BULLETIN
September 2006
IOP Integrale ProductCreatie en -Realisatie
Productideeën virtueel uitproberen in het Virtual Reality Lab
2
(Technology exchange), een samenwerking tussen de Universiteit Twente en het defensieelektronicabedrijf Thales. Later sloten ook ontwerpbureau Indes, de stichting Virtual Valley Twente en Vrest zich bij T-XChange aan. De laatstgenoemde organisatie houdt zich bezig met toepassing van virtual reality in het medisch onderwijs. Het initiatief kreeg 500.000
Drie promovendi werken samen aan een ontwerpomgeving waarin potentiële gebruikers
euro van het Ministerie van Economische
productideeën virtueel kunnen uitproberen. Het vorig jaar geopende Virtual Reality
Zaken, de deelnemers vulden het bedrag aan.
Laboratorium van de Universiteit Twente zal door dit IOP-project intensief worden gebruikt.
In november 2005 werd het feestelijk geopend. “Het lab is een ruimte van 250 vierkante meter
“Het doel van het project Gesynthetiseerde
gewenste gedrag vertoont. Bij nog niet
die je stimuleert om ‘out of the box’ te denken”,
ontwerpomgeving is om gebruikers in staat te
bestaande producten in geheel nieuwe
legt Mascha van der Voort uit. “Er is veel
stellen potentiële producten alvast in allerlei
gebruikssituaties is dat natuurlijk lastig.” Door
aandacht besteed aan de inrichting en
situaties te gebruiken”, vertelt project-
gebruik te maken van virtual reality kunnen
vormgeving. Met de verlichting kun je allerlei
coördinator dr. ir. Mascha van der Voort van
mensen producten beleven in allerlei stadia
sferen oproepen, zakelijk, gemoedelijk of
de Universiteit Twente. “Als je weet hoe een
van het ontwerpproces, dus ook als er nog
hightech om de juiste stemming bij de
product gebruikt wordt, geeft dat de ontwer-
helemaal geen fysiek product of prototype is.
deelnemers te creëren.”
per veel inzicht in de eisen waaraan het moet
In zo’n virtual reality omgeving worden
voldoen. Eigenlijk wil je in een zo vroeg
gelijktijdig zicht, tastzin en gehoor gestimu-
Scenariogebaseerd ontwerpen
mogelijk stadium weten of een product het
leerd. Het gedrag van de gebruikers kan
Als universitair docent op het gebied van
worden geobserveerd en vastgelegd met
gebruiksinteractie in de vakgroep Ontwerp,
bijvoorbeeld camera’s. “De combinatie van
Productie en Management (OPM) van de
technieken als visualisatie, simulatie en gaming
Universiteit Twente is Mascha van der Voort
geeft inzicht in de eisen en wensen van
sterk geïnteresseerd in het gedrag van mensen
gebruikers en dwingt hen afwegingen te
wanneer zij met producten omgaan. Gebruiks-
maken en hun keuzes expliciet te maken.”
scenario’s, de verschillende situaties waarin een product wordt gebruikt, spelen daarbij een
Juiste stemming
belangrijke rol. “In de onderzoeksgroep
Het Virtual Reality Lab is het “toekomstlabora-
Scenariogebaseerd ontwerpen werken vier
torium” van de Universiteit Twente. Het is
promovendi en ik aan verschillende aspecten
opgericht om met behulp van gaming en
van ontwerpen op basis van scenario’s. Eén van
virtual reality innovatieprocessen te versnellen
hen onderzoekt bijvoorbeeld hoe scenario’s
door een zo groot mogelijke interactie tussen
kunnen helpen bij het ontwikkelen van
alle partijen die bij het ontwerpproces
producten die door verschillende typen
betrokken zijn. Het idee om situaties en
gebruikers in verschillende omgevingen
producten in een lab levensecht te visualiseren
gebruikt worden en bovendien meerdere
en allerlei scenario’s los te laten op een
functies vervullen. Neem bijvoorbeeld een
probleemstelling, ontstond uit T-XChange
pda die een tekstverwerker bevat, een
>
> elektronische agenda en een camera en waarmee je ook nog eens mobiel kunt bellen. Hoe bepaal je in zo’n dynamische gebruikscontext de eisen die gebruikers aan zo’n product stellen? Dan heb je aan één programma van eisen niet genoeg. Om alle eisen en wensen te achterhalen beschrijven we samen met gebruikers zoveel mogelijk scenario’s waarin het product kan worden gebruikt, zoals normaal dagelijks gebruik of enkele kritieke momenten. Je ziet dan ook nieuwe wensen ontstaan. Bij dit onderzoek
kunnen visualiseren. Want niet iedere
gebruiken we voornamelijk de visualisatie-
gebruiker kan mooi tekenen, laat staan met
mogelijkheden van het Vitual Reality Lab om je
een softwareprogramma.” Het project moet
de verschillende situaties beter voor te stellen.”
resulteren in een gezamenlijk prototype waarin alle onderzoeksresultaten terugkomen. Met
Voorbeschouwing symposium
Gezamenlijk prototype
dat prototype worden in het Virtual Reality Lab
In het IOP-project Gesynthetiseerde ontwerp-
enkele cases uitgevoerd. “Dan moet je denken
omgeving werken drie promovendi vanuit
aan het ontwikkelen van complexe producten
Op 15 november 2006 wordt in Spant!
verschillende disciplines aan een omgeving
met ingebouwde intelligentie zoals bijvoor-
in Bussum het jaarlijkse IPCR-symposium
waarin de interactie tussen gebruikers,
beeld ondersteunende systemen voor in huis,
gehouden. Dit symposium is bedoeld om
ontwerpers en product in een zo vroeg
die een deel van nu nog menselijke taken
iedereen op de hoogte te stellen van de
mogelijk stadium kan worden bestudeerd.
overnemen. Zo’n omgeving is niet bedoeld
stand van zaken en de resultaten van het
“Iedere promovendus werkt aan zijn eigen
voor een nieuw koffiekopje.”
IOP IPCR. In het ochtendprogramma zullen twee prominente sprekers hun visie geven
onderzoeksvraag maar ze hebben elkaars resultaten nodig om tot een gezamenlijk
Begeleidingscommissie
op de belangrijkste (inter)nationale ont-
prototype te kunnen komen”, vertelt Mascha
De eerste promovendus startte in 2005 en
wikkelingen op het gebied van integrale
van der Voort. “Jan Miedema van de Twentse
sinds begin 2006 is het project compleet en op
productontwikkeling. Vervolgens zullen in
vakgroep OPM onderzoekt wat de meerwaarde
volle sterkte. “Al met al zitten we nog redelijk in
parallelle sessies de eerste resultaten van
is van zo’n ontwerpomgeving voor het
de beginfase”, vertelt Mascha van der Voort.
de lopende onderzoeksprojecten worden
ontwerpproces en hoe je die meerwaarde kunt
“We hebben inmiddels de drie onderzoeks-
gepresenteerd. Natuurlijk is het
optimaliseren. Welke elementen maken het
vragen goed op elkaar afgestemd en die ook
symposium ook een uitgelezen gelegen-
voor een ontwerper interessant? De Twentse
duidelijk afgebakend.” Vanwege de afstand
heid om vakgenoten te ontmoeten.
gedragswetenschapper Frank Meijer onder-
tussen Delft en Enschede maken de drie
zoekt welke karakteristieken zo’n ontwerp-
onderzoekers regelmatig gebruik van de video-
De afsluiting van de dag vormt de prijsuitrei-
omgeving moet hebben om te zorgen dat het
conferencingmogelijkheden in het Virtual
king van de jaarlijkse studentenprijsvraag
gedrag van gebruikers zoveel mogelijkover-
Reality Lab. “Ook de Delftse universiteit heeft
“Ontwerpen Ontworpen”. Deze prijs wordt
eenkomt met hun werkelijke gedrag. De derde
daar een aparte ruimte voor ingericht. Voor
uitgereikt aan afstudeerders van het HBO en
promovendus is Huaxin Wang. Hij is van de
een paar uur brainstormen en overleg is
universiteiten die excellent afstudeerwerk
Delftse faculteit Industrieel Ontwerpen en hij
videoconferencing heel geschikt en het scheelt
hebben verricht op het gebied van integraal
zal hulpmiddelen ontwikkelen waarmee
een hoop reistijd.” Binnen het project is ook
ontwerpen. De wedstrijd richt zich niet
gebruikers over hun ideeën met ontwerpers
intensief nagedacht over mogelijke cases en de
zozeer op het technische eindresultaat van
kunnen communiceren en waarmee ze die
randvoorwaarden waaraan zij moeten voldoen.
afstudeerprojecten, maar op werkwijzen,
De begeleidingscommissie is tot nu toe één
methoden of hulpmiddelen voor product-
Project: Gesynthetiseerde ontwerpomgeving
keer bij elkaar geweest en met de betrokken
creatie- en realisatie die in het kader van het
Doel: Het ontwikkelen van een betaalbare
bedrijven zijn de onderzoeksvragen besproken.
project zijn ontwikkeld en toegepast. De
gesynthetiseerde ontwerpomgeving om de
“Het is voor ons heel prettig om al in een vroeg
genomineerden voor deze prijs zullen in
interactie tussen ontwerpers, gebruikers en
stadium van het project de reacties van
korte presentaties laten zien waarover hun
producten in een vroeg stadium van
bedrijven te kunnen peilen en eventuele
afstudeerwerk gaat. De winnaars ontvangen
productontwikkeling te kunnen bestuderen
bottlenecks te kennen. Want het is de
een bedrag dat kan oplopen tot 3.000 euro
Onderzoeksinstituten: Universiteit Twente,
bedoeling dat we voor onze ontwerpomgeving
en een tastbare herinnering.
Technische Universiteit Delft
middelen gebruiken die ook voor het MKB
Bedrijven in de begeleidingscommissie:
technisch en financieel haalbaar zijn. Door de
Aanmelden voor het symposium is mogelijk
Thales, Philips Applied Technology,
bedrijven uit de begeleidingscommissie ook bij
via www.senternovem.nl/iopipcr. Daar kunt
PANalytical, Indes, FME, Confirmat, ADSE
de keuze van de cases te betrekken, worden de
u ook meer informatie vinden over het
Contact: Mascha van der Voort,
resultaten van ons project nog beter bruikbaar
symposium of over de prijsvraag
[email protected]
en vinden ze snel hun weg in de industrie.”
“Ontwerpen Ontworpen”.
2
IOP IPCR - september 2006, nummer 2
Eugène Reuvekamp van PANalytical over het IOP IPCR:
“We voelen ons bevoorrecht” PANalytical is vanaf het begin bij het IOP IPCR betrokken. Het bedrijf is vooral enthousiast omdat dit IOP productcreatie ziet als een proces dat over de grenzen van afdelingen heen gaat. “De kloksnelheid van innovatie is op een
van precisie- en beheersinstrumentatie.
Zoveel begeleiding kon ik niet in mijn eentje
steeds hoger niveau gekomen”, zegt dr. ir.
“Waren we eerst een vrij klein bedrijf dat
opvangen.” Dat pakte gelukkig voordelig uit
Eugène Reuvekamp, Development Manager bij
nauwelijks voorkwam in het jaarverslag van
toen hij zich realiseerde dat er daardoor meer
PANalytical. “Als marktleider willen we steeds
Philips, nu zijn we een van de grotere
mensen van PANalytical bij het IOP betrokken
als eerste met nieuwe ontwikkelingen op de
onderdelen van Spectris. Maar qua formaat
konden raken. “We hebben de afgelopen vier
markt komen, zonder verlies aan kwaliteit. Dat
zitten we met wereldwijd 850 medewerkers
jaar bewust gezocht naar aansluiting bij andere
legt een enorme druk op het productcreatie-
waarvan 450 in Nederland nét boven het MKB.
netwerken dan waar we in onze Philipstijd bij
proces. Sneller en slimmer, dat is een goede
We kunnen het ons niet veroorloven om voor
betrokken waren. Via het IOP hebben we
samenvatting van onze problematiek.”
onze twee businesslijnen, röntgendiffractie en
nieuwe ingangen bij zowel universiteiten als
PANalytical ontwikkelt en levert apparatuur
röntgenfluorescentie, aparte oplossingen te
bedrijven. Hoe meer medewerkers je daarvan
en software voor non-destructief materiaal-
bedenken”, vertelt Eugène Reuvekamp. Door
laat profiteren, hoe beter.”
onderzoek. “We onderscheiden twee
die behoefte aan integrale productcreatie
productlijnen: apparatuur gebaseerd op
raakte PANalytical al vroeg betrokken bij het
Integrale gedachte
röntgendiffractie waarmee je atomaire
IOP IPCR. De algemeen directeur zat in de
Op dit moment zijn drie medewerkers van
structuren kunt ophelderen en apparatuur
voorbereidingscommissie, en het bedrijf nam
PANalytical lid van een begeleidingscommissie:
gebaseerd op röntgenfluorescentie om de
deel aan drie onderzoeksvoorstellen. Eugène
twee van de afdeling Development en één van
chemische samenstelling van een materiaal te
Reuvekamp: “Die waren voor ons inhoudelijk
de afdeling Operations. Eugène Reuvekamp zit
achterhalen.” Jaarlijks levert PANalytical zo’n
heel relevant en we wilden er daarom een
bovendien in de Programmacommissie van het
700 systemen aan bedrijven en onderzoeks-
actieve rol in spelen. Dat betekent dat je als
IOP IPCR. “Niet alleen voor mijn collega’s maar
instituten over de hele wereld. “De farma-
case fungeert in het project en bijvoorbeeld
ook voor mij gaat er een nieuwe wereld open.
ceutische industrie kan bijvoorbeeld de
tijdelijk een promovendus in huis krijgt. We
Het is voor ons gemiddeld een jaar of tien
samenstelling van geneesmiddelen onder-
hadden totaal niet verwacht dat alle drie de
geleden dat we zijn afgestudeerd en het
zoeken. Een staalproducent gebruikt onze
projecten geselecteerd zouden worden.
hernieuwde contact met een universiteit
apparatuur voor productie- en kwaliteitscontrole. En de cementindustrie controleert of er tijdens de productie niet te veel chroom in het cement terechtkomt.” De complexiteit van de apparatuur is de afgelopen decennia enorm toegenomen, met een toenemende rol voor de software. De oplossingen zijn ingedeeld in acht productlijnen, ieder gebaseerd op een eigen platform. “We zijn die continu aan het doorontwikkelen. Maar zo nu en dan moet je de grote stap zetten om een compleet nieuw platform op de markt te brengen. Daar waren we in de jaren tachtig nog een jaar of acht mee bezig. Het is ondenkbaar dat je daar nu nog zo lang over doet.”
Nieuwe netwerken Tot vier jaar geleden was PANalytical een dochter van Philips. In 2002 werd het overgenomen door het Engelse Spectris, een conglomeraat van bedrijven die kapitaalgoederen op de markt brengen op het gebied
3
IOP IPCR - september 2006, nummer 2
“Een promovendus is geen consultant die je inhuurt voor een goed advies. Hij of zij doet wetenschappelijk onderzoek” stimuleert je om weer met andere ogen naar je
voor de problemen van vandaag. “Een promo-
werk te kijken. Sowieso is deelnemen aan een
vendus is geen consultant die je inhuurt voor
begeleidingscommissie zinvol: je bent als
een goed advies. Hij of zij doet wetenschappe-
eerste op de hoogte van de onderzoeksresul-
lijk onderzoek dat de richting aangeeft waarin
taten en het kost relatief weinig inspanning,
je productcreatieprocessen kunt versnellen en
slechts een paar dagen per jaar. Wij vinden
verbeteren.”
onszelf extra bevoorrecht omdat we vanaf het
Het interessante aan dit IOP vindt Eugène
begin bij de projecten zijn betrokken en dus
Reuvekamp dat het productcreatie ziet als een
ook cases inbrengen. Nu we promovendi en
proces dat over de grenzen van de ontwikkel-
afstudeerders binnenkrijgen, begint zo’n
afdeling heen gaat. “We willen in het bedrijf die
onderzoek op de afdeling te leven. Je zit samen
integrale gedachte graag verder uitbreiden.
om de tafel en bespreekt hoe hun ontwerp-
Het project Levenscyclusgericht ontwerpen
omgeving bij ons ingezet zou kunnen worden
bijvoorbeeld is interessant voor zowel Develop-
en onder welke randvoorwaarden.” Het vraagt
ment als voor Customer Support en Operations.
wel intensieve begeleiding om ook collega’s
En voor het project Gesynthetiseerde ontwerp-
met een wat afwachtende houding mee te
omgeving zitten we met onze afdelingen Sales
krijgen, heeft Eugène Reuvekamp gemerkt.
en Marketing om de tafel. Dat biedt kansen op
En deelname aan een project is geen oplossing
ideeën die je anders niet had opgedaan.”
Themabijeenkomsten Om bedrijven op de hoogte te brengen van de wetenschappelijke
Rene Scheltes van Neopost (fabrikant van postverwerkingsmachines)
kennis en ervaring op het gebied van integrale productontwikkeling
maakte vervolgens duidelijk hoe een bedrijf als Neopost in de praktijk
organiseert het IOP IPCR regelmatig themabijeenkomsten.
met betrouwbaarheid om gaat. Hij benadrukte het toenemende belang
Deze vinden plaats aan het einde van de middag in regio’s waar
van betrouwbare software.
veel bedrijven zijn gevestigd. Dit om de drempel voor ondernemers zo laag mogelijk te maken. Na een eenvoudige maaltijd volgt een
Kostenreductie; krijg je het in de vingers…
inleiding, waarna (maximaal 25) deelnemers onderling en met de
Op 16 mei hield Harrie Bouwens, Business Engineer bij Philips Lighting,
sprekers ervaringen uitwisselen.
een lezing over kostenreductie. Hij begon zijn presentatie met de opmerking dat hij was geboren als boerenzoon. Dat was in de rest van
Betrouwbaar ontwerpen
zijn loopbaan erg nuttig gebleken. Bij het onderwerp kostenreductie is
In april was het onderwerp van de themabijeenkomst “Betrouw-
“boerenverstand” namelijk onontbeerlijk. Het is vaak geen kwestie van
baar ontwerpen”. Professor Aarnout Brombacher van de Technische
ingewikkelde modellen maar van nuchter nadenken. Hij benadrukte
Universiteit Eindhoven ging in op de wetenschappelijke ontwikke-
dat kostenreductie niet de enige manier is om de winst te verhogen.
lingen op dit terrein. Traditioneel worden veel producten op betrouw-
Een andere, soms betere, manier is de waarde van het product te
baarheid getest door ze bloot te stellen aan versnelde levensduur-
verhogen door de “perceived value” van het product te verhogen.
testen. Aan de hand van een aantal voorbeelden liet hij zien dat deze aanpak door de afnemende ontwikkeltijden niet meer voldoet. Dat
Voordat je kosten kunt reduceren, moet je eerst weten waar de kosten
kan tot gevolg hebben dat steeds meer problemen pas aan het licht
zitten. Een goed inzicht in de kosten is essentieel. Veel tijd wordt
komen als de producten al bij de klanten staan. Het spreekt voor zich
besteed aan het analyseren en begrijpen van de kosten. Bouwens liet
dat dit tot hoge kosten en imagoschade leidt. Voor bedrijven wordt het
een aantal rekenmodellen zien waarmee heel eenvoudig ‘gespeeld’ kan
daarom steeds belangrijker om in het ontwerpproces al te anticiperen
worden met verschillende kostenposten. Hierdoor wordt snel duidelijk
op betrouwbaarheidsaspecten. De vakgroep van Brombacher onder-
welke ingrepen grote gevolgen hebben voor de uiteindelijke kostprijs.
zoekt hoe dit het beste kan gebeuren.
Dit zijn natuurlijk de beste aangrijpingspunten voor kostenreductie.
4
IOP IPCR - september 2006, nummer 2
Kennismaken met...Aylin Koca
“Ik wil mezelf graag breed ontwikkelen” In het project “Managing soft reliability” werken vier promovendi aan nieuwe management-
Technologies zodat ik rechtstreeks contact heb
methoden om soft reliability problemen te beheersen tijdens het productcreatieproces.
met ontwikkelaars. Het is leuk om daar ervaring
Eén van hen is Aylin Koca (26); ze verhuisde in oktober 2005 van Ankara naar Eindhoven.
op te doen met hun tijdsdruk en uitdagingen.
Bij de faculteit Technologie Management voelt ze zich helemaal thuis.
De bedoeling is dat ik dat ook bij Océ ga doen. De sfeer op de faculteit is ontspannen en ik
“Ik wilde al heel lang naar het buitenland om
te vergelijken kan ik een ‘informed choice’
heb heel vriendelijke en behulpzame collega’s.
mezelf breed te kunnen ontwikkelen. Toch
maken.”
Verder zijn er niet zoveel verschillen met Ankara,
heb ik mijn Bachelors en mijn Masters studie
behalve misschien dat hier na vijf uur bijna niemand meer is.
naar het Robert College te gaan, een kost-
Wat zijn voor jou de criteria op basis waarvan je dit IOP-project gekozen hebt?
school in Istanbul. Daardoor was ik zeven jaar
“Allereerst was voor mij interessant dat we
onderzoek kan concentreren. Voordat ik naar
het huis uit. Door in Ankara aan de Bilkent
in dit project nauw samenwerken met het
Eindhoven kwam, heb ik een jaar in Engeland
Universiteit te studeren, kon ik weer een aan-
bedrijfsleven, met grote bedrijven als Philips
gewerkt aan een promotieonderzoek. Ook toen
tal jaren bij mijn ouders in de buurt wonen.
en Océ. Dat is in de andere landen waar ik
zijn mij meerdere onderzoeksplaatsen aan-
Maar daarna heb ik actief gezocht naar moge-
rondgekeken heb nog niet zo ingeburgerd.
geboden, in Nederland, de Verenigde Staten,
lijkheden buiten Turkije. Ik had al tijdens mijn
Ik vind het leuk om theoretische ideeën bij
Engeland en Turkije. Helaas werd het Engelse
Bachelors bedacht dat ik wilde promoveren,
bedrijven te verifiëren en ze op basis van hun
instituut gereorganiseerd, waardoor er een
je hebt dan de gelegenheid ergens diep in
feedback te verbeteren. Een ander criterium
onzekere situatie ontstond. Ik heb toen gekozen
te duiken. Door eerst te promoveren heb ik
was het onderwerp: is het relevant en uit-
voor meer zekerheid.”
veel keuzemogelijkheden. Daarna kan ik altijd
dagend. Soft reliability is een veelbelovend
nog bij een bedrijf gaan werken. Ik wil mezelf
thema waar we de komende jaren nog veel
niet inperken. Dat heb ik altijd al gehad: ik wil
mee bezig zullen zijn. Producten worden
kunnen kiezen, veel opties hebben. Ik merk
steeds complexer en hebben veel verschil-
dat andere mensen dat niet zo sterk hebben
lende functies. Hoe zorg je er dan voor dat ze
als ik. Zij lijken te nemen wat toevallig op hun
voldoen aan de verwachtingen van de klant?
pad komt. Door meerdere mogelijkheden
Wat ik ook heel aantrekkelijk vind is dat het
Computer Engineering in Ankara gedaan. Ik had namelijk op mijn elfde de gelegenheid
een project is met vier aio’s uit verschillende culturen en verschillende disciplines: een industrieel ontwerper, een informatiesysteemanalist, een elektrotechnicus en ik met als
Wat ik heel belangrijk vind: het is een stabiele omgeving waar ik me helemaal op het
“De combinatie van vier disciplines geeft heel verschillende inzichten in het soft reliability probleem”
vakgebied Quality and Reliability Engineering. Die combinatie geeft heel verschillende inzichkijken ernaar vanuit een ander perspectief dan
Heb je al plannen voor na je promotie?
ik en dat vind ik stimulerend en representatief
“Ik plan normaal gesproken alles jaren van
voor de echte wereld. Ook met mijn promotor
tevoren, maar daar probeer ik wat minder
ben ik erg tevreden.”
strikt in te zijn na die onverwachte ervaring
ten in het soft reliability probleem. De anderen
in Engeland. Ik dacht toen in drie jaar te
Wat bevalt je aan dit project?
promoveren en dat gaat nu vier jaar duren.
“Heel veel! Ik kan mezelf ontwikkelen in aller-
Dat neemt niet weg dat ik nu al weet dat ik
lei aspecten van het onderwerp, en het onder-
graag nog een postdoctorale opleiding zou
zoek is ook nog eens relevant voor zowel de
volgen en enkele jaren praktijkervaring wil
academische wereld als het bedrijfsleven.
opdoen bij een bedrijf of universiteit, voordat
Ik zit twee dagen per week bij Philips Applied
ik terugkeer naar Ankara.”
5
Selectie nieuwe onderzoeksvoorstellen in volle gang De vier vorig jaar gestarte onderzoeks-
van de meest kansrijke projecten. Deze
bovendien een breed scala van onderwerpen
projecten van het IOP IPCR zijn inmiddels
mogen vervolgens in een tweede ronde
besloegen. De programmacommissie hecht
goed op gang. Alle onderzoekers zijn aan-
gedetailleerd worden uitgewerkt.
veel waarde aan samenwerking tussen de
gesteld en gewend aan hun nieuwe werk-
De programmacommissie selecteert uit deze
verschillende universiteiten en onderzoeks-
omgeving. Het is verheugend om te zien
uitgewerkte voorstellen de projecten die
groepen. Zij was daarom erg verheugd te
dat de contacten tussen de onderzoekers
subsidie krijgen. Het grote voordeel van deze
ontdekken dat de universitaire onderzoeks-
en de betrokken bedrijven steeds intensiever
aanpak is dat de onderzoekers niet heel veel
groepen elkaar steeds beter beginnen te
worden. Hier en daar worden de eerste
tijd kwijt zijn met het schrijven van onder-
vinden.
publicaties al geschreven. Voor de programma-
zoeksvoorstellen die weinig kans op honore-
commissie is het daarom hoog tijd om nieuwe
ring hebben.
De indieners hebben nu tot het najaar de tijd
onderzoeksvoorstellen te selecteren. Dat gebeurt in twee stappen.
om hun ideeën gedegen uit te werken (zie de Maar liefst 34 verkorte voorstellen kwamen
website voor exacte data). Belangrijk is dat
in april jl. binnen, 6 meer dan in de eerste
bedrijven actief betrokken zijn bij het
In de eerste ronde nodigt het IOP onder-
tender. Er blijkt dus veel belangstelling voor
opzetten en uitvoeren van het onderzoek.
zoekers uit om een zogenaamd verkort
te bestaan. De programmacommissie heeft
De voorstellen zullen vervolgens worden
voorstel in te dienen. In enkele A4-tjes geven
9 voorstellen geselecteerd voor verdere
beoordeeld en gerangschikt naar vier criteria:
zij aan wat het onderzoek behelst en wie de
uitwerking. Door de hoge kwaliteit was dit
de bijdrage aan de doelstelling van het IOP
partners zijn. Uit deze verkorte voorstellen
geen eenvoudige opdracht. Er waren veel
IPCR, de kwaliteit en innovativiteit van het
maakt de programmacommissie een selectie
verrassende en innovatieve projecten die
onderzoek, de economische relevantie en de bijdrage aan een duurzame ontwikkeling.
Er waren veel verrassende en innovatieve projecten die bovendien een breed scala van onderwerpen
De programmacommissie vraagt over de innovativiteit ook een oordeel aan buitenlandse referenten. Het is de bedoeling dat eind van dit jaar duidelijk is welke projecten volgend jaar van start kunnen gaan. In de
besloegen.
komende nieuwsbrief kunt u hierover meer lezen.
SenterNovem voert de subsidieregeling innovatiegerichte onderzoeksprogramma’s
Redactieadres
Telefoon 070 373 51 72
(IOP) uit, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Deze programma’s
SenterNovem Den Haag
Telefax
stimuleren de interactie tussen onderzoekswereld en bedrijfsleven door: directe
IOP IPCR Bulletin
betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de onderzoeksprojecten; kennisoverdracht en
Postbus 93144
SenterNovem
netwerkactiviteiten. Universiteiten en onderzoeksinstellingen ontvangen subsidie voor
2509 AC Den Haag
Telefoon 070 373 50 00
www.senternovem.nl/iopipcr
September 2006
070 373 56 30
het uitvoeren van de onderzoeksprojecten. De dagelijkse leiding van een IOP is in handen van de voorzitter van de programmacommissie en de programmacoördinator.
[email protected] in opdracht van Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie van het besluit in de Staatscourant.
