PRO Suriname. Inhoudsopgave. DOE Verkiezingsprogramma

PRO Suriname Inhoudsopgave VOORWOORD.................................................................................................................................................4 WAAR STAAN WIJ VOOR? ..............................................................................................................................5 Grondgedachte (Visie) ................................................................................................................................5 Streven (Missie) ..........................................................................................................................................5 De DOE belofte ...........................................................................................................................................5 WAT VINDEN WIJ BELANGRIJK ......................................................................................................................6 Speerpunten ...............................................................................................................................................6 GRONDGEDACHTE BESTUUR EN LEIDERSCHAP.............................................................................................8 SPEERPUNT BESTUUR EN LEIDERSCHAP ........................................................................................................8 DOELSTELLINGEN BESTUUR EN LEIDERSCHAP ..............................................................................................8 Uitvoeren van openbaarheid van bestuur ..................................................................................................9 Bevorderen van een dienstbare overheid ..................................................................................................9 Hervormen van institutioneel kader .........................................................................................................10 Bestrijden van corruptie ...........................................................................................................................11

Terugdringen van gender-issues ...............................................................................................................12 Verbeteren van het leefmilieu van mensen met een beperking ..............................................................13 ONDERWIJS & JEUGDONTWIKKELING .........................................................................................................15 GRONDGEDACHTE ONDERWIJS ...................................................................................................................16 SPEERPUNT ONDERWIJS ..............................................................................................................................16 DOELSTELLINGEN ONDERWIJS .....................................................................................................................17 Reorganisatie van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling...................................................17 Bevordering van Sociaal Partnerschap en Integrale curriculumontwikkeling ..........................................18 Hervorming van het onderwijssysteem ....................................................................................................18 Terugdringing van de percentages zittenblijvers en drop-outs ................................................................20 Verbetering van de kwaliteit van het onderwijs in het binnenland .........................................................20 Versterking van het beroepsonderwijs .....................................................................................................20 Stimulering van technologische ontwikkeling en wetenschapsbeoefening .............................................21 Uitvoering van accreditatie.......................................................................................................................22 Vorming van de samenleving....................................................................................................................22 GRONDGEDACHTE JEUGD ONTWIKKELING .................................................................................................23 SPEERPUNT JEUGDONTWIKKELING .............................................................................................................23 DOELSTELLINGEN JEUGDONTWIKKELING....................................................................................................23 2

DOE Verkiezingsprogramma 2015 - 2020

Verhogen van participatie van burgers en decentralisatie .......................................................................11

PRO Suriname Verbeterde uitvoering van kindzorg .........................................................................................................24 Terugdringen van effecten van kindermishandeling en Kindermisbruik ..................................................24 Verbetering van buurten gemeenschapsontwikkeling...........................................................................24 Verhoging van sport ontwikkeling ............................................................................................................25 Hervorming van het ministerie van Sport & Jeugdzaken .........................................................................25 Verbetering van jeugdbeleid ....................................................................................................................26 GRONDGEDACHTE VEILIGHEID ....................................................................................................................28 SPEERPUNT VEILIGHEID ...............................................................................................................................28 DOELSTELLINGEN VEILIGHEID ......................................................................................................................28 Beschermen van de soevereiniteit van het Surinaamse grondgebied .....................................................29 Actualiseren van een nationaal veiligheids- en anti-criminaliteitsplan ....................................................29 Versterken van de rechterlijke macht ......................................................................................................30 Indammen van nieuwe vormen van criminaliteit .....................................................................................31 Terugdringen van milieucriminaliteit........................................................................................................31 GRONDGEDACHTE ECONOMIE ....................................................................................................................33 SPEERPUNT ECONOMIE ...............................................................................................................................33 DOELSTELLINGEN ECONOMIE ......................................................................................................................34

Hervorming van het belastingsysteem .....................................................................................................35 Hervorming en versterking van de financiële instituten ..........................................................................35 Hervorming van de sector overheid .........................................................................................................36 Stimulering van kleine en middelgrote bedrijven.....................................................................................36 Verhoging van toerisme ............................................................................................................................37 Verbetering van de agrarische sector .......................................................................................................40

3


Samenstelling van een meerjarig strategisch ontwikkelingsplan voor Suriname ....................................34

PRO Suriname VOORWOORD De Partij voor Democratie en Ontwikkeling in Eenheid (DOE) heeft het genoegen u haar programma voor de periode 2015 – 2020 te presenteren. Dit programma bevat naast de grondgedachte en het streven van de partij, ook een uiteenzetting van de belangrijkste punten waarvoor zij zich wil inzetten in de komende 5 jaren. Gedreven door de meer dan 12000 kiezers die in 2010 op DOE gestemd hebben, heeft de partij zich ingezet om de PRO SURINAME gedachte gestalte te geven. De PRO SURINAME gedachte houdt in dat wij als Surinamers eensgezind moeten werken aan een nationale strategie voor het ontwikkelen van onze menselijke en natuurlijke hulpbronnen, zodanig dat huidige en toekomstige generaties er maximaal voordeel uit kunnen halen. Dit streven zal alleen bewerkstelligd kunnen worden als de overheid een faciliterende rol vervult en richting geeft aan positieve commerciële, sociaalmaatschappelijke, culturele en politieke initiatieven. Daarnaast eist het welslagen van deze gedachte dat onze leiders zich integer en dienstbaar opstellen elke Surinamer ongeacht

politieke kleur,

ras,

geloof of

gender zijn

verantwoordelijkheid oppakt en zich actief inzet voor het Surinaamse belang. Wij van DOE beseffen dat dit een nieuw denken is, maar wij hebben via onze vertegenwoordiger in het Parlement en onze vertegenwoordiger in de Staatsraad de afgelopen vijf jaren getoond dat dit eenvoudig en haalbaar is. In het bijzonder was onze parlementariër consistent en heeft door zijn transparante en consequente houding bewezen dat elk initiatief welke het Surinaamse belang voorstaat, ongeacht van welk politiek kamp het kwam, actief werd ondersteund. Ook heeft hij, vanuit de visie van de partij, zich onvermoeibaar ingezet voor het bevorderen van veiligheid, leefbaarheid, dienstbaar leiderschap en integriteit. Mede vanwege deze houding kunnen wij met trots zeggen dat DOE groeit en dat de kiezers beseffen dat de partij er is voor iedere Surinamer. “In 2015 is DOE klaar voor regeerverantwoordelijkheid”

4


en

PRO Suriname WAAR STAAN WIJ VOOR? Het is voor ons erg belangrijk dat u als kiezer weet waar DOE voor staat en wat onze kernwaarden zijn. Deze kernwaarden hebben wij samengevat in de grondgedachte (visie) en het streven (missie) als partij.

Grondgedachte (Visie) DOE zal zich inzetten voor duurzame ontwikkeling van alle menselijke en natuurlijke hulpbronnen van Suriname ten voordele van de hele natie, waarbij gelijke kansen voor elke Surinamer en een PRO SURINAME instelling de basis vormen.

Streven (Missie) DOE wil een leidende rol bij het realiseren van een nationale meerjarige ontwikkelingsstrategie die partijpolitiek overstijgt, waarbij elke Surinamer wordt

De DOE belofte Dit streven is vanaf 15 november 1999 vervat in de volgende belofte van de partij naar de gemeenschap toe. “Wij beloven de burgers van Suriname dat wij altijd het belang van de gemeenschap voor ogen zullen hebben. De enige drijfveer van de partij DOE en haar leden is: het bevorderen van welzijn voor alle Surinamers, ongeacht leeftijd, geslacht, etniciteit, woongebied, geloofsovertuiging, sociale status, menselijke beperking of politieke voorkeur.”

5


gestimuleerd tot actief burgerschap en duurzaamheid altijd centraal staat.

PRO Suriname WAT VINDEN WIJ BELANGRIJK “Laten we eerlijk zijn”, vijf jaar is een relatief korte periode om duurzame ontwikkeling in al haar facetten tot stand te brengen. Dat beseft DOE ook en wij pretenderen niet dat alle problemen en oneffenheden binnen de komende 5 jaren zullen worden opgelost. DOE wil zich de komende vijf jaren inzetten voor: Het verder uitbouwen van de basis voor een samenleving waarin actief burgerschap gestimuleerd wordt en Het verder ontwikkelen van het potentieel van Suriname van zowel menselijke als natuurlijke hulpbronnen voor en door Surinamers ongeacht leeftijd, geslacht, etniciteit, woongebied, geloofsovertuiging of politieke voorkeur. Vandaar dat wij in dit verkiezingsprogramma vier speerpunten hebben geformuleerd

Speerpunten Bestuur & Leiderschap Veiligheid Onderwijs en Jeugdontwikkeling Economie

Deze speerpunten zullen bijdragen aan een basis voor het realiseren van onze grondgedachte en ons streven, maar vormen bovenal enkele belangrijke condities voor de waarborging van duurzame welvaart van ons geliefd Suriname.

6


die duidelijk de ontwikkelingsvisie van DOE voor de komende vijf jaren weergeven.


PRO Suriname

7

PRO Suriname GRONDGEDACHTE BESTUUR EN LEIDERSCHAP De principes van good governance of goed bestuur vormen naast de constitutionele Trias Politica, het fundament voor Suriname om als democratische rechtstaat te functioneren. De internationaal erkende basisprincipes van goed bestuur zijn vastgelegd in de Millennium Verklaring van de Verenigde Naties en hebben betrekking op transparantie, burgerparticipatie, bescherming van de mensenrechten, respect voor wet en recht en de naleving van democratische beginselen. DOE gaat voor een dienstbare overheid die transparant is naar haar burgers toe, waarbij gezagsdragers zich dienstbaar opstellen in een omgeving met duidelijke wet- en regelgeving, zodat elke Surinamer gestimuleerd wordt via burgerparticipatie persoonlijke en gemeenschappelijke doelen te realiseren.

Binnen dit speerpunt vallen de volgende sub-speerpunten: Het bevorderen van een transparante overheid Het bevorderen van burgerparticipatie

DOELSTELLINGEN BESTUUR EN LEIDERSCHAP Sinds haar oprichting in 1999 maakt DOE zich door de Pro Suriname gedachte sterk voor transparant voorbeeldig en dienend leiderschap. Ook voor de komende vijf jaren zal de partij zich hiervoor inzetten. Om dit optimaal te kunnen doen, zullen er een paar fundamentele veranderingen nodig zijn. Critici vinden dat onze partij te veel de nadruk legt op bestuur en leiderschap, terwijl er nog andere uitdagingen zijn voor de samenleving. Niets is minder waar. Wij willen juist door transparant bestuur, dienstbaar leiderschap en burgerparticipatie de kans op ontwikkeling vanaf het laagste niveau vergroten en het mogelijk maken dat de rijkdommen van de natie de burger daadwerkelijk toekomen, in plaats van te verdampen door corruptie of onoverzichtelijkheid en onsamenhangend bestuur.

8


SPEERPUNT BESTUUR EN LEIDERSCHAP

PRO Suriname Ter waarborging van goed en transparant bestuur en dienstbaar leiderschap heeft DOE de volgende doelen gesteld: Het bevorderen van openbaarheid van bestuur Het bevorderen van een dienstbare overheid Het formaliseren van het enquêterecht van het parlement Het hervormen van het Institutioneel kader Het bestrijden van corruptie Het verbeteren van burgerparticipatie en decentralisatie Het terugdringen van gender-issues Het verbeteren van het leefmilieu van mensen met een beperking

Uitvoeren van openbaarheid van bestuur De burger heeft recht op informatie over de handelingen van de overheid. Immers, transparantie en openbaarheid van bestuur zijn grondbeginselen van behoorlijk bestuur. “Wet Openbaarheid van Bestuur’ waarin geregeld is langs welke lijnen communicatie, informatievoorziening en het afleggen van verantwoording tussen de overheid en de burgers dienen te geschieden. In dit kader moet er ook een bureau van de ombudsman ingesteld worden die het overheidshandelen toetst aan rechtmatigheid.

Bevorderen van een dienstbare overheid Het overheidsbeleid moet rechtvaardig, transparant en voorspelbaar zijn en volledig gericht op de sociaaleconomische ontwikkeling van het land. De burger betaalt de overheid door middel van belastingen. De overheid moet op haar beurt hiervoor diensten bieden aan de burger. Burgers mogen daarom verwachten dat de overheid meer klantgericht gaat werken en de diensten bereikbaar maakt door decentralisatie. Een verdere professionalisering van de overheidsdienstverlening en het verder doorvoeren van het E-Governance-project zijn belangrijke vereisten voor het bevorderen van dienstbaarheid naar de burger toe. Formaliseren van het Enquêterecht

9


Vandaar dat DOE zich zal blijven inzetten voor de aanname en de implementatie van de

PRO Suriname Hoewel de Nationale Assemblee van de Republiek Suriname volgens artikel 79 van onze grondwet het recht heeft om vermeende verkeerde of niet toelaatbare handelingen van bestuurders te onderzoeken, heeft zij nagelaten dit door een zogenaamde “parlementaire enquêtewet” te regelen. Hierdoor beperkt ze haar eigen functioneren,

en

geeft

ze

geen

invulling

aan

de

mogelijkheid

om

in

commissieverband bijzondere kwesties aan de kaak te stellen, dwingend stukken op te vragen bij ministeries en om functionarissen rechtstreeks te horen. DOE zal zich inzetten om kort na het aantreden van de nieuwe assemblee het formaliseren van een parlementaire enquêtewet op de agenda te krijgen en te laten bekrachtigen.

Hervormen van institutioneel kader Surinamers roepen al jaren massaal dat belangrijke organieke wetten ontbreken en/of dringend aan revisie toe zijn. Ook geven zij aan dat dit negatief doorwerkt op zowel economisch, bestuurlijk en maatschappelijk vlak binnen de samenleving. Echter ontbreekt steeds de moed of politieke wil om hierin verandering te brengen. eveneens aangepast te worden. Velen hebben kritiek op de ondemocratische effecten van de wet zoals die nu functioneert. DOE heeft in het parlement al aanzetten gegeven voor een maatschappelijke discussie over herziening van de kieswet en zal in de nieuwe assemblee verdere stappen ondernemen. DOE zal na evaluatie van het werk van de huidige grondwetscommissie aansturen op implementatie van wat goed is en bijstellen en implementeren van wat nog voor verbetering vatbaar is. Wij moeten op dit punt stappen voorwaarts maken, omdat alleen een gezond institutioneel kader garantie biedt voor duurzame ontwikkeling van land en volk. Wet en regelgeving moeten duidelijk geformuleerd zijn en aangepast worden aan de moderne samenleving. Alleen dan kan goed bestuur en dienstbaar leiderschap afgedwongen worden door de burger.

10


Het is vooral op dit punt dat de grondwet herziening behoeft. De kieswet dient

PRO Suriname Bestrijden van corruptie Vermeende corruptie en niet transparant gedrag van de overheid, vooral als het gaat om gunningen, het uitvoeren van projecten en de uitgifte van grond zijn ernstige punten van zorg en geven ons land een negatieve notering op de internationale corruptie perceptie index. Deze smet op ons imago moet dringend een halt worden toegeroepen. Corruptie werkt stagnerend op ontwikkeling omdat schaarse middelen die ingezet konden worden om ontwikkelingsdoelen te verwezenlijken, misgelopen of verduisterd werden voor het eigen of groepsbelang. DOE zal zich blijven inzetten voor de aanname van de anti-corruptiewet en hoopt kort na de installatie van de nieuwe assemblee deze wet goedgekeurd te krijgen. De

partij

heeft

zich

in

de

huidige

regeerperiode

middels

een

handtekeningencampagne en het bieden van een petitie aan de president van de Republiek Suriname een consequente voorvechter getoond van de behandeling en de goedkeuring van deze wet in de DNA. Ondanks de steun van duizenden landgenoten is het niet gelukt deze wet op de agenda van het parlement ter van deze wet hoge prioriteit geniet bij DOE.

Verhogen van participatie van burgers en decentralisatie DOE vindt dat decentralisatie van bestuur en nationale besluitvormingsprocessen de sleutels zijn voor het bevorderen van de participatie van burgers. Inspraak in de ontwikkeling van de eigen omgeving en in het rechtstreeks kiezen van het lokale bestuur in het ressort en het district geven de burger de mogelijkheid om volledig vorm te geven aan de persoonlijke en de nationale ontwikkeling. Echter geven wij toe dat de wet op regionale organen en de gebrekkige capaciteit van lokale besturen dit nog niet toelaten. Andere aandachtspunten zijn de afwezigheid van bevolkingspolitiek, waardoor er geen goede ontwikkelingsplanning voor de districten kan worden gemaakt. Ook het feit dat er nog geen duidelijkheid is in de relatie tussen de centrale overheid en de in stamverband levende volken. We denken hierbij aan de rol van het traditioneel gezag en de kwestie rond de 11


behandeling en aanname te krijgen. Vandaar dat de behandeling en de aanname

PRO Suriname grondenrechten. Ten slotte vormt ook de participatiegraad van de burgers op buurt, ressort en districtsniveau een uitdaging waar meer structuur voor moet komen. Het is daarom noodzakelijk om als samenleving te blijven werken aan het bevorderen van actieve participatie van de burger in het besluitvormings- en het ontwikkelingsproces binnen de eigen omgeving. DOE pleit voor het verder aanpassen van de wet op regionale organen en de versterking van lokale besturen. Ook zal door samenwerking met maatschappelijke organisaties op lokaal niveau, de participatiegraad van de burger op microniveau verbeterd moeten worden.

Terugdringen van gender-issues DOE gaat voor een evenwichtige verdeling van leiderschap onder mannen en vrouwen in publieke functies. in

verschillende

benaderingen

van

duurzame

ontwikkeling

het

genderperspectief steeds luider doorklinkt, zijn wij er nog lang niet als het gaat om praktisch beleid van de Surinaamse overheid. De DOE partij constateert dat vrouwen en mannen anno 2015 nog steeds niet in gelijke mate meedoen als het gaat om besluitvorming. Daar moet de komende regeerperiode verandering in komen. DOE is ervan overtuigd dat de ontwikkeling van ons land in een versneld tempo zal komen als er een evenwichtige participatie van mannen en vrouwen op beleidsniveau zal zijn bereikt. Wij vinden dat gerichte acties met betrekking tot het genderperspectief niet langer in de sfeer van een proces moeten blijven hangen. We hadden verder moeten zijn, gelet op de bekwaamheid van vrouwen op alle en in het bijzonder beleidsniveaus en de progressieve trend die in de regio is waar te nemen. Wat de DOE partij betreft mag het quotasysteem wettelijk worden vastgesteld.

12


Hoewel

PRO Suriname Verbeteren van het leefmilieu van mensen met een beperking Mensen met een beperking worden nog te vaak benaderd als personen die geen toekomst hebben. Van anderen afhankelijk blijven, is kennelijk de gedachte. Dit geldt echter voor een beperkt deel van deze groep. De meerderheid kan wel groeien naar een zelfstandig bestaan, indien de mogelijkheden daarvoor geschapen worden. Daarom dient er meer beleidsaandacht te komen voor een zelfstandig en menswaardig bestaan voor deze groep Surinamers, door o.m. speciaal voor hun ontwikkelde woon- en werktrajecten en een aangepast uitkeringssysteem. Concrete stappen die DOE binnen een korte termijn wil nemen om het leven van mensen met een beperking te veraangenamen en te verzelfstandigen: Beter zorgvervoer bieden ook na 14.00u die mensen met een beperking in staat stelt een sociaal leven te hebben. Het zorgvervoer-abonnement voor scholieren met beperking gelijkstellen aan het bedrag dat het ministerie van Onderwijs stelt voor andere scholieren. Per ressort minstens 2 openbare scholen toegankelijk maken voor kinderen Op strategische plekken verkeerslichten plaatsen met rateltikkers t.b.v. visueel beperkten Het opheffen van de machtigingsprocedure voor het ontvangen van de maandelijkse subsidie. Wetgeving zodanig aanpassen dat 60-plussers met een beperking hun subsidie behouden (de beperking houdt niet op bij 60 jaar). Voorts dat mensen met een beperking hun subsidie behouden na het in het huwelijk te zijn getreden. Professioneel aanpakken van de huisvestingsproblematiek voor mensen met een beperking middels een representatieve(re) toewijzingscommissie die de belangen van de doelgroep optimaal behartigt. Doelgerichte voorlichting geven om de acceptatie van mensen met een beperking door de maatschappij te vergroten. De focus moet gelegd worden op het integreren van de doelgroep in de samenleving.

13


in een rolstoel.

PRO Suriname Ziekenhuizen, supermarkten, overheidskantoor bij wet verplicht stellen de toegankelijkheid via de trottoirs en de ingangen aan te passen. Ook parkeerplaatsen dienen beschikbaar gesteld te worden voor mensen met een beperking en de nodige sancties dienen toegepast te worden indien men de


wet overtreedt.

14

PRO Suriname


ONDERWIJS & JEUGDONTWIKKELING

15

PRO Suriname GRONDGEDACHTE ONDERWIJS Ontwikkeling vraagt om een verantwoord gebruik van beschikbare technologie en bijzondere aandacht voor onderwijs en (vak)scholing. Onderwijs is het fundament van elke (economische) ontwikkeling. Het onderwijs moet vernieuwend en probleemoplossend zijn. Toegang tot en bereikbaar houden van onderwijs is één van de prioriteitsinvesteringen voor jongeren en zij die zich verder willen scholen. Echter zal de financiering hiervan in lijn moeten zijn met de ontwikkelingsdoelen van het land. Onderwijs is een belangrijk middel om armoede te bestrijden en een krachtig wapen in de strijd tegen het verval van waarden en normen in een samenleving. DOE gaat voor Onderwijshervormingen met een eigen Surinaamse identiteit en partnerschap tussen maatschappelijke organisaties, oudergroepen en de overheid om de

SPEERPUNT ONDERWIJS Binnen het speerpunt Onderwijs vallen de volgende sub-speerpunten: Het wettelijk instellen van een vast percentage van het bruto nationaal product (BNP) voor onderwijs. Met Surinaamse stakeholders ontwikkelen van een modern, innovatief en interactief curriculum voor alle lagen van ons educatiesysteem Het verder uitbouwen van studiefinanciering Verruimen van het aanbod van beroepsonderwijs Bevorderen en toepassen wetenschap Opleiden van beroepskrachten

16


kwaliteit van het onderwijs structureel te verbeteren.

PRO Suriname DOELSTELLINGEN ONDERWIJS De Surinaamse burgers moeten door het onderwijssysteem worden uitgedaagd hun talenten te ontwikkelen en goede prestaties te leveren. Het benutten van talent is goed voor het individu en goed voor de samenleving. Daarnaast is het van groot belang dat de wettelijke grondslag voor alle onderwijsniveaus in versneld tempo wordt vastgelegd.

DOE heeft de volgende onderwijsdoelen: Reorganiseren van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling Bevorderen van sociaal partnerschap en curriculumontwikkeling Hervormen van het onderwijssysteem Minimaliseren van zittenblijvers en drop-outs Verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in het binnenland Ontwikkelen van een internationaal concurrerende beroepsbevolking Samenstellen van gericht beleid op het ontwikkelen van positieve normen en Uitvoeren van accreditatie Vormen van de samenleving

Reorganisatie van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling Ondanks een verbetering in de macro-economische situatie van ons land blijven de verbeteringen binnen het onderwijs ver achter lopen. Ondanks het bijbouwen van scholen en leslokalen is er nog steeds een structureel tekort aan goede basisvoorzieningen en leermiddelen. Ook aan leerkrachten blijkt een structureel tekort te bestaan. De programma’s van de achter ons liggende vijf jaren zijn niet verder uitgewerkt en half doorgevoerd. Hierdoor blijft de kwaliteit van het onderwijs ernstig

aangetast.

Hetzelfde

geldt

voor

wetenschap

en

volksontwikkeling.

Hervorming van het onderwijs is een absolute beleidsprioriteit. Het ministerie moet daarbij geleid worden door een deskundige minister, terwijl het management van het ministerie versterkt moet worden met technocraten. Verder dient er rationalisatie plaats te vinden van het ministerie op organisatie- en financieel niveau. Het is belangrijk dat het ministerie zich bezighoudt met haar kernactiviteiten. Alle andere 17


waarden

PRO Suriname activiteiten dienen bij de respectieve ministeries ondergebracht te worden. Dit brengt een volledige reorganisatie van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling met zich mee. Hierbij zal ook gelet moeten worden op de juiste deskundige mensen die dit proces kunnen leiden.

Bevordering van Sociaal Partnerschap en Integrale curriculumontwikkeling Gebleken is dat er ook buiten het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling voldoende deskundigheid in de samenleving aanwezig is. De relatie tussen het Openbaar Onderwijs en het Bijzonder Onderwijs moet omgezet worden in een duidelijk partnerschap en moet tevens bij wet geregeld worden. Subsidies aan instellingen dienen te worden verstrekt op basis van werkelijke kosten en moeten in onderling overleg periodiek worden geëvalueerd en vastgesteld. Binnen dit partnerschap dient ook ruimte te zijn om de onderlinge betrokkenheid bij onderwijshervorming en multidisciplinair

team

vernieuwing te bestaande

uit

structureren. onze

eigen

Daarnaast moet een Surinaamse

schrijvers,

een nieuw, modern, innovatief en interactief curriculum ontwikkelen.

Hervorming van het onderwijssysteem Het basis onderwijs dient jonge burgers de gelegenheid te bieden om hun talenten te ontwikkelen. Naast academische vorming zullen de leerlingen ook kennis opdoen in de (technische) beroepsgerichte vakken. Het Basic Education Improvement Project (BEIP) zal uitgebreid worden met laatstgenoemde aspecten en zal de periode beslaan van het huidige basisonderwijs en het onderwijs op juniorenniveau (8 jaren onderbouw en 4 jaren bovenbouw). Aan het eind van deze periode hebben de studenten hun laatste test om aan te tonen dat zij de vereiste kennis bezitten en een interesse assessment om vast te stellen voor welke beroepen de leerlingen belangstelling hebben. Op basis van de eindtoets en de assessment krijgen de studenten advies voor vervolgonderwijs. Dit advies kan zijn onderwijs op academisch niveau of op beroepsgericht niveau.

18


curriculumontwikkelaars en onderwijsgevenden, voor alle lagen van ons onderwijs

PRO Suriname DOE wil naar een flexibele inrichting, zodat voor studenten de mogelijkheid bestaat om van het ene type onderwijs over te stappen op het andere. Het onderwijs van de 21ste eeuw dient ondersteund te worden met de technieken van de tijd. Dit betekent dat wij de toegang tot ICT-onderwijs op alle niveaus moeten garanderen en continueren en dat kinderen al in een vroeg stadium met een smart device overweg moeten kunnen. Het streven is erop gericht dat eind 2016 elk onderwijsinstituut toegang heeft tot het internet en onderwijsprogramma’s dienen daarop afgestemd te zijn. Programma's die werken aan de complete vorming van leerlingen/studenten tot verantwoorde burgers, zoals het Basic Life Skills Programma en het Competentiegericht Onderwijsmodel (CGO) moeten met de meeste spoed en op een juiste wijze worden geïntegreerd. Bij de beoogde onderwijshervorming zal de samenleving er nauw bij betrokken moeten worden. Dit zal inhouden dat leraren, ouderverenigingen en studentenverenigingen alsook de Ngo’s actief betrokken zullen moeten worden bij de discussie en invoering van onderwijsvernieuwing. Bij hervormingen dient de student/leerling en docent/leraar als opleider/coach en mentor wordt ingezet als sleutel in het onderwijsproces. Bij onderwijshervorming zullen de school en de klas tot de focus van het educatief systeem moeten worden gemaakt. Leerkrachten zullen om de drie jaren een training volgen voor her- en omscholing om de nieuwe ontwikkelingen en vragen te kunnen bijbenen. Bijzondere aandacht gaat ook uit naar permanente bijscholing van leraren en docenten. Hiertoe zal de hervorming van de pedagogische instituten en naschoolse trainingen en het IOL verder op een geïntegreerde wijze aangepakt moeten worden.

19


leerling/student centraal te staan. Het is van groot belang dat communicatie tussen

PRO Suriname Terugdringing van de percentages zittenblijvers en drop-outs Het probleem van zittenblijvers zal aangepakt moeten worden door het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs onder meer via bijscholing en training van leerkrachten, verhoging van de kwaliteit en de distributie van leermiddelen en het betrekken van ouders en anderen bij het onderwijs. Het hoge percentage drop-outs dient teruggebracht te worden onder andere door het stimuleren van huiswerk- en studiebegeleiding en het verstrekken van adequate studiefinanciering op secundair niveau. Er zal een betere afstemming moeten zijn tussen de vaardigheden en de opleidingen die de arbeidsmarkt nodig heeft en de kwaliteit van de afgestudeerden. Hiertoe zal de in te stellen Nationale Trainings Autoriteit een belangrijke bijdrage leveren.

Verbetering van de kwaliteit van het onderwijs in het binnenland Het onderwijs in het binnenland is sterk verwaarloosd en er wordt over het algemeen vrijwel alleen lager onderwijs verzorgd. Zowel de kwaliteit van het onderwijs als de onderwijs op verschillende locaties aangeboden te worden. Via afstandsonderwijs kan veel meer gedaan worden om de kwaliteit van leerkrachten te verbeteren en vervolgonderwijs aan te bieden. De school dient in elk dorp tot een sterke actor omgevormd te worden, die ontwikkeling moet bevorderen.

Versterking van het beroepsonderwijs Zoals bij de hervorming al is aangegeven, zal het beroepsonderwijs een andere status krijgen. In plaats van de negatieve selectie zal nu op basis van de interesse van de leerlingen de keuze gemaakt worden tussen beroeps- of academisch onderwijs. Met de hervorming wordt het LBO – niveau samengebracht met het MULO. De verdeling vindt pas aan het eind van de bovenbouw plaats. Het is van groot belang dat praktijkgericht onderwijs, leerwerktrajecten en een pedagogiek (opvoedkunde) en didactiek (overdrachtskunde) voldoen aan de vorming van meer competente leerlingen.

20


materiële voorzieningen moeten verbeterd worden. Daarnaast dient er secundair

PRO Suriname De invoering van Competentiegericht onderwijs (CGO) en de nationale training autoriteit zullen hiertoe een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Ook de aansluiting op het werkveld is een vereiste, waardoor de beroepssector over competente arbeiders zal beschikken.

Stimulering van technologische ontwikkeling en wetenschapsbeoefening Gelet op het internationale karakter van technologische ontwikkelingen en de snel toenemende kennisintensiteit van de samenleving, is de ontwikkeling van wetenschaps- en technologiebeleid zeer nodig.

DOE staat wetenschapsbeleid voor, die kennis en meningsvorming over wetenschappen in Suriname bevordert. Niet zozeer de beschikbaarheid als wel het benutten van technologische kennis is het probleem waar Suriname mee kampt. De technologische vernieuwing heeft een breder draagvlak nodig: onderwijs en scholing spelen hierbij een essentiële rol. lopen, waardoor een versterking van de wisselwerking tussen onderwijs, onderzoeksinstellingen enerzijds en ondernemingen en maatschappelijke groepen anderzijds ontstaat. Wetenschap moet dienstbaar gemaakt worden aan de ontwikkeling van de Surinaamse samenleving, De overheid moet voorwaarden scheppen en in de uitvoering terugtreden. Er dient een Nationale Wetenschappelijke Raad te komen die de regering adviseert en een nationaal beleid formuleert voor hoger onderwijs en onderzoek. Vervolgens zullen er voldoende onderzoeksfondsen beschikbaar gesteld moeten worden voor onderzoek en ontwikkeling. Het opzetten van nieuwe opleidingen voor hoger onderwijs dient beter gecontroleerd te worden en aan strikte voorwaarden te worden gebonden. De universiteit moet een professionele instelling zijn, zonder politieke inmenging, die zich bezighoudt met wetenschapsbeoefening. Hervorming van de universiteit en het wetenschappelijk onderwijs moet verder ter hand genomen worden en beter afgestemd worden op de wetenschapsbehoefte.

21


Bovendien zal het proces van kennisomzetting op korte termijn directer moeten gaan

PRO Suriname Uitvoering van accreditatie Ook accreditatie moet verdere ondersteuning krijgen; voornamelijk door middel van een onafhankelijke accreditatieraad. Hierbij is het bemensen en structureren van het bureau met ter zake deskundig personeel van groot belang. Accreditatie is immers een van de manieren om kwaliteitsborging en verbetering te stimuleren en te handhaven. Structureren en stimuleren van particulier hoger en middelbaarberoepsonderwijs door regelen wetgeving zijn hierbij ook van groot belang.

Vorming van de samenleving Het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling heeft zich in de achter ons liggende decennia voornamelijk gericht op het formele onderwijs. Volksontwikkeling gaat echter verder dan het formele onderwijs. Er heerst een groot verval van normen en waarden en ongepast gedrag wordt steeds meer de norm in de samenleving. Het werken aan de morele versterking van de samenleving. Naast programma’s over normen en waarden komen er ook programma’s op het gebied van het gezin, gezond leven, opvoeden en recreatie. Het ministerie zal rolmodellen identificeren en gebruiken bij de scholing. De DOE partij overweegt zelf om het ministerie van gezin te introduceren in de toekomst. Morele versterking moet er immers voor zorgen dat Suriname en alle Surinamers succesvol worden. Elke vorm van geweld tegen kinderen zal teruggedrongen moeten worden.

22


ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling zal door middel van programma’s

PRO Suriname GRONDGEDACHTE JEUGD ONTWIKKELING Het stimuleren en begeleiden van het natuurlijk proces waardoor jonge Surinamers zich

gedrags-

en

handelingsmogelijkheden

eigen

maken

en

hun

kennis,

bekwaamheden of vaardigheden kunnen vergroten. Hierdoor garanderen wij dat jongeren in hun groei naar volwassenheid keuzes zullen maken die belangrijk zijn voor een gezonde samenleving. Vandaar dat DOE zich wil inzetten om randvoorwaarden te scheppen zodat de jeugd zich in een veilige en stimulerende omgeving kan ontwikkelen tot Surinamers die participeren en zelfwerkzaam zijn.

DOE gaat voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren die actief participeren in het vormgeven aan de eigen identiteit en gebruik maken van de kansen voor zelfontplooiing om ons land succesvol te maken.

SPEERPUNT JEUGDONTWIKKELING

Het optimaliseren van de kindzorg en vroege stimulatie van kinderen. Verbetering van buurt en gemeenschapsontwikkeling Verhoging van sportontwikkeling Verbetering van jeugdbeleid

DOELSTELLINGEN JEUGDONTWIKKELING De vroege en constante vorming van het kind heeft als doel: stabiele Surinamers die actief participeren aan de ontwikkeling van hun omgeving. DOE is er ook van overtuigd dat talenten het beste tot ontwikkeling komen door sport en maatschappelijke vorming in een stimulerende omgeving. Vandaar dat DOE de volgende doelen voor jeugdontwikkeling nastreeft:

23


Binnen het speerpunt Jeugdontwikkeling vallen de volgende sub-speerpunten:

PRO Suriname Verbeterde uitvoering van kindzorg Wij vinden het belangrijk dat zowel binnen als buiten het traditionele gezin, kinderen de mogelijkheid krijgen om zich in een stabiele en veilige omgeving te ontwikkelen. Het Basic life skills curriculum zal hiertoe moeten worden ingezet. DOE heeft daarom een belangrijke bijdrage geleverd bij de totstandkoming van de wet opvang instellingen. Ze zal ook haar bijdrage blijven leveren om te zorgen dat controle op naleving van de wet wordt uitgevoerd. Concreet zal de wet onder andere bijdragen tot versterken van gezinnen en bescherming van kinderen in opvangtehuizen. Verder moet verantwoord ouderschap gestimuleerd worden. In dit kader denken wij bijvoorbeeld aan het stimuleren van de betrokkenheid van vaders bij het gezin

door vaderschapsverlof te implementeren.

Terugdringen van effecten van kindermishandeling en Kindermisbruik

vormen voor de ontwikkeling van het kind en de samenleving. De aanpassing van een belangrijke wetgeving heeft kort geleden plaatsgevonden in de Nationale Assemblee. De strafeisen voor kindermishandeling en -misbruik zijn verhoogd. DOE roept ouders en verzorgers op om een veilige leefomgeving voor kinderen te garanderen. Voorkomen is beter dan genezen. DOE zal zich inzetten voor structurele en betaalbare slachtofferhulp aan kinderen die mishandeling en misbruik hebben ervaren. Hierdoor kan herstel plaatsvinden en kunnen zij ook hun weg vinden in de maatschappij.

Verbetering van buurten gemeenschapsontwikkeling De kwaliteit van het leven wordt mede afgelezen aan woongenot, veiligheid en recreatiemogelijkheden in de eigen omgeving. De overheid heeft de buurtontwikkeling stelselmatig verwaarloosd en dit dient gecorrigeerd te worden. Zelfstandige buurtverenigingen dienen gestimuleerd en gesubsidieerd te worden.

24


Kindermishandeling en -misbruik zijn ernstige zorgpunten die een direct gevaar

PRO Suriname Een goede buurtontwikkeling zal de opbouw van gezonde en goed functionerende gezinnen ten goede komen. Voor elke buurt dient een buurtontwikkelingsplan gemaakt te worden, waarbij bij de uitvoering voorrang zal worden gegeven aan de meest achtergestelde buurten. Dit geldt ook voor rurale gebieden en het binnenland. Als actie zal er een beleid moeten worden gevoerd om de sport- en recreatie-aangelegenheden in omgevingen strak aan te pakken en die welke middels erkende Ngo’s worden beheerd, onder strak overheidstoezicht te stellen.

Verhoging van sport ontwikkeling Suriname heeft veel talent op sportgebied, maar vanwege gebrek aan faciliteiten, goed geschoolde trainers, sterke bonden en schoolcompetities, wordt talent vaak niet dan wel te laat ontdekt. Het buurtwerk zal geïntegreerd moeten worden met een gedegen jeugd- en sportbeleid, zodat jongeren voldoende mogelijkheden tot stadium kan ontplooien. De sportverenigingen en bonden dienen beter ondersteund te worden en hetzelfde geldt voor toptalent. Er moet in sport geïnvesteerd worden en harde eisen moeten aan onze sporters worden gesteld. De atletieksport heeft een echte tartaanbaan nodig en de overheid moet daarvoor zorgdragen. Noodzakelijk

zijn

moderniseren,

opzetten

en

onderhouden

van

openbare

sportvelden, waarbij het beheer in partnerschap met particulieren moet worden uitgeoefend. Verder heeft de zwemsport nog een 50m baan nodig die aan alle internationale eisen voldoet.

Hervorming van het ministerie van Sport & Jeugdzaken Het Ministerie van Sport- en Jeugdzaken moet niet gezien worden als een overheidsinstituut om slechts een politieke partij te faciliteren, maar het moet het centrum worden waar gewerkt wordt om de nationale eenheid en trots te versterken. 25


ontwikkeling in de eigen buurt hebben, terwijl sporttalent zich reeds in een vroeg

PRO Suriname DOE pleit ervoor dat het totale beleid van Sport- en Jeugdzaken structureel wordt omgegooid. Er dient duidelijk vanaf de basisschool te worden samengewerkt met het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling. Sporttechnici moeten beter vergoed worden. Sporters die edelmetaal voor Suriname binnenhalen moeten beter en structureel gewaardeerd worden; geen incidentisme. De verhouding technische vakken, gymnastiek(sport) en muziek moeten beter gebalanceerd worden. Er moet een onlosmakelijk platform worden gecreëerd waar alle schakels of stakeholders w.o. ook de ouders in vertegenwoordigd zijn. DOE pleit voor het stellen van targets waar het beleid zich op richt. Concreet moet worden aangegeven op welke onderdelen Suriname in 2020/2024 goud wil halen tijdens de Olympische Spelen. DOE pleit verder dat voldoende tijd, menskracht en kapitaal geïnvesteerd moeten worden, met als doel het behalen van internationale erkenning door sportprestaties. Gymnastiek (sport) moet in het onderwijs een hoofdvak worden en de scholen moeten een kweekvijver zijn om talent in geheel Suriname te traceren en om deze via worden om talent continu te begeleiden. Talent dat in Suriname zijn top bereikt moet veel sneller via een transparant, gestructureerd systeem naar het buitenland worden gestuurd om zich daar verder te ontwikkelen.

Verbetering van jeugdbeleid Suriname heeft zich gecommitteerd aan de MDG’s (Millennium Development Goals). Helaas is het huidige jeugdbeleid gefragmenteerd over diverse ministeries die onderling te weinig communiceren. Het is belangrijk dat er samenhang komt in de ontwikkeling en de uitvoering van het jeugdbeleid. De coördinatie en de verantwoordelijkheid blijven natuurlijk bij het Ministerie voor Sport en Jeugdzaken. Om succesvol beleid te maken is het belangrijk om alle relevante actoren te identificeren en erbij te betrekken. Hiertoe moeten jongerenparticipatie en instituten uit de partijpolitieke sfeer gehaald worden en moet deelname vanuit de maatschappelijke betrokkenheid gestimuleerd worden.

26


sportverenigingen tot bloei te laten komen. Ook moeten er sportinternaten opgezet

Veiligheid


PRO Suriname

27

PRO Suriname GRONDGEDACHTE VEILIGHEID Voor DOE staat centraal het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid voor de gehele samenleving en op het totale grondgebied van Suriname.

DOE wil zich inzetten voor een samenleving waar het veilig toeven is voor een ieder en waarin een ieder dezelfde rechten en plichten heeft.

SPEERPUNT VEILIGHEID Binnen het speerpunt Veiligheid vallen de volgende sub-speerpunten: Waarborging en handhaving nationale soevereiniteit Rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding

DOELSTELLINGEN VEILIGHEID Bij het waarborgen van de veiligheid staat het voorkomen van potentiële oorzaken van onveiligheid en het aanwezig zijn van beschermende maatregelen tegen deze potentiële oorzaken centraal. Veiligheid kan zowel daadwerkelijk zijn (te bewijzen door statistieken, bijvoorbeeld vermindering van het aantal inbraken in een bepaalde periode), als een perceptie of gevoel.

DOE wil zich inzetten voor het vergroten van zowel de daadwerkelijke als het gevoel van veiligheid in Suriname. Vandaar dat DOE de volgende doelen voor jeugdontwikkeling nastreeft: Beschermen van de soevereiniteit van het grondgebied van Suriname Actualiseren van een nationaal veiligheids- en anti-criminaliteitsplan Verder versterken van de rechterlijke macht Indammen van nieuwe vormen van criminaliteit Terugdringen van milieucriminaliteit 28


Waarborging openbare – en verkeersveiligheid

PRO Suriname Beschermen van de soevereiniteit van het Surinaamse grondgebied Dit omvat niet alleen het bewaken en beschermen van de nationale grenzen door militairen, maar omvat ook het bewaken van de locaties van binnenkomst zoals grensposten en havens. In dit opzicht staat DOE twee zaken voor nl: Een spoedige diplomatieke oplossing voor onze grensgeschillen met zowel Frans – Guyana als Guyana. De strategie van verzwijgen en doen alsof heeft getoond dat wij erg zwak overkomen en dreigen delen van ons grondgebied te verliezen. Het versterken van douane, militaire en politie-eenheden en nationale hulpdiensten voor de bescherming van de samenleving tegen smokkel, ongewenste gasten, drugs, criminaliteit en het binnenlaten van ernstige infectieziekten. Hierbij moet ook gewerkt worden aan het verhogen van de

Actualiseren van een nationaal veiligheids- en anti-criminaliteitsplan Dit plan zal zich hoofdzakelijk moeten richten op de beschermende maatregelen tegen potentiële oorzaken van onveiligheid. Dit houdt in dat zowel preventief als reactief de bronnen van criminaliteit moeten worden aangepakt. Hierbij is het van groot belang dat dit plan periodiek geëvalueerd en bijgesteld wordt, omdat criminaliteit steeds in ontwikkeling is. DOE heeft al in 2004 een uitgebreid ACP (Anti Criminaliteits Plan) aan de samenleving aangeboden dat nog steeds actueel is. Het ACP gaat uit van drie strategieën om criminaliteit te bestrijden: Preventie: primair voorkomen dat jongeren het criminele pad opgaan, maar daarnaast ook werken aan een veilige fysieke omgeving, opvoeren van de individuele beveiliging, het versterken van de buurtorganisaties en het bevorderen van de buurtwacht. In totaal zijn er 33 preventieve maatregelen in het plan opgenomen, waaronder het aanpakken van spijbelaars, meer voorlichting, nauwere

29


integriteit en de weerbaarheid van deze diensten.

PRO Suriname samenwerking tussen politie en school, meer betrokkenheid van ouders bij de school, het versterken van gezinnen, en dergelijke. Misdaadbestrijding: Pakkans van criminelen vergroten. Op dit stuk zijn 20 maatregelen opgenomen in het ACP welke betrekking hebben op de Alarmcentrale en betere coördinatie van de bestrijding, meer surveillance en wapencontrole, beginnen met crime stoppers activiteiten, en het aanpakken van kleine criminaliteit en zwervers. Resocialisatie: Het percentage recidivisten verlagen. Eenmaal gepakt moeten de criminelen niet alleen gestraft worden, maar moet ook de kans verhoogd worden dat ze na vrijlating stoppen met de criminaliteit. Ze moeten in de gevangenis betere burgers worden in plaats van betere criminelen. Er worden in het ACP 30 maatregelen voorgesteld die te maken hebben met een betere structurering van het insluitbeleid, het geven van alternatieve straffen vooral voor kleine vergrijpen en aan personen

die

voor

het

eerst

een

feit

hebben

gepleegd

en

een

goed

Van belang zijn het actualiseren en het uitbreiden van dit plan, om adequaat in te spelen op ontwikkelingen binnen het criminele circuit en de opkomst van nieuwe soorten criminaliteit.

Versterken van de rechterlijke macht Het wegwerken van het structureel tekort aan rechters, griffiers en deurwaarders belangrijke pijlers van de rechterlijke macht - zal een positieve werking hebben op het rechtsgevoel van de burger. Vandaar dat DOE zich zal inzetten voor het actualiseren en structureren van de diverse opleidingen voor rechters, griffiers en deurwaarders. DOE zal ook de initiatieven ter instelling van een constitutioneel hof als hoogste beroepsinstantie actief ondersteunen daar dit orgaan cruciaal is voor het waarborgen van het rechtsgevoel van de burger.

30


resocialisatieprogramma in de gevangenissen.

PRO Suriname Indammen van nieuwe vormen van criminaliteit Nieuwe trends in transnationale criminaliteit, terrorisme en computercriminaliteit zijn enkele vormen van onveiligheid die snelle ontwikkelingen doormaken. In de meeste gevallen worden vernuftige methoden ingezet om snode daden te plegen en ernstig leed te bezorgen aan slachtoffers. Om adequaat hierop in te spelen stelt DOE voor om onze inlichtingen en justitiële diensten de juiste capaciteitsversterking te geven waardoor ze tijdig kunnen inspelen op nieuwe criminele trends. Daarnaast moet er via het ministerie van Justitie en Politie tijdig wetgeving of aanpassing van bestaande wetgeving naar het parlement gestuurd worden, voor aanname van nieuwe wetten of aanpassing van bestaande wetten. Dit eist een assertieve houding en een nauwe samenwerking tussen de uitvoerende en wetgevende macht.

Terugdringen van milieucriminaliteit

het voortbestaan van het land. Vandaar dat wij milieuvervuiling officieel tot een vorm van criminaliteit verklaren. Zowel bedrijven als burgers moeten door boetes en taakstraffen ontmoedigd worden om zich schuldig te maken aan het vervuilen van het milieu of de woonomgeving. Ook het herzien van de Hinderwet en de toepassing daarvan voor het waarborgen van het woongenot behoren tot de prioriteitsgebieden van DOE in de komende periode.

31


Onze natuurlijke hulpbronnen en het welzijn van de samenleving zijn essentieel voor


PRO Suriname

Economie

32

PRO Suriname GRONDGEDACHTE ECONOMIE Suriname is het 17de rijkste land ter wereld op basis van de beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen en heeft een verdiencapaciteit welke sterk afhankelijk is van vooral het ontginnen van mineralen en niet hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen. Deze afhankelijkheid zorgt voor economische spanningen omdat de prijzen van deze hulpbronnen vaker sterk fluctueren. Doordat wij verder ook een zwakke productiebasis hebben en een import-georiënteerd land zijn, ontstaan problemen als bijvoorbeeld inflatie en wisselkoersschommelingen en er treedt een spanning in overheidsfinanciën op. Als de structuur van onze economie ongewijzigd blijft, zal deze trend zich herhalen ongeacht de kundigheid en deskundigheid van de monetaire instituten die moeten waken over de Surinaamse economie.

DOE gaat voor een betere ordening van de economie waarbij wij ons niet alleen richten op het ontginnen van mineralen voor het ontwikkelen van ons land, maar ons actief inzetten om onze verdiencapaciteit te vergroten met Welke richting Suriname ook kiest voor het uitzetten van het pad van economische ontwikkeling, wij dienen te beseffen dat de rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen met zich meebrengt dat wij goed voor ons milieu zorgen. Vandaar dat DOE pleit voor

het aanscherpen van milieuregelgeving en -beleid en het verhogen van de inzet op de naleving hiervan.

SPEERPUNT ECONOMIE Binnen het speerpunt Economie vallen de volgende sub-speerpunten: Het initiëren van een nationaal dialoog ter formulering van een nationale ontwikkelingsstrategie voor onze hernieuwbare en niet hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen Het wijzigen van de structuur van de economie Het actief investeren in de niet-minerale sectoren Het hervormen van het belastingsysteem Het herstructureren van de sector overheid 33


behulp van andere sectoren.

PRO Suriname Het opzetten van een welvaartfonds

DOELSTELLINGEN ECONOMIE DOE pleit voor een wijziging van de economie in die zin dat beleid zich gaat richten op het vergroten van onze productiecapaciteit en het economisch weerbaar maken van de bevolking, zodat zij voor zichzelf kan zorgen en dat wij als land onze concurrentiepositie verbeteren. Dit betekent dat wij niet alleen op korte termijn moeten denken, maar ook op lange termijn. De focus moet hierbij liggen op het actief investeren in nieuwe sectoren en industrieën, waarbij eventuele overschotten uit de ontginning van mineralen deels naar deze nieuwe sectoren gekanaliseerd kunnen worden.

Wij moeten samen meer gaan verdienen door niet-minerale sectoren verder te ontwikkelen. DOE heeft de volgende doelen voor de economie: Suriname Hervormen van de publieke sector (Overheid) Hervormen en verzelfstandiging van het belastingsysteem Hervormen en versterken van de financiële instituten Stimuleren van het klein- en middenbedrijf

Samenstelling van een meerjarig strategisch ontwikkelingsplan voor Suriname Hoe gaan wij als Surinamers, op basis van onze potentie, invulling geven aan onze toekomst en de toekomst van ons nageslacht? Volgens DOE is dit de eerste vraag welke beantwoord dient te worden bij de aanvang van een nieuwe regeringstermijn in 2015. Hiertoe moet er een commissie van deskundigen vanuit alle geledingen, disciplines en politieke partijen gevormd worden door de vice-president van de Republiek Suriname, die binnen 1 jaar na

34


Samenstellen van een meerjarig strategisch ontwikkelingsplan voor

PRO Suriname instelling samen met de Stichting Planbureau Suriname een meerjarig strategisch plan produceert waarin antwoord gegeven wordt op deze vraag. Volgens de Planwet (GB 1973 no. 89) is de Stichting Planbureau Suriname (SPS) onder meer belast met voorbereiden en opstellen van nationale en regionale ontwikkelingsprogramma’s en daarbij behorende ontwikkelingsplannen. Ook heeft volgens genoemde wet de SPS de taak te waken voor de vereiste coördinatie bij de totstandkoming, uitvoering, evaluatie en herziening van de programma’s en plannen.

Hervorming van het belastingsysteem Samen verdienen en samen bijdragen aan de staatskas is een gezonde manier voor het binnenhalen van middelen ter dekking van de overheidsuitgaven. DOE is voorstaander van een progressief belastingstelsel waarbij voor zowel bedrijven als individuen geldt dat het gemiddelde belastingtarief hoger wordt naarmate het inkomen stijgt. Echter zijn transparantie van de economie en een goed functionerende belastingdienst belangrijke vereisten voor het succes van een

Als acute maatregelen denken wij aan de volgende zaken: Wijzigen van de wet omzetbelasting waarbij de registratieplicht wederom een wettelijk vereiste wordt. Door voorlichting en actief veldwerk de informele sector in kaart brengen, ondersteunen en wijzen op hun plicht om bij te dragen aan het vergroten van de verdiencapaciteit van Suriname. Bewerkstelligen van capaciteitsversterking en maatregelen ter vergroting van de integriteit van onze belastingdiensten

Hervorming en versterking van de financiële instituten Het bankwezen vervult een belangrijke schakelfunctie binnen het economische leven en draagt door financieringsmodaliteiten een steentje bij aan de realisatie van productie-initiatieven. Beschikbaarheid en toegankelijkheid van kapitaal is cruciaal voor het vergroten van de productiecapaciteit van het land. Echter merken wij dat vanwege de structuur van ons financieel stelsel, de toegankelijkheid tot kapitaal bij 35


progressief stelsel.

PRO Suriname vooral de algemene banken niet optimaal is. Hierdoor kunnen levensvatbare productie-initiatieven zonder onderpand of garantstelling vaker niet gerealiseerd worden.

DOE pleit voor het hervormen van het financiële stelsel, waarbij er een duidelijke scheiding komt in de ontwikkelings- en commerciële rollen. Vandaar dat wij pleiten voor het opzetten van één staatsbank met een duidelijke ontwikkelingstaak gericht op het beheren van garantiefondsen, het uitzetten van goedkope kredieten en hypotheken, het ondersteunen van kleine ondernemers en het uitzetten van risicokapitaal. Hierdoor kunnen de algemene banken zich richten op de reguliere commerciële financiële diensten.

Hervorming van de sector overheid De sector overheid is meer dan alleen de ministeries en de ambtenaren. Het omvat ook parastatalen en stichtingen die een ontwikkelingsfunctie vervullen. In een kleine taak voor het garanderen van welzijn en het scheppen van werkgelegenheid. Hoewel de discussie meer neigt naar een faciliterende rol, komt de overheid er niet onderuit om ook richting te geven aan de ontwikkeling van werkgelegenheid. Hier liggen volgens DOE de kansen voor de overheid om door regelgeving en initiatieven richting te geven aan de creatie van duurzame banen voor haar burgers, waardoor ook de economische weerbaarheid van de burger verhoogd wordt. Door deze aanpak zal het werkloosheidscijfer, welk nu rond de 13 % hangt, binnen korte termijn teruggebracht kunnen worden.

Stimulering van kleine en middelgrote bedrijven Ons land heeft vele productiemogelijkheden en deze dienen gestimuleerd te worden, terwijl het Surinaamse product beter gewaardeerd moet worden. Daarbij dienen lokale kleine en middelgrote bedrijven bijzondere aandacht te krijgen, vanwege de werkgelegenheid die deze kunnen bieden. Voor lokale ondernemers en m.n. startende ondernemers dienen meer faciliteiten beschikbaar te zijn, zoals goedkoop investeringskapitaal, kredietgaranties, meer trainingsmogelijkheden, technologische

36


open economie van een land in ontwikkeling, vervult de overheid een belangrijke

PRO Suriname ondersteuning en dergelijke. Ook moet de fiscale druk verlaagd worden, zodat bedrijven meer gaan (her)investeren. Hier is vooral een voorname rol weggelegd voor de staatsbank die eerder aan de orde kwam. Daarnaast moet de Kamer van Koophandel en Fabrieken een voorname rol vervullen in het begeleiden en monitoren van deze kleine en middelgrote ondernemingen. Ook samenwerkingsverbanden binnen sectoren en tussen sectoren onderling en samenwerkingen met buitenlandse bedrijven dienen gestimuleerd te worden.

DOE is zich ervan bewust dat het ontwikkelen van sectoren zoals Toerisme, Horeca en de agrosector het beste gerealiseerd kan worden via de kleine en middelgrote bedrijven en zal zich actief inzetten voor het stimuleren hiervan. Hierbij moet ook aandacht besteed worden aan het ontwikkelen van ontplooiingskansen voor mensen met een beperking. Het stimuleren van

bedrijven voor het in dienst nemen van mensen met een beperking middels een bedrijven incentive plan behoort tot de prioriteiten van DOE.

de beschikbare potentie extra stimulans krijgen.

Verhoging van toerisme Het is al bekend dat toerisme een enorme groeipotentie heeft. Als gekeken wordt naar andere landen waarvan enkelen in onze regio, blijkt duidelijk dat toerisme bij goed bestuur en een planmatige aanpak een enorme bijdrage kan leveren aan het nationaal inkomen. Toerisme zal met gemak kunnen concurreren met de traditionele sectoren zoals mijnbouw. Om de toerismesector in Suriname verder te laten groeien, zijn bepaalde randvoorwaarden nodig: Allereerst een duidelijk lange termijn beleidsplan. Dit plan zal voor tenminste 10 jaren moeten gelden, maar kan ook voor 20 jaren uitgezet worden. In dit plan zullen alle relevante zaken zoals wet- en regelgeving, ontwikkeling van human capital, natuur en milieu en financieringsmodellen worden vastgelegd.

37


De sectoren toerisme en de agro-industrie zullen vanwege beperkte ontplooiing van

PRO Suriname Essentieel is dat er over voornoemd plan consensus is tussen actoren zoals: politieke partijen, bedrijfsleven, consumenten, alsook andere maatschappelijke groepen.

Bij beleidsplannen is er vaak veel discussie over de financiering. Als uitgangspunt kan genomen worden dat de bemoeienis van de overheid vnl. ordenend/regulerend en ondersteunend moet zijn aan de sector. Dit betekent dat er door en vanuit de sector zelf altijd wel bepaalde investeringen gepleegd moeten worden. De kosten van de overheid zitten onder andere in het regulerend orgaan (toerisme autoriteit), het stimuleren van ondernemerschap en investeringen in alle niveaus van onderwijs t.b.v. het toerisme. Als gekeken wordt naar de zaken waarvan redelijkerwijs verwacht mag worden dat die door de overheid worden gedaan, zijn er verschillende modellen om te komen tot financiering, waarbij discipline vanuit de overheid essentieel is: Alle toerisme-gerelateerde bedrijven dienen belasting te betalen. De overheid Aangezien de sector via belastingen bijdraagt aan de overheidsinkomsten, zou de overheid een vooraf gedefinieerd deel kunnen inzetten voor verdere ontwikkeling van de sector. Als tweede bestaat de mogelijkheid om een speciale heffing in te voeren welke de toerist betaalt. Hiervoor bestaan verschillende modellen. Gesuggereerd kan worden om deze speciale heffing te incorporeren in de prijs voor een visum/toeristenkaart. Een ander model is om het samen te innen met de luchtvaartbelasting. Ook het heffen van een zogenaamde “bedtax” door accommodatie verschaffers is een optie. In het overleg om de eerdergenoemde consensus te bereiken kunnen alle voor- en nadelen van de diverse opties bekeken worden. Om te voorkomen dat de voor toerisme bedoelde gelden oneigenlijk gebruikt worden, is het raadzaam dat deze vanuit de “collection agency” rechtsreeks ter beschikking komen van de uitvoerende organen.

38


moet hierbij garanderen dat de inkomsten in de staatskas terecht komen.

PRO Suriname Het meest besproken en een goed voorbeeld van onze concurrenten in de regio is het installeren van een “Tourism Board”, een instituut dat op transparante wijze de sector ordent. Hierbij kunnen we denken aan:

Lobby voor voldoende wetgeving ter bescherming van milieu, ondernemers/werknemers en consumenten, Uitvoeren van promotiecampagnes ten behoeve van Suriname als toeristische bestemming, Ontwikkelen van een coherent beleid over scholing, vooral in het middelbaar beroepsonderwijs, in samenwerking met de diverse opleidingsinstituten die hiermee bezig zijn, Het zorgdragen voor een goede spreiding van de markt, waarbij er gekeken wordt naar het creëren van comparatief voordeel. Districten kunnen zo mee profiteren van een groei van inkomend toerisme, Het beheren van de (elektronische) promotiekanalen om Suriname op de reisgidsen, Het benutten van de geïnde belastinggelden volgens een vooraf vastgesteld plan en, Als allerbelangrijkst het bewaken van het toerisme groeiplan in Suriname voor de komende 20 jaar.

Het bestuur van een dergelijk instituut zou voornamelijk ingevuld moet worden op basis van profielen die vooraf zijn vastgesteld. Vanuit een databank van gekwalificeerde personen kan bij werving en selectie geput worden. Met een integraal beleid wordt de groei van de toerismesector in Suriname gestimuleerd en zal de gemeenschap vruchten kunnen plukken op het gebied van inkomsten, werkgelegenheid en ontwikkeling van districten en personen.

39


internationale markt bekendheid te geven, zoals websites, TV spots,

PRO Suriname Verbetering van de agrarische sector Landbouw, tuinbouw, veeteelt, bosbouw en visserij zijn vanwege de beschikbaarheid van respectievelijk grond, schoon water, tropisch bos en visgronden potentiële bronnen van ontwikkeling van de Surinaamse economie en de garantie voor voedselzekerheid in ons land. Daarnaast is er zowel regionaal als internationaal een grote vraag naar groente en fruit en vooral drinkwater.

Doe pleit voor het ontwikkelen van de agrarische sector met een nadrukkelijk ecologisch oogmerk. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek in Suriname (CELOS), voor het ontwikkelen van de standaarden en de kwaliteit van het “MADE IN SURINAME” agrarische productenmerk. Voor verdere stimulans van deze sector zijn de volgende maatregelen nodig:

voor agrarische productie Het beschermen van de lokale productie door het herzien van importtarieven binnen de mogelijkheden die door de WTO geboden worden. Het structureel inzetten van donormiddelen of middelen uit spaar- en welvaartsfondsen voor het ontwikkelen van initiatieven in de agrarische sector.

40


Het investeren in de infrastructuur en het openleggen van nieuwe gebieden

PRO Suriname. Inhoudsopgave. DOE Verkiezingsprogramma

Recommend Documents