Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB
Een systematische review van de kosteneffectiviteit van bevolkingsonderzoek naar baarmoederhals‐, borst‐, en dikkedarmkanker in Europa Lore Pil Maaike Fobelets Koen Putman Lieven Annemans
Doelstellingen • Nagaan wat de “evidence” is omtrent de kosteneffectiviteit van bevolkingsonderzoek in de drie domeinen • Nagaan van de randvoorwaarden voor kosteneffectiviteit
Methodiek • Gepubliceerde studies 2009‐2013 • Vijf databanken • Zoektermen: – breast/colorectal/cervical cancer OR breast/colorectal/cervical neoplasm – early detection of cancer OR early diagnosis OR cancer screening – cost‐benefit analysis or cost‐effectiveness and quality‐adjusted life year.
• Twee researchers onafhankelijk van elkaar
Methodiek (2) Inclusie criteria Studie populatie = average risk adults Opportunistische of systematische screening
Exclusie criteria Indien niet Europees, Australisch noch Canadees Indien gebaseerd op systematische review (geen detail v.d. modaliteiten)
Comparator = geen screening of de huidige screeningsmethode
Indien enkel klinische data
Kosteneffectiviteit is gerapporteerd
Indien specifieke studie populatie met hoger kanker risico (vb. genetisch)
•
Kwaliteitsbeoordeling studies – via CHEC‐list + kwotering van kwaliteit *
•
Omzetting van resultaten naar € 2013 (via wisselkoers van 2013 en index) ** * Evers et al, 2005: GRADE working group, 2011 ** ECB , 2013; Centraal Bureau voor Statistiek, 2013
Cost
Kosteneffectiviteit screening Current approach
Health effect (QALYs) ICER = incremental cost‐effectiveness ratio = netto kost / netto effect Annemans L. Health economics for non‐economists. AcademiaPress, 2008
6
Waar ligt de grens? Drie benaderingen • Historisch +/‐ 50.000$ per QALY: = Kosteneffectiviteit van behandeling van dialysepatiënten (+/‐ 200.000$ om +/‐ 4 QALYs te winnen) • Desaigues en coll. (2007): €40.000 per Healthy Life Year (for EU25 countries) • WHO: BBP per capita (bv. België 2012 = €35.000)
Resultaten borstkanker (per 1000) Opp. M/2y; 50‐69 (2) +/‐
€ 900
M/1y; 40‐74 (1) ‐
€ 800 € 700 Kost (€) in ‘000
€ 600 M/1y; 45‐69 (1) ‐
€ 500
Syst M/2y; 50‐69 (2) +/‐
€ 400 M/2y; 45‐74 (1) ‐
€ 300
M/2y; 45‐69 (1) ‐
€ 200
M/2y; 50‐69 (1) ‐ M/3y; 50‐70 (4) +
€ 100
M/3y; 47‐49 (3) ++
€0 0
10
20
30
QALY
40
50
60
70
Resultaten dikkedarmkanker (per 1000) € 1.200 € 1.000
Kost (€) in ‘000
iF/1y; 50‐75; (2)+++
gF/1y; 50‐75; (2)+++
Cl/10y; 50‐75; (2) +++
€ 800 Cl/10y; 50‐75; (3) +
€ 600
iF/1y 45‐80 (6)++
iF/1y; 50‐75 (3) +
€ 400
iF/2y; VC/10y; iF/2y gF/2y; iF/2y; FSIG 50‐75 (3) + 50‐74 50‐75 (4)+/‐ once iF/2y 55‐74 50‐74 (5) (5) ++ 65‐74 (1) 60 (1) ++ gF/2y; +++ (1) +++ +++ gF/2y; 50‐75 (4)+/‐ 50‐75 (3) +
€ 200 €0 0
20
40
60
QALY
iF/2y, 50‐75 (4)+/‐ iF/2y; 55‐69 (6)++
80
iF/2y; 50‐80 (6) ++
iF/2y, 55‐75 (6)++
100
120
Resultaten baarmoederhalskanker (per 1000) € 700
Cyt <35 & HPV ≥35/5y (2)++
⁞ Cyt <35 & HPV ≥35/3y (2)++
⁞
Cyt/1y ≤30 & HPV/1y >30 (3)+++
€ 600 Cyt+HPV/4y; 30‐60 (1)+
Kost (€) in ‘000
€ 500 € 400
HPV/3y; >30 (4) ++ HPV+Cytt/3y; >30 (4)++ Cyt+HPV/3y; >30 (4)++
€ 300
Cyt/3y; >30 (4) ++ Cyt/2y ≤ 30 & HPV+Cytt/3y>30 (3)+++
Opp. Cyt/3y; 25‐65 (5)+/‐
€ 200
Cyt/5y;30‐60 (1)+ Cyt+HPVtr/5y; 30‐60 (1)+
Syst. Cyt/3y; 25‐65 (5)+/‐
€ 100
Cyt/5y; ≥20 (3) +++
Cyt/2y ≤30 & HPV/2y >30 (3)+++ Cyt+HPVt/3y; >30 (4) ++ HPV+Cyttr/5y; 30‐60 (1)+ Cyt/2y ≤ 30 & HPV/3y>30 (3)+++ Cyt/3y; ≥ 20 (3) +++
Cyt+HPVt/7.5y; 30‐60 (1) +
€0 0
5
10
15
20
25
QALY
30
35
40
45
50
Conclusies Borstkanker • Tweejaarlijkse mammografie in vrouwen van 50 tot 69 jaar = meest kosteneffectief Dikkedarmkankerscreening • Tweejaarlijkse of driejaarlijkse iFOBT‐test = meest kosteneffectief • Leeftijd 50‐75 jaar • Meest kosteneffectieve drempelwaarde is 75‐93 ng/ml • Sigmoïdoscopie & CT‐coloscopie ook kosteneffectief, maar resultaat ten opzichte van iFOBT niet duidelijk Baarmoederhalskankerscreening • Cytologische screening (+ HPV triage) en HPV screening (+ cytologie triage) beide kosteneffectief • Belang van leeftijd (<30 vs >30) • Zelfs indien gevaccineerd blijft screening kosteneffectief
Impact van specifieke determinanten • Participatiegraad • Kost van de screening test • Screeningsmodaliteiten (leeftijd, cut off, frequentie, …) • Praktische haalbaarheid voor het gezondheidszorgsysteem (cf. meer doorverwijzingen, overbehandeling, wachttijden, …)
Andere aandachtspunten • Psychologische of fysieke nadelen van kankerscreening Angst voor vals‐positieven (alle indicaties) Vals‐positieven en overbehandeling (DD en BA) Wachttijden door overbehandeling (DD en BA) Darmperforatie en –bloeding (DD) Radiologische neveneffecten (BO en DD) • Subgroepen: lagere socio‐economische klasse Meer onderzoek nodig • Weinig of geen evidence rond de wijze van oproepen • Systematische screening is dubbel zo kosteneffectief als opportunistische screening
Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB
