Van wetenschap naar praktijk: Preventie van Alcoholgebruik Ina Koning
Drinkt onze jeugd? Een impressie...
[email protected]
We weten dat… De feiten... Vroegtijdig drinken (Verdurmen et al., 2012): 13 jaar afgelopen maand = 19% 13 jaar afgelopen maand = 19% 15 jaar binge drinken = 40%
[email protected]
Terug in de tijd… De feiten…
Maandelijks drinken 90 80 70 60
2005
50
Boys Gi l Girls
40 30 20 10 0
12 13 14 15 16 Trimbos: HBSC, 2005
Terug in de tijd… De feiten…
Ooit gedronken (meisjes) 100 90 80 70
14
60 12
50 40 30 20
1992
1999
2003
≥ 10 keer alcohol g gedronken in de afgelopen g p maand
Minister Hoogervorst (januari 2006):
‘J ‘Jongeren zijn ij d de zuipschuiten i h it van Europa Europa’
Is dat erg?
Is alcohol een drug? g
Is dat erg? Aantal eerste hulp opnames 700 600 .. . .. . .. ... . .. ... ... . 500 10-14 jaar
400 300 200 .. . .. . .. ... . .. ... ... . 100 .. . .. . .. ... . .. ... ... . 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Bron: rapport Consument en Veiligheid, 2007
15-19 jaar
Is dat erg? Gevolgen vroegtijdig drinken 12‐16 jarigen die al wekelijks drinken hebben een grotere kans op grotere kans op… • latere alcohol‐afhankelijkheid j • verslaving aan andere middelen, zoals marihuana en sigaretten • slechte schoolprestaties en uitval (Berendt et al 2009; Brown & Tapert 2004; DeWitt & Adlaff 2000 ) (Berendt et al., 2009; Brown & Tapert, 2004; DeWitt & Adlaff, 2000 )
[email protected]
Preventie van belang
[email protected]
Effectieve ingredienten Gebaseerd op theory Interactief Meerdere componenten p ((ouder en kind)) Herhalingslessen Cultureel gevoelig Sociale vaardigheden Cognitieve‐gedragsvaardigheden d d h d (Cuijpers, 2002; Dusenbury et al., 1995, 2000; Peters et al., 2009)
[email protected]
Preventie P ti Alcoholgebruik Al h l b ik Scholieren
30 september
Hoe komen deze kinderen aan drank?
[email protected]
De rol van ouders Het is zelfs zo dat...
met vader
80
met moeder
70 al., 2005)
met vrienden
Ouders vaak hun kind van het 1e drankje voorzien (Monshouwer et Alcohol Alcohol‐specifieke opvoeding: regels stellen specifieke opvoeding regels stellen (Van der Vorst et al., ( d l 60 2005; 2006; Koning et al., 2009) 50 40 30 20 12-13 jaar
14-15 jaar
16-17 jaar
Ouder programma Doel: Streng opvoeden (regels en attitude m.b.t. Alcoholgebruik) ( (Orebro prevention program, Koutakis et al., 2008) p p g , , )
1.
2.
3.
Presentatie op ouderavond (3x) a.
Eerste ouderavond nieuwe schooljaar
b.
Kort: 15 minuten
Overeenstemming ouders a a.
Bewustwording
b.
Ondersteuning
Folder
[email protected]
Leerlingen programma Doel: Verhogen zelf‐controle en gezonde attitude m.b.t. alcoholgebruik g ((Healthy School and Drugs Program, Cuijpers et al., 2002) y g g , jp , ) 1 1.
2.
Vier digitale interactieve lessen (e‐learning) Vier digitale interactieve lessen (e learning) in 1e klas in 1e klas a.
Interactieve opdrachten
b.
Individueel en groep d d l
c.
Aantrekkelijke opmaak
Papieren booster les in 2e klas
[email protected]
5 april 2010
Hoe doen we dat? Hoe doen we dat?
[email protected]
Vroege adolescentie 12 tot 16 jaar j
Start middelbare school Legale koop leeftijd / geaccepteerde drink leeftijd
[email protected]
Wie deden er mee?
> 3000 jongeren en ouders en ouders
30 september
CRT 19 scholen, 3368 Gem. lft = 12.68
Condities Ouder
Leerling
Combinatie
Controle
Respons
2006
2007
2008
2009
Leerlingen
3368
94%
88%
80%
Ouders
80%
71%
66%
66%
12 jaar
Tijdlijn
T0
September 2006
March 2007
T1 T4 T2 September 2007
T3 March 2008 September September 2008
Interessante vragen 1 1.
Wat werkt?
2 2.
Hoe werkt het? werkt het?
3 3.
Bij wie werkt het? Bij kt h t?
[email protected]
% weeklyy drinkerss
T1: 13 jaar
**
% weeklyy drinkerss
T2: 14 jaar
**
% weeklyy drinkerss
T3: 15 jaar
**
20
19,1
T4: 16 jaar
19,6
% heavy y weekly drinkers
18 15,2
16 14
**
12
9,7
10 8 6 4 2 0
Parent
Student
Combined
Control Control
Jongeren EN ouders betrekken
[email protected]
Hoe werkt het?
Koning, Van den Eijnden, et al. (Addiction, 2011) Koning, Van den Eijnden, et al. (Addictive Behaviors)
Hoe werkt het? Mediatie
Interventie
Gedrag
AlcoholAlcohol gebruik
T1 13 jjaar T1: T2: 14 jaar
[email protected]
Interventie
Gedrag
Alcoholgebruik
T1: 13 jaar T2: 14 jaar
Zelf-controle
Attitude ouders
Wekelijks drinken
Regels ouders
[email protected]
Volgorde interventies?
Regels ouders
X
Z lf Zelf-controle t l
Wekelijks drinken
(Taylor, MacKinnon & Tein, 2008)
Bij wie werkt het?
Koning, Verdurmen et al. (Preventive Medicine, 2012) Verdurmen, Koning, et al. (Prevention Science, 2013) Koning et al., 2014 (JSAT, 2014)
Baseline: drinkers vs niet-drinkers
** ** **
Bij wie werkt het? Moderatie: bepaalde groep meer baat?
Geslacht
Alcoholgebruik ouders (> 14 glazen p/w)
Opleidingsniveau
Externaliserend probleemgedrag
Regels
Z lf Zelf‐controle t l
Zwaar wekelijks d i k drinken
Externaliserend gedrag Combinatie interventie effectiever bij jongeren met externaliserend gedrag
[email protected]
Ondertussen… “Zuipschuiten van Europa”
2006…
A Anno 2014 2014
Opvoeding m b t alcohol Opvoeding m.b.t. alcohol
%
Ooit gedronken (jongens) Ooit gedronken
%
Ooit gedronken (meisjes) Ooit gedronken
%
5 take home messages 1. Preventie = essentieel 2. School en ouders samen 3. Zelf-controle en stricte regels van belang 4. Ouders eerst, daarna jongeren benaderen 5. ‘Preventie’ ook effectief bij drinkers
Algemene Sociale Wetenschappen, Jeugdstudies
[email protected]
Verdurmen et al., 2012
