Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
PROEF OPENINGSTIJDEN HORECA APELDOORN 2013
1.
De aanleiding tot de proef
Op 21 maart jl. heeft de gemeenteraad een motie aangenomen (zie bijlage 1), waarin hij het college verzoekt om binnen drie maanden de raad een uitgewerkt voorstel aan te bieden om een proef met vrije openingstijden van de horeca te houden. Uit de overwegingen blijkt dat naar verwachting vrije openingstijden van de horeca het uitgaansklimaat aantrekkelijker maken, bijdragen aan veiliger uitgaan en Apeldoorners meer vrijheid geven om zelf te bepalen wanneer ze uitgaan. Met de resultaten van een proef kan de keuze worden gemaakt of, en zo ja hoe, vrije openingstijden permanent ingevoerd kunnen worden. Tijdens het raadsdebat over deze motie zijn door de eerste ondertekenaar de heer Sandmann (D66) - in reactie op vragen van de raad – kanttekeningen gemaakt, die van belang zijn voor de voorbereiding en opzet van de proef, namelijk; Het college treedt bij de voorbereiding in contact met diverse belanghebbenden, zoals ondernemers en de Wijkraad Centrum, Het voorstel geeft overzicht van alle ins en outs van de proef, hoe de proefopstelling werkt, of de venstertijd vervroegd moet worden, of shoarmazaken hierbij betrokken zijn, enzovoort, Het voorstel gaat in op dilemma’s en mogelijkheden rond bemensing in het kader handhaving openbare orde en veiligheid, Het voorstel dient zo concreet zijn dat de proef bij wijze van spreken de dag erna kan beginnen. Tijdens het raadsdebat heeft de burgemeester toegezegd binnen drie maanden met een voorstel te komen voor het uitvoeren van de proef met daarin de onderbouwing van de pro’s en de contra’s en wel zodanig dat – als de raad definitief beslist tot de proef – de proef van start kan gaan. Hij hechtte aan de onderbouwing van de pro’s en contra’s uit oogpunt van integraliteit en zorgvuldigheid naar betrokkenen als Koninklijke Horeca Nederland, de ondernemers en de binnenstadbewoners. 2.
Doel en opzet van deze notitie
Deze notitie doet verslag van het voorbereidingsproces, opdat college en raad inzicht krijgen in de overwegingen die geleid hebben tot het plan van aanpak voor de proef (bijlage 3), het plan van aanpak voor de evaluatie van de proef (bijlage 4), het raadsvoorstel en het ontwerpraadsbesluit. In het bijzonder wordt daarbij ingegaan op de opvattingen van(extern) betrokkenen. Om het overzicht van pro's en contra's te completeren, is dit procesverslag aangevuld met een overzicht van de discussie tot nu toe over het vrijgeven van de openingstijden in Apeldoorn (paragraaf 3) en een beknopte samenvatting van ervaringen elders met het verruimen van openingstijden op basis van onderzoeksrapporten e.d. (paragraaf 4) 3.
De voorgeschiedenis van de proef
Discussie over het vrijgeven van de openingstijden van de horeca in Apeldoorn is niet nieuw. Verlengen openingstijden in 2000 Begin 2000 is naar aanleiding van discussie besloten dat, afhankelijk van de situatie, vergunning voor het verlengen van de openingstijden in het weekend kan worden verleend tot maximaal 4.00 uur (in plaats van 2.00 uur). Aan een dergelijke vergunning wordt het voorschrift verbonden dat er na 3.00 uur geen nieuwe bezoekers meer toegelaten mogen worden (deurbeleid). Dit voorschrift geldt overigens niet voor eetgelegenheden. Deze mogen gewoon geopend blijven voor komende bezoekers tot maximaal 4.00 uur als zij in het bezit zijn van een vergunning voor het verlengen van de openingstijd. Verbeteringen in 2003 Eind 2002 is dit beleid geëvalueerd. Deze evaluatie leidde tot drie verbeterpunten per 1 maart 2003. Het eerste punt betreft het opnemen van een handhavingprocedure (sancties bij overtreding van de openingstijden in de vorm van gele en rode kaarten, intrekking van de vergunning verlenging 1
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
openingstijd en bestuursdwang bij overtreding reguliere openingstijden). Het tweede punt betreft het opnemen van een portiersverplichting voor een vergunning verlenging openingstijd. Het derde punt betreft het verbod voor eetgelegenheden om in het weekend alcoholhoudende dranken te verstrekken na 2.00 uur, tenzij het deurbeleid en de portiersverplichting wordt toegepast. Evaluatie in 2005 In de loop van 2005 is dit beleid geëvalueerd met betrokken partijen. Tevens zijn er enquêtes afgenomen onder de horeca binnenstad, de omwonenden en het uitgaanspubliek in het kader van de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU-project) mede gericht op het veiliger maken van het uitgaansgebied e.d. Dit heeft geleid tot een aantal aanvullende maatregelen. Zo komt er een onderscheid tussen het cameratoezichtgebied van het uitgaanscentrum (Caterplein e.o.) en de rest van Apeldoorn. Vergunningen openingstijden worden binnen het uitgaanscentrum in de regel verleend, mits geen van de belangen van openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid in het geding is. Buiten het gebied wordt geen vergunning openingstijden verleend, tenzij onomstotelijk vaststaat dat geen van de genoemde belangen geschaad wordt. Convenant in 2006 Daarnaast komt er een maatregelenpakket met raakvlakken met de openingstijden i.v.m. openbare orde en veiligheid en het woon- en leefklimaat, zoals vandalisme (m.n. op aan- en afvoerroutes), overmatig alcoholgebruik en drugsoverlast, geluidsoverlast, fietsoverlast, vervoer naar huis, wildplassen / toiletvoorzieningen, schoonmaak uitgaansgebied, onderhoud en beheer van het uitgaansgebied en de herinrichting van het Caterplein e.o..Ter verbetering van de samenwerking zijn de onderlinge afspraken vastgelegd in een convenant, dat op 8 november 2006 wordt ondertekend door gemeente, politie, horeca en wijkraad. De monitoring van de uitvoering van de maatregelen vindt plaats in een gezamenlijk KVU-overleg. Begin 2008 worden college en raad geïnformeerd over de voortgang in de vorm van de Tussenrapportage KVU. Veiligheidsanalyse uitgaansgebied In de loop van 2009 verschijnt de effectmeting Veiligheidsanalyse uitgaansgebied Apeldoorn 2008, waarbij de enquêtes uit 2005 worden herhaald. Uit vergelijking van de uitkomsten van deze analyse met 2005 blijkt dat de maatregelenmatrix KVU zowel naar het oordeel van de horeca, het uitgaanspubliek en de bewoners tot een duidelijke, aantoonbare verbetering van het uitgaans- en woonklimaat hebben geleid. Wel zijn er nog verbeterpunten. Daarnaast heeft de projectgroep zelf een eigen evaluatie gehouden, waaruit grote tevredenheid over de samenwerking en de uitvoering van de diverse maatregelen bleek. Op basis van deze evaluatie wordt besloten door te gaan met de KVU-samenwerking; de intensiteit van het KVU-overleg kan worden gehalveerd. Speerpunten voor de komende jaren zijn communicatie, nachtelijk openbaar vervoer, bestrijding fietsoverlast, bestrijding overlast aan- en afvoerroutes en bestrijding overmatig alcohol en drugsgebruik. Voorbereiding integrale evaluatie in 2013 De afgelopen jaren zijn deze speerpunten aangepakt, waarover college en raad zijn geïnformeerd in het kader van de het programma Sociale Veiligheid 2007-2010/ Integraal Veiligheidsplan Apeldoorn 2010-2014 en afzonderlijke rapportages, zoals de aanpak van overmatig alcoholgebruik (indrinkgedrag). De succesvolle samenwerking in het kader van de KVU in Apeldoorn heeft een voorbeeldfunctie in de regio, zoals blijkt uit regelmatige verzoeken voor informatie, presentaties, e.d. Het KVU-overleg is inmiddels de voorbereiding van een integrale evaluatie in 2013 (vergelijkbaar met 2005 en 2008) gestart. Tijdens de voorbereiding is in de projectgroep in november 2012 ook informeel en vrijblijvend van gedachten gewisseld over de openingstijden e.d., waarbij in het algemeen tevredenheid bestond over de huidige toelating- en openingstijden, met dien verstande dat breed een vervroeging van het toelatingsuur in het uitgaansgebied in het weekend van 3.00 naar 2.00 uur werd overwogen. 4.
Overwegingen rond openingstijden elders
De belangrijkste conclusies over de ervaringen elders zijn samengevat in bijlage 2. Om een beknopt beeld te geven citeren wij het rapport van Bureau Beke "Goede tijden, slechte tijden, duidelijke tijden? Sluitingstijden Arnhemse horeca in perspectief", maart 2011;
2
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
5.
Er is een grote diversiteit in Nederlandse gemeenten wanneer het gaat om sluitingstijden. Ook zijn veel sluitingstijdenregimes complex. Dit komt niet ten goede aan de duidelijkheid voor het uitgaanspubliek, met alle gevolgen (zoals discussies en handhaving) van dien. Bij het vaststellen van sluitingstijden regimes wordt er in de meeste gemeenten rekening gehouden met de volgende factoren; de locatie (ligt de onderneming in een horecaconcentratiegebied of daarbuiten), het moment (gaat het om sluitingstijden in het weekend of op doordeweekse dagen) en het type bedrijf (is er sprake van ‘natte’ of ‘droge’ horeca) Uit buitenlands onderzoek blijkt dat het verruimen van sluitingstijden in landen als Scandinavië, Australië en het Verenigd Koninkrijk leidt tot een toename van de alcoholconsumptie en van een toename van de alcoholgerelateerde problemen zoals verkeersongevallen en overlast. In diverse steden in Nederland is vanuit de praktijk of via onderzoek ervaring opgedaan met aangepaste sluitingstijden. De effecten op de overlast zijn niet eensluidend en wijzen niet in dezelfde richting als het om overlastreductie gaat. Er lijkt een tendens te zijn dat de politie meer tevreden is met verlengde sluitingstijden dan omwonenden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat groepen uitgaansjongeren geleidelijker vertrekken uit het uitgaanscentrum. Het lijkt er verder op dat overlast en kleine criminaliteit door verlengde sluitingstijden niet afnemen, maar dat wel het aantal confrontaties tussen groepen uitgaansjongeren afneemt. Dit laatste hangt waarschijnlijk samen met de geleidelijke uitstroom. Mogelijk kan een vensteruur of venstertijden bijdragen aan deze geleidelijke uitstroom. Aanpassing van sluitingstijden in een gemeente – zeker in geval van een gemeente met een regiofunctie – moet in een breder regionaal perspectief worden geplaatst. Gebeurt dat niet dan kunnen er ’s nachts allerlei ongewenste reisbewegingen plaatsvinden met alle risico’s voor de (verkeers)veiligheid van dien. Op basis van onderzoek onder jongeren blijkt dat het vervroegen van sluitingstijden niet zal leiden tot een afname van alcoholgebruik en een reductie van overlast. Het valt op dat de Nederlandse gemeenten op een enkele uitzondering na weinig of geen aandacht schenken aan de relatie tussen sluitingstijden en de (extra) inzet van (verplichte) beveiliging en politiefunctionarissen. Discussies over sluitingstijden zouden eigenlijk nooit op zichzelf moeten staan. De veranderende sluitingstijden zouden onderdeel moeten zijn van een breder pakket aan maatregelen om de overlast te reduceren. Te denken valt aan cameratoezicht, gedragsregels in de horeca, veiligheidsglas, convenantafspraken, beveiligers aan de deur, toezicht en handhaving en afspraken met vervoerders.
De voorbereiding van de proef
In het raadsdebat is het college meegegeven bij de voorbereiding van de proef in contact te treden met diverse belanghebbenden, zoals de ondernemers en het de Wijkraad Centrum. Bij de opzet van de proef zijn diverse uitwerkingsvragen aan de orde, o.a. - zoals in het raadsdebat is toegezegd hoe de proefopstelling werkt, of de venstertijd vervroegd moet worden, shoarmazaken hierbij betrokken zijn of niet en dilemma’s /mogelijkheden in het kader handhaving openbare orde en veiligheid. Dit verzoek van de raad heeft geleid tot twee plenaire bijeenkomsten van het KVU-overleg op resp. 22 april en 27 mei. Daarnaast waren er tussentijds diverse bilaterale contacten tussen de projectleiding en individuele leden van het KVU-overleg. 5.1
Uitwerking van de raadsmotie in het KVU-overleg van 22 april 2013
Het voorbereidingsproces is gestart met het uitschrijven van een extra bijeenkomst van het KVUoverleg om de wensen van de diverse belanghebbenden over de opzet van de proef en de opzet van de evaluatie te inventariseren. Op 22 april jl. waren aanwezig vertegenwoordigers van gemeente, politie, horecaondernemers, Gigant, Jochems Theaters, wijkraad Centrum, taxiondernemers onder voorzitterschap van C. Kapenga, stadsdeelmanager Binnenstad. Aan het begin van de bijeenkomst blijkt er breed behoefte te zijn om zich in algemene zin uit te spreken over het voornemen tot het houden van een proef met vrije openingstijden voor de horeca in Apeldoorn. De meeste vertegenwoordigers van de ondernemers en de vertegenwoordiger van de wijkraad voelen zich overvallen door de raadsmotie tot het houden van een proef zonder het gebruikelijke vooroverleg in het kader van de KVU, bekendmaking / uitnodiging voor inspraak tijdens de PMA, e.d. De horecaondernemers geven aan in overgrote meerderheid tegen vrije openingstijden te zijn; zo er al meeropbrengsten zijn wegen die niet op tegen de extra inzet van menskracht/kosten. Een horecaondernemer is voor vrije openingstijden. De vertegenwoordiger van Wijkraad Centrum is tegen vrije openingstijden en verwacht meer uitgaansoverlast voor de bewoners van de binnenstad.
3
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
De taxiondernemers zijn voor en verwachten een geleidelijker uitstroom van uitgaanspubliek met minder overlast. De overige deelnemers van spreken zich niet uit. De projectleider F. Coumans constateert dat de uitkomst het raadsdebat geen ruimte laat om het voorbereiden van de proef ter discussie te stellen. Vervolgens worden de deelnemers uitgenodigd hun ideeën over de opzet van de proef te uiten: De overgrote meerderheid van de ondernemers stelt voor om de concurrentieverhoudingen zo min mogelijk te verstoren door vrije openingstijden in te stellen voor alle soorten horecabedrijven binnen de gehele gemeente Apeldoorn. Vrije openingstijden dienen gepaard te gaan met vrije toelatingstijden en vrije terrastijden. Deze vrijheid ontstaat door afschaffing van de vergunning verlenging openingstijden; de daaraan gekoppelde verplichtingen voor ondernemers (waaronder de kostbare portiersverplichting) komen te vervallen. De huidige voorzieningen voor de bereikbaarheid/bereisbaarheid ( nachtvervoer, openingstijden parkeergarages en fietsenstallingen) moeten worden afgestemd op de verruimde openingstijden. Gemeente en politie dienen te zorgen voor tenminste handhaving van de huidige kwaliteit bij de bestrijding van vandalisme, overlast, verslaving en overlast op aan- en afvoerroutes. Het is ongewenst om de proef te laten samenvallen met de verhoging van de leeftijdsgrens in het kader van de Drank- en Horecawet per 1 januari 2014; daarom stellen de ondernemers voor de proef te houden gedurende een jaar met ingang van 1 januari 2015. De Wijkraad Centrum wil ter beperking van de overlast voor bewoners van de binnenstad de proef zo klein mogelijk houden. Liefst beperken tot de bioscoop, eventueel alle horeca binnenstad gedurende een nacht (bij voorkeur de kortste nacht) De proef is naar het oordeel van de deelnemers een succes als uit de evaluatie blijkt dat Apeldoorn aantrekkelijker is bij het uitgaanspubliek, de omzet / winst van horecaondernemers toenemen, er minder uitgaansgeweld, minder vandalisme en minder geluidsoverlast is. Het is gewenst een uitgebreide evaluatie te houden met een meting voor en na de proef, waarbij niet alleen meningen uit groepsgesprekken, maar zoveel mogelijk cijfermatige onderbouwing op basis van enquêtes onder ondernemers, uitgaanspubliek, bewoners, e.d. De kosten van deze evaluatie dienen voor rekening van de gemeente te komen. Aan het eind van de bijeenkomst geven de meeste horecaondernemers en de wijkraad aan voortzetting van de samenwerking binnen het KVU-overleg, bij invoering van de proef door de gemeente, niet zinvol meer te achten. De basis van het samenwerkingsverband KVU bestaat uit het opgebouwde vertrouwen, wederzijds respect en de gezamenlijke verantwoordelijkheid, die de afgelopen jaren ontstaan is door de gezamenlijke aanpak door de partners in het uitgaansgebied. Zij betreuren het dat er geen ruimte meer lijkt te zijn om samen naar verbetering van het uitgaansklimaat in Apeldoorn te zoeken en het gesprek te voeren over verbeteringen, zoals besproken in het KVUoverleg van november jl.. Een onderdeel was de vervroeging van de toelatingstijd in het weekend naar 2.00 uur. 5.2 Conclusies n.a.v. overleg Om recht te doen aan de toezegging aan de raad om binnen drie maanden na indiening van de motie te komen met een voorstel voor de proef vrije openingstijden, dat zodanig concreet is dat onmiddellijk met de uitvoering kan worden begonnen, zijn direct na het KVU-overleg de voorbereidingen gestart voor de uitwerking van de proef op basis van de suggesties van de horecaondernemers. Dit heeft geleid tot het plan van aanpak voor de proef (bijlage 3), het plan van aanpak voor de evaluatie (bijlage 4) en het raadsvoorstel tot het houden van de proef, waaronder het tijdelijk buiten werking stellen van gemeentelijke regelgeving in relatie met openingstijden horeca, e.d.. Aan dit voorstel kleven nadelen, zoals; Uit het KVU-overleg is gebleken dat er maar zeer beperkt draagvlak is voor het houden van de proef in deze vorm. Uit het KVU-overleg is gebleken dat het houden van de proef zal leiden tot de beëindiging van de samenwerking tussen gemeente, politie, horecaondernemers, andere ondernemers en de Wijkraad Centrum rond veilig uitgaan in Apeldoorn sinds 2006. Beëindiging van de samenwerking betekent het einde van de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid van het uitgaanspubliek en de aanpak van veiligheidsproblemen; de zorg voor het 4
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
uitgaansklimaat in Apeldoorn (waaronder de veiligheid) komt dan eenzijdig bij gemeente en politie te liggen. Het houden van de proef in de opzet als gewenst door de ondernemers, zal gepaard gaan met aanzienlijke meerkosten voor de gemeente. Op dit moment zijn in ieder geval te voorzien langere openingstijden van parkeergarage Markt (specifiek genoemd door ondernemers), fietsenstallingen en meer gemeentelijk beheer, toezicht en handhaving. Het houden van de evaluatie in de opzet als gewenst door de KVU-deelnemers, zal gepaard gaan met aanzienlijke meerkosten voor monitoring.
Deze nadelen zijn zodanig zwaarwegend, dat besloten is om het voorstel aan te vullen met een verkenning van de mogelijkheden tot vergroting van het draagvlak voor verruiming van de openingstijden en continuering samenwerking KVU. Hiertoe zijn door de gemeente op basis van de raadsmotie enkele varianten van maatregelenpakketten voor ruimere openingstijden ontwikkeld (paragraaf 6). Deze varianten zijn vervolgens voorgelegd in een tweede bijeenkomst van het KVUoverleg om te verkennen in hoeverre hiervoor draagvlak is te verwachten en te peilen in hoeverre er bij de KVU-partners bereidheid bestaat om de proef in samenwerking uit te voeren. 6.
Verkenning varianten proef vrije openingstijden
Deze gemeentelijke verkenning bestaat uit de uitwerking van de raadsmotie in enkele varianten van maatregelenpakketten voor ruimere openingstijden in samenhang met allerlei aspecten rond leefbaarheid en veiligheid. Per variant is globaal nagegaan, wat dit betekent voor de opzet van de proef en de opzet van de evaluatie. Hiervoor is advies ingewonnen bij een extern adviseur Josien van Bommel, die een groot aantal gemeenten adviseert over veilig uitgaan en op basis van haar voorzitterschap van het KVU-overleg tussen 2005 en 2012 bekend is met de Apeldoornse situatie. De ontwikkelde varianten zijn schematisch samengevat in bijlage 5. We geven hier een toelichting door eerst een korte schets van de huidige situatie en vervolgens een beknopte typering per variant van de veranderingen ten opzichte van de huidige situatie. 6.1
De huidige situatie
In de huidige situatie zijn de reguliere openingstijden voor de horeca en de terrassen van maandag tot en met vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur. Het is mogelijk om in het weekend tot maximaal 4.00 uur open te zijn, mits de ondernemer beschikt over een vergunning openingstijden. Deze vergunning wordt binnen het cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.) in de regel verleend, mits niet strijdig met openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid. Buiten dit gebied wordt de vergunning niet verleend, tenzij onomstotelijk vaststaat dat genoemde belangen niet in het geding zijn. Voorwaarden voor het verkrijgen van de vergunning is dat de ondernemer een deurbeleid voert (dat wil zeggen: na 3.00 uur geen nieuwe bezoekers meer toelaten), terwijl er binnen het cameratoezichtgebied na 2.00 uur het bedrijf verplicht een portier heeft; buiten het cameratoezichtgebied geldt deze verplichting voor grote horecabedrijven en kennen de overige bedrijven maatwerk. Ook eetgelegenheden kunnen een vergunning openingstijden krijgen, maar mogen na 2.00 uur uitsluitend alcoholvrije dranken verkopen, tenzij deze gelegenheden zich ook houden aan het deurbeleid en de portiersverplichting. Overtreding van dit openingstijdenbeleid leidt tot handhavingacties (gele en rode kaarten, intrekking vergunning openingstijden, toepassing bestuursdwang) In de huidige situatie wordt dit openingstijdenbeleid geflankeerd door een reeks van maatregelen ter bevordering van het uitgaans- en woonklimaat (KVU-maatregelenmatrix). Op hoofdlijnen betreft dit een goede bereikbaarheid / bereisbaarheid van het uitgaansgebied, bestrijding van vandalisme, bestrijding overlast in uitgaansgebied, bestrijding overmatig alcoholgebruik en drugsoverlast, bestrijding overlast langs aan- en afvoerroutes en betere communicatie met de doelgroep. In de huidige situatie vindt de monitoring van uitvoering van zowel het openingstijdenbeleid als het flankerend beleid plaats in een periodiek overleg met horecaondernemers, andere ondernemers, wijkraad, politie, gemeente, taxivervoerders en fietsenstallingen (Overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan) Daarnaast vindt om de 3-4 jaar een evaluatie plaats van de KVU-maatregelen en de openingstijden. Deze evaluatie omvat naast groepsgesprekken met betrokkenen en een analyse van cijfermateriaal van gemeente en politie, ook enquêtes onder ondernemers, uitgaanspubliek en 5
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
omwonenden. Daarnaast evalueert de projectgroep zelf het samenwerkingsproces. Deze evaluatie omvat een vast deel (voor de vergelijking tussen de jaren) en een variabel deel toegespitst op actuele problematiek rond veilig uitgaan in de breedste zin van het woord. De kosten van deze evaluatie worden door de gemeente gedragen en zijn in totaal circa € 15.000. 6.2
Variant 1; Maximale Vrijheid: vrije openingstijden in heel de gemeente Apeldoorn voor alle soorten horecabedrijven.
In deze variant wordt de raadsmotie uitgewerkt, aansluitend bij de inbreng van de meeste vertegenwoordigers van ondernemers in het KVU (zie paragraaf 5.1). De inzet op vrije openingstijden om Apeldoorners meer vrijheid te bieden om zelf te bepalen wanneer ze uitgaan is in deze variant maximaal. Er komen in deze variant vrije openingstijden op alle dagen in de week voor alle soorten horecabedrijven binnen de gehele gemeente Apeldoorn. Vrije openingstijden gaan op verzoek van de ondernemers gepaard met vrije toelatingstijden en vrije terrastijden. Deze vrijheid wordt gerealiseerd door het schrappen van regelgeving m.b.t. openingstijden, e.d.. Dit betekent ook de afschaffing van de vergunning openingstijden, inclusief de daaraan gekoppelde verplichtingen voor ondernemers (waaronder portiersverplichting). Invoering van de proef in deze opzet gaat - zoals horecaondernemers en wijkraad Centrum op 22 april expliciet hebben aangegeven - gepaard met beëindiging van de samenwerking in het kader van KVU. Om een goed beeld te krijgen van de effecten van de proef in alle seizoenen, op feestdagen en evenementen duurt de proef een jaar. Het besluit tot het houden van de proef volgens variant 1 kan de raad nemen door vaststelling van bijgevoegd ontwerpraadsbesluit op 11 juli 2013. De proef in deze opzet is ingrijpend voor alle betrokkenen, vraagt dan ook een ruime voorbereidingstijd en start op verzoek van de ondernemers per 1 januari 2015. De effecten van deze variant voor het uitgaan in Apeldoorn zijn moeilijk te voorspellen. In het KVUoverleg van 22 april is door ondernemers aangegeven dat het uitgaan mogelijk nog later op gang dan nu al het geval is. Tevens leek het hen aannemelijk dat in zekere mate uitgaanspubliek uit omliggende gemeenten - vooral later op de avond, na sluitingstijden aldaar - naar Apeldoorn gaat. Ondernemers verwachten dat dit maar in beperkte mate tot meer omzet zal leiden, maar ook tot meer overlast. Waar de proef heel Apeldoorn betreft, kan er een grotere spreiding optreden van het uitgaan over de gemeente. Onduidelijk is of dit ook leidt tot een grotere spreiding van overlast van uitgaanspubliek over de gemeente. Binnen het uitgaansgebied zal het publiek meer gespreid over de nacht naar huis gaan. Dit heeft als voordeel dat het aantal incidenten rond sluitingstijd naar verwachting afneemt. Het wegvallen van de ondernemersinzet op de veiligheid en leefbaarheid in het uitgaansgebied is naar verwachting van Van Bommel maar gedeeltelijk te compenseren door extra inzet van de gemeente en politie op beheer evenals toezicht en handhaving ter bestrijding van vandalisme, overlast, overmatig alcoholgebruik en drugsoverlast in het gebied. Enige aantasting van het uitgaansklimaat en het woonklimaat in de binnenstad is waarschijnlijk. Onduidelijk is of dit zal leiden tot meer uitgaan van Apeldoorners elders. Vrije openingstijden betekent voor veel ondernemers, zoals de meeste vertegenwoordigers in het KVU-overleg van 22 april hebben aangegeven, grote onzekerheid. De economische crisis gaat niet aan de uitgaanssector voorbij, de winstmarges staan onder druk en een deel van de Apeldoornse horecabedrijven is marginaal rendabel. Concurreren met langere openingstijden leidt in ieder geval tot meer kosten, terwijl het maar de vraag is of daar meer omzet tegenover staat. Of het wegvallen van de kosten uit portiersverplichting e.d. voldoende is om dit gat te vullen is onzeker. Het is aannemelijk dat een aantal horecabedrijven de proef niet zullen overleven. Leegstand in het uitgaansgebied maakt het gebied niet aantrekkelijker. Vrije openingstijden in deze variant leiden tot extra kosten voor gemeente en politie. De ondernemers in het KVU-overleg stellen als eis voor het houden van de proef behoud van het uitgaansklimaat door de huidige voorzieningen voor de bereikbaarheid/bereisbaarheid ( taxivervoer, openingstijden parkeergarage Markt en fietsenstallingen) volledig worden afgestemd op de verruimde openingstijden. Openstelling van de parkeergarage Markt betreft in deze variant 7 dagen per week, gedurende 24 uur. De behoefte aan permanent geopende 6
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
6.3
fietsenstallingen Caterplein en Markt spitst zich toe op de periode donderdag tot maandagmorgen en zullen dan dubbele bemensing vergen. Onduidelijk is nog de impact van het gebruik van de ochtendbussen door uitgaanspubliek. Deze kosten zijn P.M. geraamd. Het door de ondernemers op 22 april aangekondigde wegvallen van de ondernemersinzet op de veiligheid en leefbaarheid in het uitgaansgebied is naar verwachting van Van Bommel maar gedeeltelijk te compenseren door extra inzet van de gemeente en politie op beheer evenals toezicht en handhaving ter bestrijding van vandalisme, overlast, verslaving alcohol en drugs in het gebied. De effecten van vrije openingstijden voor de horeca buiten het uitgaansgebied in de rest van Apeldoorn, zowel voor de horecabedrijven zelf en hun omgeving als eventuele overlast op aan- en afvoerroutes, zijn vooraf nauwelijks in te schatten. Deze kosten zijn P.M. geraamd Deze variant is het meest ingrijpende en stelt daarom de zwaarste eisen aan de evaluatie. Om het effect van de proef goed te meten is het nodig om zowel voor de aanvang van de proefperiode (Nulmeting) als aan het einde van de proefperiode de uitgaanssituatie te meten. Meten gaat in dit geval verder dan het inventariseren van meningen in groepsgesprekken met betrokkenen. Naast cijfers van gemeente en politie inzake overlast, vandalisme en geweld tegen personen, gaat het in deze variant om enquêtes onder horecaondernemers (o.a. omzet en winst), uitgaanspubliek (o.a. beleving aantrekkelijkheid uitgaan in Apeldoorn en alcoholgebruik) en bewoners (beleving leefklimaat). De meerkosten zullen aanzienlijk zijn want deze metingen vinden in deze variant niet alleen tweemaal plaats, maar betreffen het hele grondgebied van de gemeente Apeldoorn. De meerkosten voor evaluatie zijn in deze variant dan ook het grootst en worden indicatief geraamd op € 50.000 tot 70.000 ( Voor specificatie; zie bijlage 4)
Variant 2; Vrije openingstijden voor vergunninghouders uitgaansgebied
In variant 2 wordt de raadsmotie uitgewerkt vanuit veronderstelling dat de raad de ambitie heeft om vrije openingstijden te realiseren door een minimale ingreep in de bestaande situatie. Waar horecaondernemers in het uitgaansgebied momenteel een vergunning kunnen aanvragen tot verlenging van de openingstijden in het weekend, kunnen in variant 2 deze ondernemers een vergunning aanvragen om in het weekend door te gaan tot een tijdstip dat zijzelf bepalen. Voor de rest blijft het bestaande beleid van kracht. Om de effecten van de proef vooraf enigszins in te schatten, gaat Variant 2 uit van de veronderstelling dat de huidige samenwerking in de KVU blijft bestaan; de juistheid van deze veronderstelling zal moeten blijken uit een voorkeur van de KVUdeelnemers voor deze variant in de tweede bijeenkomst op 27 mei. Om een goed beeld te krijgen van de effecten van de proef in alle seizoenen, op feestdagen en evenementen duurt de proef een jaar. Het raadsbesluit tot het houden van de proef volgens variant 2 kan op zijn vroegst in september 2013 worden genomen. Voor de vergunningverlening en de aanpassing van de bedrijfsvoering bij bedrijven, gemeente en politie is een kwartaal geraamd; de proef start in deze variant op 1 januari 2014. Door vrije openingstijden te koppelen aan een vergunningstelsel en het bestaande beleid in stand te houden, zijn bij variant 2 minder ingrijpende effecten te verwachten, zowel voor de horecasector zelf als het voor het uitgaans- en leefklimaat in de Apeldoornse binnenstad en elders in de gemeente. In dit verband is van belang op te merken dat ook in de bestaande situatie een deel van de Apeldoornse horecabedrijven in het uitgaansgebied geen gebruik maakt van de hen geboden mogelijkheid om een vergunning openingstijden tot maximaal 4.00 uur aan te vragen. Daarnaast laten ervaringen in andere Gelderse steden met invoering van vrije openingstijden in uitgaansgebieden via een vergunningstelsel zien, dat de overgrote meerderheid van de betreffende horecaondernemers de geboden mogelijkheid tot vrije openingstijden niet benut. Het gaat in variant 2 dus om een proef met vrije openingstijden bij een naar verwachting beperkt aantal ondernemers voor een beperkt deel van het uitgaanspubliek. Voor het uitgaanspubliek dat ook na 4.00 uur in Apeldoorn wil uitgaan, ontstaan in variant 2 mogelijkheden die er tot nog toe in Apeldoorn niet waren. De mogelijkheden zijn naar verwachting beperkter dan in variant 1, zowel naar aantal bedrijven, tijdstippen in de week en locatie binnen de gemeente. De toestroom van uitgaanspubliek uit andere gemeenten in de 7
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
6. 4
De veranderingen in het huidige uitgaans- en leefklimaat in Apeldoorn zijn in variant 2 minder ingrijpend dan in variant 1. Het betreft naar verwachting minder bedrijven, terwijl de situatie veel beter beheersbaar is. Ten opzichte van de bestaande situatie kan de overlast voor bewoners van de binnenstad en elders mogelijk iets afnemen, de incidenten zullen zich wellicht meer verspreiden over de nacht. De gevolgen voor de ondernemers in het uitgaansgebied zijn beperkter. Toch valt niet uit te sluiten dat sommige ondernemers, waar de bedrijfsvoering nu al moeilijk is, door langere openingstijden of omzetverlies in de problemen komen. Voor de gemeente (en mogelijk politie) leidt ook variant 2 tot meerkosten. Voor het behoud van het uitgaansklimaat zullen de huidige voorzieningen voor de bereikbaarheid en bereisbaarheid (taxivervoer en fietsenstallingen) worden afgestemd op de verruimde openingstijden. Vergeleken met variant 1, beperken de vrije openingstijden beperken zich tot twee nachten in plaats van de hele week. Voor het autoparkeren na 24.00 uur volstaan in deze variant, naast de parkeergarage bij CODA, de parkeerplaatsen op openbare weg; de parkeercapaciteit is naar verwachting voldoende. Deze kosten zijn P.M. geraamd. De inzet van gemeente en politie voor toezicht en handhaving is vooral een meer gespreide inzet over de nacht; voorshands zijn geen meerkosten geraamd. Onduidelijk is nog de impact van het gebruik van de ochtendbussen door uitgaanspubliek. De meerkosten van evaluatie kunnen door beperking tot uitgaansgebied en omgeving beperkt blijven tot indicatief €12.500 25.000. Variant 3: Ruimere openingstijden vergunninghouders uitgaansgebied
Bij de uitwerking van de raadsmotie neemt variant 3 als vertrekpunt huidige uitgaansbeleid en combineert de vrijblijvende verbetersuggesties van het KVU voor openingstijden c.a. tijdens het informele overleg in november 2012 met de ambitie om Apeldoorners meer uitgaansmogelijkheden te bieden voor ruimere openingstijden. Het betreft; De vervroeging van de toelatingstijd van 3.00 naar 2.00 uur. Hierdoor kiest het uitgaanspubliek eerder de uitgaansgelegenheid, waar men de rest van de nacht wil zijn. Van Bommel verwacht dat dit tot minder confrontaties tussen de verschillende publieksgroepen leidt. Daarnaast verwacht zij dat door de langere verblijfsduur in een uitgaansgelegenheid een betere band tussen bezoekers en horecapersoneel ontstaat, waardoor excessen beter kunnen worden voorkomen. De verlenging van de openingstijd horecabedrijven met vergunning openingstijden van maximaal 4.00 uur naar maximaal 5.00 uur. Hierdoor kan tot op zekere hoogte worden tegemoet gekomen aan de wens van een deel van het uitgaanspubliek om later uit te gaan in Apeldoorn. Wellicht leidt dit ook tot een geleidelijker uitstroom van publiek dan thans het geval is. De verlenging van de openingstijd van eetgelegenheden met vergunning openingstijden van maximaal 4.00 uur tot 5.30 uur. In de huidige situatie ontstaat een deel van de gewelds- en overlastincidenten doordat bij shoarmazaken en andere eetgelegenheden teveel mensen vlak voor sluitingstijd nog bediend moeten worden. Het extra halfuur na de maximum openingstijd horeca draagt naar het oordeel van vertegenwoordiger van ondernemers in het KVU-overleg van 22 april bij aan een rustiger einde van de uitgaansnacht. Variant 3 veronderstelt dat de huidige samenwerking in de KVU blijft bestaan; de juistheid van deze veronderstelling zal moeten blijken uit een voorkeur van de KVU-deelnemers voor deze variant in de tweede bijeenkomst op 27 mei Variant 3 draagt naar verwachting bij aan een beter uitgaans- en leefklimaat in de binnenstad, in de zin van minder incidenten. Niet valt uit te sluiten dat de overblijvende incidenten iets meer gespreid in de nacht plaatsvinden, zij het minder dan in de varianten 1 en 2. Variant 3 zal voor een aantal bedrijven leiden tot aanpassingen in de bedrijfsvoering; onduidelijk is of dit per saldo bedrijven door langere openingstijden en omzetverlies in de problemen zal brengen. Ook variant 3 leidt tot meerkosten voor de gemeente bij langere openstelling van fietsenstallingen globaal vergelijkbaar met variant 2. Deze kosten zijn P.M. geraamd. De maatregelen vergen ook een 8
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
aanpassing in de organisatie van toezicht en handhaving, die voorshands per saldo niet leiden tot meerkosten voor gemeente en politie. Gelet op deze verwachte effecten is het de vraag of invoering van het maatregelenpakket in variant 3 eerst bij wijze van proef en bijpassende evaluatie moet plaats vinden. Kiezen we voor een proef met evaluatie dan zal het ook hier gaan om een proef voor een jaar. Het raadsbesluit tot het houden van de proef volgens variant 3 kan op zijn vroegst in september 2013 worden genomen. Voor de vergunningverlening en de aanpassing van de bedrijfsvoering bij bedrijven, gemeente en politie is een kwartaal geraamd; de proef start in deze variant op 1 januari 2014. De evaluatie zal tot meerkosten voor de gemeente leiden, maximaal gelijk aan variant 2. Het is voorstelbaar, dat bij voldoende bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak, deze maatregelen permanent worden ingevoerd, m.a.w. we afzien van een proef en evaluatie. Dan zijn er op dit punt geen meerkosten voor de gemeente. Wel vraagt dit een aanpassing van de gemeentelijke regelgeving met de gebruikelijke inspraakprocedures, waardoor de vroegste ingangsdatum vermoedelijk rond 1 januari 2014 komt te liggen. 6.5 De meningen over de varianten binnen het KVU-overleg op 27 mei 2013 Op 21 mei is een conceptversie van deze notitie met bovenstaande varianten toegezonden aan de deelnemers van het KVU-overleg met het verzoek op een extrabijeenkomst op 27 mei tijdens een oordeel te geven over deze varianten. Aan het begin van de bijeenkomst geeft de burgemeester een korte toelichting op de besluitvorming in de raad tot de raadsmotie, de voorbereiding van de proef en het bestuurlijk traject naar de raad. Hij dringt er bij de deelnemers op aan om samen naar een aanpak te zoeken. De Wijkraad spreekt zich uit tegen alle varianten, maar kondigt wel aan steeds in overleg te willen blijven over uitgaan. In het overleg blijkt dat de meerderheid van de ondernemers tegen het houden van een proef zijn. De meeste ondernemers stellen een vierde variant voor, waarbij de proef met vrije openingstijden in het weekend na 4.00 uur zich beperkt tot eetgelegenheden n het uitgaansgebied zonder alcohol en voor de overige horeca de huidige situatie (toelatingstijd 3.00 uur, sluitingstijd 4.00 uur) blijft gehandhaafd. Als er toch een proef komt en deze vierde variant niet haalbaar is, geven zij de voorkeur aan variant 1. Enkele ondernemers en de taxibedrijven blijven bij hun eerder uitgesproken voorkeur voor variant 1. Connexxion is tegen een proef omdat de vraag naar ambulancevervoer in Apeldoorn in het weekend de laatste tijd aanmerkelijk toeneemt en regelmatig het beschikbare aantal ambulances overstijgt, waardoor een beroep op ambulances uit de regio moet worden gedaan. Connexxion vreest dat een proef vaker leidt tot pieksituaties, verwacht dat de ambulancecapaciteit niet wordt uitgebreid en vreest dat de kwaliteit van de ambulancezorg in de regio onder druk komt te staan. De vertegenwoordiger van de ondernemers aan de Nieuwstraat heeft vooraf laten weten een voorkeur te hebben voor variant 3. Zij menen dat het vervroegen van de toelatingstijd tot 2.00 uur in deze variant kan leiden tot een vroegere komst van het uitgaanspubliek in de stad om eerst hun rondje langs de cafés te maken met mogelijk positieve effecten op de omzet. Eetzaken blijven in deze variant langer open, waardoor naar hun mening de noodzaak om vroegtijdig te eten vervalt en meer spreiding ontstaat bij het bezoek aan eetgelegenheden. De politie onderstreept het belang van samenwerken aan veilig uitgaan, acht daarom variant 1 uit oogpunt van openbare orde ongewenst en niet haalbaar en heeft een voorkeur voor variant 3. Na de bijeenkomst laat de (verhinderde) vertegenwoordiger van de ondernemers in de Van Kinsbergenstraat desgevraagd weten tegen de tijdens de bijeenkomst voorgestelde vierde variant te zijn en vast te houden aan variant 1. De (verhinderde) vertegenwoordiger van de ondernemers in de Nieuwstraat laat desgevraagd weten dat deze ondernemers unaniem voor de vierde variant te zijn, mits dit niet gepaard gaat met hogere legeskosten voor de eetgelegenheden. 9
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Conclusie: Uit dit overleg blijkt dat geen enkele variant de instemming van alle deelnemers aan het KVU-overleg heeft. Dit betekent onder meer dat de veronderstelde voortzetting van de samenwerking in het kader van de KVU bij invoering van de variant 2 en variant 3 onzeker is.
6.6
Signalen over de varianten uit Overig Apeldoorn
Op 28 mei zijn de varianten besproken met een klankbordgroep van stadsdeelmanagers om een globaal beeld te krijgen van hun verwachtingen ten aanzien van effecten van de varianten in de woonwijken en de dorpen. De klankbordgroep wijst er op, dat momenteel op de aan- en afvoerroutes naar het uitgaansgebied in de vroege zaterdag- en zondagochtend nog sprake is van een overlastvrije periode . De klankbordgroep verwacht dat bij alle varianten deze periode korter wordt of vervalt door een grotere spreiding van het huiswaarts gaande uitgaanspubliek. Dit treft volgens de klankbordgroep vooral de woonwijken rondom de binnenstad. Bij variant 1 vreest de klankbordgroep voor veel overlast voor de leefomgeving van horecabedrijven buiten het uitgaansgebied (elders in de binnenstad, verspreid in de woonwijken en in winkelcentra en de dorpen). Tevens is de klankbordgroep beducht voor nachtelijk horecaverkeer uit omliggende gemeenten naar de dorpen, als geen regionale afstemming van openingstijden plaats vindt. 6.7
Zienswijze Apeldoornse gezagsdriehoek
Op 10 juni is de bijeenkomst van Apeldoornse gezagsdriehoek, bestaande uit burgemeester, districtschef politie en officier van justitie, heeft de burgemeester gevraagd naar de zienswijze van politie en openbaar ministerie op een concept van deze notitie. De districtschef van de politie heeft de voorkeur geen wijzigingen aan te brengen in de huidige situatie en niet te opteren voor één van de varianten. Mocht er toch een keuze gemaakt moeten worden voor een variant dan is dat vanuit de politie variant nummer 3 met de aanvulling dat dan ook de broodjeszaken verlenging krijgen van de openingstijden tot maximaal 05.00 uur. De officier van justitie geeft aan dat vrije openingstijden een aanzuigende werking heeft binnen de regio en dat je een "waterbed"effect creëert. Er zijn risico's als je het als Apeldoorn alleen doet zonder afstemming in de regio. De districtschef en de officier van justitie geven aan dat er breed draagvlak nodig is bij de voorbereiding van eventuele proef. Dit is van groot belang voor het welslagen van de proef. 7.
Advies van het college aan de raad
Het college meent dat met bijgaand raadsvoorstel, het plan van aanpak voor het houden van de proef en het plan van aanpak voor de evaluatie van de proef, voldaan is aan de toezegging aan de raad. De samenvatting van ervaringen met verruimde horecatijden elders, de verkenning van de varianten en het gevoerde overleg geven een goed beeld van de pro's en contra's van het houden van een proef, zoals aangekondigd in het raadsdebat op 21 maart jl. Het college verzoekt het presidium de beleidsnotitie Proef Vrije Openingsuren Horeca ter consultatie voor te leggen aan de PMA. Bij de beoordeling van de besluitrijpheid van het raadsvoorstel tot het houden van de proef, is het gewenst expliciet de beleidsnotitie Proef Vrije Openingsuren Horeca te betrekken. Indien de PMA van oordeel is dat het raadsvoorstel niet besluitrijp is, zijn de fracties dan in de gelegenheid aan te geven welke variant door het college kan worden uitgewerkt in een nieuw raadsvoorstel. Het college adviseert het raadspresidium om de gebruikelijke behandeling van het raadsvoorstel (en deze notitie) vooraf te laten gaan door een hoorzitting, waarop alle belanghebbenden (waaronder
10
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
degenen, die zich de afgelopen tijd over de proef per brief of mail tot de gemeente hebben gewend) hun argumenten voor de raad kunnen toelichten.
11
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
BIJLAGEN Bijlage 1
DPS Motie vreemd aan de orde van de dag betreffende proef vrije openingstijden horeca
De raad van de gemeente Apeldoorn, in vergadering bijeen op 21 maart 2013, gehoord hebbende de inbreng van Apeldoorner Floris Melis in de eerste editie van 'in gesprek met de Raad' over het onderwerp vrije openingstijden horeca, overwegende dat: vrije openingstijden van de horeca het uitgaansklimaat aantrekkelijker kunnen maken; vrije openingstijden van de horeca bij kunnen dragen aan veiliger uitgaan in Apeldoorn; vrije openingstijden van de horeca Apeldoorners meer vrijheid geeft om zelf te bepalen wanneer ze uitgaan; met de resultaten van een proef de beste keuze gemaakt kan worden of, en zo ja: hoe, vrije openingstijden van de horeca permanent ingevoerd kan worden verzoekt het college binnen 3 maanden de raad een uitgewerkt voorstel aan te bieden om een proef met vrije openingstijden van de horeca te houden en gaat over tot de orde van de dag.
PvdA, VVD, PSA, GroenLinks, DPS, PvdD, M.P. Alles, H.J. Schutte en W. Willems van LeefbaarApeldoorn *, D66
12
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Bijlage 2 OVERZICHT PRO’S EN CONTRA’S VERRUIMING OPENINGSTIJDEN HORECA Bureau Beke; “Goede tijden, slechte tijden, duidelijke tijden? Sluitingstijden Arnhemse horeca in perspectief”, maart 2011 In de literatuur zijn er drie theorieën over het onderwerp sluitingstijden; De ‘availability’ theorie geeft als uitgangspunt dat langere openingstijden meer beschikbaarheid van alcohol geeft, wat leidt tot meer drinken. Dat zou een stijging van het aantal excessieve drinkers en meer sociale en gezondheidsgerelateerde problemen tot gevolg hebben. De theorie van ‘power drinking’ gaat ervan uit dat het uur vlak voor sluitingstijd gepaard gaat met een sterke toename in alcoholgebruik. Verondersteld wordt dat restricties in sluitingstijden tot gevolg hebben dat consumenten vlak voor sluitingstijd extra veel gaan drinken. De ‘temporal shift hypothesis’ gaat ervan uit dat latere sluitingstijden slechts een tijdelijke verschuiving van alcoholconsumptie zullen veroorzaken, omdat vaste klanten hun bezoektijden zullen aanpassen aan de nieuwe tijden. Verondersteld wordt dat wanneer de openingstijden een uur verruimd worden, vaste klanten een uur later zullen komen. Uit het onderzoek bleek; Er is een grote diversiteit in Nederlandse gemeenten wanneer het gaat om sluitingstijden. Ook zijn veel sluitingstijdenregimes complex. Dit komt niet ten goede aan de duidelijkheid voor het uitgaanspubliek, met alle gevolgen (zoals discussies en handhaving) van dien. Bij het vaststellen van sluitingstijden regimes wordt er in de meeste gemeenten rekening gehouden met de volgende factoren; de locatie (ligt de onderneming in een horecaconcentratiegebied of daarbuiten), het moment (gaat het om sluitingstijden in het weekend of op doordeweekse dagen) en het type bedrijf (is er sprake van ‘natte’ of ‘droge’ horeca) Uit buitenlands onderzoek blijkt dat het verruimen van sluitingstijden in landen als Scandinavië, Australië en het Verenigd Koninkrijk leidt tot een toename van de alcoholconsumptie en van een toename van de alcoholgerelateerde problemen zoals verkeersongevallen en overlast. In diverse steden in Nederland is vanuit de praktijk of via onderzoek ervaring opgedaan met aangepaste sluitingstijden. De effecten op de overlast zijn niet eensluidend en wijzen niet in dezelfde richting als het om overlastreductie gaat. Er lijkt een tendens te zijn dat de politie meer tevreden is met verlengde sluitingstijden dan omwonenden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat groepen uitgaansjongeren geleidelijker vertrekken uit het uitgaanscentrum. Het lijkt er verder op dat overlast en kleine criminaliteit door verlengde sluitingstijden niet afnemen, maar dat wel het aantal confrontaties tussen groepen uitgaansjongeren afneemt. Dit laatste hangt waarschijnlijk samen met de geleidelijke uitstroom. Mogelijk kan een vensteruur of venstertijden bijdragen aan deze geleidelijke uitstroom. Aanpassing van sluitingstijden in een gemeente – zeker in geval van een gemeente met een regiofunctie – moet in een breder regionaal perspectief worden geplaatst. Gebeurt dat niet dan kunnen er ’s nachts allerlei ongewenste reisbewegingen plaatsvinden met alle risico’s voor de (verkeers-)veiligheid van dien. Op basis van onderzoek onder jongeren blijkt dat het vervroegen van sluitingstijden niet zal leiden tot een afname van alcoholgebruik en een reductie van overlast. Het valt op dat de Nederlandse gemeenten op een enkele uitzondering na weinig of geen aandacht schenken aan de relatie tussen sluitingstijden en de (extra) inzet van (verplichte) beveiliging en politiefunctionarissen. Discussies over sluitingstijden zouden eigenlijk nooit op zichzelf moeten staan. De veranderende sluitingstijden zouden onderdeel moeten zijn van een breder pakket aan maatregelen om de overlast te reduceren. Te denken valt aan cameratoezicht, gedragsregels in de horeca, veiligheidsglas, convenantafspraken, beveiligers aan de deur, toezicht en handhaving en afspraken met vervoerders. Centrum voor Veilig en Gezond Uitgaan ; “Sluitingstijdenbeleid”, september 2011
13
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Bij verruiming van openingstijden worden de sluitingstijden van horeca verruimd of zelfs helemaal vrijgegeven. Gemeenten willen bereiken dat jongeren verspreid over de nacht naar huis gaan en daardoor voor minder overlast. Soms verruimen gemeenten de sluitingstijden in het kader van alcoholmatiging; op die manier wil men binge drinken (het drinken van grote hoeveelheden alcohol in één keer) rond sluitingstijd tegengaan. In Nederland is onder andere in Lisse, Breda en Amsterdam geëxperimenteerd met verruiming van de openingstijden. De horeca sloot één of twee uur later. Ook in Groot-Brittannië, Australië en Scandinavië zijn de openingstijden van horeca verlengd. In Nederland zijn de resultaten van dit regime niet eenduidig; In Breda ervaren politie, gemeente en sommige horeca minder overlast en agressie. Omdat jongeren meer verspreid over de nacht naar huis gaan, zijn er minder opstootjes. Omwonenden vonden de overlast juist toenemen, al werd er minder overlast gemeld bij de gemeente. Bovendien hadden omwonenden de indruk dat jongeren meer onder invloed waren door ‘in te drinken’. In Lisse heeft de verruiming van de openingstijden van drie horecagelegenheden niet geleid tot substantiële veranderingen in het alcoholgebruik. Het uitgaanspubliek daar dronk ongeveer evenveel alcohol voor, tijdens en na het uitgaan. In het centrum van Amsterdam is een proef gedaan om het uitgaanspubliek over de avond te verspreiden door de sluitingstijden van snackbars (‘droge horeca’) te verruimen ten opzichte van cafés en discotheken. Deze proef leidde tot een lichte toename van geweld en wordt mogelijk niet verlengd. Uit een evaluatie uit 2002 naar de effecten van diverse sluitingstijdenregimes in Nederland blijkt dat vooral gemeenten met vrije sluitingstijden, waarbij de horeca zelf bepaalt hoe lang ze open blijven, een positief effect zien op de veiligheid. De gemeenten uit dit onderzoek, die hun sluitingstijdenregime hadden gewijzigd, zagen geen effect op het alcoholgebruik. In het buitenland zijn de effecten van verruimde openingstijden meer eenduidig; Uit bijna alle internationale onderzoeken naar de gevolgen van verruiming van openingstijden blijkt een sterk positief verband met alcoholgebruik, overlast en agressie. In Scandinavië zag men bijvoorbeeld een toename van alcoholgerelateerde incidenten, nadat de sluitingstijden van nachtclubs wijzigden van één uur ’s nachts naar onbeperkt. In Australië was er een toename van geweld in de horeca die later sloten dan andere. In Groot-Brittannië nam het geweld niet toe door de vrije sluitingstijden, maar vond het later in de nacht plaats. In hoeverre dit effect is toe te schrijven aan het vrijgeven van sluitingstijden is niet duidelijk, aangezien ook extra veiligheidsmaatregelen waren getroffen. Het alcoholgebruik nam toe, ook al was het doel van vrije sluitingstijden om binge drinken tegen te gaan. Het aantal nachtelijke alcoholgerelateerde noodgevallen bij de Eerste Hulp in een ziekenhuis in Londen nam toe van 2,8 naar 8 procent.
14
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Bijlage 3 PLAN VAN AANPAK PROEF VRIJE OPENINGSTIJDEN HORECA APELDOORN 1. Inleiding De proef vrije openingstijden horeca start op verzoek van de ondernemers op 1 januari 2015. Hierdoor wordt vermeden dat de branche tegelijkertijd wordt geconfronteerd met de gevolgen van de proef én de gevolgen van de verhoging van de toegangsleeftijd van 16 naar 18 jaar in het kader van de Drank & Horecawet per 1 januari 2014. Uitgaande van het raadsbesluit tot het houden van de proef op 11 juli 2013, betekent dit een voorbereidingstermijn van ruim 17 maanden. Deze termijn leidt ertoe dat dit plan van aanpak kan worden beperkt tot een globaal stappenplan. 2. Fase 1: Voorbereidingsactiviteiten 2e halfjaar 2013 Zo snel mogelijk na het raadsbesluit worden alle betrokkenen zo snel mogelijk geïnformeerd over de proef, opdat iedereen zoveel mogelijk de gelegenheid heeft om zich voor te bereiden. Voor een goede uitvoering van de proef is samenwerking van alle partijen belangrijk. Waar ondernemers en Wijkraad Centrum op 22 april jl. hebben aangegeven bij eenzijdige invoering van de proef door de gemeente te twijfelen aan de zijn van voortzetting van de samenwerking binnen het KVU-overleg, zal op korte termijn overleg met alle partijen plaatsvinden over coördinatie en communicatie van voorbereiding en uitvoering. In ieder geval zal er een projectorganisatie van gemeente, politie en hulpdiensten worden gestart. Ter beperking van ongewenst nachtelijk horecaverkeer treedt de gemeente in overleg met de buurgemeenten over de mogelijkheden tot afstemming van de openingstijden voor de horeca in de regio. In de notitie is aangegeven, dat de gevolgen van de proef voor het uitgaansklimaat en leefklimaat op dit moment maar zeer globaal zijn ingeschat. De verwachting is dat deze gevolgen ingrijpend zijn zowel in het uitgaansgebied als in de omgeving van horecavestigingen elders in de binnenstad, in de winkelcentra en verspreid in woonwijken en dorpen evenals de aan- en afvoerroutes van het uitgaanspubliek. De gemeente, politie en hulpdiensten zullen daarom in de eerste fase een meer gedetailleerde verkenning van mogelijke effecten uitvoeren en noodzakelijke maatregelen op het gebied van toezicht en handhaving. De kosten van deze maatregelen, die voorshands P.M. zijn geraamd, kunnen dan worden gekwantificeerd. Met het oog op de kosten van evaluatie zal in deze fase een besluit worden genomen over het doorgaan van de voor het najaar 2013 geplande evaluatie van de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan. Tevens is van belang of in het kader van de MPB 2014-2017 wordt besloten tot een Leefbaarheidmeting 2014 en de mogelijkheden vast te stellen om de nulmeting voor de proef onder bewoners van Apeldoorn in deze Leefbaarheidmeting op te nemen. De meerkosten van het eerste deel van de evaluatie (uit te voeren in 2014) worden meegenomen in de voorstellen voor de MPB 2014 - 2017. 3. Fase 2: Voorbereidingsactiviteiten 1e halfjaar 2014 In fase 2 worden de kosten van de proef ingebracht in de voorbereiding van de meerjarenbegroting 2015-2018. Vervolgens kunnen de betrokken onderdelen van de gemeentelijke organisatie, de politie, hulpdiensten, de parkeergarage Markt en de fietsenstallingen aanpassingen van hun bedrijfsvoering voorbereiden. De voorbereiding van nulmeting van de evaluatie kan worden gestart. Volledigheidshalve is het van belang op te merken dat de proef vrije openingstijden horeca op verzoek van de horecaondernemers wordt gerealiseerd door het schrappen van regelgeving over openingstijden, toelatingstijden (deurbeleid), terrastijden, e.d. Het bijgevoegde raadsbesluit voorziet hierin en kan op 11 juli 2013 worden vastgesteld. Dit besluit leidt tot opschorting van de huidige
15
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
vergunningen openingstijden per 1 januari 2015 tot het einde van de proef. Er hoeven dus geen beschikkingen in het kader van de proef te worden afgegeven. 4. Fase 3: Voorbereidingsactiviteiten 2e halfjaar 2014 In fase 3 vindt de besluitvorming plaats over de dekking van de kosten van de proef in het kader van de MPB 2015-2018. Daarnaast wordt de nulmeting van de evaluatie onder bewoners, ondernemers en uitgaanspubliek gehouden. In het laatste kwartaal 2014 zal de start van de proef nogmaals, maar nu meer gedetailleerd worden gecommuniceerd. 5. Fase 4: Uitvoeringsactiviteiten gedurende de proef in 2015 De uitvoering van de proef zal permanent worden gemonitored door de projectgroep, die periodiek rapporteert aan het college. Bij de rapportage medio 2015 zal o.a. aan de orde zijn in hoeverre de resultaten van de proef aanleiding zijn om de proef aan het einde van 2015 te beëindigen of hetzij in deze vorm hetzij in een aangepaste vorm permanent te maken. Indien voortzetting in enigerlei vorm aan de orde is, zal in het tweede halfjaar een verlengingsbesluit voor 2016 worden voorbereid. Zo'n verlengingingsbesluit is dan nodig om na de proef op basis van de evaluatieresultaten een besluit tot permanente wijziging van de openingstijden na de voorgeschreven inspraakprocedure vast te stellen. In het tweede halfjaar 2015 wordt de "Eenmeting" van de evaluatie voorbereid, zodat die onmiddellijk na afloop van de proeftermijn kan worden gehouden. 6. Fase 5: Evaluatie en besluitvorming openingstijden horeca 1e halfjaar 2016 Onmiddellijk na beëindiging van de proef wordt de "Eenmeting"van de evaluatie gehouden. Zoals in de notie is aangegeven betreft dit niet alleen een enquête onder bewoners, ondernemers en uitgaanspubliek evenals cijfers van gemeente, politie en huldiensten, maar ook groepsgesprekken over meer kwalitatieve effecten van vrije openingstijden op uitgaans- en leefklimaat. Deze resultaten vormen voor college en raad de basis voor een definitief besluit over de openingstijden. Dit besluit kan leiden tot het herleven van de huidige vergunningen openingstijden. Het is denkbaar dat een aangepast openingstijdenbeleid tot een ander vergunningstelsel leidt, waartoe dan nieuwe beschikkingen moeten worden afgegeven.
16
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Bijlage 4 PLAN VAN AANPAK EVALUATIE PROEF VRIJE OPENINGSTIJDEN HORECA APELDOORN 1. Inleiding De gevolgen van verruiming van de openingstijden voor de horeca heeft, zoals uit het beknopt literatuuronderzoek blijkt, in verschillende steden en landen heel verschillende effecten op het uitgaansgedrag, het uitgaansklimaat, de bedrijfsvoering van horecabedrijven, het leefklimaat, de inzet van toezicht en handhaving, hulpdiensten, e.d. De proef met vrije openingstijden voor de horeca in Apeldoorn heeft, zoals uit de overwegingen bij de raadsmotie blijkt, tot doel om in de Apeldoornse situatie proefondervindelijk vast te stellen wat de concrete gevolgen zijn. Bij de opzet van de evaluatie is het van belang eerst stil te staan bij de vraag; wanneer is de proef een succes? Vervolgens kunnen we deze criteria vertalen in een onderzoeksopzet, waarbij keuzes aan de orde zijn rond de mate waarin de gevolgen kwantitatief worden gemeten of volstaan wordt met meningen van (vertegenwoordigers van) diverse groepen belanghebbenden. Evenals de opzet van de proef, is de opzet van de evaluatie voor advies voorgelegd aan het KVUoverleg op 22 april jl. Dit advies is leidend bij onderstaande uitwerking. 2. Wanneer is de proef een succes? De proef is naar het oordeel van de deelnemers aan het KVU-overleg een succes als uit de evaluatie blijkt dat Apeldoorn aantrekkelijker is bij het uitgaanspubliek, de omzet / winst van horecaondernemers toenemen, er minder uitgaansgeweld, minder vandalisme en minder geluidsoverlast is. 3. Uitgangspunt bij de uitwerking evaluatie Het KVU-overleg adviseert een uitgebreide evaluatie te houden met een meting voor en na de proef, waarbij niet alleen meningen uit groepsgesprekken, maar zoveel mogelijk cijfermatige onderbouwing op basis van enquêtes onder ondernemers, uitgaanspubliek, bewoners, e.d. De kosten van deze evaluatie dienen voor rekening van de gemeente te komen. 4. Onderzoeksopzet 4.1 Op hoofdlijnen De proef volgens het raadsvoorstel betreft de invoering van vrije openingsuren voor alle vormen van horeca binnen de gehele gemeente Apeldoorn gedurende 2015. Om de gevolgen voor uitgaanspubliek,ondernemers en bewoners vast te stellen is het nodig om voorafgaand aan de proef de uitgangssituatie in beeld te brengen ( zogenaamde 'nulmeting') en deze meting te herhalen na afloop van de proefperiode (zgn 'eenmeting'). Dit betekent dat in het voorjaar 2016 de evaluatie van de resultaten bekend zijn. 4.2 Op onderdelen
De ondernemersenquête In de ondernemersenquête worden alle horecaondernemers in Apeldoorn (2012; 410) bezocht. In de nulmeting komen vragen aan de orde (vergelijkbaar met eerdere KVUmetingen) rond sluitingstijd, deurbeleid en toegang, onveilige situaties en overlast, samenwerking contact met politie en gemeente, openbare ruimte en verwachtingen van de proef, ook ten aanzien van omzet en winst. In de een-meting worden dezelfde vragen gesteld, met dien verstande dat t.a.v. omzet en winst naar de feitelijke ontwikkeling sinds nulmeting wordt gevraagd.
17
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
De bewonersenquête In de bewonersenquête worden de deelnemers aan het gemeentelijk veiligheidspanel via een digitale vragenlijst bevraagd over alcoholgebruik, overlast, veiligheid op straat, politiecontact en optreden toegespitst op tijdstip. Ter bevordering van de deelname aan de enquête , zal de nulmeting zo mogelijk deel uitmaken van een Leefbaarheidmeting 2014. De eenmeting is identiek aan de nulmeting. De rapportage vindt plaats op stadsdeelniveau.
De enquête onder uitgaanspubliek In het kader van de KVU is goede ervaring opgedaan met enquêtes onder uit publiek in het uitgaansgebied. Hierbij komen vragen aan de orde als veiligheid op straat, politietoezicht, veiligheid in de uitgaansgelegenheid, veiligheid op weg naar huis, vervoer, voorzieningen in het uitgaanspubliek, overlast, alcoholgebruik, indrinken en uitgaansuren. Uit praktische overwegingen richten zowel nulmeting als eenmeting zich op het publiek in het uitgaansgebied; de publieksstromen elders in Apeldoorn zijn naar verwachting te klein en verspreid om te ondervragen.
Overigens Bovenstaande enquêtes worden aangevuld met cijfers van gemeente, politie en hulpdiensten over incidenten rond uitgaansgeweld en - overlast. Tevens zullen de resultaten van de meningen in groepsgesprekken worden aangevuld met kwalitatieve duiding van achtergronden en suggesties voor beleid.
5. Kosten De hierboven geschetste opzet is te globaal voor een definitieve kostenraming op basis van offertes. Indicatief zullen de twee metingen samen circa € 70.000. kosten. De kosten ten laste van de proef kunnen circa € 20.000 lager uitvallen als de nulmeting onder bewoners deel uit kan maken van een nog te plannen Leefbaarheidenquête 2014 en de nulmeting uitgaanspubliek en ondernemers in de plaats komt van de in het najaar 2013 geplande KVU-evaluatie ( ten laste van begroting 2013). De dekking van het eerste deel van de evaluatiekosten, betrekking hebbend op 2014, worden meegenomen in de voorstellen voor de MPB 2014-2017, de dekking van de kosten voor het tweede deel van de evaluatie (begin 2016) zal (evenals andere kosten verbonden aan de uitvoering van de proef) worden geregeld bij de vaststelling van de MPB 2015-2018.
18
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Bijlage 5 SCHEMA VARIANTEN PROEF OPENINGSTIJDEN HORECA Huidige Situatie Variant 1; Maximale Vrijheid
O P E N I N G S T I J D E N B E L E I D
Openingstijden regulier Openingstijden terrassen Verlenging openingstijden mogelijk? Hoe regelen verlenging? Gebied verlenging openingstijden
Voorwaarden vergunning openingstijden horeca
Voorwaarden
Variant 2; Vrije openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Variant 3; Ruimere openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Suggestie ondernemers; Vrije openingstijden Vergunninghouders Eetgelegenheden Uitgaansgebied
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur. Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur. Op zaterdag en zondag tot maximaal 4.00 uur mogelijk, mits vergunning openingstijden
Vrij
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Vrij
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Van maandag t/m vrijdag tot 1.00 uur en op zaterdag en zondag tot 2.00 uur.
Vrij
Op zaterdag en zondag vrij, mits vergunning openingstijden
Op zaterdag en zondag tot maximaal 5.00 uur mogelijk, mits vergunning openingstijden
Vergunning openingstijden
Vrij
Vergunning openingstijden
Vergunning openingstijden
Horeca: Op zaterdag en zondag tot maximaal 4.00 uur mogelijk, mits vergunning openingstijden Eetgelegenheden: Op zaterdag en zondag vrij, mits vergunning openingstijden Vergunning openingstijden
Het hele grondgebied van de gemeente Apeldoorn
Binnen cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging ja, mits niet strijdig met openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid Buiten cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging nee, tenzij onomstotelijk vaststaat dat genoemde belangen niet in geding zijn.
Binnen cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging ja, mits niet strijdig met openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid Buiten cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging nee, tenzij onomstotelijk vaststaat dat genoemde belangen niet in geding zijn.
Na 3 uur geen nieuwe bezoekers meer toelaten (deurbeleid) Binnen cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting Buiten cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting voor grote horecabedrijven, de overige maatwerk.
Na 2 uur geen nieuwe bezoekers meer toelaten (deurbeleid) Binnen cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting Buiten cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting voor grote horecabedrijven, de overige maatwerk.
Binnen cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging ja, mits niet strijdig met openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid Buiten cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging nee, tenzij onomstotelijk vaststaat dat genoemde belangen niet in geding zijn. Na 3 uur geen nieuwe bezoekers meer toelaten (deurbeleid) Binnen cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting Buiten cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting voor grote horecabedrijven, de overige maatwerk. Op zaterdag en zondag na 2.00 uur uitsluitend alcoholvrije dranken,
n.v.t.
n.v.t.
Op zaterdag en zondag na 2.00 uur uitsluitend alcoholvrije dranken, tenzij
Op zaterdag en zondag open tot maximaal 5.30 uur. Na 2.00 uur
Binnen cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging ja, mits niet strijdig met openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid Buiten cameratoezichtgebied (Caterplein e.o.); verlenging nee, tenzij onomstotelijk vaststaat dat genoemde belangen niet in geding zijn. Na 2 uur geen nieuwe bezoekers meer toelaten (deurbeleid) Binnen cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting Buiten cameratoezichtgebied; na 2 uur portiersverplichting voor grote horecabedrijven, de overige maatwerk
Op zaterdag en zondag na 2.00 uur uitsluitend alcoholvrije dranken, tenzij deze
19
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Huidige Situatie
vergunning openingstijden eetgelegenheden Handhavingsbelei d
F L A N K E R E N D B E L E I D
Bereikbaarheid / bereisbaarheid
Bestrijding vandalisme Bestrijding overlast
Bestrijding overmatig alcoholgebruik & drugsoverlast
Variant 1; Maximale Vrijheid
Openingstijden fietsenstallingen afgestemd op openingstijden horeca Toezicht en handhaving, afhandeling meldingen en herstel Notoire overlastgevers: huisregels, lokaalontzeggingen, collectieve horeca ontzegging , cameratoezicht in zaak Notoire overlastgevers cameratoezicht in openbaar gebied, handhaving, gebiedsontzegging, aangifte Inzet drugshonden (twee maal per jaar) Voorlichting aan ouders over drugsen alcoholverslaving (herkennen ervan) Controle drank en horecawetgeving, vergunningscriteria
Variant 3; Ruimere openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Suggestie ondernemers; Vrije openingstijden Vergunninghouders Eetgelegenheden Uitgaansgebied
deze gelegenheden zich houden aan het deurbeleid en de portiersverplichting.
gelegenheden zich houden aan het deurbeleid en de portiersverplichting. Na 4.00 uur uitsluitend alcoholvrije dranken.
n.v.t.
Overtreding van de regels voor openingstijden leidt tot een handhavingsbeleid met waarschuwingen (gele en rode kaarten) waarna intrekking van de vergunning openingstijden bij overtreding verlengde openingstijden resp. bestuursdwang (last onder dwangsom) bij overtreding reguliere openingstijden.
uitsluitend alcoholvrije dranken, tenzij deze gelegenheden zich houden aan het deurbeleid en de portiersverplichting. Overtreding van de regels voor openingstijden leidt tot een handhavingsbeleid met waarschuwingen (gele en rode kaarten) waarna intrekking van de vergunning openingstijden bij overtreding verlengde openingstijden resp. bestuursdwang (last onder dwangsom) bij overtreding reguliere openingstijden.
Openingstijden parkeergarages afgestemd op openingstijden horeca; meerkosten gemeente P.M. Tenminste huidige kwaliteit handhaven; hoge meerkosten gemeente P.M. .
Openingstijden parkeergarage Markt tot 24.00 uur.
Openingstijden parkeergarage Markt tot 24.00 uur.
Openingstijden parkeergarage Markt tot 24.00 uur.
Openingstijden fietsenstallingen afgestemd op openingstijden horeca; meerkosten P.M. Toezicht en handhaving, afhandeling meldingen en herstel.
Openingstijden fietsenstallingen afgestemd op openingstijden horeca; meerkosten P.M. Toezicht en handhaving, afhandeling meldingen en herstel. Geen meerkosten. Notoire overlastgevers: huisregels, lokaalontzeggingen, collectieve horeca ontzegging, cameratoezicht in zaak
Openingstijden fietsenstallingen afgestemd op openingstijden horeca; meerkosten P.M. Toezicht en handhaving, afhandeling meldingen en herstel. Geen meerkosten. Notoire overlastgevers: huisregels, lokaalontzeggingen, collectieve horeca ontzegging, cameratoezicht in zaak
tenzij deze gelegenheden zich houden aan het deurbeleid en de portiersverplichting. Overtreding van de regels voor openingstijden leidt tot een handhavingsbeleid met waarschuwingen (gele en rode kaarten) waarna intrekking van de vergunning openingstijden bij overtreding verlengde openingstijden resp. bestuursdwang (last onder dwangsom) bij overtreding reguliere openingstijden. Openingstijden parkeergarage Markt tot 24.00 uur.
Variant 2; Vrije openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Toezicht en handhaving, afhandeling meldingen en herstel. Hoge meerkosten voor gemeente , voorlopig P.M. geraamd Vrij
Notoire overlastgevers: huisregels, lokaalontzeggingen, collectieve horeca ontzegging, cameratoezicht in zaak
Overtreding van de regels voor openingstijden leidt tot een handhavingsbeleid met waarschuwingen (gele en rode kaarten) waarna intrekking van de vergunning openingstijden bij overtreding verlengde openingstijden resp. bestuursdwang (last onder dwangsom) bij overtreding reguliere openingstijden.
Notoire overlastgevers cameratoezicht in openbaar gebied, handhaving, gebiedsontzegging, aangifte. Hoge meerkosten voor gemeente, voorlopig P.M. geraamd Inzet drugshonden (twee maal per jaar
Notoire overlastgevers cameratoezicht in openbaar gebied, handhaving, gebiedsontzegging, aangifte.
Notoire overlastgevers cameratoezicht in openbaar gebied, handhaving, gebiedsontzegging, aangifte. Geen meerkosten.
Notoire overlastgevers cameratoezicht in openbaar gebied, handhaving, gebiedsontzegging, aangifte. Geen meerkosten.
Inzet drugshonden (twee maal per jaar)
Inzet drugshonden (twee maal per jaar)
Inzet drugshonden (twee maal per jaar)
Voorlichting aan ouders over drugs- en alcoholverslaving (herkennen ervan)
Voorlichting aan ouders over drugs- en alcoholverslaving (herkennen ervan)
Voorlichting aan ouders over drugs- en alcoholverslaving (herkennen ervan)
Voorlichting aan ouders over drugs- en alcoholverslaving (herkennen ervan)
Controle drank en horecawetgeving, vergunningscriteria
Controle drank en horecawetgeving, vergunningscriteria
Controle drank en horecawetgeving, vergunningscriteria
Controle drank en vergunningscriteria
horecawetgeving,
20
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Overlast aan – en afvoerroutes
Communicatie
Overig
O V
E V A L U A T I E
Duur van de proef Raadsbesluit Ingangsdatum Algemeen Succesindicatoren
Huidige Situatie
Variant 1; Maximale Vrijheid
Variant 2; Vrije openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Variant 3; Ruimere openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Suggestie ondernemers; Vrije openingstijden Vergunninghouders Eetgelegenheden Uitgaansgebied
Inzet van toezichthouders om jongeren uit anonimiteit te halen
Meer inzet van toezichthouders om jongeren uit anonimiteit te halen; meerkosten gemeente voorlopig P.M. geraamd Schade vernielingen verhalen op veroorzakers Risicojongeren bespreken en waar risico vormt, uitreiken brief dat ze zich gedeisd moeten houden Activeren van melders langs uitgaansroutes Communiceren op scholen dat geweld niet kan Plaatsen borden met aantal incidenten
Inzet van toezichthouders om jongeren uit anonimiteit te halen; meerkosten?
Inzet van toezichthouders om jongeren uit anonimiteit te halen
Inzet van toezichthouders om jongeren uit anonimiteit te halen
Schade vernielingen verhalen op veroorzakers Risicojongeren bespreken en waar risico vormt, uitreiken brief dat ze zich gedeisd moeten houden Activeren van melders langs uitgaansroutes Communiceren op scholen dat geweld niet kan Plaatsen borden met aantal incidenten
Schade vernielingen verhalen op veroorzakers Risicojongeren bespreken en waar risico vormt, uitreiken brief dat ze zich gedeisd moeten houden Activeren van melders langs uitgaansroutes Communiceren op scholen dat geweld niet kan Plaatsen borden met aantal incidenten
Schade vernielingen verhalen op veroorzakers Risicojongeren bespreken en waar risico vormt, uitreiken brief dat ze zich gedeisd moeten houden Activeren van melders langs uitgaansroutes Communiceren op scholen dat geweld niet kan Plaatsen borden met aantal incidenten
Veronderstelling op basis van KVU-overleg 22 april 2013:Periodiek Overleg KVU komt te vervallen.
Veronderstelling; Periodiek Overleg horeca, overige ondernemers, wijkraad, politie, gemeente, taxivervoerders, fietsenstallingen in Overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU)
Veronderstelling: Periodiek Overleg horeca, overige ondernemers, wijkraad, politie, gemeente, taxivervoerders, fietsenstallingen in Overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU)
Veronderstelling: Periodiek Overleg horeca, overige ondernemers, wijkraad, politie, gemeente, taxivervoerders, fietsenstallingen in Overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU
1 jaar
1 jaar
Indien nodig; 1 jaar
1 jaar
11 juli 2013
September 2013
September 2013
September 2013
Schade vernielingen verhalen op veroorzakers Risicojongeren bespreken en waar risico vormt, uitreiken brief dat ze zich gedeisd moeten houden Activeren van melders langs uitgaansroutes Communiceren op scholen dat geweld niet kan Plaatsen borden met aantal incidenten Periodiek Overleg horeca, overige ondernemers, wijkraad, politie, gemeente, taxivervoerders, fietsenstallingen in Overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) n.v.t. n.v.t. n.v.t.
1 januari 2015
1 januari 2014
Indien nodig; 1 januari 2014
1 januari 2014
Evaluatie KVU en openingstijden 1x per 3 jaar
Zeer uitgebreide evaluatie proef
Uitgebreide evaluatie proef
Beperkte evaluatie proef
Afgestemd op actuele problematiek rond veilig uitgaan in breedste zin (zie boven)
Indien nodig; Beperkte evaluatie proef. Zo niet: Evaluatie KVU en openingstijden 1x per 3 jaar Indien proef nodig: Apeldoorn aantrekkelijker bij uitgaanspubliek Toename omzet / winst horeca ondernemers Minder uitgaansgeweld Minder vandalisme Minder geluidshinder Indien geen proef nodig: Afgestemd op actuele problematiek rond veilig uitgaan in breedste zin (zie boven) Indien proef nodig; lichte vorm,op basis van meningen uit groepsgesprekken
Intensiteit
Vorm; afgestemd op problematiek.
Apeldoorn aantrekkelijker bij uitgaanspubliek Toename omzet / winst horeca ondernemers Minder uitgaansgeweld Minder vandalisme Minder geluidshinder
Zwaarste vorm; Nulmeting en 1-meting, niet alleen meningen uit
Apeldoorn aantrekkelijker bij uitgaanspubliek Toename omzet / winst horeca ondernemers Minder uitgaansgeweld Minder vandalisme Minder geluidshinder
Zware vorm; Nulmeting en 1-meting, niet alleen meningen uit
Apeldoorn aantrekkelijker bij uitgaanspubliek Toename omzet / winst horeca ondernemers Minder uitgaansgeweld Minder vandalisme Minder geluidshinder
Lichte vorm,op basis van meningen uit groepsgesprekken aangevuld met cijfers
21
Proef Vrije Openingstijden Horeca Apeldoorn
Huidige Situatie
onderzoek
Kosten onderzoek
€ 15.0000
Variant 1; Maximale Vrijheid
Variant 2; Vrije openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Variant 3; Ruimere openingstijden Vergunninghouders Uitgaansgebied
Suggestie ondernemers; Vrije openingstijden Vergunninghouders Eetgelegenheden Uitgaansgebied
groepsgesprekken, maar alles goed met cijfers onderbouwen (cijfers gemeente en politie evenals enquêtes ondernemers, uitgaanspubliek, bewoners, e.d.) niet alleen in de binnenstad, maar in de gehele gemeente. Meerkosten het grootst ; indicatief € 5070.000 voor rekening gemeente
groepsgesprekken, maar alles goed met cijfers onderbouwen (cijfers gemeente en politie evenals enquêtes ondernemers, uitgaanspubliek, bewoners, e.d.) in de binnenstad
aangevuld met cijfers gemeente en politie. Zo niet; afgestemd op problematiek evt. met beperkte aanvulling.
gemeente en politie.
Meerkosten indicatief € 12.500 - 25.000 voor rekening gemeente.
Indien proef nodig; meerkosten indicatief max. 25.000 voor rekening gemeente
meerkosten indicatief max. 25.000 rekening gemeente
22
voor