Print!
Jaargang 2, nummer 1 Januari 2011
In dit nummer o.a.: Tjitse Koster Belichtingen mengen Carl De Keyzer
Colofon
Inhoud Redactioneel ......................................................................................................................... 3
Print! is het clubblad van fotoclub Zone V. Het blad verschijnt ca. 5 maal per jaar en wordt uitsluitend elektronisch verstuurd aan leden, donateurs en adverteerders.
Van het bestuur ....................................................................................................................... 3 Aankondiging Nieuwjaarsborrel ................................................................................................. 3
Opgericht op 2 september 2009
Profiel: Tjitse Koster .............................................................................................................. 4
Website: www.zonev.nl
Scott Kelby Photowalk 2010 ....................................................................................................... 6 Fotograaf in beeld: Carl De Keyzer .............................................................................................. 8
Redactie
Fotografie als taal .................................................................................................................... 9
Frank Hoogeboom Machteld van der Pijll Jeroen Roetert
Tips van Zone V-ers ................................................................................................................... 9 Column: Inspiratie ................................................................................................................. 10
Bestuur Voorzitter (
[email protected]) Esther de Kreek
Techniek: Belichtingen mengen ................................................................................................. 11 Agenda ................................................................................................................................ 13 Exposities ............................................................................................................................. 13
Secretaris (
[email protected]) Moniek Morelisse Penningmeester (
[email protected]) Matthijs van Renselaar Het volgende nummer van Print! verschijnt in maart 2011. Stuur uw kopij (bij voorkeur in MS Wordformaat) vóór 21 februari 2011 naar
[email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te korten of helemaal niet te plaatsen.
Alle foto’s in deze uitgave blijven eigendom van de fotograaf. Foto voorpagina: “Gebouw Belastingdienst, Almere”, van Frank Hoogeboom. 2
Redactioneel Welkom in de vierde Print!. Het eerste nummer van dit seizoen. Helaas heb je er iets langer op moeten wachten dan gepland, maar hier ligt het clubblad dan toch op je digitale deurmat. Hopelijk bieden we je een interessante mix van nieuws, wetenswaardigheden en tips. We vroegen Zone V’ers naar hun favoriete website, leggen uit hoe je van een saai belichte plaat wat moois kan maken en laten weer een lid aan het woord over zijn drijfveren bij het fotograferen. Meer dan vorig jaar zullen we jullie vragen om input te leveren. Print! is een blad vóór en dóór Zone V’ers. We willen er naar streven om van elk clubuitje een verslag te plaatsen, natuurlijk geïllustreerd met het resultaat van dit uitstapje. Ook willen we gebruik maken van alle fotografie-kennis die er bij de leden aanwezig is, zodat we een aantal van de doelen van een fotoclub nog beter waar kunnen maken: elkaar inspireren en van elkaar leren. Dus wie weet ontvang je binnenkort wel een mailtje waarin we jouw vragen om een bijdrage. En mocht je zelf een idee hebben voor een artikel, zelf een verslag willen schrijven over een clubuitje, heb je een mooie foto die je wilt laten zien, of mocht je anderszins willen bijdragen aan de nieuwe editie van óns clubblad, dan horen we dat graag op
[email protected] Veel leesplezier!
Van het bestuur
een paar maanden bezig met het tweede jaar van Zone V. De eerste activiteiten hebben al plaatsgevonden: de Soesterduinen foto-shoot, welke een groot succes was ondanks de kou. Mich Buschman als gastspreker waarbij de strobist-fotografie ons het meeste aansprak. Het clubuitje op het skatepark trok helaas maar weinig leden. Dit zal mede te maken hebben gehad dat het weer niet zo meewerkte. Maar ook in de toekomst liggen nog aantal hele leuke clubuitjes. Wij hopen dat jullie weer volop zullen deelnemen aan de uitjes. Wat is er veranderd dit jaar? We hebben in het ICOON een mooie locatie voor onze clubavonden gevonden. Ook zijn wij dit jaar een samenwerking met Scholen in de Kunst aangegaan. Alle leden hebben vanuit de club de mogelijkheid om een workshop te volgen, de club geeft hier een bijdrage aan. De eerste workshop is al van start gegaan. Naast de cursussen zullen wij aan het einde van het seizoen een tentoonstelling organiseren in het ICOON. Later in het seizoen meer hierover. Binnen het bestuur heeft ook een wisseling plaatsgevonden. Ingrid heeft afscheid genomen als secretaris. Dit vinden wij heel erg jammer maar uiteraard accepteren wij haar keuze hierin. Wij bedanken haar heel erg voor de afgelopen anderhalf jaar waarin zij secretaristaken heeft waargenomen. Wij zijn verheugd dat Moniek Morelisse haar taken over neemt. De overdracht heeft inmiddels plaatsgevonden en Moniek is aangesteld als secretaris. Wij wensen Moniek heel veel succes in haar bestuursfunctie. We zijn weer gestart met Vathorst in Beeld en het eerste thema ‘Herfst’ staat inmiddels al in de krant. Het volgend thema zal spoedig volgen en we hopen dat iedereen, ondanks het slechte weer, lekker op pad gaat om Vathorst te laten zien hoe enthousiast wij bezig zijn met fotografie.
Beste leden, Voor jullie ligt de allereerste Print! van het nieuwe seizoen. Uiteraard hoort hier het welbekende stukje van de voorzitter bij. Na een zeer succesvol eerste jaar zijn we nu al-weer
We zien dat het forum meer gebruikt gaat worden. Dat is goed, want hierop kunnen we elkaar informeren over clubuitjes, mooie tentoonstellingen, aanbiedingen en andere zaken. Mensen: lees het forum en blijf reageren elkaar!
Kortom, de club is volop in beweging en dat doet ons goed. Het wordt een leuke, gezellige maar ook leerzame club en we hopen hier nog lang mee door te kunnen gaan. Bedankt! Het bestuur Zone V
ZONE V NIEUWJAARSBORREL
Deze zal 5 januari worden gehouden in De Boengerd van 20.00 tot 22.00 uur. We gaan deze avond een wedstrijd “mooiste foto” uitroepen! Een onafhankelijke jury zal de 3 mooiste foto’s uitkiezen. Naast dit altijd weer spannende moment is er ook ruimte voor ontspanning en willen we jullie vragen om eigen werk in de vorm van foto’s/boekjes etc. etc. mee te nemen, die we op een speciaal daarvoor ingerichte tafel zullen etaleren, zodat iedereen hier op kan inzoomen. Wij wensen jullie alvast fijne feestdagen en hopen dat we elkaar 5 januari weer treffen om te klinken op een inspirerend NIEUWJAAR! Tot Kiek! Het bestuur Zone V
3
Profiel:
Tjitse Koster door Machteld van der Pijll Drie nieuwe leden heeft Zone V dit seizoen. Een van hen is Tjitse. Zone V stelde hem een aantal vragen over het hoe en waarom van zijn hobby. Zijn antwoorden worden geпllustreerd met een aantal fotoDrie nieuwe leden heeft Zone V dit seizoen. Een van hen is Tjitse. Zone V stelde hem een aantal vragen over het hoe en waarom van zijn hobby. Zijn antwoorden worden geïllustreerd met een aantal foto’s van zijn hand. Wanneer ben je met fotograferen begonnen? Ik heb eind 2006 mijn eerste spiegelreflexcamera gekocht. Door mijn werk destijds, waarbij ik regelmatig foto’s moest maken van diverse bouwwerkzaamheden, merkte ik dat ik geïnteresseerd raakte in fotografie. Ik begon daarnaast ook meer oog te krijgen voor de natuur. Na een tijdje wikken en wegen en het lezen van diverse fotobladen heb ik uiteindelijk besloten om er een hobby van te maken.
kijken, waardoor ik bepaalde foto’s die ik eerst niet interessant zou vinden, ineens veel mooier ging vinden en vice versa.
Heb je een opleiding of cursus gevolgd? Ik heb een basiscursus gevolgd om te leren met een spiegelreflexcamera om te gaan en de basistechnieken onder de knie te krijgen. Daarna heb ik een vervolgcursus en enkele workshops gevolgd. Tijdens die workshops heb ik geleerd om met een andere blik naar foto’s te
Welke apparatuur gebruik je? Ik heb de volgende apparatuur: - Canon 400D met battery grip - Canon EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USM - Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 kitlens - Sigma AF 24-70mm f/2.8 EX DG - Canon EF 70-300mm f/4-5.6 USM IS - Canon EF 50mm f/1.8 II - Canon Speedlite 580EX II flitser - Statief
Door wat of wie laat je je inspireren? Beetje voor de hand liggend denk ik, maar ik laat me vooral inspireren door andere fotografen. Ik zoek naar stijlen en beelden die ik mooi vind en probeer soortgelijke foto’s te maken. Dat lukt helaas niet altijd.
Als ik op pad ga, neem ik in ieder geval de 10-22 en de 24-70 mee en afhankelijk van het doel m’n statief, de 70-300 en de flitser. De 10-22 is veruit m’n meest gebruikte lens.
Als wat voor fotograaf typeer jij jezelf? Ik zou mezelf geen technische fotograaf willen noemen. Ik weet hoe alles werkt, maar ik fotografeer meestal op de half-automaat (diafragmavoorkeuze). Ik probeer uiteraard wel te letten op zaken als standpunt, compositie, perspectieven, etcetera, maar ik ben geen uren bezig met het plannen van de perfecte foto.
Waarom heb je je aangesloten bij ZoneV? Ik heb me aangesloten bij ZoneV omdat ik een fotoclub zocht in de buurt. Ik heb de stimulans van andere fotografen nodig voor inspiratie en om te blijven fotograferen.
Welk soort fotografie spreekt je het meest aan? Ik vind straat-/stadfotografie erg boeiend. Het leven op straat, maar bijvoorbeeld ook sfeervolle steegjes of stadsgezichten spreken mij enorm aan. Daarnaast ben ik ook vaak in de natuur te vinden voor landschapsfoto’s.
4
In wat voor omstandigheden fotografeer je vooral? Op vakantie schiet ik vaak een paar geheugenkaartjes vol, maar de meeste foto’s maak ik als ik een dagje op stap ga naar een stad of een natuurgebied. Waarin zou je je nog willen ontwikkelen of welke kant wil je graag uit met jouw fotografie? Ik zou graag wat meer seriematig aan de slag gaan, maar ik neem hier nog niet genoeg de tijd voor. Heb je nog tips voor collega-zone V’ers? Mijn beste tip zou zijn: Investeer in goede lenzen in plaats van een betere camera. De kwaliteit van de lens bepaalt voor het grootste deel de kwaliteit van de foto (naast de fotograaf zelf natuurlijk).
NIEUWE PENNINGMEESTER GEZOCHT! Beste Leden, Matthijs heeft nu bijna 2 zittingsjaren als bestuurslid erop zitten en wil met ingang van het nieuwe seizoen stoppen met zijn bestuursfunctie als penningmeester. Dat betekent dat wij naarstig op zoek zijn naar vervanging. Liefst per direct om in te werken maar in ieder geval per juni volgend jaar. De taken van de penningmeester zijn onder andere een begroting maken, de kosten bijhouden, een paar keer per jaar een bestuursvergadering, facturen maken en uitsturen aan het begin van het seizoen en declaraties uitbetalen. Je hoeft niet een accountant te zijn voor deze functie maar een beetje handigheid met pc, internetbankieren is wel handig. Je kunt je aanmelden bij:
[email protected] voor een oriënterend gesprek met Matthijs en voor de inhoud van de functie. Wij hopen dat er iemand is die zich voor deze functie wil aanmelden! ...want een club zonder penningmeester is als een kerst zonder boom ;) Het bestuur Zone V
5
Scott Kelby Photowalk 2010 door Frank Hoogeboom
Scott Kelby is een Amerikaanse fotograaf die vooral bekend is vanwege zijn boeken over Photoshop en Lightroom. Een paar jaar geleden ontstond bij hem het idee om (amateur)fotografen over de gehele wereld hun omgeving te laten vastleggen en te delen met de rest van de wereld. Als leuk detail werd bepaald dat de betreffende foto’s allemaal op dezelfde dag moesten zijn genomen. De Scott Kelby Photowalk was geboren! Om e.e.a. praktisch uitvoerbaar te houden konden ‘walk leaders’ zelf een photowalk in een bepaalde plaats initiëren en deze aanmelden bij de organisatie. Per ‘walk’ kunnen maximaal 50 fotografen deelnemen, vandaar dat er soms meerdere photowalks per stad gehouden worden. Het is de bedoeling dat de deelnemers hun beste foto’s inleveren bij de organisator van hun lokale walk waaruit een winnaar wordt gekozen. Deze winnaar wordt naar het team van Scott Kelby gestuurd. Scott en zijn companen beoordelen dan de foto’s waarna er een aantal prijzen worden verdeeld. Daarnaast is er nog zoiets als de ‘People’s Choice Award’. Dit geeft het publiek de mogelijkheid om foto’s on-line te waarderen gedurende een bepaalde periode. De foto’s met de meeste stemmen krijgen vervolgens de award toegewezen. In 2009, vlak voordat Fotoclub Zone V werd opgericht, hebben een aantal huidige leden meegedaan aan een Photowalk in Amersfoort. Onze penningmeester Matthijs was toen de lokale winnaar. Na de oprichting van Zone V kwam dit al snel ter sprake en toen de datum van de Photowalk 2010 bekend werd gemaakt werd besloten als vereniging mee te gaan doen. Omdat de meesten van ons Amersfoort inmiddels wel kennen kwam het idee om in een andere stad met de Photowalk mee te gaan doen. De keuze viel op Almere, een moderne stad met strakke gebouwen, heel wat anders dan de pitoreske binnenstad van Amersfoort. Op 24 juli 2010 was het zover. Het was een prachtige zaterdagmiddag toen wij ons verzamelden bij fotografiewinkel Apollo in Almere. Hier bevond zich een bont gezelschap van fotografen, in totaal 36 stuks. Photowalk
leider Jan-Theo had geregeld dat een vertegenwoordiger van Hoya bereid was gevonden om een aantal filters in bruikleen te geven. Dit om zo iedereen de mogelijkheid te geven om hiermee te experimenteren. Gezien het mooie weer vonden zeker de polarisatiefilters gretig aftrek. Jan-Theo had een route uitgestippeld en de hele club liep al gauw fotograferend door Almere. Aanvankelijk dwars door het winkelgebied met verbaasde blikken als gevolg, maar al gauw kwamen we in de stillere gedeelten van de stad. Ikzelf kwam moeizaam op gang. Het enige waar Almere zich voor leent is architectuurfotografie en daar heb ik mij nooit zo mee bezig gehouden. Om erin te komen ben ik details gaan vastleggen. Ik heb geloof ik een kwartier besteed aan het artistiek vastleggen van een afvalbak. Ook ben ik mij op kleuren gaan concentreren. Zodra je dan vervolgens een paar geslaagde foto’s hebt gemaakt komt de inspiratie vanzelf. Ineens zie je overal kleuren, vormen en patronen. Ik was los! Het weer werd zo mogelijk nog beter en ik begon mij een beetje zorgen te maken over het wel heel harde licht. Grote contrasten lagen op de loer. Het werkt ook zeer inspirerend om met een groep fotografen op pad te zijn. Je doet de nodige ideeën op en je merkt dat iedereen zijn eigen manier (en voorkeuren) van fotograferen heeft. Na door de binnenstad en langs het station te zijn getrokken kwamen we bij het kantoor van de Belastingdienst uit. Jan-Theo had dit welbewust in zijn route opgenomen omdat dit een gebouw met prachtige kleuren is. Het pand kleurt als gevolg van de zon in een groen/
gele tint, met de felle zonneschijn waar wij deze middag mee te maken hadden viel dit nog eens extra op. Helaas moest er door een gesloten hek worden gefotografeerd wat het aantal standpunten nogal beperkte. Ik heb een paar groothoekopnamen gemaakt en daarna wat detailshots met de telelens. Dat was zo ongeveer het laatste fotowaardige onderwerp van dit uitje dus werd er koers gezet naar het terras waar nog wat gedronken werd en de geleende filters werden teruggegeven. Afgesproken werd zo spoedig mogelijk de foto’s in te sturen zodat Jan-Theo aan zijn selectie kon beginnen. Thuisgekomen heb ik, zoals dat vaker gaat, de foto’s
6
niet bij de winnaars beland, al was het met de People’s Choice Award wel heel leuk om te zien dat er ongelooflijk mooie foto’s waren gemaakt op de meest bizarre plekken op aarde. Ik vond overigens ook dat er een aantal zeer matige shots tussen zaten, maar dat waren echt de uitzonderingen. Het leuke is dat je zelf je score kunt monitoren en mijn foto deed het niet eens zo slecht. Ik denk dat ik uiteindelijk ergens in de middenmoot ben geëindigd en dat stemt mij zeer tevreden. Het was de eerste keer dat ik aan de Photowalk mee deed maar ik kan niet wachten tot die van volgend jaar. Wie gaat er mee en welke stad kiezen we dan uit?
op mijn harde schijf gezet maar er vervolgens een volle week niets mee gedaan. Toch was ik nieuwsgierig naar de foto’s van met name het pand van de Belastingdienst. In het weekend dus toch maar even gekeken, een paar leuke foto’s uitgezocht en deze bewerkt in Lightroom. Ik had diverse foto’s waar ik erg tevreden mee was maar om voor de prijzen in aanmerking te komen leek het mij het beste om te kiezen voor felle kleuren, stevig contrast en inleidende lijnen. Zo’n foto had ik en deze werd dus ingediend. Verder nog wat overige foto’s op de Flickrsite van de photowalk gezet en ook nog even gekeken wat de overige deelnemers ervan gebakken hadden. Daar zaten hele mooie platen bij dus ik maakte me geen illusies. Groot was mijn verbazing dan ook toen ik een tijd later
een mailtje kreeg van Jan-Theo waarin hij mijn foto als winnende aankondigde! Mijn foto zou naar de US gaan om door Scott Kelby himself te worden beoordeeld! Het grappige is dat ik de man dit jaar nog ontmoet heb op de beurs Professional Imaging in Nieuwegein. Hij gaf een aantal inspirerende lezingen en na afloop heeft hij voor mij een boek gesigneerd waarbij hij mij de oren van het hoofd kletste. Zo raar kan het lopen. In ieder geval had ik als lokale winnaar al een prijs te pakken: ik kon kiezen uit twee boeken van Scott, die van Photoshop CS5 of Lightroom 3. Aangezien ik naar volle tevredenheid met Photoshop CS3 werk en geen behoefte heb om te upgraden en ik erg verslingerd ben aan Lightroom, heb ik gekozen voor het Lightroom 3 boek. De weken die volgden waren spannend. Helaas ben ik
7
Fotograaf in beeld:
van mijn tijd in een hotel, waar ik veel van mijn tijd besteed aan onderhandelingen en afspraken maken. Vroeger ging ik dan wel overal rondneuzen, maar nu beperk ik mij meer tot de essentie. Die enkele beelden zorgen voor het succes van mijn werk.”
Carl De Keyzer door Frank Hoogeboom Carl De Keyzer (1958, Kortrijk) is één van België’s meest vooraanstaande fotografen en is sinds de jaren 90 verbonden aan het prestigieuze fotoagentschap Magnum. Daarvoor was hij, behalve fotograaf, ook leraar fotografie aan de Kunstacademie van Gent en heeft hij fotogalerie XYZ - Photography gerund. Dit viel echter niet meer te combineren met zijn overige werkzaamheden, zeker niet toen hij als volwaardig Member tot Magnum werd toegelaten. Ter volledigheid: hij werd Nominee in 1990, Associate Member in 1992 en Member in 1994. Zoals meer Magnum-fotografen bezoekt hij plekken op de wereld waar de toeristen niet heen durven. Dit heeft hem inmiddels de nodige award, prijzen en overige blijken van waardering opgeleverd maar het meest tastbare resultaat zijn de fotoboeken die onder zijn naam gepubliceerd zijn. Onlangs stond hij nog op het Noorderlicht Fotofestival in Groningen en op het net afgelopen Breda Photo waren ook foto’s van hem te bewonderen. Verder is hij een veelgevraagd spreker op, met name, kunstacademies. Momenteel werkt hij aan het project Moments Before The Flood dat gaat over global warming en de effecten daarvan op de zee en de stijgende zeespiegel. Hiervoor reist hij, in etappes, de gehele Europese kustlijn af. Enkele uitspraken: “Sommige mensen vinden dat ik geen kunst maak, anderen dan weer wel. Ikzelf sta daar eigenlijk niet zo bij stil. Ik ben in de eerste plaats fotograaf. Er zijn veel fotografen die zich ineens artiest wanen en het woord fotograaf niet meer over de lippen krijgen. Als ik er dan toch een label op moeten kleven, laat het dan documentairefotograaf zijn.”
“Ik gebruik Photoshop, maar wel op de manier zoals ik vroeger in mijn donkere kamer te werk ging. Het programma is handig om mijn reeksen wat gelijk te krijgen, want als fotograaf kies je nooit waar de zon staat, zeker als je zoals ik steeds minder flitslicht gebruikt. Net zoals in een roman is het van belang om een bepaalde sfeer te kunnen doortrekken in het hele verhaal.”
Bibliografie: 1. Oogspanning (1982) 2. India (1987) 3. Homo Sovieticus (1989) (over de Sovjet Unie in de tijd voor de glasnost en perestrojka) 4. God Inc. (1992) (over godsdienstbeleving en nationalisme in de VS) 5. East of Eden (1996) (over de gebeurtenissen in Rusland en overige Oostbloklanden na de val van de Berlijnse muur) 6. EVROPA (2000) (waarin hij zijn naamgenoot Keizer Karel volgde door Europa) 7. Zona (2003) (over Siberische gevangenkampen) 8. Unvarnished (2004) (over jonge delinguenten in Belgische jeugdgevangenissen) 9. Trinity (2008) (samenvoeging van zijn Magnumtoelatingsprojecten Tableaux d’histoire, Tableaux de guerre en Tableaux politiques) 10. Congo (Belge) (2009) (hierin gaat hij, geleid door een reisgids uit 1950, op zoek naar overblijfselen van de Belgische kolonisatie in Congo)
“Vroeger hing er dag en nacht een Leica toestel om mijn nek. Ik nam die mee naar de bakker, naar de rommelmarkt, overal zowat, om er toch maar zeker van te zijn dat ik geen wereldbeeld zou missen. Tegenwoordig werk ik veel gerichter. De voorbije twintig jaar sloot ik steevast mijn atelier af rond zes uur ‘s avonds. Vroeger werkte ik wel nachten door in mijn donkere kamer, maar tegenwoordig ga ik elke dag aan de slag vanaf 9 uur ‘s morgens. Dat ik mijn nachten niet meer doorbreng in die donkere kamer, heeft natuurlijk ook te maken met de komst van het digitale tijdperk. Maar ‘s avonds leg ik dus alles opzij en geniet ik van een boek of wat televisie. Mijn bestaan als fotograaf kent geen verslavende kant. Het grootste deel van mijn werk speelt zich ook af in het buitenland, waar ik dan ter plaatse heel gericht rond een missie werk. Want soms ben ik een week ter plaatse om uiteindelijk slechts een uur te fotograferen op de plaats waar ik echt belanden wil. Ik verblijf het grootste deel
8
Fotografie als taal Voor wie woorden zoekt bij foto’s
1000 woorden Een simpele, lange, lijst, voor wie woorden zoekt bij foto’s. € 6,95 www.blurb.com/bookstore/detail/1495537
Vorig seizoen was Tom Meerman een van de gastsprekers. Hij vertelde onder meer over hoe we foto’s kunnen bespreken. Inmiddels heeft hij een serie boekjes geschreven over de taal van fotografie.
Hoofdthema’s in beeld In acht hoofdstukken alle onderwerpen gegroepeerd. € 8,50 www.blurb.com/bookstore/detail/1495611
Geen foto zonder woorden! Hoewel dat tegenstrijdig klinkt is het werkelijk zo. Geen boek zonder teksten, geen tentoonstelling zonder uitnodiging en toespraak, geen tijd-schrift zonder artikelen, geen portfolio zonder toelichting. Publiek wil ingeleid worden.
Beeldelementen In negen hoofdstukken het beeld ontrafeld. www.blurb.com/bookstore/detail/1446247
€ 6,95
Creatieve strategieën Het handelen van de fotograaf inzichtelijk gemaakt. www.blurb.com/bookstore/detail/1565616
€ 6,95
Hoe vaak overkomt het je dat mensen vragen stellen bij foto’s? Waarom…? Hoezo….? En dan niet eens over de technische kant van de foto (daarvoor zijn er handboeken te over), maar over de inhoudelijke kant van de fotografie. Wat betekent die foto? Waarom is dit het dragende beeld? Hoezo is dit de winnende foto geworden? Wat beweegt de fotograaf? Om dergelijke vragen te kunnen beantwoorden heb je woordenkennis en analysemodellen nodig. Je kunt foto’s met elkaar vergelijken als je de relevante aspecten van het beeld kunt benoemen. Je kunt fotografen beschrijven als je hun strategieл snapt. Je kunt fotografie een plaats geven in de samenleving als je de werking van het beeld begrijpt. Over de taal van de fotografie schreef Tom Meerman een reeks boekjes. In opvolgende nummers neemt hij de lezers en kijkers op een eenvoudige manier mee in de ontrafeling van de fotografie als taal. De taal van de fotografie is een communicatiemiddel tussen de mensen. Daarin speelt de fotograaf een grote rol, maar ook de redacteur die het beeld kiest, de bespreker die een invalshoek kiest, het publiek dat zijn context meeneemt, de tijd die verstrijkt, de cultuur die wisselt. Fotografie is een grote йn verwarrende bron voor de mensheid over wie wij zijn. Om de verwarring te verkleinen is deze reeks boekjes gemaakt. De eerste vier nummers zijn nu te verkrijgen via de printing on demand uitgever Blurb.
www.tommeerman.nl
Tips van Zone V-ers Internet is een bron van informatie en inspiratie voor fotografen. Er zijn duizenden, zo niet honderdduizenden interessante sites vol met tips, ervaringen, foto’s en artikelen die in meer of mindere mate de moeite waard zijn om te bekijken. Maar hoe vind je de pareltjes? Welk zijn echt het bekijken waard? Print! vroeg een aantal Zone V’ers: welke site moet iedere Zone V’er bij zijn favorieten hebben staan en waarom?
Joyce van Aalten: www.stuckincustoms.com - Website van fotograaf Tery Ratcliff. Het mooiste aan deze site vind ik de HDR tutorial. Hierin wordt stap voor stap uitgelegd hoe je een HDR foto maakt. De dagelijkse blog laat mooie voorbeelden zien van het werk van Tery Ratcliff.
Erwin Frederiksen
www.dpreview.com - Uitstekende site als je op zoek bent naar een nieuwe camera. www.photozone.de - Camera’s, maar vooral recensies en tests van objectieven. www.slrgear.com - Meer camera’s and stuff. www.dxomark.com - Nog meer lens- en cameratests. Ook goed om bijvoorbeeld ruisniveaus van cameras te vergelijken. www.canonrumors.com - Als je wilt weten wat er gaat komen aan nieuwe Canon-speeltjes. Voor foto’s bekijk ik bijvoorbeeld: www.zoom.nl - Ik heb wat vrienden die hier posten (en soms ik zelf). 1x.com - Erg fraaie platen op deze site. En natuurlijk: www.zonev.nl - Spreekt voor zich...
Ingrid de Jong www.flickr.com - Fijne site om foto’s te posten en reacties te krijgen op je eigen foto’s. Door foto’s in groepen te plaatsen stromen de reacties vanzelf binnen. Ik vind het zelf ook leuk om voordat ik naar bijvoorbeeld een bepaalde locatie ga, rond te kijken wat voor soort foto’s er al gemaakt zijn. Ik ben vorig jaar via Flickr door een uitgever van reisgidsen benaderd die graag een foto van mij in een reisgids wilde plaatsen. Dat zijn toch leuke dingen! www.digitalefotografietips.nl - vooral een nuttige site! Je kan er veel tips vinden over Lightroom (mijn favoriete fotobewerkingsprogramma). Maar ook arti-kelen als: hoe fotografeer je in een dierentuin of avondfotografie.
Menno Pieters photo.net/ - Al de nodige jaren kijk ik zeer regelmatig op Photo.net. Ik vind het leuk om daar de nieuwste bijdragen of best beoordeelde foto’s te bekijken. Daar heb ik ook een lijst samengesteld met favoriete fotografen, waarvan dan telkens te zien is of ze iets aan hun portfolio hebben veranderd. Een aantal van mijn favorieten:
Voor het uitzoeken van apparatuur:
9
* Ben Goossens: http://photo.net/photodb/user?user_id=484267
Inspiratie
* Nataliya Pereguova: http://photo.net/photodb/user?user_id=3766112
door Frank Hoogeboom
* Jarmo Glader: http://photo.net/photodb/user?user_id=2331896 * Pavel Kaplun: http://photo.net/photodb/user?user_id=487369 * Dmitry Popov: http://photo.net/photodb/user?user_id=919423 http://www.gimpusers.de - Waar veel van onze leden Photoshop gebruiken, gebruik ik al jaren Gimp. Handige en leuke tips en trucs zijn te vinden op deze Duitse site. Nog een leuke site van een fotografieproject: www.exactitudes.com (misschien ook leuk als idee voor een uitje of club(mid)dag?).
Machteld van der Pijll photofacts.nl - Een fotografieblog met veel verschillende artikelen over techniek, evenementen, tips hoe een fotografie-sessie aan te pakken en sfeerbeschrijvingen van foto-opdrachten van de bloggers. www.boston.com/bigpicture - Op deze site plaatst de internetontwikkelaar van de Boston Globe drie keer per week foto’s van professionele fotografen over een actueel onderwerp. Matthijs attendeerde mij op deze site en sindsdien kijk ik er regelmatig op. Het is leuk om te zien hoe verschillende fotografen het nieuws allemaal op een andere manier in beeld brengen.
Menigeen van ons (hobby)fotografen zal weleens een periode hebben gehad dat ze de geliefde camera niet aanraakten. Reden: druk met alledaagse beslommeringen, situaties op het werk, sociale verplichtingen, noem maar op. Ook het weer in ons landje kan aardig roet in het eten gooien. Ikzelf worstel hier natuurlijk ook mee. De passie voor de hobby komt en gaat bij mij in vlagen waarbij de actieve periodes gelukkig langer duren dan de inactieve. Ik kan er een tijd ongelooflijk fanatiek mee bezig zijn om er vervolgens weer een paar weken niets aan te doen. Op vakantie heb ik dit ook. Ik zeul al mijn fotobenodigd-heden de hele wereld over onder het motto ‘je komt hier waarschijnlijk maar één keer in je leven’; fotografeer me een slag in de rondte en heb er op een bepaald moment gewoon even genoeg van. Dan wil ik gewoon door een stad wandelen zonder zware fotorugzak. Even rechtstreeks met mijn ogen kijken in plaats van door een lens. Gelukkig duurt zo’n moment nooit lang, want op een vakantiebestemming volgt er vaak snel een nieuwe fotografische uitdaging die je niet kunt negeren. Thuis heb ik hier meer problemen mee. Wat mij helpt om uit mijn fotografische dip te komen is het bekijken van werk van anderen. Ik ben geabonneerd op een aantal fototijdschriften (Digifoto Pro en Photo Digitaal) en ik koop zo nu en dan ook nog weleens losse exemplaren van het Engelse blad Practical Photography. En mocht er in de meest recente editie niets inspirerends staan, dan volstaat normaliter een duik in de archiefbak met oudere exemplaren.
Ook internet is natuurlijk een grote bron van ideeën en voorbeelden. Je moet alleen wel weten waar je zoeken moet, want de mogelijkheden zijn bijna eindeloos. Er zijn een aantal bekende fotografen die ik min of meer ‘volg’. Eén hiervan is Bas Meelker (www.basmeelker.nl). Ik heb ooit een workshop bij Bas gevolgd en dat was een waar feest! Bas heeft zich gespecialiseerd in natuurfotografie en is daar op zijn minst gezegd zeer bedreven in. Hij nam mij mee naar het natuurpark Lauwersmeer waar we achtereenvolgens de zonsopkomst, wilde ganzen, roofvogels, konikpaarden en Schotse Hooglanders gefotografeerd hebben. Nu kom ik wel vaker op mooie plekken, maar het leek wel of de aanwezigheid van een ervaren fotograaf het beste in je naar boven brengt. Niet in de laatste plaats door de stortvloed aan tips en adviezen die je in de loop van zo’n dag mee krijgt. Sinds die tijd weet ik waar ik kijken moet wanneer ik even niet meer weet wat ik met mijn camera zou moeten doen. Eén blik op zijn website en ik krijg weer de geest. Andere ‘triggers’ om je camera af te stoffen zijn bepaal-de standaardperioden gedurende het jaar zoals de wisseling van de seizoenen (zoals nu in de herfst en straks bij de eerste sneeuw), Sinterklaas, Kerstmis, vuurwerk tijdens de jaarwisseling, Koninginnedag en zo kan ik er nog wel een paar verzinnen. Ook het deel uitmaken van een fotoclub als Zone V helpt mij hierin. Er worden uitstapjes gepland naar plekken waar ik voorheen nooit aan gedacht zou hebben. Niet alles is misschien mijn ding, maar ik wil op zijn minst zoveel mogelijk uitgeprobeerd hebben voordat ik het links laat liggen. De collega-leden spelen hier ook een grote rol in. De een steekt de ander aan, dit gebeurt meestal door een vonk en het gevolg is vaak een fikse brand. Blussen? Liever niet, creativiteit dient niet te worden getemperd, er komen namelijk mooie dingen uit voort.
10
Techniek:
Belichtingen mengen
Lightroom Lightroom beschikt vanaf versie 2 over een optie waarmee een grijsgradatiefilter kan worden nagebootst.
door Frank Hoogeboom
Vervolgens kun je in het linkerpaneel dat verschenen is de schuif bij ‘belichting’ naar links verplaatsen. Je ziet nu direct het effect in de foto ontstaan. Je zult ook merken dat er een verloop in de dekking zichtbaar is. Dit is wat het gebruik van een grijsverloopfilter doet alleen heb je het nu digitaal nagebootst.
Wie kent het niet? Je denkt een mooie landschapsplaat te maken, kijk je thuis op je monitor en zie je dat de lucht in de foto te licht is (uitgebeten) en dat terwijl je de voorgrond nog zo zorgvuldig had belicht (die ziet er dan ook goed uit). De lucht donkerder maken in Photoshop heeft als effect dat jouw perfect belichte voorgrond nu te donker wordt. Wat te doen? Allereerst: hoe ontstaat dit? Vrij simpel, ondanks alle techniek tegenwoordig is het menselijk oog nog steeds superieur aan de cameratechnologie. Het dynamisch bereik van ons gezichtsvermogen is groter dan dat van een camerasensor. Daarom springen mensen beter om met extreme contrasten dan camera’s. Gelukkig is hier wel wat aan te doen, zowel voor als na de opname. Om reeds bij het maken van de opname te voorkomen dat er uitgebeten luchten ontstaan kun je gebruik maken van een grijsverloopfilter. De officiële naam hiervoor is Neutral Densitiy Graduated filter en ze zijn in diverse sterktes verkrijgbaar. Dit filter heeft aan de bovenkant een grijze coating die naar beneden toe steeds vager wordt totdat het filter volledig helder is. Als je dit filter voor je lens schuift wordt de lucht donkerder weergegeven omdat daar het grijze vlak zit terwijl de voorgrond, waar het heldere vlak zit, normaal belicht wordt. Hiermee komt er meer balans in de belichting van het onderwerp en is de camera in staat het contrast te overbruggen. Niet iedereen heeft echter dergelijke filters in huis. Daarbij kunnen we over het onderwerp filters een volledige editie van Print! vullen; dus laten we daar nu niet op doorgaan. Het is echter goed om te weten dat in fotobewerkingsprogramma’s als Lightroom en Photoshop diverse mogelijkheden zijn om een dergelijk effect na te bootsen.
In de voorbeeldfoto is de lucht nogal bleekjes terwijl de voorgrond wel correct belicht lijkt. Om nu het detail in de lucht terug te krijgen kies ik voor de ‘Gegradueerd Filter’ optie. Als je hierop klikt en vervolgens de cursor in de foto van boven naar beneden (tot ongeveer op de overgang lucht-voorgrond) beweegt, zie je een aantal lijnen verschijnen. Tip: als deze lijnen bij het omlaag bewegen van je cursor gaan zwalken, hou dan de Shift-toets ingedrukt wanneer je de cursor omlaag trekt.
Alle RAW-converters Een andere manier om ervoor te zorgen dat je de gewenste doortekening in de luchten krijgt zonder dat je voorgrond daardoor te donker wordt, is door het RAWbestand twee keer te ‘ontwikkelen’. Dit is dan ook een belangrijke reden om in RAW-formaat te gaan schieten. Wat je in wezen doet is het RAW-bestand tweemaal door de RAW-converter heen halen. De eerste keer let je alleen op de lucht en zorg je ervoor dat dit gedeelte van de foto er perfect uitziet. De voorgrond negeer je compleet. De tweede keer dat je het RAW-bestand verwerkt let je alleen op de voorgrond en negeer je de lucht. Je hebt nu twee versies van het bestand waarvan 1 met een correct belichte lucht en 1 met een correct belichte voorgrond. Sla beide foto’s op en ga naar Photoshop om eide versies met elkaar te verenigen.
11
Vervolgactie in Photoshop In Photoshop open je beide foto’s. Dit kan als je ze niet in het volledige scherm opent. Mocht jouw foto zich direct helemaal openen, klik dan op het verklein icoontje van de foto rechtsboven.
De foto waarvan je de inhoud gekopieerd hebt kun je nu sluiten zodat je nog maar ййn foto over hebt die je nu lekker groot kan maken om mee te werken.
Lucht met mooie doortekening, voorgrond te donker.
Selecteer het gumgereedschap uit de toolbox aan de linkerkant van het scherm. Op deze manier kunnen beide foto’s tegelijkertijd geopend worden en naast elkaar op het scherm getoond worden.
Voorgrond correct belicht, lucht is te licht.
Wat je nu doet is de inhoud van een van de foto’s selecteren door CTRL+A te kiezen en vervolgens CTRL+C. Ga nu naar de andere foto, zet je cursor erin en geef CTRL+V. Je ziet nu in het lagenpalet dat het toevoegen van de beeldinformatie van de gekopieerde foto een nieuwe laag veroorzaakt.
Kies een lekkere royale ‘brush-size’. Dit kan eenvoudig door de [ en ] toetsen op je toetsenbord te gebruiken. De één maakt ‘m groter, de ander kleiner. Dit geldt overigens ook voor andere toepassingen in Photoshop zoals Kloon Stempel etc. Gum nu over het gedeelte van de foto waarvan je wil dat de beeldinformatie van de onderliggende foto moet
12
Zaterdag 29 januari 2011 - Strobistenochtend Locatie: nader te bepalen Tijd: nader te bepalen
EXPOSITIES
Woensdag 2 februari 2011 - Clubavond: Gastspreker - Ton Dirven Locatie: Icoon
Vanaf dinsdag 4 januari is in De Kamers de fototentoonstelling ’t Is maar een detail van Zone V’er Moniek Morelisse te bezichtigen. Moniek exposeerde al eerder met deze tentoonstelling, en doet dat nu in onze eigen wijk. Een aanrader voor iedereen die ‘t Is maar een detail nog niet gezien heeft, of de foto’s nog een keer wil zien. De tentoonstelling is gratis te bezoeken gedurende de gehele maand januari tijdens kantooruren en als er een activiteit plaatsvindt. Zie ook: www.dekamers.nl
Zondag 13 februari 2011 - Schiphol Onze nationale luchthaven biedt genoeg mogelijkheden voor fotografie. Van portret, candids, tot architectuur; er zijn onderwerpen genoeg. Verzamelen: 12:00 Locatie: nader te bepalen worden gebruikt. In dit voorbeeld heb ik voor de lucht gekozen. Zodra je klaar bent kun je de lagen van de foto samenvoegen (Laag > Eén Laag Maken) en het eindresultaat opslaan. Succes met experimenteren!
AGENDA Deze agenda is onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen sinds publicatie. Controleer altijd de actuele agenda-, forum- en nieuwsitems op de website voor de laatste stand van zaken en vergeet niet je in te schrijven.
Woensdag 5 januari 2011 - Nieuwjaarsborrel Gezamelijk het nieuwe jaar inluiden en de plannen voor 2011 bespreken. Locatie: De Boengerd Zaterdag 22 januari 2011 - Kerkfotografie Vandaag gaan we bezig met het fotograferen van kerken. Hoe kan je het beste een kerk op de foto zetten. Wat zijn de beste manieren om de karakteristieken van die specifieke kerk in beeld te krijgen. Locatie: Nader te bepalen
Woensdag 2 maart 2011 - Clubavond: Vandaag bespreken we de foto’s van Kerst, de Kerk en het bezoek aan Schiphol. Zorg dat de foto’s op tijd zijn ingeleverd via het bekende e-mail adres, dit maakt het makkelijker om ze direct te bekijken. Locatie: Icoon Zaterdag 19 maart 2011 - Wagenwerkplaats Fotografie in een wagenwerkplaats. (onder voorbehoud!) Locatie: nader te bepalen Tijd: nader te bepalen Woensdag 6 april 2011 - Clubavond: Gastspreker - Karel Maat Locatie: Icoon
“ ‘t Is maar een detail” op herhaling
Wildlife Photographer of the Year 2010
Expositie samengesteld uit de bekroonde foto’s van ‘The Wildlife Photographer of the Year Competition’, een prestigieuze internationale fotografiewedstrijd waaraan ‘s werelds meest vooraanstaande natuurfotografen deel-nemen. Op de zondagen 9 januari en 6 maart 2011 worden er in het Museon speciale bijeenkomsten georganiseerd waar het fotowerk van het publiek centraal staat. Natuurfotografen Jan Vermeer en Peter Muller bespreken - samen met Museon conservator en Bioloog Arno van Berge Henegouwen - door het publiek ingezonden fotowerk. Meer informatie: www.museon.nl Museon, Den Haag, tot 6 maart 2011
Zaterdag 23 april 2011 - Bollen fotograferen De klassieke “bollen”-foto, wie heeft ‘m nog niet gemaakt of wie wil ‘m niet een keertje maken? Genieten van Neerlands mooiste bloemenpracht. Dat gaan wij doen vandaag. Verzamelen: Nader te bepalen Woensdag 11 mei 2011 - Clubavond: Let op: Afwijkende dag i.v.m. dodenherdenking Bespreken van foto’s van de voorgaande uitjes. Let er op dat je de foto’s tijdig opstuurt naar het bekende email adres:
[email protected].
T.P. Peschak - Reuzenschildpad
13
