Nederlands Indexers Netwerk
Januari 2012 Jaargang 1, nummer 2
NINieuws EDITORIAL Drie maanden zijn omgevlogen en hier ligt NINieuws nummer 2 alweer. Deze keer richten wij ons speciaal op de mogelijkheden voor opleiding en training in indexeren. In Nederland bestaan er geen cursussen of opleidingen die je kunt volgen om indexer te worden. Onze grote zustervereniging in het Verenigd Koninkrijk biedt echter sinds jaar en dag een indexing-cursus aan die je via afstandsonderwijs kunt volgen. Deze nieuwsbrief bevat een vrij groot artikel over deze cursus van de Britse Society of Indexers. Drie NIN-leden die de cursus in zeer verschillende periodes hebben gevolgd, vertellen in dit artikel over hun uiteenlopende ervaringen met deze cursus. Natuurlijk zijn er ook andere mogelijkheden om je te bekwamen als indexer. Naar een indexing-congres gaan is een goede manier om te ruiken aan het vak, maar ook een goede manier om op de hoogte te blijven van de nieuwste (technologische) ontwikkelingen. In de vorige editie van NINieuws stond stond al iets over het internationale congres in Brighton dat in juli 2012 zal plaatsvinden. Deze keer publiceren we een kort vervolgartikel daarop, dat vooral ingaat op het nut van een congres vanuit het oogpunt van training. Zelf bezoek ik met enige regelmaat een indexing-congres, en ik kan het van harte aanbevelen. Naast leerzame evenementen, zijn deze congressen ook altijd heel gezellig en bieden ze een goede gelegenheid tot netwerken. Indexers zijn over het algemeen zeer sociale en nieuwsgierige types en ze knopen maar al te graag een praatje met je aan. Dus laat je zeker niet weerhouden door het feit dat je geen van de andere deelnemers kent. Ik boek altijd lang van te voren een goedkope vlucht (de congresdata zijn meestal al een jaar van te voren bekend), zodat mijn reiskosten vaak nog lager zijn dan die van menige Britse congres-deelnemer. Verder bevat dit nummer van NINieuws nog een verslag van Jacqueline Pitchford van de bijeenkomst van onze Duitse zusterorganisatie DNI op de Frankfurter Buchmesse. De volgende editie van NINieuws zal indexing-software als speciaal thema hebben. Kun je niet zonder het gebruik van een bepaald indexingpakket of zweer je bij het indexeren in ‘gewone’ softwarepakketten als Word of Excel, laat het ons dan weten. We plaatsen graag bijdrages van zoveel mogelijk verschillende NIN-leden. We ontvangen je bijdrage graag vòòr eind februari. Zie de colofon hiernaast voor de emailadressen van de redactie. Reakties, ingezonden brieven of bijdrages over andere aspecten van indexeren zijn ook altijd zeer welkom. Caroline Diepeveen
INHOUDSOPGAVE Editorial ................................... .1 Ervaringen SI Indexing Course .. ……..…………………………………..2-4 Availability of SI Indexing Course……….………………………………...5 DNI op de Frankfurter Buchmesse………………….…………………...6-7 SI Congres Brighton………….…...8 REDACTIE ADRESSEN
[email protected] Caroline Diepeveen
[email protected] Pierke Bosschieter
[email protected] Postadres: Akkemaweg 6-8 9999 XL Stitswerd
DRIE VERSCHILLENDE ERVARINGEN MET DE INDEXING CURSUS VAN DE SOCIETY OF INDEXERS Inleiding Eén van de manieren om je te bekwamen in het vak van indexer is om via afstandsonderwijs de cursus te volgen van de Britse Society of Indexers. In dit artikel geven drie NIN-leden die de cursus met succes hebben afgerond een impressie van hun ervaringen, het gaat hierbij om Jacqueline Pitchford (JP), Roderick Mackenzie (RM) en Caroline Diepeveen (CD). Na de succesvolle afronding van de cursus wordt je als indexer geaccrediteerd door de Society of Indexers en dit geeft dan weer recht op opname in ‘Indexers Available’ dat door veel uitgevers en auteurs wordt geraadpleegd als zij op zoek zijn naar een geschikte indexer. Vraag 1: In welke periode heb je de cursus gevolgd en waarom ben je destijds de SI cursus gaan doen? JP: Ik volgde de cursus in de periode 2004 – 2009. Voor mij was de belangrijkste reden de cursus te doen toch wel een commerciële. Ik hoopte na de accreditatie via Indexers Available mezelf meer bekendheid te geven en gemakkelijker werk te krijgen. Gezien mijn bibliotheekachtergrond, zag ik inhoudelijk niet zo zeer de noodzaak om de hele cursus te doen en hadden een slechts een aantal modules of andere vakliteratuur en normen ook wel volstaan. RM: Ik ben in juli 2009 begonnen met de opleiding en heb deze afgelopen augustus afgerond. Nadat ik mijn baan als natuurkundeleraar had opgegeven ten gevolgen van stress kwam ik per toeval op de SI website.De beschrijving van registermaken trok me heel erg aan en ik dacht dat het leuk en interessant werk zou zijn dus schreef ik me in voor de cursus. CD: Ik heb de cursus gedaan in de jaren 1996 & 1997, begin 1998 ben ik gestart als indexer. Ik woonde als expat in Schotland met man en een nog piepjonge dochter. Ik wilde graag weer gaan werken en zocht werk dat ik vanuit huis kon doen, mee kon nemen als we weer naar een ander land zouden verhuizen en dat inhoudelijk interessant was. Ik onderzocht de mogelijkheid om vertaalwerk te gaan doen en stuitte bij toeval op informatie over indexing. Dit sprak me meer aan dan vertaalwerk. Vraag 2: Heeft de cursus je goed voorbereid op het beroep van indexer? In welke opzichten wel en in welke opzichten niet? JP: Inhoudelijk zeker. De laatste module richtte zich meer op het werken als freelancer. Een groot deel gaat over belasting en regelgeving en was nogal gericht op de situatie in Groot-Brittannië. Dat was voor mij niet zo relevant. Het deel over het indexeerproces komt vaak niet overeen met de realiteit, omdat in werkelijkheid de planning vaak krapper is.
2
RM: Ik vind van wel. De cursus liet me zien dat indexing niet alleen maar het bij elkaar zoeken van referenties en paginanummers van de tekst is, het is veel ingewikkelder. Het gaat over het analyseren van de
INDEXING COURSE SI Vervolg de tekst, dus niet alleen over mensen en plaatsen maar ook over concepten en ideeën, ze samenvoegen met geschikte verwijzingen, en ingangspunten maken voor alle verschillende lezersgroepen die gebruik zouden kunnen maken van het register. Om dat goed te kunnen doen heb je het volgende nodig: goede taalvaardigheden, probleemoplossingsvaardigheden, en empathie met de lezer. Het had me veel langer gekost als ik me het registermaken zelf aan had moeten leren. CD: Ik heb geen bibliotheek-achtergrond, dus veel dan de technieken van het indexen waren nieuw voor mij. Inhoudelijk heeft de cursus mij goed voorbereid, vind ik, maar de versie van de cursus die ik deed bevatte nog geen ‘proefindex’ die je aan het einde moet maken van een zelf uitgekozen boek en ook nog geen verplichte ‘tutorials’. Kwa praktische vaardigheden kwam ik nog wat te kort, als ik er nu op terug kijk. Ook vind ik dat de cursus je nog steeds onvoldoende voorbereid op het freelance-bestaan. Zaken als onderhandelen over tarieven, een businessplan opstellen of nadenken over welke niche van de markt je wilt innemen, komen onvoldoende aan de orde. Vraag 3: Welke aspecten van de cursus vond je makkelijk en welke vond je moeilijk? JP: Gezien mijn bibliotheekachtergrond was de cursus inhoudelijk heel goed te doen, zeker met betrekking tot de keuze en vorm van hoofd- en subingangen en het maken van verwijzingen. Het verschil met bibliotheekwerk is dat je in plaats van een boek globaal te beschrijven en te ontsluiten je dit nu op zeer gedetailleerd niveau ontsluit. Wat ik echt lastig vond en vind is werken met een beperkte ruimte voor een index en keuzes moeten maken over wat je in de index weg kunt laten zonder informatie te verliezen. En wat ik moeilijker vond dan gedacht was dat je heel consequent en heel nauwkeurig moet zijn. Mijn vorige werkgevers prezen mij altijd voor deze eigenschappen, maar je staat er in dit vak toch van te kijken hoe vaak je zelfs tijdens de laatste eindredactie van een index je nog tegen inconsistente dingen aanloopt. RM: Dankzij indexing software is het maken van lemma's en het sorteren ervan vrij makkelijk. Het bewerken van een register vond ik moeilijk; door mijn gebrek aan ervaring was ik er nooit zeker van of ik klaar was en of het goed genoeg was. CD: Inhoudelijk vond ik de cursus niet moeilijk. Samenvatten en structureren van teksten vind ik leuk om te doen en dat aspect van het werk vind ik niet zo moeilijk. Daarnaast vergt een goede index echter ook dat je heel secuur bent in de opbouw van je index en de verwijzingen. Die mate van secuur zijn en gedetailleerdheid was ik minder gewend in mijn vorige werkzaamheden en dat vond ik ook moeilijker om mezelf eigen te maken. Vraag 4: Heb je snel na de cursus werk gevonden als indexer, of werkte je misschien al tijdens de cursus als indexer, of was het moeizaam om index-werk te vinden?
3
JP: Tijdens de cursus werkte ik al als indexer, aanvankelijk slechts een enkele klus, maar dat werd in de loop van de cursus steeds meer. Eerst kreeg ik werk via collega-indexers die zelf op dat moment geen
INDEXING COURSE SI Vervolg capaciteit hadden, maar op een gegeven moment kwamen klanten ook direct naar mij. Ik heb tijdens de cursusperiode ook een website opgezet en me aangemeld bij LinkedIn. Via dit soort kanalen, komt soms ook werk binnen. Sinds mijn accreditatie sta ik ook in Indexers Available. Ik ben via dit kanaal ook een paar maal rechtstreeks door uitgevers benaderd, maar hier is tot nu toe niets uitgekomen, omdat (misschien toevallig) iedere keer om slecht betaalde opdrachten ging. Ik heb op dit moment naar schatting gemiddeld acht tot tien indexeerklussen per jaar, ik doe naast mijn indexeerwerk ook deskresearchopdrachten. RM: Ik heb meer dan honderd uitgevers benaderd, maar helaas heeft alleen een handvol interesse getoond. Het heeft nog geen opdrachten opgeleverd. Ik blijf het nog wel proberen, maar ik moet helaas ook andere manieren gaan bedenken om brood op de plank te krijgen. CD: Ik heb eerst de cursus afgemaakt. Na afronding van de cursus heb ik vrij snel werk gekregen via ‘Indexers Available’ en collega-indexers die ik had ontmoet op congressen en bijeenkomsten. Het heeft wel een paar jaar geduurd voordat ik een stabiele stroom van opdrachten had, maar in het begin kon ik met de zorg voor mijn nog jonge kinderen ook niet zoveel werk aan. Vraag 5: Zou je mensen die indexer willen worden aanraden om de cursus te gaan doen? Waarom wel of waarom niet? JP: De cursus is vrij intensief kwa tijdsbesteding en het is best een opgave dit naast bestaand werk te doen of in combinatie met jonge kinderen. Het voordeel is dat je vrij lang de tijd hebt om de cursus af te ronden. Als je al soortgelijk werk doet of bijv. een bibliotheekopleiding hebt gedaan, is een groot deel herhaling. Ik denk dat iedereen voor zich dan moet afwegen of hij/zij het de moeite waard vindt. Hier spelen dan commerciële afwegingen mee, want met vakliteratuur en werkervaring kom je in principe ook een heel eind. Mensen die uit een totaal andere branche komen, zou ik zeker aanbevelen de cursus te doen. Veel mensen van buiten het vak onderschatten hoe moeilijk en omvangrijk het is een goede index te maken. Als je vrij geïsoleerd bent in je werk, biedt de cursus, maar natuurlijk ook het SI lidmaatschap in het algemeen, een goede manier om in contact te komen met andere studenten of indexers (o.a. via de email-fora, online tutorials etc.). Ook creëer je zo al een stukje naamsbekendheid onder je vakgenoten, wat altijd handig is. RM: In het huidige economische klimaat zou ik aarzelen om iemand te adviseren om als indexer te beginnen. Maar als iemand zeker weet werk te krijgen zou ik ze zeker aanraden de cursus te doen want, zoals je ziet in mijn antwoorden hierboven, komt er veel meer bij registermaken kijken dan je op het eerste gezicht zou denken. CD: Als je niet uit het bibliotheekvak komt, zoals ik, dan zou ik zeker aanraden om de cursus te doen voordat je je als indexer vestigt. Je kunt dezelfde kennis misschien ook uit boeken halen, maar dat vergt veel meer zelf-discipline. Daarnaast moet je je wel realiseren dat je er alleen met het afronden van de cursus nog niet bent. Het kost tijd om een klantenbestand op te bouwen. In deze zware economische tijden is het helemaal moeilijk, maar als je goed nadenkt over op welk gedeelte van de markt je je wilt richten en hoe je dat wilt bereiken, dan liggen er volgens mij nog steeds mogelijkheden.
4
SOCIETY OF INDEXERS (SI) TRAINING COURSE: availability to members of other indexing societies
SI has developed its training course over the years, and has continuously updated it to comply with current distance learning standards and to take advantage of new media and platforms for delivery. Recently, resulting from discussion with other indexing societies it was decided that SI should offer members of other indexing societies the opportunity to take the course, without their needing to take SI membership. The SI training course leads to a qualification – ‘Accreditation’ which is only valid as long as the recipient is a member of SI. The scheme allows members of other indexing societies to take the SI course in full, as long as they remain members of their home society. On successful completion of the course, accreditation would not be awarded by SI. The ‘home’ society keeps a register of those who qualify, and is at liberty to create its own qualification, valid for the duration of membership of their society.
Currently, ASI has licensed the course materials from SI and runs its own training course and qualifications scheme, and both ANZSI and ISC/SCI have opted for the scheme oulined above. It is open to the other indexing societies to allow their members to use this route to training, involving the society in minimal administrative cost, but enabling it to offer a professional qualification through a course which is tried and tested, and is recognized by CILIP, the professional librarians’ organization in the UK.
Dit stukje is overgenomen uit: The Indexer, vol. 29 number 4, December 2011. De hierboven omschreven route, de SI cursus volgen zonder lid te hoeven worden van SI, kan ook door leden van NIN gevolgd worden. NIN heeft geen eigen erkende ‘indexing-kwalificatie’ en ook geen plannen daarvoor. Als je dus na de cursus een accreditatie wil, dan moet je wel alsnog lid worden van SI.
5
DNI* op de FRANKFURTER BUCHMESSE Van 12 t/m 16 oktober 2011 vond de 63e Frankfurter Buchmesse plaats. Met meer dan 7.500 exposanten afkomstig uit meer dan 110 landen en met ruim 280.000 bezoekers is de Frankfurter Buchmesse de grootste boeken- en mediabeurs ter wereld. Wil je jezelf als indexer marketen dan is de Buchmesse zelf niet de meest logische plek om dit te doen. Indexeerwerk zit in het publicatieproces zelf en de standhouders op de Buchmesse richten zich meer op de verkoop van hun nieuwe uitgaven. Je zult er wel een enkele redacteur tegenkomen, maar voornamelijk marketingmensen. Toch is het voor indexeerders interessant om er zo af en toe naar toe te gaan. Is het niet vanuit je liefde voor boeken, dan is het dé kans de grote, internationale uitgeverijen, zeer specialistische uitgeverijen op jouw vakgebied eens bij elkaar onder één dak te zien. Het is altijd interessant de tentoongestelde publicaties te bekijken. Deze geven immers al een beeld van het belang een uitgever aan een index hecht. Het is niet één en al commercie wat de klok slaat. De Buchmesse biedt wel degelijk iets voor ons indexers. Ieder jaar organiseert het Deutsche Netzwerk der Indexer (DNI) haar jaarvergadering op de Buchmesse. Na het besloten deel, vindt een openbaar thematisch deel plaats. Een goede gelegenheid om wat meer vakgenoten te ontmoeten. Dit keer had de bijeenkomst verschillende thema’s en werd bijgewoond door ongeveer 30 personen, waaronder ongeveer acht redacteuren en ITprofessionals van uitgevers. De rest bestond uit indexers of mensen die interesse hadden het indexeervak te gaan uitvoeren. Elske Janssen, freelance indexer uit de UK, gaf allereerst een uitgebreide presentatie over de Training in Indexing van de Society of Indexers. Deze is nog niet zo bekend onder de Duitse indexers, maar wekte grote interesse, temeer daar er geen Duitse variant bestaat. Vervolgens vond onder leiding van DNI-coördinator Jochen Fassbender van Indexetera en Walter Gröhlich van WGV Verlagsdienstleistungen een discussieforum plaats over de thema’s Embedded Indexing en het indexeren van E-Books. De discussie over Embedded Indexing richtte zich met name op de tools die indexers hiervoor gebruiken zoals InDesign en Word. Het bleek dat dat deze in hun functionaliteit nog vaak te wensen overlaten. InDesign werd iets beter beoordeeld, maar veel mensen waren van mening dat de kwaliteit van indexes in InDesign en Word vaak nog te wensen overlaat. Ook was de algemene mening dat Embedded Indexing uiteindelijk niet efficiënter is dan het traditionele indexeren. De tijdwinst die die men behaalt met het maken van de eerste grove versie van de index, gaat vervolgens verloren door het veel arbeidsintensievere editing proces dan bij het traditionele indexeren. De discussie m.b.t. het indexeren van E-Books richtte zich vooral op de vraag of indexes in E-Books overbodig zijn of dat zij nog steeds wenselijk zijn. Een klein aantal aanwezigen meenden dat de ingebouwde full-text zoekfunctie van E-Books volstaat en dat op de kosten van een indexer beter bespaard kan worden. De meeste aanwezigen waren echter van mening dat menselijke intelligentie noodzakelijk blijft. De vraag of een E-Book over een aparte index moet beschikken hangt net als bij gedrukte media af van het type publicatie en niet van de vorm waarin het werk is uitgegeven. Voor naslagwerken, wetenschappelijke werken, schoolboeken, technische handleidingen e.d.
6
Van links naar rechts: Elske Jansen, Jochen Fassbender en Walter Greulich en Dietmar Töpfer.
blijft een index noodzakelijk. Alleen via die weg kan een lezer zien in welke context een bepaald onderwerp wordt behandeld en worden synoniemen afgedekt. Helaas zijn de indexes van E-Books (als ze er al zijn) vaak van slechte kwaliteit. Belangrijke issues voor het indexeren van E-Books zijn op dit moment de technische mogelijkheden, nieuwe standaarden en de verschillen tussen het indexeren van traditionele boeken en E-Books. Momenteel bestaan er nog geen goede tools voor indexers en moeten zij vaak werken met een combinatie van tools.
Dit artikel is geschreven door: Jacqueline Pitchford, Index ‘n’ Things, www.indexnthings.com Voor meer informatie over het Deutsche Netzwerk der Indexer: www.d-indexer.org
De American Society of Indexers heeft inmiddels een Digital Trends Task Force opgericht die zich onder andere met deze knelpunten bezig houdt. Ook heeft de Task Force een voorstel ingediend bij het International Digital Publishing Forum waarin zij de noodzaak van indexes als navigatie- en semantische functionaliteit van E-Books uiteengezet heeft (voor meer informatie zie: http:// www.asindexing.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=3647). Ten slotte merkte één van de aanwezigen nog op dat lezers van E-Books eerder geneigd zijn korte stukken tekst te lezen. Een goede index zou uitgevers in de toekomst kunnen helpen delen van een publicatie te verkopen in plaats van het gehele E-Book. Al met al was het een geslaagde bijeenkomst en kan ik een ieder aanraden de Buchmesse en de DNI-bijeenkomst eens te bezoeken.
7
SI CONFERENCE BRIGHTON: A training opportunity Attending a conference is an excellent training opportunity whether you are currently studying indexing as a trainee or an experienced practitioner looking for some professional development. The UK Society of Indexers’ conference offers something for everyone and the 2012 event (11th-13th July) will be held in an historic hotel in a beautiful seafront location in Brighton. Brighton is on England’s South Coast with easy transport links from London, Gatwick and Ashford International (where the Eurostar stops). It’s a great city for a visit with lots of traditional British seaside activities including the famous pier. 2012 is both the year of the London Olympics and the UK Society of Indexers’ turn to host the triennial international meeting so the theme of the conference is ‘An Indexing Olympiad: An International Perspective’. Proceedings start off with the international meeting at which representatives of indexing societies across the world will meet to discuss global matters and The Indexer journal. Many of the international reps will stay for the full conference and some of them will be invited to lead sessions too so it is an excellent opportunity to meet and learn from indexers from lots of other countries. The main themes of the programme will be around globalization, international indexers and technological developments. Following the feedback from previous conferences there will also be a good provision of cultural activities such as talks and tours around local places of interest. Workshops, parallel sessions and peer review exercises are always popular at conferences as they provide useful training material so there will be a wide range on offer starting with beginners’ workshops. Even the most experienced indexer should be able to find something to interest them, maybe branching out into a new subject area, a new type of material, developing your business in some way or improving on a technical aspect of indexing. There will be three opportunities to take part in these. The Gala Dinner on the Thursday with Wheatley medal presentation promises to be a great evening in the main ballroom rounded off by a very entertaining local historian who will tell us about local landmarks. The plenary sessions offer a variety of interesting subjects around the international theme with plenty of discussion of the new technologies we are all striving to keep up with! The nuts and bolts of indexing are not being ignored, however, with plenty of coverage of relevant subjects. There will of course be lots of opportunities for networking and as the conference and accommodation are all on one site and we have almost exclusive use of the hotel the atmosphere is likely to be very sociable. Please keep checking the website (http://www.indexers.org.uk/ index.php?id=370) for further information as the programme details become finalised, and we look forward to seeing you there. The Brighton conference committee
8
