices’ en promoten kleinschalige oplossingen die een grote (kosten effectieve) bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van de MDG’s. Er is een Smart Water Solutions en een Smart Sanitation Solutions verschenen in het engels, met inmiddels vertalingen naar het Frans, Spaans en Portugees. PvW heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de Engelse versies.
nov-05
jul-06
PS0403F
Promotie & Info
Inhoudelijk
Smart Water Harvesting Solutions
Het uitdragen van goede voorbeelden van innovatieve (en kosten effectieve) water harvesting technologieën door het bundelen van ‘best practices’ van leden van het NWP NGO platform. Product van deze activiteit is een publicatie die kleinschalige oplossingen promoot die een grote (kosten effectieve) bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van de water en sanitatie gerelateerde MDG’s, de Smart Water Harvesting Solutions. Deze publicatie maakt onderdeel uit van de Smart Solutions reeks.
dec-06
apr-07
PS0403H
Promotie & Info
PvW-communicatie
Brochure Partners voor Water
Vervaardigen van een folder over het Programma PvW waarin op heldere wijze wordt uiteengezet wat het programma voor de watersector kan betekenen.
sept-06
dec-06
PS0403K
Promotie & Info
PvW-communicatie
Factbook Partners voor Water
Om inzichtelijk te maken welke activiteiten aug-07 met behulp van Partners voor Water worden uitgevoerd en wat de impact is van deze activiteiten wordt een publicatie samengesteld. De publicatie omvat een algemeen verhaal over Partners voor Water en een deel met factsheets waarin de spin-off van PvW projecten centraal staat.
jun-08
PS0403K
Promotie & Info
PvW-communicatie
Factbook Partners voor Water
Om inzichtelijk te maken welke activiteiten aug-07 met behulp van Partners voor Water worden uitgevoerd en wat de impact is van deze activiteiten wordt een publicatie samengesteld. De publicatie omvat een algemeen verhaal over Partners voor Water en een deel met factsheets waarin de spin-off van PvW projecten centraal staat.
jun-08
PS0404C
Promotie & Info
PvW-communicatie
Update brochure PvW
Deze activiteit is gericht op het aanpassen/verbeteren van de Partners voor Water brochure.
jun-07
102
Start
mrt-07
Einde
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PS0303A
Strategisch ontw.
Europa
Inhoudelijke inbreng in Europese fora 2006
Door de Nederlandse inbreng in Europese fora beter te coördineren wordt de positie van de Nederlandse watersector op de ‘thuismarkt Europa’ versterkt, mede ten behoeve van positionering in PvW landen; ook buiten geografisch Europa. Dit zal bijvoorbeeld leiden tot meer invloed op de Europese onderzoeksagenda, inhoudelijke bijdragen bij het opstellen van wet en regelgeving (bijv. Kaderrichtlijn Water), initiëren van duurzame projecten in Oost-Europa en andere PvW landen met een sterker Europees netwerk. Aanpak: voortzetting van het secretariaat van Water Supply and Sanitation Technology Platform (WSSTP) na mei 2006, ondersteuning Nederlandse coördinatiegroep, en het initiëren van een European Water Partnership.
jan-06
dec-06
PS0302A
Strategisch ontw.
Toekomstvisie
Toekomstvisie Water
De toekomstvisie “Een wereld om water” is ontwikkeld door en in nauwe samenwerking met spelers uit alle geledingen van de Nederlandse watersector. Er is een gemeenschappelijk gedragen visie gerealiseerd voor de buitenlandse waterinzet van overheden, kennisinstituten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. De totstandkoming kenmerkte zich door een intensief proces van het genereren van ideeën en discussies tussen vele partijen uit de Nederlandse watersector.
nov-05
dec-05
PS0302B
Strategisch ontw.
Toekomstvisie
Kick-off implementatie toekomstvisie
Uitwerken van ‘Een wereld om water’ tot een implementatietraject, wat heeft geleid tot het actieplan ‘werken in kansrijke clusters’, waarin de bouwstenen voor een innovatieprogramma water zijn gelegd. Het actieplan beoogt Nederland te laten excelleren op de gebieden watertechnologie en deltatechnologie.
nov-05
apr-06
PS0302C
Strategisch ontw.
Watertechnologie
Detachering NWP- Water is één van de maatschappelijk iner bij het Innovatie- novatiethema’s van het Innovatieplatform platform (IP), dat door het kabinet is opgericht. Het projectbureau van het IP adviseert het Innovatieplatform en ondersteunt diens werkzaamheden in de dagelijkse praktijk. Op verzoek van dit bureau detacheert NWP een medewerker bij hen om te zorgen voor intensieve informatie-uitwisseling tussen het IP en NWP. Op deze manier wordt er een goede verbinding gelegd tussen de activiteiten van het IP en de strategische ontwikkelingen op het gebied van – met name -water- en deltatechnologie.
jul-07
dec-09
PS0503G
Strategisch ontw.
Watertechnologie
Innovatieprogramma en Economische Zaken
nov-05
jun-08
Ondersteuning van activiteiten die hebben geleid tot het Innovatieprogramma Watertechnologie. Resultaten zijn ondermeer: initiatie stuurgroep en werkgroepen watertechnologie, publicatie ‘Een wereld om water - Innovatieprogramma Watertechnologie’ (april 2006), en publicatie ‘kerndocument Innovatieprogramma Watertechnologie (augustus 2006). Het effect van deze activiteit is concreet: oprichting van het TTI Watertechnologie, de regeling INNOWator, budget voor export, budget voor innovatiemakelaars.
103
PvW nummer
Soort Activiteit
Specificatie
Titel
Omschrijving
Start
Einde
PS0503G
Strategisch ontw.
Watertechnologie
Innovatieprogramma en Economische Zaken
Ondersteuning van activiteiten die hebben geleid tot het Innovatieprogramma Watertechnologie. Resultaten zijn ondermeer: initiatie stuurgroep en werkgroepen watertechnologie, publicatie ‘Een wereld om water - Innovatieprogramma Watertechnologie’ (april 2006), en publicatie ‘kerndocument Innovatieprogramma Watertechnologie (augustus 2006). Het effect van deze activiteit is concreet: oprichting van het TTI Watertechnologie, de regeling INNOWator, budget voor export, budget voor innovatiemakelaars.
nov-05
jun-08
PS0503H
Strategische ontw.
TRUST
NWP-TRUST programma
Ondersteuning van activiteiten die leiden tot het NWP-TRUST programma dat als doel heeft 10 miljoen mensen van drinkwater en sanitatie te voorzien voor 2015.
sept-05
jun-08
PS0303H
Strategische ontw.
Deltatechnologie
Netwerk Deltatechnologie
De Stuurgroep Deltatechnologie is in 2006 van start gegaan met als doel netwerken en programma’s rond kennisontwikkeling, innovatie en productontwikkeling op het gebied van deltatechnologie te versterken. Om de samenwerking tussen betrokken publieke en private partijen aan te jagen en concrete acties in te zetten, is een secretariaat ingesteld dat werkt vanuit het Netherlands Water Partnership. PvW ondersteunt dit secretariaat, evenals andere betrokken partijen dat doen.
jan-07
dec-07
PS0303G
Strategische ontw.
Europa
Inhoudelijke inbreng in Europese fora 2007
Het NWP en Partners voor Water hebben jan-07 het belang erkend van een goede aansluiting van de Nederlandse watersector bij de ontwikkelingen in Europa. In 2005 en 2006 is met het eerste Partners voor Water project “Inhoudelijke inbreng in Europese Fora” veel beweging gebracht in de Nederlandse betrokkenheid bij Europa. Door de activiteiten binnen dit project is de belangstelling voor water en Europa aanzienlijk gegroeid en de Nederlandse invloed in Europa sterk vergroot. Het Partners voor Water project “Europa 2007” heeft als voornaamste doel de verkregen invloed nu om te zetten in meetbaar extra omzet en inzet voor de Nederlandse watersector.
dec-07
PS0303I
Strategische ontw.
HCWater
Overbruggingsfinanciering Human Capital Water
Bijdrage van Partners voor Water om minimumscenario van de Human Capital Water te kunnen uitvoeren. Met “minimumscenario” wordt een scenario bedoeld dat ten minste nodig is om voldoende momentum te creëeren om partijen actief te betrekken bij het programma, en - na het ontvangen van aanvullende financiering - door te kunnen pakken.
jun-08
104
jan-08
