Prinsjesdag 2014 Stand van zaken MKB
Rabobank Nederland, september 2014
Internationale omgeving Basisscenario • De wereldeconomie groeit ook in 2014, met name in
de VS, maar spectaculair is het allemaal niet. • De eurozone uit recessie, ook Nederland herstelt.
Maar eurozone blijft een van de zwakste delen van de wereldeconomie. • Verschuiving focus in Europa van (te) grote nadruk op
bezuinigingen naar steunen van economische groei. • In de loop van 2015 verkrappingmonetair beleid VS,
maar Fed zal zeer voorzichtig opereren.
Internationale omgeving: Risico’s • Spanningen met Rusland en sancties kunnen uitmonden in
complete handelsoorlog • Schots referendum: van Great Britain naar Little England? • Europees herstel nog broos en kwetsbaar • Uitkomsten AQR kunnen roet in het eten gooien • Gevaar van deflatie in de eurozone, arsenaal ECB is uitgeput • Negatieve rentes: “omgekeerd bankieren”? 3
ECB Instrumentarium raakt uitgeput %
%
Beleidsrentes ECB
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
0
0
-1
-1 05
06
07
08
herfinancieringsrente
09
10
11
12
Marginale beleningsrente
13
14
Depositorente
4
Eurozone Aantrekkende binnenlandse vraag
5
De Nederlandse economie Het gaat beter, maar nog niet SC(2 goed genoeg
Dia 6 SC(2
is niet af Spiertz-Top, CCMM (Cindy); 15-9-2014
Nederlandse economie Groei beperkt
7
Einde aan daling duurzame consumptie 10
%
%
10
5
5
0
0
-5
-5
-10
-10 Consumptie huishoudens, gecorrigeerd voor het aantal koopdagen, volumes, jaar-op-jaar mutatie, 3-maands gemiddelde
-15
03
04
05
06
Totaal Overig w.o. energie
07
08
09
10
11
Voeding en genot Diensten
12
13
-15
14
Duurzaam
Bron: CBS 9
De Nederlandse economie in 2015 Doorzettend en verbredend herstel
11
Samenvattend Nederland in 2015 • Groeiherstel zet door • Binnenlandse bestedingen trekken aan • Overheidsbeleid ondersteunt groeiherstel, koopkracht stijgt • • • • •
(eindelijk) weer Inflatie blijft (erg) laag Werkloosheid daalt weer Overheidsfinanciën redelijk goed (tekort ruim <3% bbp, staatschuld 70%) Lopende rekening overschot veel te hoog Woningmarkt, prijsbodem lijkt in zicht
12
Prinsjesdag 2014 Accent verschuift naar ondersteuning groei
Wat nog liep vanuit eerdere initiatieven • Woningmarkt: • Maximale tarief hypotheekrenteaftrek 0.5%-punt omlaag naar 51% • Max. hypotheek t.o.v. van woningwaarde met 1%-punt omlaag naar 103% • NHG kostengrens in juli 2014 van 265.000 naar 245.000 • Rente op restschuld 15 jaar fiscaal aftrekbaar (was 10 jaar) • Rente op hypotheek tweede woning 3 jaar aftrekbaar (was 2 jaar) • Verhoging AOW leeftijd met 1 maand naar 65 jaar + 3 maanden • Verlaging fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw met 0,275%-punt naar
1,875% • Wegvallen fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw in box 1 voor inkomen >100.000;
wel fiscaal ondersteunde opbouw in box 3 • Minder snelle afbouw arbeidskorting • Verhoging zorgpremie en eigen risico
14
Nieuwe maatregelen 2014/15 Geopolitieke spanningen • Extra geld voor noodhulp (500 mln.) en asielzoekers (375 mln.) • Minder bezuinigingen op defensie (100 mln.), AIVD (25 mln.) en openbaar ministerie (20 mln.) in 2015 en verder Koopkracht huishoudens • Minder sterke verhoging tarief eerste schrijf box 1 met 0,5%-punt i.p.v. 0,75%-punt omhoog (500 mln.) • Minder snelle afbouw arbeidskorting voor midden – hoge inkomens (500 mln.) Bouwsector • Verlengen lage BTW tarief op arbeid bij verbouw en renovatie tot medio 2015 Oprichting Toekomstfonds (200mln) • Voor innovatie en fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek Bevorderen export/internationalisering • Nederland neerzetten als vestigingsplaats voor jonge, innovatieve startups • Aanboren van nieuwe afzetmarkten voor agrarische producten 15
Tekortreducerende maatregelen € mrd
€ mrd
16 14 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4
16 14 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 11 12 13 Rutte I Overig 6-miljard-pakket
14
15 16 17 Begrotingsakkoord 2013 Rutte II
Bron: CPB 16
Het midden en kleinbedrijf Nog voldoende uitdagingen
Midden- en kleinbedrijf Banen, innovatie en groei
Zakelijke kredietverlening NL Marktaandeel Zakelijke markt
Rabobank Overige banken
Totale omvang € 330miljard 36% van de klanten heeft een financiering
42% 58%
Marktaandeel AGRI 15%
85%
Rabobank Overige banken
19
De Nederlandse economie in 2015 Doorzettend en verbredend herstel
20
Sectorprognoses
SC(3
• Herstel economie krijgt breder draadvlak • Uitvoer profiteert van terugkeer economische groei • Binnenlandse bestedingen nemen licht toe • Ontwikkelingen verschillen per sector
21
Dia 21 SC(3
nog actualiseren Spiertz-Top, CCMM (Cindy); 15-9-2014
Bank en kredietverlening
Kredietverlening MKB Weerstandsvermogen bedrijven minder Eigen vermogen
Bancair krediet MKB € 143.338.862 Opkomend (miljoenen)
Financieringsmarkt Nederland Verschillen erg groot
24
Bijzonder beheer 60-80% van de bedrijven herstelt
25
22% minder faillissementen in 2014
26
Rapport McKinsey
27
Ondersteuning MKB door overheid Aanvullende maatregelen Aanvullend actieplan • • • •
Achtergestelde leningen fonds Nationale InversteringsInstelling(NII) Verbreden financieringsaanbod Uitbreiding Qredits
28
Financieringswijzer
29
Wat heeft de Rabobank tot haar beschikking?
31
R Almere
Vragen?
Bedankt voor jullie aandacht!
