Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Dia 1: Hallo allemaal en welkom bij mijn presentatie. Ik heb onderzoek gedaan bij Moestuin d’n Erpel in Someren. Ik heb onderzocht wat het moestuinproject de deelnemers oplevert op financieel, sociaal en psychisch gebied. Dia 2: Mijn naam is Laura Schoolmeesters en ik ben een vierdejaars studente Sociaal Pedagogische Hulpverlening aan Avans Hogeschool te ’s-Hertogenbosch. Het vierde leerjaar staat in het teken van afstuderen en hiervoor moeten studenten een onderzoek binnen een organisatie verrichten. Ik heb Onis Welzijn toen een mail gestuurd met de vraag of dit bij hen mogelijk was. Ik heb in het eerste leerjaar namelijk ook stage gelopen bij Onis Welzijn, bij het jongerenwerk. Ik vond dit erg leuk en ik wilde me graag inzitten in mijn eigen gemeente. Zodoende ben ik met Carien in gesprek gegaan en zij wilde graag dat er onderzoek gedaan werd naar het moestuinproject. Dia 3: In deze dia is te zien welke onderdelen ik zal bespreken. Allereerst ga ik uitleggen wat het moestuinproject inhoudt. Daarna vertel ik de aanleiding voor het onderzoek. De probleemvragen en deelvragen komen daarna ter sprake. Vervolgens bespreek ik de onderzoeksmethoden en de respondenten die mee hebben gewerkt aan dit onderzoek. Uit het onderzoek zijn resultaten en conclusies gekomen en deze zal ik daarna toelichten. Tot slot komen de aanbevelingen en de afsluiting. Tijdens de afsluiting is er de mogelijkheid om vragen te stellen. Dia 4: Het moestuinproject is twee jaar geleden opgezet door Carien van Eijden van Onis Welzijn. De gemeente Asten had aan Carien gevraagd of zij een moestuinproject wilde opzetten voor mensen die een tegenprestatie moeten verrichten. Carien vond dit een goed idee, maar wilde wel alleen maar gemotiveerde deelnemers. Dit omdat ze vindt dat vrijwilligerswerk leuk moet blijven en dat je dit niet onder dwang moet doen. Ze zijn toen begonnen met een moestuinproject in Asten op het volkstuinencomplex op de Koestraat. Dit liep erg goed en zodoende kwam er ook een moestuinproject in Someren. Inmiddels werken er vijf gemotiveerde deelnemers in de moestuin, met allemaal hun eigen achtergrond. Dia 5: Ik ga nu de aanleiding voor het onderzoek vertellen. Carien had het gevoel dat het moestuinproject goed liep. Ze hoorde positieve verhalen en haar gevoel zei dat het goed zat. Maar ze wilde graag dat dit onderzocht werd, zodat ze kon aantonen dat het project echt werkt en goed is. Deze legitimatie is onder andere nodig voor het krijgen van subsidie en om het te kunnen verantwoorden waarom dit binnen welzijn kan. Daarom ben ik gaan onderzoeken wat het moestuinproject de deelnemers daadwerkelijk oplevert, zodat dit zwart op wit staat. Dia 6: Voor het onderzoek heb ik de volgende probleemstelling en deelvragen opgesteld: - Probleemstelling: Wat levert moestuinproject d’n Erpel de deelnemers op op financieel, sociaal en psychisch gebied? - Deelvraag 1: Wat levert het moestuinproject de deelnemers op op financieel gebied?
- Deelvraag 2: Wat levert het moestuinproject de deelnemers op op sociaal gebied? - Deelvraag 3: Wat levert het moestuinproject de deelnemers op op psychisch gebied? - Deelvraag 4: Welke verschillen en overeenkomsten zitten er in de uitkomsten van vraag 1,2,3 tussen het moestuinproject in Someren en moestuinen in andere gemeenten? - Deelvraag 5: Wat zijn de effecten van vrijwilligerswerk op de levens van vrijwilligers? Zoals je hoort wordt er bij deelvraag 4 een vergelijking gemaakt met andere moestuinprojecten. Ik heb zes interviews afgenomen in andere gemeenten, onder andere in Budel, Mierlo, Asten, Someren-Eind en Someren-Heide. Deelvraag 5 heb ik met literatuuronderzoek beantwoord. Dia 7: Ik heb een kwalitatief onderzoek gedaan. Dat wil zeggen dat het niet gaat om cijfermatige gegevens, maar dat het gaat om de beleving van de respondenten. Ik heb voor mijn onderzoek literatuuronderzoek gedaan en gebruik gemaakt van diepteinterviews. Deze diepte-interviews zijn gehouden aan de hand van topiclijsten. Er zijn in totaal 10 mensen geïnterviewd. Vier mensen uit de moestuin in Someren en zes mensen uit andere moestuinen. Dia 8: Uit het onderzoek kwamen natuurlijk resultaten en conclusies. Die ga ik jullie nu vertellen. Financieel: Op financieel gebied leverde het moestuinproject de deelnemers iets op. Zij hoeven nu namelijk minder geld uit te geven aan boodschappen, omdat zij verse groenten uit de tuin meekrijgen. De deelnemers geven aan dat zij verder niets geleerd hebben over het leren omgaan met geld of het sparen van geld. Sociaal: Op sociaal gebied kwam naar voren dat alle deelnemers sociale contacten opgedaan hebben en hier blij mee zijn. 3 respondenten geven aan dat zij vriendschappen hebben opgebouwd in de moestuin. Alle vier de respondenten geven ook aan dat zij het vooral erg gezellig vinden om in de moestuin te werken en dat zij zich volledig gerespecteerd en geaccepteerd voelen. Ze benoemen allemaal dat er veel respect en interesse is voor elkaar. Ook zien de deelnemers elkaar buiten de moestuin. Wanneer iemand hulp nodig heeft, gaat de rest helpen. Dit ervaren zij allemaal als erg prettig. Ook geven alle respondenten aan dat zij het fijn vinden om de groenten te delen met mensen die ook in een moeilijke financiële situatie zitten. Een respondent geeft aan dat hij heeft leren samenwerken en communiceren door de moestuin. Voor zijn deelname aan dit project vond hij dit moeilijk. Psychisch: Op psychisch gebied geven alle deelnemers aan dat zij gelukkiger worden van het moestuinproject. Twee respondenten geven aan dat zij meer zelfvertrouwen hebben gekregen door het werken in de moestuin. En een respondent heeft nieuwe talenten bij zichzelf ontdekt, door het werken in de moestuin. Overeenkomsten en verschillen tussen moestuinproject in Someren en andere moestuinen:
5 van de 6 respondenten van moestuinen uit andere gemeenten, geven aan dat de moestuin hen financieel wel iets oplevert, maar dat dit voor hen niet het belangrijkste is. De moestuin geeft geen grote opbrengsten. Deze respondenten geven ook aan dat zij verder niets geleerd hebben over het omgaan met financiën. 1 respondent van een moestuin uit een andere gemeente geeft aan dat de moestuin hem financieel veel oplevert. Hij heeft een uitkering en heeft weinig geld te besteden. De moestuin levert hem financieel veel op, want het kost hem bijna niks en hij eet het hele jaar van de moestuin. Hij vriest groenten in, doet ze in weckpotten of maakt er jam, appelmoes, thee of pastasaus van. Deze respondent geeft aan dat hij veel geleerd heeft over het besparen van geld, door de moestuin. Alle 6 de respondenten van moestuinen van andere gemeenten, geven aan dat zij geen vriendschappen hebben opgebouwd door de moestuin, maar dat zij wel sociale contacten hebben. 4 van de 6 respondenten van moestuinen uit andere gemeenten, geven aan dat zij tot rust komen in de moestuin, door even tijd voor zichzelf te nemen. 2 van de 6 respondenten piekeren minderen nu ze een moestuin hebben om in te werken. Alle 6 de respondenten vertellen dat de moestuin een bijdrage levert in hun geluk. 2 respondenten geven aan dat zij zich psychisch beter voelen nu ze in de moestuin werken, omdat zij een doel hebben in hun leven en een reden hebben om uit bed te komen. Tot slot was er de deelvraag die ging over de effecten van vrijwilligerswerk op de levens van de vrijwilligers. Uit het literatuuronderzoek bleek dat vrijwilligerswerk doen verschillende effecten met zich mee brengt. Zo zorgt het doen van vrijwilligerswerk voor ontspanning en het opdoen van nieuwe sociale contacten. Ook leren veel vrijwilligers zichzelf beter kennen en krijgen ze meer zelfvertrouwen, doordat ze weer actief bezig zijn en iets kunnen betekenen voor een ander. Ook zijn er vrijwilligers die hun kennis verrijken door het doen van vrijwilligerswerk of ze ontwikkelen een nieuw onontdekt talent bij zichzelf. Tot slot blijkt dat vrijwilligerswerk doen ook goed is voor de gezondheid en dat mensen die vrijwilligerswerk doen vaak langer leven, dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Dia 9: Aan de hand van de resultaten en conclusies ben ik als onderzoeker tot de volgende aanbevelingen gekomen: - Meer met de deelnemers spreken over financiën, zodat zij iets kunnen leren over omgaan met geld. De deelnemers werken nu in de moestuin, vanuit verschillende achtergronden. Allen hebben zij weinig geld te besteden. Het zou daarom goed zijn als Onis Welzijn meer aandacht besteed aan het leren omgaan met geld, schuldenproblematiek en de gevoelens die hierbij komen kijken. De deelnemers kunnen op die wijze ervaringen en tips met elkaar uitdelen en zij kunnen er iets van leren, zodat de schulden en de geldproblemen in de toekomst kunnen afnemen. - Onis Welzijn zou in gesprek kunnen gaan met de mensen die de groenten in ontvangst nemen. Deze mensen melden zich via facebook en komen groenten ophalen bij moestuin
d’n Erpel. Allen ervaren zij financiële problemen. Onis Welzijn geeft hen nu groenten, maar gaat verder niet met hen in gesprek. Onis Welzijn geeft aan dat zij nog meer deelnemers voor het moestuinproject kunnen gebruiken en dit zou een goed opstapje kunnen zijn om met mogelijk nieuwe deelnemers in contact te komen. Dia 10: Dan zijn we nu aan het einde van de presentatie aangekomen. Ik hoop dat jullie het interessant en leerzaam vonden. Als er nog vragen zijn hoor ik het graag! Bedankt voor jullie aandacht! Quotes van de respondenten: Quote: “De moestuin heeft mij financieel opgeleverd dat ik een keer per week minder groenten hoef te kopen in de supermarkt. Dit scheelt toch weer geld”. Quote: “We hebben het financieel niet breed, dus het is hartstikke fijn dat we extra groenten krijgen. Dat scheelt toch net weer een of twee dagen groenten kopen. Dan hou je net even wat extra’s over voor wat anders”. Quote: “Je maakt zoveel kennis met anderen mensen. Ik heb het als zo positief ervaren. Mijn kleine wereldje is niet meer echt klein gebleven” Quote: “Het leukste van de moestuin is eigenlijk alles. Vooral de gezelligheid die er is. Met het groepje dat we hebben is het gewoon heel erg gezellig en leuk. Daardoor zijn de kleine taken zoals water geven en harken al leuk. De werkzaamheden maken dan niet meer zoveel uit. De gezelligheid die er heerst is gewoon heel fijn en we lachen heel veel samen. Het is ook geen verplichting als je een keer niet kunt komen of niet zo snel bent. Het is je eigen tijd dat je komt, en al ga je even zitten, dan is er niemand die je daar op aan kijkt. En we kunnen zo lachen met elkaar, dat maakt het gewoon leuk”. Quote: “Vanuit de moestuin in Asten kregen we veel hulp van andere mensen met een moestuin. Echt fantastisch dat iedereen zo behulpzaam is en elkaar zo wil helpen. We hebben ons ook echt niet in de kou voelen staan, de eenheid was er echt. Erg leuk”! Quote: “Het is gewoon super geweldig dat je mensen vooruit kunt helpen waarvan je weet dat ze op dat moment geen geld hebben en op die manier toch verse groenten krijgen, zodat ze een gezonde maaltijd op tafel kunnen zetten. Recht van het land, onbespoten en gewoon gezond”. Quote: “Dankzij de moestuin heb ik er een hele goede vriendin bij gekregen! En ik weet gewoon dat dat voor het leven is, het is niet iets eenmaligs. Ik weet gewoon dat als ik straks een baan heb, dan kan ik minder deelnemen aan het moestuinproject, maar de mensen die in de moestuin werken daar zal ik toch contact mee blijven houden. Door het runnen van de moestuin heb ik vriendschappen gekregen en dat is toch wel het belangrijkste wat het mij heeft opgeleverd”. Quote: “Ik denk wel dat ik mezelf tot een hoger plan heb getrokken door de contacten. Ik had het idee dat ik een beetje aan het vereenzamen was. Ik heb nu een hoop nieuwe mensen leren kennen en we hebben een groepswhatsapp aangemaakt. En op die groepsapp gaat het ooit door van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. En dat is vooral erg gezellig. En het gaat dan niet alleen over de moestuin”. Quote: “Omdat ik geen werk had, voelde ik me veel eenzamer. Ik kwam minder onder de mensen en ik was een beetje in een gat terecht gekomen. De moestuin heeft dit gat
opgevuld”. Quote: “De moestuin heeft mij gelukkiger gemaakt, want mijn doel is bereikt. Ik weet dat ik er op uit moet, dat ik ergens op tijd moet zijn, dat ik dingen kan regelen. Ik heb nu weer het gevoel dat ik meetel. Ik voel me weer wat belangrijker in het leven”. Quote: “Door de vriendschappen en het fijne contact, is de moestuin een leuke aanvulling in mijn leven. Ik geniet ook van die dingen. Als ik al praat over de moestuin, wordt ik vrolijk. Het is een belangrijk onderdeel van mijn leven geworden. Het heeft me wel rijker gemaakt. Ik ben blij dat ik erbij ben gekomen”. Quote: “Ik was altijd al een positief ingesteld mens. Ik vind het fijn om die positieve contacten erbij te hebben. Ze helpen en respecteren mij en andersom ook, dat is ook fijn. Dit is een extra verrijking in mijn leven”. Quote: “Ik ben er door de moestuin achter gekomen dat ik het heel leuk vind om dingen te regelen en te organiseren. En nu is gebleken dat ik daar ook nog eens goed in ben, dat was voor mij een onontdekt talent. En in een eventuele nieuwe baan kan ik daar profijt van hebben”. Quote: “Het contact met de mensen in de moestuin is gewoon heel fijn. Iedereen helpt elkaar en toont interesse, dat is heel leuk”. Quote: “Ik vind het fijn om even tijd voor mezelf te hebben in de moestuin. Ik werk fulltime en als ik dan thuis ben, kan ik me nog niet helemaal ontspannen. De kinderen of mijn vrouw vragen me dan van alles of zijn erg druk. In de moestuin is het rustig en kan ik pas echt ontspannen”. Quote: “De moestuin is een onderdeel van mijn leven geworden. Ik wordt er gelukkig van om te weten dat ik iets te doen heb. En het is geweldig om te zien dat zo’n klein plantje uit kan groeien tot een grote plant met verse groenten!”
