Stand van zaken september 2015

Stand van zaken

september 2015

Park Lingezegen Stand van zaken 2015

4

INHOUDSOPGAVE Inleiding De Park Het Waterrijk Het Landbouwland De Buitens De Woerdt Grondverwerving Beheer Gebruikersraad Private initiatieven Bestemmingsplannen Meldpunt Communicatie Doorontwikkeling Overige projecten en thema’s Bijlages: Vernieuwde recreatiekaart Jaarrekening en begroting

5

6 7 10 13 15 18 21 23 24 25 26 28 30 33 34


6

7

Inleiding

de park

Projectleider Anton de Kleijn

Het aanleggen van Park Lingezegen is in volle gang. Sterker nog, het grootste deel van Park Lingezegen is inmiddels ‘klaar’ en wordt al volop gebruikt door met name fietsers en wandelaars. De laatste delen van Park Lingezegen worden de komende jaren aangelegd. Ondertussen start het gericht beheer van de aangelegde delen zodat deze tot wasdom kunnen komen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de bossen die nu nog bestaan uit vlaktes van kleine boompjes, voor natuurlijke weiden die zich moeten ontwikkelen tot flora- en faunarijke graslanden, en rietplanten die een weelderig rietmoeras moeten gaan vormen.

Deelgebied De Park ligt tussen de Arnhemse nieuwbouwwijk Schuytgraaf en Elst. Oostelijk grenst het aan deelgebied Het Waterrijk, westelijk ligt de Betuwe.

De voortgangsrapportage 2015 is opgesteld in opdracht van het Bestuur van Park Lingezegen en bedoeld om de verbonden partijen te informeren over de voortgang van de ontwikkeling van Park Lingezegen.

Kasteel Het historische kasteelterrein ‘De Park’, tevens naamgever van het gebied, wordt als centrale plek ingericht en kan een functie krijgen als evenemententerrein. Het terrein wordt met monumentale kasteellanen met zijn omgeving verbonden.

In deze voortgangsrapportage beschrijven we per deelgebied welke werkzaamheden zijn uitgevoerd, welke delen nog moeten worden aangelegd en wanneer dit zal gebeuren. Daarnaast wordt een aantal onderwerpen toegelicht, zoals grondverwerving, archeologie, opsporen conventionele explosieven, beheer en financiën. Tot slot wordt kort ingegaan op de verwachte ontwikkelingen voor de komende jaren.

Jan Willem Kamerman Parkdirecteur

Het Definitief Ontwerp (DO) voor De Park (opgesteld door landschapsarchitect Abe Veenstra, 2009) is gebaseerd op de vorming van het gebied en het historisch gebruik ervan. Het ontwerp is gestoeld op drie belangrijke pijlers:

Romeins Lint Een nieuwe landschappelijke en recreatieve structuur doorsnijdt het gebied en vormt de verbinding tussen Elst en Arnhem. Mede op basis van oude stroomgordels in de ondergrond wordt een ‘schichtige’ open ruimte vormgegeven met zowel een ecologische, recreatieve als landschappelijke betekenis. De ruimte wordt afgebakend door een bijzondere recreatieve structuur: het ‘circuit’. Dat vormt een aantrekkelijke route door De Park voor met name actieve, sportieve vormen van recreatie zoals hardlopen, fietsen en skeeleren. Het ‘lint‘ legt een directe verbinding met vergelijkbare structuren in de aangrenzende wijk Schuytgraaf. Mozaïek Het landschap rondom het kasteel en lint wordt verder ontwikkeld tot een landschapsmozaïek met een afwisseling van bossen, houtwallen, boomgaarden en open plekken. Een fijnmazige dooradering met routes maakt het landschap toegankelijk voor de aanwonenden.


8

9

Voortgang realisatie De basisuitrusting van De Park is voor het grootste deel gereed. Het Romeins lint aan de noordzijde van de Linge met fietspad en watergangen is aangelegd en wordt al veelvuldig gebruikt. Ook het middengebied van het circuit is aangelegd, ingezaaid en afgerasterd. Wanneer het grasland voldoende is ontwikkeld, kunnen de grazers (koeien) dit gebied gaan beheren. De zuidelijke laan is gereed, de meeste laanbomen langs deze laan zijn goed aangeslagen. Een enkele boom heeft het niet gered en zal het komende plantseizoen worden vervangen. De contouren van het kasteelterrein zijn aangebracht met een ophoging van ongeveer 1 meter grond. Hierop zijn bomen geplant. De aanleg van het middenterrein, het toekomstige evenemententerrein, start in september 2015 en zal medio oktober gereed zijn. Er is grond aangevoerd afkomstig van sportveldcomplexen in de gemeenten Overbetuwe en Arnhem, waar de sportvelden zijn vervangen door kunstgrasvelden. De oostelijke laan, de Notenlaan, is volledig in ere hersteld. De bestaande walnotenbomen zijn vakkundig gesnoeid, de laan is uitgebreid met twee rijen extra notenbomen en volledig bestraat met klinkers. In het najaar zal het weer druk zijn aan de Notenlaan want walnoten rapen is een erg leuk uitje. Wat wordt er nog aangelegd? Zuidelijke deel Romeins lint Het werk is gestart. Het resterende deel van het circuit is kleiner dan aan de noordkant van de Linge en is eind 2015 gereed. Om beide delen met elkaar te verbinden, worden twee bruggen over de Linge gelegd. Het is erg aantrekkelijk als er vanuit Elst-Noord een fietsverbinding wordt gemaakt met het Romeins Lint. In de basisuitrusting is hier niet in voorzien omdat deze verbinding buiten de grenzen van Park Lingezegen valt. De Parkorganisatie en gemeente Overbetuwe hebben afgesproken dat de Parkorganisatie het voortouw neemt om de fietsverbinding aan te leggen. De grond waarover het fietspad moet komen is nog niet in

eigendom van gemeente of Parkorganisatie. De gemeente Overbetuwe zal de grondverwerving realiseren. Zodra de grond is verworven, zal de Parkorganisatie het fietspad ontwerpen en aanleggen. Spoorwegovergang De Notenlaan moet een belangrijke ontsluitingsweg worden voor De Park voor fietsers en voetgangers. Hiervoor moet de spoorlijn Arnhem-Nijmegen overgestoken kunnen worden. In de plannen is eerder uitgegaan van een fietstunnel onder het spoor. Uit onderzoek bleek dat een fietsbrug over het spoor beter en goedkoper is. In samenwerking met de gemeente Overbetuwe is een traject gestart om tot een ontwerp van een fietsbrug te komen. Hierbij wordt rekening gehouden met ontwikkelingen rond het spoor waarin Prorail, gemeente Overbetuwe en provincie zich inspannen om het aantal gelijkvloerse spoorkruisingen tussen Arnhem en Elst te verminderen dan wel op te heffen. Doel is om een maakbaar ontwerp te krijgen dat past in de omgeving. In samenwerking met de gemeente Overbetuwe zijn de randvoorwaarden bepaald. De aanbestedingsprocedure voor het bepalen van de architect loopt op dit moment. De planning is om eind 2015 een definitief ontwerp te hebben. Begin 2016 zal een aanbesteding onder aannemers worden gehouden waarbij het streven is de spoorbrug in het 2e of 3e kwartaal te realiseren. Het moment van aanleggen van de spoorbrug is afhankelijk van diverse factoren zoals een buitendienststelling van het spoor. Evenemententerrein Het middengebied van het kasteelterrein wordt het evenemententerrein. De bestemmingsplanprocedure voor het evenemententerrein wordt naar verwachting in 2015 afgerond. Nadat het terrein is aangelegd kunnen evenementen rond de zomer 2016 op dit terrein worden gehouden. Enkele kandidaten voor de eerste evenementen zijn ‘Samenloop voor hoop’ (KWF) en de 3e editie van de Lingezegenloop in 2016. De Parkorganisatie onderzoekt in overleg met de gemeenten welke evenementen hier kunnen gaan plaatsvinden. Ook de klankbordgroep voor het evenemententerrein wordt hierbij betrokken.


10

11

het waterrijk Projectleider Joop Eilander

Deelgebied Het Waterrijk, gelegen tussen de Linge, Bergerden, Arnhem-Zuid en de oude Rijksweg, wordt in z’n geheel verworven en ingericht. Het gebied is ruim 200 ha groot en wordt grosso modo voor 1/3 ingericht als bos, 1/3 als bloemrijk grasland en 1/3 als moeras. Het gebied wordt door de A325 in twee ongeveer gelijke delen gesplitst: Het Waterrijk-west en Het Waterrijk-oost. Het grootste deel van het werk betreft het ontgraven van het moeras en de afvoer van de uitkomende klei (ca. 800.000 m3). Er is gekozen voor een inkoopstrategie middels een zogenaamd ‘geïntegreerd gebiedscontract’. Bij deze contractvorm is het ontwerp tot in behoorlijk detail vastgelegd, maar heeft de aannemer veel vrijheid in zijn werkwijze. De aannemer is in hoge mate zelf verantwoordelijk voor het te behalen eindresultaat. Hij dient ook zelf vergunningen aan te vragen, overleg te voeren met bevoegde gezagen e.d.. Voordeel van deze contractvorm is dat de meeste risico’s bij de aannemer liggen. Alleen risico’s die de aannemer zelf niet kan beheersen (bijvoorbeeld het voorkomen van onverwachte milieuspots) liggen nog bij de opdrachtgever (de Parkorganisatie). In de loop van de uitvoering kunnen wel contractwijzigingen worden overeengekomen, zowel op verzoek van de opdrachtgever als op verzoek van de aannemer. In het contract zijn drie mijlpalen opgenomen: •• 31-12-2014 waterberging gereed (tussen Kampsestraat en A325) •• 31-12-2016 Het Waterrijk-oost gereed •• 31-12-2018 Het Waterrijk-west gereed Na de genoemde opleverdata heeft de aannemer nog een onderhoudsplicht van drie jaar voor met name het moerasgebied (rietontwikkeling). Het werk in Het Waterrijk is aanbesteed, en in oktober 2013 is het contract met aannemer Van de Wetering gesloten. Onderdelen die niet in het contract zitten zijn: de aanplant van de bosgebieden, de productie van

het parkmeubilair (parkbreed aanbesteed) en de aanleg van een voetgangersbrug over de Linge (wandelverbinding naar Westeraam). De voorbereidingen voor de aanbesteding van deze voetgangersbrug zijn inmiddels gestart. De bossen zijn voor een groot deel ingeplant. Voortgang realisatie Op ca. 4 ha na is al het bos ingeplant. De laatste 4 ha zijn nog niet ingeplant omdat de grond nog niet in eigendom is. De onderhandelingen over deze grond zijn nagenoeg afgerond. De laatste 4 ha zullen in het plantseizoen 2015/2016 worden geplant. De waterberging tussen de Kampsestraat en de A325 was volgens afspraak eind 2014 gereed. Inmiddels is in de waterberging ook het riet ingeplant. De werkzaamheden voor het resterende deel van Het Waterrijk-oost zijn vlak voor de zomer gestart. Eind 2016 moet het oostelijk deel helemaal klaar zijn. Aandachtspunten en ontwikkelingen Wandelverbindingen Met de gemeenten Overbetuwe en Arnhem zijn in het verleden principeafspraken gemaakt over het aanleggen van een wandelverbinding naar de wijken Westeraam en Rijkerswoerd. Beide gemeenten hebben die verbinding ambtelijk in voorbereiding, maar definitieve besluitvorming moet nog plaatsvinden. Hangende de besluitvorming in Overbetuwe is er al een start gemaakt met de voorbereiding van de geplande voetgangersbrug over de Linge. Naar verwachting kan deze verbinding in het eerste kwartaal van 2016 worden gerealiseerd.


Het Landbouwland

12

Projectleider Coen van Dijk

Verkeersbesluiten Uitgangspunt in het ontwerp voor Het Waterrijk was dat de Kerkstraat en de Kampsestraat worden afgesloten voor autoverkeer, of in ieder geval het autoverkeer sterk zou worden beperkt. De gemeente moet daarvoor nog een verkeersbesluit in voorbereiding nemen. Voor het afsluiten van de Kerkstraat is de voorbereiding van het verkeersbesluit gestart. Voor de Kampsestraat is het verkeersbesluit voorlopig opgeschort hangende een discussie tussen Lingewaard en Overbetuwe over de parkbrede ontsluiting. Hierover lopen ambtelijk goede contacten met de gemeente. Muggen en knutten Tijdens de planvoorbereiding is er veel aandacht geweest voor mogelijke overlast van muggen en knutten door de aanleg van het moeras. In het definitief ontwerp is op advies van deskundigen een aantal maatregelen genomen om overlast te voorkomen. In de afgelopen twee zomerseizoenen zijn metingen verricht naar het huidige voorkomen van muggen en knutten (nulmeting). Momenteel lijkt de angst voor muggen en knutten behoorlijk te zijn afgenomen. Desalniettemin is het aanbevelenswaardig om ook in de toekomst de ontwikkeling van muggen en knutten te blijven volgen. Komend jaar is dat nog niet aan de orde.

Het Landbouwland is het gebied dat wordt omsloten door de Linge, de A325 en de Breedlersestraat. De open ruimte is kenmerkend voor het gebied dat bijna volledig door landbouw in gebruik is en blijft. Het aanleggen van de basisuitrusting in Het Landbouwland beperkt zich globaal tot het aanleggen van enkele pocketparkjes (Park Bredelaar, Berg Idylle), ecologische stapstenen/verbindingen en fietspaden. Voortgang realisatie Fietspaden Het fietspad noord-zuid is in 2012 aangelegd en in gebruik genomen. Ook het fietspad in Baal is al geruime tijd in gebruik. Het fietspad langs de Linge is ook al enkele jaren gereed. Alleen de ontbrekende schakel van de Heuvelsestraat naar de Karstraat moet nog worden aangelegd. De werkzaamheden voor dit ontbrekende deel zijn inmiddels gestart en zullen in het najaar van 2015 worden afgerond. Vierdaagsebos Een belangrijke ecologische stapsteen ligt langs de A325, net ten zuiden van afslag Elst. Tijdens de nationale viering van de Boomfeestdag 2014 hebben ruim 600 kinderen geholpen met het inrichten van het bos ter plaatse. Het bos is inmiddels helemaal geplant en geadopteerd door Stichting DE 4DAAGSE en omgedoopt tot het Vierdaagsebos. De opening van het Vierdaagsebos zal plaatsvinden tijdens de festiviteiten rond de 100ste Vierdaagse in 2016. Berg Idylle Een bijzonder element in het landschap van Het Landbouwland is de ecologische stapsteen en idylle ‘Elsterbrug’, inmiddels de ‘Berg Idylle’ genoemd. Er is een eilandenstructuur aangelegd. Het middeneiland is ingericht naar een ontwerp van Herman Verkerk van Event Architectuur. Een belangrijk element is een muur

13


14

15

De Buitens

Projectleiders Coen van Dijk en Janet Holland

waarin urnen geplaatst kunnen worden. De omliggende eilanden zijn ingeplant met bos en fungeren als ecologische stapsteen. Het meest zuidelijke eiland moet nog ingeplant worden. Dit staat gepland voor najaar 2015. Voorjaar 2016 zal de Berg Idylle officieel geopend worden. Park Bredelaar Park Bredelaar is een pocketpark aan de Breedlersestraat met als thema ‘landbouwgrond door de eeuwen heen’. Dit pocketpark bevindt zich op een archeologisch monument. Bij het maken van het ontwerp is hiermee rekening gehouden. Het terrein is opgehoogd om te voorkomen dat er (diep) in de grond gewerkt moest worden, wat de archeologische waarden zou kunnen verstoren. Ook is er een ‘paviljoen’ gemaakt: een markant uitzichtpunt waar de bezoekers een goed beeld krijgen van Park Bredelaar en het omliggende landschap. In het paviljoen zijn ook informatiepanelen opgenomen over de locatie en zijn geschiedenis. Qua vormgeving is het paviljoen geïnspireerd op een ‘spieker’, een voorraadschuur waarin vroeger graan werd opgeslagen. De gemeente Overbetuwe is in september 2015 een openbare procedure gestart om een beheerder voor het pocketpark te vinden. Naar verwachting wordt in december 2015 de nieuwe beheerder bekend. Het is de planning om dan ook een openingshandeling te organiseren. Verbindingszones In Het Landbouwland is een aantal kleine verbindingszones aangelegd. Er moet er nog één in Het Landbouwland worden aangelegd aan de Breedlersestraat. De realisatie hiervan is afhankelijk van de afronding van de bestemmingsplanprocedure. Als deze is afgerond kan de zone worden aangelegd. Verwachting is dat de laatste verbindingszone nog in 2015 kan worden aangelegd.

Deelgebied De Buitens is het gebied tussen de Linge, Breedlersestraat, Betuweroute, A15 en Van Elkweg. Het gebied is wat kleinschaliger dan het open landschap van Het Landbouwland. De Breedlersetraat en Kattenleger zijn belangrijke infrastructurele elementen in het landschap die worden omgevormd tot lanen die vroeger het landschap markeerden. Ook worden in het gebied enkele ecologische stapstenen aangelegd, een pocketpark en wordt de A15 landschappelijk ingepast. Voortgang realisatie Pocketpark De Poel Aan de Kattenleger is een klein parkje gerealiseerd: pocketpark De Poel. De bestaande vijver is uitgediept, er zijn bomen aangeplant en er zijn speelaanleidingen rondom het eilandje in de vijver gemaakt. Het ontwerp hiervan is gebaseerd op de ontwerpen van kinderen van de basisschool Pius X uit Bemmel. De inrichting is bijna klaar en het parkje wordt begin 2016 geopend. De Linten De Breedlersestraat en Kattenleger zijn geherprofileerd en ingericht als lanen waardoor ‘linten’ in het landschap zijn aangebracht. Aan de Breedlersestraat zijn verschillende soorten laanbomen informeel ingeplant, zoals kersen, eiken, lindes, etc. De Kattenleger is formeler ingericht met laanbomen op vaste afstand en een vrij liggend fietspad. Het laatste stukje van het fietspad kon nog niet worden aangelegd omdat de grond nog niet beschikbaar was. Inmiddels is er overeenstemming over de aankoop van de grond en zal in het najaar 2015 het laatste stukje fietspad worden aangelegd.


16

17

AANDACHTSPUNT Uitgangspunt in het ontwerp is dat de Breedlersestraat wordt afgesloten voor autoverkeer, of in ieder geval dat het autoverkeer sterk zal worden beperkt. Na bestuurlijk overleg tussen de gemeenten Lingewaard en Overbetuwe is afgesproken om het autoluw maken van de Breedlersestraat niet alleen te koppelen aan de realisatie van het vrij liggende fietspad Kattenleger, maar ook aan andere toekomstige verkeersontwikkelingen. Dit zijn bijvoorbeeld het doortrekken van de A15, de Dorpensingel in Lent en de verkeersontwikkelingen in Elst-Noord. Voorlopig wordt de huidige situatie in de Breedlersestraat dus gehandhaafd in afwachting van die toekomstige ontwikkelingen. Nog aan te leggen Aan de noorden zuidzijde van de A15 liggen percelen waar in de plannen van Park Lingezegen natuur- en recreatiegebieden worden gemaakt. Bij het noordelijke deel ligt de nadruk op natuur, bij het zuidelijke op recreatie. Er wordt al geruime tijd met Rijkswaterstaat/projectbureau ViA15, gemeenten Lingewaard en Overbetuwe en provincie overlegd over de inrichting van deze percelen, al dan niet in combinatie met de aanleg van de A15. Dit heeft tot nu toe niet geleid tot besluitvorming. In de begroting van Park Lingezegen is uitgegaan van een synergievoordeel door het maken van werk met werk. De parkorganisatie heeft er dan ook belang bij dat duidelijk wordt welke samenwerking er mogelijk is met het project ‘doortrekking A15’ en of dit inderdaad een synergievoordeel oplevert. Naar verwachting wordt dit vóór eind 2015 duidelijk. Zoals het er nu uitziet lijkt een vorm van samenwerking voor de hand te liggen voor het zuidelijke deel. Het deel aan de noordzijde kan waarschijnlijk los van de A15 door de parkorganisatie worden ingericht. Naast de plannen van de doortrekking A15 is er ook een plan van de provincie om langs de A15 een snelfiets-

pad aan te leggen. Deze loopt van Duiven naar Zevenaar en sluit ter hoogte van het knooppunt Ressen aan op het RijnWaalpad tussen Arnhem en Nijmegen. De parkorganisatie ondersteunt dit initiatief omdat het een mooie aanvulling is op de fietsstructuur in het landschapspark, mits het fietspad goed ingepast kan worden in het ontwerp van Park Lingezegen. In de afgelopen periode is er veel overleg geweest tussen betrokken gemeenten en provincie om voor dit fietspad tot een voor alle partijen aanvaardbaar tracé te komen. Besluitvorming hierover vindt in de komende maanden plaats.


18

19

De Woerdt

Projectleider Coen van Dijk

De Woerdt is het meest zuidelijke deelgebied van Park Lingezegen en ligt tussen de A15 en de Waaldijk bij Lent. De Woerdt is het meest kleinschalige deel van Park Lingezegen en heeft met name in het zuiden de landschappelijke kenmerken van een landgoed. Voortgang realisatie Het aanleggen van de basisuitrusting in De Woerdt is nagenoeg afgerond. De inrichting van Landgoed Doornik en Spiegelbos zijn afgerond. Er wordt in de omgeving nog één kas gesloopt. Dit zal in de loop van najaar 2015 plaatsvinden. Het Spiegelbos is eigendom van de gemeente Nijmegen, maar ligt in de gemeente Lingewaard. Er is overleg met de gemeente Nijmegen over de verkoop van het Spiegelbos. Op haar eigen grondgebied (rondom de kolk nabij Zijdewinde, het Vitensbosje) is de gemeente Nijmegen gestart met de procedure voor het aanpassen van het bestemmingplan. In het nieuwe bestemmingsplan wordt het mogelijk, conform een ook in het Dagelijks Bestuur van Park Lingezegen vastgestelde visie, een aantal woningen te bouwen. De contacten en afstemming hierover tussen Nijmegen en de Parkorganisatie zijn goed. Ook deelproject de Bemmelse Zeeg is afgerond. Dit deelproject betreft de aanleg van enkele bospercelen en natuurvriendelijke oevers langs de Bemmelse Zeeg. In het plan is ook, in samenwerking met de stichting Landschapsbeheer Gelderland, een klompenpad (Zeegsepad) gerealiseerd. De opening van de Bemmelse Zeeg vindt plaats in najaar 2015. Nog aan te leggen In Ressen is een idylle gepland met een oppervlak van ongeveer 2 ha. Deze idylle heeft het thema ‘bos’ en vormt een drieluik met de idylles in Het Waterrijk (nog in te richten, thema ‘water’) en Berg Idylle (thema ‘berg’). De grond voor de idylle in Ressen is nog niet verworven; ook staat de huidige eigenaar betreding van het perceel voor bodemonderzoek niet toe. De planvorming voor dit deel ligt stil omdat onderzoek ter

plekke nodig is om hier verdere stappen in te kunnen zetten. De inrichting van de Kerkenwei in Ressen moet nog worden afgerond. Het ziet er nu naar uit dat het beperkt blijft tot het aanbrengen van graspaden. Ook zal er parkmeubilair in de omgeving worden geplaatst.


20

21

financiën

grondverwerving

Park Lingezegen krijgt steeds meer vorm. Dat het landschapspark in de realisatiefase zit is zichtbaar in de financiële stand van zaken. Van de bijna 15 miljoen euro die per begin 2015 nog beschikbaar was, is al ruim 7 miljoen euro verplicht. De begroting voor Park Lingezegen is nog altijd reëel en bevat de nodige voorzichtigheid. Door voorzichtig te begroten is het gelukt vanaf de oprichting van de parkorganisatie een stabiel financieel beleid te laten zien. De realisatie vordert terwijl de risico’s afnemen.

De grondverwerving voor Park Lingezegen bevindt zich in de afrondende fase. Van de totaal te verwerven oppervlakte van ongeveer 450 ha moet nog 11 ha verworven worden. Van deze 11 ha is over ca. 9 ha mondelinge overeenstemming bereikt of is de koopovereenkomst al getekend. Over ca. 2 ha is nog geen overeenstemming, deze 2 ha bevinden zich in de administratieve onteigeningsprocedure. De verwachting is dat de laatste hectaren alsnog via het minnelijke traject verworven zal kunnen worden.

Bij de oplevering van Park Lingezegen is voorzien in een beheerfonds van 6,8 miljoen euro, om het beheer minimaal de eerste 20 jaar te kunnen uitvoeren.

De administratieve procedure voor de onteigening van de laatste 2 ha wordt gevoerd door de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat. Medio juni stond een hoorzitting gepland voor één belanghebbende die een zienswijze heeft ingediend. Deze hoorzitting is uiteindelijk niet doorgegaan vanwege het behalen van overeenstemming. Voor de nog aan te kopen percelen zijn verder geen zienswijzen binnengekomen. Inmiddels zijn de onteigeningsstukken ter behandeling doorgezonden door de Corporate Dienst aan de Raad van State. De verwachting is dat de administratieve procedure eind 2015 kan worden afgerond. Daarna volgt de gerechtelijke procedure, waarin een rechter in 6 tot 9 maanden tot een uitspraak komt. Na de uitspraak komen de gronden in bezit van de overheid. De vaststelling van de schadeloosstelling vindt plaats na eigendomsoverdracht (nog eens ca. 6 tot 9 maanden).

Controller Jan Heinen

In 2015 spelen de volgende belangrijke ontwikkelingen op financiën: •• Gronden: In 2015 wordt de grondverkoop met beschikbaarstelling van een investeringskrediet van de provincie afgerond. Door deze ontwikkeling valt het belangrijkste risico in de begroting van de parkorganisatie (tegenvallende opbrengsten uit verkoop) weg. Gezien deze ontwikkeling wordt eind 2015 een gewijzigde begroting aangeboden. De cijfers in deze voortgangsrapportage reflecteren de gewijzigde begroting al. •• Subsidies: De parkorganisatie verwacht dat het weergegeven ambitieniveau van nog ruim 3,8 miljoen euro aan binnen te halen subsidies niet reëel is. De belangrijkste subsidie in de begroting betreft de subsidie voor OCE (Opsporen Conventionele Explosieven). Inmiddels is bekend dat we ongeveer € 500.000 ontvangen over de OCE-werkzaamheden tot nu toe. Werkzaamheden die nog worden uitgevoerd zijn bovendien ook subsidiabel. De post onvoorzien bevat voldoende ruimte om een tegenvaller op dat vlak op te vangen. NB: Een jaarrekening en begroting vindt u als bijlage.

Adviseur grondzaken Roel Groot Jebbink

Naar verwachting zullen alle benodigde gronden eind 2016 in eigendom van de overheid zijn. De gemeenten Overbetuwe en Lingewaard zijn formeel de onteigenende partij. Beide gemeenten hebben de parkorganisatie de opdracht gegeven de onteigening uit te voeren. Dit is in een overeenkomst vastgelegd. De parkorganisatie schakelt deskundigen in om de feitelijke werkzaamheden te verrichten. De gronden waarover de Parkorganisatie kan beschikken staan voor het overgrote deel op naam van BBL (Bureau Beheer Landbouwgronden). Een beperkte oppervlakte staat op naam van de Parkorganisatie zelf. Door de opheffing van de Dienst Landelijk Gebied ligt de zeggenschap van de gronden bij de provincie.


22

23

Beheer

Projectleider beheer Bastiaan Seynaeve

Daarnaast is eind 2014 in het verlengde hiervan een Overeenkomst Investeringscredit tussen het park en de provincie gesloten. In deze overeenkomst is onder andere geregeld dat alle gronden binnen de basisuitrusting onder zeggenschap van de provincie komen. In ruil hiervoor heeft de provincie een geldbedrag beschikbaar gesteld voor de beheerlasten van het park de komende jaren. De provincie, die door deze overeenkomst penvoeder is geworden over de gronden, heeft een Grondstrategieplan opgesteld voor gronden en gebouwen die niet meer nodig zijn voor de basisuitrusting van het park. Deze gronden en gebouwen dienen voor eind 2018 verkocht te worden. Voor de gronden binnen de grenzen van het park (basisinrichting) zal de provincie de komende tijd een Grondstrategieplan opstellen waarin zal worden bepaald hoe en of welke gronden verkocht zullen worden.

De provincie heeft de Parkorganisatie verzocht om de komende drie jaar (2016 t/m 2018) het beheer en onderhoud in Park Lingezegen voor haar rekening te nemen. Alle nieuw ingerichte gebieden en gronden vallen hieronder. Na deze periode zullen de gronden worden overgedragen aan de desbetreffende eindbeheerders. Bij een groot aantal projecten is het beheer en onderhoud opgenomen als onderdeel van het aanlegcontract met diverse aannemers. Voor deelgebieden De Woerdt en Het Waterrrijk is dit niet het geval en zijn afspraken gemaakt met respectievelijk Stichting Doornik Natuurakkers en Staatsbosbeheer. Daarnaast worden er diverse mogelijkheden in kaart gebracht om particuliere beheerders en (vrijwilligers) organisaties te betrekken bij het beheer van Park Lingezegen. Hierbij valt te denken aan bermbeheer door agrariërs uit de omgeving en het inrichten en beheren van voedselbossen door werkgroepen vanuit de gebruikersraad.


24

25

gebruikersraad

private initiatieven

De Gebruikersraad Park Lingezegen (GRPLZ) bestaat nu een jaar, als opvolger van de Klankbordgroep Park Lingezegen. Met als motto ‘Park Lingezegen, van, voor en door ons allen’ is de Gebruikersraad Park Lingezegen een bundeling van en platform voor inwoners, ondernemers en organisaties die verbonden zijn met en betrokken bij Park Lingezegen. De gebruikersraad beschouwt het park als een bijzonder waardevol gegeven, om te zaaien en te oogsten in zowel letterlijke als figuurlijke zin. Een uitdagende bron van inspiratie om passie te laten landen. De gebruikersraad wil beelden ontwikkelen over de toekomst van het park en de handen uit de mouwen steken om mee te beheren. De gebruikersraad constateert een groeiend enthousiasme over het park in de omgeving.

Voor Park Lingezegen is een viertal grootschalige ontwikkelingen voorzien die een bijdrage kunnen leveren aan de identiteit en het functioneren van het park. Deze thema’s zijn: gezondheid en recreatie, duurzame energie, (stads)landbouw/permacultuur en strategisch waterbeheer. Private initiatiefnemers worden uitgenodigd om invulling te geven aan deze ontwikkelrichtingen. Overheden zien vanuit hun beleidsvelden kansen om doelstellingen in de proeftuin van Park Lingezegen te realiseren. Via publicaties en bijzondere evenementen als de Dag van Park Lingezegen worden de omwonenden geïnformeerd over de vaak onverwachte kwaliteiten van het landschapspark en uitgenodigd om het gebied te bezoeken en de mogelijkheden te benutten. Op het moment dat initiatieven in de lijn met de grootschalige ontwikkelingen zich melden bij de parkorganisatie zullen deze worden begeleid. Dit is afhankelijk van het initiatief. Hiervoor is een procedure opgesteld.

Een maximale kwaliteit voor Park Lingezegen is een van de uitgangspunten van de gebruikersraad om zoveel mogelijk ‘bloemen te laten bloeien’. Waar nodig en/of gewenst worden initiatieven gebundeld, menskracht toegevoegd of wordt een brug geslagen naar de parkorganisatie of overheid.

Momenteel komt er wekelijks een initiatief binnen bij de Parkorganisatie. Deze initiatieven variëren van het realiseren van een theetuin, het houden van kippen, het realiseren van een landgoed tot het realiseren van ca. 100 ha hennepteelt voor akkerbouw en grondstofproductie.

Frank van Rooijen en Theo de Bruin

Projectleider Janet Holland


26

27

bestemmingsplannen Jurist Jaap Roest

In 2011 en 2012 zijn de bestemmingsplannen Park Lingezegen Lingewaard, Park Lingezegen Overbetuwe en De Park 10 Overbetuwe in werking getreden. Hoewel binnen deze bestemmingsplannen het basisontwerp van Park Lingezegen kon worden gerealiseerd, moeten toch enkele herzieningen van deze plannen plaatsvinden. Inmiddels is een aantal herzieningen in werking getreden. Op de rol voor het komende jaar staan drie bestemmingsplanherzieningen voor Overbetuwe en één bestemmingsplanherziening voor de gemeente Lingewaard. Voor de gemeente Overbetuwe betreft het de locaties van het evenemententerrein, de spoorkruising Notenlaan in De Park en de aansluiting van het fietspad De Park op het noorden van Elst. Voor de gemeente Lingewaard betreft het een aantal perceelgebonden locaties waarop een nieuwe bestemming komt te liggen. Evenemententerrein Tegen het bestemmingsplan De Park 10, Overbetuwe is destijds door één reclamant beroep aangetekend. Een gedeelte van het beroep is gehonoreerd en daardoor is het evenemententerrein op dit moment planologisch niet toegestaan. Met de herziening van het bestemmingsplan wordt dit gerepareerd. Het ontwerpbestemmingsplan heeft per 9 juli 2015 voor zes weken ter inzage gelegen. Er zijn vier zienswijzen naar voren gebracht. Deze worden verwerkt waarna het bestemmingsplan aan de gemeenteraad van Overbetuwe kan worden aangeboden ter vaststelling. Spoorkruising Notenlaan De Park Het spoor Arnhem - Nijmegen zou volgens het Masterplan en de Intergemeentelijke Structuurvisie worden gekruist door een tunnelverbinding. In het geldende bestemmingsplan is daartoe ook een aanduiding ‘tunnel’ opgenomen. De mogelijkheden van een brug over het spoor zijn nader onderzocht en aan de gemeenteraad van Overbetuwe wordt voorgesteld om een bestemmingsplanherziening door te voeren waarin een brug planologisch wordt gefaciliteerd.

Fietspad De Park Zuid - Elst Noord Tussen de te realiseren basisuitrusting De Park Zuid en het noorden van Elst moet nog een verbinding worden gerealiseerd om de fietspaden in De Park goed te kunnen ontsluiten. Dit gedeelte fietspad ligt niet in de basisuitrusting en zou door de gemeente Overbetuwe worden aangelegd. De parkorganisatie en de gemeente hebben nu de handen ineengeslagen om het fietspad te realiseren. Planologisch moet het fietspad worden geborgd in een bestemmingsplan. Meerdere locaties Lingewaard In de gemeente Lingewaard wordt voor meerdere locaties binnen het bestemmingsplangebied Park Lingezegen een herziening voorbereid. Het gaat onder andere om een recreatievoorziening in een voormalig brandweerhuisje, een nieuw ontwerp voor het perceel Kattenleger 19 en pocketpark De Poel en voorzieningen op de Vossenpels. De bestemmingsplanprocedure zal in de tweede helft 2015 worden opgestart.


28

29

Meldpunt Joska Ausma

Vanaf 1 januari 2015 zijn er 56 meldingen via [email protected] binnengekomen. De meldingen worden gecategoriseerd in vragen/meldingen en klachten. Er waren 44 vragen en 11 klachten. Als de klacht, vraag of melding wordt doorgezet naar een derde vragen wij altijd om een terugkoppeling van de beantwoording. Over deelgebied Het Waterrijk zijn in totaal 6 klachten en 4 meldingen/vragen binnengekomen. Klachten: •• Een klacht over aangevreten wild. •• Een klacht over zwerfvuil en vernielingen bij de Rijkerwoerdse Plassen. (2x) De klacht is doorgegeven aan het Recreatieschap Uiterwaarde, de beheerder van het gebied. •• Klacht over gevaarlijke wegkanten en het plaatsen van witte paaltjes in de berm. (2x) De projectleider heeft rechtstreeks contact opgenomen met de melder van de klacht. •• Klacht over slecht onderhoud aan het fietspad bij het Zeegbos. De melder is in contact gebracht met Recreatieschap Uiterwaarde. Meldingen/vragen: •• Is er rekening gehouden met de vogelaars, is er een plek waar zij kunnen fotograferen zonder overlast te geven? De projectleider heeft dit opgepakt. •• Wordt er rekening gehouden met de vogels als er evenementen zijn? Opgepakt door de projectleider. •• Melding dat er een witte lepelaar is gespot. De melder is in contact gebracht met SOVON; •• Komt er een crossfit-box bij de Rijkerwoerdse Plassen? De melder is in contact gebracht met Recreatieschap Uiterwaarde. Voor het deelgebied De Woerdt zijn 5 klachten en 8 meldingen/vragen binnengekomen.

Klachten: •• Een klacht over plaatsen bomen, scheefstand. (2x) Opgepakt door de projectleider. •• Een klacht over overlast van knutten. Opgepakt door de projectleider. •• Klacht over geen correcte bebording RijnWaalpad. Opgepakt door de gemeente Overbetuwe, geen terugkoppeling ontvangen. •• Melding dat er een urn is geplaatst bij de urnenwal. De urn is opgehaald door de politie en naar de gemeente Overbetuwe gebracht, zij handelen dit af. Meldingen/vragen: •• Verschillende vragen over afronding van de verschillende projecten, het organiseren van feestje/burendag in deelgebied De Woerdt, gebruik leegstaande schuur /gebouw voor opslag, reservering in de urnenwal bij de Elsterbrug, leverancier van handzwengelpomp. De vragen zijn beantwoord door de projectleiders of de melder/vraagsteller heeft de juiste NAW-gegevens gekregen voor doorverwijzing. Er zijn 28 meldingen binnengekomen over het gehele park: •• Plaatsing activiteit, bedrijf etc. op de website. •• Verzoek om foldermateriaal, recreatiekaart, fietstochten etc. •• Gebruik van het park voor activiteiten, denk hierbij aan het bespelen van een instrument, een spirituele dans, en een georganiseerde fietstocht door gidsen. •• Een vraag van een student over een afstudeerstage, interview of informatie. 5 meldingen/klachten gingen over de vraag of Park Lingezegen duidelijkheid kan geven of honden nu wel of niet los mogen lopen in het park. Beantwoording heeft de Projectleider Beheer opgepakt.


30

31

Communicatie

Projectleider Kristel Kleinhesselink

Communicatieboodschap De afgelopen jaren lag de nadruk in de communicatie over Park Lingezegen bij de plannen en de werkzaamheden. Nu de werkzaamheden grotendeels zijn afgrond, komt de focus vooral te liggen op het verder onder de aandacht brengen van Park Lingezegen bij de huidige en toekomstige gebruikers. We communiceren over recreatiemogelijkheden, feestelijke openingen en evenementen (o.a. Boomfeestdag, Dag van Park Lingezegen, Lingezegenloop) om mensen te enthousiasmeren voor het landschapspark en te laten zien dat het een mooi gebied is en dat er volop mogelijkheden zijn. Ook vinden er steeds vaker activiteiten plaats die door maatschappelijke organisaties en ondernemers in Park Lingezegen worden georganiseerd. Ook hierover communiceert Park Lingezegen. Communicatiemiddelen We zetten een breed scala van communicatiemiddelen in. Dit zijn de website, blogs, sociale media (Facebook, Twitter en YouTube en mogelijk binnenkort ook Instagram), maandelijkse digitale nieuwsbrief, tweemaandelijkse paginagrote informatiepagina in de lokale huis-aan-huiskranten, de in juni volledig herziene recreatiekaart, folders van ommetjes en fietsroutes, advertenties in magazines en lokale kranten, excursies, stands, informatiepanelen, bouwborden, bijeenkomsten met bijvoorbeeld agrariërs, brainstormsessies met hondeneigenaren en omwonenden over hondenlosloopplekken in Park Lingezegen en de ontwikkeling van een app (iOs en Android) met alle recreatiemogelijkheden in Park Lingezegen (binnenkort gereed). Veel van de communicatiemiddelen worden zo veel mogelijk cross mediaal ingezet, zodat de boodschap op zo veel mogelijk manieren bij de diverse doelgroepen aankomt. Vaak zetten we de boodschap ook uit via de communicatiekanalen van maatschappelijke organisaties, ondernemers en de samenwerkingspartners, zoals de gemeente Arnhem, Lingewaard, Nijmegen, Overbetuwe, Waterschap Rivierenland, Staatsbosbeheer. Om het verspreiden van foldermateriaal beter te regelen, hebben we een online bestelfomulier gemaakt waar ondernemers en organisaties onze communicatiemiddelen kunnen bestellen (parklingezegen.nl/fol-

ders-bestellen). Zodra er nieuw materiaal is, krijgt men daarvan een bericht. Boek Park Lingezegen Een bijzonder en mooi communicatiemiddel is het boek over ‘the making of’ Park Lingezegen. De basisinrichting van Park Lingezegen is na 10 jaar plannen maken en 5 jaar uitvoering (bijna) klaar. Een moment dat we niet zomaar voorbij wilden laten gaan. Daarom maakten we een mooi koffietafelboek ‘Park Lingezegen, van plan tot park’ waarin we in woord en beeld laten zien hoe het landschapspark werd tot wat het nu is. De verschillende belangen komen aan bod, alle verhalen en de betrokkenheid van alle planners, uitvoerders, omwonenden, recreanten, agrariërs, organisaties en ondernemers. En natuurlijk is er een blik op de toekomst, want Park Lingezegen is nog lang niet af. Het boek is sinds juni te koop bij de lokale boekhandels, Uitgeverij Landwerk en bol.com, en wordt vooral ingezet als relatiegeschenk van Park Lingezegen. Onderzoek Met de overgang naar een nieuwe fase wil Park Lingezegen de huidige inzet van communicatie evalueren. Hoe waarderen de doelgroepen (bewoners en omwonenden in het bijzonder) de verschillende manieren waarop Park Lingezegen communiceert? Daarnaast is het interessant om in kaart te brengen hoeveel mensen inmiddels bekend zijn met Park Lingezegen en met de mogelijkheden die het park biedt voor onder meer recreatie en ondernemen. Hiermee kan de balans worden opgemaakt of de ingezette communicatiemiddelen hun doel bereiken. Dit onderzoek wordt momenteel opgestart en zal eind 2015 afgerond zijn. De resultaten kunnen ook worden meegenomen in het nieuwe communicatieplan waarin wordt uitgewerkt hoe de positionering van Park Lingezegen kan worden versterkt. Werkwijze en organisatie Het communicatieteam, bestaande uit een projectleider en een projectmedewerker (en achtervang), zorgt


32

33

doorontwikkeling voor de communicatie over Park Lingezegen, beiden ingehuurd voor 16 uur per week. Ook wordt er samengewerkt met de communicatieadviseurs van de samenwerkingspartners. We overleggen sinds januari 2014 elke twee maanden over inhoudelijke en actuele onderwerpen. Daarnaast is er tussendoor regelmatig afstemming over de communicatie van bijvoorbeeld de woordvoering bij evenementen, het ter inzage leggen van documenten en werkzaamheden die plaatsvinden. De projectleiders van de deelgebieden overleggen op ad hoc basis met de projectleider communicatie over werkzaamheden en opleveringen. De samenwerking met de Gebruikersraad Park Lingezegen (voorheen Klankbordgroep) is geïntensiveerd. De gebruikersraad organiseerde dit jaar voor het eerst de Dag van Park Lingezegen, wij verzorgden de communicatie. We werken ook samen aan het opzetten van een bezoekers-/informatiecentrum en proberen zoveel mogelijk samen informatiestands over Park Lingezegen te verzorgen.

De basisuitrusting is grotendeels aangelegd. Toch zal het tot 2019 duren totdat het aanleggen van het resterende deel zoals het rietmoeras in het Waterrijk gereed is. Ondertussen wordt Park Lingezegen in gebruik genomen en ontstaan er nieuwe initiatieven voor gebruik en inrichting. De Parkorganisatie neemt tot 2019 de tijd om initiatiefnemers te helpen bij het uitwerken en realiseren van nieuwe initiatieven mits deze passen binnen de bestaande doelen van Park Lingezegen. Deze doelen zijn: recreatie, natuur, (stads)landbouw en waterbeheer. Ook initiatieven die bijdragen aan duurzame energie zijn welkom. Inmiddels is een aantal innovatieve projecten, zoals RichWaterWorld (zie hieronder) en het inrichten van voedselbossen in Park Lingezegen, gestart en ziet het ernaar uit dat de komende periode meer projecten van start zullen gaan. Hiermee is een begin gemaakt van de ‘innovatieve proeftuin Park Lingezegen’.


34

35

Overige projecten en thema’s Fiets- en ruiterroutes In de basisinrichting van het Park Lingezegen is de aanleg van wandel- en ruiterpaden opgenomen. De parkorganisatie heeft bij de provincie subsidie aangevraagd en ontvangen om wandel- en ruiterroutes te gaan maken. Samen met Wandelnet, de Stichting Ruiteren & Mennen en de gebruikersraad wordt dit in de komende maanden opgepakt. Medio 2016 moet het project zijn afgerond. De routes worden gemarkeerd in het veld en zijn ook te raadplegen via internet. Op deze manier wordt het gebruik van de aangelegde wandel- en ruiterroutes vergroot en wordt door bijvoorbeeld de koppeling met horecagelegenheden ook de lokale economie gestimuleerd. RichWaterWorld (RWW) In het afgelopen jaar heeft het onderzoeksproject ‘RichWaterWorld’ plaatsgevonden. Daarvoor is in Het Waterrijk een proeflocatie aangelegd waar een ‘biocascade-waterzuivering’ is gerealiseerd. Dit project wordt eind 2015 afgerond. De resultaten lijken veelbelovend. Het ligt in het voornemen om de biocascade nog enkele jaren als meetlocatie instant te houden. Daarna zal worden bezien of de locatie een definitieve functie zal kunnen krijgen in het beheer van Het Waterrijk. Inmiddels is een aanvraagprocedure gestart voor een vervolgproject, waarbij Park Lingezegen mogelijk zal gaan fungeren als proeftuin voor een aantal projecten op het gebied van lokale energie- en biomassaproductie en lokale voedselproductie. Archeologie en opsporen conventionele explosieven (OCE) Voor Park Lingezegen is in de afgelopen jaren veel OCE en archeologische onderzoek verricht. Voorafgaand aan de werkzaamheden dienen de gebieden vrijgegeven te zijn van explosieven en archeologie. Voor beide disciplines zijn grote delen van De Park, Het Waterrijk, De Buitens en De Woerdt onderzocht. Binnen Het Waterrijk-oost en west zijn reeds grote delen afgezocht en vrijgegeven van explosieven, denk aan het aangelegde moeras ten oosten van de A325 in Het Waterrijk-oost en/of de sloten die werden voorzien

van een natuurvriendelijke oever. Binnen deelgebied De Park zijn de laatste maanden het evenemententerrein en De Park-zuid volledig onderzocht op de aanwezigheid op explosieven. Naast het explosieven onderzoek is er binnen De Park ook veel archeologisch onderzoek verricht. Zo is een groot deel van de sloten en paden rondom het voormalige kasteel De Park uitvoerig onderzocht, tijdens dit onderzoek zijn meerdere resten aangetroffen van het in de 18e eeuw gesloopte kasteel. Binnen deelgebied De Buitens zijn alle nieuwe (fiets)paden, boomplantgaten en sloten onderzocht. Hierbij zijn net als in Het Waterrijk en De Park vele explosieven geruimd. Naast de vele resten uit de Tweede Wereldoorlog zijn er binnen dit deelgebied veel archeologische vindplaatsen aan het licht gekomen. Zo zijn er resten uit de ijzertijd, Romeinse tijd en de middeleeuwen aangetroffen. De resten bestonden uit vondsten en sporen van de oude nederzettingen en een grafveld met enkele tientallen graven. In de komende maanden zullen de laatste werkzaamheden worden uitgevoerd. Op een enkel stuk na betreft het de aanleg van stuken (fiets)pad, sloten, het plaatsen van hekwerken en bruggen. Net ten noorden van de A15 is nog een te ontwikkelen gebied dat vlakdekkend onderzocht dient te worden op OCE en archeologie. In Het Waterrijk-west dient nog het laatste deel onderzocht te worden op de aanwezigheid van explosieven; dit voor de aanleg van paden, moeras en de bestaande sloten voorzien van natuurvriendelijke oevers. Onlangs is bekend geworden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een bedrag van ongeveer € 500.000,- toekent aan Park Lingezegen voor de werkzaamheden die vóór september 2014 zijn uitgevoerd. Voor de kosten die na september 2014 zijn uitgevoerd, wordt een bijdrage in de kosten verwacht van 70%. Tot nu toe werd voor de OCE-werkzaamheden € 2.267.000,- uitgegeven. De prognose is dat de totaalkosten uiteindelijk zullen uitkomen op ca. € 2.500.000,-. De kosten voor archeologie bedragen € 520.000,- en zullen aan het eind (geprognotiseerd) € 590.000 zijn.

Dit rapport is een uitgave van: Park Lingezegen De Park 10 6661 NW ELST

Stand van zaken september 2015

Recommend Documents