PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE IJSSELSTEIN

PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE IJSSELSTEIN 2014 - 2017

22-5-2014

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014

Preventie en Handhavingsplan Alcohol Gemeente IJsselstein

Voorwoord Voor u ligt het Preventie en Handhavingsplan Alcohol van onze gemeente. In 2013 zijn gemeenten verantwoordelijk geworden voor het toezicht op de naleving van de Drank en Horecawet. De wet is gericht op het aanpakken van overmatig alcoholgebruik, vooral onder jongeren. Met dat doel is begin 2014 de Drank en Horecawet veranderd, met als belangrijkste wijziging de leeftijdsverhoging van 16 naar 18 jaar. Vanaf 1 januari jl. mogen drankverstrekkers geen alcoholhoudende drank meer verstrekken aan jongeren onder de 18 jaar en mogen 18-minners geen alcoholische drank bij zich hebben op een openbare plaats. De gevolgen van alcoholmisbruik op de gezondheid van jongeren kunnen groot zijn. Daarom vindt de gemeente IJsselstein het belangrijk om alcoholgebruik onder jongeren tot 18 jaar zoveel mogelijk te voorkomen. In dit plan wordt beschreven hoe de gemeente IJsselstein zich in wil zetten om alcoholgebruik door jongeren zo lang mogelijk uit te stellen. Dit willen wij vooral doen door te werken aan bewustwording, over de gevolgen van alcoholgebruik door jongeren. Samen met ouders, scholen en drankverstrekkende instellingen willen wij ervoor zorgen dat alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar zo lang mogelijk wordt uitgesteld, en overmatig alcoholgebruik door personen boven de 18 jaar wordt voorkomen. Wij prijzen ons gelukkig met de goede samenwerking die wij hebben met onze samenwerkingspartners op het gebied van alcohol, en het gevoel van gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor wat betreft alcoholgebruik door jongeren. Als gemeente hebben wij echter ook de wettelijke plicht om toe te zien op de naleving van de Drank en Horecawet. Dat betekent dat wij regelmatig controles zullen laten uitvoeren. Omdat wij ons in het bijzonder willen richten op het tegengaan van (overmatig) alcoholgebruik door jongeren, zullen dit vooral leeftijdscontroles zijn. Bij geconstateerde overtredingen kunnen wij overgaan tot sanctionering. Deze mogelijkheid wil en zal de gemeente IJsselstein echter pas inzetten als de wet of verordeningsregels bewust niet worden nageleefd. Ik hecht aan de goede samenwerkingsrelatie en de open dialoog die ik met alle bij deze wet betrokken partijen heb en ik vertrouw er op dat onze gezamenlijke inspanningen zullen leiden tot het terugdringen van de schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik, in het bijzonder onder jongeren.

07 Juli 2014 P.C. van den Brink Burgemeester van IJsselstein

1


Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................................................ 1 1.

Inleiding.................................................................................................................................................... 3

2.

Alcoholgebruik .......................................................................................................................................... 3

3.

Alcoholverstrekking in IJsselstein .............................................................................................................. 4

4.

Preventie en Handhavingsplan Alcohol ...................................................................................................... 5

5.

4.1.

Preventieve inzet .............................................................................................................................. 6

4.2.

Repressieve inzet ............................................................................................................................. 8

4.3.

Beoogd effect ................................................................................................................................... 9

Uitvoering ................................................................................................................................................. 9

BIJLAGE 1: Uitvoeringsplan Toezicht en Handhaving DHW 2014 - 2015........................................................... 10 Doelstellingen Toezicht en Handhaving Drank en Horecawet ....................................................................... 10 Doelen controles ......................................................................................................................................... 10 Jaarlijkse uitvoeringsplannen ....................................................................................................................... 10 Inzet toezicht en handhaving ....................................................................................................................... 11 BIJLAGE 2: Risicoanalyse ............................................................................................................................... 13 Weegfactoren ............................................................................................................................................. 13 Prioriteitstelling ........................................................................................................................................... 14 BIJLAGE 3: Doelstellingen Preventie en Handhavingsbeleid (DHW) ................................................................. 15

2


1. Inleiding De verantwoordelijkheid voor de Drank en Horecawet is per 2013 overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar gemeenten. Deze wet is gericht op alcoholmatiging, in het bijzonder onder jeugd, en het effectief terugdringen van alcohol gerelateerde overlast en verstoring van de openbare orde. Daarvoor heeft de wet gemeenten mogelijkheden tot alcoholmatigingsbeleid gegeven. Zo zijn er leeftijdsgrenzen bepaald voor toegang in horecabedrijven en zijn prijsacties verboden. Jongeren onder de 18 jaar mogen geen alcohol nuttigen, en geen alcohol bij zich hebben op voor publiek toegankelijke plaatsen zoals de openbare weg, cafés, sportkantines enz. zijn strafbaar en kunnen worden beboet. Dit betreft dus niet alleen het drinken van alcohol, maar ook het bij zich hebben van alcoholhoudende drank, al dan niet geopend. Al deze maatregelen zijn gericht op het aanpakken van overmatig alcoholgebruik onder jongeren. Alcoholgebruik is van grote invloed op de hersenontwikkeling van jongeren. Overmatig alcoholgebruik op jonge leeftijd verhoogt de kans op alcoholverslaving op latere leeftijd, met alle persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van dien. Daarnaast gaat overmatig alcoholgebruik vaak gepaard met overlast, verstoring van de openbare orde en aantasting van de veiligheid. Om dit tegen te gaan is een integrale benadering nodig. In deze notitie wordt beschreven hoe de gemeente IJsselstein de komende jaren (2014-2017) wil werken aan alcoholmatiging, in het bijzonder onder jeugd, en aan het terugdringen van alcohol gerelateerde overlast. In de hoofdstukken 2 en 3 wordt achtergrondinformatie gegeven betreffende alcoholgebruik onder jongeren en alcoholverstrekking in IJsselstein. Voor effectief alcoholbeleid is alleen voorlichting en educatie niet afdoende. Er is ook toezicht nodig, en handhaving. Alleen met een goed werkende combinatie van preventie en handhaving kan alcohol gerelateerde problematiek effectief worden teruggedrongen. In hoofdstuk 4 wordt beschreven welke inzet de gemeente IJsselstein wil plegen op preventief en op repressief gebied.

2. Alcoholgebruik De afgelopen decennia is onder Nederlandse jongeren het alcoholgebruik flink toegenomen. Jongeren zijn in de loop van de afgelopen decennia meer, vaker én op jongere leeftijd gaan drinken. Afgelopen decennium is sterk ingezet op het voorkomen van drinken door jongeren onder de 16. Gevolg was dat drankgebruik onder jonge pubers sterk afnam, vooral onder de jongste groep: in 2003 had 36% van de 12-jarige jongens de afgelopen maand gedronken, in 2011 was dat geslonken tot 9,4%. Bij 12-jarige meisjes daalde het aandeel actuele drinkers van 25,4% naar 5,8%. In geen ander Europees land nam drankgebruik onder jonge drinkers zo spectaculair af. Naast deze positieve ontwikkelingen is er ook minder goed nieuws. De trend is weliswaar dat jongeren later starten met drinken. Ze drinken dan echter nog te vaak en te veel. Onder jongeren van 16 jaar en ouder veranderde er echter weinig. En dat is zorgelijk, omdat er steeds meer bekend wordt over de negatieve gevolgen van (overmatig) drankgebruik onder jongeren, zowel in fysieke- als in sociale zin. Als jongeren in hun puberjaren veel drinken, neemt de kans toe dat ze later problemen met hun drankgebruik krijgen. Alcoholgebruik is ongunstig voor de ontwikkeling van de hersenstructuren. Vooral het drinken van veel alcohol in korte tijd is slecht voor het brein. Pubers met alcoholproblemen scoren lager dan andere jongeren op taalvaardigheid, intelligentie, aandacht en ruimtelijk inzicht. Overmatig alcoholgebruik kan dus gevolgen hebben voor het brein, maar vergroot ook de kans op verkeersongevallen, letselschade, geweld (waaronder ook seksueel geweld) en onveilig vrijen. Vooral jongeren die veel drinken zijn vaker bij deze vormen van riskant gedrag betrokken.

3


Vanuit de GGD regio Utrecht (GGDrU) wordt regelmatig onderzoek gedaan naar het drankgebruik van jongeren en de houding van volwassenen. Daaruit blijkt dat de landelijke trends, zoals hierboven geschetst, zich in onze regio eveneens voordoen. Overmatig alcoholgebruik is niet alleen schadelijk voor de gezondheid. Het kan ook veel effect hebben op de veiligheid in huiselijke kring en de openbare ruimte. Politie en gemeentelijke toezichthouders worden regelmatig geconfronteerd met alcohol gerelateerde overlast en openbare orde problematiek. Hoewel er geen harde cijfers voorhanden zijn, daar deze meldingen niet als zodanig geregistreerd zijn, kunnen politie en gemeentelijke toezichthouders de omvang van overlast of vernielingen door alcoholgebruik goed duiden.

3. Alcoholverstrekking in IJsselstein IJsselstein telt begin 2014 93 bedrijven of instellingen die alcohol schenken, of kunnen schenken, al dan niet met vergunning. 56 daarvan zijn horecabedrijven en 5 niet vergunnings-plichtig. Er zijn 32 paracommerciële drankverstrekkende instellingen bekend.

In de gemeente IJsselstein worden jaarlijks enkele grote en middelgrote evenementen georganiseerd. In het bijzonder een aantal grote evenementen als carnaval, Koningsdag, het Podiumfestival en het Zomerfeest trekken veel bezoekers, waaronder veel jongeren. IJsselstein heeft een uitgaansfunctie voor de regio, gevormd door een aantal cafés/clubs in de Voorstraat. In het weekend bezoeken veel jongeren uit omliggende gemeenten deze horeca. Na sluitingstijd van de clubs kan dit voor overlast zorgen. Politie en gemeente zetten in die nachtelijke uren extra in op toezicht van deze zgn. “loop- en sloop-routes”. Er is een aantal slijterijen in IJsselstein, naast vijf supermarkten en enkele winkels die alcoholische drank verkopen. Onderzoek wijst uit dat jongeren vooral in huis alcohol consumeren.

4

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014 Dit zal naar verwachting met de leeftijdsverhoging naar 18 jaar toenemen. Uit landelijke onderzoeken blijkt dat slijterijen zich over het algemeen goed houden aan de controle op leeftijd, supermarkten minder. Dit is de laatste tijd echter veranderd. Steeds meer supermarkten voeren een actief leeftijdscontrole beleid. IJsselstein kent een rijk sportverenigingsleven en veel verenigingen met recreatieve inslag. Een groot deel van de IJsselsteinse jongeren is lid van een (of meerdere) van de sportverenigingen die IJsselstein kent. In IJsselstein zijn enkele buurthuizen, merendeels vaak onder beheer van de welzijnsinstelling Pulse. Er zijn 17 basisscholen in IJsselstein en 2 middelbare scholen; het Cals college en praktijkonderwijs de Baanbreker. Slechts een klein gedeelte van de leerlingen van deze scholen is ouder dan 18. Middelbaar en hoger onderwijs wordt in de grote omliggende steden gevolgd, voornamelijk Utrecht. Het bestaan van zogenaamde “drinkketen” is niet bekend in IJsselstein. Het is wel zeer aannemelijk dat jongeren onder de 18 jaar in huiselijke kring samenkomen om alcohol te drinken. Het is te verwachten dat uitgaande jongeren zich voorafgaand aan horecabezoek in huiselijke kring vaker en meer zullen “indrinken”. Teneinde overlast en vernielingen als gevolg van alcohol gebruik zoveel mogelijk te beperken, kan het college op grond van de Algemene plaatselijke verordening (Apv) een aantal gebieden aanwijzen, waar het verboden is alcoholhoudende drank te gebruiken of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben. In IJsselstein zijn dit de Binnenstad en Hazenveld.

4. Preventie en Handhavingsplan Alcohol De gemeente IJsselstein heeft als hoofddoelstelling van haar Preventie en Handhavingsplan Alcohol o Het terugdringen van risico’s voor de volksgezondheid door (overmatig) gebruik van alcohol, vooral door jongeren; o Het verbeteren van het woon- en leefklimaat door het terugdringen van alcohol gerelateerde overlast en hinder. In dit hoofdstuk wordt beschreven welke inzet de gemeente de komende jaren (2014-2017) wil plegen om deze doelstellingen te halen. Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid. De belangrijkste pijlers waarop alcoholbeleid dient te zijn gebaseerd, zijn publiek draagvlak (grenzen overdragen), regelgeving (grenzen stellen) en handhaving (grenzen bewaken).

De inzet van de gemeente IJsselstein op het gebied van alcohol bestaat uit een combinatie van preventieve en repressieve acties en maatregelen. Waarbij de preventieve inzet gericht is op het tegengaan van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar met als focus het zo lang mogelijk uitstellen van alcoholgebruik door jongeren.

5

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014 De repressieve inzet (controles en sanctionering) is er vooral op gericht te voorkomen dat jongeren onder de 18 jaar alcohol kunnen aanschaffen of aangeschafte alcoholhoudende drank aan jongeren onder de 18 jaar ter hand wordt gesteld. Daarnaast zal de repressieve inzet gericht worden op het tegengaan van alcohol gerelateerde overlast. In het kader van de gewijzigde Drank en Horecawet wil de gemeente IJsselstein zich ook inzetten om oneerlijke concurrentie door paracommerciële instellingen ten opzichte van reguliere horeca zoveel mogelijk te voorkomen.

4.1. Preventieve inzet Alcoholgebruik is niet alleen een persoonlijke en bewuste keuze. Drinkgedrag wordt voor een groot deel ook bepaald door de omgeving, zoals de ouders, de prijs van alcohol, het productaanbod, verkoopregels, normen, tradities en het sociale netwerk. De volgende omgevingsfactoren zijn van invloed op het drinkgedrag van jongeren: o de normen in de sociale omgeving van het individu (bijvoorbeeld van ouders); o de prijs van alcohol; o het beschikbare assortiment; o het aantal verkooppunten; o de leeftijdsgrenzen en naleving en handhaving daarvan; o de aanwezige promotie van alcohol; o het overheidsbeleid. Het creëren van bewustwording bij jongeren, ouders en alcoholverstrekkers (inclusief sport- en onderwijsinstellingen) is een noodzakelijke voorwaarde voor het tegengaan van alcoholgebruik door jongeren. Voor dit doel kennen wij sinds 2011 in IJsselstein het alcoholpreventieprogramma “Fris in IJsselstein”.

Fris in IJsselstein Fris in IJsselstein is een “eigen” IJsselsteins plan (inclusief uitvoeringsplan) dat door het college is vastgesteld op 13 september 2011. Hieronder een beknopt overzicht van de stand van zaken. In het collegeprogramma (2010-2014) is hoge prioriteit aangekondigd voor het tegengaan van overlast en criminaliteit door jongeren. Het voornemen daarin is om in te zetten op taken voor het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in dit verband, in samenhang met maatregelen om alcohol- en drugsgebruik onder jongeren terug te dringen. In de lopende nota Lokaal gezondheidsbeleid ‘Gezond en wel’ 2007 – 2011 is dit onderwerp als prioriteit opgenomen. Een nieuwe nota Gezondheidsbeleid is momenteel in ontwikkeling. Daarin zal wederom prioriteit aan ‘Jongeren en alcohol’ gegeven worden. De gemeente wil het publieke draagvlak en de kennis en bewustwording vergroten. Het Uitvoeringsplan “Fris in IJsselstein’ vermeldt een aantal actiepunten op deze pijler. Concreet uitgevoerde acties  Participatie in het project “Boete of Kanskaart” van bureau Halt.  Alle 15-jarigen in IJsselstein zijn in 2013 door middel van een brief en folder geïnformeerd over risico’s van alcoholgebruik, met handvatten voor de ouders als ze betrapt zijn op misbruik.  Uitvoeren mystery guest onderzoek. Daaruit bleek dat er nog steeds alcohol verstrekt wordt aan jongeren.

6

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014  

 

Overleg met de commerciële en paracommerciële horeca over de nieuwe wet- en regelgeving (o.a. over verhogen leeftijd verstrekking alcohol aan jongeren). Overleg met de paracommerciële horeca (o.a. sportverenigingen) over het opnemen van een alcohol specifiek beleid in de reglementen van de organisatie, het trainen van barvrijwilligers (cursus Instructie Verantwoord Alcoholschenken). Het Cals College maakt gebruik van het (gesubsidieerde) aanbod preventielessen alcohol en drugs door de Stichting Voorkom. Ook De Baanbreker is geïnteresseerd. Het versturen van brieven aan de ouders van jongeren in de leeftijd van 15 t/ 17 jaar om hen te informeren over de wijziging van de leeftijd (van 16 naar 18 jaar) waarop aan deze groep alcohol mag worden verstrekt. Een soortgelijke brief is verstuurd naar de scholen en de commerciële en paracommerciële horeca.

Fris in IJsselstein: hoe nu verder? Binnen de regio Lekstroom is de wens geuit om te komen tot een gezamenlijk integraal preventie- en handhavingsplan alcohol. Daarbij gaat voor wat het preventiegedeelte de voorkeur uit naar het landelijke programma Nuchter Verstand. Ook de gemeente IJsselstein overweegt zich daarbij aan te sluiten. Bijkomend voordeel is, dat ook de gemeente Montfoort (en de overige gemeenten in de regio Utrecht-West) met elkaar samenwerken in het programma Nuchter Verstand. Indien IJsselstein zich aansluit bij Nuchter Verstand, zal dat gebeuren onder de vlag van Fris in IJsselstein, omdat de naamsbekendheid hiervan inmiddels groot is en een positieve uitstraling heeft in onze gemeente. Nuchter Verstand is een meerjaren aanpak tot 2019 en richt zich op de doelgroep 10-18 jaar. De aanpak richt zich met name op de omgeving van de jongeren. Dit is de meest effectieve aanpak om te komen tot de doelstelling van Nuchter Verstand, namelijk “Het tegengaan en voorkomen van alcohol door jongeren in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, waarbij de focus zal liggen op het zo lang mogelijk uitstellen van alcoholgebruik.” De gemeenten streven er naar dat de beschikbaarheid van alcohol en drugs (verder) wordt beperkt. Het alcoholmatigingsprogramma Nuchter Verstand richt zich naast alcoholgebruik ook op drugsgebruik. Het preventie- en handhavingsplan alcohol is alleen gericht op alcoholgebruik. In het programma Nuchter Verstand zijn de volgende pijlers verankerd:  Inrichting van de omgeving  Regelgeving en Handhaving  Voorlichting en Educatie  Signalering  Advies en Ondersteuning Binnen elke pijler zijn subdoelen, activiteiten en te behalen resultaten benoemd. Daarmee wordt zoveel mogelijk een integrale benadering gehanteerd. Deze is gericht op de beleidsterreinen Volksgezondheid, Jeugd, Onderwijs en Openbare Orde & Veiligheid. Uit onderzoek en uit de praktijk is gebleken dat een effectieve aanpak op het gebruik van alcohol en drugs onder jongeren vooral gericht moet zijn op de omgeving van de jongeren. Aangezien vooral de sociale omgeving van jongeren bepalend is voor hun alcoholgebruik, richten de activiteiten van het programma zich primair op de omgeving van de jongeren. Hieronder verstaan we ouders/verzorgers en intermediairs vanuit scholen, horeca, paracommercie, zorgkaders, politie etc. Ieder jaar wordt hiervan een jaarplan opgesteld, waarin gemeenten zelf speerpunten aan kunnen geven. Belangrijk hierbij is dat voor alle pijlers aandacht is. De doelgroepen die voor een bepaalde gemeente belangrijk zijn, kunnen per gemeente verschillend zijn.

7


4.2. Repressieve inzet Repressieve inzet bestaat uit controles en handhaving. De gemeente IJsselstein vindt het tegengaan van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren een belangrijk aspect van de gewijzigde Drank en Horecawet. Het toezicht op naleving zal dan ook vooral worden gericht op het respecteren van de leeftijdsgrens. De controles betreffen dus zowel de alcoholgebruiker, als de alcoholverstrekker. Met gerichte controles en handhaving wil de gemeente IJsselstein zoveel mogelijk voorkomen dat jongeren onder de 18 jaar alcohol kunnen aanschaffen of aangeschafte alcoholhoudende drank aan 18-minners ter hand wordt gesteld. Daarnaast wordt er op toegezien dat jongeren onder de 18 jaar geen alcohol nuttigen of bij zich hebben op een voor publiek toegankelijke plaats. Bij vermoeden hiertoe, zal actief worden gecontroleerd, en bij overtreden gesanctioneerd. Bij zichtbaar bij zich hebben van alcohol in de openbare ruimte, zal direct gehandhaafd worden. Naast deze gerichte actieve leeftijdsgrenzencontroles zullen basiscontroles uitgevoerd worden bij bedrijven, die alcohol (mogen) verkopen. Controles of de vergunning actueel is, en in de inrichting aanwezig, of de leidinggevende aanwezig is, of de leeftijdsaanduiding bij de entree is aangebracht, of er wordt voldaan aan de inrichtingseisen, enz. Daarnaast zullen in bepaalde situaties bijzondere controles worden ingezet. Dit kunnen leeftijdsgrenzen controles zijn bij evenementen of bij vindplaatsen van jongeren in de openbare ruimte. Het kunnen ook controles van drankhokken en -keten zijn, verkoop via internet, of controle op het doorschenken aan dronken personen. Voor de planperiode 2014-2017 zal de prioriteit van het toezicht en de handhaving in ieder geval liggen bij controles van de leeftijdsgrenzen. Deze zullen vooral plaatsvinden bij hotspots waar veel jongeren onder de 18 jaar komen en/of waar het voor jongeren onder de 18 jaar relatief eenvoudig is om aan alcohol te komen. IJsselstein heeft een belangrijke regionale uitgaansfunctie. Vooral de cafés/clubs aan de Voorstraat trekken veel jongeren. Het toezicht zal zich vooral op die plekken richten. Ook sportverenigingen zullen veel aandacht krijgen. Daarnaast zal tijdens grote evenementen gericht gecontroleerd worden op leeftijd. Jaarlijkse uitvoeringsplannen Jaarlijks zal worden bepaald bij welke inrichtingen, bedrijven, instellingen en hotspots (basis)controles zullen worden uitgevoerd en met welke frequentie. En wanneer leeftijdscontroles worden gehouden, bij welke doelgroep, inrichting of instelling en hoe vaak. Deze keuzes worden gemaakt op basis van een risicoanalyse, waarbij wordt gekeken naar de kans op een bepaalde ongewenste situatie rond alcoholgebruik en het effect daarvan, vooral op de gezondheid en op de leefbaarheid en de openbare orde. Ook wordt gekeken naar het risico op oneerlijke concurrentie (tussen commerciële en paracommerciële horeca). Een eerste uitvoeringsplan is gegeven in Bijlage 1.

8


4.3. Beoogd effect Om de effecten van onze maatregelen te kunnen meten, gaan we uit van bekende cijfers en onderzoeksresultaten, onder andere van de GGD regio Utrecht (GGDrU) Ouders en jongeren zijn zich bewust van de risico’s en gevolgen van alcohol- en drugsgebruik. o Situatie nu: 62% van de ouders keurt het alcoholgebruik van hun kinderen beneden de 18 jaar af. o Doelstelling voor 2017 is om dit percentage te laten stijgen naar 75%. Het aantal jongeren dat ooit onder de 16 jaar heeft gedronken is afgenomen. o Situatie nu: 41% van de jongeren onder de 16 jaar heeft wel eens gedronken. o Doelstelling voor 2017: 30% van de jongeren onder de 16 jaar heeft wel eens gedronken. Naleving van de wettelijke leeftijdsgrenzen met betrekking tot de verkoop van alcohol. o In 2012 is bij een (regionaal) mystery shop onderzoek (van de GGDrU) naar voren gekomen dat 72% van de bezochte drankverstrekkers de Drank en Horecawet naleefde. o Doelstelling voor 2017: 85% van de bezochte drankverstrekkers leeft de Drank en Horecawet na.

5. Uitvoering De preventieve inzet richt zich primair op de sociale omgeving van jongeren, en bestaat uit acties en afspraken met ouders/verzorgers, scholen, horeca, paracommercie, zorg, politie etc. Het kader voor de handhaving wordt gevormd door de Drank en Horeca-verordening Gemeente IJsselstein 2013 en de “Sanctietabel Drank en Horeca Wet Gemeente IJsselstein”. Boetes kunnen door de politie en door hiertoe door de burgemeester aangewezen bevoegd toezichthouder(s) worden opgelegd. De gemeente IJsselstein heeft een groot deel van haar toezichthoudende en handhavende taken neergelegd bij de Omgevingsdienst Regio Utrecht (Odru). De Odru ziet toe op naleving van alle andere bepalingen van de DHW, waaronder toetsing aan het besluit eisen inrichtingen DHW. Het gemeentelijk toezicht in het kader van de DHW betreft alle leeftijd gerelateerde aspecten. Binnen UW Samenwerking wordt de inzet van een DHW-bevoegd Boa voorbereid. Regionale Samenwerking Omdat de alcoholproblematiek en de gevolgen daarvan gemeentegrenzen overstijgen, hebben de gemeenten van het politiedistrict West-Utrecht (1) besloten zoveel mogelijk samen te werken op het gebied van toezicht en handhaving Drank en Horecawet. Bestuurlijk orgaan is daartoe het Districtelijk Veiligheidscollege (DVC), waarin de 10 burgemeesters, politie en het Openbaar Ministerie zich buigen over openbare orde en veiligheidsvraagstukken. Deze gemeenten hebben ook een uniforme sanctiestrategie Drank en Horecawet vastgesteld. Daarnaast wordt binnen het politiedistrict WestUtrecht samengewerkt op het gebied van toezicht op de naleving van de Drank en Horecawet. De samenwerking betreft uitwisseling van ervaringen en afstemming van acties. Jaarlijks zullen (2) gezamenlijke acties georganiseerd worden door de DHW-bevoegd BOA’s. Deze notitie is voorbereid in dit samenwerkingsverband van gemeenten. Tevens hebben deze gemeenten (2) besloten samen te werken binnen het programma “Nuchter Verstand”.

1 Het politie district West-Utrecht bestaat uit de gemeenten De Ronde Venen, Houten, IJsselstein, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Stichtse Vecht, Vianen, Woerden. Het Districtelijk Veiligheidsoverleg (DVC) bestaat uit de burgemeesters van de 10 gemeenten, politie en OM. 2 Deze (10) gemeenten zijn volgens de GGD-indeling de gemeenten van het GGD-district Rijn en Venen (Stichtse Vecht, de Ronde Venen, Woerden, Montfoort en Oudewater) en het GGD-district Lekstroom (Nieuwegein, Vianen, Lopik, Houten en IJsselstein)

9


BIJLAGE 1: Uitvoeringsplan Toezicht en Handhaving DHW 2014 - 2015 Deze notitie vormt het meerjarig beleidsplan Preventie en Handhaving Alcohol, voor de periode 2014- 2017. Jaarlijks worden uitvoeringsplannen gemaakt, zowel voor de preventieve, als de repressieve inzet. Voor de preventieve inzet wordt aangesloten bij het programma Nuchter Verstand, waarbij dit zal plaats vinden onder de vlag van “Fris in IJsselstein”. Voor de repressieve inzet worden jaarlijks toezichtsprogramma’s gemaakt. Dit programma wordt uiterlijk 1 februari van het jaar waarop het betrekking heeft afgestemd met de portefeuillehouder. Deze bijlage vormt het uitvoeringsprogramma voor de periode augustus 2014 t/m december 2015.

Doelstellingen Toezicht en Handhaving Drank en Horecawet o

o

o

Het terugdringen van risico’s voor de volksgezondheid door (overmatig) gebruik van alcohol, vooral door jongeren;  Voorkomen dat personen onder de 18 jaar alcohol kunnen aanschaffen.  Voorkomen dat aangeschafte alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 18 jaar ter hand wordt gesteld.  Voorkomen dat aan aangeschoten/dronken mensen wordt door geschonken. Het verbeteren van het woon- en leefklimaat door het terugdringen van overlast en hinder als gevolg van geluid en wangedrag van aan horecabedrijven of alcohol verschaffende paracommerciële instellingen of evenementen gerelateerde personen. Zoveel mogelijk oneerlijke concurrentie door paracommerciële instellingen ten opzichte van reguliere horeca voorkomen.

Doelen controles Toezicht & handhaving op naleving van de Drank en Horecawet is geen doel op zich, maar levert een bijdrage aan algemene doelen, door bevordering de naleving van wet- en regelgeving. De meetbare doelen van toezicht en handhaving betreffen de controles zelf, gericht op benoemde prioriteiten. Voor de controles zelf wordt voor de planperiode 2014-2017 gestreefd naar: o Alle drankverstrekkers in de gemeente zijn voor eind 2017 minimaal twee keer gecontroleerd op regels van de Drank en Horecawet; o Alle meldingen, klachten en handhavingsverzoeken betreffende de Drank en Horecawet worden binnen zes weken onderzocht; o Bij overtreding wordt gehandhaafd conform de door de burgemeester vastgestelde Sanctiestrategie Drank en Horecawet Gemeente IJsselstein.

Jaarlijkse uitvoeringsplannen Jaarlijks wordt bepaald bij welke inrichtingen, bedrijven, instellingen en hotspots (basis)controles zullen worden uitgevoerd, en met welke frequentie. En wanneer leeftijdscontroles worden gehouden, bij welke doelgroep, inrichting of instelling en hoe vaak. Deze keuzes zullen worden gemaakt op basis van een prioriteitstelling. Om hiertoe te kunnen komen wordt een risicoanalyse uitgevoerd, waarbij wordt gekeken naar de kans op een bepaalde ongewenste situatie rond alcoholgebruik en het effect daarvan, vooral op de gezondheid, en op de leefbaarheid en de openbare orde. Ook wordt gekeken naar het risico op oneerlijke concurrentie (tussen commerciële en paracommerciële horeca). Zie Bijlage 2 voor een toelichting op de risicoanalyse.

10

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014 Voor de periode van augustus 2014 t/m december 2015 wordt de prioriteit gelegd bij leeftijdscontroles, die zullen plaatsvinden bij hotspots waar veel jongeren onder de 18 jaar komen en/of waar het voor jongeren onder de 18 jaar relatief eenvoudig is om aan alcohol te komen.

Inzet toezicht en handhaving Doel: Voorkomen dat personen onder de 18 jaar alcohol kunnen aanschaffen Instrumenten/ Activiteiten

In 2014 - 2015 wordt o 2x een leeftijdsgrenzeninspectie uitgevoerd bij de branches cafés/bars, sportverenigingen. o 1x een leeftijdsgrenzeninspectie uitgevoerd bij snackbars, supermarkten en slijterijen en bij recreatieve en sociaal-culturele instellingen. o 1x per 2 jaar een leeftijdsgrenzen inspectie uitgevoerd bij de overige branches. o Bij alle evenementen van enige omvang, waarvoor een ontheffing is verleend voor het schenken van drank, wordt minstens eenmaal een leeftijdscontrole uitgevoerd. Bij evenementen/ schoolfeesten wordt steekproefsgewijs gecontroleerd op het schenken aan personen jonger dan 18 jaar.

Beoogd resultaat

In 2015 wordt bij minimaal 85% van de leeftijdsgrenzeninspecties bij drankverstrekkers geen overtredingen geconstateerd.

Doel:

Voorkomen dat aangeschafte alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 18 jaar ter hand wordt gesteld.

Instrumenten/ Activiteiten

Beoogd resultaat Doel:

Bij het uitvoeren van leeftijdsgrenzeninspecties in een voor publiek toegankelijke plaats wordt tevens gecontroleerd op het doorgeven van drank. o Inzicht in het in bezit hebben en nuttigen van alcoholische drank door jongeren onder de 18 jaar, door samenwerking met de jongerenwerkers, politie en BOA’s. Op basis daarvan uitvoeren van gerichte controles in de openbare ruimte. In 2014 - 2015 wordt bij minimaal 85% van de leeftijdsgrenzeninspecties bij drankverstrekkers geen overtredingen geconstateerd. o

Voorkomen dat personen onder de 18 jaar alcohol nuttigen of in bezit hebben op een voor publiek toegankelijke plaats.

Instrumenten/ Activiteiten Beoogd resultaat

Bij evenementen, in cafés, clubs, bij sportverenigingen en indien de situatie erom vraagt worden gerichte controles op leeftijd uitgevoerd. Bij vermoedens van in bezit hebben of nuttigen van alcohol door jongeren onder de 18 jaar wordt een leeftijdsinspectie uitgevoerd. Bij overtreding wordt gehandhaafd. Bij gerichte controles op nuttigen of in bezit hebben van alcohol door personen onder de 18 jaar wordt gehandhaafd volgens de vastgestelde Sanctiestrategie Drank en Horecawet Gemeente IJsselstein.

Doel: Voorkomen dat aan aangeschoten/dronken mensen wordt door geschonken. Instrumenten/ Activiteiten Beoogd resultaat

Er wordt (indien de situatie daartoe aanleiding geeft) bij cafés/bars in de avond/nachturen gecontroleerd op de aanwezigheid van een leidinggevende, én of door barpersoneel aan een reeds beschonken persoon wordt geschonken. In 2014 - 2015 wordt bij minimaal 85% van de controles bij cafés/bars op aanwezigheid van een leidinggevende en het doorschenken aan beschonken personen geen overtredingen geconstateerd.

Doel: Verbeteren van het woon- en leefklimaat door terugdringen van alcohol gerelateerde overlast. Instrumenten/ Activiteit

11

o

Gericht toezicht, op tijden en bij de locaties waar overlast en vernielingen te verwachten zijn (in het weekend, na sluitingstijden horeca in de binnenstad).

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014 Alle klachten over geluidshinder en overlast door aan alcohol verschaffende (para)commerciële instellingen of evenementen gerelateerde personen worden onderzocht. Indien nodig wordt actie ondernomen. Vermindering van alcohol gerelateerde overlast en aantasting van de openbare orde o Beoogd resultaat

Er kunnen op dit moment geen harde cijfers gegeven worden over alcohol gerelateerde overlast. Indicatoren voor de mate van deze overlast zullen o.a. gehaald worden uit de tweejaarlijkse leefbaarheids- en veiligheidsmonitoring (Dimensus). De gegevens over 2014 - 2015 zullen de nulmeting vormen en de basis voor de prestatie indicator 2016 ev.

Doel: Oneerlijke concurrentie door paracommerciële horeca t.o.v. reguliere horeca voorkomen. Instrumenten/ Activiteit

Beoogd resultaat

Er wordt 1x per 2 jaar een basiscontrole bij alle paracommerciële instellingen uitgevoerd op de regels van de Drank- en horecawet, de verordening DHW, de drank- en horecavergunning en de horeca-exploitatievergunning. o Klachten van reguliere horeca op vermeende overtredingen door paracommerciële instellingen worden onderzocht. o Er wordt regelmatig (2x per maand) gecontroleerd op naleving van sluitingstijden en organisatie van activiteiten door de paracommerciële instellingen (in het bijzonder de sportverenigingen met veel jeugdleden) o Bij vermoedens van niet-naleving regels DHW wordt gericht gecontroleerd. Afname van aantal meldingen van derden over het niet-naleven van regels door de paracommerciële instellingen. De gegevens over 2014 - 2015 vormen daarop de nulmeting, en de basis voor de prestatie indicator 2016 ev. o

Doel: Minimaal 1x/4 jaar een basiscontrole bij alle drankverstrekkers Instrumenten/ Activiteiten

Beoogd resultaat

Met het formuleren van bovenstaande doelen en instrumenten zouden niet alle drankverstrekkers in IJsselstein worden gecontroleerd. Om dit te voorkomen geldt algemeen dat minimaal 1x per 4 jaar een basiscontrole wordt uitgevoerd bij alle alcoholverstrekkende horeca en paracommerciële instellingen op regels van de Drank- en Horecawet, Algemene plaatselijke verordening en op basis van deze wetgeving geldende vergunningen/ontheffingen. Minimaal 1x per 4 jaar controle van alle alcoholverstrekkende horeca en paracommercie.

Doel: Regionale samenwerking in toezicht en handhaving DHW. Instrumenten/ Activiteiten Beoogd resultaat

12

Regionale samenwerking versterkt de effectiviteit van het toezicht op de naleving van de Drank en Horecawet. Daarom organiseren alle gemeenten in de regio 2x/jaar op dezelfde dag, hetzelfde tijdstip, dezelfde actie. Deze worden jaarlijks bepaald. 2x/jaar een gezamenlijke actie in de regio in het kader van de Drank en Horecawet.


BIJLAGE 2: Risicoanalyse Om te kunnen komen tot een prioriteitsstelling in het toezicht en de handhaving op de Drank en Horecawet, dient inzicht te zijn in het risico op een ongewenste situatie en het effect daarvan. Oftewel inzichtelijk welke negatieve effecten kunnen optreden bij uitblijvend toezicht en hoe groot de kans is, dat deze negatieve effecten optreden, waarbij deze worden onderscheiden in a) effect op de gezondheid b) effect op de openbare orde en veiligheid, c) effect op oneerlijke concurrentie tussen commerciële en paracommerciële horeca. Er wordt als eerste bepaald hoe zwaar we het negatief effect vinden wegen ten opzichte van de andere effecten. Vervolgens wordt ingeschat hoe groot de kans is, dat dit negatieve effect optreedt bij uitblijvend toezicht.

Weegfactoren a. Persoonlijke gezondheid Schade voor de gezondheid kan optreden door het doorschenken van alcoholhoudende drank aan personen die al dronken zijn en het schenken of verkopen van alcoholhoudende drank aan jongeren. Letsel kan ook ontstaan door ongeregeldheden, zowel in als in de directe omgeving van een horecabedrijf. Voor de gemeente IJsselstein weegt het effect op de persoonlijke gezondheid zwaar (weegfactor 3). De kans dat jongeren onder de 18 bij levensmiddelenzaken alcohol kunnen kopen is (nog steeds) groot, maar wordt minder. Bij slijterijen is het risico minder. De verwachting is, en ervaring leert, dat sportkantines de leeftijdsgrenzen het minst na (zullen) leven, gevolgd door cafetaria’s, cafés/bars en supermarkten. De inschatting is dat het risico in restaurants minder is, omdat hier minder jeugd zonder ouderlijk toezicht uitgaat. Voor recreatieve ruimten is de inschatting, dat er wel een risico is, maar minder dan bij de andere branches. Drankverstrekkers hebben een belangrijke rol om de beschikbaarheid van alcoholhoudende drank voor personen onder de 18 jaar te verkleinen. Natuurlijk is het mogelijk dat personen ouder dan 18 jaar de drank kopen, en vervolgens doorgeven aan personen jonger dan 18 jaar. Daarom is het belangrijk ook in te zetten op het in bezit hebben van alcohol onder de 18 jaar. Voor evenementen is de inschatting dat er, in geval er drank wordt geschonken (en daartoe ontheffing is verleend), er een risico is, dat deze aan personen jonger dan 18 jaar wordt geschonken, dan wel ter hand wordt gesteld. b. Aantasting leefbaarheid/verstoring openbare orde Schade betreft de aantasting van de leefbaarheid, door alcohol gerelateerde problemen, zoals: o Wangedrag van aan horecabedrijven gerelateerde personen (b.v. bezoekers en personeel), bijv. geluidsoverlast door stemgeluid of toeterende auto’s, wildplassen, zwerfafval, vernielingen) o Verstoring van de openbare orde in horecapanden of alcoholverstrekkende paracommerciële instellingen, of in de directe omgeving daarvan, door aan deze bedrijven en instellingen gerelateerde personen (b.v. bezoekers en personeel). In veel gevallen zijn dit soort verstoringen alcohol gerelateerd. Voor de gemeente IJsselstein weegt dit effect zwaar (weegfactor 2). De horeca in de binnenstad wordt in het weekend druk bezocht door jongeren uit de hele regio. Vooral na sluitingstijd wordt veel overlast ondervonden en vinden vernielingen plaats. Er wordt structureel toezicht gehouden op deze “loop- en slooproutes”

13

Preventie en Handhavingsplan Alcohol, Gemeente IJsselstein, mei 2014 Zonder met concrete cijfers te kunnen staven in hoeverre in geval van openbare ordeproblemen deze alcohol gerelateerd is, kan gesteld worden dat alcohol gerelateerde openbare orde en leefbaarheidsproblemen zich vooral voordoen vanuit cafés/bars en (in mindere mate) bij snackbars, partycentra en sportverenigingen. Bij evenementen zijn leefbaarheidsproblemen bekend, maar deze zijn meestal gerelateerd aan geluidsoverlast en in mindere mate alcohol gerelateerd. c. Oneerlijke concurrentie Ongelijke kansen kunnen ontstaan door niet toegestane activiteiten in horeca-inrichtingen die ten koste gaan van andere inrichtingen, dan wel niet toegestane horeca-activiteiten in paracommerciële inrichtingen die ten koste gaan van horeca-inrichtingen. Om oneerlijke concurrentie tussen commerciële en paracommerciële horeca zoveel mogelijk tegen te gaan, zal de gemeente IJsselstein regelmatig controleren op de naleving van sluitingstijden, en andere in de Drank –en Horecawet en verordeningsregels vastgelegde bepalingen ten aanzien van alcoholverstrekking. (weegfactor 1).

Prioriteitstelling Door bovenbeschreven weegfactoren (de zwaarte van het effect) te combineren met de kans dat dat negatieve effect optreedt bij het uitblijven van toezicht, kunnen prioriteiten onderscheiden worden. Voor de periode 2014-2015 komen we voor gemeente IJsselstein zo tot onderstaande prioriteitstelling voor het toezicht op de naleving van de Drank en Horecawet door drankverstrekkers. Prioriteit soort controles ligt bij 1. Leeftijdscontroles 2. Bijzondere controles (op leeftijd, doorgeven alcohol en doorschenken) 3. Basiscontroles Prioriteit branche controle ligt bij: 1. Cafés/bars 2. Sportverenigingen 3. Evenementen 4. Snackbars/cafetaria’s En in mindere mate bij 5. Supermarkten, slijterijen 6. Recreatieve en sociaal-culturele instellingen 7. Restaurants, hotels en godsdienstige en levensbeschouwelijke instellingen

14


BIJLAGE 3: Doelstellingen Preventie en Handhavingsbeleid (DHW) De Drank en Horecawet bepaalt dat gemeenten uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding van de wetswijziging een preventie- en handhavingsbeleid moeten hebben vastgesteld, en vervolgens elke vier jaar. Dit plan dient de volgende elementen te bevatten: o Wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsplan; o Welke acties ondernomen worden om alcoholgebruik te voorkomen, m.n. onder jongeren; o De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt vormgegeven en uitgevoerd; o Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. Daarnaast is bepaald dat het plan de volgende elementen dient te bevatten:  Ten aanzien van preventie o de hoofdzaken van het preventiebeleid alcohol, met name richting jongeren; o de doelstellingen van het preventiebeleid alcohol; o welke acties worden ondernomen (specifiek gericht op alcoholpreventie of in samenhang met andere preventieprogramma’s, w.o. gezondheidsbevordering). 

15

Ten aanzien van handhaving o de hoofdzaken van het handhavingsbeleid; o de doelstellingen van het handhavingsbeleid; o de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd; o welke handhavingsacties in de door het plan beschreven periode worden ondernomen.

PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE IJSSELSTEIN

Recommend Documents