PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE
VELON Congres, Papendal, Arnhem, 26 & 27 maart 2015 Lysbeth Jans, Wim Lauwers, Lode Vermeersch, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul
LERARENOPLEIDINGEN
Leerkracht
Leeftijd lln
Instelling + duur
Diploma
Toelichting
Leerkracht kleuter onderwijs
3j->6j
Geïntegreerde lerarenopleiding aan hogescholen
Professionele bachelor
Leerkracht lager onderwijs (onderwijzer)
6j->12j
Vakkennis en pedagogische vaardigheden in één curriculum.
Leerkracht lagere jaren secundair onderwijs voor 2 onderwijsvakken
12j->16j
Als master na master
Extra jaar voor Bewijs van pedagogische bekwaamheid (aggregatie)
Duur = 3 jaar
Leerkracht hogere jaren secundair onderwijs 15j -> 18j voor 2 onderwijsvakken
Specifieke lerarenopleiding (SLO) aan faculteiten universiteit Duur = 1 jaar
Leerkracht
Leeftijd lln
Instelling lerarenopleiding + duur
Diploma
Toelichting
Leerkracht basisonderwijs (Groep 1 tot groep 8)
4j -> 12j
PABO (Pedagogische academie voor het basisonderwijs (4 jaar)
Bachelor
Didactiek, vakkennis & stage
Voortgezet onderwijs: -Onderbouw van HAVO & VWO (1->3 jaar) - hele VMBO en MBO
12 -> 16j
HBO lerarenopleidingen (4 jaar)
2de graadsbevoegdheid (‘bachelor of education’)
Didactiek, vakkennis & stage
Voortgezet onderwijs: -Bovenbouw HAVO en VWO
15j->18j jarige
Universiteit (1 jaar na je universitaire master)
1ste graadsBevoegdheid (‘Master of education’)
Gelijkaardige indeling (VWO, HAVO ~ASO…), met een Kunstsecundair Onderwijs (VL) ~ Kunstonderwijs (NL) Leerkracht basisonderwijs geeft bijna alle vakken (taal, beeld, wiskunde, muziek…) Leerkracht secundair / voortgezet onderwijs kiest 1 of 2 onderwijsvakken
Ons onderzoek
Geïntegreerde lerarenopleidingen (~PABO en HBO lerarenopleidingen)
ONDERZOEK VRAGEN EN KADER
Op welke manier doceren de docenten in de lerarenopleidingen cultuuronderwijs? Hoe kan dat (beter)? Integratie in de vakcontext? Hoe vakdidactiek verrijken?
Cultuurtheorie: ‘Cultuur in de Spiegel’ (B. van Heusden) Breed cultuurbegrip: cultuur is een cognitief proces van betekenisgeving
wat is en hoe werkt cultuur?
cultuuronderwijs = gericht op vaardigheden bij leerling (subject, niet object) cultuuronderwijs heeft als doel: werken aan het cultureel bewustzijn door reflecteren op het culturele proces
“Een nieuwe bril om naar het eigen onderwijs te kijken, en de eigen vooronderstellingen over dat onderwijs te bevragen!”
LICHAAM
SYMBOLEN
WAARNEMEN
VOORWERPEN
TAAL
ANALYSEREN
Met welke didactiek?
VERBEELDEN
CONCEPTUALISEREN
ONDERZOEK METHODE
Professionaliteit Leren Gemeenschap
Tekst cultuurdidactiek Cultuurtheorie ‘Cultuur in de Spiegel’ Cultuurdidactiek
Good practices (lesvoorbeelden online) Professionaliseri ngsmaterialen
Centrale PLC (= de projectgroep) 4 decentrale docenten-PLC’s (1 per lerarenopleiding) 4 studenten-PLC’s
Ondersteunend en gedeeld
leiderschap
Gedeelde waarden en visie Collaboratief leren en toepassen
Gedeelde praktijk Ondersteunende voorwaarden
ONDERZOEK ONTWERPKADER
Beeldgericht:
Taalgericht:
Poster
Rollenspel
Kaartanalyse
Presentatie
Artistiek product
Discussie
Website
Interview
Fotoanalyse
Argumentatie
Mindmap
Reconstructie
Tijdslijn
Filosofisch gesprek
…
Waardebepaling Vergelijking …
• Doel: betekenis geven aan Europese verzorgingsstaat Doelen
• Onderwerp: Europa • Culturele Vaardigheid: verbeelden Lesconcept • Cultuurdragers: grafische tekens (landkaart - symbolen)
• Eindopdracht: wereldkaart van eigen wereldbeeld • Input:wereldkaarten analyseren en verbeelden Lesontwerp • Opbouw: voorbeelden – symbolen - stappenplan – verschillende beeldaspecten
Reflectie
• Verklaring beeldvorming in plenum. • Benoemen van bouwstenen creatieve verwerking.
Wereldkaart van Ptolemaeus
Enkele voorbeelden: Studenten denken na over een
beeld
dat hun thema weergeeft
Flexibel stappenplan
Compositie: welke plaats krijgt ieder continent?
Grootte: Hoe groot is ieder continent? (blanco kaarten in verschillende grootte)
Kleurensymboliek.
Verhoudingen: pijlen, smileys, grafieken, citaten, …
TERUGBLIK PLC WERKING DOOR DE DOCENTEN
Ondersteunend en gedeeld
leiderschap
Gedeelde waarden en visie Collaboratief leren en toepassen
Gedeelde praktijk Ondersteunende voorwaarden
We konden gericht werken in een informele sfeer. We hebben erg efficiënt gewerkt door de goed voorbereide sessies.
Goed leiderschap past zich aan de groep aan. Bij ons is het kameraadschappelijke zeer belangrijk.
Er was te weinig interesse van de schoolleiding
Ik was vooral benieuwd naar hoe je cultuureducatief kunt werken binnen nietmuzische vakken.
Het kader is niet echt gemakkelijk, maar biedt een houvast, zodra je ermee vertrouwd bent.
Ik merkte dat ik nooit iets deed met waarnemen.
Het leidde bij mij tot een andere lesopbouw.
Ik gebruik literatuur of muziek, maar nooit eerder was ik vertrokken van beeldende kunst. Dat doe ik nu wel.
Uit tegenspraak leer je het meeste.
Het levert veel meer op dan een gewone teamvergadering. Omdat we allemaal over één ding konden nadenken.
Blijkbaar kunnen we elkaar toch wel inspireren.
De feedback kan de ontbrekende schakel zijn bij je eigen voorbereiding, je eigen ideeën.
Werkt beter dan traditionele bijscholing. Kan zeker ook voor andere thema’s gebruikt worden.
Van studenten: ‘Komt lesinhoud niet in gedrang?’
‘Didactisch kader voor lesontwerp geeft houvast’ ‘Leerkracht als cultuurparticipant betekent meer als ik dacht’
Van PLC begeleiders: ‘Zij kunnen het verschil maken!’ Moeilijkheid: dubbele rol in PLC: begeleider – beoordelaar
Nood bij studenten: creatieve ideeën en diepgaande reflectie met
leerlingen.
MESSAGES TO TAKE HOME
