PRODUCTSCHAP VIS JAARVERSLAG

PRODUCTSCHAP VIS

JAARVERSLAG 2009

JAARVERSLAG 2009

Inhoud

2

Voorwoord

3

Het Productschap Vis

5

Kerntaak 1:

Adviseren en beïnvloeden

11

Kerntaak 2:

Ketenbenadering en verantwoord ondernemen

15

Kerntaak 3:

Kennisontwikkeling en innovatie

21

Kerntaak 4:

Informatieopbouw en -uitwisseling

25

Kerntaak 5:

Inzetten uniek instrumentarium

31

Hoe verder in 2010?

47

Afkortingen en internetsites

50

Bijlage 1:

Samenstelling bestuur Productschap Vis 2009

51

Bijlage 2:

Organisatieschema Productschap Vis

58

Bijlage 3:

Heffingen

59

Bijlage 4:

Ontwikkelingen in personeel

62

PRODUCTSCHAP VIS

Voorwoord

Vraaggestuurd, sober en efficiënt. Dat was het motto in de bestuurlijke discussie in 2009 over hoe het Productschap Vis werkt en in de toekomst zal moeten werken. Een zakelijke discussie over de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie in de vissector. Alle geledingen zijn in 2009 uitgebreid over de wenselijke taken en werkwijze van het Productschap Vis geconsulteerd. Conclusie is dat draagvlak voor het Productschap aanwezig is en blijft, maar dat qua taakinvulling en werkwijze de organisatie flexibel zal moeten inspelen op nieuwe wensen en aflopende taken. Dat moeten we doen; dat gaan we doen. De visserijsector heeft een lastig jaar doorgemaakt met enerzijds lage prijzen en anderzijds veel druk op de vismethoden wat investeringen vraagt voor de toekomst. Het Maatschappelijk Convenant Noordzeevisserij en het Convenant Voordelta zorgen voor veel discussie van de visserijsector met maatschappelijke organisaties. Het Productschap Vis tracht haar rol als convenantpartner namens de sector in te vullen door het verduurzamingproces voor de sector op een qua inhoud en tempo verantwoorde wijze in te vullen. Bijvoorbeeld de blijvend lage prijzen voor schol baren de primaire sector grote zorgen. In 2009 is een discussie op gang gekomen voor het vergroten van de promotie-inspanningen voor schol en andere Noordzeevis. Deze discussie is niet afgerond, maar zal naar verwachting in 2010 uitmonden in een nieuw

meerjarenplan vispromotie van de Stichting Nederlands Visbureau. Dit valt samen met een heroriëntatie op de verhouding van de laatstgenoemde organisatie met het Productschap Vis. Ook voor de mosselsector zijn we op verzoek van kweek en handel gestart met het maken van een nieuw meerjarenplan mosselpromotie 2010 – 2012 met een ambitieus budget. Het aantal importzendingen van vis uit derde landen is in 2009 licht afgenomen. Gespiegeld aan andere sectoren in het licht van de economische crisis lijkt er in grote lijnen sprake te zijn van stabiliteit. De import van vis blijft voor de groothandel en verwerking van groot belang. Het productschap heeft in december een bijeenkomst voor de sector gehouden waarbij uitleg is gegeven over de IUU wetgeving die vanaf 1 januari 2010 van kracht wordt. Deze wetgeving, gericht op illegale visserij, zal voor met name de importsector meer administratieve lasten geven. Het productschap heeft zich in 2009 ingezet om de export van vis naar Rusland, die verboden dreigde te worden, mogelijk te maken. Samen met enkele bedrijven is onder andere een handboek samengesteld waarvan alle ondernemingen in de toekomst gebruik kunnen maken. In oktober is door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mevrouw Gerda Verburg en de voorzitters van de productschappen een intentieverklaring ondertekend over de ontwikkeling van het programma Arbeidsmarkt en Onderwijs. Zonder mensen geen sector! Deze intentieverklaring is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met werknemersorganisaties, de andere productschappen en vertegenwoordigers van het ministerie van LNV. In november en december is onder het thema ‘Heb je even ? – 10 minuten voor jouw eigen arbeidsvoorwaarden’ een digitale enquête uitgevoerd in de vissector. Doel van de

3

JAARVERSLAG 2009

enquête was te inventariseren wat de mening van werkgevers en werknemers is over de huidige stand van zaken op het gebied van arbeidsvoorwaarden in de vissector. Voor werkgevers en voor werknemers zijn verschillende vragenlijsten ontwikkeld. Het aantal reacties was zodanig dat de resultaten representatief genoemd mogen worden. Ook in het verslagjaar zijn weer stappen gezet richting volledige implementatie van de Code Goed Bestuur. Op voorspraak van de auditcommissie worden nevenfuncties van bestuursleden nu opgevraagd en bekend gemaakt. De informatievoorziening via de website is uitgebreid.

op verzoek van de sector de krachten kan bundelen en haar toegevoegde waarde kan laten zien. Op 31 december 2009 heeft voorzitter Jan Odink na twee periodes van twee jaren zich niet meer beschikbaar gesteld voor een nieuwe termijn. Bestuur en medewerkers van het Productschap Vis danken hem voor vier jaren inzet voor de visserijsector!

Verder zijn de eerste voorbereidingen gestart voor het in 2011 te houden draagvlakonderzoek. Ook het representativiteitonderzoek detailhandel vroeg aandacht. Hoewel alle doelen van de Code Goed Bestuur ondersteund worden, baart de hiermee gepaard gaande administratieve lastendruk wel zorgen. In de schelpdiersector is sterke voortgang geboekt bij de implementatie van de Verordening Quarantainevoorzieningen. Inmiddels zijn zeven erkenningen afgegeven en zijn de fysieke en administratieve controles sterk uitgebreid. Naar aanleiding van een tijdelijk lager aanbod van vrij te verkopen mosselen op de veiling te Yerseke is met een brede sectordelegatie nog eens het belang van deze wijze van samenbrengen van aanbod en vraag bevestigd. Opmerkelijk initiatief voor de kottersector is de opzet van de ‘Vishub’ voor het bundelen en doorzenden van het elektronisch berichtenverkeer vanaf schepen naar de bevoegde autoriteiten. Wij denken dat dit initiatief een van de voorbeelden is hoe het productschap

Wil van de Fliert, secretaris van het Productschap Vis, werd in het voorjaar geconfronteerd met een ernstige ziekte. Ondanks zijn noodgedwongen afwezigheid, als gevolg waarvan ondergetekende als waarnemer is aangetrokken, heeft hij gedurende het hele jaar met enorme betrokkenheid zijn bijdrage willen geven aan het organisatiebeleid. Veel te vroeg is hij in het voorjaar van 2010 overleden. Eenieder herinnert zich hem met grote bewondering voor zijn loyaliteit, betrokkenheid en optimisme tijdens zijn leven en in het bijzonder tijdens zijn ziekte. Addy Risseeuw secretaris

Heeft u gezien dat in 2009, naast dit reguliere jaarverslag, opnieuw een Rapportage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is verschenen? Hierin doet de vissector verslag van alle activiteiten op het gebied van het aanbod van een verantwoord visproduct.

4

PRODUCTSCHAP VIS

Productschap Vis Het Productschap Vis is van en voor de gehele vissector. Van visser tot viskweker en van importeur tot detaillist. Het productschap is krachtens de wet op verzoek van de sector zelf in het leven geroepen als publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. In die hoedanigheid richt de organisatie zijn werkzaamheden op verbetering van de positie en de omstandigheden van ondernemingen en werkenden in de vissector, daarbij rekening houdend met het algemeen belang. De wettelijke verankering van de taakgebieden van de productschappen is terug te vinden in de Wet op de Bedrijfsorganisatie. In artikel 71 is een algemene omschrijving te vinden van de taakstelling: ’een algemeen belang dienende bedrijfsuitoefening door de ondernemingen, waarvoor zij zijn ingesteld, te bevorderen, alsmede het gemeenschappelijk belang van die ondernemingen en van de daarbij betrokken personen te behartigen.’

Missie Het Productschap Vis is een professionele organisatie van en voor de Nederlandse vissector. De organisatie begeeft zich op het raakvlak tussen bedrijfsleven en overheid en is de natuurlijke partner van private organisaties in de vissector. Het Productschap Vis komt op voor de gezamenlijke belangen van werkgevers en werknemers in de visketen om langs die weg te zorgen dat de consument de beschikking krijgt over een verantwoord en gezond product.

Bijzondere positie Het Productschap Vis heeft unieke wettelijke bevoegdheden en een bijzondere positie. Dat komt tot uiting in de volgende hoofdtaken: • het bieden van een platform waar alle partijen in de keten elkaar kunnen ontmoeten voor overleg en gesprek over alles wat er in de keten aan de orde is; • op uitdrukkelijk verzoek van de dragende organisaties het uitvoeren van belangenbehartiging voor de bedrijfstak;

• het in medebewind uitvoeren van overheidstaken (bv. de buitendienst op de afslagen); • het vaststellen van autonome regelgeving (bv. de haringverordening); • taken op het terrein van arbeid, ondersteuning en onderwijs; • het bijeenbrengen en verstrekken van statistische en andere informatie; • de spreekbuisfunctie naar politiek en samenleving voor de keten; • het innen van financiële middelen t.b.v. het Nederlands Visbureau voor de collectieve promotie van vis en visproducten

Doelstellingen/taakvelden a. Adviseren en beïnvloeden: – Kennis van de (inter)nationale aan de vissector gerelateerde beleidsontwikkeling en het gevraagd en ongevraagd geven van advies; – Vertegenwoordiging van de vissector (in afstemming met private organisaties en op hun verzoek) in diverse nationale en internationale gremia. b. Ketenbenadering: versterking economische positie vissector door ontwikkeling van collectieve ketenconcepten (bv. voedselveiligheid, kwaliteit, efficiency, etikettering) c. Kennisontwikkeling: uitbouw, vastleggen en aanbieden van kennis over beleidsinhoud en beleidsproces aangaande de gehele vissector.

5

JAARVERSLAG 2009

d. Informatieopbouw en -uitwisseling: informatiepunt vissector, statistische informatie, analyses, kengetallen. e. Inzetten uniek instrumentarium: – autonome verordenende bevoegdheid gericht inzetten; – gerichte fondsvorming (bestemmingsheffing). f. Versterken van de positie van het Visserijcentrum door het (verder) bijeenbrengen van functies en organisaties binnen de vissector in het Visserijcentrum. Het beleid van het Productschap Vis wordt bepaald door het bestuur. Het bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemerszijde, benoemd door de dragende organisaties (zie bijlage 1). Het bestuur laat zich op een aantal beleidsterreinen adviseren door commissies. Het bestuur benoemt uit zijn midden het dagelijks bestuur. Het dagelijks bestuur heeft specifieke taken bij het financiële beheer. De dagelijkse werkzaamheden van het Productschap Vis worden verricht door het secretariaat. Een organisatieschema treft u aan als bijlage 2, terwijl de ontwikkelingen in personeel worden toegelicht in bijlage 4.

Oprichting van en deelname in andere rechtspersonen Op grond van artikel 138 van de Wet op de bedrijfsorganisatie moet de oprichting van en deelname in andere rechtspersonen worden gemeld bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Het Productschap Vis heeft toestemming van de minister van SZW voor deelname in de volgende rechtspersonen: • Stichting Nederland Maritiem Land (NML); • Stichting Structuurverbetering Mosselkweek en Garnalenvisserij (SSMG); • Stichting Nederlands Visbureau (NVB).

Toekomst Productschap Vis Voortbouwend op een behoefte binnen het dagelijks bestuur (DB) en vele dragende organisaties is het jaar 2009 gebruikt om een intensieve interne discussie over gewenste taken en draagvlak voor het Productschap Vis te voeren.

6

In het eerste kwartaal 2009 is het DB in een heisessie bijeen geweest. Daarin bleek dat de gedachten nogal uiteen liepen, neigend naar opheffing van de organisatie aan de ene kant tot volledige handhaving van het huidige takenpakket aan de andere kant. Besloten werd tot een meer diepgaande principiële discussie. Een eerste individuele inventarisatieronde langs alle dragende organisaties is gehouden in de periode eind mei – begin juli 2009. Doel van de discussie was om voor de periode 2010 – 2012 een door de sector breed gedragen taakinvulling op hoofdlijnen van het Productschap Vis te laten vaststellen. Het resultaat van deze ronde was bijzonder positief. Over de hoofdvoorwaarden waaronder het Productschap Vis een nuttige rol kan vervullen, bestaat brede overeenstemming tussen private partijen: • het zijn van een vraaggestuurde organisatie; • het aanpassen qua omvang op de vraag; • het zijn van een sobere en efficiënte organisatie.

PRODUCTSCHAP VIS

Vraaggestuurd houdt een paar zaken tegelijk in. Enerzijds willen private organisaties zelf de keuze maken wat privaat en wat publiek dient te worden uitgevoerd. Anderzijds wenst men ook geen dubbel werk (efficiëntie!), dan wel tegenstrijdige meningen (één geluid!). De discussie over het gewenste takenpakket houdt nauw verband met die over de hoogte van de begroting. Medio 2009 is gebleken dat bij ongewijzigd beleid vanaf 2010 een discrepantie zou gaan ontstaan tussen inkomsten en uitgaven van circa € 1 mln.

Gelijktijdig met de discussie over de gewenste taken werd een begin gemaakt met de verkenning of samenwerking met andere productschappen. Reden hiervoor is om daar waar mogelijk te bezien of krachten gebundeld kunnen worden. Deze verkenning wordt in 2010 uitgebreid. Het DB heeft besloten dat op diverse terreinen (structuur en organisatie, meerjarenbegroting, samenwerking) in 2010 een aantal knopen doorgehakt zullen worden. Gezien de nog komende exercities in 2011 over representativiteit en draagvlak is dit meer dan wenselijk.

De genoemde discussie over wat privaat en wat publiek uitgevoerd dient te worden is een van de basiselementen om te komen tot een meerjarenbegroting 2011 – 2013. Deze zal uiterlijk in 2012 sluitend moeten zijn. Het gewenste takenpakket heeft daarop een directe invloed. Vanuit een eerste opzet voor het jaarplan 2010 is de discussie met de organisaties per thema gevoerd. Inzet is uitdrukkelijk niet geweest wat het Productschap Vis wenste te doen, maar wat dragende organisatie vragen. De trend van de diverse gesprekken analyserend, bestaat bij vele van de dragende organisaties geen wens tot drastische wijzigingen in het bestaande takenpakket. Opvallend is dat veel geledingen een goed beeld hebben over de gewenste taken van het Productschap Vis in de toekomst. Alleen binnen de kottersector en de groothandel bestaat nog geen overeenstemming. Binnen de kottersector wordt dit mede veroorzaakt doordat binnen de grootste dragende organisatie sprake is van een heroriëntatie op de wijze waarop de belangenbehartiging gestructureerd zal worden in de toekomst. Vooralsnog lijkt op die basis van de discussie slechts sprake van een beperkte krimp binnen de beleidsorganisatie. Onvoldoende om grote verschillen tussen inkomsten en uitgaven te overbruggen. Dit houdt in dat in 2010 verder gewerkt zal worden aan het verwerven van extra inkomsten en zullen de organisaties zich dienen uit te spreken over de gewenste ontwikkeling van de heffingshoogte in de toekomst.

Eén van de belangrijke boodschappen die de organisatie heeft overgehouden uit de vele discussies is, dat duidelijk meer aandacht besteed zal moeten worden aan communicatie over werkzaamheden en resultaten van de organisatie. Wat te merken is, is dat veel zaken die voor de sector worden ondernomen ofwel onvoldoende bekend zijn, dan wel dat onbekend is dat die werkzaamheden door het productschap uitgevoerd worden. De start van een digitale nieuwsbrief voor de sector is hierop een van de eerste antwoorden.

7

JAARVERSLAG 2009

KENGETALLEN 2009 Werkgelegenheid (fte) Aanvoer Handel en verwerking

2.200 7.300

Visdetailhandel

10.000 mensen

Totaal sector

19.500 mensen (14.600 fte)

Mannen:vrouwen

2:1

Visspecialisten

1.770

Totaal inkomen

ong. € 642 mln. (ntw)

met minimaal 1 verkooppunt

Vloot 14 308 66 151 56

trawlers Noordzeekotters staandwant visserschepen overig kleine zeevisserij mosselkotters

Belangrijkste doelsoorten Vangst

schol, tong, haring, makreel, garnalen en mosselen

Kweek

42 kwekerijen: 16 paling, 10 Afrikaanse meerval, 4 Claresse, 2 snoekbaars, 2 tarbot, 1 tilapia, 1 steur, 1 tong

In/export Invoerwaarde

1.775.353.000 euro (waarvan

Invoerhoeveelheid Uitvoerwaarde

412.319.304 kg (waarvan 135.112.010 kg van buiten EU) 2.196.478.000 euro (waarvan 1.786.775.000 euro naar EU)

Uitvoerhoeveelheid

791.809.329 kg

(waarvan

937.703.000 euro van buiten EU)

462.462.184 kg

naar EU)

Uitputting belangrijkste visquota 2009

8

(1x1.000 kg)

Quotum

Vangst

Percentage

Schol Tong Bot en schar Kabeljauw Wijting Haring (Noorse) Haring (Noord) Haring (Zuid) Heek Noorse kreeften

23.156 10.394 12.054 2.663 718 27.769 14.688 10.378 63 1.064

23.147 9.360 6.686 2.662 716 26.546 14.683 10.886 35 881

100 90 55 100 100 96 100 105 56 83

PRODUCTSCHAP VIS

Visconsumptie 2009 De visconsumptie thuis steeg in 2009 met 4% In 2009 hebben meer Nederlanders thuis vis op tafel gezet. Ook doen zij dit vaker. Uit de cijfers over thuisverbruik vis van Gfk blijkt dat het gekochte volume vis, schaal en schelpdieren in 2009 met 4% gestegen is naar 57.658 ton, de bestedingen zijn in 2009 gestegen naar 512,7 miljoen euro. De stijging in volume is te verklaren doordat er voor het eerst sinds jaren meer mensen thuis vis op tafel hebben gezet (92,2% van alle huishoudens in 2009 t.o.v. 91,4% in 2008). Zo’n 98.000 huishoudens hebben in 2009 voor het eerst thuis vis op tafel gezet. Dit zijn vooral jonge huishoudens en gezinnen waarbij de ‘boodschapper’ onder de 49 is. De collectieve vispromotie is toegespitst op deze doelgroep. Naast nieuwe ‘viseters’ is de hoeveelheid vis die men per persoon thuis eet gestegen naar 3,9 kg. Omgerekend naar hoe vaak men thuis vis eet, is dit gemiddeld 1x in de 2 weken. Een verbetering ten opzichte van 2008 toen men 1x in de 3 weken vis at. Met name vers en diepvries laten een sterke (absolute) volumegroei zien (beide +5% t.o.v. 2008). Over de lange termijn (1995–2009) is diepvries sterk in opkomst.

Het aandeel van de supermarkten in de bestedingen voor visconsumptie thuis is in 2009 weer gestegen. 74,2% Van alle bestedingen gaan via het supermarktkanaal. Dit gaat met name ten koste van de ambulante handel.

9

JAARVERSLAG 2009

10

PRODUCTSCHAP VIS

Kerntaak 1

Adviseren en beïnvloeden Belangenbehartiging: op nationaal en Europees niveau Het Productschap Vis neemt regelmatig deel aan overleg met vertegenwoordigers van de Europese Commissie in Brussel om zich in te zetten voor de belangen van de Nederlandse vissector. Naast het voeren van direct overleg met de Europese Commissie stelt het Productschap Vis expertise ter beschikking aan

de Stichting van de Nederlandse Visserij, die vertegenwoordigd is in diverse adviesorganen van de Europese Commissie, waaronder het Raadgevend Comité voor de Visserij en Aquacultuur, de Regionale Adviesraden (RAC’s) voor de Noordzee, de Noord- en de Zuidwestelijke Wateren, de pelagische RAC, de ‘distant waters’ RAC en het Comité voor de Sociale Dialoog. Een belangrijk onderwerp op de agenda in 2009 betreft de hervorming van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid. Daarvoor heeft het Productschap Vis namens de gehele sector een standpuntennotitie opgesteld. De Tweede Kamer heeft vervolgens een hoorzitting georganiseerd, waar vanuit het productschap opnieuw de visie van de Nederlandse vissector is verwoord.

Jaarlijks vinden ook de TAC en quota onderhandelingen plaats in de Raad van Ministers in Europa. Het productschap voedt het ministerie vooraf en tijdens deze onderhandelingen met standpunten en expertise. Andere onderwerpen die in 2009 aan de orde zijn geweest in het Europees Parlement en de Tweede Kamer zijn Natura 2000, verminderen discards, technische maatregelen en de nieuwe controleverordening.

Regelmatig vindt overleg plaats met minister Verburg van LNV en haar beleidsambtenaren. Vanuit het Productschap Vis worden actuele onderwerpen besproken. Veel van deze thema’s komen vervolgens aan de orde in de Tweede Kamer en eveneens in de Landbouw- en Visserijraad te Brussel. Voorafgaand aan het overleg dat de minister met haar Europese collega’s voert, draagt het Productschap Vis standpunten van de sector aan. Tegelijkertijd worden kamerleden en hun beleidsambtenaren actief en desgevraagd geïnformeerd over de standpunten van de vissector over tal van onderwerpen die in de Tweede Kamer worden behandeld.

11

JAARVERSLAG 2009

Natura 2000 en de vissector Sinds 2007 zijn gebieden aangewezen op grond van de Vogel- en Habitatrichtlijn, de zogenaamde Natura 2000-gebieden: onder andere de Waddenzee, Oosterschelde, Westerschelde en het IJsselmeer. In 2009 is hier nog een aantal gebieden aan toegevoegd, met daarin onder andere de Biesbosch en het Lauwersmeer.

Het Productschap Vis heeft sinds 2007 uitdrukkelijk gebruikgemaakt van de inspraakmogelijkheden bij alle wateren die voor zowel de binnenvisserij als de zee- en kustvisserij van belang zijn. De inspraak had betrekking op de instandhoudingdoelstellingen, die op dit moment nog erg vaag zijn geformuleerd. De exacte formulering van deze doelstellingen is voor de toekomst van de visserij en schelpdierkweek van groot belang. Wordt bijvoorbeeld gesteld dat het oppervlak aan ongestoorde zeebodem dient toe te nemen, dan betekent dit in feite dat het areaal visgebied moet worden verminderd. Door het productschap is er met kracht voor gepleit om rekening te houden met de bestaande visserijactiviteiten die al in de aangewezen gebieden plaatsvinden. Voor een groot aantal van de sinds 2007 voorlopig aangewezen gebieden is het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) van plan om deze in 2010 definitief aan te wijzen. Het productschap staat bij elk van deze gebieden voor de keuze om namens de sector beroep in te stellen tegen deze definitieve aanwijzing. Overleg met de verschillende visserijsectoren over de te volgen strategie is hierbij van belang.

12

In 2009 zijn Waddenzee en Noordzeekustzone definitief aangewezen als Natura 2000-gebieden. Hier is door het productschap beroep tegen ingesteld. Het beroep heeft onder meer betrekking op de formulering van de doelen en de haalbaarheid van de gestelde doelen. Voor een groot deel van de Natura 2000-gebieden is het bevoegde gezag (voor de ‘natte gebieden’ meestal Rijkswaterstaat) gestart met het opstellen van de beheerplannen. In deze plannen zal een beschrijving worden opgenomen van alle activiteiten die in het gebied plaatsvinden, de mogelijke effecten van deze activiteiten op de natuurdoelen en eventuele maatregelen om de effecten op de natuur tegen te gaan. Het Productschap Vis is bij veel van deze beheerplannen direct en indirect betrokken om ervoor te zorgen dat de huidige visserijactiviteiten zo ongestoord mogelijk door kunnen blijven gaan. Het komend jaar zal de discussie over de diverse plannen doorgaan en het productschap zal namens de sector bij deze besprekingen betrokken blijven. Eind 2008 zijn ook de eerste gebieden op de Noordzee door het Ministerie van LNV bij de Europese Commissie aangemeld als Natura 2000-gebied. Het gaat om de Doggerbank, Klaverbank, Vlakte van Raan en de Noordzeekustzone tussen Petten en Bergen. Op de aanmeldingsdocumenten is door het productschap namens de sector ingesproken. De gebieden zullen in de loop van 2010 voorlopig worden aangewezen, waarna het opnieuw mogelijk is om in te spreken op de doelen die voor deze gebieden worden gesteld. Door het Ministerie van LNV is in 2009 een regiegroep (de regiegroep Visserij in beschermde gebieden) ingesteld om over eventuele visserijmaatregelen in deze gebieden te praten. Aan het overleg nemen de ministeries van LNV en V&W, de aanvoersector en natuurorganisaties deel. Het productschap levert een van de visserijvertegenwoordigers in deze regiegroep. De regiegroep adviseert LNV over het proces rond de Natura 2000-gebieden, bijvoorbeeld met betrekking tot de instandhoudingsdoelen, nadere onderzoeken en eventuele maatregelen. Binnen de regiegroep wordt geprobeerd overeenstemming te bereiken over nut en noodzaak van deze maatregelen. Dit proces zal in 2010 worden voortgezet.

PRODUCTSCHAP VIS

Windparken en de vissector

Aquacultuur

De afgelopen jaren zijn door diverse energiebedrijven vergunningen aangevraagd voor het bouwen van windparken op de Noordzee. Het Productschap Vis is al die tijd betrokken geweest bij het indienen van inspraak en zienswijzen over deze windparken. In 2009 heeft de minister van Verkeer en Waterstaat voor een aantal van deze windparken vergunningen verleend. Het Productschap Vis heeft tegen al deze vergunningen beroep ingesteld. Het productschap is van mening dat onvoldoende rekening wordt gehouden met de scheepvaartveiligheid en onvoldoende onderzoek is gedaan naar de effecten op vislarven en het effect van geluid onder water op vissen. Bovendien is de vermeende refugiumwerking (waarbij de windparken een veilige plaats vormen voor o.a. vissen) niet voldoende bewezen en is er geen afdoende nadeelcompensatieregeling.

De Nederlandse kweekvissector bevindt zich in een moeilijke fase. Aan de gestage groei van deze sector in de afgelopen jaren is een einde gekomen. Door verschillende factoren, van een forse stijging van goedkopere concurrenten op de markt tot de effecten van de financiële crisis, heeft een aantal viskwekerijen de deur moeten sluiten. Ondanks dat het kweken van vis in recirculatiesystemen internationaal als een bijzonder milieuvriendelijke manier van viskweken wordt gezien, bestaat er binnen Europa nog geen draagvlak voor. De in Nederland gekweekte vis scoort hoog als het gaat om voedselveiligheid en gezondheid. Het Productschap Vis heeft zich hier het afgelopen jaar voor ingezet en zal dat blijven doen.

Met het vaststellen van het Nationaal Waterplan door de Tweede Kamer begin 2010 wordt een nieuwe beleidslijn uitgezet om 6000 megawatt aan windenergie op de Noordzee te realiseren. Het productschap heeft op het ontwerp Nationaal Waterplan ingesproken en zal ook in 2010 de ontwikkeling rond windenergie op zee op de voet blijven volgen.

Bemiddeling bij internationale quotumruilen Het afgelopen jaar heeft Nederland 140 internationale quotaruilen gedaan, van heel simpele tot heel gecompliceerde. Deze quotaruilen met andere lidstaten moeten officieel worden geregistreerd door de overheden van de lidstaten bij de Europese Commissie in het zogeheten FIDES systeem. Dit om ervoor te waken dat het totaal van alle lidstaten nooit meer is dan de desbetreffende TAC. Gerard van Balsfoort fungeert uit hoofde van het Productschap Vis – juist vanwege de onafhankelijke rol – namens de Nederlandse visserijsector als de voorbereidende schakel bij deze ruilen. Over de prijs van de te ruilen vangsthoeveelheden – dit noemt men de ruilvoet – moet soms sterk onderhandeld worden. Nederland onderscheidt zich van de meeste andere lidstaten dat deze onderhandelingen vanuit de sector zelf worden gedaan, terwijl vrijwel overal de overheden een belangrijke speler zijn.

Export Rusland Gedurende 2009 heeft het Productschap Vis zich intensief ingezet om de export van vis naar Rusland mogelijk te maken. Nadat in januari een memorandum tussen Nederland en Rusland was ondertekend, stond in principe de mogelijkheid tot export open. De Russische eisen voor import van vis bleken echter nogal af te wijken van de Europese regelgeving. Op nadrukkelijk verzoek van het Ministerie van LNV en de VWA heeft het productschap een vergelijking gemaakt tussen beide vormen van regelgeving. Hieruit kon worden afgeleid waaraan Nederlandse exporterende bedrijven additioneel moesten voldoen. Vervolgens is door het Productschap Vis een handboek gemaakt, dat door alle bedrijven gehanteerd kan worden. De VWA dient een audit toe te passen op de bedrijven die willen exporteren en doet dit aan de hand van het handboek. De goedgekeurde bedrijven worden vermeld op een lijst, die door het Ministerie van LNV eens per drie maanden naar de Russische autoriteiten wordt gestuurd. In december is de eerste groep bedrijven aangemeld bij LNV. Waar aan het einde van het verslagjaar nog aan gewerkt werd, was het opzetten van een monitorprogramma voor radionucliden. In overleg met het Rikilt en de VWA is gekeken naar het nemen van monsters en onderzoekskosten. In 2010 zal gestart worden met het onderzoek van de monsters.

13

JAARVERSLAG 2009

Client Export De VWA heeft een programma ontwikkeld, waarmee de exportprocedure voor goederen naar derde landen vergemakkelijkt kan worden. Voor een aantal productsoorten is hier al succes mee geboekt. Na een eerste overleg met het Productschap Vis is besloten tot een pilot voor visexporterende bedrijven. Het programma, Client Export geheten, voorziet o.a. in een applicatie waarmee het exporterende bedrijf de benodigde gegevens kan invoeren. Als dit goed verloopt zal het in de meeste gevallen niet meer nodig zijn dat er een dierenarts of keurmeester ter plekke is om de goederen te controleren. Begin 2010 is een aantal bedrijven geselecteerd om mee te doen aan de pilot, waarna bekeken wordt of invoering voor de hele vissector rendabel is.

Interview met Cora Seip-Markensteijn Beleidsmedewerker Natuur en Ruimte Sinds juli 2007 ben ik werkzaam voor het Productschap Vis bij de afdeling Visserijzaken. Ik houd me bezig met ruimtelijke ordening en visserij. Ik ben namens de vissector betrokken bij diverse Natura 2000-processen, zoals de beheerplannen voor Waddenzee en Noordzeekustzone en in de Zeeuwse- en Zuid-Hollandse Delta, en ook bij de regiegroep ‘Visserij in beschermde gebieden’ van het Ministerie van LNV.

Tegengaan illegale vis Op 30 december is op de valreep van het jaar een bijeenkomst voor het bedrijfsleven georganiseerd, om uitleg te geven over de Europese IUU verordening. De verordening dient ervoor om de invoer van IUU (Illegal, Unregistered, Unreported, kortgezegd: illegale) vis uit derde landen tegen te gaan. Om dit te kunnen reguleren wordt het vanaf 1 januari 2010 verplicht een vangstdocument uit het land van herkomst te overleggen bij import. De intentie van de verordening wordt gesteund door de industrie, maar tegen de wijze van uitvoering, die een grote hoeveelheid administratie met zich mee brengt, is afgelopen jaar veelvuldig geprotesteerd. Ook bleef het lang onduidelijk op welke wijze de controles zouden plaatsvinden. Tijdens de goed bezochte bijeenkomst werd door LNV, AID en Douane antwoord gegeven op veel praktische vragen. De instanties leken goed voorbereid op de nieuwe regeling, maar gaven aan de eerste tijd niet te streng te zullen optreden in het geval van omissies en misverstanden. Bovendien zegde de AID toe een helpdesk te zullen inrichten.

14

Ook ben ik actief met windparken op zee, met name met de bezwaar- en beroepsprocedures tegen de windparken, de jaarlijkse herzieningen van de rustgebieden in de Waddenzee en de ontwikkelingen rond de implementatie van de Kaderrichtlijn Marien (KRM). Veel van dit werk heeft een juridisch tintje en ik werk daarom ook veel samen met de afdeling Juridische Aangelegenheden, om de ontwikkelingen in wet- en regelgeving rond natuurbescherming en ruimtelijke ordening bij te houden. Af en toe is het frustrerend dat processen langzaam verlopen en de sector telkens aan het kortste eind lijkt te trekken in de discussies over ruimte voor visserij. De afwisseling in onderwerpen en de vele directe contacten met collega’s, organisaties en ondernemers in de sector zorgen ervoor dat het werk leuk blijft. Het is een uitdaging om ervoor te zorgen dat visserij binnen de kaders van alle ruimtelijk plannen en natuurdoelen mogelijk is.

PRODUCTSCHAP VIS

Kerntaak 2

Ketenbenadering en verantwoord ondernemen Om een verantwoorde en door de samenleving gewaardeerde Noordzeevisserij te bereiken, hebben het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de kottersector, het Productschap Vis, het Wereld Natuur Fonds en Stichting de Noordzee een convenant ondertekend: het Maatschappelijk Convenant Noordzeevisserij. Een van de afspraken die de partijen hebben gemaakt betreft het gezamenlijk werken aan certificering van vis.

Certificering In september 2009 werd de regeling Certificering in de Visketen opengesteld door de Dienst Regelingen van LNV. Deze regeling bood één miljoen euro voor samenwerkingsverbanden, visserijondernemingen of beroepsorganisaties voor het doorlopen van een certificeringstraject voor vis of schaal-/ schelpdieren. Vijftig procent van de gelden was afkomstig uit het Europees VisserijstimuleringsFonds. Aan de volgende partijen werd subsidie toegekend voor het MSC certificeringstraject: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Platte oester Lijngevangen zeebaars Handkokkelvisserij Mossel hangcultuur Mosselzaadvisserij/bodemcultures Schol met de twinrig en outrig 80-99mm maaswijdte Schol met de snurrevaed en flyshoot 80-99mm maaswijdte Schol met de boomkor met maaswijdte boven 100mm Schol met twinrig en outrig met maaswijdte boven 100mm Schol met snurrevaed en flyshoot met maaswijdte boven 100mm

Daarnaast heeft de ensisvisserij subsidie gekregen voor certificering volgens Naturland.

Platvis schol en tong Op 4 juni 2009 heeft minister Verburg (LNV) het eerste MSC-certificaat voor seizoensvisserij op schol uitgereikt aan vijf Urker scholvissers van de Ekofish Group. De Ekofish Group bestaat uit de vlagkotters PD 147, PD 43, GY 127, GY 57 en de BCK 40. De Ekofish Group zijn de eerste Noordzeescholvissers in Europa zijn met het MSC-certificaat. Eind 2009 behaalden 44 staandwantvissers op tong ook het MSC-certificaat. De staandwantvisserij op tong vindt in de Nederlandse kustwateren plaats. Het visseizoen loopt van maart tot oktober, wanneer de grotere tongen zich richting kust verplaatsen. De Nederlandse staandwant visserij op Noordzeetong opereert volgens een vrijwillig managementplan. Het beperken van het aantal vaartuigen en de hoeveelheid netten in de kustzone is een belangrijke voorwaarde die de vissers zichzelf hebben opgelegd. Ook werken vissers actief mee aan onderzoek. De kopgroep Duurzame Noordzee Visserij heeft een aanvraag ingediend voor het MSCcertificeringstraject namens de Nederlandse platvisvloot, vissend op tong en schol. Het Productschap Vis voert het secretariaat van de kopgroep. De kopgroep had in zomer 2009 een pre-assessment laten uitvoeren en diende op basis daarvan een aanvraag in bij LNV voor zeven certificeringseenheden. Aan vijf van de zeven is subsidie toegekend. De platvisvloot heeft zich vervolgens georganiseerd in de Coöperatieve Visserij Organisatie (CVO). Het CVO zal het verdere verloop van het certificeringstraject begeleiden.

15

JAARVERSLAG 2009

Mosselen De Producentenorganisatie voor de Nederlandse Mosselcultuur (PO Mosselcultuur) is eind 2009 begonnen aan de beoordeling tegen de internationaal erkende MSC standaard voor duurzame visserij.

Pelagische visserij De Atlanto haringvisserij van de Pelagic FreezerTrawler Association (PFA) heeft het proces voor MSC certificering in gang gezet in november 2009. De Atlanto haringvisserij is de derde visserij van de PFA die in het MSC programma stapt. De Noordoost Atlantische makreelvisserij behaalde eerder in 2009 al het MSC certificaat. Het aantal MSC producten, verkrijgbaar in Nederland steeg in 2009 naar 400. Ook zijn er 141 bedrijven in de visverwerkende industrie en handel gecertificeerd met de MSC chain of custody. Daarnaast zijn er in 2009 twee cateraars MSC gecertificeerd, SAB en SODEXO.

FOS Friend of the Sea (FOS) is een keurmerk voor duurzame vis. Certificering bij FOS kent een snellere procedure dan bij MSC en is goedkoper; het label wordt maatschappelijk minder breed gedragen dan het eerstgenoemde label. Kritiek richt zich onder meer op de ruimte voor inspraak van belanghebbenden en transparantie in het proces en op de zwaarte van de bewijslast. Bij MSC ligt die bij de visserij, bij FOS bij belanghebbenden. Zes Urker staandwantvissers in 2009 het ecolabel van Friend of the Sea ontvangen: de UK 9, UK 93, UK 98, UK 128, UK 146 en UK 155.

Verkoop verantwoorde vis Hoewel in toenemende mate initiatieven bestaan om meer duurzame vis te verkopen, zowel van aanvoer- als van handelszijde, laat de belangstelling van de consument nog te wensen over. De geringe mate waarin de visdetailhandel zich bijvoorbeeld achter het label MSC schaart, heeft mede hiermee, maar ook met de verkrijgbaarheid van verse, gecertificeerde producten te maken. Er wordt intensief samengewerkt tussen overheid, ngo’s en de vissector, maar dat heeft nog niet geleid tot een grotere vraag bij de consument naar duurzaam gevangen of gekweekte producten. Mogelijk leidt een vergroot aanbod van aantoonbare duurzame

16

vis tot meer belangstelling. Verwacht wordt dat er het komende jaar meer initiatieven ontplooid zullen worden om het assortiment uit te breiden en de consument hier wegwijs in te maken. In december is in samenwerking met Stichting de Noordzee een symposium georganiseerd over duurzame vis, speciaal gericht op de visdetailhandel. Door een aantal sprekers werd de praktijk van het verkopen van duurzame vis belicht, waarna discussie met de zaal plaatsvond. Er bleken nog veel tegenstellingen te bestaan over de manier waarop de visdetailhandel meer duurzame vis aan de consument kan verkopen. Enkele aanwezige visdetaillisten waren kritisch over de huidige mogelijkheden van certificering en verkrijgbaarheid van bijvoorbeeld MSC gecertificeerde producten. Andere ondernemers betoogden daarentegen dat gerichte verkoop van duurzame soorten wel degelijk succes had. De conclusie van het symposium was dat het blijkbaar nog erg lastig is om te bepalen hoe duurzaamheid binnen de visdetailhandel over het voetlicht gebracht kan worden. Ondanks de tegenstellingen waren de partijen het met elkaar eens dat zij met elkaar in gesprek moesten blijven.

Certificaat Verantwoordelijk Vissen Het Certificaat Verantwoordelijk Vissen (CVV) is oorspronkelijk als het Responsible Fishing Scheme (RFS) ontwikkeld in het Verenigd Koninkrijk. Het is een onafhankelijke certificering van vissersvaartuigen die voldoen aan alle wettelijke verplichtingen. Vis, afkomstig van vissersvaartuigen die gecertificeerd zijn, is verantwoord gevangen. De voorwaarden voor certificering zijn ontwikkeld door het British Standards Institution (BSI). Moody International doet de onafhankelijke controle aan boord van de vissersvaartuigen. De certificering geldt voor de volgende (wettelijke) aspecten aan boord van een vissersvaartuig: • visvangst, opslag en verwerking van de vangst, • bemanningseisen, • milieumaatregelen en • hygiëne, voedselveiligheid etc. door het bijhouden van logboekgegevens en registraties. In het voorjaar 2009 is het Certificaat Verantwoordelijk Vissen in de praktijk geïntroduceerd.

PRODUCTSCHAP VIS

Interview met Paula den Hartog Hoofd Visserijzaken Sinds 1 november 2008 ben ik werkzaam voor het Productschap Vis bij de afdeling Visserijzaken en sinds mei 2009 in de functie Hoofd Visserijzaken. Visserijzaken houdt zich vooral bezig met de Nederlandse aanvoersector en alles wat daarbij komt kijken. Belangrijke onderwerpen binnen de afdeling zijn ruimtelijke ordening en beschermde gebieden op zee, verantwoorde vis, technische en maritieme zaken die schippers en hun vaartuig aan gaan, certificering, binnenvisserij, aquacultuur, Nationaal en Europees beleid en onderzoek. Mijn takenpakket bestaat vooral uit de nationale en Europese belangenbehartiging van de kottersector, onderzoek en bestandsschattingen kritisch bijhouden en onderzoeken die nuttige informatie opleveren voor de sector uitzetten. De hoogtepunten in mijn werk afgelopen jaar zijn de discussies omtrent de hervorming van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid en de Decemberraad in Brussel om TAC’s en quota vast te stellen. Het is een eervolle taak en een uitdaging om voor de sector te staan in lastige discussies die vaak uit generalisaties bestaan. Het boeiende aan dit werk is de diversiteit aan onderwerpen waar ik mee te maken heb én de even grote diversiteit aan mensen en meningen over deze onderwerpen, zowel binnen als buiten de sector. Het balanceren hiertussen en het zoeken naar objectieve en feitelijke informatie om de discussies daarop te baseren is dan dé uitdaging.

Het Productschap Vis is hiervoor een contract aangegaan met Moody International. Moody International doet de eind-audit voor certificering. Met de buitendienst van het productschap is de afspraak gemaakt dat zij de pre-audit uitvoeren. Hiervoor heeft het buitendienstpersoneel een opleiding gevolgd via Moody International. In totaal hebben zich vooralsnog 43 vissersvaartuigen aangemeld en zijn er 25 gecertificeerd met het Certificaat Verantwoordelijk Vissen. De overige vaartuigen zullen in 2010 gecertificeerd worden en zal een campagne worden opgezet om nog meer schippers van vaartuigen aan te moedigen tot deze certificering. In 2010 zal tevens overleg plaatsvinden met de certificeerder en de handelssector over

de mogelijkheden om nog in 2010 te komen tot een ketencertificering voor het Certificaat Verantwoordelijk Vissen. Doel hiervan is dat vis met dit certificaat uiteindelijk herkenbaar voor de consument in viswinkels, supermarkten en restaurants komt te liggen.

17

JAARVERSLAG 2009

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Rapportage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

De aandacht voor IMVO neemt toe. Op 2 november was de conferentie ‘Accelerating Sustainable Trade’, georganiseerd door Initiatief Duurzame Handel (IDH). IDH heeft in 2009 het thema aquacultuur opgenomen en zal zich daarbinnen richten, in samenwerking met het WWF, op het ontwikkelen van het ASC label (Aquaculture Stewardship Council). Het ASC wil de tegenhanger zijn van MSC (dit label kan alleen voor wild gevangen vis worden verkregen) worden – voor de kweekvis. Het label zal voortbouwen op de Aquaculture Dialogues die door het WWF begonnen zijn met inspraak van ngo’s en het internationale visserijbedrijfsleven. Op 16 november organiseerde de SER een bijeenkomst voor de productschappen over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzame ketens. De Commissie Verantwoorde Vis van het Productschap Vis houdt zich met IMVO bezig. Naast betrokkenheid bij het IDH-ASC initiatief zijn Nederlandse bedrijven actief op het terrein van de publiekprivate projecten in Maleisië, Indonesië, Mauritanië en Vietnam en de ontwikkeling van Global GAP (voor kweek). Inmiddels zijn onder GlobalGAP standaarden ontwikkeld voor zalm, tilapia, pangasius en tropische garnalen. Daarnaast hebben visverwerkende en handelsbedrijven hun eigen duurzaamheidsbeleid en projecten. Binnen de Commissie Verantwoorde Vis wordt onderzocht op welke wijze verder invulling gegeven kan worden aan IMVO.

In het najaar is voor de tweede maal een rapportage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen verschenen. De rapportage doet verslag van de vele ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid in de gehele vissector: van vissersschip, verwerking, handel tot viskraam op de markt. Het boekwerkje is zowel in het Nederlands als Engels gepubliceerd en te downloaden via de website.

Dierenwelzijn Het productschap stimuleert viskwekers om tot een maatschappelijk geaccepteerde visproductie te komen waarbij dierwelzijn en diergezondheid centraal staan. Vanwege het gesloten karakter van het recirculatiesysteem leidt dit niet tot verstoring van het omringende ecosysteem waaronder de verspreiding van visziekten. Met maatschappelijke organisaties en overheden wordt overleg gevoerd om de in andere landen geregistreerde diergeneesmiddelen ook in Nederland zonodig te mogen gebruiken, omdat de Nederlandse sector niet over toegestane en geregistreerde diergeneesmiddelen kan beschikken. Overigens werkt al een aantal viskwekerijen zonder diergeneesmiddelen.

18

Kadercursus ondernemers Gefinancierd met middelen vanuit het Visserij Innovatie Platform is een tweejarige cursus ontwikkeld voor potentiële kaderleden voor de vissector. Een groep van 25 jonge ondernemers uit de gehele vissector, van aanvoer tot detailhandel, krijgen tijdens een zestal tweedaagse bijeenkomsten – deze zijn gespreid over twee jaar - kennis over bedrijfsvoering, de vissector en managementvaardigheden aangereikt. Kennis en knowhow wordt verworven die noodzakelijk is om in de naaste toekomst in leidinggevende posities zowel binnen bedrijven als in sectororganisaties volwaardig te kunnen functioneren.

Palingsector De verkoopstop van paling in supermarkten doorkruist de activiteiten van de gehele palingsector om tot een verbeterde aalstand in de Nederlandse wateren te komen. De meeropbrengst van de palingverkoop werd besteed

PRODUCTSCHAP VIS

aan het financieren van uitzetprogramma’s van glasaal en pootaal. Het productschap heeft zich ingezet om dit te voorkomen, helaas zonder resultaat. Het productschap heeft actief deelgenomen in het overleg over het Nederlandse aalherstelplan. Een alternatief aalbeheerplan kreeg niet de steun van de Europese Commissie en er volgde een vangstverbod op aal over de maanden oktober en november 2009. Het productschap heeft een compensatieregeling met het Ministerie van LNV overeen kunnen komen. De uitvoering ervan zal in 2010 plaatsvinden. Het productschap zet zich ook in voor een grotere rol van de binnenvisserij bij monitoringsprogramma’s om inzicht te krijgen in de huidige aalstand en bij het uitzetten van glasaal en pootaal.

Verantwoorde Vis Prijs Voor de tweede keer werd tijdens de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst van Het Productschap Vis (bij monde van de Commissie Verantwoorde Vis) de ‘Verantwoorde Vis Prijs’ uitgereikt. De prijs, bedoeld om alle ondernemers in de vissector extra te stimuleren tot verantwoord ondernemen én te waarderen voor hun duurzame bedrijfsvoering, ging naar visserman

Hendrik Romkes. Met zijn onderneming uit Urk werd hij geprezen om de geweldige initiatieven en resultaten met zijn schip de UK-88 op het gebied van energiebesparing. Voor de prijs komen alle Nederlandse bedrijven in de vissector in aanmerking, die getuigen van innovatief ondernemerschap en een voorbeeld zijn voor andere bedrijven in de sector. Naast de UK 88 waren de Kennemervis Groep met de nieuwe, energiezuinige makreelrokerij op Urk en ANOVA Food uit Den Bosch met een bijzonder initiatief voor duurzamere tonijnvangst (schildpadvriendelijke haken) genomineerd.

Themaspecial ‘Vis goed gevangen’ in Metronieuws Het dagblad Metronieuws brengt maandelijks een themaspecial uit. De uitgave van 9 december 2009 ‘Vis goed gevangen!’ is tot stand gekomen in samenwerking met het Productschap Vis, het Nederlands Visbureau en het Ministerie van LNV. Aan de inhoud is actief bijgedragen door de afdeling PR/PA. Van de themabijlage is een extra oplage gemaakt om te kunnen uitreiken bij verschillende evenementen in het land.

19

JAARVERSLAG 2009

20

PRODUCTSCHAP VIS

Kerntaak 3

Kennisontwikkeling en innovatie Visserij Innovatie Platform

Surveys

Het derde en – zoals aanvankelijk gepland – laatste jaar van de zittingsperiode van het Visserij Innovatie Platform (VIP) kenmerkte zich enerzijds door het afronden van activiteiten en anderzijds door het zorgdragen dat de activiteiten na de VIP periode met elan voortgezet zouden worden. Nadat op verzoek van minister Verburg (LNV) het VIP haar activiteiten nog een jaar langer voortzet is een nieuw werkprogramma voor 2010 opgesteld. Medewerkers van het Productschap Vis hebben door inzet van kennis en mankracht actief deelgenomen als onderdeel van het VIP; tegelijkertijd werd ondersteuning gegeven in de uitvoering van tal van VIP-projecten en -activiteiten.

In 2009, net als in 2008, zijn vissers mee geweest met de jaarlijkse Bottom Trawl Survey (BTS) op de Tridens. Doel was om inzicht te krijgen in hoe deze surveys uitgevoerd worden en advies te geven over mogelijke verbeteringen om een zo precies mogelijke bestandsschatting te verkrijgen. Dit heeft de samenwerking tussen onderzoek en sector verder verbeterd en de suggesties van de sector worden door onderzoekers meegenomen in toekomstige surveys.

Onderzoek naar discards De vermindering van ongewenste bijvangsten staat bij de boomkorvloot hoog op de agenda. Daarom zijn in 2009 diverse onderzoeken uitgezet om de bijvangsten beter in kaart te brengen en om manieren uit te proberen om de bijvangsten te verminderen. De goede samenwerking tussen sector en Imares heeft ertoe geleid dat in 2009 het Imares en sectoreigen onderzoek naar discards samengevoegd werden om aan de onderzoeksverplichting van de EU te voldoen. De sector doet met commerciële schepen mee aan het discards bemonsteringsprogramma van Imares. In 2010 zal de deelname uitgebreid worden. Naast het in kaart brengen van de hoeveelheden bijvangsten, zet de kottersector zich in bij onderzoek- en pilotprojecten om bijvangsten te verminderen. Hiertoe zijn reizen met het onderzoekschip de Tridens gemaakt, waar zowel vissers als onderzoekers meevoeren. Tijdens deze reizen zijn proeven gedaan met aangepaste netten. De resultaten lijken veelbelovend.

De onderzoekssamenwerking is in 2009 voortgezet. Hierin werken productschap, overheid, sector en wetenschappers samen om onderzoeksprojecten te coördineren en uit te voeren. De onderzoekssamenwerking richt zich op datacollectie structureren, data bijdragen aan het adviseringsproces met betrekking tot bestandsopnames en de effecten van beheermaatregelen in de visserij te beoordelen.

Actualisering lesmateriaal Ten behoeve van het visserijonderwijs wordt het sterk verouderde lesmateriaal van het vak visserijkunde geactualiseerd. Naast de modernisering en actualisering wordt ook een aspect als duurzaamheid mede door de inbreng van de milieuorganisaties en de inbreng van het bedrijfsleven op een passende wijze in het lesmateriaal verwerkt. Dit tweejarige project wordt met medewerking van de genoemde partijen, maar ook van andere kennisinstituten als Wageningen UR/Lei en Imares door de visserijscholen ontwikkeld. De verschillende deelsectoren worden geraadpleegd, waardoor het uiteindelijke lesmateriaal een door de gehele aanvoersector gedragen product wordt.

Elektronisch logboek Vanaf 1 januari 2010 moeten eigenaren van vissersvaartuigen gefaseerd overgaan van het handmatig ingevulde logboek naar het elektronisch aanleveren van de logboekgegevens.

21

JAARVERSLAG 2009

De eisen voor deze verplichte overgang vloeien voort uit Europese Regelgeving. Het Productschap Vis heeft voor de implementatie en uitvoering van de eisen die voortvloeien uit deze regelgeving een Werkgroep Elektronisch Logboek ingesteld. Het productschap verzorgt het secretariaat van deze werkgroep en heeft voor de uitvoering een projectleider benoemd. De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de producentenorganisaties, visafslagen en overheden. Naast deze werkgroep is een subwerkgroep ingesteld voor de leveranciers van elektronisch logboek softwarepakketten en een subwerkgroep voor de samenstelling van de berichtenstructuur. In 2009 zijn de werkgroepen in totaal elfmaal bijeen geweest. Daarnaast zijn eind 2009 diverse informatiebijeenkomsten georganiseerd.

Vanaf de start van het project heeft het Productschap Vis gestreefd naar een meerwaarde van het elektronische logboeksysteem voor zowel de visserij als andere direct of indirect betrokken organisaties en overheden. Visafslagen, producentenorganisaties en overheden tonen interesse om berichten rechtstreeks vanaf zee te kunnen ontvangen. Enerzijds ter informatie, anderzijds ook vanuit een wettelijke grondslag. Uitgangspunt daarbij is dat de visser met één bericht vanaf zee kan gaan voldoen aan verschillende verplichtingen of informatiewensen. In samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken (programma Slim geregeld, goed verbonden, uitgevoerd door

22

Stichting ICTU en LOGIUS van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en met medewerking van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, is een software applicatie (VISHUB) ontworpen en gebouwd waarmee het mogelijk is om met één elektronisch bericht, op maat, alle aangesloten organisaties te kunnen voorzien van elektronische berichten vanaf zee. Overheidsinstellingen, waaronder de Algemene Inspectie Dienst, worden van deze informatie voorzien via de Digipoort.

De werking van de VISHUB en de codemeter (dongel) De VISHUB is een software applicatie die het ontvangen digitale bericht uitpakt, sorteert en de juiste informatie doorstuurt naar de juiste geadresseerde. Wanneer de geadresseerde een overheidinstelling is, dan stuurt de VISHUB

het bericht door naar de Digipoort; wanneer de geadresseerde een marktpartij is dan wordt het bericht doorgestuurd naar de desbetreffende organisatie. Uitgangspunt is dat de beheerder van de informatie (de schippereigenaar) bepaalt welke informatie naar welke instelling wordt gestuurd. De schippers en plaatsvervangende schippers van alle bedrijven die ervoor kiezen om hun berichten via de VISHUB te laten versturen, ontvangen een gratis op naam gestelde en geregistreerde Codemeter (dongel). Deze dongel is een speciaal uitgevoerde USB stick die het te versturen bericht zodanig versleutelt dat het bericht bij het verzenden is beschermd tegen ongewenste meekijkers. Daarnaast zorgt het voor de juiste autorisatie.

PRODUCTSCHAP VIS

VISHUB

Subsidie Automatic Identification System (AIS) Voordelta Vanaf medio 2008 is het Beheerplan Bodembeschermingsgebied in de Voordelta als compensatie voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte van kracht geworden. Eén van de voorwaarden in het beheerplan is dat vissersvaartuigen in het gebied moeten zijn voorzien van een ‘AIS’. Het AIS is een systeem, waarmee de bewegingen van vissersvaartuigen kunnen worden gemonitord, onder meer door

het Kustwachtcentrum. In overleg en in samenwerking met het Productschap Vis heeft Rijkswaterstaat een subsidieregeling opgesteld voor vissersvaartuigen die toestemming hebben om in de Voordelta te mogen vissen (Voordelta vergunninghouders). In totaal hebben ruim 123 eigenaren van vissersvaartuigen een subsidie gekregen voor de aanschaf en installatie van een AIS.

23

JAARVERSLAG 2009

24

PRODUCTSCHAP VIS

Kerntaak 4

Informatieopbouw en -uitwisseling Nieuwjaarssymposium Het verslagjaar startte traditioneel met het nieuwjaarssymposium in Kasteel De Wittenburg te Wassenaar. Op 8 januari 2009 stond het thema duurzaamheid centraal. Directeur Oorthuijzen van Initiatief Duurzame Handel trad op als gastspreker en de heer Taal verzorgde als coördinator Kenniskringen een uiteenzetting over de initiatieven van verschillende kenniskringen binnen de vissector. Nadat voorzitter Odink zijn nieuwjaarsrede uitsprak, werd de Verantwoorde Vis Prijs 2009 uitgereikt.

Arbeidsmarkt In nauwe samenwerking met de andere productschappen is ook in dit verslagjaar verder invulling gegeven aan het project Verankering van de Arbeid. Het project beoogt de factor arbeid nadrukkelijk meer centraal te stellen binnen de productschappen. De activiteiten die onder de vlag van het project worden uitgevoerd zijn opgenomen in een jaarplan. Een belangrijke activiteit betrof de arbeidsmarkt conferentie “Boeien en Binden” op 4 april 2009. Tijdens de conferentie, bestemd voor het leidinggevende kader van het bedrijfsleven en de kaderleden van de werknemersorganisaties, hebben twee thema’s centraal gestaan: Hoe houdt men medewerkers binnen de bedrijven/sectoren en op welke wijze kan een grotere instroom

van nieuwe deskundige medewerkers worden bevorderd. Het belang van de onderwerpen werd onderstreept door de aanwezigheid van minister Verburg (LNV), de voorzitters van de deelnemende productschappen en de deelnemende werknemersorganisaties.

De conclusies van de conferenties zijn vertaald in een intentieverklaring die het voornemen omvat tot het uitvoeren van een groot aantal initiatieven op het gebied van arbeidsmarkt en onderwijs. Deze intentieverklaring is op 30 oktober door zowel de minister van LNV als ook de voorzitters van de productschappen en van de werknemersorganisaties ondertekend.

Arbeidsmarktcommunicatie Vanuit het Productschap Vis is in samenwerking met Nederland Maritiem – deze organisatie vervult een coördinerende rol op het gebied van allerlei ‘nautische zaken’ – het ‘werken in de vissector’ uitgedragen op arbeidsmarkten, in tijdschriften en brochures en middels andere middelen. Eén van de middelen om het werken in de visserij bekend te maken bij de middelbare schooljeugd is deelname aan het programma ScholierenTV. Van twee geselecteerde beroepen uit de sector, een kottervisser en een trawler-

25

JAARVERSLAG 2009

machinist, zijn filmopnames gemaakt waarmee wordt getoond wat het vak inhoudt en hoe aantrekkelijk het is. De film zijn via internet te bekijken op www.scholieren.tv.

Internationaal onderzoek naar duurzaamheidslabels (FSIG) ‘Wat zijn de criteria om te komen tot een oordeel: dit is duurzaam en dit is niet duurzaam?’. Een vraag die tal van discussies tussen de vissector, ngo’s en tal van betrokken organisaties domineert. Het Productschap Vis heeft deelgenomen aan een internationaal onderzoek naar de waarde en samenhang van certificeringschema’s en consumenteninformatie op het gebied van duurzame vis. De partners die het onderzoek mogelijk maakten (behalve het Productschap Vis o.m. Seafish UK, BIM uit Ierland en de Norwegian Export Council) verzamelden zich onder de naam Fish Sustainability Information Group (FSIG). Aanleiding voor het rapport was de toenemende verwarring bij consumenten én industrie over het grote aantal labels en keurmerken. Wereldwijd werden 17 organisaties onder de loep genomen en vergeleken. De methodes van certificering en beoordeling werden geanalyseerd. Behalve het feit dat het rapport een waardevol overzicht biedt van de belangrijkste organisaties die zich bezighouden met het beoordelen van visserijmethoden en vissoorten (o.a. Greenpeace, WWF, St de Noordzee, MSC, Friends of the Sea), is ook kritisch gekeken naar wetenschappelijke onderbouwing, accuratesse, actualiteit van de gegevens en mogelijke samenhang tussen adviezen en schema’s. Eén van de conclusies uit het rapport is dat veel inconsistenties bestaan en dat organisaties nauwelijks met elkaar samenwerken om de consument op eensluidende wijze van informatie te voorzien. Aanbevolen wordt dan ook om nauwer samen te werken en zo mogelijk tot een standaard van consumenteninformatie te komen.

Garnalen In het verslagjaar kwam de Garnalenadviescommissie tweemaal bijeen. Naast de regelmatig terugkerende onderwerpen zoals toezicht en controle in de afslagfase

26

en de heffingsoorten en tarieven, werd de voortgang bij meerdere beleidsonderwerpen besproken. De sector heeft deze onderwerpen zelf in behandeling, waarbij het productschap de ontwikkeling volgt en daar waar nodig in deze commissie onder de aandacht gebracht. Bij de beleidsonderwerpen werd aandacht besteed aan: MSC, MZI, Voordelta (onderzoek) en kenniskringen. De voortgang bij MSC kreeg de nodige aandacht, waaronder het toe te passen management- en beheerplan. Meerdere uitvoeringsbepalingen zijn afhankelijk van de inhoud van het plan. Doelstelling is om in de loop van 2010 invulling te geven aan diverse maatregelen waaronder het managen van het ziftsel, het invoeren van een controleregeling en het uitvoeren van enkele onderzoeken voor het kunnen verlenen van de certificering. Daarnaast is de financiering met behulp van de bij het productschap opgebouwde fondsen voor onderzoek duurzaamheid garnalensector besproken. De inrichting en presentatie van de onderzoeken zal conform de voorwaarden van financiering door het productschap moeten zijn.

Debatten en onderwijs Ook in 2009 heeft het Productschap Vis bijgedragen aan verscheidene debatavonden en discussiebijeenkomsten in het onderwijs. Zo werd door vertegenwoordigers van het product-

PRODUCTSCHAP VIS

schap de visie vanuit de vissector gegeven op de Universiteit Delft (debat), Erasmus Universiteit Rotterdam (presentatie en debat), Universiteit van Amsterdam (gastcollege en lezing) en aan studenten van het IAC van de Universiteit van Wageningen. Ook werd actief deelgenomen aan conferenties, de MARE conferentie (Amsterdam), Seas at Risk conferentie (Brussel) en aan een debat op het Noordzee Film Festival. Al deze debatten en presentaties stonden in het teken van ‘duurzame vis’. Het productschap vertegenwoordigt op deze bijeenkomsten de Nederlandse vissector en draagt zo bij aan een gebalanceerde visie in de samenleving over duurzame vis.

Dag van de Nederlandse Zeevisserij De traditionele Dag van de Nederlandse Zeevisserij vond in 2009 plaats in een zeer feestelijk decor. Deze sectorbijeenkomst vond plaats in Den Oever, waar het 50ste Vlootschouw werd gevierd van de Wieringer visserijvloot, voor welke gelegenheid Hare Majesteit de Koningin op deze dag mocht worden verwelkomd. Tijdens dit evenement werden de productschapprijzen uitgereikt aan de bemanning van schepen met de best verzorgde vis aan boord. Deze voordracht gebeurt op voordracht van de buitendienstagenten van het productschap, die wekelijks de kwaliteit van de aangevoerde vis op de afslagen beoordelen en registreren.

Oceanenoverleg Het Productschap Vis participeert in het Oceanenoverleg. Dit is een periodiek bijeenkomend platform, geïnitieerd door IUCN NL (Het Nederlands Comité van International Union for the Conservation of Nature) met als missie het bijdragen aan bescherming en duurzaam gebruik van oceanen. Het platform wil voorzien in een breed gesignaleerde behoefte aan afstemming, informatie-uitwisseling en betere samenwerking tussen ngo’s, overheid, wetenschap en bedrijfsleven.

Website Een volledig vernieuwde website van het Productschap Vis werd in januari 2009 in gebruik genomen. De nieuwe vormgeving maakt het mogelijk om op overzichtelijke wijze meer actuele berichten te publiceren.

Dit overleg richt zich ook op concrete onderwerpen waar gezamenlijke inzet kan leiden tot daadwerkelijke actie. Er wordt gemiddeld vier keer per jaar overlegd. Tijdens elk overleg wordt een specifiek thema behandeld. In 2009 waren dat: Kaderrichtlijn mariene strategie, Afval in zee, Krill visserij en Duurzame Internationale Handel. Marloes Kraan heeft namens de sector zitting in het kernoverleg van de IUCN, dat de bijeenkomsten voorbereidt en zij verzorgde ook een presentatie in de laatstgenoemde sessie.

Start Haringseizoen De officiële start van het haringseizoen in juni werd ook vanuit het Productschap Vis ondersteund door een ‘haringparty’ te initiëren bij de Permanente Vertegenwoordiging in Brussel evenals bij Eurocommissaris Kroes. Met deze activiteiten wordt een extra impuls gegeven aan de contacten met de beleidsmakers in Brussel, waar de meeste regelgeving voor de vissector haar oorsprong vindt.

Gedurende het gehele jaar is permanent gestreefd een aanbod van actuele informatie voor alle ondernemers uit de sector en andere belangstellenden. De voorbereidingen zijn getroffen voor een aan de website gekoppelde digitale nieuwsbrief, welke met ingang van 2010 wordt verzonden.

27

JAARVERSLAG 2009

Factsheets

Arbeid en onderwijs

Vanuit de sector bestaat behoefte aan een achtergrondverhaal over de herkomst van vissoorten en de daarbij te plaatsen kanttekeningen op het gebied van duurzaamheid. Steeds vaker stellen afnemers daaraan aanvullende voorwaarden. Om de sectorgenoten een handvat te bieden is een vervolg gegeven aan de ontwikkeling van zogenaamde ‘factsheets’. Deze handzame documenten bieden algemene informatie over de vissoort, de maatschappelijke discussie daarover en de antwoorden vanuit de sector hierop, zoals tal van beheermaatregelen. In vervolg op een eerste serie vervaardigde ‘visfeiten’ is een vervolgserie gemaakt, terwijl de bestaande documenten met regelmaat zijn geactualiseerd.

De instrumenten op het gebied van arbeidsomstandigheden zijn in het verslagjaar aangepast en voor een deel geïntegreerd. De arbocatalogi voor de verwerkende industrie en voor de groothandel zijn via de website van het Productschap Vis toegankelijk gemaakt voor de sector. Tevens is de afstemming van de digitale Rie’s op de arbocatalogi ter hand genomen. Via de website van het Productschap Vis is naast informatie over arbeidsomstandigheden ook uitgebreide informatie over opleidingsmogelijkheden voor de gehele sector en informatie over de in de sector voorkomende CAO’s opgenomen. In het kader van het project Verankering van de arbeid is samen met de andere deelnemende productschappen een website ontwikkeld waar

Interview met Jacqueline van den Bogert-Nagel Medewerker PR

De vernieuwde website van het productschap slokt mijn tijd voor een groot deel op. Zeker nu we ook van start zijn gegaan met de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief groeit de informatie op de site gestaag. Jaarlijks organiseren we de nieuwjaarsbijeenkomst en de Dag van de Nederlandse Zeevisserij. In 2009 vond deze dag in Den Oever plaats; het was door de aanwezigheid van Koningin Beatrix bij een deel van het programma een hoogtepunt in het jaar. Veel plezier beleef ik ook aan het maken van de filmpjes waarmee de winnaars van de Productschapsprijzen worden gepresenteerd aan de aanwezigen. De vissers investeren zelf veel tijd om beelden te maken met de digitale videocamera van het productschap. Met dat materiaal maak ik een kort filmpje over de werkzaamheden aan boord. Voor het publiek is het een leuke manier om kennis te nemen van wat er aan boord gebeurt voordat de vis aan wal gelost wordt. Natuurlijk omvat mijn werk nog meer aspecten – de meeste mensen kennen denk ik wel de wekelijkse knipselkrant, maar het zou te ver voeren om die in dit korte stukje uit te diepen. Ik hoop nog lang service te mogen bieden aan de vissector, die mijn hart wel een beetje gestolen heeft.

28

PRODUCTSCHAP VIS

op een gestandaardiseerde wijze, zogenaamde sectoranalyses, informatie over de opbouw en samenstelling van de sectoren wordt verstrekt. (www.agroarbeidskompas.nl) Tevens is periodiek de “Nieuwsbrief Arbeid” verspreid, vooral onder de kaderleden binnen de verschillende onder de productschappen ressorterende sectoren.

Televisieprogramma’s Om vis en visserij bij het grote publiek onder de aandacht te brengen, is het afgelopen jaar meermalen medewerking verleend aan televisieprogramma’s. Zo is het ketentraject in beeld gebracht bij het programma ‘Bedrijf in Beeld’, dat gedurende een hele werkweek dagelijks werd herhaald. Een ander voorbeeld betreft het SBSprogramma ‘De Verrrassingschef’.

MosselTrendEvent In de zomer van 2009 heeft de mosselsector een presentatie gegeven over de nieuwe oogst tijdens het eerste MosselTrendEvent. Naast uitleg over de kwaliteit van de mosselen en de laatste technische ontwikkelingen van de sector werd door vier restaurantchef-koks uit de vier Zeeuwse mosselplaatsen: Bruinisse, Tholen, Yerseke en Zierikzee een aantal verschillende mosselgerechten gedemonstreerd. Deze recepten zijn opgenomen in een ‘mosselglossy’ die tijdens het event werd gepresenteerd. De mosselglossy laat de diversiteit aan bereidingsmogelijkheden van deze Zeeuwse delicatesse zien.

Om de verkoop van mosselen in het najaar van 2009 te bevorderen is een promotieactiviteit voor mosselen opgezet om mosselen onder de aandacht te brengen bij de Nederlandse consument. In de uitzending van 8 november 2009 hebben broer en zus Jermey en Ellemieke Vermolen een surprisediner bereid. Jermey bereidt gewokte mosselen en gaat op pad om te kijken waar de mosselen vandaan komen. De kijker krijgt uitleg over het proces aan boord van een mosselkotter om mosselen te vissen en krijgt vervolgens een kijkje in de verwerking van de geviste mosselen: vers uit het water, binnen 24 uur op het bord.

29

JAARVERSLAG 2009

30

PRODUCTSCHAP VIS

Kerntaak 5

Inzetten uniek instrumentarium Brancheloket VISAZ Dit verslagjaar is een zelfstandige stichting, genaamd VISAZ (Vis van A tot Z), opgericht. De stichting zal de rol van een brancheloket gaan vervullen. Met medewerking van de diverse dragende organisaties van het Productschap Vis wordt het brancheloket geleidelijk uitgerold. Met de unieke positie van het productschap waar veel op de vissector betrekking hebbende zaken samenkomen, beschikt VISAZ over een hele bijzondere uitgangspositie. Als eerste is de verzuimbegeleiding bij ziekte en reïntegratie opgepakt. Op basis van marktonderzoek is gekozen om de visdetailhandel als eerste doelgroep te benaderen. Een uitgebreide informatiecampagne heeft geleid tot een goede naamsbekendheid. Het aantal deelnemers dat zich definitief heeft aangemeld bleek evenwel nog matig. Een herbezinning door het bestuur, waarbij mogelijke uitbreiding van het dienstenpakket wordt onderzocht, is in gang gezet.

Onderwijs Op een aantal verschillende terreinen is het Productschap Vis actief betrokken bij het onderwijs in de vissector. In de aanvoersector vraagt de invoering van het competentieonderwijs veel aandacht. Daarbij zijn enerzijds de veranderende inzichten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bij deze nieuwe invulling van onderwijs van betekenis, maar ook de belangrijke rol van de internationale regelgeving, in deze vertegenwoordigd door medewerkers van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Ook vertegenwoordigers van het visserijonderwijs zelf nemen aan deze overleggen deel. De rol van het productschap heeft tevens geresulteerd in betrokkenheid bij het ontwikkelen van kwalificatiedossiers in de verwerkende industrie en de detailhandel. Met deze betrokkenheid is sprake van een directe inbreng in het lesmateriaal door het bedrijfsleven.

Naast de inhoudelijke rol worden in overleg met opleidingsinstituten ook nieuwe cursussen en workshops ontwikkeld voor de verwerkende industrie en de detailhandel. Tevens zijn EVC-trajecten voor zowel de aanvoer als voor de detailhandel opgezet. Hierbij worden ‘Eerder Verworven Competenties’ beoordeeld op basis waarvan diploma-eisen kunnen worden gecompleteerd. Bij de promotie van onderwijs als ook bij de uitvoering van de subsidieregeling voor de detailhandel ondersteunt het Productschap Vis. Bijzonder is de speciale cursus die is ontwikkeld voor aankomende medewerkers in de visdetailhandel, in het verlengde van de CAO onderhandelingen voor de visdetailhandel. Wanneer cursisten deze cursus hebben gevolgd hebben ze recht op een in de CAO overeengekomen loonsverhoging.

Onderzoek naar arbeidsvoorwaarden Op basis van signalen uit de sector heeft de Commissie Sociaal Economische Aangelegenheden (SEA) ingestemd met een onderzoek naar de beleving van arbeidsvoorwaarden in de vissector. Met een beperkte vragenlijst die via internet ingevuld kon worden is in november het project gestart onder het motto ‘Heeft u even 10 minuten tijd voor uw arbeidsvoorwaarden’. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd op de website.

Verordeningen Een veelgebruikte term voor regelgeving is de term verordening. Zo is er de Europese verordening die een algemene strekking heeft, maar wel in alle onderdelen bindend en rechtstreeks toepasselijk is in alle lidstaten van de Europese Unie. De lidstaten regelen daarna zelf meestal alleen nog de uitvoering van deze Europese verordeningen en de strafbaarstelling. Voor de visserijsector zijn bijvoorbeeld veel Europese verordeningen vastgesteld met

31

JAARVERSLAG 2009

betrekking tot technische maatregelen en visbestanden.

Autonome regelgeving Op grond van de Wet op de bedrijfsorganisatie en het Instellingsbesluit Productschap Vis (Staatsblad 2003, 253) is ook het Productschap Vis bevoegd om beleid en regelgeving op diverse terreinen vast te stellen in de vorm van een verordening. Dit gebeurt op initiatief van de sector zelf. Deze eigen regelgeving wordt ook wel de autonome regelgeving van het Productschap Vis genoemd. De rechtsbasis voor deze verordeningen is artikel 93 van de Wet op de bedrijfsorganisatie. In deze verordeningen worden aan ondernemers rechten en plichten opgelegd. De verordeningen zijn op hun beurt weer de basis voor uitvoeringsbesluiten. Het Productschap Vis heeft vier autonome verordeningen vastgesteld op grond van artikel 93. • Verordening Hollandse Nieuwe 2007 Middels deze regeling wordt de jaarlijkse start van het haringseizoen geregeld. Doel van deze regeling is om in heel Nederland met een kwalitatief goede Hollandse Nieuwe het verkoopseizoen op één datum te starten. Bij het bepalen van de startdatum van het nieuwe haringseizoen moet het vetpercentage (het biologische stadium) en de kwaliteit van de haring goed zijn, waarbij rekening moet worden gehouden met de natuurlijke omstandigheden en voldoende rijping. Hierop worden ook de collectieve promotionele activiteiten afgestemd. • Verordening quarantainevoorzieningen levende tweekleppige weekdieren 2007 Doel van de regeling is vaststelling van nadere regels inzake de voorschriften, erkenning en constructie van quarantainevoorzieningen ter voorkoming van voor de vorming van uitheemse biotoxinen verantwoordelijke dinoflagellaten of hun cysten, schelpdier- of visziekten, virussen of andere levende organismen en hun larven. • Verordening Algemene Bepalingen Productschap Vis 2006 De bepalingen over de registratieplicht bij het Productschap Vis, het opvragen en verstrekken dan wel verwerken van gegevens,

32

alsmede de bepalingen over de oplegging en betaling van de heffingen zijn met de bepalingen over de mandatering van bevoegdheden ondergebracht in de Verordening Algemene Bepalingen Productschap Vis 2006. • Verordening regeling verkoop zoetwatervis 2003 Vanaf 1959 is een vergunningsplicht ingesteld voor de verkoop van zoetwatervis voor menselijke consumptiedoeleinden. Deze vergunning geeft een erkenning als beroepsvisser en geeft het recht om vis te verkopen.

De autonome verordeningen worden tuchtrechtelijk gehandhaafd via de Wet tuchtrechtspraak bedrijfsorganisatie 2004. Toezichthouders worden door het bestuur aangewezen en goedgekeurd door de ministers van Justitie en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Berechtingsrapporten van geconstateerde overtredingen worden doorgestuurd naar het Instituut voor Agrarisch Recht (IAR) te Wageningen. Het IAR is het secretariaat van het Tuchtgerecht Productschap Vis.

Medebewind Een deel van de verordeningen van het Productschap Vis betreft regelgeving in medebewind. Hier gaat het om regelgeving in opdracht van de Nederlandse overheid. Hieronder kan ook regelgeving vallen die het Productschap Vis vastlegt in een verordening om (gedeeltelijk) aan verplichtingen te voldoen die volgen uit Europese verordeningen of richtlijnen. Het Productschap Vis heeft twee verordeningen in medebewind van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vastgesteld op grond van de Regeling medebewind Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. • Verordening handelsnormen visserijproducten 2006 en Verordening handelsnormen garnalen 2006 De Europese Unie heeft voor verschillende visserijproducten gemeenschappelijke handelsnormen vastgesteld. Visserijproducten moeten hier aan voldoen voordat zij (in de Europese Unie) voor het eerst in de handel worden gebracht. De handelsnormen omvatten zowel versheidsklassen als grootteklas-

PRODUCTSCHAP VIS

sen. De Lidstaten van de Europese Unie moeten controleren of de producten conform deze vastgestelde normen zijn en moeten zo nodig maatregelen nemen om overtredingen te kunnen bestraffen. De Verordening handelsnormen visserijproducten 2006 en de Verordening handelsnormen garnalen 2006 regelen deze controle in Nederland door het productschap. De Algemene Inspectie Dienst (AID) is de bevoegde toezichthouder op de naleving van deze bepalingen en overtredingen worden strafrechtelijk via de Landbouwwet en de Wet op de economische delicten afgedaan.

Het Productschap Vis heeft twee verordeningen in medebewind van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vastgesteld. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) is de bevoegde toezichthouder op de naleving van deze bepalingen en overtredingen worden bestuursrechtelijk via het Warenwetbesluit bestuurlijke boeten afgedaan. • Verordening productiegebieden levende tweekleppige weekdieren 2006 In artikel 3, derde lid, van het Warenwetbesluit hygiëne van levensmiddelen (Staatsblad 2005, 517) is het Productschap Vis door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangewezen als de bevoegde autoriteit, bedoeld in bijlage II, hoofdstuk II van verordening (EG) nr. 854/2004. Het Productschap Vis is derhalve belast met het vaststellen van een bemonsteringsplan en de classificatie van productie- en heruitzettingsgebieden alsmede de overige taken en bevoegdheden van de bevoegde autoriteit. Op basis van deze medebewindsverordening is het Productschap Vis als bevoegde instantie in Nederland gehouden om maatregelen te nemen bij het voorkomen van toxische algen in het water of in als toxine gevormd is in de schelpdieren zelf.

dat eet- of drinkwaren welke gekoeld moeten worden bewaard teneinde microbiologisch bederf of uitgroei van pathogene bacteriën tegen te gaan zodanig moeten worden vervoerd of in voorraad worden gehouden dat de temperatuur van de waar ten hoogste 7°C bedraagt. Deze bepaling is onder meer van toepassing ten aanzien van niet voorverpakte gerookte paling. Gebleken is echter dat de kwaliteit van gerookte paling - met name de smaak en kleur - achteruit gaat bij een lage temperatuur. Gerookte paling wordt daarom van oudsher verkocht op kamertemperatuur. In de verordening van het Productschap Vis worden hiervoor nadere regels gesteld.

Heffingen Een ander deel van de regelgeving van het Productschap Vis betreft autonome regelgeving met een heffingsplicht voor ondernemers op grond van artikel 126 van de Wet op de bedrijfsorganisatie. De huishoudelijke heffing en de diverse bestemmingsheffingen hebben bijvoorbeeld een eigen verordening als rechtsbasis. Elke sector heeft in de keten zijn eigen heffingsmomenten met eigen specifieke heffingsgrondslagen, om de hoogte van de heffing zo veel mogelijk per sector in relatie te brengen met de kosten die het productschap voor deze specifieke sector maakt. Het bestuur bespreekt wat het productschap per sector doet en weegt dan af op welk moment in de keten de heffingsgrondslag moet worden opgenomen. Sectoren zijn niet vergelijkbaar omdat onder meer de activiteiten van het productschap per sector verschillen. Bovendien dient de wijze van inning zo effectief mogelijk te geschieden. Dit leidt mede tot het verschil in heffingssystematiek per sector (forfaitaire waarden, promillages, percentages, vaste bedragen per ton of kg, etc.).

Toezicht op het Productschap Vis • Verordening dagvers gerookte paling Op grond van deze verordening heeft het Productschap Vis nadere regels gesteld met betrekking tot een regeling op grond van de Warenwet. In artikel 15, eerste lid, onder b, van het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen is bepaald

Na vaststelling door het bestuur dienen de meeste verordeningen te worden goedgekeurd. De Sociaal-Economische Raad (SER), de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de minister van Justitie dienen afhankelijk van de

33

JAARVERSLAG 2009

verschillende type verordeningen en besluiten veelal de desbetreffende regeling goed te keuren. Indien verordeningen nieuwe of gewijzigde technische maatregelen of steunmaatregelen betreffen, dienen deze verordeningen ook door de Europese Commissie te worden goedgekeurd. Verordeningen zijn in principe pas rechtsgeldig als zij gepubliceerd zijn. Alle ondernemers en werknemers in de vissector moeten de verordeningen van het Productschap Vis naleven. Ook andere natuurlijke of rechtspersonen moeten de inhoudelijke verplichtingen van verordeningen naleven als de desbetreffende verordening ook de zogenaamde ‘derdenbinding’ kent. Alleen de heffingsverordeningen hebben geen derdenbindingsbepaling. Het Productschap Vis heeft geen regelgeving die onder de bepalingen van de Dienstenrichtlijn vallen.

tegen het ontwerp dat gepubliceerd wordt in het Mededelingenblad Bedrijfsorganisatie, zoals de inhoudelijke verordeningen of heffingsverordeningen. Het bestuur dient ook te beraadslagen en beslissen in het openbaar. Het bestuur komt minimaal tweemaal per jaar bijeen; de laatste donderdag in maart en de eerste donderdag in oktober. In januari/februari en augustus/september worden de ontwerpregelingen gepubliceerd in het Mededelingenblad Bedrijfsorganisatie die in de bestuursvergaderingen vastgesteld gaan worden. Het PBO-blad is een uitgave van de SociaalEconomische Raad (SER) waarin zowel het Mededelingenblad Bedrijfsorganisatie als het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie is opgenomen. Het PBO-blad verschijnt wekelijks op vrijdag via de website van de SER: http:// www.ser.nl/nl/publicaties/overzicht_pbo_bladen. aspx

Lijst met verordeningen Bezwaar en beroep Het bestuur, dagelijks bestuur en de voorzitter van het Productschap Vis zijn alle bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat tegen besluiten, binnen zes weken na dagtekening, bezwaar kan worden aangetekend. Bezwaar kan worden aangetekend tegen bijvoorbeeld de definitieve oplegging van een (ambtshalve) huishoudelijke heffing of een bestemmingsheffing. Verder kan bijvoorbeeld bezwaar worden gemaakt tegen de afwijzing van een verzoek om een vergunning of ontheffing. Indien de indiener van het bezwaarschrift zich niet kan vinden in de beslissing op het bezwaarschrift, bestaat de mogelijkheid om binnen zes weken, na de datum van de beslissing op het bezwaarschrift, een beroepschrift in te dienen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven te Den Haag.

Verordeningencyclus Een verordening is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht en hiertegen kan dan ook geen bezwaar worden gemaakt. Iedere persoon waarvoor bindende regels worden vastgesteld op grond van artikel 100 van de Wet op de bedrijfsorganisatie, heeft het recht om schriftelijke bedenkingen in te dienen

34

Uw vragen over de regelgeving van het Productschap Vis kunt u voorleggen aan het hoofd van de Afdeling Juridische Aangelegenheden: Monique Weijdeveld via [email protected] of telefonisch 070-3369611. Gepubliceerde verordeningen van het Productschap Vis kunt u ook vinden in het register op de website van de SociaalEconomische Raad http://www.ser.nl/nl/ Publicaties/Overzicht_PBO_bladen/Register/ Productschappen.aspx Alle regelingen, ook als die niet verplicht voor inwerkingtreding gepubliceerd moeten worden, worden in principe afgekondigd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Reden hiervoor is dat hiermee alle regelingen van het productschap in de Algemene Databank Wet- en regelgeving worden opgenomen en via de algemene website http://wetten.overheid. nl/zoeken door een ieder te raadplegen zijn. Klik hier aan: Regelingen publieke organisatie voor beroep en bedrijf. Het Productschap Vis is als bedrijfslichaam onderdeel van de PBO (Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie) en valt daarmee onder deze button. Het Productschap Vis is geen zelfstandig bestuursorgaan (ZBO).

Heroverweging bestaansgrond verordeningen Op alle bedrijfslichamen rust op grond van artikel 106 van de Wet op de bedrijfsorganisatie

PRODUCTSCHAP VIS

de plicht om geregeld de bestaansgrond van verordeningen te heroverwegen en om het verordeningenbestand waar mogelijk met het oog op deregulering op te schonen. In 2009 zijn geen verordeningen ingetrokken naar aanleiding van deze heroverweging. In de heffingsverordeningen zijn de grondslagen op verzoek van de desbetreffende deelsectoren op een aantal punten aangepast. In de toelichtingen van de heffingsverordeningen worden de jaarlijkse wijzigingen toegelicht.

name geuit in juridische procedures in het kader van de taakuitoefening van het productschap en zijn organen en hebben tot op heden voornamelijk betrekking gehad op algemeen beleid, besluiten of verordeningen dan wel de instelling van het productschap.

Heffingen Het Productschap Vis wordt gefinancierd uit heffingen die worden opgebracht door alle ondernemingen in de vissector. De huishou-

Klachten Op 1 juli 1999 is hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht in werking getreden. Dit hoofdstuk regelt de wijze waarop klachten door bestuursorganen moeten worden afgehandeld. De bestuursorganen van het Productschap Vis zijn het bestuur, het dagelijks bestuur, de voorzitter, de Commissie aanvoeraangelegenheden en de Commissie groothandel. Het bestuur van het Productschap Vis heeft al vanaf 2000 bij verordening een (interne) klachtenregeling opgesteld. Op 2 oktober 2008 is de Verordening PVis klachtenbehandeling 2008 vastgesteld om de klachtenregeling in overeenstemming te brengen in het kader van Principe XXII van de Code Goed Bestuur. Gesproken wordt van een interne klachtenregeling, omdat het bestuursorgaan zelf de klachten behandelt en afhandelt. Het doel van een klachtenprocedure is om de verhouding tussen de burger (of een bedrijf) en het bestuursorgaan te verbeteren. De Verordening PVis klachtenbehandeling 2008 bevat regels die de procedure nader ordent om er voor te zorgen dat klachten behoorlijk worden afgehandeld. Soms is moeilijk te beoordelen of een brief (of een ander stuk papier of een telefonische mededeling) een klacht is of iets anders. Iets anders kan zijn een bezwaarschrift of gewone correspondentie. Verder wordt onderscheid gemaakt tussen klachten waarvoor een lichte of een zware afhandeling geldt. In 2009 zijn, net als in 2008, geen formele klaagschriften ontvangen. Diverse mondelinge of schriftelijke uitingen van ongenoegen zijn met

delijke heffingen zijn bedoeld voor algemene uitgaven voor het productschap. Daarnaast worden heffingen in rekening gebracht voor specifieke activiteiten zoals vispromotie, onderwijs of onderzoek. Een verdeling hiervan en een overzicht met heffingsgrondslagen en tarieven treft u aan in bijlage 3. Om de ondernemers uit de sector een nadere toelichting te bieden op de heffingsplicht die hen wordt opgelegd vanuit het productschap, wordt een mailing vergezeld door een begeleidende folder. Naast een algemene folder, waarin wordt uiteengezet wat het productschap de ondernemer biedt van de heffingsinkomsten, wordt tevens een folder toegestuurd, gericht op de specifieke deelsectoren. In deze folder wordt meer concreet ingegaan op de diensten die het productschap voor de ondernemer verricht.

35

JAARVERSLAG 2009

Vergoedingen Leden van het bestuur, dagelijks bestuur, commissies en haar werkgroepen hebben in 2009 vacatievergoedingen en een vergoeding voor reis- en verblijfkosten ontvangen op grond van de Verordening vergoedingen bestuur, dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen van het Productschap Vis 2008-2009. De hierin opgenomen bedragen blijven ruim onder de maximaal toe te kennen bedragen, zoals voorgeschreven in de verordening van de Sociaal-Economische Raad (SER) die regels stelt over de systematiek en maximale hoogte van de vergoedingen. Vanaf de herinstelling van het Productschap Vis na het samengaan van het Produktschap voor Vis en Visprodukten, het Bedrijfschap voor de visserij (het “Visserijschap”) en het Bedrijfschap voor de Groothandel in Vis en Aanverwante bedrijven wordt een aparte vergoeding toegekend aan de voorzitters van de drie bestuursadviescommissies voor de aanvoersector, de groothandel en de detailhandel. In artikel 3 van de Verordening vergoedingen bestuur, dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen van het Productschap Vis 2008-2009 zijn daarom de bijzondere vergoedingen voor de voorzitters van de Commissie groothandel, de Commissie aanvoeraangelegenheden en de Commissie detailhandel vastgesteld. Deze bedragen wijken af van de richtlijnen voor vergoedingen van de SER. Het bestuur van het Productschap Vis acht deze vergoedingen echter passend bij de aard en de omvang van de werkzaamheden die de voorzitters van de genoemde commissies verrichten ten behoeve van het Productschap Vis. Bij de goedkeuring van de Verordening vergoedingen bestuur, dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen van het Productschap Vis 20082009 is door de Bestuurskamer toestemming voor afwijking van hoofdstuk 6 van het Besluit beleidsregels Bestuurskamer verleend op grond van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht. De voorzitter heeft in 2009 viermaal gebruikgemaakt van zijn bevoegdheid om bij besluit op grond van artikel 6 van de Verordening vergoedingen bestuur, dagelijks bestuur, com-

36

missies en werkgroepen van het Productschap Vis 2008-2009 vergoedingen toe te kennen namens het bestuur. Het gaat dan om leden van de klankbordgroep mosselveiling en de Auditcommisie. Ook aan vertegenwoordigers van de Nederlandse Oestervereniging en Vinvis wordt vergoeding toegekend, omdat zij niet automatisch voor hun deelname aan vergaderingen van dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen van het Productschap Vis vergoeding ontvangen. Bij een nieuwe verordening voor een nieuwe periode moet door de voorzitter ook weer een nieuw besluit worden genomen. Geen vergoeding wordt verstrekt aan personen die in dienst zijn van het productschap. Het bestuur heeft voor de voorzitter een aparte verordening vastgesteld op grond van artikel 83 van de Wet op de bedrijfsorganisatie. De Verordening PVis vergoedingen voorzitter 2003 geldt alleen voor de externe voorzitter die bij Koninklijk Besluit is benoemd. De interne plaatsvervangende voorzitters zijn lid van het bestuur en het dagelijks bestuur en ontvangen alleen de vergoedingen conform de Verordening vergoedingen bestuur, dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen van het Productschap Vis 2008-2009. De Verordening PVis vergoedingen voorzitter 2003 verklaart een aantal bepalingen van de Kaderverordening arbeidsvoorwaarden PVis, waarbij tevens de Collectieve arbeidsovereenkomst voor de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie (CAO) als bijlage is vastgesteld, van toepassing. De volledige vigerende teksten zijn beschikbaar via de website www.werkgeversverenigingpbo.nl. De vergoeding voor de voorzitter bedroeg in 2009 € 87.699. De reiskosten en vacatievergoedingen voor de leden van het bestuur, dagelijks bestuur, commissies en werkgroepen bedroegen in 2009 totaal € 74.341

Administratieve Lasten Periodiek wordt met een actualiseringrapportage de stand van zaken weergegeven ten aanzien van de nulmeting. De rapportages aan de Sociaal-Economische Raad worden gepubliceerd op de website van het Productschap Vis: www.pvis.nl.

PRODUCTSCHAP VIS

De uitvoering van de Principes van de Code Goed Bestuur en de Algemene wet bestuursrecht brengt meer maatwerk op verzoek van de betrokkenen, door de enorme verschillen in de aard en omvang van de relatief zeer kleine deelsectoren, hetgeen resulteert in hogere lasten. Het zijn uiteindelijk de deelsectoren zelf die middels de vertegenwoordigers in de bestuursadviescommissies dan wel het dagelijks bestuur of het bestuur van het Productschap Vis keuzes maken op welke wijze de autonome taken en daarbij behorende regelgeving van het Productschap Vis worden ingevuld, uitgevoerd en gefinancierd. De registratie- en heffingsverordeningen brengen beperkte administratieve lasten met zich mee. De directe inning van de vooruit berekende heffingen via de Nederlandse visafslagen bij aan- en verkoop via de afslag zorgt er in grote mate voor dat deze lasten zo beperkt zijn.

De samenwerking met andere overheidsinstanties is op een aantal terreinen geïntensiveerd of uitgebreid. In de concrete lastenmeting bij het Productschap Vis zijn deze maatregelen niet zichtbaar, omdat de effecten zich voornamelijk voordoen bij de overheidsinstantie waarmee wordt samengewerkt, zoals het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Vishub Eind 2008 heeft de sector het Productschap Vis gevraagd de begeleiding voor de implementatie van het elektronisch logboek op zich te nemen. Basis hiervoor is gelegen in EU Verordening (1077/ 2008) die vanaf 1 januari 2010 schippereigenaren van vissersvaartuigen, afhankelijk van de lengte van het vissersvaartuig, verplicht om een elektronisch logboek te gaan bijhouden. Een uitgebreide uitleg over dit onderwerp treft u aan in het hoofdstuk 3: kennisontwikkeling en innovatie.

De administratieve lasten per ondernemer kunnen verschillen, afhankelijk van de aard en de omvang van de bedrijfsactiviteiten welke per ondernemer overigens ook jaarlijks sterk kunnen verschillen. Bij elke wijziging of nieuwe maatregel wordt standaard in de bestuurlijke afweging uitdrukkelijk meegewogen wat het effect is op de administratieve lasten voor de sector bij uitvoering hiervan en wordt, waar mogelijk, voorrang gegeven aan de systematiek die de minste lasten oplevert. De gemiddelden per handeling, per ondernemer, per deelsector dan wel voor de gehele sector laten zien dat de administratieve lasten, veroorzaakt door het Productschap Vis bij de uitoefening van de autonome taken zeer beperkt zijn. De totale administratieve lasten in 2007 bedroegen € 187.260,--. De totale administratieve lasten in 2008 bedragen € 187.768,--. De rapportage over 2009 wordt op de website van het productschap gepubliceerd, zodra deze afgerond en beschikbaar is. Het meest in het oog springende concrete resultaat van het onderzoek naar de administratieve lastenverlichting blijft de structurele bewustwording van administratieve lasten, die voortvloeien uit regelgeving en de grote bereidheid om met andere overheidsinstanties samen te werken.

Samenwerking Hoofdbedrijfschap Detailhandel en Productschap Vis In het kader van Principe XIX van de Code Goed Bestuur worden de beschikkingen van twee bedrijfslichamen, houdende de heffingen voor de kleinhandel met vaste en ambulante verkooppunten in de vissector, door het Productschap Vis gezamenlijk verstuurd voor zowel het Productschap Vis als het Hoofdbedrijfschap Detailhandel. Verzending vond plaats met een begeleidende brief van de beide secretarissen op briefpapier en enveloppen met daarop de beide logo’s. Indien ondernemers heffingsplichtig zijn bij beide schappen, krijgt de ondernemer een korting van € 20,00 op de algemene heffing van het HBD.

37

JAARVERSLAG 2009

Oprichting en deelname in andere rechtspersonen Op grond van artikel 138 van de Wet op de bedrijfsorganisatie moet de oprichting en deelname in andere rechtspersonen worden gemeld bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Het Productschap Vis heeft toestemming van de minister van SZW voor zijn deelname in de volgende rechtspersonen: • Stichting Nederland Maritiem Land (NML); • Stichting Structuurverbetering Mosselkweek en Garnalenvisserij (SSMG); • Stichting Nederlands Visbureau (NVB).

Tuchtrecht De huidige samenstelling van het Tuchtgerecht Productschap Vis betreft: Secretariaat: Instituut voor Agrarisch Recht (IAR) te Wageningen Secretaris: prof. mr. D.W. Bruil Vice-secretaris: mw. mr. W.M.A.K. Parmet Voorzitter: mr. drs. H. van den Heuvel MBA (rechter te Rotterdam) [benoeming bij Koninklijk Besluit d.d. 17/5/04 no. 04.001919 tot en met 30 april 2010 en herbenoemd bij Koninklijk Besluit d.d. 4/2/10 no. 10.000283 van 1 mei 2010 tot en met 30 april 2016] Leden: heren B. Bakker (te Den Burg) en H. van der Giessen (te Hendrik Ido Ambacht) Het Productschap Vis heeft tot voor de inwerkingtreding van de Wet Tuchtrechtspraak bedrijfsorganisatie 2004 bij alle autonome en medebewindverordeningen strafrechtelijke handhaving gekend. De volgende vier autonome verordeningen bevatten een bepaling dat op overtreding van het bepaalde in die verordening tuchtrechtelijke maatregelen kunnen worden gesteld: 1 Verordening regeling verkoop zoetwatervis 2003; 2 Verordening Algemene Bepalingen Productschap Vis 2006; 3 Verordening Hollandse Nieuwe 2007; en 4 Verordening quarantainevoorzieningen levende tweekleppige weekdieren 2007.

38

In het verslagjaar 2009 zijn door de voorzitter van het Productschap Vis twaalf zaken aangebracht. Het aantal zittingen per jaar is afhankelijk van het aantal aangebrachte zaken en de competentie van deze zaken. In 2009 zijn geen overtredingen geconstateerd ten aanzien van de registratie- en informatieplicht voor ondernemers op grond van de Verordening Algemene Bepalingen Productschap Vis 2006. Ook zijn geen misstappen geconstateerd op de visafslagen voor het verkopen van zoetwatervis zonder vergunning op grond van de Verordening regeling verkoop zoetwatervis 2003. Op grond van het bepaalde bij of krachtens de Verordening Hollandse Nieuwe 2007 heeft de toezichthouder in 2009 zes overtredingen geconstateerd. Op grond van het bepaalde bij of krachtens de Verordening quarantainevoorzieningen tweekleppige weekdieren 2007 heeft de toezichthouder in 2009 zes overtredingen geconstateerd. De voorzitter van het Tuchtgerecht Productschap Vis kan een zaak met een berisping of geldboete van minder dan € 225,- zonder zitting afdoen. De voorzitter heeft van deze bevoegdheid in het verslagjaar viermaal gebruikgemaakt en in al deze zaken een boete van € 150,opgelegd. De overige acht zaken zijn in een zitting van het Tuchtgerecht Productschap Vis behandeld die in het verslagjaar 2010 heeft plaatsgevonden. Deze zaken worden in 2010 door het Tuchtgerecht Productschap Vis verder afgehandeld. Aan de uitvoering van het tuchtrecht zijn diverse kosten verbonden. Kosten bestaan voor het Productschap Vis uit: 1 een vaste vergoeding voor de voorzitter, jaarlijks te voldoen voor 1 mei en variabele vergoedingen voor de voorzitter en leden van het tuchtgerecht afhankelijk van het aantal zaken; 2 een vaste deelnemersbijdrage, jaarlijks te voldoen aan het Instituut voor Agrarisch Recht (IAR) vóór 1 februari; 3 variabele kosten (vast bedrag per soort zaak, overige kosten zaalhuur en vergoedingen) te voldoen aan het IAR middels voorschotten en een eindafrekening per kalenderjaar.

PRODUCTSCHAP VIS

Interview met Hessel van Urk Medewerker Buitendienst Inmiddels ben ik alweer elf jaren in dienst van het Productschap Vis en sinds twee jaren als coördinator voor de buitendienst. Dit houdt in dat ik het aanspreekpunt ben voor de collega’s in het Noorden van het land en de weekplanning en verlofplanning maak. Zo doe ik mijn werk op de verschillende noordelijke afslagen altijd met veel plezier. Het werk van de buitendienstmedewerkers ligt voornamelijk in het keuren van de vis op kwaliteit en sortering. Ook bij de aanvoer op de garnalenafslagen is onze aanwezigheid van groot belang. De buitendienstmedewerkers zijn het gezicht van het Productschap Vis naar buiten. De werkzaamheden betreffen het keuren van vis en garnalen, terwijl daar de laatste jaren nogal het een en ander aan administratieve werkzaamheden is bijgekomen. Voor mij is het nog steeds een afwisselende baan, waar ik mij bijzonder in thuis voel. Zo zijn we het afgelopen jaar gestart met het keuren van verschillende schepen voor het Certificaat Verantwoordelijk Vissen. We gaan met de Nederlandse vissersvloot richting de 50 schepen die het certificaat reeds behaald hebben. Het zou echter mooi zijn als hiervoor nog wat meer belangstelling kwam. Jammer dat de visprijzen voor met name de schol de afgelopen tijd niet best zijn en daardoor de mensen minder gemotiveerd zijn om mee doen. De visserman ziet zich voor zijn certificaat graag beloond. Toch vind ik het van groot belang voor de vissersvloot – zeker met een toekomst waarbij om dit basiscertificaat te hebben. Het certificaat laat naar buiten toe zien dat de vissers – schipper en bemanning – goed bezig zijn met hun bedrijfsvoering en een verantwoorde kwaliteit vis op de markt brengen. En voor kwaliteit moet nu eenmaal worden betaald. Ik hoop dat we als productschap nog veel voor onze vissers mogen betekenen.

Geconstateerd kan worden dat meer kosten worden gemaakt, waar vooral de kosten voor de inzet van de toezichthouder(s) leiden tot een structurele lastenverzwaring naast de kosten voor het tuchtgerecht en het secretariaat daarvan. Hierbij is het jaarlijks toenemende aantal fte’s dat vanuit het secretariaat van het Productschap Vis ingezet wordt buiten beschouwing gelaten. Kosten toezichthouders: 1 CBD t.b.v. de Verordening Hollandse Nieuwe 2007 € 20.232,14 (met jaarlijkse controlekosten tussen de € 20.000,- en € 25.000,-); 2 CBD t.b.v. de Verordening quarantainevoorzieningen levende tweekleppige weekdieren 2007 € 1.500,00 (met jaarlijkse controlekosten tussen de € 20.000,- en € 50.000,-);

3 toezichthouders t.b.v. de Verordening regeling verkoop zoetwatervis 2003 uitgaande van 1 % van de operationele kosten van de buitendienst over een periode van 3 jaar is ongeveer € 20.000,-.

Bezwaarschriften Gedurende 2009 zijn in totaal 280 bezwaarschriften bij het secretariaat van het Productschap Vis ingediend. In 2008 is een totaal aantal van 281 bezwaarschriften ingediend. Het aantal bezwaarschriften in 2009 is vergeleken met het jaar 2008 nagenoeg hetzelfde gebleven en dit is te herleiden uit het feit dat twee specifieke heffingen en omstandigheden, die vorig jaar tot toename van het aantal bezwaarschriften heeft geleid, hetzelfde zijn gebleven.

39

JAARVERSLAG 2009

Het grootste deel van deze bezwaarschriften vloeit net als in 2008 voort uit de heffingen voor de detailhandel en het aantal bezwaarschriften is zelfs toegenomen (van 156 naar 196). De heffingen kleinhandel 2009 wordt op basis van de gegevens van de Kamer van Koophandel opgestuurd. In 2008 is door de samenwerking met het Hoofdbedrijfschap Detailhandel voor het eerst gekozen voor het versturen van de beschikkingen houdende de definitieve heffingen kleinhandel met de bijbehorende nota in april/mei, op basis van de gegevens van de Kamer van Koophandel tot en met eind februari, in plaats van oplegging in juni of juli op basis van dan beschikbare gegevens. Bij de afhandeling van de bezwaarschriften is gebleken dat de meeste mutaties bij de Kamer van Koophandel, zoals deze jaarlijks gemiddeld aan de orde zijn, aan het begin van het jaar nog niet zijn doorgegeven of verwerkt. De reden voor bezwaar is in de meeste gevallen bij de kleinhandel terug te voeren op de omstandigheid dat men zich niet juist heeft ingeschreven dan wel vergeten is zich uit te schrijven bij de Kamer van Koophandel na bedrijfsbeëindiging, zich al heeft ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, maar nog niet actief is in afwachting van een vergunning, of men heeft een lage omzet en verzoekt derhalve om een gedeeltelijke vrijstelling. Voor 2010 zal het aantal bezwaarschriften (71) waarin wordt verzocht om toepassing van de vrijstellingsregeling wegvallen. De vrijstellingsregeling is vanaf 2010 afgeschaft. De inspanning voor zowel bedrijven als het productschap bracht dusdanige administratieve lasten mee dat het bedrag aan verleende vrijstellingen hierdoor volledig teniet werd gedaan. De ondernemers in kwestie, ook al zijn zij maar beperkt actief, profiteren wel volledig mee van de inspanningen op het gebied van promotie, onderzoek en onderwijs. De heffingen inkoop vormen net als in 2008 een groot deel van het aantal bezwaarschriften (66). Dit komt voornamelijk door het feit dat in 2009 de heffingssystematiek voor de heffingen inkoop 2009 is veranderd, waardoor de voorschotnota’s heffingen inkoop 2009 hoger uitkwamen dan de jaren ervoor. Dit heeft geleid tot de toename van het aantal bezwaarschriften,

40

omdat men te vroeg bezwaar heeft ingediend tegen de voorschotnota’s heffingen inkoop 2009. Bedrijven reageren vervolgens nadat er een ambtshalve heffing is opgelegd of omdat men het opgavenformulier, aan de hand waarvan een definitieve heffing is opgelegd, niet correct had ingevuld. De aanpassingen naar aanleiding van 27 bezwaren be- en verwerkers hebben ertoe geleid dat in 2009 geen bezwaarschriften be- en verwerkers zijn ingediend. Op het moment dat alle bezwaarschriftenprocedures afgehandeld zijn, zal het totaaloverzicht op de website van het productschap worden geplaatst.

Toezicht en keuring door de buitendienst Productschap Vis heeft een buitendienst, waarvan de medewerkers in 12 afslaglocaties die vis en garnalen verhandelen werkzaamheden uitvoeren. Het gaat hier om een toezichthoudende rol. De buitendienst hield in het verslagjaar in de visafslagen toezicht op de door de EU geregelde maatvoering en mate van versheid van de visserijproducten. Het toezicht heeft ook betrekking op het vullen van de standaard viskisten en de homogene samenstelling van de partijen. In combinatie met het keuren van de versheid beoordeelde de buitendienst namens de VWA of de producten geschikt waren voor menselijke consumptie. Voor veruit de meeste vissoorten komt dit neer op de voorwaarde dat zij bij keuring moeten voldoen aan de minimumvereisten van versheidklasse B. Het toezicht op de maatvoering van Noordzee garnalen gebeurde met behulp van daarvoor door het productschap aangewezen zeefinstallaties. De meeste installaties zorgen op verzoek van afnemers tijdens de controlerende zeefgang ook voor nadere selectie in handelsklassen. De partijen garnalen worden daarentegen niet per separate handelsklasse verkocht. De maatvoering was bijna geheel gebaseerd op EU grootte klasse 1, waarvoor een pantserbreedte van ten minste 6,8 mm is vastgesteld. De buitendienst van het productschap verrichte naast de VWA - aanvoerkeuring ook certificering werkzaamheden op verzoek van VWA.

PRODUCTSCHAP VIS

Het gaat hier in hoofdzaak om activiteiten bij bedrijven in het noorden van Friesland en Groningen. Deze werkzaamheden worden door de VWA vergoed. Aan het eind van het verslagjaar is de buitendienst ingeschakeld bij de validatie van zogenoemde IUU vangstcertificaten die gebruikt moeten worden voor buiten de EU te pellen crangon garnalen die daarna weer in de EU worden ingevoerd. De validatie komt neer op controle van de in het certificaat vermelde vangstgegevens en het tekenen en stempelen van het certificaat. Het certificaat wordt afgegeven aan de afnemer. De validatie gebeurt namens de Algemene Inspectiedienst die als bevoegde autoriteit voor de afgifte van Nederlandse IUU vangstcertificaten is aangewezen.

De afslagsector De Nederlandse visafslagen kregen in 2009 meer visserijproducten te verhandelen. Het volume steeg met ruim 6% ten opzichte van het voorgaande jaar. De waarde daalde met ruim 8%. De visserijproducten worden via twee zogenoemde IT platforms verhandeld. Eén groep afslagen maakt gebruik van het ‘Pefa.com platform’. De andere groep afslagen gebruikt het ‘Efice platform’. Het kopen op afstand of thuiskopen en het elektronisch verhandelen wordt inmiddels door veel bedrijven toegepast. Het productschap is aan het eind van het verslagjaar met de afslagsector gestart met het overleg over het beleidsplan 2010 en het takenpakket van de buitendienst.

Interview met Jan Fraanje Eerste medewerker Mosselveiling te Yerseke

Een van de belangrijkste werkzaamheden uit mijn takenpakket betreft het uitmeten van mosselschepen en bemonsteren van de lading, Dat houdt in: graven met een wegenbouwkraan in de lading en een monsteremmer vullen.Voordat mosselen worden verhandeld op de veiling worden namelijk eerst monsters genomen en beoordeeld op kwaliteit, vleesgewicht e.d. Daarnaast houd ik me bezig met tal van andere werkzaamheden, verband houdend met de veiling, Een van de taken is het invoeren van alle gegevens in de computer. Daarin ben ik geen ‘speedy Gonzales’ maar het gaat me goed af. Soms mag ik ook even als veilingmeester optreden! De afwisseling tussen kantoorwerkzaamheden binnenshuis en taken in een fris zeewindje buiten de deur vind ik erg leuk. Verder ben ik in het na- en voorjaar op de Waddenzee te vinden om de schepen uit te meten voor het zaadvissen. Mijn collega’s hebben dan even rust vanwege mijn pesterijtjes. Zo mag ik in maart weer voor een week of acht naar de Waddenzee met de YE 42 voor het inventariseren van mosselzaad bestanden. Daarna ben ik ook nog actief met ongeveer drie weken wadlopen. Daar waar anderen uitkijken naar een dergelijk uitje waar ze voor moeten betalen, is het bij mij onderdeel van het werk; Zwaar maar wel leuk werk!!

41

JAARVERSLAG 2009

Invoer visserijproducten uit derde landen Het productschap verzorgde de informatie aan het bedrijfsleven over de van toepassing zijnde invoerrechten en tariefmaatregelen bij invoer en verwerking van bepaalde visserijproducten. In de loop van het verslagjaar werd de verordening met tariefcontingenten voor de periode 2010 tot en met 2012 vastgesteld. De voorgaande verordening liep aan het eind van 2009 af. Het productschap informeerde en adviseerde het Ministerie van LNV over de wensen van de Nederlandse platvis verwerkende industrie voor de regeling vanaf 2010. De hoeveelheid bevroren platvisfilets, bestemd om te worden

de lading bemonsterd. Dat houdt in dat de medewerker 2,5 kilo mosselen uit de lading haalt. Vervolgens wordt het monster geanalyseerd. Dit houdt in: het tellen van de mosselen, het meten van de schelpgrootte, het vaststellen van het netto vleesgewicht en het percentage tarra. Het resultaat van de bemonstering wordt op een bord in de veiling aangekondigd, waarna mosselhandelaren en mosselconservenbedrijven via een elektronisch systeem kunnen inschrijven op de aangeboden partijen. De bieder met het hoogste bod krijgt de gehele lading toegewezen. Het veilaanbod van mosselen aan de Mosselveiling in Yerseke bedroeg in 2009 45,6 miljoen kilogram consumptiemosselen met een omzet van 55,8 miljoen euro. De aanvoer bedroeg hoger dan verwacht, dit werd voornamelijk veroorzaakt doordat 1-jarige jonge mosselen uit de Waddenzee voldoende van kwaliteit waren dat ze al aangevoerd konden worden.

Oesterherpes virus

verwerkt, is verhoogd naar een jaarlijkse hoeveelheid van 10.000 ton, waarbij aan de drie bestaande vissoorten twee nieuwe soorten zijn toegevoegd. Het tariefcontingent is bedoeld om de continuïteit en het concurrentievermogen van de Nederlandse platvis verwerkende industrie op peil te houden.

Mosselveiling Als de mosselen groot genoeg zijn, komen de mosselkwekers met hun lading mosselen naar de Mosselveiling in Yerseke. In de Mosselveiling in Yerseke zijn vier productschapmedewerkers verantwoordelijk voor de veilwerkzaamheden, daarnaast zijn twee medewerkers werkzaam om de financiële afhandeling van de ver- en aankoop van de mosselladingen te verzorgen. Voordat de mosselen ter verkoop worden aangeboden wordt door een van de vier medewerkers van het Productschap Vis

42

In de zomermaanden van 2009 is er massale sterfte geweest onder Japanse oesters in Frankrijk en in verschillende gebieden in Ierland. Een nieuwe variant van het oesterherpes virus lijkt bij de sterfte betrokken te zijn geweest. Om verspreiding te voorkomen is in Frankrijk in de zomer van 2009 een verbod opgelegd op de export van Japanse oesters vanuit gebieden met een verhoogde sterfte totdat de sterfte in het getroffen gebied was afgenomen. Voor 2010 wordt gewerkt aan een Europese richtlijn om zodoende verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Het Productschap Vis werkt mee aan de ontwikkeling hiervan om te voorkomen dat het virus zich in de Nederlandse wateren vestigt en verspreidt.

PRODUCTSCHAP VIS

Voedselveiligheid & Kwaliteit In 2009 is een vergaande samenwerking gestart omtrent voedselveiligheid & kwaliteit voor vis, schaal- en schelpdieren tussen de twee afdelingen: Detailhandel, Groothandel en Verwerking (DGV) en het Mosselkantoor. Om documentatie en correspondentie te stroomlijnen is een centraal punt te benaderen via het e-mailadres: [email protected]. Het projectteam heeft als doel: • Synergie creëren van de publieke taken binnen het productschap omtrent voedselveiligheid, kwaliteit en veterinaire aspecten. • Fungeren als aanspreekpunt voor de collega’s van het productschap, de sector en overheden. • Contacten onderhouden met externen op gebied van voedselveiligheid en kwaliteit, zoals het Voedingscentrum en adviesbureaus die voor de sector werkzaam zijn. • Informatie over voedselveiligheid en kwaliteit te communiceren via de digitale nieuwsbrief van het productschap.

voedingsmiddelen als vis kan niet meer zonder inhoudelijke boodschap terzake. Als voorbeeld van activiteiten kan worden genoemd dat een meerdaags bezoek van internationale journalisten aan de Nederlandse vissector is georganiseerd. Diverse ondernemingen, actief op het terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen, zijn bezocht.

Helpdesk Het Secretariaat van het Productschap Vis fungeert als informatiepunt, vraagbaak en helpdesk voor alle ondernemers, werkend met het product vis. Om eenieder van dienst te kunnen zijn, kan de juiste persoon voor het juiste onderwerp worden benaderd via een centraal telefoonnummer (zie colofon). De website is uitgebreid met een lijst van personen om direct te kunnen benaderen.

Promotie Nederlands Visbureau Het Nederlands Visbureau verzorgt de promotie van het vis. Vrijwel alle promotieactiviteiten – campagnes, pers events, folders tot berichtgeving in de media – hebben een inhoudelijke bijdrage ontvangen op het gebied van ‘verantwoord ondernemen’ door het Productschap Vis. Immers, promotie van

43

JAARVERSLAG 2009

Uitgevoerde onderzoeken 2009 Vanuit de onderzoeksfondsen van het Productschap Vis zijn in 2009 de volgende onderzoeken uitgevoerd:

Onderzoekssamenwerking

Onderzoek twinrig

MSC pre-assessment platvis

Onderzoek naar het effect van een ontsnappingspaneel om bijvangst te verminderen in de twinrig visserij.

Pre-assessment om de haalbaarheid van MSC voor tong en schol in de Nederlandse visserij in kaart te brengen.

Discardsvermindering

eLogboek

Vermindering discards in de kottervisserij door technische aanpassing van de netten.

Pilot om de werking van soft- en hardware pakketten van diverse leveranciers en de VISHUB aan boord van een aantal schepen te testen.

Structuur waarbinnen samenwerkingsprojecten tussen visserij, overheid en onderzoek worden gecoördineerd en uitgevoerd.

Interview met Addy Risseeuw Secretaris Productschap Vis Sinds april 2009 ben ik tijdelijk werkzaam als secretaris van het Productschap Vis. Als secretaris ben ik verantwoordelijk voor het voorbereiden van het beleid voor het bestuur en de voor uitvoering daarvan via het leiding geven aan de werkorganisatie. Komend vanuit de landbouwsector vertoont de visserijsector deels overeenkomsten met de land- en tuinbouw maar heeft het ook zo haar typisch eigen kenmerken. De grote diversiteit van onderwerpen, van gemeenschappelijk visserijbeleid tot aalcompensatieregeling en van haringverordening tot het organiseren van de mosselveiling, maakt het een bijzonder interessante ervaring binnen deze sector. Door de duurzaamheidsdiscussies enerzijds en financieel-economische crisis anderzijds wordt binnen korte tijd veel van de sector gevraagd. Het is boeiend hier een bijdrage aan te mogen leveren. Een goede herinnering die nog op mijn netvlies staat van het afgelopen jaar is een zeer geslaagde ‘Dag van de Nederlandse Zeevisserij’.

44

PRODUCTSCHAP VIS

TAC onderzoek Een onderzoek naar de berekening van de bestandsgrootte van tong en schol en de daarop volgende vaststelling van de vangstmogelijkheden in het langetermijnbeheerplan tong en schol.

Inventarisatie mosselbestand Voordelta en Westerschelde voorjaar en najaar 2009 Inventarisatie van het sublitorale mosselbestand in de Voordelta en Westerschelde in het voorjaar van 2009.

Inventarisatie mosselbestand westelijke Waddenzee voorjaar en najaar 2009 Inventarisatie van het sublitorale mosselbestand in de westelijke Waddenzee in het voorjaar en najaar van 2009.

MZI-locaties dient een onderzoek plaats te vinden naar de aanwezigheid van archeologische objecten op en in de bodem van de in aanmerking komende MZI locaties.

Onderzoek tarraverwerking Onderzoek naar fysische behandelingsmethoden als alternatieve mogelijkheden voor de verwerking van vrijkomende tarra bij de verwerking van mosselen.

Pre-assessment (bodem) mosselen Vooronderzoeken naar de duurzaamheidsbeginselen van bodemcultuurmosselen ten behoeve van certificeringtraject.

Pre-assessment (hangcultuur) mosselen

Sanitair onderzoek schelpdieren

Vooronderzoeken naar de duurzaamheidsbeginselen van hangcultuur mosselen ten behoeve van certificeringtraject.

Sanitaire monitoring productiegebieden mosselen, oesters, kokkels en Noordzee schelpdieren.

Project Verankering van de Arbeid

Monitoring exoten import Onderzoek ten behoeve van het importeren van mosselen en daardoor mogelijke insleep van andere organismen.

Samenwerkingsproject productschappen en werknemers organisaties met als doel de factor arbeid nadrukkelijker in de het activiteitenpakket van de productschappen op te nemen.

Ontwikkelen EVC procedures Produs Onderzoeksproject voor de verdere verduurzaming van bestaande activiteiten in de schelpdiervisserij; onder meer beheer van instabiele zaadbanken, alternatieve mosselzaadwinning, sublitorale natuurwaarden etc.

Archeologisch onderzoek MosselZaadvangInstallatie (MZI) locaties Voorafgaande aan de definitieve keuze van

Ontwikkelen van een methodiek waarmee ervaringskennis wordt gemeten, zodat voor het behalen van het diploma duidelijk is welk deel nog gevolgd hoeft te worden.

Onderzoek naar arbeidsvoorwaarden in vissector Het peilen van de beeldvorming rond en behoefte aan verbeteringen op het gebied van arbeidsvoorwaarden al of niet collectief.

45

JAARVERSLAG 2009

46

PRODUCTSCHAP VIS

Hoe verder in 2010 In het eerste hoofdstuk is de toekomst van het Productschap Vis als organisatie uitgebreid aan de orde geweest. Voor 2010 is door de leiding van de organisatie beleidsmatig een drietal speerpunten geformuleerd. Het betreft: • duurzaamheid en certificering; • markt- en ketenontwikkeling; • kennis en innovatie (ontwikkeling en verspreiding). Duurzaamheidontwikkeling vraagt gezien alle maatschappelijke trends sterke aandacht. Sinds de laatste jaren heeft deze ontwikkeling, mede onder invloed van de inspanningen van de Commissie Verantwoorde Vis, een versnelling gekregen. Echter, deze inspanning dient nog enkele jaren voortgezet te worden zolang maatschappelijk andere invullingen aan het begrip duurzaamheid worden gegeven. Gezien de nog voortgaande consolidatie binnen handel en detailhandel ligt bij de aanvoer een herbezinning op afzetstructuren voor de hand. Het productschap heeft hierin geen directe taak. Wel kan in de vorm van stimulering en begeleiding inzet worden gepleegd. Hierboven speelt de ontwikkeling en positionering van het certificeringinstrument. Discussies over ecologie in de aanvoersector gaan vaak gepaard met onzekerheden ten aanzien van kennis en daardoor inzet van het voorzorgprincipe. Hier is extra inzet nodig. Daarboven zal worden gewerkt aan ontwikkeling van vele MSCtrajecten, daar waar de sector inzet vraagt. Kennis delen is in vele sectoren buiten de vissector een katalysator geweest van innovatie en versnelling van ontwikkelingen. Daar waar deze trend ook in deze sector kan worden gestimuleerd zal het Productschap Vis de mogelijkheden aangrijpen.

Een aantal hoofdpunten wordt hierna nader omschreven. De afdeling Visserijzaken richt zich in 2010 op de volgende speerpunten: • Het aanbod van verantwoorde vis zowel in de Nederlandse aanvoer als de handel te vergroten. • Kenniscentrum zijn met betrekking tot onderzoek, beleid en regelgeving voor de visserijsector. • Implementeren van technisch en maritiem beleid in de Nederlandse aanvoersector. • Ruimte voor visserij blijven garanderen in het licht van de ontwikkelingen op gebied van ruimtelijke ordening op zee. • Belangenbehartiger zijn in Europese en nationale fora ten aanzien van ruimtelijke ordening op zee, het Gemeenschappelijk Visserijbeleid, kweekvis, visserij in de binnenwateren, duurzaamheid en maritieme zaken. Samengevat, Visserijzaken zet zich in zodat de vissector kwalitatief goede, voedselveilige, gezonde en duurzame vis op de markt kan brengen, nu en in de toekomst. Opnieuw is in 2009 een rapportage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen verschenen. In 2010 zal gewerkt worden aan het behalen van de doelstellingen, geformuleerd in deze rapportage. Deze zijn onder andere het stimuleren van de markt met een ketenaanpak, energiebesparende innovaties stimuleren en het gebruik van alternatieve vistuigen stimuleren. Verder zullen initiatieven in de sector om maatschappelijk verantwoord te ondernemen gevolgd en gepromoot worden. In 2010 wordt verwacht dat discards (ongewenste bijvangst) hoog op de agenda zullen staan in de EU. Om hierop voorbereid te zijn zal een ‘discards denktank’ worden opgericht die kennis en informatie zal bundelen en oplossingen zal aandragen voor het verminderen van discards in de Nederlandse visserij. De discussies over de hervorming van het GVB zullen zich voortzetten en wordt de evaluatie

47

JAARVERSLAG 2009

van het lange termijn beheerplan voor tong en schol uitgevoerd. Jaarlijks wordt gewerkt aan een maximaal onderhandelingsresultaat voor de Nederlandse sector in de TAC & Quota verordening, zo ook in 2010.

Inzet zal ook zijn gericht op het garanderen van ruimte voor visserij vanwege de ontwikkelingen op het gebied van ruimtelijke ordening op zee en de aanleg van bijvoorbeeld windmolenparken.

De activiteiten in met betrekking tot natuur en ruimtelijke ordening vloeien voort uit de implementatie van beleid met betrekking tot Natura 2000, ruimtelijke ordening en energie (bijvoorbeeld windmolens) op zee en het (her)definiëren van mariene ecosystemen.

Concreet worden voorstellen gevolgd, becommentarieerd en wordt ingesproken op plannen. In 2010 zal ook een nieuwe editie van ‘Vissen op een postzegel’ uitgebracht worden.

De activiteiten voor de Natura 2000 gebieden zullen in 2010 voornamelijk gericht zijn op het in kaart brengen van de visserijactiviteiten in de voorgestelde gebieden, een overzicht maken van de juridische kaders die gelden voor deze gebieden, nauw communiceren met verschillende lagen in de sector, en een visie ontwikkelen met de sector over beschermde gebieden en de omgang ermee.

48

Ten aanzien van de handel bestaat in de sector behoefte aan informatie op het gebied van levensmiddelenwetgeving, hygiëneregelgeving, im- en exportbepalingen, warenwet, vestigingseisen enz. Deze is groot en lijkt nog toe te nemen. Om tegemoet te komen aan de eisen die gesteld worden op dit gebied, zal het komende jaar prioriteit gegeven worden aan: • beschikbare informatiebronnen verder categoriseren;

PRODUCTSCHAP VIS

• • • •

beschikbaar maken (op de website en via nieuwsbrieven); verder inventariseren waar behoefte ligt; bekijken of verdieping in onderwerpen nodig is (cursussen, literatuur); bijhouden van alle relevante sectorinformatie en regelgeving.

In 2010 zal de Europese Commissie komen met voorstellen voor onder meer herkomstetikettering. De voorstellen die er nu zijn, worden door diverse levensmiddelenbranches als te gedetailleerd en onwerkbaar beschouwd. Verwacht wordt dat de Commissie deze discussie in 2010 zal willen afronden. Het productschap is betrokken bij de discussie met de verschillende branches en zal er op aandringen dat werkbare en voor de consument begrijpelijke eisen worden gesteld. De huidige Hygiënecode voor de Visdetailhandel dient in 2010 herzien te worden. Er wordt overleg gevoerd met andere branches en met de VWA om te komen tot mogelijk nieuwe voorwaarden die passen bij het controlebeleid dat de VWA uitvoert in het kader van de Europese regelgeving. Doelstelling voor 2010 is om de externe communicatie over gewijzigde heffingsgrondslagen en de wijze waarop deze toegepast worden bij individuele ondernemers te verbeteren. De medewerkers van de sectie Heffingen en Uitvoering Regelingen en van de afdeling Juridische Aangelegenheden werken hier samen aan en hebben de interne jaarplanning hiervoor op elkaar afgestemd. Op deze wijze wordt verwacht dat er in 2010 minder bezwaarschriften worden ingediend als voor definitieve vaststelling van de heffingen bij de ondernemers duidelijker is op welke wijze de heffingsgrondslagen zijn vastgesteld, deze

worden toegepast en wat er met de heffingsopbrengst zal worden gedaan. De in de intentieverklaring Verankering van de Arbeid voorgenomen activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt en onderwijs worden opgepakt, waarbij zorgvuldig wordt gekeken of de in samenwerking met de andere productschappen voorgestelde activiteiten ook voor de vissector passend zijn. De instroom van vakdeskundige medewerkers vooruitlopend op de verwachte leegloop door de vergrijzing is een leidende factor. Met als doelstelling de verbetering van de arbeidsomstandigheden in de vissector wordt de verdere verfijning de arbocatalogi en de afstemming op geactualiseerde digitale Rie´s voortgezet. Een belangrijk aandachtspunt blijft de introductie van de verschillende instrumenten in de bedrijven. In het voorjaar wordt een symposium over arbeidsvoorwaarden in de vissector georganiseerd waarbij de zin en het nut van arbeidsvoorwaarden als of niet gezamenlijk overeengekomen centraal zal staan. Met de mogelijk daaruit voortvloeiende activiteiten. Met als doelstelling de verbetering van de deskundigheid van medewerkers in de sector zal blijvend aandacht worden besteed aan de ontwikkeling en actualisering van het onderwijsaanbod. Tot slot: dit jaar zal met name door voorzitter en secretaris aandacht besteed worden aan verfijning van de discussie over het takenpakket van het productschap en wat privaat en publiek is en zou moeten worden gedaan. Zeker voor de nieuwe voorzitter, Doeke Faber, vormt het samenbinden van de gezamenlijke belangen tot een strak gedefinieerd takenpakket een hoofdelement.

49

JAARVERSLAG 2009

Afkortingen en internetsites AID

Algemene Inspectie Dienst

www.aid.nl

CBL

Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel

www.cbl.nl

CNV

Christelijk Nationaal Vakverbond

www.cnv.nl

CVV

Certificaat Verantwoordelijk Vissen

www.certificaatverantwoordelijkvissen.nl

DR

Dienst Regelingen

www.hetlnvloket.nl

EU

Europese Unie

www.europa.eu.int

EVF

Europese Visserij Fonds

EZ

Ministerie van Economische Zaken

www.minez.nl

FFE

Stichting Future for Eel

www.futureforeel.com

FIOV

Financieringsinstrument voor de oriëntatie van de visserij

FNV

Federatie Nederlandse Vakbeweging

GVB

Gemeenschappelijk Visserij Beleid

HACCP

Hazard Analyses and Critical Control Points

www.voeding-haccp.pagina.nl

LEI

Wageningen Universiteit, Landbouw Economisch Instituut

www.lei.wur.nl

LNV

Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

www.minlnv.nl

ngo

Niet-gouvernementele organisatie

MPA

Marine Protected Area

MSC

Marine Stewardship Council

MSY

Maximum Sustainable Yield

NB-wet

Natuur Beschermingswet

NVB

Nederlands Visbureau

PMR

Project Mainportontwikkeling Rotterdam

PRIMUS

Profile of Transfer of Irish Mussels to Holland

RFS

Responsible Fishing Scheme

http://rfs.seafish.org

SER

Sociaal-Economische Raad

www.ser.nl

SZW

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid www.minszw.nl

www.fnv.nl

www.msc.org

www.visbureau.nl

SPRFMO South Pacific Regional Fisheries Management Organisation

50

VIP

Visserij Innovatie Platform

www.visserijinnovatieplatform.nl

VWA

Voedsel en Waren Autoriteit

www.vwa.nl

V&W

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

www.minvenw.nl

VWS

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

www.vws.nl

PRODUCTSCHAP VIS

Bijlage 1

Samenstelling bestuur Productschap Vis 2009 Bestuur en commissies Bestuur Het bestuur kwam in 2009 tweemaal bijeen. Eénmaal vond een besloten vergadering plaats. In 2009 zijn door het bestuur 18 verordeningen en 9 besluiten (waarvan 4 door het bestuur, 2 door het dagelijks bestuur, 1 door de voorzitter en 1 door de secretaris) vastgesteld. De voorzitter heeft in 2009 47 sanitaire besluiten vastgesteld. Na vaststelling door het bestuur dienen de meeste verordeningen te worden goedgekeurd. De Sociaal-Economische Raad (SER), de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de minister van Justitie dienen afhankelijk van de verschillende type verordeningen en besluiten veelal de desbetreffende regeling goed te keuren. De procedure van goedkeuring duurt vaak lang, omdat bijvoorbeeld bestemmingsheffingsverordeningen via het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit eerst bij de Europese Commissie gemeld moeten worden als steunmaatregel. Autonome en medebewindsverordeningen moeten meestal eerst bij de Europese Commissie genotificeerd worden als mogelijk technische maatregel.

Van deze 18 verordeningen die in 2009 zijn vastgesteld, werden er 7 in dat jaar goedgekeurd door genoemde instanties en gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie van de Sociaal-Economische Raad. Van de 9 besluiten zijn er in 2009 4 goedgekeurd en gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie, 2 besluiten behoeven niet te worden gepubliceerd. In totaal zijn er in 2009 17 verordeningen en 5 besluiten gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Ook verordeningen en besluiten die niet verplicht voor inwerkingtreding gepubliceerd moeten worden, worden afgekondigd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Reden hiervoor is dat hiermee alle regelingen van het productschap in de Algemene Databank Wet- en regelgeving worden opgenomen en via de algemene website www.wetten.nl door een ieder te raadplegen zijn. Per 31 december 2009 zijn nog 19 verordeningen en 2 besluiten in behandeling bij de betrokken goedkeurende instanties. In het verslagjaar was de heer ir. B.J. Odink voorzitter van het Productschap Vis. Vicevoorzitters waren de heren N.A. Bogaard (1e vice-voorzitter), B. Daalder (2e vice-voorzitter) en drs. G. Pastoor (3e vice-voorzitter). De heer drs. W.G. van de Fliert en de heer ir. D.A.M. Risseeuw (per 21-04-2009 secretaris a.i. en per 09-11-2009 secretaris) waren in het verslagjaar de secretarissen. Het bestuur van het Productschap Vis is samengesteld uit leden en hun plaatsvervangers, die door private organisaties in de vissector zijn benoemd. Deze private organisaties zijn door de Sociaal-Economische Raad aangewezen als benoemingsgerechtigde organisaties conform de regels die hiervoor gelden.

51

JAARVERSLAG 2009

Leden

Plv leden

Voorzitter: ir. B.J. Odink

Leden

Plv leden

Namens de detailhandel:

Secretaris: drs. W.G. van de Fliert Secretaris: ir. D.A.M. Risseeuw (per 21-04-2009

Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel

secretaris a.i. en per 09-11-2009 secretaris)

P.E. van de Laar

A. Ondernemersorganisaties

Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel

Namens de visserij:

H. de Graaf

Redersvereniging voor de Zeevisserij D. Parlevliet

J.A. Koning

H. Achterhuis

Namens de visafslagen:

G. Zwijnenburg Nationaal Overleg Visafslagen

Nederlandse Vissersbond

P.A. Louwerse

ing. J.K. Nooitgedagt

J. van den Berg

A.H. Dekker

H. Tanis

J.A. van Nieuwenhuijzen

B. Werknemersorganisaties Vereniging van Schippers-Eigenaren van Motortrawl- en Haringloggers,

FNV Bondgenoten

Vereeniging van Reeders van Visschersvaartuigen

A.A.M. Steijaert

vacature

C. Haasnoot

A.L. Moerman

vacature

J. Martens

vacature

M. van Duijn

Federatie van Visserijverenigingen B. Daalder

G. Meun

CNV BedrijvenBond mr. Th. de Jong

A. Bruggeman

Producentenorganisatie van de

R.J. Gijsen

W. Groen

Nederlandse Mosselcultuur

F. Kuijt

A. Vooys

mr. H.J. van Geesbergen

vacature, per 09-02-2009

C. Admiraal

W. Groen

J.A. van Damme

N.A. Bogaard

vacature

Combinatie van Beroepsvissers drs. K.S. Heldoorn

P. Kooistra

Waarnemers:

Nederlandse Vereniging van Viskwekers

Namens de minister van Landbouw, Natuur en

vacature

Voedselkwaliteit:

J.H.M. Kursten

ir. L.R.M. Lomans Namens de handel:

vacature

Federatie van Organisaties op het gebied van de

Namens de minister van Economische Zaken:

Groothandel in be- en verwerking van vis (Visfederatie)

vacature

C.J.A. Machielsen

E.C.M. Mooijer

R.W. van Asch

J.F.M. Veerman

Namens de minister van Sociale Zaken en

drs. G. Pastoor

W. van der Zwan

Werkgelegenheid:

M.J. Pronk

vacature, per 21-01-2009

mr. A. Velgersdijk

H. van Wijk J. Schenk

J. van Veen

Namens de minister van Volksgezondheid, Welzijn

N. de Jong

M.J.M. van der Drift

en Sport:

drs. R.C.E. Barbé

P.J. Verwijs

drs. A. Ottevanger Namens de Sociaal Economische Raad: mr. drs. Q.D. Abath

52

PRODUCTSCHAP VIS

Leden

Plv leden

Leden

Plv leden

N.A. Bogaard

vacature

A.L. Moerman

vacature

Het dagelijks bestuur, dat in het verslagjaar 7 maal

J. Martens

vacature

vergaderde, was als volgt samengesteld:

P.A. Louwerse

J.A. van Nieuwenhuijzen

B. Daalder

ing. J.K. Nooitgedagt

vacature

J.H.M. Kursten

D. Parlevliet

G. Zwijnenburg

drs. G. Pastoor

J. Schenk

Voorzitter: B. Daalder

drs. R.C.E. Barbé

N. de Jong

Secretaris: drs. W.G. van de Fliert (waarnemend

P.E. van de Laar

H. de Graaf

secretaris), per 1 mei 2009 mw. dr. P.M. den Hartog

2. Dagelijks bestuur

N.A. Bogaard

mr. Th. de Jong

A.A.M. Steijaert

A.L. Moerman

vacature

drs. K.S. Heldoorn

mr. H.J. van Geesbergen

vacature, per 26-03-2009

De commissie groothandel, die in het verslagjaar 4 maal

J.A. van Damme

vergaderde, was als volgt samengesteld:

Voorzitter: ir. B.J. Odink

Commissie groothandel

drs G. Pastoor

W. van der Zwan

M.J. Pronk

vacature, per 21-01-2009 H. van Wijk

Secretaris: drs. W.G. van de Fliert Secretaris: ir. D.A.M. Risseeuw (per 21-04-2009

R.W. van Asch

secretaris a.i. en per 09-11-2009 secretaris)

C.J.A. Machielsen

E.C.M. Mooijer

Adviseur: A.J.C. Mulder

drs. R.C.E. Barbé

P.J. Verwijs

N. de Jong

M.J.M. van der Drift

3. Commissies ex artikel 88 Wet op de Bedrijfsorganisatie Op grond van artikel 2 van de Verordening bevoegdheden

J.F.M. Veerman

J. Schenk

J. van Veen

C. Admiraal

W. Groen

R.J. Gijsen

W. Groen

A.A.M. Steijaert

vacature

organen en secretariaat Productschap Vis 2008 is door het bestuur vastgesteld dat alle commissies bij hun

Voorzitter: drs. G. Pastoor

instelling formeel alleen een adviserende bevoegdheid

Secretaris: E.M. Mens

krijgen. Dit geldt ook voor de commissies die een bestuursorgaan zijn op grond van artikel 88 van de Wet

Financiële commissie

op de bedrijfsorganisatie, teneinde te voorkomen dat de handelingen van deze commissies als besluit in de zin van

De financiële commissie, die in het verslagjaar 1 maal ver-

artikel 1:3 van de Awb worden gekwalificeerd, waar tegen

gaderde, was tot 26 maart 2009 als volgt samengesteld:

ook bezwaar en beroep open staat. Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel en de Commissie aanvoeraangelegenheden

Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel H. de Graaf

De commissie aanvoeraangelegenheden, die in het verslag jaar 2 maal vergaderde, was als volgt samengesteld:

Gezamenlijke organisaties van aanvoer

D. Parlevliet

G. Zwijnenburg

G. Meun

ing. J.K. Nooitgedagt

J. van den Berg

C. Haasnoot

A.H. Dekker

H. Tanis

C. Haasnoot

M. van Duijn

Federatie van organisaties op het gebied van de

B. Daalder

G. Meun

Groothandel in en Be- en Verwerking van Vis (Visfederatie)

mr. H.J. van Geesbergen

vacature, per 09-02-2009

P.J. Verwijs

J.A. van Damme

drs. G. Pastoor

drs. K.S. Heldoorn

P. Kooistra

F. Kuijt

A. Vooys

FNV Bondgenoten en CNV BedrijvenBond

mr. Th. de Jong

A. Bruggeman

R.J. Gijsen

53

JAARVERSLAG 2009

Leden

Plv leden

Leden

Voorzitter: drs. W.G. van de Fliert en per 21-04-2009

CNV BedrijvenBond

ir. D.A.M. Risseeuw (waarnemend voorzitter)

A. Vooys

Plv leden

vacature

Secretaris: B. Vasiljevic Voorzitter: ir. B.J. Odink Per 26 maart 2009 is het Besluit tot instelling van een

Secretaris: mw. ing. J.E. van den Boomgaard-Bom

financiële commissie 2009 vastgesteld. Per deze datum zijn de volgende personen benoemd in

Werkgroep mosselpromotie kwekers

de financiële commissie:

(ingesteld door de mosseladviescommissie)

Gezamenlijke werkgeversorganisaties (5 leden) H. de Graaf

De werkgroep mosselpromotie kwekers, die in het

G. Meun

verslagjaar 5 maal vergaderde, was in het verslagjaar als

C. Haasnoot

volgt samengesteld:

P.J. Verwijs vacature

Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur

Gezamenlijke werknemersorganisaties

P.A. Huissen-Scheurwater

mr. H.J. van Geesbergen

R.J. Gijsen A.L. Moerman

Vissersvereniging ‘Yerseke’ J.J. Dhooge

J.A. van Damme

Voorzitter: drs. W.G. van de Fliert en per 21-04-2009

Ph. Sinke

D. van den Bosch

ir. D.A.M. Risseeuw (waarnemend voorzitter)

P.A. Zoeteweij,

D.C. Hoogstrate

Secretaris: B. Vasiljevic

per 29-05-2009 J.A. Steketee

4. Product- en sectorcommissies

Vereniging ‘Algemeen Vissersbelang’ Bruinisse M. Padmos

H.J. Jumelet

Mosseladviescommissie

C. Otte

J.A.A. Oostinga

De mosseladviescommissie, die in het verslagjaar 5 maal

Vissersvereniging Helpt Elkander

vergaderde, was als volgt samengesteld:

N.L.J. Praet

Producentenorganisatie van de Nederlandse

Vereniging ‘De Mosselhandel’

Mosselcultuur

vacature

mr. H.J. van Geesbergen

W.D. van den Berg

J.A. van Damme

J.C. Schot

J. Schot

vacature

Voorzitter: mw. ing. J.E. van den Boomgaard-Bom Secretaris: P.A. Huissen-Scheurwater

Nederlandse Vissersbond L. de Keijser

vacature, per 26-03-2009

Werkgroep kwaliteit schelpdieren

A. Oostinga

(ingesteld door de mosseladviescommissie) De werkgroep kwaliteit schelpdieren, die in het verslagjaar

Vereniging ‘De Mosselhandel’ drs. R.C.E. Barbé

mr. ir. J.D. Holstein

H.J. Lacor

K. Prins

E.H.M. Barbé

W. van de Plasse

4 maal vergaderde, was als volgt samengesteld: Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur

Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel

mr. H.J. van Geesbergen

N.L.J. Praet

P.E. van de Laar

J.C. Schot

N.L.J. Praet

vacature

FNV Bondgenoten A.L. Moerman

54

A.A.M. Steijaert

PRODUCTSCHAP VIS

Leden

Plv leden

Vereniging ‘De Mosselhandel’

Leden

Plv leden

Nederlandse Vissersbond

W.A. Verwijs

H. Bal

A. Koornstra-Hoitsma,

E. Louwerse

vacature

per 22-09-2009 vacature

C.S. Vroonland

vacature

ing. J.K. Nooitgedagt

J. Rispens

J. de Visser

C.K. Tanis

A.J. de Visser

vacature

PO Oesters J.J. de Rooij

vacature

J.F. Sinke

vacature

W. Toering

Vebega C.J.A. Machielsen

E. Mooyer Puul

PO Kokkels en de PO Schelpdiervisserij Noordzee

W. Smit

H. Luit

mr.ir. J.D. Holstein

M.C. Jansen

C. Mooyer

vacature

Voorzitter: drs. W.G. van de Fliert en per 21-04-2009 ir.

Verbond van de Nederlands Visdetailhandel en de

D.A.M. Risseeuw (waarnemend voorzitter)

Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel

Secretaris: mw. ing. J.E. van den Boomgaard-Bom

vacature

Werkgroep afstemming mosselbeleid

Vereniging Delta Zuid

(ingesteld door de mosseladviescommissie)

J. Koster

De werkgroep afstemming mosselbeleid, die in het ver-

Nationaal Overleg Visafslagen

slagjaar 5 maal vergaderde, was als volgt samengesteld:

F. Lokerse

J. van Nieuwenhuizen

W. Visser

H. Smit

vacature

J.A. Fenijn

Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur

Federatie van Visserijverenigingen

mr. H.J. van Geesbergen

vacature

A. Post

G. Meun

vacature, per 29-05-2010

vacature

M. de Boer

B. Daalder

J.A. van Damme Voorzitter: ing. J.K. Nooitgedagt Vereniging ‘De Mosselhandel’ drs. R.C.E. Barbé

Secretaris: P.J. de Niet vacature

Vereniging van Importeurs van Schelpdieren mr. ir. J.D. Holstein

Adviseur: E.H.A. Hovius tot 01-02-2009 Commissie detailhandel

vacature De commissie detailhandel, die in het verslagjaar 3 maal

Voorzitter: drs. R.C.E. Barbé

vergaderde, was als volgt samengesteld:

Secretaris: mw. drs. C.M. Seip-Markensteijn Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel Garnalenadviescommissie De garnalenadviescommissie, die in het verslagjaar 2

P.E. van de Laar

J.A. Koning

E.M. Mens

vacature

H. de Graaf

H. Achterhuis

maal vergaderde, was als volgt samengesteld: Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel Gezamenlijke werknemersorganisaties:FNV Bondgenoten

R. Motshagen jr.

vacature

en CNV BedrijvenBond

R. van Diermen

vacature

C. van Manen

vacature

J. Martens

A.L. Moerman

FNV Bondgenoten en de CNV BedrijvenBond A.Vooys

W. Groen

55

JAARVERSLAG 2009

Leden

Plv leden

Leden

Plv leden

Voorzitter: P.E. van de Laar

Federatie van Visserijverenigingen en de

Secretaris: E.M. Mens

Nederlandse Vissersbond B. Daalder

Commissie sociaal economische aangelegenheden Combinatie van Beroepsvissers De commissie sociaal economische aangelegenheden,

drs. K.S. Heldoorn

die in het verslagjaar 4 maal vergaderde, was als volgt samengesteld:

Nederlandse Vereniging van Viskwekers vacature

Redersvereniging voor de Zeevisserij vacature

M. van der Zwan

Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur

Vereeniging van Reeders van Visschersvaartuigen,

mr. H.J. van Geesbergen

Nederlandse Vissersbond en de Federatie van Visserijverenigingen A.H. Dekker

Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel en de B. Daalder

Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel P.E. van de Laar

Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur, Combinatie van Beroepsvissers en de

FNV Bondgenoten

Nederlandse Vereniging van Viskwekers

vacature

mr. H.J. van Geesbergen

vacature CNV BedrijvenBond

Verbond van de Nederlandse visdetailhandel en de

F. Kuyt

Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel W. Jonk

H. Achterhuis

Federatie van Organisaties op het gebied van de Groothandel in be- en verwerking van vis ‘Visfederatie’

FNV Bondgenoten A.A.M. Steijaert

drs. G. Pastoor A.L. Moerman Vereniging van Importeurs van Visproducten

CNV BedrijvenBond

M. Nijhof

mr. Th. de Jong

vacature

vacature

R.J. Gijsen

Adviseur: W.H.B.J. van Eijk Adviseur: drs. G.J. van Balsfoort

Federatie van Organisaties op het gebied van de

Adviseur: J.A. Koning

Groothandel in be- en verwerking van vis ‘Visfederatie’

Deskundige: A.E. Leewis

vacature

drs. G. Pastoor

vacature

vacature

Voorzitter: ir. B.J. Odink Secretaris: drs. W. G. van de Fliert en per 21-04-2009 ir.

Deskundige: A.A. van Seters (VinVis)

D.A.M. Risseeuw (waarnemend secretaris)

Adviseur: C. Blonk Voorzitter: mr. Th. de Jong

5. Subcommissies c.q. –werkgroepen van de commissie aanvoeraangelegenheden

Secretaris: R.V.Th. Luns Onderwijscommissie Commissie verantwoorde vis De onderwijscommissie, die in het verslagjaar 1 maal De commissie verantwoorde vis, die in het verslagjaar

vergaderde, was als volgt samengesteld:

5 maal vergaderde, was als volgt samengesteld:

(Volgens het instellingsbesluit hebben de leden van de

Redersvereniging voor de Zeevisserij

onderwijscommissie geen plaatsvervangers).

vacature

56

PRODUCTSCHAP VIS

Leden

Plv leden

Organisaties van werkgevers

Leden

Plv leden

Voorzitter: R.C.E. Barbé

B. Daalder

G. Meun

vacature

R. Hoes

ing. J.K. Nooitgedagt

J. van den Berg

mr. H.J. van Geesbergen

J. Messemaker

Secretaris: drs. C.M. Seip-Markensteijn

6. Bijzondere commissies De Auditcommissie en de Klankbordgroep Mosselveiling

Organisaties van werknemers

zijn geen reguliere commissie of werkgroep, als bedoeld

C. Admiraal

F. Kuyt

in artikel 3 van de Verordening bevoegdheden organen en

A.L. Moerman

J. Martens

secretariaat Productschap Vis 2008.

Ministerie van Verkeer en Waterstaat R.J. de Bruin

Auditcommissie

vacature De activiteiten van deze door het dagelijks bestuur, namens

Ministerie van Onderwijs ,Cultuur een Wetenschappen

het bestuur, ingestelde commissie betreft het interne toezicht

vacature

op de uitvoering en naleving van de Code Goed Bestuur

vacature

conform Principe XXIII. De Auditcommissie, die in het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

verslagjaar 1 maal vergaderde, was als volgt samengesteld:

vacature

drs. K.S. Heldoorn, per 03-12-2009 drs. R.C.E. Barbé

vacature

H.C. van Campen Adviseur: C. Blonk

J.H. Mooijman mr. M.E. Weijdeveld

Voorzitter: ing. J.K. Nooitgedagt Secretaris: R.V.Th. Luns

Voorzitter: A.A.M. Steijaert Secretaris: drs. W.G. van de Fliert en per 21-04-2009

Werkgroep schelpdiervisserij

ir. D.A.M. Risseeuw (waarnemend secretaris)

De werkgroep schelpdiervisserij, die in het verslagjaar 1

Klankbordgroep mosselveiling

maal vergaderde, was als volgt samengesteld: De activiteiten van de mosselveiling met de daarvoor door Nederlandse Oestervereniging J.J. de Rooij

het bestuur vastgestelde Algemene Voorwaarden betreft C.J. van Liere

de privaatrechtelijke uitoefening van bevoegdheden van het Productschap Vis. Ter advisering aan het bestuur, de

Coöperatieve Producentenorganisatie van

mosseladviescommissie dan wel de leiding van de mos-

Schelpdiervissers op de Noordzee u.a. en

selveiling is een klankbordgroep mosselveiling ingesteld

de Coöperatieve Producentenorganisatie van

met als taak te adviseren over de algemene en structurele

de Nederlandse Kokkelvisserij u.a.

zaken de mosselveiling betreffende.

mr. ir. J.D. Holstein

De klankbordgroep mosselveiling, dat in het verslagjaar

vacature

2 maal vergaderde, was als volgt samengesteld: Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur

Producentenorganisatie van de

vacature, per 10-06-2009

mr. H.J. van Geesbergen,

Nederlandse Mosselcultuur

mr. H.J. van Geesbergen

per 10-06-2009

J.J. Dhooge

D. van den Bosch

J.A. van Damme

N.L.J. Praet

E.E. van de Zande

Nederlandse Vissersbond A. Bout

Vereniging ‘De Mosselhandel’ ing. J.K. Nooitgedagt

P. Nelis

W.A. Verwijs

P. Geijsen

J. Christiaanse

Handkokkelvereniging ‘Op Handkracht Verder’

Voorzitter: drs. W.G. van de Fliert en per 21-04-2009

mr. drs. B.J. Keus

ir. D.A.M. Risseeuw (waarnemend voorzitter)

vacature

Secretaris: H.N.F.M. van Zantvoort

57

58

Mosselveiling H.N.F.M. van Zandvoort

Sociaal Economische Aangelegenheden R.V.T. Luns

Administratie Mosselkantoor J.H.M. Withagen

Bureaucoördinator Ing. J.E. van den Boomgaard-Bom

Mosselkantoor Drs. W.G. van de Fliert

Advisering en Private Administraties H.P. van Campen

Schelpdiervisserij, Ruimtelijke ordening en Natuur Drs. C.M. SeipMarkesteijn

Levensmiddelen en Veterinaire Zaken Mr. L.J. Zijp

Aquacultuur en Binnenvisserij W.H.B.J. van Eijk

Detailhandel, Groothandel en Verwerking M.J. Bouman

Financiële en Personele Aangelegenheden B. Vasiljevic-Lalic

Secretariaat P.C.M. Barendse

Heffingen en Uitvoering Regelingen F. Peters

Juridisch Medewerker Mr. S. Maric

Juridische Aangelegenheden Mr. M.E. Weijdeveld

Facilitaire Voorzieningen en Arbeidsomstandigheden D. Groot

Algemene Zaken J.H. Mooijman

Importaangelegenheden P.J. Roeleveld

Maritieme Zaken H.C. Demkes

Detailhandel, Groothandel en Verwerking E.M. Mens

Duurzame visserij Dr. M.L. Kraan

Visserijzaken Dr. P.M. den Hartog

PR/PA (Nederlands Visbureau)

Secretaris Drs. W.G. van de Fliert / Ir. D.A.M. Risseeuw MBA

Coördinator Buitendienst regio Noord H. van Urk

Coördinator Buitendienst regio Zuid C.P. Vermeulen

Marktordening, Buitendienst en Afslagen P.J. de Niet

JAARVERSLAG 2009

Bijlage 2

Organisatie Productschap Vis

PRODUCTSCHAP VIS

Bijlage 3

Heffingen Alle ondernemingen die actief zijn in de vissector, vallen volgens de wet onder de werking van het Productschap Vis. Wie voor zijn beroep vis vangt, kweekt, be- en verwerkt, importeert, exporteert of verkoopt, is wettelijk verplicht om aan het productschap heffingen te betalen die door het productschap worden opgelegd. Naar evenredigheid wordt dus door alle ondernemingen in de vissector bijgedragen aan het productschap.

De opbrengst van de diverse bestemmingsheffingen is qua uitgaven in 2009 als volgt verdeeld:

Uitgaven uit bestemmingsheffingen 2009

De heffingen zijn verdeeld in twee soorten, te weten: a. de huishoudelijke heffing welke bestemd is voor de dekking van de uitgaven voor de algemene diensten van het productschap, en b. de bestemmingsheffingen waarvan de opbrengsten bestemd zijn voor fondsen als het onderzoekfonds, het onderwijsfonds en het promotiefonds. In 2009 hebben vanuit de huishoudelijke heffing, de navolgende uitgaven plaatsgevonden:

Uitgaven uit huishoudelijke heffing 2009

Overige lasten 7% Vergaderkosten 3%

Bureaukosten 10%

Huisvestingskosten 8%

Personeelskosten publiek 51%

Personeelskosten medebewind 21%

59

60

Overig

InkoopC)

Aankoop

Viskwekerijen

Aanvoer B)

€ 0,00141

€ 0,007

Per kilogram gekocht voer voor tilapia

Vaste heffing per ondernemer per kalenderjaar 12)

€ 15,50

€ 0,01 7)

€ 0,0075

€ 0,45

per aangekochte ton mosselen

Over de forfaitaire waarde10)

Mosselen

Kokkels en andere schelpdieren

0,35‰ 0,25‰

en over het inkoopbedrag tussen € 10.000.000,01 t/m € 25.000.000,00

en over het inkoopbedrag tussen € 25.000.000,01 t/m € 120.000.000,00

€ 82,00

Per ingekochte ton mosselen

Vaste heffing per kalenderjaar, per verkooppunt 5 )

Aankoopbedrag vis en visproducten (m.u.v. mosselen)

Vaste heffing per ondernemer per kalenderjaar14)

Opleggen/opgelegde ambtshalve heffingen

Verse Mosselen

Kleinhandel

Afslagen

Be- of verwerkers

Administratieheffing

€ 110,00

€ 150,00

0,22‰

€ 0,20

Over 100% van het inkoopbedrag

Extra voor kopers van maatjesharing

€ 250,00

0

0,45‰

en over het inkoopbedrag tussen € 5.000.000,01 t/m € 10.000.000,00

en over het inkoopbedrag boven de € 120.000.000,00

0,55‰

en over het inkoopbedrag tussen € 2.500.000,01 t/m € 5.000.000,00

€ 100,00 0,65‰

en over het inkoopbedrag tussen € 100.000,01 t/m € 2.500.000,00

€ 0,00

waarvan over het inkoopbedrag tussen € 10.000,01 t/m € 100.000,00

€ 0,0028 7)

waarvan over het inkoopbedrag tussen € 0,0 t/m € 10.000,00

Over het gehele inkoopbedrag inclusief schaal- en schelpdieren15)

Per kilogram gekochte garnalen

2,81‰

€ 250,00

aankoop kokkels en andere schelpdieren

1,12‰ 6 ) 12)

1,02‰12)

Over het aankoopbedrag

Over 100% van het koopbedrag

Zeevis12)

Extra voor kopers van maatjesharing

€130,00

15‰

0,35‰

€ 0,0031 7)

15‰

0,35‰

Inkopers1)

€ 10,00

€ 1.500,00

€ 112,00

Per kilogram aangevoerde garnalen

€ 350,00

€ 214,00

- Spisula (inclusief strandschelpen) en/of nonnetjes

€ 800,00

- Zwaardscheden en mesheften in de Nederlandse wateren

(per vergunning)

- Niet mechanische kokkelvisserij in de Nederlandse wateren

€ 309,00

€ 800,00

€ 449,00

- Mechanische kokkelvisserij in de overige Nederlandse wateren

(per vergunning)

€ 344,00

€ 168,00

5,0‰

- Mechanische kokkelvisserij in de Westerschelde (per vergunning)

4,08‰

- Over de forfaitaire waarde zwaardscheden en mesheften

6,0‰

€ 5,00

8,5‰

0,3‰

0,3‰

€ 50,00

0,3‰

€ 0,0009 7)

0,3‰

0,3‰

€ 0,02

0,3‰

0,3‰

0,3‰

Onderwijsprojecten Aanvoer

Bestemmingsheffingen Onderzoeksprojecten Aanvoer

€ 500,00

2,81‰

Garnalen

Onderzoeksprojecten Kleinhandel

€ 272,00

7)

Onderwijsprojecten Kleinhandel

€ 3,18

€ 0,0027

0,83‰

0,98‰

Algemene Vispromotie

Over het aankoopbedrag

‘Zoetwatervis’3)

Garnalen

13)

€ 0,45 6,1‰

4,08‰

2)

2,40‰

2,73‰

€ 118,00

- Over de forfaitaire waarde kokkels, spisula en nonnetjes

Per Ha. Perceel2)

Per vergunning voor vrije gronden

Per aangevoerde ton mosselen

Over de forfaitaire waarde9)

Mosselen

Oesters en creuses

100% van de waarde van de aangevoerde zeevis

Kokkels en andere schelpdieren

7)

€ 0,00357

€ 0,014

Per kilogram gekocht voer voor tarbot

70% van de waarde van de aangevoerde zeevis12)

12)

€ 0,00357

€ 0,014

Per kilogram gekocht voer voor paling

4,08‰

€ 0,00141

€ 0,007

Over de waarde van de aangevoerde IJsselmeervis

€ 0,00171

€ 0,007

Per kilogram gekocht voer voor forel

Per kilogram gekocht voer voor meerval

Aanvoersector kotters

4)

Financiering promotie/ onderzoek kweekvis

Huishoudelijke heffing

Grondslag

vastgesteld in het OB d.d. 2 oktober 2008

Aanvoersector trawlers

Beroepsbinnenvisserij

IJsselmeervisserij

Sectoren A)

Heffingen bij:

Heffingsoverzicht 2009

€ 0,0303 7)

0,1‰ 11) 12)

0,1‰ 11)

Projecten groothandelssector

€ 0,01 7)

€ 0,035 7)

Garnalen Promotie

€ 0,40 11)12)

€ 0,40 8)

Schol Promotie

€ 0,15

€ 0,39

€ 0,30

€ 0,01

€ 0,91

€ 1,01

Mossel Mossel Promotie Onderzoek

JAARVERSLAG 2009

PRODUCTSCHAP VIS

A) Afhankelijk van de aard van uw bedrijfsactiviteiten kunt u onder meerdere heffingsgrondslagen vallen, waavoor aan u eventueel een apart opgavenformulier kan worden toegezonden. B) Vanaf 2007 is de aanvoerder niet meer de huishoudelijke aankoopheffing verschuldigd bij verkoop buiten de afslag om en bij be- of verwerking of verpakking in de eigen onderneming.

9)

De forfaitaire waarde bedraagt per platte oester € 0,32 en per creuse € 0,10.

10) De forfaitaire waarde bedraagt voor: ongekookte kokkels € 0,25 per kg exclusief Westerschelde; ongekookte kokkels € 0,18 per kg uit de Westerschelde; gekookte kokkels € 1,75 per kg;

C) Vanaf 2009 is de vrijstelling voor de binnenlandse handel komen te vervallen met uitzondering van de aftrek voor aan- of inkopen waarover reeds door uzelf handelsheffing is betaald en m.u.v. de detailhandel. 1)

2)

Vanaf zijn de vrijstellingsbepalingen voor het maximum te bedrag aan huishoudelijke inkoopheffing en voor de Fiscale Eenheid komen te vervallen. Deze regelingen zijn verdisconteerd in de nieuwe heffingssystematiek. Bij de huishoudelijke heffing geldt dat het laagste bedrag (of totaal bedrag vergunningen of totaalbedrag ha) wordt vrijgesteld en geldt een maximum van € 612,00.

3)

Aankopen van een Nederlandse binnenvisser, viskwekerij, IJsselmeervisser en/of schelpdiervisser (m.u.v. mosselen, oesters en creusen).

4)

Niet zijnde de IJsselmeervisserij.

5)

Onder verkooppunt wordt o.a. verstaan een viswinkel, een webwinkel, een viskraam of een visverkoopwagen. Er kan een gedeeltelijk vrijstelling gelden voor de bestemmingsheffingen (alleen huishhoudelijke heffing als totaal heffingen > 1% van de omzet ).

6)

Aankoop van trawlers 0,98‰.

7)

Per kilogram in Nederland gecontroleerde garnalen. Indien in gepelde toestand wordt aangevoerd of gekocht per kilogrammen vermenigvuldigd met factor 3.

8)

Per 100 kilogram.

ongekookte spisula (inclusief strandschelpen) € 0,10 per kg en gekookte spisula (inclusief strandschelpen) € 0,75 per kg; ongekookte nonnetjes € 0,10 per kg en gekookte nonnetjes €0,75 per kg; ongekookte ensis (zwaardscheden en mesheften) € 0,80 per kg en gekookte ensis (zwaardscheden en mesheften) € 2,40 per kg. 11) Aankoop van vis (met uitzondering van alle schelpdiersoorten en kweekvis). 12) Met uitzondering van garnalen, want voor garnalen zijn alle heffingen per kg vastgesteld. In de heffingsgrondslagen ‘zeevis kopen van een kotter’ is de grondslag vanaf 2008 uitgebreid naar het kopen van Nederlandse en buitenlandse vissersvaartuigen/ ondernemers. 13) Vanaf 2009 wordt er door het productschap geen heffing/retributie voor zeefinstallaties in rekening gebracht. 14) Reikwijdte is gelijk aan 2007 en 2008 en geldt voor alle ondernemers die be- en verwerken en over een EG erkenning beschikken en geen of niet voor 100% eigenaar zijn van de be- en verwerkte visproducten. 15) Er geldt een vrijstelling voor de heffingsplicht als het totaal van de verschuldigde heffingen minder is dan € 10,- (artikel 10 lid 8 van de Verordening Algemene Bepalingen Productschap Vis 2006).

61

JAARVERSLAG 2009

Bijlage 4

Ontwikkelingen in personeel Personeelsbestand

In de grafieken 1 en 2 is een verdeling opgenomen naar leeftijd en geslacht. In grafiek 3 is de verdeling opgenomen van de mensjaren over de diverse werkgebieden binnen de organisatie. In grafiek 4 is de inschaling van de medewerkers verdeeld over de salarisschalen weergegeven.

Aan het einde van 2009 waren 72 personen in dienst van het Productschap Vis. Als gevolg van personele mutaties steeg het aantal mensjaren van 61.9 ultimo 2008 naar 64.4 ultimo 2009. In verband met ziekte van de heer Van de Fliert is, ter wille van de continuïteit van de werkzaamheden, per 1 november 2009 als secretaris aangetrokken de heer Risseeuw.

Grafiek 1:

Verdeling naar leeftijd ultimo 2009

60 - 65

Leeftijdsgroep

50 - 59

40 - 49

30 - 39

20 - 29

0 - 20

0

5

10

15

Mannen

62

20

Vrouwen

Totaal

25

30

PRODUCTSCHAP VIS

Grafiek 2:

Grafiek 3: Verdeling mensjaren naar activiteit 2009 Totaal Mwind onvergoed Medebewind vergoed Privaat Publiek

0 Mosselkantoor

10

20

Buitendienst

30

40

Hoofdkantoor

50

60

70

Totaal

63

JAARVERSLAG 2009

Grafiek 4: Aantal medewerkers per salarisschaal ultimo 2009 schaal 16 schaal 15 schaal 14 schaal 13 schaal 12 schaal 11 schaal 10 schaal 9 schaal 8 schaal 7 schaal 6 schaal 5 schaal 4 schaal 3 schaal 2 schaal 1 niet ingeschaald

0

5

10

15

20

Aantal medewerkers

Ziekteverzuim 2004 2.5 (4.3)

2005 1.8 (4.2)

Ontwikkelingen CAO 2006 1.4 (3.7)

2007 3.1 (3.8)

2008 3 (3.8)

2009 3.5 (nnb)

Ten opzichte van 2008 is het ziekteverzuim licht gestegen. Dit wordt met name veroorzaakt door enkele langlopende ziektegevallen. Indien deze niet worden meegeteld, bedraagt het ziekteverzuimcijfer over 2009 2,5%. Tussen haakjes zijn de ziekteverzuimcijfers van de productschappen als totaal vermeld.

Opleidingen In 2009 is door een aantal medewerkers een beroep gedaan op de studiekostenregeling. Naast een aantal trainingen gericht op de dagelijkse praktijk, werden studies gevolgd van MBO tot academische, juridische opleidingen. Door een aantal medewerkers is een individuele training gevolgd, gericht op leidinggeven. De medewerkers binnen de organisatie die deelnemen aan de bedrijfshulpverlening, hebben in 2009 opnieuw een verplichte herhalingscursus gevolgd.

64

De ontwikkelingen op loongebied zijn het afgelopen jaar, in navolging van de landelijke trends, binnen de totale PBO beperkt gebleven. Per 1 april werden de brutosalarissen en de daaraan gekoppelde emolumenten verhoogd met 1,2%. Door CAO-partijen zijn een tweetal werkgroepen ingesteld. De Werkgroep Leesbaarheid CAO heeft als opdracht gekregen om de toegankelijkheid van de CAO te vergroten en de inhoud te verduidelijken om daarmee een aangename CAO-tekst te krijgen die goed leesbaar is voor werknemers en andere gebruikers. Aan deze werkgroep wordt door een medewerker van het Productschap Vis deelgenomen. De tweede werkgroep betreft de Werkgroep Betaald Ouderschapsverlof. De opdracht aan deze werkgroep is om te onderzoeken of, en zo ja, op welke wijze gedurende het ouderschapsverlof (gedeeltelijke) loondoorbetaling kan plaatsvinden. Aan beide werkgroepen is gevraagd om voor de start van de volgende CAO-onderhandelingen te rapporteren aan de CAO-partijen.

PRODUCTSCHAP VIS

Alle arbeidsvoorwaardelijke regelingen welke van toepassing zijn op de medewerkers binnen de PBO, vloeien direct voort uit de CAO-bepalingen. Binnen het Productschap Vis wordt niet van de CAO-bepalingen afgeweken.

Ondernemingsraad Met de Ondernemingsraad is in 2009 over een flink aantal onderwerpen gesproken. De Ondernemingsraad heeft een adviserende, informerende, initiërende of instemmende rol al naar gelang het onderwerp en/of de situatie. Indien een onderwerp niet het advies of instemming van de Ondernemingsraad nodig heeft, dan kent de Ondernemingsraad twee prioriteiten, te weten: • erop toezien dat procedures in individuele gevallen op een correcte wijze worden gevolgd en toegepast; • erop toezien dat de continuïteit van afdelingen en/of de organisatie gehandhaafd blijft. Middels het OR-informatieblad “Orakel” en per email, wordt al naar gelang de actualiteit en prioriteit, het personeel op de hoogte van ontwikkelingen gehouden. In de overlegvergaderingen zijn onder andere de volgende onderwerpen besproken: • de begroting en de jaarrekening van het productschap; • de collectieve zorgverzekering; • het ziekteverzuim; • de Risico Inventarisatie & Evaluatie; • wijzigingen in de organisatie; • het aantrekken van werknemers in het kader van het werkgelegenheidsfonds; • het periodiek arbeidskundig- en geneeskundig onderzoek; • de beoordelingssystematiek.

Duurzaam inkopen Duurzaam inkopen is een belangrijk onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen en het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Duurzaamheid heeft met zowel milieuaspecten als sociale aspecten (bijvoorbeeld kinderarbeid) te maken. Door het Ministerie van VROM zijn hiervoor duurzaamheidscriteria ontwikkeld voor tachtig productgroepen, zoals bedrijfskleding, ICT, reis- en verblijfkosten, kantoorartikelen en catering. De rijksoverheid heeft zich ten doel gesteld om in 2010 voor 100 procent duurzaam in te kopen. Ook wil het Rijk stimuleren dat de decentrale en sectorale overheden, waaronder de schappen, zelf ambities stellen ten aanzien van duurzaam inkopen. Binnen het Productschap Vis wordt bij het inhuren van diensten en het aankopen van zaken al een aantal jaren scherp gelet op het voldoen aan betreffende criteria door leveranciers. Productschap Vis neemt in deze haar verantwoordelijkheid en streeft ernaar om in de loop van 2010 nog meer zaken op een maatschappelijk verantwoorde en duurzame wijze in te kopen. Zo zal meer en meer worden overgegaan tot het verzenden van digitale informatie in plaats van papieren informatie.

Bedrijfshulpverlening Binnen Productschap Vis heeft een vijftal medewerkers de taak op zich genomen om bij calamiteiten handelend op te treden. Zij volgen hiervoor jaarlijks een ‘opfriscursus’. Het afgelopen jaar is de samenwerking met de overige huurders van het pand aan de Treubstraat te Rijswijk, verder geïntensiveerd. Belangen ten aanzien van onderwerpen als brandveiligheid en de toegang tot het gebouw worden zoveel mogelijk gezamenlijk behartigd.

65

JAARVERSLAG 2009

66

PRODUCTSCHAP VIS

Colofon Uitgave Productschap Vis Postbus 72 2280 AB RIJSWIJK Telefoon Fax E-mail Website

070 33 69 600 070 39 99 426 [email protected] www.pvis.nl

Druk en vormgeving HEMU Grafische Dienstverlening, Bleiswijk

Eindredactie A. Leewis

Fotoverantwoording Productschap Vis, Nederlands Visbureau

Juni 2010

Het jaarverslag is geproduceerd uit FSC-papier en voldoet dus aan het keurmerk voor verantwoord bosbeheer. Cert. no. SGS-COC-003289, © 1996 Forest Stewardship Council

67