presenteert
19 > 22 .04.2007
Literatuur in Brussel
02 226 04 54 www.passaporta.be
;<:FE=IFEK8K@<EFFI;$QL@; @b _fl mXe a\# df` efe gclj% ?f\ cXXk [\ i\cXk`\ kljj\e Effi[ \e Ql`[ q`Z_ _\k Y\jk Y\jZ_i`am\e6 9iXe[\e[\ c`\][\6 KfkXc\ fem\ijZ_`cc`^_\`[6 9c`e[\ _XXk6 NXXijZ_`aec`ab \\e Y\\ka\ mXe Xcc\j# dXXi kfZ_ mffiXc ffb XXe^\kXjk [ffi \\e bXii\emiXZ_k mffiffi[\c\e% <\e ^f\[\ i\[\e mffi feq\ biXek\e C\Jf`i\e;\JkXe[XXi[fd[\_Xe[\e`e\cbXXik\jcXXe%Fd[\Zc`Z_jk\fekbiXZ_k\e\e[\i\Xc`k\`k Yfm\e[\]`Zk`\l`kk\k`cc\e%L`k\\e^ifk\fg`e`\g\`c`e^#Xik`b\cj#m\i^\c`ab`e^\e\eZfe]ifekXk`\j_\YY\e ;\JkXe[XXi[\eC\Jf`i\\ejk\m`^[fjj`\imffil^\[`jk`cc\\i[#qfe[\iZfdgifd`j%Lm`e[k_\kmXeX] )+dXXik#\\e_\c\dXXe[cXe^#`elnbiXek%
G\k\iMXe[\id\\ijZ_# 8c^\d\\e_ff][i\[XZk\li;\JkXe[XXi[
9Xki`Z\;\cmXlo# ?ff][i\[XZki`Z\C\Jf`i
MXeX]qXk\i[X^)+ d X X i k ` e l n b iX e k %
Een nieuw festival
Passa Porta etcetera
Van 19 tot 22 april loopt in Brussel de eerste editie van het Passa Porta Festival. Het beloven literaire hoogdagen te worden. De Spaanse topauteur Antonio Muñoz Molina steekt het vuur aan de lont in literatuurhuis Passa Porta. Daags nadien is er een avond rond jazz en literatuur in het Kaaitheater en op zaterdag een programma rond film en literatuur in het Paleis voor Schone Kunsten. Het Passa Porta Festival wordt feestelijk afgesloten met de zesde editie van Het groot beschrijf: meer dan 100 schrijvers in zondagse doen voeren het woord.
Het Passa Porta Festival is een festival dat uitgaat van Passa Porta en zijn natuurlijke partners Het beschrijf en Entrez Lire. Dit triumviraat gaat een samenwerking aan met tientallen andere organisaties: theaters, kunstencentra, socio-culturele instellingen, bibliotheken, tijdschriften, literaire verenigingen, uitgeverijen, kranten, radio… Het is geen festival dat uitsluitend in Passa Porta plaatsvindt, integendeel, het speelt zich vooral extra muros af. Passa Porta is slechts één van de pakweg 50 adressen die het festival aandoet in het centrum van Brussel. En toch heeft het veel met Passa Porta te maken. Dat literatuurhuis opende eind 2004 zijn deuren in hartje Brussel en pleit voor méér literatuur in de wereld en voor méér uitwisseling tussen de vele literaturen.
Brussel Brussel mag dan al de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa zijn: bovenal is het de ongekroonde hoofdstad van de talen. De vele talen die in Brussel worden gesproken, leven op een bijna vanzelfsprekende wijze naast en tussen elkaar. Brussel is ook een broeinest. Een kruispunt van culturen en ideeën, een stad die om een eenvoudige identiteit verlegen zit, die rust en chaos tegelijk is. Brussel, groot dorp en wereldstad, is in haar pracht en praal en haar scha en schande een bron van inspiratie omdat ze op een hoogst intrigerende en toch geruststellende meerduidigheid kan bogen. Beide bijzonderheden zijn troefkaarten. Zij maken van Brussel een heel geschikte biotoop voor een literaire bedrijvigheid die internationaal georiënteerd is en heel ongedwongen de Nederlandstalige, de Franstalige en de vele andere letteren als de hare ziet. Het Passa Porta Festival wil dat ’s dik in de verf zetten.
Van de andere kant Het Passa Porta Festival stelt de filosofie van Passa Porta centraal. Openheid, dialoog en ontdekkingen zijn sleutelwoorden. De eerste editie koos voor het thema “Van de andere kant”. Het gaat hier om de reële en fictieve grenzen tussen landen, talen en culturen. Dat is ook één van de grote literaire thema’s. Met “Van de andere kant” wordt aangedrongen op meer nuancering in ons denken over wat en wie anders is. De wereld wordt het best niet in het zwart-wit beleefd. Ook dat kunnen de letteren ons bijbrengen. Het Passa Porta Festival. Vier dagen lang staat Brussel in het teken van de letteren. Het Passa Porta Festival: nieuw en niet te missen. Alstublieft.
Het Passa Porta Festival is een productie van Passa Porta, Entrez Lire en Het beschrijf. In samenwerking met: Art Basics for Children / / A Contrabanda / / Alianza Latina / / Ancienne Belgique / / Arthis / / Atelier Milady / / Beursschouwburg / / Bibliothèque des Riches-Claires / / Bolle Books / / Bozar Literature / / Brussels Jazz Orchestra / / Brussels Volkstejoêter / / Café Monk / / Centre Régionale de l’intégration de Bruxelles Foyer / / Cercle des Voyageurs / / Tsjechisch Centrum / / Cinéma Arenberg / / Colibro / / Collectif Fugues / / Creatief Schrijven / / Crée / / Culturama / / Davidsfonds / / De Munt / / De Rode Hoed / / Driewerf / / DWB / / Éditions Ego-Comme-X / / Éditions Maelström / / Egocommex / / Erfgoedcel Brussel-VGC / / European Union of the Deaf / / Het Klein Kasteeltje / / Fevlado-Diversus / / Franse Ambassade / / Gemeenschapscentrum De Markten / / Gemeenschapscentrum De Pianofabriek / / Goethe-Institut Inter Nationes Brüssel / / Groupe Object / / Gynaika / / Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek / / ICORN / / Ierse Ambassade / / Instituto Cervantes / / Jeugd & Muziek Brussel / / Jeugd & Poëzie / / K.U.Brussel-Literarischer Treffpunkt / / Kaaitheater / / Klare Lijn / / Koerdisch Bureau / / Koninklijk Filmarchief van België / / Koninklijk Instituut Woluwe / / Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België / / Kunst en Democratie / / KVS - Green Light / / L’Âne Qui Butine / / L’Association / / L'Aquilone / / Le Greenwich / / Le Palace / / Le Vestiaire / / Les Liseuses Fabuleuses / / Lézarts-Urbains / / Librairie Brüsel / / Literaire Lente / / LiteraturWERKstatt Berlin / / Masereelfonds / / Middagen van de Poëzie / / Muziekpublique / / Nederlandse Ambassade / / NOG / / Ons Erfdeel / / Onthaal & Promotie Brussel / / Ordre du Bloempanch / / Österreichisches Kulturforum / / Passa Porta Bookshop / / PEN Vlaanderen / / Persepolis / / PP Café / / Promotion des Lettres / / Recyclart / / Restaurant Hémisphères / / Revue Pylône/Faber/Gilles Collard / / Rode Kruis Vlaanderen / / Rony Demaeseneer / / Service de Culture Cinématographique / / Shampoo et Conditioner / / Shop Bernard Gavilan / / Sint-Gorikshallen / / t'Arsenaal / / The British Council / / Theater Arte / / Théâtre de la Montagne Magique / / Théâtre de la Place des Martyrs / / Théâtre Les Tanneurs / / Théâtre National / / Théâtre Poème / / Transcultures / / Uitgeverij Ambo / / Uitgeverij Atlas / / Uitgeverij Cossee / / Uitgeverij De Bezige Bij / / Uitgeverij Manteau/Meulenhoff / / Uitgeverij P / / Uncut / / VOEM / / Vermeylenfonds / / Vlaams-Nederlands Huis deBuren / / Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek / / Willemsfonds / / Xavier Roelens / / Zicht op Cultuur
Mogelijk gemaakt door : KBC, Colibro, Hotel Metropole / / Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Communauté française, Nationale Loterij, Stad Brussel, Vlaams Fonds voor de Letteren, Vlaamse Gemeenschap, Vlaamse Gemeenschapscommissie / / De Standaard, FM Brussel, Brussel Deze Week / Agenda, Le Soir, Le Vif l’Express, VRT-Klara Met dank aan: Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur en Brussel / / Fadila Laanan, Ministre de la Culture de la Communauté française / / Pascal Smet, collegelid van de Vlaamse Gemeenschapscommissie bevoegd voor Cultuur / / Charles Picqué, minister-voorzitter van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering / / Guy Vanhengel, voorzitter van het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie / / Freddy Thielemans, burgemeester van de Stad Brussel / / Joëlle Milquet, eerste schepen van de Stad Brussel bevoegd voor Cultuur / / Steven Vanackere, schepen van de Stad Brussel bevoegd voor Vlaamse Aangelegenheden Met speciale dank aan De Standaard voor de realisatie van deze festivalkrant.
19 .04
20 .04
21 .04
Southern trees bear strange fruit, Blood on the leaves and blood at the root, Black bodies swinging in the southern breeze, Strange fruit hanging from the poplar trees. Uit: Strange fruit, 1939 / tekst: Lewis Allen
Antonio Muñoz Molina
Billie Holiday
OUVERTURE
WRITING BILLIE cinema racista
20:00 > 21:00 Passa Porta
fr sp nl VOLZET *
20:30 > 22:30 Kaaitheater
Uit: King Kong, 1933
NL FR EN
€ 12,5 / 10 * ®
20:00 > 22:00 Paleis voor Schone Kunsten
NL FR EN
€ 10 / 7 * ®
Antonio Muñoz Molina Van de andere kant
Brussels Jazz Orchestra, Joke van Leeuwen, Carl Norac, Caryl Phillips, Tutu Puoane, Vamba Sherif, André Velter, Paul Verhaeghen en Billie Holiday
Thomas Gunzig, Moses Isegawa, Tom Lanoye, Shahrnush Parsipur, Eugène Savitzkaya en Frank Westerman
De Spaanse topauteur Antonio Muñoz Molina, een van de absolute eregasten van het Passa Porta Festival, opent het festival met een rede over het thema “Van de andere kant”. Hij buigt zich over wat mensen scheidt en bindt. Deze kwestie is hem niet vreemd; in zijn literair werk gaat hij er graag op in. Lees zijn romans Beatus Ille (1986), Prins der duisternis (1989), Ruiter in de storm (1991), Volle maan (1998) en Sefarad (2001) er maar op na.
Zes schrijvers beleven een korte maar intense romance met jazz legende Billie Holiday (1915-1959). Aan de hand van evenveel songs leveren zij een literaire commentaar bij haar turbulente leven. “Mam en pa waren nog kinderen toen ze trouwden. Hij was achttien, zij zestien, en ik was drie.” Met deze wrange woorden begint Holiday haar autobiografie Lady sings the blues (1956). Ze mag de waarheid dan al eens aandikken, ze mag een goed gevoel voor drama hebben, dat neemt niet weg dat zingen voor haar duidelijk een remedie is tegen het grote gemis. Lady Day’s weerbarstige karakter, druggebruik en ambigue seksualiteit hebben verder bijgedragen tot het complexe beeld dat van haar bestaat en dat in Writing Billie literair wordt verwoord.
Cinema racista klaagt de cinema niet aan. Het is niet de cinema die racistisch is. Er zijn natuurlijk wel behoorlijk foute films gemaakt, denk maar aan The birth of a nation (1915) of Jud Süss (1940). Maar daar is het Cinema racista niet om te doen. Evenmin worden hier pertinent antiracistische filmpamfletten getoond. In de gekozen films is het samenleven van culturen aan de orde. Thomas Gunzig, Moses Isegawa, Tom Lanoye, Shahrnush Parsipur, Eugène Savitzkaya en Frank Westerman kozen elk voor een karaktervolle film: King Kong (1931), Broken Blossoms (1919), The Paleface (1922), The party (1968), Guess who’s coming to dinner (1967) en Soy Cuba (1964). Tijdens de filmprojecties geven zij live commentaar op de kleuren zwart, geel en rood op het witte doek. Blijkt dat de cinema niet steeds eenduidig met culturen en identiteit omspringt. Het mensbeeld in de films in Cinema racista is in elk geval eerder polychroom. De primitievelingen van een verweg eiland in de Pacific lijken regelrecht uit Midden-Afrika te komen,- zijn daar immers niet de wildste wilden? Sidney Poitier verstoort als de zwarte verloofde van dochterlief de vrede in een blank breeddenkend gezin uit de brave middle class. Blanke vlinderjager Buster Keaton, die door de indianen eerst op een brandstapel wordt gezet, brengt het uiteindelijk tot opperhoofd. Peter Sellers zet als derderangs acteur uit India Hollywood op stelten en jaagt er de jetset op stang. Er is de Chinees, gespeeld door een zwaar geschminkte blanke acteur, die het opneemt voor een blanke vrouw die door haar vader wordt bedreigd. En dan is er de Russische film over de geknechte Cubanen waarin communistische propaganda wordt gekoppeld aan uitgelaten passie… Cinema racista: een kleine, geletterde reis door de filmgeschiedenis, met aandacht voor clichés, vooroordelen en misverstanden. Nu eens cassant of confronterend, dan weer grappig.
Muñoz Molina nodigt de bezoekers van het Passa Porta Festival uit om over het muurtje te kijken en om wat leeft en bestaat op een andere manier te ervaren. Geheel en al in de geest van het festival vormen de Iraanse percussionist Dadmehr en de Belgische cellist Simon Lenski een ongewoon duo dat tot een opwindende, wonderlijke dialoog in staat is. Organisatie: Instituto Cervantes, Passa Porta
Passa Porta - Antoine Dansaertstraat 46 - 1000 Brussel *Op 22.04 tussen 12:00 en 13:00 gaat Antonio Muñoz Molina in gesprek met Bart Vonck, in de Ateliers van De Munt (zie p.7)
Het Brussels Jazz Orchestra, onder leiding van Frank Vaganée, en de Zuid-Afrikaanse zangeres Tutu Puoane brengen met veel verve Billie’s Blues, Trav’lin’ all alone, Let’s call the whole thing off, Do you know what it means en Gimmie a pigfoot and a bottle of beer, oorspronkelijk een song van Bessie Smith, maar door Holiday vaak gecoverd. Bert Joris tekent voor de nieuwe arrangementen en schreef voor de gelegenheid meteen ook enkele nieuwe composities. Billie Holiday zelf komt aan bod in uniek filmmateriaal: ze brengt een magnifieke versie van Fine and mellow en van Strange fruit, de beklemmende song over de lynchpraktijken in het Zuiden van de Verenigde Staten. Dit lied groeide uit tot een icoon in het verzet tegen discriminatie en racistisch geweld. De zes auteurs die aan Writing Billie participeren kunnen makkelijk als grensgangers of migranten worden beschouwd. Zij zitten allen aan de andere kant. Joke van Leeuwen, Nederlandse dichteres, jeugdauteur en cabaretière woont en werkt in Antwerpen, Carl Norac is een Waalse dichter en jeugdschrijver die in Frankrijk woont, de Britse romancier en essayist Caryl Phillips heeft Caraïbische roots, Vamba Sherif is een Liberiaanse prozaschrijver die naar Nederland is gevlucht, André Velter is Frans dichter en wereldreiziger en romanschrijver Paul Verhaeghen ten slotte is een Vlaming in New York. Writing Billie verloopt in het Nederlands, Frans en Engels. De teksten worden in vertaling geprojecteerd. De eindregie is in handen van Michael De Cock. Organisatie: Passa Porta, Brussels Jazz Orchestra en Kaaitheater m.m.v. ’t Arsenaal Met dank aan: Piano's Maene
Kaaitheater - Sainctelettesquare 20 - 1000 Brussel
® Reservatie: www.kaaitheater.be - T 02 201 59 59
hi Billie
* Kortingstarief - 26 jaar, + 65 jaar, werkzoekenden, Het Rode Kruis donoren
Cinema racista verloopt in het Nederlands, Frans en Engels. De teksten worden in vertaling geprojecteerd. Op zondag wordt Cinema racista opnieuw gepresenteerd maar dan in drie delen (kleuren). Zie het programma van Het groot beschrijf (om 14.00, 15.00 en 16.00 uur). Organisatie: Passa Porta, Bozar Literature, Koninklijk Filmarchief, Service de Culture Cinématographique
Bozar - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel
® Reservatie: www.bozar.be - T 02 507 82 00
22 .04
HET GROOT BESCHRIJF / COUREZ LIRE De zesde editie van Het groot beschrijf – in het Frans is dat: Courez Lire – belooft opnieuw een literaire hoogdag te worden. Meer dan 100 auteurs uit meer dan 20 landen treden in meer dan 10 talen aan op meer dan 40 plekken. Of u nu een literatuurfreak bent of een occasionele boekenliefhebber, jong, oud of tussenin, een rasechte ontdekker of gewoonweg nieuwsgierig: het doet er niet toe. Het groot beschrijf, beste festivalbezoeker, is er voor u. Vanaf ’s ochtends toont Brussel zich aan zijn sympathieke kant. Aan Het groot beschrijf kunt u beginnen met een heus ontbijt. Daarna maakt u uw keuze uit een genereus aanbod van programma’s. Om 10.00 uur kunt u reeds op vier verschillende plekken terecht. Het allerlaatste programma begint om 20.00 uur. De programma’s beginnen stipt op tijd. Hou het uur dus in de gaten. Soms is dat niet écht nodig. Op straten en pleinen valt er doorlopend wel wat te beleven. Vermeldenswaard is dat deze editie van Het groot beschrijf het gezelschap krijgt van de Brusselse Erfgoeddag. Goed om weten is dat u ook zelf aan de slag kunt gaan. Op een vrij podium of in een schrijfatelier. Of u kunt deelnemen aan een groot literair examen. Of simpelweg Brussel ontdekken, al dan niet met een literaire gids. Het groot beschrijf voert u langs bekende en onbekende plekken in Brussel: theaters, bibliotheken en kerken, monumenten en musea, tot in cafés, hotelkamers en winkeletalages toe. Laat u gaan. Doe Het groot beschrijf.
09:00 9:30 > 10:00 Bibliothèque des Riches-Claires ® De Munt – Grote Foyer De Markten – Spiegelzaal Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek – Literair Salon
10:00
10:00 > 10:45 (zie p.13) De Markten – Spiegelzaal
10:00 > 11:00 Bibiothèque des Riches-Claires
FR
®
In het kader van Erfgoeddag
Jacques De Decker, secretaris voor het leven van de Koninklijke Academie voor Franse Taal en Literatuur van België, treedt op als joviale gastheer van deze literaire brunch. Hij verwelkomt Jean Van Hamme en Jef Geeraerts en zal zich met hen onderhouden over de liefde voor de literatuur aan beide zijden van de taalgrens. Van Hamme is een van de betere stripauteurs van het land. Hij begon zijn carrière met erotische strips, maar is nu vooral bekend voor zijn verhalen in de stripreeksen Largo Winch en Blake & Mortimer. Jef Geeraerts behoeft geen introductie als master in crime. Zijn misdaadroman De Zaak Alzheimer (1985) kreeg internationale aandacht.
10:00 > 10:35 Cinéma Arenberg
Organisatie: Bibiothèque de Riches-Claires
10:00 > 10:45 De Munt – Grote Foyer
SP Vertaling NL FR
®
Jardin de las Musas / Tuin der Muzen
Sinds 2004 nodigt het Spaanse CervantesInstituut in Brussel ieder jaar zes hedendaagse Spaanse dichters uit die een selectie uit hun poëzie komen lezen. Uitgeverij P maakt ook ieder jaar een nieuw boek met de geselecteerde dichters. Zo komt stilaan een heuse bloemlezing van de hedendaagse Spaanse poëzie tot stand. Uitgeverij P neemt de Spaans-Nederlandstalig publicatie voor haar rekening en Bart Vonck tekent voor de vertalingen. Op 22 april verschijnt het derde deel van deze Tuin der Muzen met de dichters Felipe Benítez Reyes, Luisa Castro, Antonio Colinas, Joan Margarit, Andrés Sánchez Robayna en Vicente Valero. De laatste twee dichters zijn bij de presentatie aanwezig.
10:00 > 11:00 Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek – Literair Salon
Het groot beschrijf kan met een flink ontbijt worden begonnen. Na het fruitsap, de koffiekoeken, belegde broodjes, koffie en thee wordt meteen een programma geserveerd: misdaadverhalen in de Bibliothèque des Riches-Claires, Spaanse poëzie in De Munt, een interculturele ontmoeting in De Markten en sportief schrijven in de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek.
NL
®
Abdelkader Benali Ontbijtprogramma
Ontbijt vanaf € 2. Meer informatie hierna (zie 10:00)
Abdelkader Benali
Abdelkader Benali is één van de meest opvallende en veelzijdige jonge auteurs uit Nederland. In 1996 debuteerde hij met het fel opgemerkte Bruiloft aan zee. Zijn roman De langverwachte werd bekroond met de Libris Literatuurprijs 2003. Onlangs publiceerde hij Feldman en ik. Benali is ook schrijver van poëzie, artikels en columns. In maart 2007 verschijnt Marathonloper, een boek dat gebaseerd is op zijn eigen ervaringen met trainen en marathonlopen. Tijdens een gemoedelijk ontbijt praat Nicky Aerts met Benali over zijn dagelijks ritme als auteur en zijn schrijversschap. Benali leest voor uit zijn poëzie. Organisatie: Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek, Het beschrijf
Aan de andere kant van het scherm
Ludieke en creatieve schrijfworkshop, geïnspireerd op meesterwerken van het witte doek Er zijn van die films waarin de acteurs als het ware uit het scherm stappen… Hier zijn het de toeschouwers die naar de andere kant gaan! Een leuk, creatief en erg eenvoudig initiatief. De benodigdheden zijn: een goede zitplaats (in een donkere zaal), een zaklamp (of hoofdlamp), een balpen (die werkt) en papier. De toeschouwer krijgt 25 minuten de tijd om dialogen te bedenken, monologen uit te vinden en decors of personages te beschrijven … Een goede gelegenheid om met andere ogen te kijken naar Un chien andalou (L. Buñuel & S. Dali) en Repetition Compulsion (USA - 2004 – J. et V. Louvière). De film begint! Stilte! En schrijven maar!
10:30 > 11:15 Museum voor Schone Kunsten
FR
Camille de Toledo: Des tableaux et des mots
Bezoek aan het Museum voor Schone Kunsten De boeken van Camille de Toledo zijn sterk doordrongen van de kunstgeschiedenis. De Franse auteur is duidelijk gefascineerd door de kracht van het beeld. De lezers worden op sleeptouw genomen in het Museum van Schone Kunsten. Ze ontdekken de verhouding van de auteur tot de schilderkunst en komen te weten hoe bepaalde schilderijen zijn boeken en zijn schrijfstijl hebben beïnvloed. Een bezoek waarin het verband tussen woord en beeld wordt afgetast. Organisatie: Entrez Lire, Revue Pylône/Gilles Collard, Museum voor Schone Kunsten, Franse Ambassade
10:45 > 11:20 (zie 10:00) Cinéma Arenberg
NL FR EN Workshop
Aan de andere kant van het scherm 10:45 > 11:15 (zie P.13) Vertrekpunt: Passa Porta
NL
Literatours met OPB Weer of geen weer, tijdens een korte busrit langs een aantal literaire plekjes blijft u droog. U komt langs het huis waar Douwes Dekker Multatuli werd en het verhaal van Saidja en Adinda schreef. Of het oord waar Jeroen Brouwers een teder moment beleefde met een nichtje. Tenzij u de voorkeur geeft aan Het Goudblommeke, het etablissement waar L.P. Boon het huwelijksfeest van Hugo Claus bijwoonde. Of wilt u meer weten over die rare Spaanse windmolenbekamper? Het parcours is gebaseerd op het speciaal aan literatuur in Brussel gewijde nummer van Brussel XL van OPB. Organisatie: Onthaal en Promotie Brussel
® Reservatie aangewezen: 02 226 04 54 -
[email protected]
NL FR EN workshop
Organisatie: Atelier Milady, Entrez Lire, Cinéma Arenberg, Cinémathèque Royale, Jeff Louvière & Vanessa Brown
met Andrés Sánchez Robayna en Vicente Valero
Organisatie: Instituto Cervantes, Uitgeverij P
Ontbijten in Brussel
®
intercultureel parcours: Mohammed Bellafki
Jef Geeraerts en Jean Van Hamme Ontbijtprogramma
FR Tekst NL
Tom Lanoye
© Michiel Hendryckx
11:00 11:00 > 12:00 Beursschouwburg – Gouden Zaal
Caryl Phillips
© Jerry Bauer
11:00 > 11:45 Federaal Parlement – Plenumzaal NL FR EN Perzisch
Met Shahrnush Parsipur, Yadollah Royaï, Nafiss Nia en Ronald Bos Niet alleen de antieke maar ook de hedendaagse Perzische literatuur is ongemeen boeiend. Shahrnush Parsipur is een van de meest vooraanstaande prozaschrijvers van Iran. Toen in 1988 haar korte roman Vrouwen zonder mannen verscheen, werd zij prompt gevangengezet. Nadien vluchtte zij naar de Verenigde Staten. Dichteres Nafiss Nia en publicist Ronald Bos stelden een bloemlezing samen van honderd jaar moderne Perzische poëzie: Stegen van stilte. Een van de dichters in dit lijvige boek is Yadollah Royaï. Hij woont in Parijs en schrijft met een heel eigenzinnige pen. In zijn werk komen het Perzische mysticisme en het Franse symbolisme samen.
NL
Organisatie: De Standaard, Het beschrijf FR NL EN
voor jonge dichters met durf Vers literair talent bespringt het podium en overlaadt u met een vloed van poëzie. Dit is een ode aan het geschreven woord. Elke liefhebber kan gratis komen luisteren en genieten. Open uw zintuigen en bekijk de wereld eens van de poëtische kant! Organisatie: Middagen van de Poëzie, Creatief Schrijven, L'Aquilone EN
The Silenced Minority anno 2007
Debat met Caryl Phillips, Tom Lanoye, Geert Buelens en Rachida Lamrabet De vooraanstaande Brits-Caribische schrijver Caryl Phillips is in april te gast in de schrijversflat van Passa Porta. Recent verscheen de Nederlandse vertaling van zijn roman Dansen in het donker. In 2004 publiceerde hij na een bezoek aan Vlaanderen in de Britse krant The Guardian The Silenced Minority, een spraakmakende reportage over de groei van extreem-rechts en de volgens Phillips al te marginale positie in de maatschappij van schrijvers en intellectuelen van andere origine in Vlaanderen. Tijd om het artikel te herlezen en dit belangrijke debat te verrijken met bekende en nieuwe stemmen. Tom Lanoye, een van de belangrijkste Vlaamse schrijvers van het ogenblik, komt graag voor zijn mening uit. Geert Buelens is dichter, poëzie kenner en cultuurcriticus. Rachida Lamrabet is juriste en schrijfster.
In de Sint-Gorikshallen wordt een reeks lezingen/ interventies georganiseerd voor wie de dingen eens van de andere kant wil bekijken. De eerste voorstelling, L’âne qui butine en scène, presenteert een akoestische poëziebundel en andere literaire experimenten in het Frans, Nederlands en Engels. Op het menu: korte sketches, om te lachen en te huilen, om stiekem van te smullen. Geserveerd door Anne Letore, Christoph Bruneel en Peter Arthur Caesens. Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire, L’âne qui butine & Driewerf, Franse Ambassade
11:00 > 12:00 Théâtre de la Place des Martyrs – Grote Zaal
FR
In gesprek met Frank Albers & laurent Moosen Hoe definiëren wij de ander als potentiële vijand in onze samenleving? Op welke manier ontstaan vijandbeelden en waarom worden ze gecultiveerd? Een gesprek met Tzvetan Todorov, één van de grote denkers van onze tijd en fervent verdediger van de humanistische traditie. Todorov stelt zich de vraag naar ‘de ander’ en waarschuwt voor het gebruik van geweld om waarden als vrijheid, democratie en welvaart veilig te stellen. Alle met geweld verdedigde waarden ondermijnen volgens Todorov uiteindelijk zichzelf. Een gesprek met Tzvetan Todorov over vijandbeelden en de donkere zone tussen goed en kwaad, links en rechts, conservatisme en progressisme.
Organisatie: Het beschrijf
NL FR SP
NL
Spreekwoordenkoord
In het kader van Erfgoeddag 11:00 > 12:00 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
NL
Literaire wandeling: De waarden van Brussel NL FR EN Workshop
Aan de andere kant van het scherm 11:30 > 12:00 Vlaams-Nederlands Huis deBuren
Organisatie: Uitgeverij Manteau, Ierse Ambassade, Het beschrijf
NL
11:30 > 12:30 Stadhuis – Gothische Zaal
Radioboeken zijn verhalen die door Nederlandse en Vlaamse auteurs worden geschreven en voorgelezen op vraag van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. De verhalen verschijnen niet in boekvorm. Ze worden één maal uitgezonden door Klara en zijn nadien als podcast te beluisteren op het internet. Op Het groot beschrijf leest Kristien Hemmerechts haar verhaal voor.
Lieve Joris, David Van Reybrouck en Congo
Organisatie: Vlaams-Nederlands Huis deBuren EN & NL Gebarentaal
Paul Scott is dichter. Hij dicht in de Engelse Gebarentaal en verwierf daarmee internationale bekendheid. Gebarentaalpoëzie is een jong genre. Slechts een 40-tal jaar geleden kon de gebarentaal op enige erkenning beginnen rekenen. De doofheid gebruikt Scott als uitgangspunt voor zijn poëzie. Een absolute aanrader. Organisatie: Het beschrijf, Fevlado-Diversus, European Union of the Deaf
11:30 > 12:30 De Munt – Grote Foyer
NL
Literatours Met Kamiel Vanhole
Kristien Hemmerechts
11:30 > 12:00 De Markten – Witte Zolder
EN
Keith Ridgway wordt beschouwd als een van de meest beloftevolle Ierse schrijvers van de laatste jaren. Zijn werk werd bekroond met de Rooney Prize voor Ierse literatuur, Le Prix Fémina Étranger en Le Prix Premier Roman. Zijn laatste roman Beesten (2006) is zowel een komische en verrassende beschrijving van het moderne leven als een aangrijpend portret van een man die worstelt om er iets van te begrijpen. Wanneer het hoofdpersonage op een dag op straat loopt, ziet hij een dode muis liggen. Vanaf dat moment gaat alles verkeerd…
11:30 > 12:00 (zie 10:45) Vertrekpunt: Passa Porta
NL
Gastheer: Mark Schaevers
Niemand heeft zo veel en zo indringend over Congo geschreven als Lieve Joris. Terug naar Congo (1987), De dans van de Luipaard (2001) en Het uur van de rebellen (2006) zijn stuk voor stuk belangwekkende boeken over een land in chaos waar corruptie, profitariaat en etnisch en ander geweld onvermijdelijk lijken. Haar gesprekspartner is David Van Reybrouck. Ook hij heeft veel met Congo te maken. Zo geeft hij schrijfateliers voor toneelauteurs in Kinshasa. Zijn journalistieke werk daarover werd bekroond met de Noord-Zuidpersprijs. Net als Joris buigt hij zich graag over de geschiedenis en het dagdagelijkse leven van dat mooie land aan de evenaar. Organisatie: Het beschrijf
11:30 > 12:30 Théâtre de la Place des Martyrs – Kleine Zaal
FR
Écoutez, il n’y a rien à voir Lectures dans le noir NL
Jan Siebelink
In gesprek met Gudrun De Geyter Jan Siebelink heeft al een groot aantal romans, verhalen en essays op zijn naam staan. Hij werd razend populair in Nederland met Knielen op een bed violen, in 2005 bekroond met de AKO-literatuurprijs. Siebelink doet het verhaal van zijn streng protestantse opvoeding en van een vader die door zijn verslaving aan godsdienst een zware stempel drukte op het gezinsleven: “het geleidelijke maar onstuitbare afglijden van een zachtaardig maar in zijn jeugd verwond man vluchtend in het zwartste calvinisme – én het verdriet dat hij in zijn naaste omgeving veroorzaakt.” Een gesprek over godsdienst, schuld en boete. Organisatie: Nederlandse Ambassade, NOG, Het beschrijf
® Reservatie noodzakelijk: 02 226 04 54 -
[email protected]
11:30 > 12:15 Le Palace – Kleine Zaal
een gesprek met Kathy Mathys
11:00 > 11:45 (zie p.13) Arthis
11:30 > 12:05 (zie 10:00) Cinéma Arenberg
© Caspari de Geus
Keith Ridgway: Beesten
Paul Scott, dichter
Tzvetan Todorov: vijandbeelden
Organisatie: Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Het beschrijf, Franse Ambassade
11:00 > 11:45 (zie p.13) Centre Garcia Lorca
Een radioboekenverhaal
L’âne qui butine en scène De ezel op het podium
Vrij Podium
Jan Siebelink
intercultureel parcours: Culo In het kader van Erfgoeddag
Tweehonderd literatuurliefhebbers kunnen deelnemen aan het groot literatuurexamen over de literatuur van binnen- en buitenland. Ze worden niet enkel getest op hun kennis van titels en schrijversnamen; ook de bijzondere weetjes en de kleine schrijversmysteries zijn aan de orde. En wie goed tussen de regels door kan lezen, heeft een beentje voor. Dankzij de uitgekiende multiple choicevragen kan de uitslag van het examen meteen worden bekendgemaakt. De laureaten krijgen een bijzonder diploma in de letterkunde en een boek, de winnaar krijgt een gratis jaarabonnement op de Standaard. De andere deelnemers ontvangen een speciaal certificaat. Reserveren vóór 20.04 op
[email protected] of 02 226 04 54.
11:00 > 12:00 Sint Gorikshallen
Organisatie: Het beschrijf, Persepolis
11:00 > 12:00 Le Palace – Grote Zaal
Het groot examen
Met Marc Reynebeau, examinator
De Perzen van vandaag
11:00 > 11:45 Café Monk
NL
®
Lieve Joris
De melodieuze kracht van woorden komt uitstekend tot zijn recht bij het luidop voorlezen. Maar nog beter wanneer wordt voorgelezen in het donker en wanneer elke toehoorder innerlijke beelden moet oproepen. Het publiek krijgt een plaatsje in een donkere zaal waar het de novelle van Anna Gavalda, Le fait du jour anders leert kennen, waar het een unieke opname te horen krijgt van een tekst van Caroline Lamarche, en waar het kan luisteren naar de 'live' voordracht van Paul Austers Pourquoi écrire door Geneviève Damas, actrice, met aan de piano Jean-Philippe Collard-Neven, Organisatie: Entrez Lire, Albertine, RTBF
postasie, of de kunst om op fatsoenlijke manier uw hond achter te laten tijdens de vakantie. Met na afloop degustatie van verse hondenpaté voor de aanwezigen. Of hoe de patafysica een antwoord zoekt op de vragen van de gewone burger. Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire
12:30 > 13:30 Théâtre de la Place des Martyrs – Grote Zaal
EN
Tariq Ali: vijandbeelden
Organisatie: Het beschrijf
Een gesprek met Jean-Pierre Rondas
Tariq Ali
De Pakistaans-Britse auteur, journalist en filmmaker Tariq Ali is een van de belangrijkste internationale essayisten en activisten in verband met de problematiek van migratie, de islam en culturele integratie. In het Verenigd Koninkrijk werpt hij zich op als het boegbeeld van het antiliberale linkse gedachtegoed. In The Clash of Fundamentalisms (2002) vergelijkt hij het religieuze fundamentalisme van Al Quaeda met het marktfundamentalisme van de VS. Jean-Pierre Rondas spreekt met Tariq Ali over vijandbeelden, goed en kwaad, links en rechts, conservatisme en progressivisme, en de nieuwe spanningen tussen de religies.
Paul Verhaeghen
Organisatie: Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Het beschrijf
12:00 12:00 > 13:00 Ateliers van de Munt – Fioccozaal
SP Vertaling NL FR
FR
Literatours met Caroline Lamarche
Antonio Muñoz Molina
12:15 > 13:00 (zie p.13) Roemeens Vertaling NL Tekst NL FR De Markten – Spiegelzaal
Antonio Muñoz Molina behoort tot de top van de hedendaagse Spaanse literaire scène en wordt als een van de grote hedendaagse Europese romanciers beschouwd. Hij combineert journalistiek werk als columnist voor El País met een schitterende carrière als romanschrijver. In 2001 verscheen Sefarad een roman over de lotgevallen van een aantal bannelingen in de twintigste eeuw. Hij vervlecht de levens van o.a. Franz Kafka en Primo Levi met geschiedenissen van fictieve personages. Ook beschrijft Muñoz Molina de sociale en emotionele ontheemding, de momenten waarop een mens zich ‘buitengesloten’ voelt in zijn leven, of dat nu komt door een ziekte, een onbeantwoorde liefde of een ongeluk. Centraal in dit boek staat de ander. Dat is het uitgangspunt van het gesprek dat Bart Vonck voert met Muñoz Molina.
Intercultureel parcours: Mircea Dinescu
In gesprek met Bart Vonck
Organisatie: Instituto Cervantes, Passa Porta
12:00 > 13:00 (zie p.13) Centre Garcia Lorca
NL tekst FR
Intercultureel parcours: Vlaamse mythen en sagen FR
Scène libre
NL FR EN Workshop
Aan de andere kant van het scherm NL
Ilja Leonard Pfeijffer Een radioboekenverhaal
Ooit werden verhalen niet opgeschreven maar doorverteld. Het project Radioboeken van het VlaamsNederlands Huis deBuren speelt voluit in op dat orale aspect van literatuur. Net als Kristien Hemmerechts schreef Ilja Leonard Pfeijffer speciaal voor deze gelegenheid een verhaal. Hij leest het één maal voor en laat het niet in druk verschijnen. Het wordt als luisterverhaal verspreid via de radio – met dank aan Klara – en als podcast op het internet. Organisatie: Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Nederlandse Ambassade, NOG FR
®
Examen Littéraire
Met Jacques De Decker, examinator Van 11.00 tot 11.45 uur kan elke literatuurliefhebber deelnemen aan een groot literatuurexamen. Dit literatuurexamen vindt ook in het Frans plaats. Ditmaal met Jacques De Decker als examinator. En met andere vragen. A.U.B. reserveren vóór 20.04. Organisatie: Promotion des Lettres, Entrez Lire
Paul Verhaeghen en Tanja Dückers In gesprek met Christoph Buchwald
Van Paul Verhaeghens eerste roman Lichtenberg (1997) verscheen onlangs een herdruk. Voor het adembenemende Omega Minor (2004) kreeg hij de F. Bordewijkprijs en de Vlaamse Cultuurprijs voor Proza. Dit grootse epos speelt zich af tegen de achtergrond van de tweede wereldoorlog, de holocaust, Berlijn en de atoomproeven in Amerika. Tanja Dückers behoort tot een generatie van jonge auteurs uit het Berlijn van na de val van de Muur. In april is zij op uitnodiging van Het beschrijf en Goethe-Institut in residentie in Vlaanderen. Christoph Buchwald, ex-uitgever van het Duitse Suhrkamp, praat met beide auteurs over tijdsbeelden, moreel besef en waarheid in de literatuur.
NL FR
Vlaamse en Franstalige opiniemakers buigen zich over de wederzijdse beeldvorming. Wat vindt Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van De Standaard, van de berichtgeving over Vlaanderen in Le Soir? Is zij tendentieus? Eenzijdig? Verkeerd? Of zit zij op het goede spoor? Wat denkt Béatrice Delvaux, hoofdredacteur van Le Soir, van het discours van De Standaard over Franstalig België? En wat is de mening van journalisten-op-hetterrein Guido Fonteyn en Christian Laporte over de manier waarop bericht wordt over de andere gemeenschap in België? Wat weten we eigenlijk van onze Franstalige landgenoten? En wat weten zij van ons? Organisatie: Ons Erfdeel, De Standaard, Le Soir, Passa Porta
12:30 > 13:15 Sint-Gorikshallen
Oost-Europakenner en schrijver Johan de Boose publiceerde onlangs het literaire reportageboek De Grensganger (2006) en de nieuwe roman Noem het middernacht (2007). Nu presenteert hij Petra Hu°lová, de meest opvallende en kosmopoliete jonge stem uit de Tsjechische literatuur van de laatste jaren. Na residenties in New York, Berlijn en Moskou verblijft Hu°lová de hele maand april in Vlaanderen op uitnodiging van Het beschrijf. Haar onthutsende roman Mijn Grootmoeder (2004) is een ontroerend verhaal over Mongoolse vrouwen die zich moeizaam een weg door het leven slaan.
Intercultureel parcours: NGO Kabuta over Afrikaanse literatuur In het kader van Erfgoeddag
NL
13:15 > 14:00 (zie p.13) Raad Vlaamse Gemeenschapscommissie
Literaire verkenning van de laagstad 12:45 > 13:30 Le Palace – Kleine Zaal
DU
Brussels
Intercultureel parcours: Brusselse verhalen en poëzie In het kader van Erfgoeddag
Raoul Schrott
De Oostenrijkse auteur Raoul Schrott is een heel bijzondere ontdekkingsreiziger. In zijn proza bezoekt hij nu eens een afgelegen eiland in de Atlantische oceaan (Tristan da Cunha, 2003), dan weer de woestijn (Die Wüste Lop Nor, 2000). Zijn jongste boek Die fünfte Welt (2007) is een logboek van een expeditie naar de laatste blinde vlek op de wereldkaart op het drielandenpunt tussen Tsjaad, Soedan en Libië. Een verslag over humanitaire wantoestanden en politieke wanorde, maar ook een reis naar het eigen “ik” in dit raadselachtige afgelegen middelpunt van de wereld. In een aansluitend programma (13:45 - 14:30) interviewt Daniel de Vin de auteur.
13:30 > 13:45 (zie 19:30) Beursschouwburg – Beurskafee
NL FR
Slam Als opwarmer voor het grote Belgisch Kampioen schap Poetry Slam later op de dag laten een Nederlandstalige en een Franstalige slammer zien wat ze in hun mars hebben. Antwerpenaar Sammy Deburggraeve neemt het op tegen de winnaar van de voorronde in Brussel: Lady N. Organisatie: Xavier Roelens, Lézarts-Urbains
13:30 > 14:15 Beursschouwburg – Shadowbox
NL FR EN DU
ZEBRA Poetry Films 1
Organisatie: Literarischer Treffpunkt, Österreichisches Kulturforum, Passa Porta
13:00 13:00 > 14:00 Stadhuis – Gotische Zaal
Een blik over de haag met Peter Vandermeersch en Béatrice Delvaux
˚lová Johan de Boose en Petra HU
13:00 > 13:45 (zie p.13) NL Tekst FR Hoofdstedelijk Openbare Bibliotheek – Literair Salon
Leest voor uit Die fünfte Welt
Vlaanderen in de Franstalige pers en Franstalig België in de Vlaamse media
Voor jonge dichters met durf
12:15 > 13:00 Federaal Parlement - Plenumzaal
EN DU
12:30 > 13:30 Le Palace – Grote Zaal
12:15 > 13:00 (zie 11:00) Café Monk
12:15 > 12:45 Vlaams-Nederlands Huis deBuren
12:30 > 13:30 Beursschouwburg – Gouden Zaal
Organisatie: Goethe-Institut Brüssel, Het beschrijf
In het kader van Erfgoeddag
12:15 > 13:00 (zie 10:00) Cinéma Arenberg
In het kader van Erfgoeddag
EN
DU
Literaire wandeling: De waarden van Brussel 12:30 > 13:30 (zie p.13) Vertrekpunt Passa Porta
13:00 > 14:00 Theâtre de la Place des Martyrs – Kleine Zaal
Organisatie: Tsjechisch Centrum, Het beschrijf
12:30 > 13:30 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta 12:15 > 12:45 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
Marquez is de auteur van wereldberoemde romans als Honderd jaar eenzaamheid (1967), Kroniek van een aangekondigde dood (1981) en Liefde in tijden van cholera (1985). Uit het eerste deel van zijn memoires, Leven om het te vertellen (2002), blijkt dat hij voor zijn boeken veel inspiratie heeft geput uit zijn eigen veelbewogen leven en uit de rijke geschiedenis van zijn familie. In 1982 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur.
NL
Walter Van den Broeck: De veilingmeester Een gesprek met Nicky Aerts
Radio 1-journaliste Nicky Aerts praat met Walter Van den Broeck, vaste waarde in de Vlaamse literatuur, over zijn nieuwe roman De veilingmeester (2007). Van den Broeck brak in 1971 door met het sociaal geëngageerde toneelstuk Groenten uit Balen en werd een literaire held in Vlaanderen met zijn Brief aan Boudewijn (1980). Dat boek kreeg een vervolg in de vierdelige cyclus Het Beleg van Laken. Van den Broeck vertelt meestal vanuit het perspectief van de ‘gewone man’. In De veilingmeester moet de jonge veilingmeester Bo van Dorselaer in opdracht van de bloedmooie Gina Montagu het interieur van een Brussels huis veilen. Hij botst er op meer dan één mysterie.
Poetry Films hebben zich de voorbije jaren ontwikkeld tot een dynamische kunstvorm op de grens tussen literatuur, film en nieuwe media. LiteraturWERKstatt Berlin is te gast met een uitstekende selectie Poetry Films van dichters en filmmakers uit de hele wereld. Hun ZEBRA Poetry Film Award, in het leven geroepen in 2002, is wereldwijd een quality label geworden. Ze worden op diverse vooraanstaande internationale literaire fora getoond. Nu ook in Brussel! Kom het avontuur van de Poetry Films ontdekken. U krijgt een selectie van de beste films uit 2002 en 2004. Om 14.30 uur kunt u kennismaken met de ZEBRA Poetry Films van 2006. Organisatie: LiteraturWERKstatt Berlin, Beursschouwburg, Het beschrijf
13:30 > 14:15 (Zie 11:00) Café Monk
NL
Vrij Podium Voor jonge dichters met durf 13:30 > 14:30 De Markten – Spiegelzaal
FR
Nedim Gürsel
Organisatie: Het beschrijf
Reizen door steden in Europa en Amerika FR
Comment abandonner convenablement son chien durant les vacances Met Dr. Lichic
In de Sint-Gorikshallen wordt een reeks lezingen/ interventies georganiseerd voor wie de dingen eens van de andere kant wil bekijken. De tweede voorstelling is een interactief, literair gebeuren, bestaande uit een propedeutische en propositionele uiteenzetting van Dr. Lichic, expert in kyno-
13:00 > 14:00 Theater Arte
NL
Els Dottermans leest Gabriel García Márquez Een Passa Porta monoloog
Acteurs zijn bij uitstek grote lezers: ze omringen en voeden zich met grote teksten uit de wereldliteratuur. Els Dottermans leest voor uit het werk van de Colombiaanse auteur Gabriel García Márquez, die dit jaar zijn 80e verjaardag viert.
De Turkse auteur Nedim Gürsel woont en werkt in Parijs. Hij is de auteur van een dertigtal romans, novelles, reisverhalen en literaire essays. Zijn werk is in vele talen vertaald, ook in het Nederlands. Zijn nieuwe boek De ville en ville, zopas uitgegeven bij Seuil, is een innerlijke reis langs verschillende steden in Europa en Amerika. Hij kijkt naar Brussel met de ogen van Baudelaire, naar Praag met de ogen van Kafka, verdwaalt samen met Borges in de voorsteden van Buenos Aires, doet ook zijn geliefde Istanbul aan... Het stuk over Brussel schreef hij eind 2004 wanneer hij als writer in residence te gast was in Passa Porta. De FranstaligBelgische auteur Jean-Luc Outers is zijn gastheer. Organisatie: Het beschrijf, Entrez Lire, Passa Porta
13:30 > 14:30 Ateliers van de Munt – Fioccozaal
RUS Vertaling NL FR
14:00 > 14:45 Bozar – Zaal M
NL FR EN
Ljoedmila Oelitskaja: Vrouwenleugens
Cinema racista: zwart
Ljoedmila Oelitskaja, geboren in Azerbeidjan en uitgegroeid tot de bekendste vrouwelijke stem uit de Russische romankunst van vandaag, wordt wereldwijd gelezen en vertaald. In Frankrijk is ze razend populair. Zonet verscheen haar recente roman Vrouwenleugens in het Nederlands. Ze beschrijft hoe vrouwen de leugen gebruiken om zich door hun leven te slaan en hoe ze met dromen en fantasieën hun levens tot ongekende hoogte optillen. Helen Saelman praat met Oelitskaja over haar nieuwe boek, over haar persoonlijke geschiedenis als Joodse die opgroeide in Moskou en over haar leven tijdens en na het sovjettijdperk.
De Oegandees Moses Isegawa woonde lange tijd in Nederland en verwierf grote bekendheid met boeken als Abessijnse kronieken (1998) en Voorbedachte daden (2004). Isegawa liet zijn oog vallen op de film Guess who’s coming to dinner (1967) en geeft live commentaar. De vraag is: kan een zwarte jongeman, hoe perfect hij ook is, de ideale partner zijn voor een dochter uit de Amerikaanse middleclass? De jonge Franstalige Brusselaar Thomas Gunzig werd reeds meer dan eens bekroond voor zijn proza, dat getekend is door zwarte humor en een rijke verbeeldingskracht. Hij koos voor de originele versie van King Kong (1933). De primitieve inboorlingen op King Kongs eiland in de Pacific lijken regelrecht uit Midden-Afrika te komen – is het niet zo dat daar de allerwildste wilden leven?
Over Rusland gisteren en vandaag
Organisatie: Het beschrijf
13:45 > 14:30 (zie 12:45) Le Palace – Kleine Zaal
DU
Organisatie: Bozar Literature, Koninklijk Filmarchief, Service de Culture Cinématographique, Passa Porta
Raoul Schrott
In gesprek met Daniel de Vin Dit gesprek volgt op een voorleesprogramma. De Oostenrijkse schrijver Raoul Schrott bracht zijn jeugd door in Tunis en Tirol, studeerde taalen literatuurwetenschap in Engeland, Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk, en was secretaris van Philippe Soupault en lector in de germanistiek in Napels. Hij is een groot kenner van het dadaïsme en bundelde vierduizend jaar poëzie. Schrott schrijft proza en poëzie. Zijn dichtbundels bevatten ook dagboeknotities. Als introductie tot zijn veelzijdige oeuvre kan de essaybundel Handbuch der Wolkenputzerei (2005), een soort poëtisch manifest, worden aanbevolen. Organisatie: Literarischer Treffpunkt, Österreichisches Kulturforum, Passa Porta
13:45 > 14:15 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
NL
Literatours met Geert van Istendael 13:45 > 14:45 (zie 11:00) Sint-Gorikshallen
Met Moses Isegawa en Thomas Gunzig
FR NL EN
L’âne qui butine en scène De ezel op het podium
14:00 14:00 > 14:45 Beursschouwburg – Gouden Zaal
NL
David Van Reybrouck: Slagschaduw Een gesprek met Nele Hendrickx
David Van Reybrouck debuteerde in 2001 met het alom geprezen De plaag. Inmiddels kennen we hem ook als de auteur van Die Siel van die Mier (2004), als een scherpzinnig commentator van het culturele en politieke leven in Vlaanderen, als dichter en oprichter van het Brussels dichterscollectief. Nele Hendrickx praat met hem over zijn pas verschenen roman Slagschaduw. Het is het relaas van een zoektocht door Brussel naar de anonieme en aantrekkelijke vrouw die model stond voor het standbeeld van Gabrielle Petit. Deze verzetsheldin werd in 1916 op drieëntwintigjarige leeftijd door de Duitsers gefusilleerd. Van Reybrouck graaft in het verleden van een stad en stuit op de sintels van een mensenleven. Organisatie: Het beschrijf, Literaire Lente
14:00 > 16:30 Bozar – Zaal M
Cinema Racista
Met Moses Isegawa en Thomas Gunzig, Eugène SavitZkaya en Shahrnush Parsipur, Tom Lanoye en Frank Westerman Zes schrijvers uit België, Nederland, Oeganda en Iran maken een reis door de filmgeschiedenis, met oog voor clichés, vooroordelen en misverstanden. Uit de collectie van het Filmarchief kozen ze elk een klassieker. Ze schreven een nieuwe tekst die ze tijdens de projectie live voorlezen. Nu eens cassant of confronterend, dan weer grappig.
14:00 > 15:00 Cercle des Voyageurs
FR
een manier om een verhaal te vertellen? Verrijkt het beeld het universum van de schrijver? Dit programma is in zekere zin een aanvulling op het geleide museumbezoek dat eerder in de ochtend plaatsvindt. Organisatie: Entrez Lire, Pylône/Gilles Collard, Franse Ambassade
14:00 > 14:30 Shop Bernard Gavilan
FR NL EN
Aan de andere kant van de perceptie Psychedelische teksten
Edith Soonckindt brengt een Best of Pop, een voorstelling van psychedelische teksten die geschreven werden onder invloed. Een minimalistisch of hallucinerend sfeertje, al naargelang van het weer. Prikkelende vertellingen in de shop van Bernard Gavilan. Irreëel, vintage, decadent of gekunsteld. Organisatie: Atelier Milady, Bernard Gavilan, Entrez Lire
14:00 > 14:45 (zie p.13) NL Hoofdstedelijk Openbare Bibliotheek – Literair Salon
De uitgevers van “Transboréal” stellen drie reeksen voor: Sillages (verhalen van geëngageerde reizigers met een scherp waarnemingsvermogen), Visions (boeken die een aparte kijk werpen op onbekende contreien), en Invitations à l’itinérance (teksten van reizigers van de 17de tot de 20ste eeuw). Organisatie: Rony Demaeseneer, Cercle des Voyageurs, Entrez Lire
14:00 > 15:00 Vlaams-Nederlands Huis deBuren
Intercultureel parcours: Vamba Sherif 14:00 > 15:00 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
FR
Une ballade littéraire dans le bas de la ville
14.00 > 15.00 Théâtre National – Studio
14:00 > 14:45 (zie p.13) Vertrekpunt: Stadhuis
NL
NL
14:00 > 17:00 Hotel Metropole
NL FR DU EN + Workshop
Rendez-vous in Hotel Metropole Intieme lezingen en workshops
Met Joke Van Leeuwen, Al Galidi, Dirk Van Bastelaere, Anneke Brassinga en Tomas Lieske De vijf genomineerden van de belangrijkste poëzieprijs in de Lage Landen stellen zich voor op Het groot beschrijf. Enkele dagen later wordt de winnaar bekend gemaakt in Amsterdam. Al Galidi, Joke van Leeuwen, Dirk Van Bastelaere, Anneke Brassinga en Tomas Lieske worden gepresenteerd aan de hand van korte films en lezen voor uit hun genomineerde bundels. Een uitgelezen kans om de grote kwaliteit en de diversiteit van de hedendaagse Nederlandstalige poëzie te ontdekken of bevestigd te zien. Presentatie: Gudrun De Geyter Organisatie: Stichting VSB Poëzieprijs/De Rode Hoed, NOG, Nederlandse Ambassade, Het beschrijf
Vier kamers van het legendarische Hotel Metropole worden tussen 14.00 en 17.00 uur uitzonderlijk geopend voor Het groot beschrijf. Twee van deze kamers vormen een passende omgeving voor schrijvers die hun bezoekers vertellen over hun hotel- en andere ervaringen. In de twee andere kamers kunt u zelf aan de slag in een individuele schrijfworkshop, geïnspireerd op L’Hôtel van Sophie Calle. Organisatie: Indications, Hotel Metropole, Creatief Schrijven, Goethe-Institut Brüssel, Entrez Lire, Het beschrijf
14:00 > 15:00 Théâtre de la Place des Martyrs – Grote Zaal
NL
A.F.Th.: Het Schervengericht
Een gesprek met Jeroen Overstijns VGT BSL LSFB
STILTE AUB
Met Paul Scott, Kurt Vanmaeckelberghe en Rachid El Ouaghli De Vlaamse Gebarentaal is de moedertaal van vele doven in Vlaanderen. Het is een volwaardige taal met een eigen grammatica en lexicon, die niet is afgeleid van het Nederlands. De Vlaamse Gebarentaal is overigens een andere taal dan de Nederlandse Gebarentaal, of de Franse of Engelse. In STILTE AUB gaan drie dove kunstenaars aan de slag. Paul Scott (Groot-Brittannië) brengt eigen gedichten in de Engelse Gebarentaal. Kurt Vanmaeckelberghe presenteert zijn vertaling van liefdesverzen van dichters als Toon Tellegen, Tom Lanoye en Benno Barnard, en Rachid El Ouaghli vertolkt een lied van één van de betere Franse chansonniers. Organisatie: Fevlado-Diversus vzw, Crée asbl, European Union of the Deaf, Het beschrijf NL
Inge De Waard leest Pia Fraus
Actrice en cabaretière Inge De Waard leest voor uit Vrijages (2006) van Pia Fraus, een boek met vrijmoedige erotische verhalen over de vrouwenliefde. Inge De Waard en Pia Fraus trappen ongegeneerd de deur van de lesbische slaapkamer open. Vrijages is in de eerste plaats een bundel voor vrouwen die van vrouwen houden, maar net zo goed voor eroticaliefhebbers tout court. Organisatie: Gynaika
14:00 > 15:00 (zie 10:30 en 11:15) Le Palace – Grote Zaal
Jeroen Overstijns praat met A.F.Th., Nederlands topauteur met een indrukwekkend oeuvre, over zijn nieuwe krachttoer: de meer dan duizend pagina’s tellende roman Het schervengericht. A.F.Th voert ons mee naar het Californië van de jaren 70 en laat zich inspireren door één van de smerigste moordzaken uit de Amerikaanse geschiedenis: de moord van Charles Manson op de beeldschone Sharon Tate, vrouw van Roman Polanski. Tegelijk becommentarieert hij indirect maar vlijmscherp enkele recente gebeurtenissen in de Nederlandse samenleving. A.F.Th publiceerde tussen 1983 en 1996 de cyclus De tandeloze tijd, een mijlpaal in de Nederlandse literatuur. In februari 2003 verscheen onder grote belangstelling De Movo Tapes, het eerste deel van de nieuwe cyclus Homo duplex. Het schervengericht, een transatlantische tragedie, is tevens onderdeel van Homo duplex. Een gesprek met de grootste schrijver van zijn generatie. Organisatie: De Standaard, Nederlandse Ambassade, NOG, Het beschrijf, Literaire Lente
14:00 > 16:00 Théâtre Les Tanneurs
Erotiek van de andere kant
FR
Camille de Toledo
Des tableaux et des mots Camille de Toledo verdiept zich in de kracht van het beeld en spreekt over de relatie tussen schrijverschap en schilderkunst. Is de schilderkunst
FR
Nieuwe Guernica’s
Afrikaanse schrijvers verrijken ook de Europese cultuur
Op stap met David Mellaerts
VSB Poëzieprijs: de genomineerden
14:00 > 14:30 Happy Buddha
© Tonio van der Heijden
In het kader van Erfgoeddag
Editer l’aventure Van en voor wereldreizigers
14:00 > 14:45 De Markten – Witte Zolder
A.F.Th.
FR
Livres en Déroute Met Laurence Vielle
Schrijfster en actrice Laurence Vielle is in residentie bij het Théâtre Les Tanneurs. Ze werkt er samen met Jean-Michel Agius aan de voorstelling Etat de marche, die opgebouwd is rond de voettocht die ze ondernamen tussen Brussel en Parijs. Ga een kijkje nemen op de nieuwe bookleg www.etatdemarche.net die door Editions Maëlstrom wordt voorgesteld. En kom luisteren naar Laurence Vielle die, samen met twee collega’s, Jo Deseure en Manuel Pereira, zal voorlezen uit vergeten boeken op het Vossenplein, op het moment dat de marktkramers hun biezen pakken… en uit de boeken die u zelf meebrengt. Organisatie: Editions Maelström, Théâtre Les Tanneurs, Entrez Lire
Schrijven is kunst, en vorm geven is waar het om gaat. Schrijvers als Raharimanana (Madagascar), Tanella Boni (Ivoorkust) en Benjamin Sehene (Rwanda) zullen het graag bevestigen. Maar wat wordt vorm gegeven? Schrijven uit noodzaak, woede, angst, vertwijfeling, als een aanklacht tegen onmenselijkheid. Afrikaanse schrijvers vertellen verhalen die men anders ‘bij ons’ niet zou horen. Organisatie: KVS/Green Light, Passa Porta
14:10 > 14:20 Hotel Metropole
DU
Rendez-vous in Hotel Metropole met Tanja Dückers 14:10 > 14:20
FR
14:30 > 14:40
FR
14:30 > 14:40
FR
14:30 > 15:15 Begijnhofkerk - St-Jan De Doper
NL
Rendez-vous in Hotel Metropole met Sophie Buyse Rendez-vous in Hotel Metropole met Caroline Lamarche Rendez-vous in Hotel Metropole met Paul Emond
Frank Westerman: Ararat Een gesprek met Annelies Beck
Met De graanrepubliek (1999) verwierf de Nederlandse literaire non-fictieschrijver en journalist Frank Westerman bekendheid bij het grote publiek. In 2005 won hij de Gouden Uil met El Negro en ik. En nu is Ararat uit. Westerman houdt hierin zowel de mythes als de steenharde realiteit van de gelijknamige Bijbelse plek tegen het licht. Wanneer hij de berg Ararat ziet waarop ooit de ark van Noah zou zijn vastgelopen, stelt hij zich vragen als “Waar is de God van mijn kinderbijbel?” en “Wie of wat heeft zijn plaats ingenomen?” Westerman toont zich opnieuw de grootmeester van de literaire nonfictie. Ararat is een nieuw meesterwerk. Organisatie: Nederlandse Ambassade, NOG, Het beschrijf
14:30 > 15:15 (zie 13:30) Beursschouwburg – Shadowbox
NL FR EN DU
ZEBRA Poetry Films 2 LiteraturWERKstatt Berlin is te gast met een uitstekende selectie Poetry Films van dichters en filmmakers uit de hele wereld. Hun ZEBRA Poetry Film Award, in het leven geroepen in 2002, is wereldwijd een quality label geworden. In dit programma krijgt u een selectie van de beste films uit 2006. Organisatie: LiteraturWERKstatt Berlin, Het beschrijf, Beursschouwburg
Frank Westerman
Pierre Michon
14:30 > 15:30 Monument voor de Martelaars
FR
“Het was een echte sentimenteel / Wiens lot hem fataal is geworden / Hij was de minnaar van Mevrouw / Een tedere en bekoorlijke minnaar / En ook van Meneer / Op een sombere dag deed het drama zich voor / Hij betrapte hen op heterdaad / Mevrouw en Meneer in zijn bed / Dit dubbele wangedrag zette hem ertoe aan / Om tot tweemaal toe de hand aan zichzelf te slaan.” En hij stierf, voegt de auteur eraan toe. Organisatie: Entrez Lire FR
Literatours met Vincent Engel FR
Du côté de Michon
een gesprek met Rokus Hofstede Pierre Michon speelt een belangrijke rol in de hedendaagse Franse literatuur. In zijn Roemloze levens (1984) vertelt hij het leven van de arme boeren in zijn geboortestreek. Dit cultboek werd verheven tot een echte klassieker. Michon heeft zich nooit laten beïnvloeden door dominante stijltendenzen. Of hij nu schrijft over een kunstenaar, een monnik en een wetenschapper of put uit eigen ervaringen, Michon kiest steevast de kant van de verdrukten die problemen hebben met hun omgeving. Zijn werk getuigt van een zeldzame schoonheid en vormt een tegenwicht tegen het literaire aanbod van vandaag. Organisatie: Entrez Lire, Het beschrijf, Franse Ambassade
14:30 > 15:30 Theater Arte
NL
Josse De Pauw leest John Berger Een Passa Porta monoloog
De Passa Porta monologen: een nieuw initiatief waarin Nederlandstalige acteurs bloemlezen uit het werk van een van hun favoriete auteurs. Josse De Pauw leest voor uit het werk van de Britse éminence grise John Berger, een van de grote vertellers en invloedrijke denkers van onze tijd. Enkele jaren geleden ging De Pauw de auteur opzoeken in het Alpendorp waar hij al meer dan twintig jaar woont. Hij kent het werk van Berger door en door. Zowel uit zijn fictie als zijn non-fictie blijken Bergers fascinatie en respect voor het rurale leven. Een sociale oriëntatie en een uitgesproken humanisme zijn constanten in zijn werk. Organisatie: Het beschrijf
14:30 > 15:00 (zie P.13) VOEM
Intercultureel parcours: Samira Almou In het kader van Erfgoeddag
FR
Arabisch Tekst NL FR
15:00 > 15:45 (zie 14:00) Bozar – Zaal M
© Sven Van Baarle
NL FR EN
NL
Rendez-vous in Hotel Metropole met Tom Naegels 14:50 > 15:00 (zie 14:00) Hotel Metropole
FR
Rendez-vous in Hotel Metropole met Serge Delaive
15:00 Brussels FR NL
Aan de andere kant van Brussel ligt Bruxelles
Ludieke ontmoetingen in het Brussels en andere levende talen Een lied over Brussel moet in het Brussels worden gezongen of helemaal niet! Georges Lebouc, Marcel Deschrijver en Bob De Backer komen samen in één van de zenuwcentra van het Brussels patrimonium, toevluchtsoord van Magritte, waar ze vele zielsverwanten ontmoeten: schrijvers, zangers, politici, zinnekes… Er wordt een boompje opgezet over de rol van het Brussels in het Brussel van vandaag. Een uitdaging van formaat. Een flinke dosis Brussels gezond verstand. Het perfecte recept voor een zondag doorspekt met verhalen over Brussel. En het publiek mag meedoen!
António Lobo Antunes
15:00 > 16:00 Kaaitheater – Grote Zaal
NL
Wilfried Martens en Kristien Hemmerechts
Met Eugène Savitzkaya en Shahrnush Parsipur
14:50 > 15:00 (zie 14:00) Hotel Metropole
15:00 > 17:00 Café Greenwich
Kristien Hemmerechts
Cinema racista: geel
Voor jonge dichters met durf
Eric de Staercke leest voor
14.30 > 15.30 Stadhuis – Gotische Zaal
14:45 > 15:30 (zie 11:00) Café Monk
Scène libre
Léo Campion, martyr de l’amour
14:30 > 15:00 (zie P.13) Vertrekpunt: Passa Porta
© Martine Simon
De Iranese Shahrnush Parsipur publiceerde haar eerste roman in 1976. Haar werk is verboden in Iran. Ze belandde er al enkele keren in de gevangenis. Parsipur presenteert een stukje uit de film Broken Blossoms (D.W. Griffith, 1919). De Chinees Chung is naar het Westen gekomen om het boeddhisme te verspreiden, maar valt er ten prooi aan zijn liefde voor de Amerikaanse Lucy. De Franstalige Belgische schrijver Eugène Savitzkaya focust met de dolle komedie The Party (Blake Edwards, 1968) op een heel ander soort Aziaat in Amerika. Peter Sellers speelt de rol van een Indiër die wanhopige pogingen onderneemt om zich de American way of life eigen te maken.
Over de macht van het woord
Organisatie: Bozar Literature, Koninklijk Filmarchief, Service de Culture Cinématographique, Passa Porta
Organisatie: De Standaard, Colibro, Kaaitheater, Het beschrijf
15:00 > 16:00 Ateliers van de Munt – Fioccozaal
PT Vertaling NL FR
Wat hebben Kristien Hemmerechts en Wilfried Martens gemeen? Alvast de bereidheid om na te denken over een aantal literaire en politieke kwesties. Hoe belangrijk is de literatuur voor mens en maatschappij? Welke impact kan, mag of moet zij hebben? Is zij grensverleggend? Is zij taboedoorbrekend? Is de vrijheid van expressie een fundamentele pijler van de democratie? Heeft die vrijheid haar limieten? En hebben politici literaire en schrijvers politieke voorbeelden? Kristien Hemmerechts en Wilfried Martens lezen elk ook een korte literaire tekst voor die de band tussen literatuur en politiek aankaart. Gastvrouw: Betty Mellaerts
15:00 > 15:30 Shampoo & Conditioner
FR
De l’autre côté de la télévision
António Lobo Antunes Fado Alexandrino
Performance door Chloé Delaume
António Lobo Antunes wordt samen met José Saramago gerekend tot de fine fleur van de hedendaagse Portugese literatuur. De koloniale oorlog die Portugal in de jaren zestig en zeventig in Afrika voerde (tijdens dewelke Lobo Antunes diende als arts) is een constante factor in zijn romans. Zo ook in Fado Alexandrino (1983) waarin vier soldaten, die samen tijdens de koloniale oorlog in Mozambique hebben gevochten, elkaar na tien jaar in een restaurant in Lissabon ontmoeten. Deze roman, die dit jaar uitkomt in een Nederlandse vertaling, gaat over herinnering en verandering, over de ravage die de oorlog bij iedereen heeft aangericht, én over de jaren zeventig in Portugal. De schrijver praat met zijn Nederlandse vertaler Harrie Lemmens.
Eerste uit een reeks performances in winkels in de Kartuizersstraat: “Ce que nous vendons à CocaCola c’est du temps de cerveau humain disponible”. Dankzij haar boek J’habite dans la télévision (2006), waarin Chloé Delaume zich buigt over de “mentale beschikbaarheid” van de televisiekijkers, werd zij in een mum van tijd een televisiester. Voor haar boek probeerde zij zoveel mogelijk televisiepulp te bekijken. Ze installeert zich in een winkelraam en geeft aan de voorbijganger haar eigen “televisieverslagen” en haar eigen mening over “neuromarketing”. Dit alles op haar typerende scherpzinnige manier, nu en dan op het randje af paranoïde.
Yasmine In het duister van de middag
Organisatie: Uitgeverij Ambo, Passa Porta
Yasmine kleedt de songs van haar album Licht ontvlambaar (2006) uit voor een akoestisch concert. Enkel de essentie blijft over. Deze songteksten voeren de luisteraar mee in een warme, soms bijtende dialoog. Yasmine brengt ook een selectie van gedichten van haar favoriete dichters. Namen als Leonard Nolens, Bart Moeyaert en Leonard Cohen zullen in geen geval ontbreken. Yasmine is ontvlambaar, ook in het duister van de middag. Want de klank van de rock ‘n roll en de poëzie moet niet alleen ‘s nachts het daglicht zien…
15:00 > 16:00 Le Palace – Lounge
15:00 > 15:45 Happy Buddha
Organisatie: Atelier Milady, Brussels Volkstejoêter, Entrez Lire
15:00 > 15:45 Ancienne Belgique – Club
NL
Organisatie: Ancienne Belgique
15:00 > 15:15 (zie 19:30) Beursschouwburg – Beurskafee
Een muzikale performance
Karin Giphart is singer-songwriter, auteur en fotograaf. Haar debuutroman Maak me blij (2005) is een bestseller in Nederland. Het boek beschrijft de worstelingen van een jonge vrouw met liefde en dood, maar vooral de openhartige beschrijvingen van de vrouwenliefde en de Amsterdamse lesbische scene maken ophef. Giphart is een rasperformer.
Als opwarmer voor het grote Belgisch Kampioen schap Poetry Slam later op de dag laten een Nederlandstalige en een Franstalige slammer zien wat ze in hun mars hebben. Peter Kluppels uit Waregem neemt het op tegen de Luikse slammer Simon Médard.
15.00 > 16.00 Restaurant Hemisphère
FR
Fatéma Hal
Duizend en één nachten op het topje van de tong De Marokkaanse Fatéma Hal nam haar lot in eigen handen en werd beroemd. Zij schreef tal van boeken die ons andere culturen leren kennen aan de hand van hun culinaire tradities. Het mag dan ook geen wonder heten dat zij haar publiek uitnodigt in een exotisch restaurant voor een reis vol kleuren, geuren en smaken. Ze onthult de geheimen van de verschillende kruiden en van de theeceremonie, symbool voor gastvrijheid. Organisatie: Gemeenschapscentrum De Pianofabriek, Centre Régionale de l’intégration de Bruxelles Foyer, Franse Ambassade, Passa Porta
FR + Workshop
De l’autre côté de l’image de soi Autobiografie in strips en literatuur
Karin Giphart: Maak me blij
Organisatie: Gynaika, Nederlandse Ambassade, NOG NL FR
Slam
Organisatie: Xavier Roelens, Lézarts-Urbains
NL
Organisatie: Atelier Milady, Entrez Lire, Franse Ambassade
Striptekenaars Xavier Löwenthal (van La Cinquième Couche), Loïc Néhou, Fabrice Neaud, Xavier Mussat (van Ego-Comme-X), Aude Picault, Placid en Edmond Baudoin (van L’Association), en literaire auteurs Toni Santocono (Rue des Italiens) en Daniel Adam (Une machine de rouge) verwerken hun eigen leven in hun boeken. Het gesprek tussen deze auteurs wordt gevolgd door een workshop. Organisatie: Atelier Milady, Entrez Lire, Passa Porta, Le Palace, Editions Ego-Comme-X (groupe Flammarion), Librairie Brüsel, L’Association, Franse Ambassade
10
Jacqueline Harpman
© Alice Piemme
15:00 > 15:45 Museum voor Schone Kunsten – Auditorium B
EN
®
John Banville in het Museum Een van de stokpaardjes van John Banville, zowat de belangrijkste Ierse romanschrijver van het moment, is de kunst van de Oude Meesters. Bij zijn bezoek aan Brussel heeft Banville het over zijn persoonlijke favoriet uit de collectie van het Museum voor Schone Kunsten: Venus en Amor (1531) van Lucas Cranach. Een ietwat ziekelijk, angstaanjagend en zelfs lelijk schilderij, volgens Banville, maar van de andere kant daarom ook net zo mooi. Na deze ontmoeting met Banville kan het publiek de Cranach met eigen ogen bekijken. Organisatie: Ierse Ambassade, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Het beschrijf
15:00 > 15:30 (zie 14:00) Shop Bernard Gavilan
FR NL EN
Psychedelische teksten
Roemeens Tekst FR NL
Intercultureel parcours: Julliette Aderca In het kader van Erfgoeddag 15:00 > 15:30 (zie p.13) VOEM
Arabisch Tekst NL FR
Intercultureel parcours: Sanae Sameh In het kader van Erfgoeddag 15:10 > 15:20 (zie 14:00) Hotel Metropole
FR
FR
Paradise now
Klank en literatuur Philippe Franck, alias Paradise now, is directeur van Transcultures en organisator van het Citysonics festival. Hij geeft een voorsmaakje van wat dit festival rond klank en literatuur in 2007 te bieden heeft. Ontdek de beste klankcreaties rond het werk van hedendaagse auteurs.
Ljoedmila Oelitskaja
240 heures de la vie d’une femme
Donald Antrim: Het leven nadien
Connie Palmen: Lucifer
In de Sint-Gorikshallen wordt een reeks performances georganiseerd voor wie de dingen van de andere kant wil bekijken. In de voorstelling 240 heures de la vie d’une femme baseert Laurent d’Ursel zich op de novelle Vierentwintig uur uit het leven van een vrouw van Stefan Zweig.
Donald Antrim woont in Brooklyn, NY. Hij werd door The New Yorker uitverkozen tot een van de ‘twintig belangrijkste schrijvers van de 21ste eeuw’. De waarheidsvinder (2002) is zijn derde roman, de eerste die in het Nederlands werd vertaald. We volgen de psychische kronkels van een man in volle midlifecrisis, terwijl hij een pannenkoek savoureert in een bistro. Zopas verscheen Het leven nadien, een hartverscheurende familiekroniek die geprezen wordt als Antrims beste roman tot nog toe. De auteur behandelt onder andere de complexe relatie met zijn moeder. Hij onderneemt een psycho logische reis doorheen zijn dromen, fantasieën en herinneringen, en tracht in het reine te komen met zijn herkomst. Gastheer: Bert Bultinck.
Lieven Van Den Haute praat met grande dame Connie Palmen over haar nieuwe, langverwachte roman Lucifer. In deze roman, geïnspireerd op een ware gebeurtenis in het leven van de Nederlandse componist Peter Schat, doet zij het verhaal van liefde en dood door feiten en fictie subtiel te verweven. Palmen zet haar personages neer met een melancholiek begrip voor mannen en vrouwen die lief willen hebben, maar zich met die liefde niet altijd raad weten. Ze geeft op een huiveringwekkende manier gestalte aan de verhalen die de ronde doen over de mens. Rest de vraag of de mens zelf verantwoordelijk is voor die verhalen.
Met Laurent d’Ursel
een gesprek met Bert Bultinck
Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire
15:30 > 16:30 Beursschouwburg – Gouden Zaal
NL
Met Al Galidi, Inan Akbas, Saddie Choua, Yildiz Ertan, Rachida Lamrabet, Fatima Ualgasi, Ali Wauters en Bert Anciaux In Vlaanderen loopt nu – eindelijk – literair talent rond dat niet meteen door en door Vlaams is. Inan Akbas, Saddie Choua, Yildiz Ertan, Rachida Lamrabet, Fatima Ualgasi en Ali Wauters staan op het punt om het als schrijver te maken. Misschien behoeden zij de Vlaamse letteren zelfs voor een dreigende bloedarmoede. Zij lezen voor uit hun werk. Special guest is minister Bert Anciaux die met Al Galidi in gesprek gaat over het gekleurde Vlaanderen en de rol die schrijvers en kunstenaars hierin spelen. Al Galidi is in 1998 uit Irak gevlucht en nu één van de nieuwe literaire sterren in Nederland en Vlaanderen. Gastvrouw is Nele Hendrickx.
15:30 > 16:30 Cercle des Voyageurs
FR
Met haar cello op de rug trok musicus, journaliste en kunsthistorica Ariane Wilson in augustus 2000 naar een afgelegen vallei in de Himalaya. Samen met haar reisgezellin, psychologe en fotografe Maya Gratier, ging ze op zoek naar nieuwe, akoestische ervaringen. In elk dorp waar ze kwam, gaf haar cello aanleiding tot vaak grappige en ontroerende muzikale en menselijke contacten. Nu komt ze naar Brussel om haar relaas te doen en het boek voor te stellen dat ze na haar reis uitbracht: Un violoncelle sur le toit du monde. Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire, Cercle des Voyageurs, Franse Ambassade
Organisatie: Entrez Lire, Revue Pylône/G.Collard, Le Vestiaire, Transcultures
15:15 > 15:45 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
© Nathalie Gassel
15:30 > 16:30 Théâtre de la Place des Martyrs – Grote Zaal
Un violoncelle sur le toit du monde FR
Marcel Moreau
15:30 > 16:15 EN Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek – Literair Salon
FR
Ariane Wilson
Rendez-vous in Hotel Metropole met Véronique Bergen 15:15 > 16:15 Le Vestiaire
15:15 > 16:00 Sint-Gorikshallen
Organisatie: Kunst en Democratie, Passa Porta
Rendez-vous in Hotel Metropole met Rossano Rosi 15:10 > 15:20 (zie 14:00) Hotel Metropole
© R. Dijkstra
Vers bloed
Aan de andere kant van de perceptie 15:00 > 15:45 (zie p.13) De Markten – Spiegelzaal
Connie Palmen
NL
Literatours met Saskia De Coster
15:30 > 15:40 (zie 14:00) Hotel Metropole
FR
Organisatie: Nederlandse Ambassade, NOG, Literaire Lente, Het beschrijf
15:30 > 16:30 Théâtre National
FR
Marcel Moreau: l’insoumission et l’ivresse?
Rendez-vous in Hotel Metropole met Elke De rijcke
Een gesprek met Christophe Van Rossom
15:30 > 15:40 (zie 14:00) Hotel Metropole
EN
Rendez-vous in Hotel Metropole ˚lová met Petra HU NL FR
In Vitro
Met Maja Jantar en Vincent Tholomé Bellerose, Kartuizersstraat: Maja Jantar en Vincent Tholomé nemen plaats in de etalage, omringd door etalagepoppen gehuld in de kleuren van de lente- en zomercollectie. Ze brengen er hun werk, in verschillende talen, creëren een klankwereld en andere vocale ontmoetingen, allemaal even tof, sexy en ietwat surreëel… Deze twee auteurs, de één Franstalig en de andere Nederlandstalig, tonen met passend gevoel voor humor en drama dat het mogelijk is om samen te praten en te lezen en om elkaar te begrijpen. Organisatie: Indications, Entrez Lire
15:30 > 16:30 Le Palace – Grote Zaal
FR
Œdipe, Freud et Jacqueline Harpman Een gesprek met Jeannine Paque
Jacqueline Harpman is psychoanalyticus en schrijfster. Elke activiteit wordt strikt afgebakend, maar ze beoefent ze wel allebei met eenzelfde hartstocht. In sommige van haar boeken betekent haar zoektocht naar het onderbewustzijn een rijke inspiratiebron! Jeannine Paque, auteur van Jacqueline Harpman: Dieu, Freud et moi: les plaisirs de l’écriture nodigt ons uit om kennis te maken met de diverse facetten van de schrijfster van Dieu et moi en van Mes Œdipe. Organisatie: Entrez Lire
® Reservatie noodzakelijk: 02 226 04 54 -
[email protected]
Een gesprek met Lieven Van Den Haute
Organisatie: Uitgeverij De Bezige Bij, Het beschrijf
15.30 > 16.00 Bellerose
NL
Marcel Moreau schreef een vijftigtal boeken, gedichten, romans, essays… Het is een indrukwekkend œuvre vol onrust, opstandigheid, kwaadheid en passie. Hij praat met Christophe Van Rossom die een monografie aan hem wijdde: Marcel Moreau: l’insoumission et l’ivresse. Hun gesprek wordt afgewisseld met momenten waarop Marcel Moreau zelf en actrice Geneviève Damas teksten voorlezen. Organisatie: Entrez Lire, Franse Ambassade
15:30 > 16:00 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
EN
A literary tour in downtown Brussels 15:45 > 16:30 (zie 13:30) Beursschouwburg – Shadowbox
NL FR EN DU
ZEBRA Poetry Films 1 15:45 > 16:15 (zie p.13) Vertrekpunt: Ancienne Belgique
NL
Op stap met David Mellaerts 15:50 > 16:00 (zie 14:00) Hotel Metropole
FR
Rendez-vous in Hotel Metropole met Jean-Pierre Verheggen 15:50 > 16:00 (zie 14:00) Hotel Metropole
Rendez-vous in Hotel Metropole met Johan de boose (in plaats van Abdelkader Benali)
NL
11
16:00
16:00 > 17:00 Stadhuis – Gotische Zaal
16:00 > 16:30 Binnenplein aan de Zenne
NL
Zestien jaar na Kamiel Vanholes debuut Een demon in Brussel verscheen vorig jaar de roman Bea (Atlas). In dit boek krijgt de Brusselse rivier de Zenne een prominente plaats. Vanhole leidt een geïnteresseerd publiek de onderwereld van Brussel in. Organisatie: Het beschrijf
16:00 > 16:45 Bolle Books
NL
Serge van Duijnhoven
De zomer die nog komen moest Serge van Duijnhoven is schrijver, dichter, historicus en frontman van het muzikale gezelschap ‘Dichters dansen niet’. In zijn nieuwe verhalenbundel De zomer die nog komen moest geeft hij een stem aan de messentrekkers, de roversbenden, de woonwagenbewoners, de werklozen en voddenboeren. Als de auteur zijn geboortegrond verlaat, reizen we met hem mee naar de Verenigde Staten, om tot slot terecht te komen in de donkere marges van Europese steden als Brussel, Parijs en Sarajevo. Telkens zijn de hoofdpersonen op zoek naar iets wat ze in de loop der tijd verloren hebben of wat hen op brute wijze is ontnomen. Organisatie: Bolle Books NL FR
Cinema Racista: rood
Met Tom Lanoye en Frank Westerman Tom Lanoye, een van de bekendste Vlaamse schrijvers van dit moment, kan al terugblikken op een even omvangrijk als verscheiden oeuvre. Hij laat ons met andere ogen kijken naar Buster Keatons beroemde ‘western’ The Paleface (1920), over de perikelen van een bleekhuid die het schopt tot indianenopperhoofd. Frank Westerman begon als ontwikkelingswerker maar koos dan voor het schrijven. Hij verwierf bekendheid met de documentaire boeken De graanrepubliek (2005) en El Negro en ik (2004). Hij voltooide net Ararat, het verslag van een tocht naar de mythische berg waarop Noahs ark zou zijn gestrand. Westerman licht een fragment uit Soy Cuba (Mikhail Kalatozov, 1964), een Cubaans-Russische film over Castro’s rode revolutie en het resultaat ervan: een communistisch paradijs vlakbij Florida. Organisatie: Bozar Literature, Koninklijk Filmarchief, Service de Culture Cinématographique, Passa Porta
16:00 > 16:45 (zie 11:00) Café Monk
NL
Vrij Podium
16:00 > 17:00 Vlaams–Nederlands Huis deBuren
Organisatie: Ons Erfdeel, Nederlandse Ambassade, NOG, Vlaams–Nederlands Huis deBuren FR
De l’autre côté de la télévision Performance door Chloé Delaume
NL
Café Cossee
Met Thomas Blondeau, Peter Terrin en Jowi Schmitz Literair café waar bekend en onbekend talent voorleest uit werk in wording. Iedere derde zondagmiddag van de maand organiseert uitgeverij Cossee in Amsterdam het literair programma Café Cossee, waarin schrijvers voorlezen uit werk in wording en musici een voorproefje geven van een tournee of cd. Nu is Café Cossee te gast op Het groot beschrijf met drie jonge schrijvers uit Vlaanderen en Nederland: Thomas Blondeau, Peter Terrin en Jowi Schmitz. Christoph Buchwald presenteert een cd-opname (in voorbereiding) van eigen composities. Gastvrouw: Eva Cossee. Organisatie: Het beschrijf, Uitgeverij Cossee, Nederlandse Ambassade, NOG
16:00 > 16:45 (zie p.13) De Markten – Spiegelzaal
FR NL
Intercultureel parcours: Jazzpoëtici 16:10 > 16:20 (zie 14:00) Hotel Metropole
FR
Rendez-vous in Hotel Metropole met Thomas Gunzig 16:10 > 16:20 (zie 14:00) Hotel Metropole
NL
Brussels
16:30 > 17:30 Le Palace – Kleine Zaal
FR
Van het kolonialisme niets dan goeds
Raharimanana, Benjamin Sehene en Tanella Boni In 2005 werd in Frankrijk een wet goedgekeurd over de positieve rol van het kolonialisme. Hevige polemieken volgden en de wet werd aangepast. Franstalige Afrikaanse schrijvers grepen de pen en verhieven hun stem in de verhalenbundel Dernières nouvelles du colonialisme (2006). Acteurs van Green Light lezen fragmenten voor en Raharimanana (Madagascar), Benjamin Sehene (Rwanda) en Tanella Boni (Ivoorkust) geven commentaar.
FR
NL FR
Slam Als opwarmer voor het grote Belgisch Kampioen schap Poetry Slam later op de dag laten een Nederlandstalige en een Franstalige slammer zien wat ze in hun mars hebben. Sacha De Backer uit Waregem neemt het op tegen de winnaar van de voorronde in Brussel: Poum Tchak. Organisatie: Xavier Roelens, Lézarts-Urbains
NL
Een gesprek met Mark Schaevers
Afgelopen zomer barstte in Libanon een oorlog los die vriend en vijand verbaasde. Zowel de LibaneesAntwerpse publicist en politicus Dyab Abou Jahjah als de Marokkaans-Nederlandse auteur Abdelkader Benali verbleven in Libanon in die periode. Benali was er toevallig om Arabisch te leren, werd tegen wil en dank oorlogsverslaggever en publiceerde Berichten uit een belegerde stad (2006 ). Abou Jahjah, de oprichter van de Arabisch-Europese Liga (AEL) die opkomt voor de belangen van moslimimmigranten in Europa, heeft zijn ervaringen gebundeld in het zopas verschenen Dagboek Brussel-Beirut (2007). Mark Schaevers gaat met beide oorlogsgetuigen in gesprek. Organisatie: Kaaitheater, Meulenhoff/Manteau, HUMO, Nederlandse Ambassade, NOG, Het beschrijf
16:30 > 17:00 Oud Korenhuisplein
RUS NL
Ljoedmila Oelitskaja en Kristien Hemmerechts
FR
Met Paul Emond
De studenten van de afdeling Toneel en Woordkunst van het Koninklijk Conservatorium van Brussel stellen een openluchtspektakel voor met lezingen, muziek, performances en theater. Om 16.30 uur begint een lezing door Paul Emond, romancier en dramaturg, en eregast van het Festival Courants d’air, één van onze partners. Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire, Conservatoire Royal de Bruxelles
16:30 > 17:30 Sint-Gorikshallen – Kelders
NL
17:00 > 18:00 Begijnhofkerk - St.-Jan De Doper
NL
over leven en werk Stefan Brijs is één van de belangrijke nieuwe grote auteurs in Vlaanderen. Aanvankelijk verwierf hij bekendheid met zijn journalistieke portretten van dode en vergeten Vlaamse schrijvers. Als romancier debuteerde hij in 1997 met De verwording, daarna volgden Arend (2000) en Twee levens (2001). De grote doorbraak kwam er in 2005 met De engelenmaker, een roman vol geruchten en rumoer, gefluister en geroddel. De engelenmaker kende inmiddels zestien drukken en werd in tien talen vertaald. In dit programma staan de boeken en het schrijverschap van Stefan Brijs centraal. Organisatie: Het beschrijf
17:00 > 18:00 Beursschouwburg – Gouden Zaal
NL
Bernard Dewulf, Koen Peeters, Saskia de Coster en Eva Gerlach over het hart
Het groot beschrijf doet het licht uit in de kelders van de Sint-Gorikshallen. Pikkedonker wordt het dan. In tegenstelling tot de blinden en slechtzienden hebben de zienden het daar knap moeilijk mee. Er is niets te zien, maar er valt wel wat te beleven. Geertje De Ceuleneer (radio 1) presenteert een klassiek radiohoorspel dat zij uit de archieven van de VRT heeft opgediept, de blinde dichter Marcel Van Maele draagt enkele van zijn krachtige gedichten voor, Joke van Leeuwen probeert uit eigen werk te lezen zonder één letter te zien en actrice Els Dottermans vertelt over stemmen en gewaarwordingen.
NL FR EN DU
ZEBRA Poetry Films 2 16:45 > 17:15 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
Organisatie: Het beschrijf
Een spier van goud
Geertje De Ceuleneer, Els Dottermans, Marcel Van Maele en Joke van Leeuwen
16:45 > 17:30 (zie 14:30) Beursschouwburg – Shadowbox
Ljoedmila Oelitskaja en Kristien Hemmerechts vertegenwoordigen allebei een belangrijke vrouwelijke stem in de romankunst van hun land. Beiden schrijven ze ‘familieromans’ waarin identiteit, samenleven en het zoeken naar een houvast een belangrijke rol spelen. Ljoedmila Oelitskaja stamt uit een intellectuele Joodse familie en groeide op in Moskou, waar ze jarenlang als biogeneticus heeft gewerkt. Na de val van het communisme werd ze wereldwijd één van de meestgelezen hedendaagse Russische auteurs en haar werk is in vele talen vertaald. Helen Saelman praat met Kristien Hemmerechts en Ljoedmila Oelitskaja over de positie van de ander, meerbepaald die van de (intellectuele) vrouw in de hedendaagse samenlevingen in Rusland en West-Europa.
Stefan Brijs
Du côté de la place, au coin de la rue
NL
Bernard Dewulf belicht alle kanten van het veelzijdige hart, het werkelijke en het onwerkelijke, het orgaan en het idee, zo echt als het vals is, een bizar icoon in onze cultuur. Eva Gerlach onderzoekt het hart in de taal, Koen Peeters wandelt langs het pulserende hart van Brussel, en Saskia de Coster kleurt het hart zwart. Organisatie: DWB, Nederlandse Ambassade, NOG
17:00 > 18:00 De Markten – Witte Zolder
FR
De l’autre côté de la lecture
Over de zin en onzin van literaire performances Chloé Delaume, Laurence Vielle, Vincent Tholomé, David Giannoni, Damien Spleeters en Théophile de Giraud hebben net performances achter de rug in etalages van de Kartuizersstraat. Nu stellen zij zich de vraag naar de zin en onzin van dergelijke activiteit. Organisatie: Atelier Milady, Indications, Maelström, Entrez Lire
17:00 > 17:45 EN Hoofdstedelijke Openbare Biblitheek – Literair Salon
Literatours met OPB Een ritje door de bovenstad laat u kennismaken met buitenlandse schrijvers: Byron, Scott, Stevenson, Cooper, Balzac of Claudel. We komen ook bij de plek waar Emile Verhaeren in het huwelijk trad, de leden van Van Nu en Straks elkaar ontmoetten, Charlotte Brontë logeerde en een hele resem schrijvende ambtenaren een dienstgang van hun ministerie gebruikten als kegelbaan. Het parcours is gebaseerd op het speciaal aan literatuur in Brussel gewijde nummer van Brussel XL van OPB. Organisatie: Onthaal en Promotie Brussel NL Koerdisch Tekst FR
Intercultureel parcours: Jamil Shakely In het kader van Erfgoeddag
In het duister van de middag
De vrouw in Rusland en Europa
Abdelkader Benali en Dyab Abou Jahjah in Libanon
16:45 > 17:15 (zie p.13) Koerdisch Bureau
Yasmine
17:00 > 18:00 Ateliers van de Munt
Rendez-vous in Hotel Metropole met Anneke Brassinga
Organisatie: Het beschrijf, Zicht op Cultuur, Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek, K.I. Woluwe
In het kader van Erfgoeddag
16:30 > 16:45 (zie 19:30) Beursschouwburg – Beurskafee
NL
16:30 > 17:30 Kaaitheater
17:00 17:00 > 17:45 (zie 15:00) Ancienne Belgique – Club
De donkere kamer
In het kader van Erfgoeddag
Organisatie: KVS/Green Light
Schrijfworkshop over autobiografische strips
Literatours met Noël Godin
16:00 > 17:00 Theater Arte
FR
De l’autre côté de l’image de soi 16:00 > 16:30 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
Organisatie: ICORN, PEN Vlaanderen, Passa Porta
Intercultureel parcours: Brusselse verhalen en poëzie
De Vlaamse auteur Tom Naegels en de Nederlandse journalist Wouter Bax steken ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van het tijdschrift Ons Erfdeel het ravijn tussen Essen en Roosendaal over. Ze brengen in het blad verslag uit van wat ze zien in hun dichtste buitenland. Ze praten over hun bevindingen met Luc Devoldere, hoofdredacteur van Ons Erfdeel.
16:00 > 17:30 (zie 15:00) Le Palace – Lounge
16:30 > 16:40 (zie 14:00) Hotel Metropole
16:15 > 17:00 (zie p.13) Raad Vlaamse Gemeenschapscommissie
Tom Naegels in Nederland, Wouter Bax in Vlaanderen
16:00 > 16:30 (zie 15:00) Shampoo & Conditioner
Wereldwijd is van bijna duizend schrijvers bekend dat zij worden bedreigd of gevangen gehouden omwille van hun schrijverschap. Het schrijven of spreken wordt hen moeilijk of onmogelijk gemaakt. ICORN, een internationaal netwerk van steden, organiseert met medewerking van PEN International een opvang voor deze schrijvers in nood. Nu treedt Passa Porta, het internationaal literatuurhuis van Brussel, toe tot ICORN. Geert van Istendael toont zich als Brusselaar en als voorzitter van PEN Vlaanderen alvast verheugd dat zijn stad tot het kransje van gastvrije steden zal behoren. Hij spreekt de welkomstrede uit. Gastspreker is Chenjerai Hove, de belangrijkste schrijver van Zimbabwe. Hij moest zijn land enkele jaren geleden ontvluchten en heeft nu een onderkomen gevonden in de Noorse stad Stavanger. En Sara Whyatt ten slotte spreekt in naam van PEN International over de acties van het Writers in Prison Committee.
NL
Over het ravijn
FR
Rendez-vous in Hotel Metropole met Patrick Delperdange
Rendez-vous in Hotel Metropole met Moses Isegawa
Voor jonge dichters met durf
16:30 > 16:40 (zie 14:00) Hotel Metropole
Welcome in Brussels
Met Geert Van Istendael, Chenjerai Hove en Sara Whyatt
Met Vanhole in de riolen
16:00 >16:45 (zie 14:00) Bozar – Zaal M
NL FR EN
Tariq Ali
in gesprek met Frank Albers De vooraanstaande Pakistaans-Britse intellectueel Tariq Ali is niet alleen bekend als essayist, activist en redacteur van de New Left Review. Hij is ook een erg gedreven en begenadigd schrijver van rijk geschakeerde historische romans. Onlangs verscheen de Franse vertaling van A Sultan in Palermo (Un Sultan à Palerme, éd. S. Wespieser), deel één van zijn ambitieuze Islam Quintet. Elke roman in deze cyclus belicht een bijzondere plaats en periode uit de geschiedenis van de moslimcultuur in Europa, momenten waarop de godsdiensten in harmonie met elkaar leefden en de culturen elkaar verrijkten. Frank Albers praat met Ali over de plaats van de romanverbeelding in zijn hele werk, over de islam en over de relatie tussen heden en verleden. Organisatie: Het beschrijf
12
DOORLOPEND
11:00 > 17:00 Hele stad
NL FR
Porta Passa
Mobiele deur als gastenboek
John Banville
Raharimanana
Adriaan van Dis
© Klaas Koppe
Alle deelnemers aan het Passa Porta Festival krijgen de kans om hun indrukken neer te schrijven. Dat gebeurt niet in een klassiek gastenboek maar op een mobiele deur. De deur doet zijn ronde in een soort van ‘stemhokje’. Wie zijn originele gedachten wil neerschrijven, doet dat dus in alle rust. Nadien wordt de beschreven deur tentoongesteld in de boekhandel van Passa Porta. Organisatie: Entrez Lire, Indications, Les Liseuses Fabuleuses
17:00 > 18:00 Le Palace – Grote Zaal
EN
18:00
11:00 > 18:00 Sint-Kathelijneplein
19:00
Woordsculpturen
Gratis een gedicht op uw lijf!
John Banville
18:00 > 19:00 (zie 14:00 & 16:30) Beursschouwburg – Shadowbox
John Banville is zonder twijfel de belangrijkste Ierse romanschrijver van zijn generatie. Hij was literair redacteur bij de Irish Times en heeft sinds 1970 een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Een groot deel daarvan bestaat uit twee cycli: een vierdelige cyclus over grote wetenschappers en een trilogie over de moordenaar Freddie Montgomery. Banvilles laatste roman The Sea (2005) werd bekroond met de Man Booker Prize. Dit voorjaar verscheen zijn literaire non-fictieboek Prague Pictures (2003) in een Nederlandse vertaling (Praag, Atlas). Annelies Beck spreekt met Banville over de belangrijke thema’s en fascinaties in zijn werk.
Colonialisme
Belgische slam: de finale
Aansluitend op de programma’s in Théâtre National en in Le Palace, nodigt KVS/Green Light de Frans-Malinese filmregisseur Sunjata uit. Zijn documentaire Colonialisme is evenzeer een antwoord op de polemiek in Frankrijk over de positieve rol van de kolonisatie als op de ontkenning van het multiculturele Europa. Het is geen pamflet geworden maar een tribune, een galerij van portretten. Belgische première!
Organisatie: Ierse Ambassade, Het beschrijf
18:00 > 18:15 (zie 19:30) Beursschouwburg – Beurskafee
De acht beste Franstalige en Nederlandstalige slamdichters van België nemen het, na voorrondes in Waregem, Brussel, Luik en Antwerpen, tegen elkaar op in een zinderende finale. Slampoëzie gaf eerder al een nieuwe impuls aan de poëzie in Nederland, Engeland, Frankrijk en Duitsland. Ditmaal is België aan de beurt. Sacha De Backer, Peter Kluppels, Sammy Deburggraeve, Guy Seret, Simon Médard, Dominique Massaut, Lady N en Poum Tchak gaan de strijd aan. In de pauzes speelt dj Sam. Beatboxer Gaspard kondigt de dichters aan met speciale jingles.
In gesprek met Annelies Beck
17:00 > 18:00 Théâtre de la Place des Martyrs – Grote Zaal
NL
Adriaan van Dis: De wandelaar Een gesprek met Piet Piryns
Piet Piryns praat met Adriaan van Dis die zich sinds 1992 zowat uitsluitend aan de literatuur wijdt. Hij debuteerde in 1983 met de novelle Nathan Sid, en waagde zich nadien met succes aan toneelstukken, reisverhalen en romans. In zijn nieuwe boek, De wandelaar (2007), schetst hij een treffend beeld van Parijs, waar hij sinds enige tijd zelf ook woont. Een man krijgt bij een brand een hond in de schoot geworpen. Die hond opent een andere wereld: die van vluchtelingen, illegalen en zwervers. De hond verandert Parijs en verandert de man. Hij wil helpen, goed doen. Maar alles wat hij doet, pakt anders uit. Een gesprek over de grootstedelijke thema’s van deze tijd. Organisatie: Nederlandse Ambassade, NOG, Het beschrijf, Literaire Lente
17:15 > 18:00 (zie 11.00) Café Monk
FR
Met Soumaïla Sunjata Koly
FR
Literatours met het Conservatorium FR
Jean-Pierre Verheggen en Jacques Bonnaffé
Politiek-poëtische toespraak Voor sommigen is Het groot beschrijf ook verkiezingszondag! Acteur Jacques Bonnaffé en dichter Jean-Pierre Verheggen serveren eensgezind hun poëtisch programma onder de vorm van een redevoering: een “salade de vers”, toverspeeches en een portie beroemde toespraken. Het wordt een campagne van mogelijke non-kandidaten buiten de grenzen van de egocentrische Hexagoon rond Parijs. Leve België en leve de Belgen!
19:30 > 22:30 Beursschouwburg – Beurskafee
Organisatie: KVS/Green Light NL FR
Organisatie: Xavier Roelens, Lezarts-Urbains, FM Brussel, Passa Porta
Slam Als opwarmer voor het grote Belgisch Kampioen schap Poetry Slam later op de dag laten een Nederlandstalige en een Franstalige slammer zien wat ze in hun mars hebben. Antwerpenaar Guy Seret neemt het op tegen de Luikse slammer Dominique Massaut.
20:00
Organisatie: Xavier Roelens, Lézarts-Urbains
Concert & schrijfworkshop
18:00 > 19:00 PP Café
FR
Dialogue croisée entre écriture théâtrale et musique
De sentimentele platenkast van Thierry Debroux Acteur, regisseur en dramaturg Thierry Debroux beschreef in Le Livropathe een bibliotheek waarin de boeken te herkennen waren aan hun geur. Vandaag bezoekt hij zijn platenkast en vertelt hij over zijn zintuigelijke affectie voor muziek. Rony Demaeseneer en Christine Rigaux leiden het gesprek in goede banen, pianist Pascal Charpentier zorgt voor muzikale intermezzo’s.
NL
Vrij Podium
Voor jonge dichters met durf 18:30 > 19:15 Le Palace – Grote Zaal
NL FR EN SP
Plejade: John Banville, Raharimanana, Jacqueline Harpman, Antonio Muñoz Molina, Connie Palmen, A.F.Th. Zes auteurs met internationale uitstraling sluiten het dagprogramma van Het groot beschrijf af. Ze lezen voor uit recent werk. Ieder van hen belicht op heel eigen manier het festivalthema Van de andere kant. Deze plejade wordt een meerstemmig luisterprogramma, zowat de kers op de taart van een feestelijke zondag. Gastheer: Jacques De Decker Organisatie: Ierse Ambassade, Instituto Cervantes, Nederlandse Ambassade, KVS/Green Light, Literaire Lente, Passa Porta, Entrez Lire, Het beschrijf
Organisatie: Entrez Lire, Franse Ambassade
® Reservatie noodzakelijk: 02 226 04 54 -
[email protected]
NL FR
Het eerste Belgisch slamkampioenschap
18:30 > 19:15 (Zie 11:00) Café Monk
Voor jonge dichters met durf
17:30 > 18:00 Stadhuis – Gotische Zaal
®
Organisatie: Rony Demaeseneer, PP Café, Entrez Lire
Scène Libre
17:30 > 18:00 (zie p.13) Vertrekpunt: Passa Porta
FR
20:00 > 21:30 PP Café
Organisatie: Creatief Schrijven
12:30 > 17:00 (zie 16:30) Oud Korenhuisplein
FR
Du côté de la place, au coin de la rue Met Paul Emond en studenten
De studenten van de afdeling Toneel en Woordkunst van het Conservatoire Royal de Bruxelles stellen in de loop van de namiddag een openluchtspektakel voor met lezingen, muziek, performances en theater. Om 16.30 uur leest Paul Emond voor uit eigen werk.
FR EN + WORKSHOP
13:00 > 18:00 Sint-Kathelijneplein
NL
Écrivains Publics
De Franse post-punk groep OBJECT en een video-installatie. De toeschouwer wordt gevraagd om actief te luisteren en zich volledig te laten onderdompelen en vervolgens zijn gewaarwordingen aan het papier toe te vertrouwen. Van de teksten wordt een unieke verzamelbundel gemaakt. De teksten worden gepubliceerd op de websites van Fugues en van Object. Organisation: Atelier Milady, collectif Fugues, groupe Object, Entrez Lire, Ambassade de France NL FR EN
Open & Sh(o)ut Open & Sh(o)ut belooft een ongewone avond te worden. Recyclart biedt een verrassende combinatie van literatuur en muziek, van elektonica tot punkrock en noise. Voortdurende echo’s weerklinken tussen het gesproken woord, de instrumenten en de machines. Op de scène vinden zowel kunstenaars, schrijvers als muzikanten elkaar terug. Jim G. Thirwell, alias FOETUS, werkt samen met violist Angharad Davies. Little Annie gaat eclectisch en postmodern te werk en treedt op met pianist Paul Wallfish. Antoine Boute brengt lees- en schrijfperformances en Joachim Montessuis een chaotische mix van vocaal bruitisme, elektronisch geluid en beeld. Lucille Calmel toont zich als performer en experimenteel kunstenaar. Hugues Warin combineert geïmproviseerde muziek en experimentele rock met nieuwe poëzie en hedendaagse dans. Thomas Braichet interesseert zich voor de relatie tussen het ‘zichtbare’ en het ‘leesbare’. Haco toont zich als componist, vocalist en sound artist. En Jörg Piringer brengt spambot, een soundpoetry videoperformance waarbij citaten uit publiciteit en propaganda worden gemanipuleerd. Organisatie: Recyclart, Passa Porta
Creatief Schrijven blaast onbekende teksten nieuw leven in. Iedereen die met een zelfgeschreven dichtregel langskomt, valt in de prijzen. Bodypainter Bert Lezy schrijft uw tekst ter plekke op uw arm, gezicht, hals of …. Wie zelf geen inspiratie heeft, kan kiezen uit de mooie of grappige verzen die voorhanden zijn.
Organisatie: Rony Demaeseneer, Entrez Lire, Conservatoire Royal de Bruxelles
De l’autre côté du son
20:00 > 01:00 Recyclart
NL FR EN
Poëzie op bestelling
In vroegere tijden, toen mensenvingers vooral door de aarde wroetten en nog niet over toetsenborden tokkelden, schreven geletterde mensen brieven en andere teksten voor wie dat niet zelf kon. Zo iemand kreeg dan de titel ‘publiek schrijver’ mee. Ook nu zoekt een mens zich soms suf naar dat ene mooie woord, naar een pittige wending of een bijzondere uitdrukking om een gevoel of gedachte op papier te krijgen. Jong en vlot dichttalent staat klaar om een sterke tekst neer te pennen op een poëziekaart, voor wie maar wil. Organisatie: Jeugd en Poëzie
14.00 > 17.00 Sint-Gorikswijk – Dansaertstraat – …
NL FR
De letterenfanfare Een stoet van doedelzakspelers en meertalige fluisteraars trekt door het centrum van de stad. De Galicische fanfare A Contrabanda, Les Liseuses Fabuleuses en andere tekstfluisteraars wandelen van festivalplek tot festivalplek. Festivalbezoekers en toevallige voorbijgangers worden getrakteerd op teksten van auteurs die te gast zijn op het festival en op doedelzakmuziek. Deze vrolijke bende houdt af en toe halt om het woord te geven aan de mondige burger. De micro staat 3 minuten lang open voor elk soort tekst. Daarna trekt de stoet verder tot aan zijn literaire eindhalte… Organisatie: Entrez Lire, Indications, Muziekpublique, A Contrabanda, Les Liseuses Fabuleuses.
13
Het groot beschrijf en Erfgoeddag WANDELINGEN Op 22 april staat Brussel niet enkel in het teken van de letteren. Ook voor het cultureel erfgoed in Vlaanderen en Brussel is het een feestdag. Erfgoed is een verzamelnaam voor alles wat des mensen is en wat die mensen nalaten. Het groot beschrijf en de Brusselse Erfgoeddag sloegen de handen in elkaar en maakten in hun programma’s graag plaats voor een heus intercultureel literair parcours, een initiatief van het Willemsfonds, Masereelfonds, Davidsfonds, August Vermeylenkring en organisaties zoals Arthis, VOEM, Alianza Latina, ARA! en Koerdisch Bureau. De entree voor dit intercultureel parcours is gratis.
Het intercultureel parcours stelt een uitgebreid programma voor rond mythen en sagen: 10:00 > 10:45 De Markten – Spiegelzaal
FR Tekst NL
Mohammed Bellafki, verteller Mohamed Bellafki is een Marokkaans dichter die Le baiser de Lune van Do Spillers en Teo Puebla zal vertellen. Hij laat zich graag inspireren door Duizend en één nachten en verhalen uit de Maghreb, het verre oosten en het westen. Met mogelijkheid tot ontbijt vanaf 9:30 uur. Prijs vanaf 2 €. 11:00 > 11:45 Centre Garcia Lorca
NL FR SP
Culo Dit multimediale programma combineert Spaanse, Franse en Nederlandse teksten, ‘gepikt’ uit romans, verhalen en overleveringen, en beeld en muziek. De selectie werd gemaakt door de literaire groep La Pantaletica, die leden telt uit maar liefst 5 landen. 11:00 > 11:45 Arthis Roemeens Huis
NL
Spreekwoordenkoord Studenten Afrikanistiek van de Gentse Universiteit gaan op verkenning naar de oude legendes en sagen uit Afrika. Aan de hand van voorwerpen wordt de diepere betekenis en herkomst van deze sagen en legendes uitgelegd. 12:00 > 13:00 Centre Garcia Lorca
NL Tekst FR
Op verhaal komen, Vlaamse mythen en sagen Terugkerende dode neemt wraak, heks als kat herkend dankzij trouwring… Het lijken fictieve koppen uit de krant. En toch gaat het om écht gebeurde zaken, althans in de verhalen die generaties lang werden overgeleverd. Rasverteller Jacques Lesage brengt enkele sagen en Katrien van Effelterre (K.U. Leuven) zorgt voor enige wetenschappelijke duiding. 12:15 > 13:00 Roemeens Vertaling NL - Tekst FR NL De Markten – Spiegelzaal
Mircea Dinescu De Roemeense dichter Mircea Dinescu werd in de jaren ’80 geviseerd door het Ceaucescu-regime dat moeite had met zijn non-conformisme, zijn scherpe ideeën, sarcasme en ironie. Na de val van het communisme werd Dinescu de verpersoonlijking van het ‘andere’ Roemenië. In dit programma gaat hij in gesprek met Eugène Van Itterbeek. 13:00 > 13:45 NL Tekst FR Hoofdstedelijke Openbare Bibiliotheek – Literair Salon
Ngo S. Kabuta over Afrikaanse literatuur Professor Kabuta, verbonden aan de Universiteit van Gent, gaat in op de hedendaagse Afrikaanse literatuur en de band met de traditionele Afrikaanse vertelkunst. Hij gaat ook in op de (geringe) beschikbaarheid van Nederlandse vertalingen van deze Afrikaanse letteren. 13:15 > 14:00 / 16:15 > 17:00 Raad Vlaamse Gemeenschapscommissie
14:00 > 14:45 NL Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek – Literair Salon
Vamba Sherif in gesprek met Ngo S. Kabuta Vamba Sherif debuteerde in 1999 met de roman Het land van de vaders. Hij groeide op in Liberia, verhuisde naar Koeweit en woont sinds 1993 in Nederland. In zijn laatste roman Zwijgplicht (2007) laat Sherif op indrukwekkende manier zien hoe het officiële gezag en de geheime wetten van de Afrikaanse magie elkaar bevechten in het spel om macht. 14:30 > 15:00 VOEM
Arabisch Tekst FR NL
Samira Almou is een jonge Marokkaanse vrouw, die sinds enkele jaren in Brussel woont. Zij schrijft en declameert poëzie in het klassiek Arabisch over universele thema’s zoals migratie, oorlog en liefde. In de gedichten die ze vertolkt komt heimwee aan bod, de hoop om te leren uit de fouten van het verleden en de roep om vrede. 15:00 > 15:30 VOEM
Arabisch Tekst NL FR
Sanae Sameh De Marokkaanse Sanae Sameh kwam in 2001 naar België en legde zich toe op klassieke zang en poëzie. Via haar verzen wil ze het Belgische publiek laten kennismaken met Arabische gewoontes en denkbeelden. Zij brengt hier gedichten rond de thema’s gevangenschap, eenzaamheid en heimwee. Roemeens Tekst FR NL
Julliette Aderca De Roemeense Juliette Aderca heeft er reeds een lange dichterscarrière op zitten. Zij vertaalde Belgische en Spaanse dichters in het Roemeens en Roemeense dichters in het Frans. Ze schreef voor vele tijdschriften en werkt nu mee aan het net opgerichte Brusselse dichterscollectief. Zij gaat hier in gesprek met Eugène Van Itterbeek. 16:00 > 16:45 De Markten – Spiegelzaal
NL FR
Jazzpoëtici Twee dichters met elk een eigen stijl, inhoud en klank. Plus een zangeres die de dichters de mond snoert als het moet en één gitarist die de poëten begeleidt. Dat zijn de Jazzpoëtici. Zij doen hun ding en spreken het publiek aan op een manier die onmiskenbaar is en contrarie. 16:45 > 17:15 Koerdisch Bureau
NL Koerdisch Tekst FR
Jamil Shakely Jamil Shakely werd geboren in Koerdistan, waar hij werkte als journalist. Toen het Iraaks leger in 1989 een groots offensief tegen de Koerden inzette, ging hij op de vlucht en belandde in België. Hier leerde hij snel Nederlands en schrijft nu kinderboeken.
Brussels
Brusselse verhalen en poëzie, De Weik van ’t Brussels Raymond Doms van de Academie van het Brussels en van ARA! en Claude Lammens van het Brussels Volkstejoêter lezen Brusselse verhalen voor, afgewisseld met eigen poëzie in het Brussels. Dit unieke Brusselse erfgoed wordt gepresenteerd in een van de oudste Brusselse cafeetjes met een literaire geschiedenis.
NL FR
Literatours
Aan boord van een dubbeldekker
Mellaerts gaat met de liefhebbers van Brussel & literatuur op stap. Om 14.00 uur trekt hij van het Stadhuis naar de Ancienne Belgique en om 15.45 uur gaat het van de AB naar de Sint-Gorikshallen.
Literatours is een unieke kans om het Brussels stadscentrum te verkennen aan boord van een dubbeldekker. Franstalige en Nederlandstalige auteurs treden aan als stadsgids: Kamiel Vanhole (11.30 uur), Caroline Lamarche (12.15 uur), Geert Van Istendael (13.45 uur), Vincent Engel (14.30 uur), Saskia De Coster (15.15 uur) en Noël Godin (16.00 uur). Zij nemen u elk om beurt mee op een half uur durende citytrip door hun Brussel. Ze lezen fragmenten voor uit hun werk of vertellen u hun pittigste stadsanekdotes... Daarnaast zorgt Onthaal en Promotie Brussel voor rondritten (10.45 en 16.45 uur) langs plekken in Brussel met een literaire meerwaarde. OPB wijdde hier een speciaal nummer van hun tijdschrift Brussel XL aan. En tenslotte verzorgen ook de studenten van de Conservatoire Royal de Bruxelles een rondrit (17.30 uur).
Organisatie: Het beschrijf
Organisatie: Rony Demaeseneer, OPB, Entrez Lire, Het beschrijf
Organisatie: Het beschrijf, Klare Lijn
11:00 > 12:00 NL / 12:30 > 13:30 DU Vertrekpunt: Passa Porta
NL DU
15:30 > 16:30 Passa Porta
Verbazingwekkend hoeveel schrijvers deze stad ooit hebben bezocht! Byron en Scott bleven liever een paar dagen in Brussel dan het slagveld van Waterloo te bezoeken, Thackeray beschreef de stad in zijn Vanity Fair en de zusjes Brontë vonden het niet evident om in deze katholieke omgeving te moeten wonen. Victor Hugo verbleef hier bijna drie jaar, en musketier Dumas ontvluchtte in Brussel zijn schuldeisers. Paul Verlaine liet zijn vriend Rimbaud in Londen achter maar liep hem hier weer tegen het lijf. En die arme Tolstoj raakte in de hoofdstad van België zijn tandpijn maar niet kwijt.
11:30 > 17:30 Vertrekpunt: Vlaams-Nederlands Huis deBuren
Op een wandeling door de oude binnenstad houden we halt bij locaties waarover buitenlandse auteurs hebben geschreven. We lopen langs historische beelden, gedenkplaten, broeihaarden van nieuw gedachtegoed, uitgeverijen en boekhandels. Met citaten wordt alles bijgelicht. Al sinds de 16de eeuw wordt in Brussel geschiedenis geschreven en stonden allerlei waarden er hoog in het vaandel: persvrijheid, een degelijk onderwijs, verdraagzaamheid… Zo komen onder andere Erasmus, Neel Doff, Tolstoj, Marx en William Cliff ter sprake. Organisatie: Het beschrijf, Culturama NL
Een literaire verkenning van de LAAGstad De wandeling vertrekt op de plek waar Oscar van den Boogaard ooit nog een kunstgalerie openhield. Ontdek samen met een gids van Klare Lijn waar Conscience gevierd werd, wat Boontje vond van de speculanten, hoe Benno Barnard de buurt heeft ervaren, waar W.F. Hermans zijn avonden doorbracht of hoe het alledaagse leven er tijdens de Eerste Wereldoorlog uitzag in de bewoordingen van Herman Teirlinck...
FR
Une ballade littéraire dans le bas de la ville In Brussel speelt de literatuur al van in de 19de eeuw een erg belangrijke rol. In het Olympiatheater vond de première plaats van Het huwelijk van juffrouw Beulemans, Michel de Ghelderode wandelde hier rond, Xavier Hanotte beschreef er een moord en Octave Mirbeau reed er lek. Victor Hugo woonde aan de Grote Markt en daar vlakbij knalde Verlaine een kogel in het jonge lichaam van zijn vriendje Rimbaud. Léopold Courouble zag het levenslicht in een mooi huis naast de Zenne, en le grand Jacques zong over de omnibus op het Brouckèreplein en de place Saint-Catherine. Organisatie: Het beschrijf, Klare Lijn
14:00 > 14:45 / 15:45 > 16:15 Vertrekpunt: Stadhuis / Ancienne Belgique
NL
De brochure over de Brusselse Erfgoeddag kan gratis worden aangevraagd bij de
Op stap met David Mellaerts
Erfgoedcel van de VGC
[email protected] www.erfgoedbrussel.be
Blinden en slechtzienden zijn aangewezen op nietvisuele ervaringen om het historische en culturele erfgoed van een stad te exploreren. Zij verkennen een gebouw, een plein, een stad op tactiele en auditieve wijze. Ook de reukzin vervult een zekere rol. Hun multisensoriële benadering werkt heel verrijkend voor zienden. Ervaringsdeskundige David
en Onthaal en Promotie Brussel T 0800 13 700
[email protected]
Ook personen met een visuele beperking kunnen volop van Het groot beschrijf genieten. Een heus literair parcours werd uitgetekend: 11:30 > 12:00 Vlaams-Nederlands Huis deBuren Kristien Hemmerechts 13:00 > 14:00 Stadhuis Walter Van den Broeck 14:00 > 14:45 van Stadhuis tot Ancienne Belgique Op stap met David Mellaerts 15:00 > 15:45 Ancienne Belgique Yasmine 15:45 > 16:15 van Ancienne Belgique tot Sint-Gorikshallen Op stap met David Mellaerts 16:30 > 17:30 Sint-Gorikshallen De donkere kamer Het groot beschrijf voorziet begeleiding van het ene naar het andere programma. De zalen waar de programma’s plaatsvinden worden ook toegankelijker gemaakt. En het publiek wordt er opgevangen door allervriendelijkste mensen. Goed om weten is dat de blinden en slechtzienden die zich aan het infopunt in de lokettenzaal van het Centraal Station aanbieden om 11:00, 12:00, 14:00 en 15:00 uur onder begeleiding van een ervaren gids naar een van de bovenstaande programma’s worden geloodst. Organisatie: Het beschrijf, Zicht op Cultuur, Vlaamse Luisteren Braillebibliotheek, KI Woluwe
Organisatie: Het beschrijf, Klare Lijn
14:00 > 15:00 Vertrekpunt: Passa Porta
NL
Literair parcours voor blinden en slechtzienden
De waarden van Brussel
12:30 > 13:30 Vertrekpunt: Passa Porta
EN
A literary tour in downtown Brussels
Literaire wandeling
Samira Almou
15:00 > 15:45 De Markten – Spiegelzaal
10:45 > 18:00 Vertrekpunt: Passa Porta
Een multisensoriële wandeling
11:30 > 19:30 Vertrekpunt: De Markten – Witte Zolder
VGT
Literair parcours voor doven en slechthorenden
Speciaal voor doven en slechthorenden tekent Het groot beschrijf een literair parcours uit van zes programma’s: 11.30 > 12.00 De Markten – Witte Zolder Paul Scott 12:30 > 13:30 vanuit Passa Porta Literaire verkenning van de laagstad 14:00 > 14:45 De Markten – Witte Zolder Stilte AUB 15:30 > 16:30 Théâtre de la Place des Martyrs Connie Palmen 17:00 > 17:45 Ancienne Belgique - Club Yasmine 18:30 > 19:15 Le Palace Plejade: Connie Palmen, A.F.Th., Antonio Muñoz Molina … Het groot beschrijf voorziet in deze programma’s een tolk Vlaamse Gebarentaal. Organisatie: Het beschrijf, Fevlado-Diversus vzw, European Union of the Deaf
14
KINDERPROGRAMMA 10:00 > 12:00 Bibliothèque des Riches-Claires
8 > 12 jaar NL FR
® workshop
Letterduivels & Scribouillards
13:30 > 14:45 15:00 > 16:15 16:30 > 17:45 De Markten – Conferentiezaal
7 > 12 jaar NL
® workshop
Schrijfworkshop voor kinderen, om de taal van de ander te ontdekken
Poëzieatelier voor kinderen
Dag letterduivel! Op tafel liggen boeken van Franstalige schrijvers. Begrijp je er niets van, des te beter. Laat je fantasie de vrije loop en schrijf je eigen versie, in het Nederlands. Ondertussen gaan Franstalige “petits scribouillards” aan de slag met een Nederlands boek. Deze schrijfworkshop is een ontdekkingstocht door boeken, in je eigen taal en in die van de ander. Spelen met woorden die je begrijpt en andere die gek klinken. Emmanuèle Sandron et Bea De Koster begeleiden de workshops. Na afloop lezen beide groepen hun teksten aan elkaar voor, een samenspel van talen en klanken.
Jeugd en Poëzie verwacht jou om samen de poëzie te ontdekken waarmee jouw leeftijdsgenoten zeer terecht laureaat zijn geworden in internationale poëziewedstrijden. In groepjes vertellen we je trucs en tips om zelf te schrijven, en hoe je jezelf kandidaat kan stellen voor de Soetendaellewedstrijd. We maken groepsgedichten of individuele poëzie, afhankelijk van de inspiratie. Alles wordt ter plaatse geafficheerd. De mooiste gedichten verschijnen daarna op de website www.jeugdenpoezie.be.
Organisatie: Passa Porta, Bibliothèque des Riches-Claires
13:30 > 14:30 Klein Kasteeltje
14:00 > 14:30 11:00 > 11:30 15:00 > 15:30 12:00 > 12:30 16:00 > 16:30 13:00 > 13:30 Passa Porta – Kinderhoek
vanaf 4 jaar NL FR
ABC-Workshop
‘Waarom jij er bent’ En jij, waarom ben jij er? ABC vraagt het iedereen vanaf 4 jaar. Eerst wordt het prachtige prentenboek Waarom jij er bent van Wolf Erlbruch voorgelezen. Nadien wisselt een ABC-medewerker van gedachten met kinderen en volwassenen van alle leeftijden over die ene cruciale vraag. Je kunt je hoogst eigen antwoord kwijt in een tekening en/of in enkele woorden. En nadien ga je gewoon verder met er te zijn... Organisatie: Het beschrijf, Art Basics for Children
Gedichten lezen en schrijven
Organisatie: Jeugd en Poëzie 8 > 12 jaar FR
Et hop !
Met Jean-Louis Sbille, alias Louis Toutpti Louis Toutpti is dat minuscule mannetje, niet groter dan een boek, dat voor het kleine grut voorleest in « Ici Bla Bla » op de RTBF. Jean-Louis Sibille is de man achter de dwerg. Hij nodigt de kinderen uit voor een buitengewone reis. Papa en mama, wees op uw hoede want de twee woorden « Et Hop ! » brengen hen in een oogwenk naar de andere kant, rechtstreeks het verhaal in! Organisatie: Entrez Lire
15:00 > 15:45 16:15 > 17:00 Klein Kasteeltje
vanaf 10 jaar NL
Het nachtkastje
02 226 04 54 -
[email protected]
In het verhaal ‘Het nachtkastje’ vertelt de Gambiaanse djembéspeler Moses Camara aan de hand van voorwerpen uit een nachtkastje een stukje
Brussel XL
FICTIE/NON FICTIE De maand van de filosofie van CoLibro
Naar aanleiding van Het groot beschrijf lanceert Onthaal en Promotie Brussel (OPB) het eerste volledig vernieuwde nummer van Brussel XL. Dit interessante wandel- en leesboekje spit om de vier maanden een ander Brussels thema tot op de bodem uit en gidst u via verschillende uitgestippelde wandelparcours door de stad. Het eerste nummer neemt heel toepasselijk de literatuur in onze hoofdstad onder de loep. Tijdens Het groot beschrijf kan u alvast een voorproefje nemen van de nieuwe Brussel XL met een literaire bustoer door Brussel. Wilt u daarna zelf op stap in literair Brussel en de mooiste hoekjes en kantjes van de hoofdstad ontdekken? Vraag dan een gratis proefexemplaar aan via 0800 13 700 of
[email protected].
Naar aanleiding van de maand van de filosofie organiseert CoLibro een aantal debatten tussen ‘bestuur’ en ‘literatuur’. In 2007 krijgt dit initiatief het thema van het Passa Porta Festival mee: Van de andere kant. In 8 steden gaan een politicus en een auteur in gesprek met elkaar: 16/4 – Gent
Frank Beke + Bart Koubaa www.victoria.be 22/4 –Brussel
Wilfried Martens + Kristien Hemmerechts Op Het groot beschrijf 24/4 – Leuven
Louis Tobback + Bernard Dewulf www.stuk.be 26/4 – Hasselt
Win een luchtballon vaart met KBC! Hoofdsponsor KBC organiseert speciaal voor Het groot beschrijf een wedstrijd. Rept u naar de info punten in het Centraal Station, op het Muntplein en in Passa Porta en neem deel. De hoofdprijs is een heuse ballonvaart in de KBCwarmeluchtballon, om de wereld echt van de andere kant te kunnen bekijken. En dat voor drie personen en hun partner. De precieze datum voor deze ballonvaart wordt later bekend gemaakt. De andere gelukkigen winnen een mooie vulpen om de herinneringen aan een onvergetelijke dag in Brussel aan het papier toe te vertrouwen…
levensverhaal. Iedereen heeft z’n individueel verhaal met speciale gebeurtenissen, anekdotes en memorabele momenten. Dit programma is interculturaliteit op kindermaat. Het nodigt uit tot nadenken over het eigen (levens)verhaal. De deelnemers leren zichzelf en de anderen kennen door middel van de zintuigen. Hoe het leven is aan de andere kant van de wereld of achter de muren van het Klein Kasteeltje.
In de Passa Porta Bookshop vindt u de boeken van de festivalauteurs, vaak ook in verschillende talen. Na afloop van hun programma’s ontmoeten de auteurs u er graag om hun nieuwe of oude boeken te signeren. Ook in de Ateliers van de Munt, het Kaaitheater, Le Palace, het Stadhuis en het Théâtre de la Place des Martyrs vindt u boekenstands waar de schrijvers signeren.
Organisatie: Jeugd en Muziek Brussel
11:15 12:15
15:00 > 16:30 Théâtre de la Montagne Magique
vanaf 13 jaar FR
Amadeo
Met Hamida Tachfine en Sara Picavet De 250ste verjaardag van Mozarts geboortedag werd op alle mogelijke manieren herdacht. En toch leren we het genie hier op nog een andere manier kennen. Amadeo kan niet zomaar een recital worden genoemd. De Belgo-Marokkaanse zangeres, Hamida Tachfine, brengt Mozart aan de hand van een lied, een aria, een brief… maar ook aan de hand van teksten die over haar eigen jeugd spreken. Organisatie: Entrez Lire, Théâtre Poème, Théâtre de la Montagne Magique vanaf 7 jaar NL 15:30 > 16:30 Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek – Jeugd
Het fluistertheater
Een (stukje) levensverhaal met souvenirs en veel muziek
® Reservatie noodzakelijk:
Boekverkoop & signeersessies
Steve Stevaert + Mustafa Kör www.cchasselt.be 28/4 – Mechelen
Bart Somers + Michael De Cock www.cultuurcentrummechelen.be
Dit stukje verteltheater over liefde en verwondering, over zoenen en hoe kinderen daarmee omgaan, over liefde en dood, wordt in aangepaste vorm gebracht. Veerle Dobbelaere en Michael De Cock brengen de verhalen uit de bundel Floor, Oto en Titus van Michael De Cock. De oorspronkelijke voorstelling trok in 2006 met veel succes door het land. Organisatie: Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek - Jeugd
Het groot beschrijf en de Literaire Lente De Literaire Lente wil lezend Vlaanderen warm maken voor de literaire voorjaarsoogst. Boek.be, de Vlaamse uitgeverijen en boekhandels kozen 24 eigentijdse romans uit hun aanbod die samen een mooi overzicht bieden van de nieuwe boekenoogst. Het is een boeiende mix geworden van Nederlands- en anderstalige auteurs, van bekende namen en opkomend talent. Op Het groot beschrijf wordt op vier van deze auteurs gefocust: David Van Reybrouck, Johan de Boose, A.F.Th. en Connie Palmen. De Literaire Lente gaat op 6 april van start met het nieuw literair evenement Zogezegd in Gent. Nadien volgen enkele tientallen grote en kleine programma’s in heel Vlaanderen. Meer info over de Literaire Lente verneemt u op www.boek.be.
Passa Porta
13:00 13:15 13:45 14:30 14:45 15:15 16:00 16:30 16:45 17:00 17:15 17:30 18:00 18:15 18:30
Jef Geeraerts, Jean Van Hamme Kamiel Vanhole, Shahrnush Parsipur, Yadollah Royaï, Nafiss Nia Caroline Lamarche Mircea Dinescu Paul Verhaeghen, Tanja Dückers Geert Van Istendael Nedim Gürsel David Van Reybrouck, Vincent Engel Saskia De Coster Laurence Vielle Al Galidi, Kamiel Vanhole Marcel Moreau, Thomas Gunzig Peter Terrin, Thomas Blondeau, Jowi Schmitz Paul Emond Frank Westerman Saskia De Coster, Bernard Dewulf, Eva Gerlach, Koen Peeters Vincent Tholomé, Stefan Brijs
Ateliers van de Munt – Alechinsky Foyer
11:15 Abdelkader Benali 12:45 Jan Siebelink 13:15 Kristien Hemmerechts, Ilja Leonard Pfeijffer, Antonio Muñoz Molina 14:45 Ljoedmila Oelitskaja 15:00 Vamba Sherif, 15:15 Joke van Leeuwen, Dirk Van Bastelaere, Anneke Brassinga, Tomas Lieske 16:00 Karin Giphart 16:15 António Lobo Antunes 16:30 Donald Antrim 17:15 Tom Naegels, Wouter Bax 18:00 Ljoedmila Oelitskaja, Kristien Hemmerechts, Tariq Ali Kaaitheater
16:00 Wilfried Martens, Kristien Hemmerechts 17:30 Abdelkader Benali, Dyab Abou Jahjah Le Palace
12:00 Tom Lanoye, Caryl Phillips, Rachida Lamrabet, Geert Buelens 12:15 Keith Ridgway 14:30 Raoul Schrott 15:00 Patrick Roegiers, Camille de Toledo 16:30 Jacqueline Harpman 17:30 Raharimanana, Tanella Boni, Benjamin Sehene 18:00 John Banville 19:30 A.F. Th., John Banville, Jacqueline Harpman, Antonio Muñoz Molina, Connie Palmen, Raharimanana Stadhuis
12:30 14:00 15:30 17:00 18:30
Lieve Joris, David Van Reybrouck Walter Van den Broeck Pierre Michon Geert Van Istendael, Chenjerai Hove Jacques Bonnaffé, Jean-Pierre Verheggen
08/5 - Kortrijk
Théâtre de la Place des Martyrs
Stefaan De Clerck + Gerda Dendooven www.cultuurcentrumkortrijk.be
12:00 13:30 14:00 15:00 16:30 18:00
10/5 - Lier
Karel De Gucht + Anne Provoost www.lierscultuurcentrum.be 12/5 - Antwerpen
Patrick Janssens + Tom Naegels www.zuiderpershuis.be
Tzvetan Todorov Tariq Ali Petra H lová, Johan De Boose A.F.Th. Connie Palmen Adriaan van Dis
VV ^ =V kZ caV Vc
Had
Ze
Zc `
15
2
3
4
5
6
7
Z`` V
V^
1
Eg^Zb
aVV ^Zg
\hhig VVi
^caV
^i\Vc
f bV
Kddg j
:#? VX
<^c Zhi ZH ig#
VXf bV^ caVV c C^ 6Y Zj da lh e ]Z igV B Vi Vm aV Vc
Calligrammes Rue Charles Sambon 7 - 1300 Waver T 010 22 61 47
www.passaporta.be
Vlaamsesteenweg 33 Leopoldstraat 23
C3 Begijnhofkerk - St-Jan De
Doper Begijnhofplein
Voldersstraat 47 - 49
G3 Cercle des Voyageurs
Lievevrouwbroersstraat 18
F5 Cinema Arenberg
Koninginnegalerij 26
D2 De Markten
Oude Graanmarkt 5
E4 De Munt
^c\h hig#
Xda VV \gZh eaZ^ c 8dc
@dc
EVX ]Z Vc
dc iaV ^b aV
id\h higV V
i
i ^c\h higV V
=Zg
@dc
higVVi
GV kZ ch iZ^ c
Vi
L da hi gV Vi
9de Linielaan 27
B3 Koerdisch Bureau
Arduinkaai 11
F3 Shop Bernard Gavilan
Steenstraat 27
F3 Sint-Gorikshallen
Sint-Goriksplein
F3 Le Palace
D3 Sint-Katelijneplein
F4 Stadhuis
Anspachlaan 85
E2 Le Vestiaire
B4 Theater Arte
Karthuizersstraat 37
D5 Monument voor de Martelaars
Grote Markt Lakensestraat 159
E2 Bellerose
F7 Federaal Parlement
H6 Museum voor Schone Kunsten
E5 Happy Bouddha
D5 Théâtre de la Place des
G4 Oud Korenhuisplein
Kartuizersstraat 11
E3 Beursschouwburg
A. Ortsstraat 20 - 28
F2 Bibliothèque des Riches-
Claires Rijke Klarenstraat 24
F2 Binnenplein aan de Zenne
Sint-Goriksplein 23
Muntplein
B2 Klein Kasteeltje
Natieplein 1 Schildknaapstraat 61 - 63
E5 Hémisphères
Schildknaapstraat 65
E4 Hoofdstedelijke Openbare
Bibliotheek - Jeugd Muntplein 6
D2 Bolle Books
E4 Hoofdstedelijke Openbare
Vlaamsesteenweg 57
G6 Bozar
Ravensteinstraat 23
E2 Café Greenwich
Kartuizersstraat 7
E2 Café Monk
Sint-Katelijnestraat 42
Bibliotheek - Literair Salon Koninginnestraat 23
D4 Hotel Métropole
de Brouckèreplein 31
A3 Kaaitheater
Sainctelettesquare 20
van de Omwenteling van 1830 Martelarenplein Regentschapstraat 3
E2 Passa Porta
Antoine Dansaertstraat 46
D6 Théâtre de la Montagne
Magique Broekstraat 57 Martyrs Martelarenplein 22
I2 Théâtre Les Tanneurs
F3 PP Café
C5 Théâtre National
Jules Van Praetstraat 28
G4 Raad Vlaamse
Gemeenschapscommissie Lombardstraat 61-67
Huidevettersstraat 75 Emile Jacqmainlaan 111-115
E5 Vlaams-Nederlands
Huis deBuren Leopoldstraat 6
I3 Recyclart
C4 VOEM
Ursulinenstraat 25
E2 Shampoo & conditioner
g#
9Z 7 Zg
@V eh hi gV ]V hX ci \Z GZ
H1 Centre Garcia Lorca
Kartuizersstraat 18
Lakensestraat 68
design : signélazer.com
D2 Arthis
02 226 04 54
c
gVV i Z`h i 7gd
WZ g\
LV gb dZ h
aYh igV Vi
AZ de d
\hig VVi
i 7aV
=dd
ghhi g# YZk ZiiZ
E5 Ateliers van de Munt
Anspachlaan 110
gZ i Vi gVV Fj hhi V 7g
F3 Ancienne Belgique
Boekhandel Plato Tiensestraat 126 - 3000 Leuven T 016 23 03 45
Point Virgule Lelièvrestraat 1 - 5000 Namen T 081 22 79 37
aZ^c
KdhhZceaZ^c
Agora Agora 11 - 1348 L-L-N T 010 45 05 66
oZce
i
EdZaVZgiEaZ^c
Boekhandel Walry Zwijnaardsesteenweg 6 - 9000 Gent T 09 222 91 67
Boekhandel Salvator Befferstraat 5 - 2800 Mechelen T 015 20 18 32
M7H7D:;F7HA
V gV hi hZ
Cook and Book Paul Hymanslaan 251 - 1200 Brussel T 02 761 26 00
\gZh hi
gVVi
Vb
Sainctelettesquare 20 - 1000 Brussel T 02 201 59 59
Boekhandel De Groene Waterman Wolstraat 7 - 2000 Antwerpen T 03 232 93 94
LZi hi
CV
=j^
A3 Kaaitheater
chigVVi c^
EVaZ ^
@VeZaaZbVg`i
Zh hig VV
aV Vc
^aZ?
Gd aaZ WZ Z` hig #
8dc
Vi
gV Y
:b ^o
@Z
i
AKDIJ8;H=
c
Za Vk
^c \
V haV Zg
ad @d
@d c ea ^c\ Z^ h" c
gh hi gV V
igV `h
cc
g^caV Vc
Vi hig V Oj ^Y g# d[h i Hid
higVV i
Wg dZ
gdZ ^hW
Hi Va
ci Zg hi ZZ c
g` de
aVV c
6c
c
X] aVV
he V
6c
Vi ^Yh igV Oj
aaZ
DjY @dgZc]j^h
Gj
c
Hi"?VcheaZ^c Vi
O Z di
AZ bd
Vi gV hi
:^ `h igV
b hj
`i
Vi
` Ad
b Vg
cY hig V
H^ci"
g# hi g\
WZ
jl Zg hi g#
A Z WZ Vj hig #
B#
hig #
]d
hig# VaZcV
gh hig #
Vi higV ^cZc a j h Jg
VVe
i VV hig aZi
I
`c
Vc
i
OV
K^d
gd Z
8Z
]^a Y
=HEJ; C7HAJ
Ad bW
jl W
_hi gVV
BVgiZaVVgheaZ^c
BV\Y
A^Z kZ kgd
HX
Zc
i
^Yij ^caV
`Z g^
@d dah igV Vi
i VV ig Yh Vg
GdjeeZeaZ^c
7Z
@gj 7aZ
Zc 6g
ihh ig#
hig #
@a ZZ
Dg
Hotel Metropole de Brouckèreplein 31 1000 Brussel www.metropolehotel.be T 02 217 23 00
HE=?;H
c
\
CKDJ
he VX ]
i
aVV
@Z^oZ
iZ A^Z kZ =V kgd aaZ jl ch ig# hig #
Ol Vg
hig VV
Vc
6ci lZg ehZ hil \
Vi AV`Zc hZhig V
higV Vi
Vi igV ih
6ccZZhhZch" eaZ^c
Vi
c gZAVV
A. Dansaertstraat 46 - 1000 Brussel T 02 502 94 60 Ravensteinstraat 18 - 1000 Brussel T 02 507 82 00
;dciV^cVh eaZ^c
d Kd 7 aY Zg hh igV
H
E2 Passa Porta Bookshop
G6 Bozar
hil
VVi hig ]Zb \ Z Y
V Ed^cX
Voorverkoop
_cZ
Wgj
Zc :;8HEK9A;H; hig VV i Ld 7^ akZ hh c\g X] VX] de i hig VV i
hZch hig#
6#
Vi
\#
G
Vc
9:00 > 17:00
Z
]ih
X gaZ YZ c 6
Oj^YaV
7
Arenbergstraat, 9 - 1000 Brussel 10:00 > 17:00
D3 Sint-Katelijneplein
Dee Zb
VV c dd gia le
Vc bn aV ZaZ gi] 7V
Zg hV Vc
# il\
ZH Zch Zg\
ghigVVi
G^_`Z@aVgZchig VVi
E4 Muntplein
13:00 > 17:00
BZa
iZa ^
jl
6j \j hi^ _c
gV hi VcEgVZihig# YZ ?#K a 8;KHI kZ Z i Hi"
F
9:00 > 17:00
A3 Kaaitheater
^oZ gij @V
i
9:00 > 17:00
^ `VV dji cY] VV^ 7gV Zc` hiZ 7V`
# 9 6# F7II7 FEHJ7 ;VW g^Z` higV V
7Z\^_c]d[
Hi"@ViZa^_cZeaZ^c "@ V
BZ X
8^g Xj hh igV KV Vi cY Zg :a hih OlV ig ajl Zch # ig#
hhigVVi
Hi
7d alZ g`
C^Z
\ hil bhZ
i
C^ZjlZ
Vc
G5 Centraal Station
h VV ig
9:00 > 20:00
EVcihZg" igdZeZc" hfjVgZ
\#
ch VZ gi
E
i]j^haV HaVX]
E2 Passa Porta Bookshop
i
KaVVbhZhi l
D
De Cultuurwaardebon van de VGC wordt als betaalmiddel aanvaard. Waarde: 6,2 €. U kan hem gratis aanvragen op 02 208 02 23 of via vgc.be
Info-Punt Dag zelf
KVVgihigVV
KaVV
6# 9V
Kinderen jonger dan 12 jaar hoeven niet te betalen
]^ZchigVVi
C^ € 6 / 5 * 7 / 5 *
C^c * Kortingstarief - 26 jaar, + 65 jaar, HZhdd[" il# werkzoekenden, Het Rode Kruis donoren
F5 Vlaams Ministerie van Cultuur
AdXfjZc\
Zj
C
De badges gelden als enig entreebewijs en geven toegang tot alle activiteiten. Ze zijn verkrijgbaar in voorverkoop en op de dag zelf. ® Voor sommige activiteiten is het aantal plaat sen beperkt en is reserveren aangewezen
=dd^`VV^ 6gYj^c`VV^
hhi g#
hZa VVc
VVi hig
Tarieven
Wd
lZ ge
Het prestigieuze Hotel Metropole biedt erg voordelige tarieven aan voor wie er een weekendje van wil maken.
ahZ ]Z
Antoine Dansaertstraat, 46 1000 Brussel T 02 226 04 54
[email protected] www.passaporta.be
6ci
Zg hh ig#
jah i
>ZeZgZaVVc
=d ji]
Info Passa Porta
Voorverkoop: De dag zelf:
b ^`h
9
B
c
aVV
Z j^Y
=V cY Zah `V V^
@ CZ ddab \Z cY ^_cZc ZA ` ^c^ VV^ ZaV Vc
>_oZg
HET GROOT BESCHRIJF COUREZ LIRE
Nachtje slapen in Brussel
Hi" \Va =jWZ gij Zg ^ _ h"
A
L^aaZWgd
HV^cXiZaZiiZ" hfjVgZ
KBC, hoofdsponsor Passa Porta Festival
Praten werkt. Zeker als het over cultuur gaat.
www.kbc.be "Adembenemend." "Lachwekkend." "Origineel." "Om kippenvel van te krijgen." Kunst maakt iets los. U wordt er stil van. Of"Lachwekkend." het roept juist veel bij u op. Kunst vraagt om uw KunstKunst leeft in gesprekken. "Adembenemend." "Origineel." "Om kippenvel vanmening. te krijgen." maakt iets los. In discussies. En kunst leven. Moetbijleven. Dankzij u. En sponsors. Dankzij KBC, een U wordt er stil van. Of het wil roept juist veel u op. Kunst vraagt omdankzij uw mening. Kunst leeft in gesprekken. bankverzekeraar vankunst nu. Die met mensen vanDankzij nu. En niet alleen over sponsors. kunst. Want pratenKBC, werkt. In discussies. En wilpraat leven. Moet leven. u. En dankzij Dankzij een
bankverzekeraar van nu. Die praat met mensen van nu. En niet alleen over kunst. Want praten werkt.