Proefhoofdstuk Stresscoach www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Elfjulistraat 39a, 9000 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30
[email protected] Maak van je opleiding stresscoach een succes! Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding stresscoach aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs. Op de volgende pagina’s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze thuisstudie terug. Ook krijg je alle nodige informatie over de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past. Noteer alvast dat alle diploma’s die je via het CVA behaalt erkend zijn en uitermate praktijk- en dus jobgericht! Heb je na het inkijken van dit proefhoofdstuk nog vragen? Geef ons gerust een seintje op het nummer +32 3 292 33 30 of mail ons op
[email protected]. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies omtrent je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs geeft je op vier plaatsen in België de mogelijkheid om de cursussen geheel vrijblijvend in te kijken. Je kan de cursussen inkijken in de campussen van Het Centrum Voor Avondonderwijs VZW in Antwerpen, Brussel, Gent en Hasselt. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend langs.
Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie!
Jo Vandevelde Opleidingsconsulent Centrum Voor Afstandsonderwijs
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Stresscoach: erkende opleiding en praktijkgerichte cursus
Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor Afstandsonderwijs en zelfstandige beroepsdeskundigen met jarenlange ervaring. Een duidelijke structuur maakt deze cursus zeer overzichtelijk. Op deze manier garanderen wij je een vlot studietraject. Op de volgende pagina’s vind je de volledige inhoudstafel van de opleiding en een gratis onderdeel uit de cursus terug. Bepaalde termen of woorden werden mogelijk in eerdere hoofdstukken uitgelegd, dit deel bouwt hierop verder. Schrijf je je in voor de volledige cursus en heb je toch nog vragen of wens je wat extra voorbeelden? Dan kan je terecht bij jouw persoonlijke docent. Hij of zij helpt jou met alle plezier verder, zodat je studie vlot verloopt en je jouw erkende diploma behaalt!
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
DEEL 1 1
Inleiding: Gezondheidspsychologie 1.1.
Definitie
1.2.
Doelen
1.3.
Evoluties
1.3.1
Geneeskunde
1.3.2
Maatschappij
1.4. 1.4.1
Kennisvermeerdering
1.4.2
Persoonlijke toepassing
1.4.3
Gedragsverandering
1.4.4
Vaardigheden
1.5. 2
Gedragsanalyse
Opdrachten bij hoofdstuk 1. Gezondheidspsychologie
Stress 2.1.
Geschiedenis
2.1.1
Stress als oerinstinct
2.1.2
De ontdekking van stress
2.2.
Definitie
2.3.
Het stresssysteem: neurologie
2.4.
Positieve en negatieve stress
2.5.
Meetbaarheid van stress
2.6.
Verschillen in stress
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
3
4
2.7.
Opdrachten bij hoofdstuk 2. Stress
2.8.
Oplossingen van de opdrachten bij hoofdstuk 2. Stress
2.9.
Opdrachten bij hoofdstuk 2. Stress
2.10.
Praktijkoefeningen bij hoofdstuk 2. Stress
Gevolgen van stress 3.1.
Angst
3.2.
Depressie
3.3.
Geheugen
3.4.
Hart en bloedvaten
3.5.
Diabetes
3.6.
Obesitas
3.7.
Immuunsysteem
3.8.
Spieren
3.9.
Spijsvertering
3.10.
Opdrachten bij hoofdstuk 3. Gevolgen van stress
3.11.
Opdrachten bij hoofdstuk 3. Gevolgen van stress
3.12.
Praktijkoefeningen bij hoofdstuk 3. Gevolgen van stress
Oorzaken van stress 4.1.
Welvaart
4.2.
Controle
4.3.
Verwachtingen
4.4.
Microstress
4.5.
Macrostress
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
5
4.6.
Opdrachten bij hoofdstuk 4. Oorzaken van stress
4.7.
Opdrachten bij hoofdstuk 4. Oorzaken van stress
Kwetsbaarheid voor stress 5.1.
Prenatale stress
5.2.
Stress op jonge leeftijd
5.2.1
5.3. 6
Hechting
Opdrachten bij hoofdstuk 5. Kwetsbaarheid voor stress
Bescherming voor stress 6.1.
Optimisme
6.2.
Voeding
6.3.
Beweging
6.4.
Ontspanning
6.5.
Sociale steun
6.6.
Besluit: welzijn
6.7.
Opdrachten bij hoofdstuk 6. Bescherming voor stress
6.8.
Opdrachten bij hoofdstuk 6. Bescherming voor stress
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
DEEL 2 1
2
Diagnostiek, behandeling en evaluatie 1.1.
Vragen in de praktijk
1.2.
Diagnostische methoden
1.3.
Het diagnostisch proces
Communicatie 2.1.
Medium
2.1.1
Gesproken woord
2.1.2
Stem
2.1.3
Gezichtsuitdrukking
2.1.4
Ogen
2.1.5
Lichaamshouding
2.1.6
Ruimte
2.2.
Zender
2.2.1
De agressieve benadering
2.2.2
De niet-assertieve benadering
2.2.3
De passief-agressieve benadering
2.2.4
De assertieve benadering
2.3.
Ontvanger
2.3.1
De passieve benadering
2.3.2
De selectieve benadering
2.3.3
De oplettende benadering
2.3.4
De actieve benadering
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
3
4
Opbouw van een relatie en gesprekstechnieken 3.1.
Luisterhouding
3.2.
Aandacht geven
3.3.
Vragen stellen
3.3.1
Gesloten vragen
3.3.2
Open vragen
3.3.3
Waarom-vragen
3.3.4
Suggestieve vragen
3.4.
Actief luisteren
3.5.
Empathie
Motivatie 4.1.
Definitie
4.2.
Motivationele factoren
4.3.
Motivatietheorieën
4.3.1
De behoeftenhiërarchie
4.3.2
Het economische ruilmodel
4.3.3
Het psychologische reflexmodel
4.3.4
Arbeidstevredenheid
4.3.5
Doel-motivatie theorie
4.4.
Oorsprong van motivatie
4.4.1
Intrinsieke motivatie
4.4.2
Extrinsieke motivatie
4.4.3
Geïnternaliseerde motivatie
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
4.5.
Motivatietechnieken
4.5.1
Energie
4.5.2
Strategie
4.5.3
Verbondenheid
4.5.4
Self-efficacy
4.5.5
Verantwoordelijkheid
4.5.6
Moeilijkheidsgraad
4.5.7
Termijn
4.5.8
Succes-falen
4.5.9
Intrinsieke motivatie
4.5.10
Communicatie
4.5.11
Emotionele intelligentie
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
DEEL 3 1
2
3
Gezondheidspsychologie in de praktijk 1.1.
Kennisvermeerdering
1.2.
Persoonlijke toepassing
1.3.
Gedragsverandering
1.4.
Vaardigheden
Stress meten 2.1.
Stresssymptomen
2.2.
Oorzaken van stress
2.3.
Stressdagboek
2.4.
Stressbalans
Gezondheid 3.1.
Voeding
3.2.
Beweging
3.3.
Rust en slaap
3.3.1
Slaap
3.3.2
Rust
4
Organisatie
5
Timemanagement
6
Gedachtenpatronen (cognities)
7
Doelen 7.1.
Doelen onderkennen
7.2.
Doelen nastreven en/of bereiken
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
8
Assertiviteit 8.1.
Uiterlijke assertiviteit
8.2.
Innerlijke assertiviteit
9
Sociale steun
10
Geneesmiddelen
11
Ontspanning
11.1. 11.1.1
Lichamelijke spanning
11.1.2
Lichamelijke ontspanning
11.2.
12
Lichamelijke (ont)spanning
Mentale (ont)spanning
11.2.1
Mentale spanning
11.2.2
Mentale ontspanning
Gedrag
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
HOOFDSTUK 2: STRESS 2.1
Geschiedenis 2.1.1
Stress als oerinstinct
Wat bepaalt ons gedrag? Wat drijft ons? Het zijn vaak waarden en levensdoelen waarover we lang hebben nagedacht, die bepalen hoe we ons gedragen en welke keuzes we maken. Maar ons gedrag wordt ook nog steeds bepaald door oerinstincten om te overleven. Gelukkig heeft de evolutie van de mens ons voorzien van de stressreactie: een reeks aangeboren automatische reacties die ervoor zorgen dat we een gevaarlijke situatie veilig overleven. Die reactie is dus een oerinstinct dat zowel in de oertijd als nu ons gedrag bepaalt. Het oorspronkelijke doel van stress is dus zeer positief. Stel je maar eens voor dat er plots een tijger voor je neus opduikt. Je lichaam voelt zich bedreigd en reageert met een automatische en versnelde vluchtreactie. Dat gebeurt zonder na te denken, want je hebt geen tijd te verspillen!
Tijdens zo’n stressreactie vinden er een aantal lichamelijke reacties plaats: -
Je hart gaat sneller kloppen.
-
Je bloeddruk stijgt.
-
Je gaat sneller ademhalen.
-
Er stroomt meer bloed naar je hersenen en bedreigde lichaamsdelen.
-
Je lichaam gaat glucose aanmaken en als brandstof gebruiken. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Deze automatismen zorgen voor een versnelde reactie om beter te kunnen omgaan met een gevaarlijke situatie, bijvoorbeeld door te vluchten. Andere lichamelijke functies die in een gevaarlijke situatie geen nut hebben en alleen maar vertragend zouden werken, worden tijdelijk gepauzeerd: -
Voeding
-
Slaap
-
Pijn
-
Voortplanting
Zo zal je een pijnlijke splinter in je teen niet voelen wanneer je voor een tijger op de vlucht bent. Pas achteraf, als je terug een veilig gevoel hebt, duikt die pijn weer op. Tijdens deze oerinstinctieve stressreactie vinden er ook enkele gedragsautomatismen plaats die samengaan met angst: -
Hyperaandacht voor het gevaar
-
Verstijving, verdediging, vluchten of aanval
-
Snelheid
Deze gedragingen gebeuren zeer snel, omdat er nu eenmaal geen tijd is om even na te denken en te gaan plannen wat je best zou doen. Na enkele seconden heeft die tijger je immers al te pakken. Gelukkig is ons oerinstinct dus voorzien van een stressreactie! Dan voeren we die belangrijke gedragingen onbewust automatisch uit, wanneer overleven echt noodzakelijk wordt. 2.1.2
De ontdekking van stress
Stress werd wetenschappelijk ‘ontdekt’ door Hans Selye, die de kenmerken van verschillende ziekten onderzocht. Hij zag dat vele ziekten gelijkaardige lichamelijke reacties veroorzaakten, zoals een versnelde ademhaling en hartslag, slapeloosheid, enzovoort. Later in zijn loopbaan werkte hij met dieren en ontdekte hij dat zij lichamelijke reacties vertoonden op situaties die ze als onaangenaam ervoeren. Deze lichamelijke verschijnselen
werden
omschreven
als
het
general
adaptation
syndrome
of
het
algemene
aanpassingssyndroom. Dit werd later kortweg ‘stress’ genoemd, maar de eerste benaming geeft mooi weer waar het eigenlijk om gaat: lichamelijke verschijnselen als reactie op een aanpassingsgebrek aan een veranderde (onaangename) situatie.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
2.2
Definitie
De term ‘stress’ wordt dagelijks gebruikt in verschillende betekenissen. Vaak hoort of doet men uitspraken zoals “Wat een stress!”. Hierbij wordt dan meestal de situatie bedoeld die stress veroorzaakt. Voorbeelden hiervan zijn een file, een ruzie, een zeer drukke periode, een deadline, enzovoort. Als we het over een situatie hebben die stress veroorzaakt, dan spreken we van een stresssituatie.
Stress kan ook over een gevoel gaan: “Ik voel me gestrest”. Dit houdt een zeer brede waaier aan gevoelens en betekenissen in. Dat kan gaan van een kortstondige ervaring van druk (“Ik heb nog maar vijf minuten om die trein te halen!”) tot een jarenlange ervaring van druk en bijkomende emoties (“Het bedrijf waar ik werk, draait al enkele jaren zeer slecht en om de drie maanden vallen er ontslagen!”). Stress kan dus voor elke persoon en in elke situatie een totaal andere betekenis hebben. Het is dan ook begrijpelijk dat wetenschappers, die de voorkeur geven aan exacte omschrijvingen en gegevens, niet graag met de term ‘stress’ werken. Hoewel het erg van persoon tot persoon afhankelijk is wanneer iemand stress ervaart, proberen we toch een definitie van stress te formuleren. Deze gaat dus niet over de situatie die stress uitlokt, maar wel over de persoonlijke ervaring van stress. Stress is de verzamelnaam voor een reeks lichamelijke en psychologische reacties op een situatie die ons lichamelijke of psychologische evenwicht bedreigt of lijkt te bedreigen.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
We vermelden hier zowel ‘bedreigt’ als ‘lijkt te bedreigen’. Het kan dus ook gebeuren dat iemand stress ervaart in een situatie die niet bedreigend is, maar om bepaalde persoonlijke redenen toch bedreigend lijkt te zijn. Als iemand bijvoorbeeld ooit overvallen is door een lange man in een lange zwarte jas, kan het zijn dat deze persoon stress ervaart wanneer hij jaren later een, totaal andere, lange man tegenkomt in een lange zwarte jas. Hoewel die twee mannen niet dezelfde zijn, en deze man geen slechte bedoelingen heeft, ervaart de persoon deze gebeurtenis toch als bedreigend omwille van persoonlijke ervaring.
2.3
Het stresssysteem: neurologie
Waar zit stress eigenlijk? Tussen onze oren? Goed geraden! Het stresssysteem bevindt zich meer bepaald in de hersenen. Om stress beter te kunnen begrijpen, verdiepen we ons even in de neurologie, of de studie van de hersenen. Stress is een reactie op gevaar, dus om stress te kunnen ervaren, moeten we angst kunnen voelen. Angst is een emotie, die geregeld wordt door het limbische deel van de hersenen. In dat systeem vinden we o.a. de amygdala terug. De amygdala is een hersendeeltje dat gevaar herkent vanuit de informatie die het van onze zintuigen krijgt. Wat zien, horen, voelen, ruiken of smaken we? Daarna vergelijkt het deze informatie met gegevens uit de hippocampus. De hippocampus is een ander deeltje uit het limbische systeem, dat geheugeninformatie genereert. Zo kan de amygdala onze zintuiglijke informatie vergelijken met vroegere ervaringen en beslissen of de situatie waarin we ons bevinden effectief bedreigend is.
Amygdala
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Als de amygdala beslist dat we ons in een gevaarlijke situatie bevinden, dan doet het twee dingen: 1. Het zorgt er enerzijds voor dat het sympathische systeem actief wordt door de hypothalamus te contacteren. Dit systeem activeert dan weer een heel netwerk van zenuwen die ervoor zorgen dat er adrenaline wordt aangemaakt. Zo komt het lichaam in een verhoogde staat van opwinding en alertheid terecht, zodat men beter kan reageren op het gevaar. Het hart gaat sneller kloppen, de ademhaling gaat omhoog, de bloedvaten trekken samen en de pupillen verwijden. Verder stimuleert deze hormonale kettingreactie ook de productie van cortisol door de bijnierschors. Cortisol en adrenaline zorgen samen voor meer glucose in het bloed, zodat het lichaam genoeg energie heeft. 2. Ten tweede veroorzaakt de amygdala, na productie van cortisol, het stilleggen van het parasympathische systeem. Dat zijn allerlei lichamelijke functies die we tijdens de reactie op het gevaar
even
niet
nodig
hebben
(bv.
spijsvertering,
weefselopbouw,
voorplanting,
immuunsysteem,…). Hormonen zoals het groeihormoon en het geslachtshormoon worden ook afgeremd. Zo zal het lichaam aan die functies geen energie verspillen, en kan er optimaal op de bedreiging worden gereageerd. Door het oproepen van de adrenaline wordt de werking van een ander belangrijk hersengebied afgeremd: de prefrontale hersenschors. Dit gebied is verantwoordelijk voor planning, probleemoplossing, denken over belangrijke en moeilijke taken (hogere mentale functies). Bij een stressreactie is dat niet nodig, want het lichaam reageert direct en instinctief.
2.4
Positieve en negatieve stress
Wanneer het gevaar geweken is, wordt er normaal gezien geen gevaar meer door het lichaam ervaren, en worden de ‘stresshormonen’ niet langer aangemoedigd om zich verhoogd te produceren. Het sympathische systeem komt terug tot rust, en het parasympathische systeem start terug op volle toeren. Het zeer nuttige en noodzakelijke stresssysteem valt stil, en het lichaam komt terug in zijn normale evenwicht of rust. Om te overleven is het dus belangrijk dat we ons aan moeilijke omstandigheden kunnen aanpassen. En net daar voorziet het stresssysteem ons van een aangepaste en snelle stressreactie. Maar om verder te kunnen leven is het essentieel dat ons lichaam steeds terug in balans komt.
Zo kan het lichaam zijn andere
levensnoodzakelijke functies hervatten, zoals voeding, herstel (immuunsysteem), groei en voortplanting. Wanneer het stresssysteem niet goed zou functioneren, zou het lichaam dus al snel in gevaar komen. Het kan immers niet op tijd op een bedreigende situatie reageren. Maar ook wanneer een stressreactie te lang aanhoudt loopt het lichaam gevaar. Lichaamsdelen die door het sympathische systeem in gang worden gezet (bv. hart en bloedvaten) kunnen overbelast worden. Lichaamsfuncties uit het parasympathische systeem die door het sympatische systeem worden geblokkeerd ook (bv. immuunsysteem).
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Het op tijd afremmen van de stressreactie is dus even cruciaal als de opstart ervan. De hippocampus is het hersendeeltje dat verantwoordelijk is voor het omdraaien van het stresssysteem en het herstellen van het evenwicht. Maar zoals alle hardwerkende mechanismen, kan ook de hippocampus overspannen geraken. Bij te veel stress wordt de hippocampus in die mate overspoeld door cortisol, dat het uiteindelijk niet meer goed weet wat nu eigenlijk te veel cortisol is. Uiteindelijk wordt de cortisolproductie dus te laat afgeremd en blijft de stressreactie te lang duren. Zo wordt stress een te zware belasting voor ons lichaam en krijgt het dus een negatieve betekenis. Stress is echter, zoals hierboven vermeld, van oorsprong een positief systeem. Het levert ons extra energie wanneer dat echt nodig is, zodat we kunnen groeien. We willen dus zeker niet alle stress verbannen, eerder beter met negatieve stress leren omgaan.
2.5
Meetbaarheid van stress
Wanneer iemand teveel stress heeft, kunnen we dat voelen. Dat kan bij elke persoon anders tot uiting komen: spijsverteringsproblemen, migraine, spierspanningen, rugpijn, een verlaagde of verhoogde drang naar voedsel, roken, over emotionaliteit, hypergevoeligheid,… Ieder van ons voelt stress op zijn eigen manier. Maar kan negatieve stress ook echt gemeten worden? De onderzoeker McEwen en zijn team gingen op zoek naar de meetbare elementen van negatieve stress. Ze kwamen tot het besluit dat de best meetbare indicatoren van stress de risicofactoren zijn: directe lichamelijke gevolgen van overmatige stress die risico’s vormen voor stressgebonden aandoeningen: -
bloeddruk
-
heup-lenden verhouding: maat voor het vetpercentage rond de buikstreek
-
cholesterol
-
glucose
-
cortisol (gemeten over de hele dag in de urine)
-
adrenaline (gemeten over de hele dag in de urine)
Wanneer deze metingen te hoog zijn, kan men niet alleen objectief vaststellen dat iemand verkeert in een toestand van overmatige stress, maar dan kan men ook tijdig voorspellen dat het lichaam van de persoon een verhoogde kans heeft op het ontwikkelen van een stressgebonden aandoening. Deze metingen zijn dus een zeer belangrijke stap in de richting van preventie. Aangezien de ongezonde effecten van stress pas na vele jaren de vorm van een chronische ziekte aannemen, en bovendien meestal onomkeerbaar zijn, is een vroege meting van kwetsbaarheid en risicofactoren cruciaal. Hierbij kunnen we al bijna niet meer spreken van genezing, want er bestaan nog steeds geen behandelingen die aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, enzovoort, volledig ongedaan kunnen maken. Preventie is dus de sleutel! www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
2.6
Verschillen in stress
Naast het beschrijven van de algemene neurologie en kenmerken van stress, is het ook interessant te gaan kijken of er verschillen zijn in stressreacties. Onderzoek toonde aan dat er grote verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. De hersenen van mannen en vrouwen verschillen, dus ook hun stresssysteem werkt anders. Mannen en vrouwen zijn dan ook vanaf de oertijd geprogrammeerd om op verschillende situaties een stressreactie te vertonen. De mannen zijn de jagers, die op hun lange tochten oog in oog kwamen te staan met gevaarlijke dieren. Als reactie op deze situatie, kon de man instinctief reageren door te vechten of te vluchten. Deze versnelde ‘vechten-of-vluchten-reactie’ wordt mogelijk gemaakt door de verhoogde productie van hormonen zoals cortisol en adrenaline, die ervoor zorgen dat de hartslag en de ademhaling versnellen en de bloedvaten samentrekken. Mannen zijn dus kwetsbaarder voor hart- en vaatziekten, ook wel de structurele stressgebonden stoornissen genoemd. De vrouwen zorgden voor hun kroost en de groep in het algemeen. Zij kwamen veel minder in aanraking met gevaarlijke dieren. Daarom zijn vrouwen veel meer gericht op bescherming en het onderhouden van relaties. Zij voelen zich dan ook meer gestrest wanneer die relaties bedreigd worden. De neiging van vrouwen om relaties te beschermen wordt niet veroorzaakt door hormonen zoals cortisol en adrenaline, maar door hormonen zoals oestrogeen en endorfine. Deze hormonen gaan juist de ‘vechten-of-vluchtenreactie’ onderdrukken. Dat is logisch, want door twee keer na te denken voordat je iets zegt in een ruzie (niet vechten), of door niet weg te lopen telkens wanneer er een discussie plaatsvindt (niet vluchten), gaat men de kwaliteit van relaties verbeteren. Dit zorgt echter voor een minder snel verdwijnen van de aanwezigheid van stress in het lichaam. Door het onderdrukken van het zeer belangrijke stress-stop-mechanisme, dat de cortisolproductie afremt, duurt de stressreactie van vrouwen dus gevoelig langer. Om die reden, en door de te hoge oestrogeenwaarden, zijn vrouwen meer kwetsbaar voor functionele stressgebonden stoornissen: depressie, angststoornissen, migraine, buikklachten, spierklachten, chronische vermoeidheid, auto-immuunziekten,… . Er is nog een belangrijk verschil tussen stress bij mannen en vrouwen. De kans op overmatige stress is namelijk groter bij vrouwen. Dat begint vaak al op hun werk. Want, ondanks de opkomst van het feminisme en gelijkheid van rechten, verdienen vrouwen nog steeds minder, worden zij minder snel gepromoveerd, en worden zij in het algemeen minder erkend dan hun mannelijke collega’s. Carrièregericht gedrag bij vrouwen wordt door de meeste betrokkenen nog steeds als onaangenaam ervaren, terwijl dat bij mannen wel aanvaard wordt. Daar komt nog bij dat zij veel meer kans hebben op het ervaren van seksuele intimidatie op het werk. Vervolgens kunnen we de situatie thuis eens bekijken. Ondanks de opkomst van de ‘nieuwe man’, dient de gemiddelde vrouw nog steeds minstens drie vierde van alle huishoudelijke taken op zich te nemen. Die combinatie van professioneel en huishoudelijk werk is een grote oorzaak van stress.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Vragenreeks 1. Juist of fout? o
Het oorspronkelijke doel van stress is negatief.
o
In een gevaarlijke situatie kan ik sneller reageren.
o
Stress is bijna altijd persoonlijk.
o
De amygdala ligt in het sympatische deel van de hersenen en herkent gevaar.
o
De hippocampus regelt het geheugen.
2. Geef vier mogelijke lichamelijke reacties op stress. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3. Waarom worden functies zoals voeding of pijn in een gevaarlijke situatie geblokkeerd? …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
4. Verklaar: General adaptation syndrome. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
5. Geef drie voorbeelden van alledaagse stresssituaties. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
6. Wat is het verschil tussen het sympatische en het parasympatische systeem? Leg duidelijk uit. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
7. Waarom is het van belang dat het lichaam na een stresssituatie terug in balans komt? …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
8. Geef vier meetbare indicatoren van stress. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
9. Beschrijf het verschil tussen mannen en vrouwen in stresssituaties zo goed mogelijk. Denk aan de evolutie! …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Afstandsonderwijs = studeren op je eigen tempo Een thuisstudie volgen aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs is de meest flexibele manier om je erkend diploma te behalen. Met een thuiscursus start je namelijk wanneer het jou het beste uitkomt. Je studeert waar en wanneer je wil, en legt examen af wanneer jij er klaar voor bent. Erg handig als jouw leven meer is dan studeren alleen! Tijdens je studie kan je rekenen op de professionele begeleiding van een persoonlijke docent. Met de taken die je docent aan elk hoofdstuk heeft toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk, en bereid je je optimaal op het examen voor. Heb je vragen, of wil je je gemaakte oefeningen uit de cursus laten verbeteren? Dan stuur je je docent een mailtje via het online leerplatform (je krijgt een toegangscode bij inschrijving). In het inschrijvingsgeld is twaalf maanden begeleiding van je docent inbegrepen. Klaar met studeren? Dan leg je examen af op één van onze examenlocaties in Antwerpen, Gent of Hasselt. Je hebt vijf jaar de tijd om je examen af te leggen en je beslist zelf wanneer je dit wil doen. Dit kan bijvoorbeeld al na drie maanden, maar ook na een jaar; de keuze is aan jou! Geslaagd? Dan krijg je je diploma binnen de 14 dagen. Je kan hiermee meteen als zelfstandige starten (mits je ook een attest bedrijfsbeheer hebt), of solliciteren als werknemer. Al onze diploma’s zijn erkend en zijn een fikse meerwaarde op de arbeidsmarkt. Niet van de eerste keer geslaagd? Geen nood. Je kijkt je examen in, en leert van je fouten. Vervolgens mag je gratis herexamen afleggen. Examen afleggen is trouwens nooit verplicht.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Zes ijzersterke redenen om te studeren aan het CVA 1. Je behaalt een erkend diploma Het Centrum Voor Afstandsonderwijs bezit het ISO 9001-2008 certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen en krijgen een positieve beoordeling. Dit is jouw beste garantie voor een kwaliteitsvolle en degelijke opleiding. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma een grote troef bij je sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid. 2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. Je gaat er meteen mee aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je carrière een boost geven of een nieuwe job vinden. Het contact tussen jou en je docent is maximaal door gebruik van ons online studentenplatform. Al je vragen zullen binnen de 48 uren worden beantwoord. Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een opleiding bij het CVA. Wij zijn dan ook een echte ondernemersschool die startende ondernemers met veel plezier begeleidt in hun eerste stappen naar een carrière als zelfstandig ondernemer.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
3. Je kiest voor maximale flexibiliteit Thuisstudie is uiterst flexibel. Jij bepaalt zelf wanneer je studeert, hoe lang, en wanneer je examen aflegt. Je hebt je toekomst dus zélf in de hand! Ideaal als je je studie wil combineren met een job, kinderen of andere activiteiten. 4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op één van onze inkijklocaties (Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige cursus inkijken! 5. Je kan boeiende stages lopen Het CVA helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor om tijdens hun opleiding stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw opleidingsconsulenten brengen de nodige papieren in orde. Een handige manier om praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen! 6. … Dit aan een uiterst scherpe prijs! Wist je dat het CVA elk jaar meer dan 10.000 studenten telt? Door die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs laten drukken en verzenden. Zonder in te boeten op de kwaliteit van het lesmateriaal. Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het CVA! Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de Ondernemerskorting voor startende ondernemers, het Gezinsstuderen, korting bij het volgen van
een
studietraject
dat
bestaat
uit
meerdere
cursussen
enz.
Bel
onze
opleidingsconsulenten (03 292 33 30) tijdens je inschrijving om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in: Wie studeert aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op. Alle diploma’s die je behaalt via het Centrum Voor Afstandsonderwijs zijn erkend, en verhogen je kansen op de arbeidsmarkt. Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties:
1. Je vult het inschrijvingsformulier in op www.centrumvoorafstandsonderwijs.be 2. OF je mailt naar
[email protected] 3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je rechtstreeks op één van onze campussen komt inschrijven). Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus stresscoach bedraagt €249 en bevat de kostprijs van het cursusboek, de begeleiding van jouw docent en het (her)examen bij ons op school. Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail. Je krijgt je cursus dan binnen de week toegestuurd, zodat je meteen aan de slag kan! Veel succes!
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30
INSCHRIJVINGSFORMULIER THUISSTUDIE STRESSCOACH Naam: Voornaam: Straat + Huisnummer: Postcode + Gemeente: Telefoon: GSM: E-mailadres: Geboortedatum: Heb je bij ons al een cursus gevolgd?
JA - NEE
Wens je een factuur na je betaling?
JA - NEE
Bij ja, vul hier je bedrijfsnaam en BTW-nummer in: O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden zoals ze vermeld staan op onze website.
(handtekening)
Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je inschrijfgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus stresscoach bedraagt €249 en bevat de kostprijs van de cursus, de begeleiding van je docent en je examen bij ons op school (en eventuele herexamens).
Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be
[email protected] +32 3 292 33 30