Preventie en vergoeding: perspectief van de patiënt
24 februari 2015 Patiëntveiligheid en medische aansprakelijkheid (Uhasselt) Roel Heijlen, projectverantwoordelijke patiëntveiligheid VPP
Inhoud 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)
Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Een veilig verblijf in het ziekenhuis Veiligheid na ziekenhuisopname Evaluatie patiëntveiligheid Open communicatie na medisch incident Voordelen FMO Nood aan bijstand 2
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Geïnformeerd de juiste keuze maken!
3
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf
Informatie over behandeling of onderzoek: • Doel • Aard • Dringendheid • Duur en frequentie • Nevenwerkingen en risico’s
• Eventuele nazorg • Mogelijke alternatieven • Financiële gevolgen • Mogelijke gevolgen bij weigering
Artikel 7 & 8 van de Wet op de Patiëntenrechten 4
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Beslissingshulpmiddelen • Hulpmiddel voor de patiënt om met voldoende inzicht (o.a. over neveneffecten) stapsgewijs een beslissing te nemen over welke behandeling het best bij zijn persoonlijke voorkeuren
• Bijvoorbeeld: Beslissingshulp voor patiënten met vroegtijdige, gelokaliseerde prostaatkanker – LUCAS (KUL) 5
Zorgvuldig opvolgen
Chirurgie
Externe bestraling
Interne bestraling
Erectieproblemen
--
+
+
+
Urineverlies
--
+
--
-
Urineren pijnlijk of frequent
--
--
+
+
Stoelgangsproblemen
--
--
+
-
Risico om te sterven aan de behandeling
--
-
--
--
Risico om te sterven aan prostaatkanker
+
+
+
+
-- : uiterst zeldzaam
- : zeldzaam
+ : komt voor 6
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf
Aanbevelingen: • tweede opinie is geen bedreiging open bespreken • toestemming moet steeds gevraagd worden
• toch vermijden bureaucratie: niet standaard naar een schriftelijke toestemming • doel wet = dialoog aangaan en vertrouwensrelatie opbouwen tussen patiënt en zorgverlener
7
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Medicatieoverzicht: vandaag
8
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Medicatieoverzicht: toekomst • Medicatieschema Vitalink (Vlaamse overheid) • Gedeeld Farmaceutisch Dossier (APB)
9
1. Een goede voorbereiding op het ziekenhuisverblijf Transparantie kwaliteit & patiëntveiligheid
Website-indicator ziekenhuizen (VIP²) • •
Verslagen Zorginspectie Resultaten indicatoren en verbeteracties
Toekomst: • •
Overzichtelijke keuzewebsite Timing: april 2015?
10
2. Een veilig verblijf in het ziekenhuis Betrokkenheid patiënten/mantelzorgers: • • • • • • • •
Vragen stellen Identificatie Melden van pijn Voorzorgen voor een veilige operatie Veilig geneesmiddelengebruik Ziekenhuisinfecties Valincidenten Doorligwonden 11
2. Een veilig verblijf in het ziekenhuis Betrokkenheid patiënten/mantelzorgers: • Speak Up Initiatives (The Joint Commission) • Patiëntveiligheidskaarten (o.a. NPCF): www.mijnzorgveilig.nl • Patient Handbook (Danish Society for Patient Safety) • Brochure ‘Veilig in het ziekenhuis’ (VPP)
12
2. Een veilig verblijf in het ziekenhuis
13
2. Een veilig verblijf in het ziekenhuis Maar betrokkenheid niet vanzelfsprekend!
14
2. Een veilig verblijf in het ziekenhuis Voorwaarden patiëntenbetrokkenheid: •
• • • •
Bewustwording bij zowel professional als patiënt Vrijwillige participatie Patiënt = adviseur of controleur, eindverantwoordelijkheid blijft bij professional Juiste informatie & ontwikkeling van vaardigheden Ondersteuning voor zowel patiënt als professional 15
3. Veiligheid na ziekenhuisopname Nood aan info over: • • • • •
• • • •
Duur herstel Nabehandeling: wat, door wie, nodige documenten Hulpmiddelen Tijdstip voor hervatten activiteiten Vervolgafspraken: waar, wanneer, bij wie Mogelijke gevolgen Opvang Tips om sneller te herstellen Contactpersoon voor vragen 16
3. Veiligheid na ziekenhuisopname Kwaliteitsvol ziekenhuisontslag • Belangrijk item voor patiënten • Naar meer uniform beleid? • Nood aan aangepaste ziekenhuisfinanciering
17
3. Veiligheid na ziekenhuisopname Toegang tot patiëntendossier door patiënt • • • •
Verhoogde therapietrouw, controle over zorg Belangrijke info terug opzoeken Medische incidenten voorkomen Helpt bij communicatie
Federale en Vlaamse beleidsnota’s ministers Volksgezondheid, Actieplan e-Gezondheid 2013-2018
18
4. Evaluatie patiëntveiligheid • Meld- en leersysteem openstellen voor patiënt • Analyse klachten ombudsdienst • Bevraging van patiënten
19
Vlaamse Patiënten Peiling: 1
2
3
4
Nvt
Voordat een behandeling, onderzoek of ingreep begon, werd 1 mijn identiteit steeds nagegaan door te vragen naar mijn naam, voornaam en geboortedatum en het controleren van mijn identificatiebandje
2
3
4
Nvt
De medewerkers van het ziekenhuis stelden zich steeds met 1 naam en functie aan mij voor
2
3
4
Nvt
1
2
3
4
Nvt
Ik voelde mij bij medewerkers van het ziekenhuis in veilige handen
De verschillende zorgverleners werkten goed samen
1) niet mee eens; 2) Min of meer mee eens; 3) Grotendeels mee eens; 4) Volledig mee eens; Nvt) Niet van toepassing 20
5. Open communicatie na medisch incident Wat? • Spijt uiten over het incident (empathie) • Informatie over gebeurtenis en mogelijke gevolgen • Patiënt op de hoogte houden over onderzoek • Info over (toekomstige) preventie (Bron: Australian Commission on Safety and Quality in Healthcare)
21
5. Open communicatie na medisch incident Waarom? • Ethisch correct • Herstel vertrouwensrelatie, vertrouwen in toekomstige zorg • Vermindering trauma patiënt (alsook zorgverlener) • Vermindering rechtszaken en klachten • Publiek bewustzijn over realiteit medische handelingen
22
23
24
5. Open communicatie na medisch incident • •
Idee gedragscode VPP: focus voornamelijk op eerste slachtoffer Tweede en derde slachtoffer:
www.secondvictim.be 25
6. Voordelen Fonds voor de Medische Ongevallen Belangrijk voor patiënten: • • • • • •
Recht op schadevergoeding bij medisch ongeval zonder aansprakelijkheid MAAR hoge drempels Kosteloze procedure Sneller dan rechtbank: maar momenteel achterstand Instrumenten voor FMO om bewijzen te verzamelen Controlesysteem inzake vergoedingsvoorstel verzekeraar Preventieve adviezen
26
7. Nood aan bijstand Dr. Jan Matthys: “Zelfs de raadsgeneesheren van de verzekering moeten in principe een correcte vergoeding van het slachtoffer nastreven. Dit neemt niet weg dat ze toch in eerste instantie voor de verzekeraar optreden, waarmee ze economische banden hebben. Bovendien worden ze via bijscholingen geformatteerd in de manier van denken volgens de geest van de verzekering.”
27
7. Nood aan bijstand • Eerlijke “strijd”: Dienst ledenverdediging mutualiteiten, Erreurs Médicales asbl of dekking verzekering rechtsbijstand (bv. via familiale verzekering)
• Vraag voor publieke databank expertise-artsen • Motiveringsplicht F. SEMINARA c.s., Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst, 9 november 2012, DOC 53 2484/001
28
Hartelijk dank voor jullie aandacht! Roel Heijlen Vlaams Patiëntenplatform vzw Groenveldstraat 15 3001 Heverlee Tel: 016 23 05 26 Fax: 016 23 24 46 www.vlaamspatientenplatform.be
[email protected]
29
