PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015

1STE Mbo Onderzoeksdag

PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015 Deltion College, Zwolle

www.mboonderzoeksdag.nl

1STE MBO ONDERZOEKSDAG

Mbo Onderzoeksdag 2015

VOOR IEDEREEN IN HET MBO DIE BETROKKEN IS BIJ ONDERZOEK Welkom bij deze eerste editie van de Mbo Onderzoeksdag! Vandaag staat in het teken van onderzoek in het mbo, kennis uitwisselen en inspiratie opdoen. Het verhogen van de professionele kwaliteit van het leraarschap is een van de speerpunten van de scholen en van het ministerie van OCW. De onderzoekende (master)docent speelt hierin een belangrijke rol. En dat gaan we vandaag zien. Er is aandacht voor veel onderzoeken over uiteenlopende onderwerpen, die bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs, de opleiding en/of de organisatie. De Mbo Onderzoeksdag 2015 is een initiatief van Deltion College, Landstede, Windesheim en ecbo. In overleg met het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) en het ministerie van OCW zetten wij ons in voor een (twee)jaarlijks terugkerende Mbo Onderzoeksdag.

PAGINA TWEE

12 NOVEMBER 2015

PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015 Tijd Inhoud Locatie 09.00 - 09.45

Inloop en kiezen uit 3 workshops

Centrale hal

09.45 - 11.00 Plenaire opening Theater 11.00 - 11.15 11.15

Verplaatsen naar workshops

- 12.15 Workshopronde 1 Zie workshopticket

12.15

- 13.15 Lunch Sweelinckplein

13.15

- 13.30


13.30 - 14.30 Workshopronde 2 Zie workshopticket 14.30 - 14.45


14.45 - 15.45 Workshopronde 3 Zie workshopticket 15.45 - 16.00

Verplaatsen naar Theater

16.00 - 16.30

Plenaire afsluiting + prijsuitreiking

Theater

16.30 Borrel Sweelinckplein Bij de start van de onderzoeksdag kun je voor iedere workshopronde één workshop kiezen. Je krijgt dan per workshop een ‘ticket’. Hier staat tevens de ruimte op waar de workshop plaatsvindt.

PAGINA DRIE


PLENAIR PROGRAMMA 09.45 – 11.00 - OPENING Minister van OCW Jet Bussemaker opent deze eerste editie van de Mbo Onderzoeksdag. Prof. dr. Geert ten Dam gaat tijdens haar lezing ‘Stromen van kennis’ in op de verbinding tussen onderwijspraktijk en onderwijsonderzoek. Hoe kunnen we meer van elkaar leren en zo bijdragen aan onderwijsverbetering? Dagvoorzitter Donatello Piras gaat in gesprek met organisatoren en supporters van de dag. 16.00 – 16.30 - AFSLUITING Prof. dr. Marc Vermeulen, voorzitter van de adviesraad van de Mbo Onderzoeksdag, maakt bekend waar de volgende editie van de Mbo Onderzoeksdag plaatsvindt. We sluiten de dag af met een prijsuitreiking, bedoeld als stimulans voor onderzoek in het mbo. We belichten hiermee een aantal naar het oordeel van de jury inspirerende voorbeelden. Denk bijvoorbeeld aan een originele en voor het mbo relevante onderzoeksvraag, een goed doordachte en voor scholen uitvoerbare methodiek of de doorwerking van onderzoeksresultaten in de onderwijspraktijk.

PAGINA VIER

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP RONDES De 37 workshops waarin afgerond onderzoek wordt gepresenteerd zijn verdeeld over drie workshoprondes. Iedere ronde heeft een eigen kleur. Ook is er in elke ronde een workshop over ‘hoe doe je onderzoek?’. Thema’s: het ontwikkelen van een goede onderzoeksvraag, samenwerking tussen docent-onderzoekers en professionele onderzoekers, en wat kan een master-docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo-onderwijs. Deze workshops zijn per ronde gemarkeerd met een eigen kleur. Verder heeft iedere ronde een of twee workshops waarin presentatoren feedback vragen op de opzet van hun voorgenomen onderzoek. Ook deze workshops zijn te herkennen aan hun eigen kleur.

PAGINA VIJF


11.15 - 12.15

WORKSHOP RONDE 1 NR.

TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

1

Jezelf redden in een innovatieve omgeving. Het probleem oplossend vermogen van studenten versterken.

Johan Crielaard

ROC A12

2

Vitaliteitsmanagement op orde! Werken met plezier en passie aan duurzame inzetbaarheid.

Mieke Droste, Corine Baart, Jaap Neutkens en Bert Groothengel

ROC van Twente

3

Back to Basics! Motivatie, betrokkenheid en zelfregulerend leren verhogen.

Miriam CentsBoonstra

Graafschap College

4

E-learning onder de loep. Plaatsonafhankelijk onderwijs binnen de kaders van BOT.

Hilbert Otten, Miranda Kiewiet en Wim Trooster

Deltion College en Windesheim

5

Spijbelende studenten in de grote stad. Verkenning van de wegen om verzuim terug te dringen.

Nico Hemelaar

ROC Mondriaan

Bevorderen van studiesucces. Schoolfactoren om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan.

Adinda HukemaStorteboom en Greta de Wit

Landstede en Windesheim

7

Van vmbo kader naar mbo niveau 3. Verbetertraject doorstroom vmbo-leering naar mbo.

Geerte Damman

Noorderpoort

8

Docentvaardigheden verbeteren. Op weg naar individuele leerlijnen in het mbo.

Marco Verschure

ROC West Brabant

6

PAGINA ZES

12 NOVEMBER 2015

NR.

TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

9

Taalbewust beroepsonderwijs in het mbo. Een kans voor het entree-onderwijs.

Frank Schaafsma

Deltion College

10

Het nieuwe rekenen in het mbo. Verschil in motivatie tussen studenten.

Giel Hanraets

ROC Midden Nederland

11

Rekenen met digitale leermiddelen. Effect van een elektronische leeromgeving op motivatie en leerresultaat.

Bart Voshol

Deltion College

12

Sport motiveert!? Curriculum in topsportcontext voor risicojongeren.

Marieke Fix

Landstede

13

Wat is eigenlijk de vraag? Een goede vraagarticulatie als vertrekpunt voor een praktijkgericht onderzoek.

Monique Ridder, Elly de Bruijn en Liesbeth Baartman

Windesheim, UU en HU.

14

Het herkennen van beweegtalent door mbo CIOS/Sb studenten. Aansluiting Talentherkenning bij opleidingen.

Saskia Torn-Broers

Graafschap College

15

Multisectorale onderzoeksomgeving. Mbo/hbo-studenten binnen een Europees centrum voor mentoring.

Szilvia Simon

Friesland College

Wit

Workshops over afgerond onderzoek.

Grijs

Workshop over ‘hoe doe je onderzoek?’.

Paars

Workshops waarin presentatoren feedback vragen op de opzet van hun voorgenomen onderzoek.

PAGINA ZEVEN


11.15 - 12.15

WORKSHOP RONDE 1 KEUZE UIT DE VOLGENDE WORKSHOPS: WORKSHOP 1 • 11.15 - 12.15

Jezelf redden in een innovatieve omgeving. Het probleemoplossend vermogen van studenten versterken. Johan Crielaard (ROC A12) Omschrijving: Veel studenten van de afdeling Mechatronica van ROC A12 liepen vast in een examenproject. Volgens de docenten lag dit aan een te weinig ontwikkeld probleemoplossend vermogen. Johan Crielaard onderzocht hoe een innovatieve leeromgeving kan bijdragen aan een beter probleemoplossend vermogen van studenten. Hij formuleert in deze workshop een aantal pedagogische en didactische aanbevelingen om dit probleemoplossend vermogen te versterken.

WORKSHOP 2 • 11.15 - 12.15

Vitaliteitsmanagement op orde! Werken met plezier en passie aan duurzame inzetbaarheid. Mieke Droste-van Ginkel, Bert Groothengel, Jaap Neutkens & Corine Baart (ROC van Twente) Omschrijving: ROC van Twente vindt het belangrijk dat de verschillende generaties medewerkers duurzaam inzetbaar blijven. Docenten moeten hun eigen vitaliteitsmanagement kunnen regelen. Hoe brengen we een bewustwording op gang van het belang van duurzame inzetbaarheid bij docenten én bij leidinggevenden? De onderzoekers geven in hun workshop handvatten voor het starten van een dialoog dat leidt tot minder ziekteverzuim, toenemende professionaliteit en het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen functioneren.

PAGINA ACHT

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 3 • 11.15 - 12.15

Back to basics! Motivatie, betrokkenheid en zelfregulerend leren verhogen. Miriam Cents-Boonstra (Graafschap College) Omschrijving: Motivatie van studenten heeft een duidelijk effect op de schoolprestaties. Hoe kunnen scholen en docenten de motivatie en betrokkenheid van studenten vergroten? Tijdens het onderzoek is het gedrag van docenten geobserveerd en is er een korte interventie ontwikkeld om het autonomie versterkende gedrag van docenten te verhogen. Miriam Cents-Boonstra gaat tijdens haar workshop in op deze interventie en op de geleerde lessen over effectief gedrag van docenten om studentmotivatie te verhogen.

WORKSHOP 4 • 11.15 - 12.15

E-learning onder de loep. Plaatsonafhankelijk onderwijs binnen de kaders van BOT. Hilbert Otten & Miranda Kiewiet (Deltion College) & Wim Trooster (Hogeschool Windesheim) Omschrijving: Bij vier opleidingen van Deltion College zijn e-learning pilots uitgevoerd. Voldoen deze aan de criteria van onderwijskwaliteit en die van begeleide onderwijstijd (BOT)? De onderzoekers vonden onder meer dat de kwaliteit van het onderwijs door e-learning op z’n minst gelijk bleef of zelfs verbeterde. De BOT-criteria werden ook grotendeels gehaald (na implementatie waarschijnlijk volledig gehaald). Reden voor het Deltion College om plaatsonafhankelijk werken met behulp van ict verder te ontwikkelen en te implementeren. In deze workshop delen de onderzoekers de opgedane kennis.

PAGINA NEGEN


WORKSHOP 5 • 11.15 - 12.15

Spijbelende studenten in de grote stad. Verkenning van de wegen om verzuim terug te dringen. Nico Hemelaar (ROC Mondriaan) Omschrijving: Het achterhalen van de redenen voor het spijbelgedrag van niveau 2 studenten in grote steden en het vinden van een mogelijke oplossing is onderwerp van het promotieonderzoek van Hemelaar. Op basis van literatuuronderzoek, dataonderzoek en enquêtes heeft hij een coderingsstelsel ontworpen waarmee wordt aangegeven welke actie bij welke student het meest effect heeft. Soms is een sms’je genoeg, in het andere uiterste kan een mobiel verzuimteam worden ingeschakeld. In zijn workshop pleit Hemelaar voor een betere match tussen de reden van verzuim en de te plegen interventie.

WORKSHOP 6 • 11.15 - 12.15

Bevorderen van studiesucces. Schoolfactoren om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan. Adinda Hukema-Storteboom (Landstede) & Greta de Wit (Windesheim) Omschrijving: De opleiding Eerste Verkoper (niveau 3, bol) van Landstede zag in het schooljaar 2012-2013 een laag diplomaresultaat en veel voortijdig schoolverlaters. Daarom dit onderzoek naar de mogelijke oorzaken en de factoren die de school kan beïnvloeden. Deze workshop gaat in op deze maatregelen en de opbrengsten voor de opleiding. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de denkstappen en facetten die een rol spelen bij praktijkonderzoek.

WORKSHOP 7 • 11.15 - 12.15

Van vmbo kader naar mbo niveau 3. Verbetertraject doorstroom vmbo-leerlingen naar mbo. Geerte Damman (Noorderpoort) Omschrijving: Dit onderzoek heeft als doelstelling de doorstroom van vmbo-kader naar de opleiding Zorg & welzijn mbo niveau 3 te verbeteren. Er is in verschillende onderzoeken gekeken naar hoe de doorstroom in elkaar zit en naar de pedagogischdidactische verschillen die leerlingen ervaren tussen vmbo en mbo. Ook is er een doorlopende leerlijn ontwikkeld met specifieke aandacht voor de vaardigheden die PAGINA TIEN

12 NOVEMBER 2015

vmbo-leerlingen nodig hebben op het mbo. Geerte Damman gaat in haar workshop nader in op de resultaten van de onderzoeken en het gebruikte LOB-plan in het vo en het plan Studievaardigheden in het mbo.

WORKSHOP 8 • 11.15 - 12.15

Docentvaardigheden verbeteren. Op weg naar individuele leerlijnen in het mbo. Marco Verschure (ROC West-Brabant) Omschrijving: Voor het ontwikkelen van docenttrainingen – om te kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en uitvoering van individuele leerlijnen voor studenten – maakte Marco Verschure gebruik van een model voor ‘instructional design’. Daarmee bracht hij leerbehoeften en leeromgeving in kaart. Ook ontwikkelde hij drie trainingen voor loopbaanleren, coaching en feedback. In zijn workshop is Verschure benieuwd naar feedback van deelnemers om onderwijsontwikkeling en onderzoek laagdrempelig te verbinden.

WORKSHOP 9 • 11.15 - 12.15

Taalbewust beroepsonderwijs in het mbo. Een kans voor het entree-onderwijs. Frank Schaafsma (Deltion College) Omschrijving: In het onderzoek Taalbewust beroepsonderwijs in het MBO heeft Schaafsma zijn team meegenomen in taalbewust lesgeven. Dit deed hij met een kwalitatief praktijkonderzoek door middel van concrete interventies, onderbouwd door een theoretisch kader, zonder dat de leraren allerlei cursussen of andere tijdrovende acties hoeven te ondernemen. In deze workshop vertelt hij over de aanleidingen, opzet, methodes en conclusies van het onderzoek en de dilemma’s die hij is tegengekomen bij onderzoek doen in het eigen team.

WORKSHOP 10 • 11.15 - 12.15

Het nieuwe rekenen in het mbo. Verschil in motivatie tussen studenten. Giel Hanraets (ROC Midden Nederland) Omschrijving: De verschillen in rekenscores tussen leerlingen uit verschillende groepen zijn groot. PAGINA ELF


Waar ligt dat aan? Hoe zit het met de rekenmotivatie van deze groepen? er lijkt inderdaad een samenhang te zijn in motivatie voor rekenen en de resultaten op het examen. Zeker als rekenen minder relevant is voor de beroepsrichting, zijn studenten minder of zelfs niet gemotiveerd voor rekenen. Hanraets gaat in zijn workshop verder in op de rekenmotivaties van studenten.

WORKSHOP 11 • 11.15 - 12.15

Rekenen met digitale leermiddelen. Effect van een elektronische leeromgeving op motivatie en leerresultaat. Bart Voshol (Deltion College) Omschrijving: In dit onderzoek is gekeken naar het effect van digitale leermiddelen op de motivatie en resultaten van tweedejaars mbo-studenten ‘Verf- en Applicatietechniek’. Het onderzoek maakt deel uit van een groter onderzoek om onderwijsbehoeften van verschillende niveaugroepen te duiden. In zijn workshop gaat Bart Voshol met name in op het effect van digitale leermiddelen op motivatie en resultaat, waarbij eveneens de veranderende rol van de docent ter sprake komt.

WORKSHOP 12 • 11.15 - 12.15

Sport motiveert!? Curriculum in topsportcontext voor risicojongeren. Marieke Fix (Landstede) Omschrijving: Vier mbo-instellingen hebben een curriculum ontworpen voor risicojongeren (met een hoge kans op voortijdig schoolverlaten). Doel: toeleiding naar een nieuwe opleiding of werk. Bijzonder aan deze curricula is dat ze plaatsvinden in een topsportcontext zoals een voetbalstadion of topsporthal. Marieke Fix onderzocht de typische kenmerken van de vier ontwikkelde curricula. In haar workshop bespreekt Fix de successen van onderwijs in een topsportcontext en hoe dit project kan bijdragen aan het verminderen van voortijdig schoolverlaten.

WORKSHOP 13 • 11.15 - 12.15

Wat is eigenlijk de vraag? Goede vraagarticulatie als vertrekpunt bij praktijkonderzoek. Monique Ridder (Hogeschool Windesheim), Elly de Bruijn (Universiteit Utrecht) & Liesbeth Baartman (Hogeschool Utrecht) PAGINA TWAALF

12 NOVEMBER 2015

Omschrijving: Een praktijkgericht onderzoek begint met het signaleren van een praktijkprobleem in de school en het formuleren van een geschikte onderzoeksvraag herkenbaar voor de praktijk. Dat is minder eenvoudig dan het lijkt. In deze workshop gaan deelnemers met vraagarticulatie aan de slag om een praktijkprobleem in kaart te brengen en te vertalen naar een praktijkrelevante onderzoeksvraag. Zij krijgen inzicht in het waarom en waartoe van het onderzoek op basis waarvan je een relevante onderzoeksvraag kunt opstellen, die je op een goede manier kunt onderzoeken en die bruikbare resultaten oplevert. Het is een ondersteunende, actieve workshop over (leren) onderzoek doen.

WORKSHOP 14 • 11.15 - 12.15

Het herkennen van beweegtalent door mbo CIOS/Sb studenten. Aansluiting Talentherkenning bij opleidingen. Saskia Torn Broers (Graafschap College) Omschrijving: Saskia Torn Broers wil onderzoeken hoe haar Talentherkenningsprogramma aansluit bij andere opleidingen en wensen inventariseren over talentontwikkeling binnen bewegingslessen. Zij wil graag tips van deelnemers over die aansluiting met andere opleidingen. Ook wil ze feedback op haar Talentherkenningsprogramma om dit verder te verbeteren.

WORKSHOP 15 • 11.15 - 12.15

Multisectorale onderzoeksomgeving. Mbo/hbo-studenten binnen een Europees centrum voor mentoring. Szilvia Simon (Friesland College) Omschrijving: Het MentorProgramma Friesland moet een leer- en onderzoeksomgeving worden voor mbo en hbo in Friesland. Met haar onderzoek wil Simon bijdragen aan kennisverwerving en conceptontwikkeling ten behoeve van het expertisecentrum. Zij wil graag feedback over vinden van de juiste onderzoeksfocus en een passende onderzoeksmethode.

PAGINA DERTIEN


13.30 - 14.30


TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

16

RIM: ruimtelijk inzicht in de metaal. Ruimtelijk inzicht en motivatie vergroten.

Felix Kruese

Graafschap College

17

Co-creatie bij curriculumontwerp. Hybride werkplaatsleeromgeving voor crossmediale opleidingen.

Eugene van Wijk en Hans de Vries

ROC van Twente en Saxion.

18

Kiezen ván en óp niveau. Studenten helpen het juiste opleidingsniveau te kiezen.

Herman Kruis en Peter den Boer

ROC West-Brabant

19

De docent als e-coach. Verbeteren van ouderbetrokkenheid.

Annette van Liere

ROC van Twente

20

Praktijkonderzoek op de kaart. Ervaringen van het ID College.

Erica Wijnands en Kathinka Groenink

ID College

21

Succesvol samenwerken met het bedrijfsleven. Samen goed gekwalificeerd personeel opleiden.

Mireille Aalfs

ROC Midden Nederland

22

Professionele dilemma’s. Kansen voor opleiders in een hybride leeromgeving.

Lotte van Hal en Irma Gelderblom

Landstede

23

Docententeam als leergemeenschap. Factoren en interventies die invloed hebben op het ontwikkelproces.

Bart Zandvliet

Nova college

24

SLIMme leermechanismen. Hoe leren docenten in samenwerkingsrelaties?

Wim Schuitema en Ton Bruining

Scalda en KPC Groep

PAGINA VEERTIEN

12 NOVEMBER 2015

NR.

TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

25

Doet goed voorbeeld goed volgen? Effect van voordoen en expliciteren op zelfsturend leren.

Jolanda Cuijpers en Marielle den Otter

ROC de Leijgraaf

26

Teamleren stimuleren. Effectieve interventies voor samenwerkende docenten.

Angela Bults

ROC van Amsterdam

27

Beter projectonderwijs. Naar een hoger rendement en meer tevredenheid.

Erik de VriesGonggrijp

Horizon College

28

Nederlands leren, integraal proberen! Ondersteuning van de taalzwakke student.

Christian de Kraker

Alfa College

29

Wat kan de master docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs? Succesfactoren en knelpunten.

Cees den Hartog, Marjanne Hagedoorn en Marielle Kuijper

Deltion College, Landstede en Windesheim

30

Studentenbetrokkenheid: Inzet van pedagogisch actierepertoire en interpersoonlijk docentgedrag.

Martijn Broers

Scalda

Grijs


Grijs


Roze


PAGINA VIJFTIEN


13.30 - 14.30


RIM: ruimtelijk inzicht in de metaal. Ruimtelijk inzicht en motivatie vergroten. Felix Kruese (Graafschap College) Omschrijving: Met zijn ontwerponderzoek wil Felix Kruese het verwerven van ruimtelijk inzicht door studenten vergemakkelijken. Op basis van observaties en interviews met studenten, docenten en praktijkopleiders heeft hij RIM ontworpen: Ruimtelijk Inzicht in Metaal. Met RIM maken studenten op zoveel mogelijk manieren gebruik van hun zintuigen om hun ruimtelijk inzicht te vergroten en de kennis beter te laten beklijven. RIM is ook vertaald naar RIB: Ruimtelijk Inzicht in de Bouw. Kruese vertelt in zijn workshop alles over het product dat hij heeft ontwikkeld.

WORKSHOP 17 • 13.30 - 14.30

Co-creatie bij curriculumontwerp. Hybride werkplaatsleeromgeving voor cross-mediale opleidingen. Hans de Vries (Saxion) & Eugene van Wijk (ROC van Twente) Omschrijving: Opleidingen kunnen vaak onvoldoende inspelen op de snel veranderende ontwikkelingen, technologieën en toepassingen van de mediawereld. Het cross-mediale innovatieproject levert een duurzaam en hybride opleidingscurriculum op in de vorm van een productiehuis: een werkplaatsleeromgeving voor studenten. De onderzoekers hebben het programma geanalyseerd en geëvalueerd en delen hun bevindingen in deze workshop.

PAGINA ZESTIEN

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 18 • 13.30 - 14.30

Kiezen ván en óp niveau. Studenten helpen het juiste opleidingsniveau te kiezen. Herman Kruis en Peter den Boer (ROC West-Brabant) Omschrijving: Op het Johan Cruyff College van het Zoomvliet College voor economie en administratie (onderdeel van ROC West-Brabant) schatten veel studenten de combinatie van sport en opleiding te rooskleurig in. Hoe kunnen we de studenten helpen het juiste niveau te kiezen? Peter den Boer onderzocht of een ingezette oplossing en de geboden begeleiding voldoende blijken en hoe studenten hun keuze na een half jaar ervaren. Het experiment bleek een succes. Over dit succes en mogelijke vervolgstappen zal Peter den Boer het in zijn workshop hebben.

WORKSHOP 19 • 13.30 - 14.30

De docent als e-coach. Verbeteren van ouderbetrokkenheid. Annette van Liere (ROC van Twente) Omschrijving: ROC van Twente wil samen met docenten meer ervaring opdoen met ouderbetrokkenheid en voert het experiment uit: de docent als e-coach van mbo-studenten en ouders, om ouderbetrokkenheid te vergroten. Doel is om inzicht te verkrijgen in de relatie tussen ouderbetrokkenheid en het voorkomen van schooluitval. Annette van Liere gaat in haar workshop in op de gepleegde interventies, de opgeleverde producten en de voorlopige resultaten.

PAGINA ZEVENTIEN


WORKSHOP 20 • 13.30 - 14.30

Praktijkonderzoek op de kaart. Ervaringen van het ID College. Kathinka Groenink & Erica Wijnands (ID College) Omschrijving: Hoe kun je praktijkgericht onderzoek en een onderzoekende houding bij docenten stimuleren? Op basis van hun onderzoek over de verbetering van studentmotivatie, docentmotivatie en verbinding met andere studieonderdelen gaan Kathinka Groenink en Erica Wijnands tijdens hun workshop vooral het gesprek aan over deze vraag.

WORKSHOP 21 • 13.30 - 14.30

Succesvol samenwerken met het bedrijfsleven. Samen goed gekwalificeerd personeel opleiden. Mireille Aalfs (ROC Midden Nederland) Omschrijving: De samenwerking tussen ROC Midden Nederland en het bedrijfsleven vindt onder andere plaats in adviesraden: een overlegorgaan met vertegenwoordigers vanuit bedrijfsleven en onderwijs. Mireille Aalfs analyseerde de samenwerking, gedeelde ambities, individuele belangen en het werkniveau van de deelnemers aan de adviesraad. Haar aanbevelingen voor succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven deelt ze in deze workshop.

WORKSHOP 22 • 13.30 - 14.30

Professionele dilemma’s. Kansen voor opleiders in een hybride leeromgeving. Lotte van Hal & Irma Gelderblom (Landstede) Omschrijving: In dit onderzoek is gekeken naar wat het verbinden van werken leerprocessen van studenten in een hybride leeromgeving vraagt van de professionaliteit van opleiders. Het heeft geleid tot een aanpak die de professionele dialoog tussen opleiders een prominente plek geeft in het team. Lotte van Hal en Irma Gelderblom delen in deze workshop aanbevelingen om de professionele dialoog op gang te brengen en in gang te houden.

PAGINA ACHTTIEN

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 23 • 13.30 - 14.30

Docententeam als leergemeenschap. Factoren en interventies die invloed hebben op het ontwikkelproces. Bart Zandvliet (Nova College) Omschrijving: Docenten en docententeams moeten zich steeds meer verantwoorden en professionaliseren. Een goede manier om daarmee om te gaan, is het docententeam te ontwikkelen tot leergemeenschap. Op basis van literatuuronderzoek en interviews zijn een teamvisie en een gemeenschappelijke pedagogische aanpak gecreëerd. Bart Zandvliet vertelt in deze workshop over de gepleegde interventies en hoe deze bijdragen aan de professionele ontwikkeling van het docententeam als leergemeenschap.

WORKSHOP 24 • 13.30 - 14.30

SLIMme leermechanismen. Hoe leren docenten in samenwerkingsrelaties? Wim Schuitema (Scalda) en Ton Bruining (KPC Groep) Omschrijving: ROC Scalda startte het innovatieproject SLIM: Samenwerkend leren is meesterschap. Doel was het ontwikkelen van een systematische samenwerkingsmethodiek tussen onderwijs en bedrijfsleven en het beter afstemmen van het onderwijsaanbod op de vragen uit het bedrijfsleven. Wim Schuitema en Ton Bruining hebben een aantal docenten uit het SLIM-project gevolgd. Zij gaan nader in op vier leermechanismen: hoe kunnen deze worden ingezet door schoolorganisaties om de samenwerking met bedrijven vorm te geven in een professionele leeromgeving?

WORKSHOP 25 • 13.30 - 14.30

Doet goed voorbeeld goed volgen? Effect van voordoen en expliciteren op zelfsturend leren. Jolanda Cuijpers & Marielle den Otter (ROC de Leijgraaf) Omschrijving: Dit onderzoek gaat over het effect van ‘modeling’ (voordoen) en ‘articulation’ (expliciteren) door docenten. Stimuleert dit de ontwikkeling van zelfsturende leervaardigheden van studenten? Modeling en articulation blijken goede handvatten voor de docent om een goede balans tussen sturing en zelfsturing te bereiken. Tijdens de workshop gaan de onderzoekers verder in op de effecten van modeling en articulation. PAGINA NEGENTIEN


WORKSHOP 26 • 13.30 - 14.30

Teamleren stimuleren. Effectieve interventies voor samenwerkende docenten. Angela Bults (ROC van Amsterdam) Omschrijving: In dit onderzoek is gekeken naar wat bruikbare interventies zijn om het teamleren te stimuleren. Op basis van literatuuronderzoek, (focusgroep) interviews en vragenlijsten onderzocht Bults wat een team effectief maakt, in welke mate teamleren al voorkomt en wat de behoeftes van team en management zijn. Zij gaat in haar workshop in op de criteria voor een goede interventie om teamleren te stimuleren.

WORKSHOP 27 • 13.30 - 14.30

Beter projectonderwijs. Naar een hoger rendement en meer tevredenheid. Erik de Vries-Gonggrijp (Horizon College) Omschrijving: Hoe kan projectonderwijs verbeterd worden qua begeleidingsstructuur, werkwijze en beoordelingswijze, met als doel een toename van de tevredenheid van de leerlingen en het rendement van het projectonderwijs? Deze vraag staat centraal in het onderzoek van Erik de Vries-Gonggrijp. Hij gaat tijdens de workshop uitgebreid in op de door hem ontwikkelde werkwijze.

WORKSHOP 28 • 13.30 - 14.30

Nederlands leren, integraal proberen! Ondersteuning van de taalzwakke student. Christian de Kraker (Alfa College) Omschrijving: Vanuit betrokkenheid bij de ‘Werkgroep Vluchtelingen in het mbo’ deelt Christian de Kraker zijn passie en inzichten over onderzoek naar vluchtelingen in het mbo. Het onderzoek dat hij in deze workshop presenteert is het stimuleren van taalbewust beroepsonderwijs onder vakdocenten aan vluchtelingstudenten. Deze studenten kampen met een taalachterstand, waardoor ze niet makkelijk kunnen doorstromen in het mbo.

PAGINA TWINTIG

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 29 • 13.30 - 14.30

Wat kan de master docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs? Succesfactoren en knelpunten. Cees den Hartog (Deltion College), Marjanne Hagedoorn (Landstede) en Marielle Kuijper (Windesheim) Omschrijving: Deze workshop gaat over de manier waarop de school tot nu toe de masterdocent positioneert op de juiste plek in de school en hoe de school gebruik maakt van onderzoek, uitgevoerd in het kader van de opleiding. Er wordt stilgestaan bij de succesfactoren en de knelpunten. Ook zal er ruimte zijn voor discussie en het uitwisselen van ervaringen vanuit de vraag: wat kan de master-docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs?

WORKSHOP 30 • 13.30 - 14.30

Studentenbetrokkenheid: Inzet van pedagogisch actierepertoire en interpersoonlijk docentgedrag. Martijn Broers (Scalda) Omschrijving: Met zijn onderzoek wil Martijn Broers een bijdrage leveren aan het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Hoe kan met beter interpersoonlijk docentgedrag de studentbetrokkenheid worden vergroot? Tijdens zijn presentatie wil Broers vooral input van de deelnemers om zijn onderzoeksvragen scherper te formuleren. Ook wil hij graag feedback op de onderzoeksmethode en de onderzoeksinstrumenten.

PAGINA EENENTWINTIG


14.45 - 15.45


TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

31

Groei door professionele verbinding. Samen professionaliseren in een opleidingsteam.

Karin Gehrels

Drenthe College

32

Juist beslissen tijdens het praktijkexamen. Factoren die een rol spelen in de beoordeling van de proeve van bekwaamheid.

Rianne BoehmerBanning

ROC A12

33

Betrouwbaar en valide. Beter beoordelen van werkplekleren.

Paulien Knol

Horizon College

34

Korte intensieve internationale mbo-uitwisselingen. Het effect op de persoonlijkheid gemeten.

Martha Vreijsen

Horizon College

35

Strategisch lezen voor studie en beroep. Leesvaardigheid van bbl-studenten vormgeven.

Georgia Vasilaras en Edith Vissers

ROC de Leijgraaf en KPC Groep

36

Wat zegt de professional zelf? Docenten vo en mbo over professionaliseren en teamleren.

Carin Hogenbirk, Klaas Keizer en Pim Hulsman

Noorderpoort en Eridanos

37

Differentiatie in de rekenles. Verbetering van het rekenonderwijs in het mbo.

Giel Hanraets, Suzanne Verveer, Monica Wijers en Vincent Jonker

ROC Midden Nederland, ROC Albeda College en UU

38

Serious gaming. Verbetering van communicatieprocessen bij ict-studenten.

Tom Hogendoorn

Nova College

PAGINA TWEEENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

NR.

TITEL PRESENTATIE

DOOR

ORGANISATIE

39

Talentontwikkeling van docenten. Katalysator voor krachtgerichte begeleiding van studenten.

Mieke Haverkort

Sint Lucas

40

Digitalisering in het werkveld. Bijblijven met je onderwijscurriculum.

Angelique van Balen en Manon Osterop

Nova College

41

Samenwerken aan werkplekleerbegeleiding. Onderzoek naar kritische succesfactoren.

Richard Voss

ROC Friesland College

42

Coachen binnen Landstede. Effecten en randvoorwaarden van coachen.

Jantje Timmerman en Sandra Brandenburg

Landstede

43

Vrij lezen op mbo en hbo. Gezamenlijk onderzoek om de onderwijspraktijk te verbeteren.

Erna van Koeven, Frank Schaafsma en Yvonne Leeman

Windesheim en Deltion College

44

Leren en werken verbinden. Van verstandshuwelijk naar liefdesrelatie.

Erna de Wolffter Beek

Albeda College

45

Van voorbereidend naar beroepsopleidend? Wereldoriëntatie implementeren in het curriculum.

Leonie Gaikemavan Randen

Alfa College

Grijs


Wit


Paars


PAGINA DRIEENTWINTIG


14.45 - 15.45


Groei door professionele verbinding. Samen professionaliseren in een opleidingsteam. Karin Gehrels (Drenthe College) Omschrijving: Met haar onderzoek wil Karin Gehrels een bijdrage leveren aan professionaliseren van de docenten van een opleidingsteam door middel van samenwerkend leren. Met video-opnames van lessen en intervisiebijeenkomsten wordt samen gewerkt aan het eigen handelen voor de klas. Zij vertelt in de workshop over haar ervaringen met het professionaliseringstraject en doet aanbevelingen voor vervolgstappen.

WORKSHOP 32 • 14.45 - 15.45

Juist beslissen tijdens het praktijkexamen. Factoren die een rol spelen in de beoordeling van de proeve van bekwaamheid. Rianne Boehmer-Banning (ROC A12) Omschrijving: Het oordeel van praktijkexaminatoren moet deskundig en betrouwbaar zijn. Boehmer-Banning deed onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van de beslissingen van de praktijkexaminatoren tijdens de proeve van bekwaamheid. In haar workshop gaat zij in op factoren die een rol spelen in de beoordeling, om zo de kwaliteit van de examenbeslissingen te verhogen.

PAGINA VIERENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 33 • 14.45 - 15.45

Betrouwbaar en valide. Beter beoordelen van werkplekleren. Paulien Knol (Horizon College) Omschrijving: Dit onderzoek richt zich op het ontwerp van een betrouwbaar en valide instrument om het werkplekleren van tweedejaars studenten te beoordelen. Zij gaat in haar workshop in op de geleerde lessen van haar onderzoek, die ze heeft verwerkt in een aantal aanbevelingen en een stappenplan voor het maken van een competentiematrix als hulpmiddel voor een betrouwbare beoordeling.

WORKSHOP 34 • 14.45 - 15.45

Korte intensieve internationale mbo-uitwisselingen. Het effect op de persoonlijkheid gemeten. Martha Vreijsen (Horizon College) Omschrijving: Martha Vreijsen onderzocht het effect van een intensieve internationale uitwisseling op de persoonlijkheidsaspecten Openheid, Vriendelijkheid en Emotionele Stabiliteit, vanuit het perspectief van studenten èn van ouders. De effecten zijn groot. Vreijsen gaat in haar workshop in op de resultaten en de mogelijke gevolgen voor studenten. Minder vakantie en veel meer internationale contacten tijdens een uitwisseling. Een week is voldoende.

PAGINA VIJFENTWINTIG


WORKSHOP 35 • 14.45 - 15.45

Strategisch lezen voor studie en beroep. Leesvaardigheid van bbl-studenten vormgeven. Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) & Edith Vissers (KPC Groep) Omschrijving: Hoe kan strategisch lezen worden vormgegeven? Naast het effect van een door de onderzoekers ontwikkelde interventie op de leesvaardigheid van studenten is ook gekeken naar professionele ontwikkeling van docenten en de werkbaarheid van de interventie. De resultaten worden in de workshop gepresenteerd. Tijdens de workshop komen ook de dilemma’s aan bod die je tegenkomt bij het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek in het mbo.

WORKSHOP 36 • 14.45 - 15.45

Wat zegt de professional zelf? Docenten vo en mbo over professionaliseren en teamleren. Carin Hogenbirk (Noorderpoort), Klaas Keizer & Pim Hulsman (Eridanos) Omschrijving: Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de ‘binnenkant’, door aan docenten zelf te vragen welke betekenis zij toekennen aan professionalisering en teamleren en hoe zij het effect van teamleren beoordelen in relatie tot de ontwikkeling en prestaties van leerlingen. De onderzoekers doen in hun workshop aanbevelingen om teamleren vooral maatwerk te laten zijn.

WORKSHOP 37 • 14.45 - 15.45

Differentiatie in de rekenles. Verbetering van het rekenonderwijs in het mbo. Giel Hanraets (ROC Midden Nederland), Suzanne Verveer (ROC Albeda College), Monica Wijers & Vincent Jonker (UU) Omschrijving: Hoe kunnen mbo-instellingen hun rekenonderwijs versterken en de resultaten verbeteren? De onderzoekers gaan in deze workshop nader in op een scholingstraject over het model van interne convergerende differentiatie en op andere praktische hulpmiddelen die het onderzoek heeft opgeleverd, zoals ontwerpen voor gedifferentieerde rekenlessen.

PAGINA ZESENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

WORKSHOP 38 • 14.45 - 15.45

Serious gaming. Verbetering van communicatieprocessen bij ict-studenten. Tom Hogendoorn (Nova College) Omschrijving: Kan serious gaming helpen bij de communicatieve vaardigheden van ict-studenten? Er wordt gewerkt an een oplossing in de vorm van SLEM: Serious games voor Leren en Examineren in het Mbo. De uitkomsten van een gebruikersonderzoek zijn gebruikt om de game verder te verbeteren. In zijn workshop deelt Tom Hogendoorn de uitkomsten van het evaluatieonderzoek: heeft serious gaming invloed op de leerresultaten van de studenten?

WORKSHOP 39 • 14.45 - 15.45

Talentontwikkeling van docenten. Katalysator voor krachtgerichte begeleiding van studenten. Mieke Haverkort (SintLucas) Omschrijving: Het traject ‘Pedagogische Tact’ werd in eerste instantie ingezet om docenten verder te professionaliseren in pedagogisch-didactisch handelen. De benadering van studenten door docenten is verschoven van probleemgericht naar krachtgericht. De resultaten van het onderzoek - die gedeeld worden in deze workshop - zijn te gebruiken voor persoonlijke ontwikkeling van docenten en voor het beter matchen van rollen en taken met talenten van docenten door de schoolleiding.

WORKSHOP 40 • 14.45 - 15.45

Digitalisering in het werkveld. Bijblijven met je onderwijscurriculum. Manon Osterop & Angelique van Balen (Nova College) Omschrijving: Hoe kunnen opleidingen hun curriculum up-to-date houden, in lijn met de digitale ontwikkelingen in het werkveld? Osterop en Van Balen geven in hun workshop een reeks aanbevelingen voor scholen om op de hoogte te blijven van recente ontwikkelingen op het gebied van digitalisering in het werkveld. Ook delen ze hun ervaringen over de lessenserie die zij ontwikkeld hebben.

PAGINA ZEVENENTWINTIG


WORKSHOP 41 • 14.45 - 15.45

Samenwerken aan werkplekleerbegeleiding. Onderzoek naar kritische succesfactoren. Richard Voss (ROC Friesland College) Omschrijving: Wat zijn de kritische succesfactoren in de begeleiding bij werkplekleren? Op basis van literatuuronderzoek en interviews met begeleiders, toekomstige docenten en het managementteam destilleerde Richard Vos overkoepelende factoren als faciliteiten, deskundigheid en de juiste match en betrokkenheid. Voss maakt ons in zijn workshop, naast deze succesfactoren, ook deelgenoot van de verdere innovaties en interventies die zijn ingezet op basis van zijn onderzoek.

WORKSHOP 42 • 14.45 - 15.45

Coachen binnen Landstede. Effecten en randvoorwaarden van coachen. Sandra Brandenburg & Jantje Timmermans (Landstede) Omschrijving: Hoe kan de tevredenheid van studenten bij Landstede over coaching worden behouden en verbeterd? En hoe tevreden zijn de coaches over de inhoud en randvoorwaarden van coaching? Aanbevelingen uit het onderzoek zijn het beter gebruiken van leermiddelen en materialen voor coaching en dit stimuleren door extra ondersteuning van coaches en het houden van instructiebijeenkomsten. Ook wordt de input van het onderzoek gebruikt in de nieuwe teamplannen. De onderzoekers delen de geleerde lessen in hun workshop.

WORKSHOP 43 • 14.45 - 15.45

Vrij lezen op mbo en hbo. Gezamenlijk onderzoek om de onderwijspraktijk te verbeteren. Erna van Koeven & Yvonne Leeman (Hogeschool Windesheim) & Frank Schaafsma (Deltion College) Omschrijving: Met dit onderzoek willen mbo- en hbo-docenten samen onderzoekend de onderwijspraktijk verbeteren. Focus van het onderzoek: hoe kan vrij lezen worden vormgegeven en ingebed in het curriculum, zodat het motiverend is en bijdraagt aan de leesontwikkeling en persoonlijke en sociale ontwikkeling? Welke organisatorische aspecten zijn nodig ter ondersteuning en PAGINA ACHTENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

ontwikkeling van de leraren bij vrij lezen? In deze workshop gaan de onderzoekers niet zozeer in op de inhoudelijke aspecten van het onderzoek, maar juist op het samen onderzoeken door mbo- en hbo-docenten.

WORKSHOP 44 • 14.45 - 15.45

Leren en werken verbinden. Van verstandshuwelijk naar liefdesrelatie. Erna de Wolff-ter Beek (Albeda College) Omschrijving: Wat zijn de leeropbrengsten van een leerontwerp waarbij leren en werken met elkaar zijn verweven? Deze vraag wil Erna de Wolff-ter Beek beantwoorden in haar onderzoek. In haar presentatie wil zij graag feedback op de keuze van de onderzoeksinstrumenten. Adviezen om prestatie-indicatoren voor Verzorgende uit te werken in vragenlijsten zijn ook welkom.

WORKSHOP 45 • 14.45 - 15.45

Van voorbereidend naar beroepsopleidend? Wereldoriëntatie implementeren in het curriculum. Leonie Gaikema-van Randen (Alfa College) Omschrijving: Leonie Gaikema wil onderzoek doen naar de lessen wereldoriëntatie die in het vmbo worden gegeven, maar in het mbo niet meer. Mbo-studenten die willen doorstromen naar de pabo of aanverwante hbo-opleidingen zijn hierdoor soms niet toelaatbaar. Op het Alfa College, opleiding Onderwijsassistent, is vorig jaar een pilot gestart met workshops rondom wereldoriëntatie. Gaikema wil onderzoeken of het haalbaar is om deze lessen vanaf het eerste jaar aan te bieden. Het onderzoek zit nog een voorstadium van verzamelen van informatie. Alle feedback op het onderwerp en tips voor de aanpak zijn welkom.

PAGINA NEGENENTWINTIG


NOTITIES 12 NOVEMBER 2015

PAGINA DERTIG

12 NOVEMBER 2015

PAGINA EENENDERTIG

MBO Onderzoeksdag 12 NOVEMBER 2015 CONTACT E: W:

[email protected] www.mboonderzoeksdag.nl @mbonderzoeksdag

PARTNERS De Mbo Onderzoeksdag 2015 is een gezamenlijk initiatief van Deltion College, Landstede, Windesheim en ecbo.

www.mboonderzoeksdag.nl

PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015

Recommend Documents