PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

22E JAARGANG NUMMER 6 SEPTEMBER/OKTOBER 2015 D6,25 CARROS.NL

PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

AUDI RS 7 SPORTBACK

“AUSGEWOGEN’ BMW M6 GRAN COUPÉ

6 15

EN VERDER MCLAREN 675LT  DONKERVOORT D8 GTO BILSTER BERG EDITION  CORD 812 BEVERLY SEDAN 1937  MERCEDES-BENZ CLS SHOOTING BRAKE  PEUGEOT 508 RXH HYBRID4  DRIE EIGENAREN MET HUN MG’S RV8  INTERVIEW MET PHILIPPE TERHEGGEN, MANAGING DIRECTOR JOURNALS BIJ ELSEVIER  TVR CERBERA V8 1999

DE NIEUWE RANGE ROVER EVOQUE

BORN IN THE WILD. RAISED IN THE CITY. landrover.nl

DE NIEUWE RANGE ROVER EVOQUE. VANAF € 42.750. De nieuwe Range Rover Evoque voelt zich uitstekend thuis in de stad. Met zijn baanbrekende design en nieuwe Ingenium dieselmotor – onze efficiëntste en schoonste ooit – is hij paraat om elk deel van de stad in stijl te verkennen. Bovendien maakt ons innovatieve All-Terrain Progress Control zijn legendarische Land Rover capaciteiten nog beter. Vraag vandaag nog een proefrit aan en ontdek hoe het voelt om de ‘urban jungle’ te overwinnen.

Min./max. gecombineerd verbruik: 4,2-7,8 l/100 km, resp. 23,8-12,8 km/l, CO2-uitstoot resp. 109-181 g/km. Consumentenprijs vanaf € 42.750 incl. BTW en BPM en excl. kosten rijklaarmaken. Zie voor verkoopvoorwaarden www.landrover.nl. Leaseprijs vanaf € 749 p.m. excl. BTW (bron: Land Rover Fleet & Business Leasing, full operational lease, 60 mnd., 20.000 km/jr.). Wijzigingen voorbehouden.

20% BIJTELLING

Driven to perform. 

Gemiddeld brandstofverbruik: 11,4 - 12,3 l/100 km. Gemiddelde CO2-emissie: 272 - 287 g/km.

De nieuwe Audi R8 Coupé. Adembenemende prestaties, een aangescherpt design en een nieuw ontwikkeld quattro® systeem voor ongeëvenaarde grip. De nieuwe Audi R8 Coupé. Naast een atmosferische 5,2-liter V10-motor met 449 kW/610 pk is deze super sportbolide voorzien van talloze geavanceerde technieken uit de racerij. Met een absolute focus op de bestuurder waarbij alles draait om uiterste precisie en grip bij elke gewenste snelheid. Het resultaat is de snelste productieauto in de geschiedenis van Audi.

“GA ERVOOR”

Ze kunnen niet wachten tot het 18 oktober is, de studenten van de TU Delft. Na maanden van voorbereiding, vaak tot diep in de nacht, zijn ze klaar met de ontwikkeling van de Nuna8, die dan met 41 andere zonnewagens gaat deelnemen aan de Bridgestone World Solar Challenge 2015. Een rit van 3.000 kilometer door de zinderend hete outback van Australië. De slechts 160 kilogram wegende Nuna8 is voorzien van een extreem efficiënte accu en een motortje dat is ondergebracht in de velg van een van de achterwielen. Het voertuig is in

6

zijn geheel afgedekt door een zonnepaneel met daarin 391 zonnecellen. De verwachtingen zijn hooggespannen: het Nuon Solar Team van TU Delft hoopt de Challenge voor de zesde(!) keer te kunnen winnen. Eregast tijdens de onthulling van de Nuna8 op Paleis Soestdijk was Joos Ockels, de weduwe van Wubbo Ockels, die jarenlang als captain aan het Nuon Solar Team verbonden was. “Zoals mijn man gezegd zou hebben: ‘ga ervoor en kom met iets moois terug’.” nuonsolarteam.nl

Start DOOR

CARLO BRANTSEN

7

Nu bij Esso. Synergy-brandstoffen. Een nieuwe look en een nieuwe ervaring. Welkom bij onze vernieuwde tankstations. Prettige verlichting. Een nieuw pompdesign. Esso Synergy-brandstoffen. Het is precies wat je zocht – en nog meer! Voor meer informatie: esso.nl

ESSO, het Esso-logo, Synergy Fuel Technology en Energy lives here zijn handelsmerken van Exxon Mobil Corporation of een van haar dochterondernemingen.

Inhoud

32

50

66 44 22

Voorbank “WE PUBLICEREN ELKE DAG ELFHONDERD ARTIKELEN” Philippe Terheggen, Managing Director Journals bij Elsevier 44

60

One of a Kind ESTHETISCH LIBIDO Cord 812 Beverly Sedan 1937

Reportage

Car Report Kort nieuws Peugeot 508 RXH HYbrid4 McLaren 675LT Mercedes-Benz CLS 220 CDI Shooting Brake

12 22 24 28

Rubrieken Carbike: Peugeot Metropolis 400i RS Classified

50

30 83

Two of a Kind AUSGEWOGEN BMW M6 Gran Coupé vs Audi RS 7 Sportback 32

BUITENBEENTJES Drie eigenaren over de MG RV8

60

Reportage MUNITIE Donkervoort D8 GTO Bilster Berg Edition

66

Ommetje met... ... DE TVR CERBERA 4,2 LITER V8 SPEED EIGHT 1999

78

Columnisten Daan van den Wall Bake David Hammelburg Carlo Brantsen

48 77 98

28

Currently in stoCk: Alfa Romeo Aston Martin Ferrari

1953 Alfa Romeo 1900C Series 1 by Touring 1967 Aston Martin DB6 Vantage 1988 Ferrari GTS Turbo 1990 Ferrari Testarossa

Jaguar 1952 Jaguar XK 120 OTS 1956 Jaguar XK140 MC OTS 1958 Jaguar XK150 FHC 1962 Jaguar E-TYPE Series I 3.8 OTS 1978 Jaguar XJC 4.2 Maserati 1973 Maserati Merak

expeCted soon: Aston Martin Bentley Ferrari

1977 Aston Martin V8 Saloon Series 3 1960 Bentley Continental S2 Flying Spur by Mulliner 1977 Ferrari 512 BB 1989 Ferrari GTS Turbo

Kroymans Classic legt zich toe op de in- en verkoop van en het onderhoud aan klassieke auto’s. Onze jarenlange ervaring met ondermeer Jaguar, Aston Martin, Ferrari en Maserati stelt ons in staat om de allermooiste exemplaren voor u te selecteren. Bezichtiging uitsluitend op afspraak. E-mail: [email protected].

www.kroymansCl assiC.Com Kroymans Classic, Soestdijkerstraatweg 66, 1213 XE Hilversum, +31(0)35 646 2200, [email protected]

Uitgever

22e JAARGANG NUMMER 6, SEPTEMBER/OKTOBER 2015

CARROS nummer 7 verschijnt 22 oktober 2015 UITGEVER

Frank Kloppert

Vooruitgang

HOOFDREDACTEUR

Carlo Brantsen EINDREDACTIE

Martin van der Zeeuw ART DIRECTION

Merlijn Viersma VORMGEVING

Annebel Küttschreuter Jennifer Kennedy BLADMANAGEMENT

Willemijn Peters KERNREDACTIE

David Bakels, Carlo Brantsen, Martin van der Zeeuw FOTOGRAFIE

Robert Elsing, David de Jong, Ingmar Timmer, Brigitte Vincken (columns) MEDEWERKERS

Floris Bakels, David Hammelburg, Guus Peters, Mathias Seignette, Natan Tazelaar, Mario Vos, Daan van den Wall Bake SALES DIRECTOR

Paul Laurey ORDER

Vivian Gorissen ([email protected]) MARKETING

Jorien de Jongste PRODUCTIE

Daniëlle van Tol INTERNET (carros.nl)

Mario Vos LITHOGRAFIE

Pelican Media DISTRIBUTIE

Betapress ABONNEMENTENADMINISTRATIE

Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (10 cent per minuut). Bladenbox.nl voor abonneren of aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter: @Aboland_klanten

De autonoom rijdende auto houdt de gemoederen flink bezig. Wonderbaarlijk genoeg niet alleen bij de autofabrikanten zelf; ook bij de Google- en TomTomachtigen worden concepten uitgedacht. Tot mijn verbazing vertelde een pr-baas van een innovatief merk dat hij op de snelweg min of meer zonder handen aan het stuur van Utrecht naar Friesland was gereden. De auto bleef zelf op de juiste rijbaan en nam alle bochten op correcte wijze. Snelheid en route werden ingevoerd en de auto bepaalde ook nog welk gedeelte van het traject elektrisch en welk gedeelte op de benzinemotor werd afgelegd. Afgeleide – of beter gezegd aanloopnemende – systemen zijn al in diverse auto’s ingebouwd. Rijden we over een doorgetrokken streep dan waarschuwt de auto ons, komen we te dicht bij een voorganger dan houdt de auto in. In deze CARROS vertelt David Bakels over de McLaren 675LT waarbij de elektronica duidelijk bijdraagt aan het nemen van bochten op forse snelheid. Het creëren van balans in bochten is niet meer voorbehouden aan zeer getalenteerde coureurs; met de elektronica als ruggensteun komen we allemaal de bocht veilig door. Deze systemen zijn niet alleen bedoeld om de snelheid op te voeren, maar vooral om veiliger en verantwoordelijker deel te kunnen nemen aan het verkeer. Een tweede aspect betreft natuurlijk het verantwoordelijker om kunnen gaan met brandstof. Door het beter inschatten van afstanden en het op verantwoorde wijze insturen van bochten gaat er minder energie verloren. Met al deze energiebesparing, plus de alternatieve vormen van energieopwekking, neemt de vraag naar traditionele brandstoffen af. Hierdoor daalt de prijs en worden zuinige benzinemotoren steeds concurrerender ten opzichte van alternatieve vormen van aandrijving. Grappig om te bedenken dat de vooruitgang uiteindelijk terugleidt naar de oorspronkelijke systemen, die hun voordeel juist bij dezelfde vooruitgang hebben gedaan. Soms is de kortste weg toch een omweg. Frank Kloppert, uitgever

OPGAVE EN VRAGEN OVER ABONNEMENTEN IN BELGIË

Abonnementenland, Diependaalweg 6, 3020 Herent Tel. +32 (0)28 08 55 23. Site: bladenbox.be voor abonneren of aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen. BEËINDIGEN ABONNEMENT

Quotes

Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Kijk voor meer informatie en voorwaarden op carros.nl/colofon. Het abonnement wordt na de actieperiode omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd en geldt tot wederopzegging, met inachtneming van de opzegtermijn van drie maanden. Een cadeauabonnement loopt automatisch af.

“Content zonder technologie bestaat niet meer”

ABONNEMENTSPRIJZEN

“Of BMW de achterwielaandrijving nog lang zal handhaven, is twijfelachtig”

Zie voor abonnementsprijzen Nederland en België: carros.nl/abonneren. Prijzen overig buitenland op aanvraag via de abonnementenadministratie, die wordt verzorgd door Abonnementenland. Mail voor nabestelling van losse nummers (tot 1 jaar oud) bladnummer, jaartal en adres naar: [email protected] UITGEVERIJ

Pelican Media, Delflandlaan 4, 1062 EB Amsterdam Postbus 69185, 1060 CG Amsterdam. E-mail: [email protected] Telefoon: 020-7581000 Fax: 020-7581030. CARROS online: carros.nl DUIDELIJKHEID VOOR ADVERTEERDERS

HOI controleert de oplagecijfers van gedrukte media. hoi-online.nl

(Philippe Terheggen van Elsevier, pag. 44)

(Carlo Brantsen, pag. 32)

“Qua ‘coolness’ was het lang rustig bij Peugeot”

“Van alle supercars staat de McLaren 675LT het dichtst bij een echte racewagen” (David Bakels, pag. 24)

“Een auto als deze Cord moet je niet meegeven aan de gemiddelde tweedejaars IVA-student” (Martin van der Zeeuw, pag. 50)

(Merlijn Viersma, pag. 22)

11 © 2015 CARROS Magazine. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever of auteursrechthebbende worden overgenomen of vermenigvuldigd.

Car Report SAMENSTELLING

NATAN TAZELAAR

Nieuwe BMW X1 Met de 2 Serie Active Tourer heeft BMW inmiddels een heuse MPV, maar wie liever wat stoerder voor de dag komt, kiest voor de nieuwe X1. Deze is duidelijk moderner, meer als SUV vormgegeven en biedt keuze uit verschillende diesel- en benzinemotoren met een handgeschakelde zesbak of achttraps automaat. Prijzen beginnen bij 39.900 euro.

MEER

NIEUWS?

CARROS.NL

12

Ferrari 488 Spider Een verrassing is de Spider op basis van de nieuwe Ferrari 488 GTB natuurlijk niet en ook technisch is het model vrijwel identiek. Met vijftig kilo extra gewicht zijn de prestaties bijna gelijk, al ligt de topsnelheid van 325 km/h iets lager. Het werelddebuut vindt plaats op de autoshow in Frankfurt, in september. 13

Car Report

Heldenverering In een oplage van slechts vijftig exemplaren gaat Shelby de Cobra Daytona weer bouwen. Deze legendarische Le Mans-winnaar uit 1965 kan besteld worden met een fiberglas of aluminium koetswerk en kost dan respectievelijk 179.995 en 349.995 dollar. Dat is overigens zonder motor, want voor een 289 V8 met 450 pk komt er nog 25.500 dollar bij.

MEER

NIEUWS?

CARROS.NL 14

Big Bang Unico. UNICO column-wheel chronograph. In-house Hublot movement. 72-hour power reserve. King Gold case, an exclusive red gold alloy developed by Hublot. Ceramic bezel. Interchangeable strap by a unique attachment. www.hublot.com •

twitter.com/hublot •

facebook.com/hublot

Car Report

Absolute gekte Een andere manier is er niet om de Nissan Juke-R 2.0 te omschrijven. Dat ‘2.0’ staat overigens voor versie twee, dus niet voor de motorinhoud. Die bedraagt 3,8 liter, want de V6 biturbo komt uit de GT-R en levert 600 pk. Van de eerste generatie bouwde Nissan 21 stuks, nu worden dat er slechts 17.

MEER

NIEUWS?

CARROS.NL 16

TAG HEUER FORMULA 1 CALIBRE 16

McLaren’s challenges have been TAG  Heuer’s for 30 years. “Life is measured in achievement, not in years alone” once said Bruce  McLaren, the founder. Perfectly true. Courage, ambition, vision, an ability to push harder than the rest, and to never crack under pressure.

MEER

NIEUWS?

CARROS.NL

Prijskaartje Lotus-importeur Van der Kooi Sportscars heeft bekendgemaakt dat de Lotus Evora 400 voor 129.950 euro in de prijslijsten komt te staan. Een concurrerende prijs ten opzicht van de Porsche Cayman GT4, die 126.100 euro kost. De eerste exemplaren worden in oktober in Nederland verwacht.

18

Car Report

Voor de burger De bruut ogende Gurkha is een militair voertuig, maar de Canadese fabrikant Terradyne verwacht met deze civiele variant ook al dan niet brave burgertjes in het klantenbestand op te kunnen nemen. De burgerversie heeft een iets minder zware pantsering en een 300 pk 6.7 V8 turbodiesel.

‘‘ 200 pk/l Met een relatief bescheiden 2.0 TFSI weet tuner Abt een vermogen van 400 pk en 480 Nm koppel uit de Audi S3 te halen. Dat is in combinatie met het zogenaamde Abt Power S-pakket, want zonder dat is het resultaat 370 pk en 460 Nm. Deze tuning is overigens ook voor de Audi TTS leverbaar.

Opel toerwagen Opel gaat in 2016 klanten de mogelijkheid bieden om aan het TRC-kampioenschap deel te nemen met een toerwagen op basis van de aanstaande Astra. Met een 2.0 turbomotor die 330 pk en 410 Nm levert, zou dit ook een eerste stap richting de nieuwe Astra OPC kunnen zijn. Het testwerk met de Astra TRC begint in oktober.

Vier turbo’s De geruchten dat BMW met een zescilinder diesel met liefst vier turbo’s komt, worden steeds sterker. Deze moet 400 pk en 800 Nm gaan leveren op basis van de bekende zescilinder met drie turbo’s. Het debuut volgt in de nieuwe 7-Serie, waarna de 5-Serie, X5, X6 en X7 volgen.

‘‘

Toyota Fortuner Op basis van de Hilux pick-up leverde Toyota de populaire 4Runner, maar met de komst van de nieuwe Hilux is ook de aanzienlijk luxueuzere SUV vernieuwd. Ook deze Fortuner komt echter niet naar Europa en zal vooral in Azië, Australië en ook Amerika verkocht worden.

Kun jij er niet iets aan doen om de auto’s weer luidruchtiger en sneller te maken?

De 17-jarige Max Verstappen tegen de 84-jarige Formule 1-baas Bernie Ecclestone

Weekendspeeltje Na een optreden op het Goodwood Festival of Speed toonde Aston Martin de Vulcan trackday special opnieuw op Pebble Beach. Deze ruim 800 pk sterke 7.0 V12 supercar met carbonfiber chassis is vergelijkbaar met de Ferrari FXX K en McLaren P1 GTR; een circuitspeeltje zonder typegoedkeuring en/of FIA-homologatie, maar met bijna misselijkmakende prestaties.

Niet voor ons Speciaal voor de Aziatische markt maakt Mitsubishi een SUV op basis van de L200 pick-up, de Pajero Sport. Dit model, met zijn typisch Aziatische design, is voor 2016 helemaal vernieuwd. In Europa is deze 2.4 turbodiesel crossover alleen via grijze import verkrijgbaar.

Zesde generatie campers Volkswagen blijft trouw aan zijn camperconcept met deze inmiddels zesde generatie, de T6 California. De leverbare uitvoeringen zijn Beach, Ocean en Coast en er is standaard slaapruimte voor vijf personen. Het motorenaanbod is gelijk aan dat van de reguliere Transporters.

@carrosmagazine

@MCJDongelmans CARROS binnen. Verwennerij bij thuiskomst van zomervakantie. @donkervoort BEHIND THE SCENES | CARROS testing the Donkervoort D8GTO BilsterBerg Edition at the Drive Resort. @Mario_Vos Vandaag buiten spelen op BilsterBerg voor CARROS met deze Donkervoort. @mike_timmer Het lijkt wel traditie. Het gloednieuwe nummer op de mat vlak voor m’n vakantie. Topgasten! #timing @martinvdzeeuw Sneak preview One of a Kind voor nummer 6. Zometeen rijden. @markvandansik Lekker groen nummer van CARROS, qua cover-kleurstelling dan. @ArnoLommers Normaal ben ik niet zo van het groen, maar deze cover is leuk. @mderijke Ondanks de ‘slappe’ zomer toch weer een topuitgave van CARROS. Chapeau. @djweetos Dat is goed thuiskomen! @martinvdzeeuw Oude bekende van CARROS op Schloss Dyck Classic Days: Lancia Loraymo. @slotemakers Bedankt voor de nieuwe nummers vanuit onze leeshoek, fijne vrienden. @ArnoLommers Niet echt premium misschien, maar CARROS is ook bruikbaar als vliegenmepper. @jornwlucas Gelukkig heb ik CARROS bij me, want hier op Schiphol is er geen spoor van te vinden. #uitverkochtnatuurlijk @OscarGoudsmit Gelukkig, op Schiphol is er nog voorraad van CARROS. Mooie aanbieding! @arjanopzeeland Zeg, zoonlief wacht op zijn gewonnen AutoRAI jaarabonnement. Wat is de status? Toch geen addertje onder... #dtv @MCJDongelmans Triest hoor, het blad helemaal uitgelezen. Maar het geeft een goed gevoel als maatje @ JantjeCulemborg hem bij me komt ophalen. @bouwplan Ultiem Zen moment. Jullie blad lezen in Frankrijk onder een grote boom in de Dordogne.

19

Car Report

Uitstel Land Rover maakt nog een ereronde met de Defender, want de productiestop is uitgesteld tot eind januari 2016. Naar verluidt wordt de productie daarna ondergebracht bij een fabriek buiten de EU, waarmee de legendarische 4x4 voorlopig nog in ons midden blijft. De volledig nieuwe Defender moet in 2018 verschijnen.

MEER

NIEUWS?

20

CARROS.NL

Car Report PEUGEOT 508 RXH BLUE LEASE HYBRID4 ETG6

TEKST EN FOTOGRAFIE

COMPENSATIE

Het is lang geleden dat Peugeot een echt opvallende auto liet zien. Zo’n beetje sinds eind jaren tachtig, toen de 205 en later de 405 in rallytrim de Afrikaanse woestijnen werden ingestuurd. Qua ‘coolness’ bleef het daarna lang rustig in Sochaux, en kwam het accent te liggen op doorsnee compacte en middenklasse auto’s. Makkelijk te verkopen spul. Totdat er ineens weer auto’s als de RCZ en 508 verschenen. Wij reden met de 508 RXH HYbrid4.

D

e RXH-versie van de 508 is zonder meer stoer te noemen, vooral door het wat agressieve front met drie led-strips aan weerszijden onderaan en een aluminium ‘carterbeschermer’, terwijl de flanken gesierd zijn met ongelakte kunststof panelen. De iets grotere bodemvrijheid maakt het plaatje compleet. Tot slot doet het panoramadak het van huis uit bijna sobere interieur ruimer ogen.

SOLIDE RIJGEDRAG Het lijkt echter alsof het stoere uiterlijk het wat ‘brave’ hybride-imago een beetje moet compenseren. De Peugeot RXH HYbrid4 wordt aangedreven door een 2.0 HDi viercilinder diesel van 163 pk, aangevuld met een 37 pk elektromotor achterin. De dieselmotor drijft de voorwielen aan en de elektromotor de achterwielen, vandaar dat er sprake is van een (soort) vierwielaandrijver. Door middel van een draaiknop in de middenconsole is de gewenste aandrijving te kiezen. Gedoseerd gebruik van de rechtervoet activeert gedurende enkele kilometers alleen de elektromotor, daarna neemt 22

de diesel het over. Wie echter vlotter met het gaspedaal omgaat, krijgt te maken met een vervelend trekje dat Peugeot ondanks alle smeekbedes nog

MERLIJN VIERSMA

steeds niet onder controle heeft: het schokkende schakelen van de elektronische zestraps automaat. Je leert er via het bespelen van het gaspedaal mee om te gaan, maar fijn wordt het nooit. Vooral omdat je regelmatig de neiging hebt om behoorlijk gas te geven, want door zijn aanzienlijke gewicht – 1.745 kg! – is de RXH HYbrid4 geen sprinter. De vering is wat stug te noemen, maar dat maakt het rij- en bochtengedrag op asfalt juist heel solide. Een niet te onderschatten verschil met de reguliere SW is de beperktere bagageruimte. Vanwege de toegevoegde elektromotor en de accu’s onder de vloer biedt de RXH bijna 160 liter minder ruimte achterin. Er is weliswaar nog steeds 420 liter over, maar voor een stationcar in deze klasse is dat niet bepaald overvloedig. Hier en daar laat de Peugeot dus wel een steekje vallen, maar hij oogt erg goed, is compleet en het concept is behoorlijk goed doordacht. Zijn vanafprijs van 47 mille is wat aan de forse kant, maar daar staat tegenover dat de auto voor de zakelijke rijder fiscaalvriendelijk is. PEUGEOT 508 RXH BLUE LEASE HYBRID4 ETG6 Motor 2,0 liter viercilinder diesel, 163 pk/120 kW plus 37 pk elektromotor, totaal vermogen 200 pk/147 kW, 450 Nm Transmissie Elektronisch geschakelde zesbak, vier aangedreven wielen Gewicht in kg 1.745 0-100 in sec. 8,8 Top in km/h 213 Verbruik, gem. in l/100 km 4,1 CO 2-emissie, gem. in g/km 104 Prijs in euro Vanaf 46.990 Prijs testauto in euro 50.730 Opties testauto onder meer Quadrizone climate control, JBL soundsystem, elektrisch bedienbare achterklep

Kijk mam, zonder handen!

DE NIEUWE FORD C-MAX

Handsfree achterklep

Met één simpele voetbeweging opent u automatisch de achterklep. Grote kans dat iedereen in het gezin het even wil proberen… Leverbaar vanaf 20.495,- (incl. 1.000,- Technologie-premie). Kijk voor meer informatie op ford.nl Ook beschikbaar met

7% bijtelling netto v.a. 86,-/mnd Alle prijzen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Zie voor kosten en voorwaarden ford.nl/verkoopvoorwaarden. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties. Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: 16,1-23,8; liter/100 km: 4,2-6,2; CO2 g/km: 110-144.

ford.nl

Car Report MCLAREN 675LT

24

“ARE YOU READY FOR THIS?

“

Enkele dagen na de dubbeltest in het voorgaande nummer, waarin de McLaren 650S de hoofdrol opeiste, was daar de invitatie van McLaren Automotive om de nieuwe 675LT te komen testen. Op Silverstone nota bene! DOOR

DAVID BAKELS 25

Car Report

L

Longtail, dat is waar dat ‘LT’ voor staat. Wat ons betreft de meest opwindende typeaanduiding in de ganse automobielwereld. Immers, zo’n langere staart suggereert de noodzaak van extra ruimte voor een grotere motor. Terwijl die lengte tegelijk volop noodzakelijk is bij het verwezenlijken van de beste aerodynamische effecten om de te verwachten hogere (bocht-)snelheden mogelijk te maken. En wees eerlijk: een sportracewagen met een lange staart en een vanzelf dus ook meer voorop geplaatste cockpit is prachtig agressief om te zien. Vrijwel straaljager. Maar dan mooier, want geen vleugels. Met hooggespannen verwachtingen naar Birmingham.

VERBOUWEREERD Daarom was het wel gek dat wij daar op Silverstone, tijdens onze stint in de McLaren 675LT, in een van de snelste bijna-voluit-bochten (Abbey) juist vanwege een akkefietje met de Longtail Airbrake voor het eerst in tijden weer een auto keihard kwijtraakten. Ineens alle grip aan de achterzijde weg, een schrijlings doorschuiven, maar ondanks tegensturen toch in een steeds grotere hoek ten opzichte van de rijrichting. Met ten slotte een pirouette. De enig juiste reactie is dan vol op de remmen, meekijken en intussen afwachten 26

waar je zult eindigen. Gelukkig was dat midden op de baan, niet ernaast, niets geraakt. We kijken verbouwereerd naar ons eigen tientallen meters lange slipspoor, kersvers en gitzwart, eindigend in een veelsporige lus. Daarna opgewekt weer naar ‘1’ geflipperd, beetje gas en tegelijk een kwartslagje stuurverdraaiing om weer netjes in de rijrichting te geraken en voort maar weer. Allemaal niet zo erg, een beetje drifter doet al experimenterend niet anders, maar we komen er straks toch nog even op terug. Zo allesbepalend was deze gebeurtenis.

ACHTERVLEUGEL De avond voor deze Silverstone-sessie, in het nabij gelegen Whittlebury Hall Hotel waar sinds mensenheugenis de race-elite van de wereld logeert, een persconferentie over de McLaren 675LT. Heerlijk vanwege de relevante professionele diepgang bij een tegelijk subliem grappige understated manier van presenteren. Vrienden onder elkaar. Om van wal te steken: de McLaren 675LT heeft geen grotere motor. In het achteronder nog steeds de door Ricardo ontworpen V8 Twin Turbo. Wel is die nu 25 pk en 22 Newtonmeters sterker dan in de 650S, vandaar dat ‘675’. En een echte longtail is de 675LT met nauwelijks drieënhalve centimeter

meer lengte ten opzichte van de 650S ook niet. Die op zichzelf geringe extra staartlengte is echter onderdeel van een liefst tweemaal zo grote, ‘actieve’ Airbrake achtervleugel. Een enorm ding dat zich over de gehele breedte van de achterzijde uitstrekt en ook opricht. Hij is afgezien van zijn bijremfunctie goed voor ruim 40 procent meer downforce, die kan oplopen tot bijna 200 kilogrammen. De LT is bovendien 100 kilogram lichter, heeft 20 millimeter grotere spoorbreedten, terwijl de voorzijde met 20 millimeter is verlaagd voor het ground effect. Tal van aangezette (dorpel-)spoilervormen, splitters, ducts en diffuser zijn goed voor een radicale vergroting van de aero-efficiency. Waarop alle elektronische rijhulpen weer zijn afgestemd en door de rijder kunnen worden ingesteld. “The 675LT is our most driver-focused and exhilarating production

ZELFS OP DIT CIRCUIT ZIJN DE SNELHEDEN DIE DE 675LT BEREIKT EEN SENSATIE

MCLAREN 675LT Motor 3,8 liter FOHC V8 Twin Turbo, 675 pk/496 kW bij 7.100 tpm, 700 Nm bij 5.500-6.500 tpm Transmissie Zeventraps SSG dualclutch versnellingsbak, achterwielaandrijving L x b x h in cm 455 x 210 x 119 Wielbasis in cm 267 Gewicht in kg 1.230 0-100 in sec. 2,9 0-200 in sec. 7,9 Top in km/h Meer dan 330 Gem. verbruik in l/100 km 11,7 CO2-emissie in gr/km 275 Prijs in euro 387.750

supercar”, aldus Marc Vinnels, executive director Product Development. De 675LT is trouwens niet de eerste longtail van McLaren. Dat was de F1 GT Longtail. U weet wel: die door de geniale F1-constructeur Gordon Murray ontworpen sportracewagen met BMW V12. Twee ervan stonden daar op Silverstone, elk met een verzekerde waarde van vijftien miljoen pond. En nee, we mochten er niet mee rijden.

SUPERBIKE-ACHTIG LOEIEN Rijden doen we in een knaloranje McLaren 675LT, de kleur waarin Bruce McLaren destijds zijn onoverwinnelijke racewagens spoot: “I want to be seen when overtaking the others.” Onze bijzittende instructeur heeft tot taak ons de verschillende programma’s en settings van bak, motor en vooral de bijbehorende werkingen van de Airbrake Longtail te laten voelen. Hij is degene achter de knoppen. Een gek idee. We genieten eerst maar even van het ongebreidelde en echt ongekende hardgaan van deze McLaren met vrijwel 700 pk. Bij het uitrijden van de pit in ‘1’, ‘2’ en zelfs nog in ‘3’ is er wielspin onder acceleratie. Evengoed zwarte strepen. Op de brede uitgestrektheid van dit wereldberoemde F1-circuit zijn de snelheden die de 675LT bereikt

sensationeel. Belangrijk is daarbij het keiharde, superbike-achtige loeien van de steeds tot 9.000 toeren doorgehaalde dubbelturbo-V8. Net zo sensationeel – misschien zelfs het meest – is het remmen via die gigantische monobloc-remklauwen op enorme carbon-keramische schijven en natuurlijk die Airbrake. Op het aller-, allerlaatst. Op z’n aller-, allerhardst. En dan zo mooi insturen en vroeg gas erop. Er zal gerust veel elektronica bij werkzaam zijn, al voelen we dat niet. Evenmin als het (door McLaren’s toenmalige F1-coureurs Mika Häkkinen en David Coulthard voor het eerst gebruikte) ‘Brake Steer’, dat onderstuur voorkomt door het onmerkbaar afremmen van het binnenste wiel. Hier, vandaag, in deze 675LT is het systeem uiteraard geïntegreerd in alle andere rijsystemen.

weer op, richting de flauw naar rechts buigende Abbey-bocht die wij aldoor met ‘200+’ konden nemen. “Are you sure you want this? Are you ready?” klinkt het halverwege. We knikken bevestigend, terwijl we Abbey al in het vizier hebben en beginnen op te lijnen. We zien de man aan knoppen draaien en andere knoppen indrukken (moest blijkbaar nog gebeuren), waarna we de gasvoet opnieuw slechts minimaal liften, insturen, en dan… ‘ineens alle grip aan de achterzijde weg’. Zoals boven beschreven. Oftewel: een mooier bewijs van de essentiële samenwerking van ‘aero’- en elektromechanische systemen bij de McLaren 675LT is er niet. Het is allesbepalend voor zijn snelheid. Cru gezegd: schakel je het weg, dan vlieg je eraf. Dan moet het gewoon minder hard.

‘ALLES UIT’

Er is nu eigenlijk maar één manier om dit verhaal samen te vatten: van alle supercars staat de McLaren 675LT het dichtst bij een echte racewagen. Eigenlijk zou je daaraan moeten toevoegen: ‘nu de rijder nog.’ En misschien nog dit, hoewel een beetje flauw: ‘die vooral zélf de knoppen moet bedienen.’ Het flauwste voor het laatst: de McLaren 675LT is uitverkocht. U kúnt hem niet eens meer kopen. Vijfhonderd stuks gemaakt. And 500 it is.

We hebben de baan en daarmee de auto na een aantal ronden aardig in het brein. De verschillen tussen Track- en Sport-modi doorvoeld. En dus ook – naar onze eigen maatstaven – ongekende bochtensnelheden gehaald. Op ons verzoek dan ten slotte toch graag een rondje waarin onze bijrijder alles moet uitschakelen. Minimale werking van de systemen, met name die van de Longtail Airbrake. We schieten volgas doorschakelend het rechte eind

27

Car Report MERCEDES-BENZ CLS 220 CDI SHOOTING BRAKE

DOOR

MARTIN VAN DER ZEEUW

BEGEERLIJK De Mercedes-Benz CLS Shooting Brake is zo’n zeldzame stationcarversie die bijna, zo niet helemaal, aantrekkelijker is dan het model waar hij van is afgeleid.

H

ij wordt elders ook al genoemd: de Mercedes-Benz CLS, de vierdeurs coupé die ieders aandacht trok bij zijn introductie in 2004. De auto waarvan Mercedes zelf al wist dat het ook de persisterende niet-liefhebbers van het merk over de streep kon trekken. ‘En u dacht dat u nooit Mercedes-Benz zou gaan rijden’ – met dergelijke woorden werd de CLS hier geïntroduceerd. De stationcarversie, die in 2012 uitkwam onder de typenaam Shooting Brake, herhaalde dit kunststukje. Eindelijk een stationcar die zijn praktische inslag wist te combineren met een unieke elegantie, die hem buitengewoon begeerlijk maakte.

STAPJE VERDER En begeerlijk is hij zeker, zo blijkt wel als we de 220 CDI-versie van de CLS Shooting Brake meenemen op een trip naar Engeland. Overal bewonderende blikken; we zien zelfs een bestuurder van een C-Klasse stationcar zijn passagiers wijzen op onze auto. Ook ten opzichte van zijn merkgenoten heeft de Shooting Brake een unieke status. Met de viercilinder 220 CDI onder de kap is het natuurlijk geen snelheidsmonster, maar dat hoeft niet voor iedereen een criterium te zijn. Op onze lange rit naar midden-Engeland doet hij zijn werk naar behoren en voelt hij uiterst solide aan, zoals we dat van Mercedes-Benz gewend zijn. En de 9G-Tronic automaat is werkelijk fantastisch. Toch vinden wij zelf de 220 CDI-versie wat underpowered, en bij een grote auto met een dergelijk lijnenspel verwácht je ook meer aansprekende prestaties. Zelf zouden wij een stapje verder gaan en voor een zescilinder benzineversie kiezen. Dan zijn de zaken iets meer in evenwicht. De AMG? Nee, dat schiet weer te ver door. Ergens is het jammer dat de CLS Shooting Brake voornamelijk vanwege zijn vanaf-prijs van bijna 70.000 euro hier niet zo vaak te zien is, maar ergens is dat ook wel weer goed. Dan blijf je

28

uniek. De Shooting Brake is een typische stationcar die je bijna niet uit praktische overwegingen zou aanschaffen, maar gewoon omdat hij zo verschrikkelijk mooi is. Sexy zelfs. Een stationcar voor als je eigenlijk geen stationcar wilt hebben.

MERCEDES-BENZ CLS 220 CDI SHOOTING BRAKE Motor 2,2 liter viercilinder diesel, 170 pk/125 kW bij 3.000-4.200 tpm, 400 Nm bij 1.400-2.800 tpm Transmissie 9G-Tronic automaat, achterwielaandrijving L x b x h in cm 496 x 207 x 142 Inhoud bagageruimte in l 590-1.550 Wielbasis in cm 287 Gewicht in kg 1.845 0-100 in sec. 8,6 Top in km/h 220 Gem. verbruik in l/100 km 4,8 CO 2-emissie in gr/km 124 Prijs in euro 66.600 Prijs testauto in euro 82.360 Opties testauto onder meer COMAND online multimedia, MULTIBEAM LED-verlichting, PARKTRONIC

The new wajer 38 S time for action

Wa j e r & Wa j e r Ya c h t s - t h e n e t h e r l a n d s - c a l l d r i e s wa j e r : + 31 6 5 4 9 0 2 3 9 0 - w e lc o m e @ wa j e r . c o m - wa j e r. c o m

Car Bike PEUGEOT METROPOLIS 400I RS

DE MAN, ZIJN MACHINE De Peugeot Metropolis is met afstand de mooiste driewiel-scoot. Vooral in onderhavige RS-uitvoering. De designers leefden zich uit in vormen, materiaalkeus en kleureffecten. DOOR

DAVID BAKELS

S

teeds meer zie je ze: driewielige motorscooters. Terecht. Hun gestileerde ‘carrosserieën’ zijn ronduit mooi en tegelijk praktisch. Met krachtige blokken, automatische transmissies en ‘veilige’ drie wielen zijn ze ook flitsend te berijden. Wat heb je nog meer nodig? In elk geval geen motorfietsrijbewijs; het autorijbewijs volstaat. Althans, zolang je dat maar voor 19 januari 2013 behaalde. Dat zal gerust medeoorzaak zijn van het succes van de tri-scoot, want veel automobilisten kiezen met de aanschaf ervan voor een leven zonder file- en/of parkeerfrustraties, terwijl los daarvan ook steeds meer ‘echte’ motorrijders ervoor kiezen.

BAJA-RACER Toelopend op de Metropolis zien we dat het een imposante verschijning is. Een brede, indrukwekkend afgehoekte boeg met grote schuinpuntige koplampen en gelouverde grilles van water- en oliekoeling. Daaronder de twee naast elkaar geplaatste sportvelgen onder hun motorfietsspatbordjes. Verder een lange en breed uitzwellende derrière met uitnodigend gekuipt zadel en semialcantara contactvlakken. Waaronder overigens de enorme bagageruimte. Een soort Baja-racer of militair actievoertuig. Opstappen, al of niet met de wielen in parkeerstand – er is daarvoor een stuurknopje – waardoor 30

de machine op eigen benen staat (praktisch bij stop-and-go-verkeer in slecht weer: je hoeft je schoenen niet op een natte straat te zetten), ‘keyless entry’ starten en gasgeven. Waarbij de machine zich vanuit die P-stand vanzelf ‘losrijdt’.

ZONDER AANDRINGEN Dat losrijden doet de Metropolis ook in letterlijke zin. De dikke 400cc injectie-eencilinder zorgt dat je vrijwel altijd sneller van de plek bent dan ander verkeer. Verslavend zijn de versnellingsloze acceleraties, rechtstreeks vergelijkbaar met die van de duurste sportauto’s met hun naadloos schakelende ‘racetransmissies’. De beschutting achter de boeg met verstelbare ruit is vrijwel optimaal; integraalhelm, motorkleding en laarzen zijn overbodig. Op snelwegen zijn met de ‘Peu’ hoge gemiddelden aan te houden, een tellertop van ‘160’ is zonder veel aandringen haalbaar. Met Peugeot als autofabrikant in gedachten wekt het geen verbazing dat er toch sprake blijft van royaal en functioneel comfort. Zijn er eigenlijk ook nadelen aan de Peugeot Metropolis 400i RS? Natuurlijk. Hij is duur. Duurder dan zekere Italiaanse concurrenten. Al kan dat ook een voordeel zijn: exclusiviteit. Daarbij is de Metropolis ook mooi. Veel mooier. Dat mag wat kosten.

Ander dingetje: ga je echt bochtjespikken, op- en afritten op hoge snelheid pakken, dan treedt enig schaukeln (een soort dwarsdeining) vanuit de voorzijde op. Niet erg, het is inherent aan het concept van twee parallel en ook schuin insturende wielen. Eigenlijk is het ook een soort van kick. En anders: wees gewoon een vént! PEUGEOT METROPOLIS 400i RS Motor Vloeistofgekoelde 400cc viertakt eencilinder, 37,4 pk/24,7 kW bij 7.250 tpm, 38,1 Nm bij 5.500 tpm Zithoogte in mm 780 Gewicht in kg 256 0-100 in sec. Geen opgave (eigen meting: 4,8) Top in km/h Geen opgave (eigen meting: 162) Tankinhoud in liter 13,4 Verbruik in l/100 km 4,5 Prijs in euro Vanaf 10.299

AN ICON JUST GOT LARGER

THE NAVITIMER 46 mm

Two of a Kind BMW M6 GRAN COUPÉ VERSUS AUDI RS 7 SPORTBACK

AUSGEWOGEN

Vierdeurs sportcoupés. Scherp gesneden topautomobielen voor dagelijks gebruik. Voeg daar een mooie dot steroïden van de sportafdeling aan toe en je hebt geen wolf in schaapskleren meer, maar in een Tom Fordkostuum. Twee ultieme exponenten: de Audi RS 7 Sportback en de BMW M6 Gran Coupé. DOOR

CARLO BRANTSEN FOTOGRAFIE DAVID DE JONG FLORIS BAKELS, MATHIAS SEIGNETTE (FOTOSHOOT)

MET DANK AAN

33

Two of a Kind

GEEN MERK TER WERELD BOUWT ZO VEEL VOELBARE KWALITEIT ALS AUDI

34

et was noch Audi, noch BMW die de vierdeurs coupé – in de jaren vijftig en zestig nog redelijk gebruikelijk – een klein decennium geleden opnieuw uitvond. Die eer komt wat ons betreft toe aan Mercedes-Benz, dat in 2004 zomaar met de, zeg maar gerust beeldschone CLS op de proppen kwam. Om de weelderige, bijna Italiaanse vormgeving van het model te onderstrepen werd de pers voor de introductie nou eens niet gevraagd om naar zakelijk Stuttgart, Bremen of Berlijn af te reizen, maar naar de beroemde Cinecittà filmstudio’s in Rome. Romantisch, sfeervol, anders.

NAVOLGING De CLS was het startsein voor de andere Duitse

premiummerken om de designstudio in te duiken en met een origineel antwoord te komen. Porsche deed dat met de Panamera: cynisch gezegd een sedan met 911-neus en -kont, maar één die wel serieuze competitie voor de Mercedes werd. Audi volgde op de voet met een meer ausgewogen model: de A7 Sportback. Inclusief – net als de Panamera – vijf deuren, maar visueel beter in balans, mede dankzij de achterzijde, die in de verte aan die van de vroegere Audi 100 Coupé deed denken. Maar wie het laatst lacht, lacht het best. En dat was precies wat BMW kon doen met de 6 Serie Gran Coupé. Een auto die misschien wel het hoogtepunt van het hedendaagse BMW-design vertegenwoordigt. Bloedmooi, elegant, gespierd en toch subtiel.

DOWNSIZING Volgens de beste tradities van de twee Beierse merken bleef het na de lancering van de A7 Sportback en de 6 Serie Gran Coupé niet rustig wat betreft de motorvarianten. De respectieve ‘RS’- en ‘M’-divisies mochten zich uitleven en kwamen met tamelijk gelijke wapenen uit het ontwikkelingslaboratorium. Want zowel de Audi RS 7 Sportback als de BMW M6 Gran Coupé heeft 560 pk aan boord en ook bij het koppel is er sprake van (bijna) gelijkwaardigheid: 700 Nm voor de RS 7 en 680 Nm voor de M6. In beide gevallen gaat om ultramoderne machines die volgens het downsizing-principe werken. Dus geen tiencilinder vrij aanzuigende hoogtoerige motoren meer zoals in de vroegere RS’en en M’en, maar qua inhoud verkleinde achtpitters 35

Two of a Kind

met dubbele turbo’s en directe injectie. Audi neemt genoegen met een vierliter TFSI, terwijl BMW de kracht haalt uit 4,4 liter slagvolume. Trouwens, laat u door de term downsizing niet op het verkeerde been zetten. De turbotechniek ‘overcompenseert’ de geringere cilinderinhoud en zorgt bij idioot lage toerentallen al voor maximum trekkracht: bij 1.750 toeren in het geval van de RS 7 en zelfs al bij 1.500 toeren voor de M6. Sportmachines met dit vermogen worden, terecht, nog maar zelden met handgeschakelde bakken uitgerust. Het gevaar van een maar even slippende koppeling die er daarna vanwege de enorme power meteen uit ligt, is niet denkbeeldig. Bovendien zijn er krachtige koppelingsveren nodig en die vragen in de bediening veel spierkracht. Nee, tegenwoordig vormen automaten en dubbelkoppelingtransmissies de standaard in dit soort auto’s. Afgezien van het fantastische schakelcomfort dat ze bieden, kunnen ze sneller en soepeler van verzet wisselen dan een mens 36

dat kan. Er is – laat het nou maar gezegd zijn – geen enkele reden meer om meewarig terug te denken aan handbakken, tenzij de enige telefoon waar u gebruik van maakt in de gang hangt en van bakeliet is. Oh, de dubbele-koppelingbakken bieden ook nog eens de beste condities om de verbruikscijfers te drukken. En daarmee de CO2-uitstoot.

SNELHEIDSBEGRENZERS Wat aandrijving betreft kiezen Audi en BMW hun eigen traditionele weg. Audi stuurt de kracht naar alle vier de wielen, al ligt bij het quattrosysteem tegenwoordig wel de nadruk op de achterwielen om initieel onderstuur de kop in te drukken. BMW vertrouwt daarentegen alle kracht toe aan de achterwielen. Of dat nog lang het geval zal zijn, is twijfelachtig, want er is een berg wakende elektronica nodig om 560 pk en 680 Nm via de achteras op het asfalt te krijgen zonder dat het rubber gaat smeulen. Om van een door regen of sneeuw gladder geworden

wegdek nog maar te zwijgen. Bovendien: minder krachtige versies van de 6 Serie zijn weldegelijk met vierwielaandrijving (xDrive) te krijgen. Op papier en in de praktijk rijdt de Audi RS 7 Sportback de BMW M6 Gran Coupé los in de sprint. Volledig zoek rijden doet hij hem niet, want daarvoor is drietiende verschil (3,9 tegen 4,2 sec.) te weinig. Oorzaak is de eerdergenoemde vierwielaandrijving van de Audi, die voelbaar meer tractie verschaft. In topsnelheid is het gelijkspel: standaard 250 km/h vanwege de wat hypocriete snelheidsbegrenzing. Optioneel is het bij beide merken naar 305 km/h te tillen als je voor een sappige meerprijs bij Audi een ‘Dynamik’- of bij BMW een ‘M Drivers’-pakket bestelt. Zeker doen, want met 560 pk aan boord begrensd worden bij 250 km/h is toch een beetje raar.

MID-LIFECYCLE FACELIFT Daar staan ze dan mooi te zijn, de RS 7 en M6. Het afgelopen jaar zijn ze allebei nog even bijgepunt tijdens een ‘mid-lifecycle’ facelift, maar niet te ingrijpend, want daar worden auto’s, net als vrouwen, zelden mooier van. De RS 7 Sportback kreeg een wat dominanter front met led-koplampen en onder de nummerplaat in grote letters de aanduiding ‘quattro’. Best kans dat dit is gedaan om BMW te sarren, maar het is te veel van het goede: alsof het kledinglabel nog op de mouw van je jasje zit. BMW ging ook over op led-koplampen, vijlde wat aan de BMWnieren en wijzigde de bumpers licht. Alleen de kenner zal het opmerken. Beide modellen zijn de meest ‘Latijnse’ producten die de merken voortbrengen, zoals de CLS dat bij Mercedes-Benz is. De Audi werd getekend onder leiding van Wolfgang Egger, die vele jaren onder de vleugels van zijn grote voorbeeld Walter de’ Silva bij Alfa Romeo, Fiat en SEAT auto’s boetseerde. Het bleef een echte

Audi, herkenbaar en een gietijzeren kwaliteit uitstralend, maar de RS 7 Sportback heeft dus weldegelijk een luchtig Italiaans sfeertje om zich heen hangen. Voor de BMW is ‘onze’ eigen Adrian van Hooijdonk verantwoordelijk, die zich kundig heeft ontworsteld aan het vaak tegenstrijdige lijnenspel van zijn voorganger Chris Bangle. En oh, wat heeft hij met deze Gran Coupé een prachtige auto gemaakt! Lang, laag, breed, gestrekt. En toch qua afmetingen nagenoeg identiek aan de totaal anders geproportioneerde Audi.

TECHNOCRATISCH Geen merk ter wereld bouwt zoveel voelbare kwaliteit als Audi. Elk knopje, hendeltje en schakelaartje heeft het juiste ‘moment’ bij de bediening en voelt aangenaam aan. Elk paneeltje is even zorgvuldig gemonteerd en heeft dezelfde perfecte pasvorm. En daar past het technocratische, ietwat koele design van het interieur goed 37

BMW LACHTE HET LAATST, EN DUS HET BEST, MET ZIJN 6 SERIE GRAN COUPÉ

38

Two of a Kind

bij. Veel koolstofvezel, leer en ook alcantara. Prachtige materialen, maar om de een of andere reden soberder ogend dan in de Gran Coupé. We hebben bij de RS 7 een beetje het idee in een werkruimte van een tandtechnicus te zitten. Je voelt dat het magistraal goed is, maar gezellig is anders. Bij de M6 is alles gevoelsmatig meer om de bestuurder heen gebouwd en dat geeft een meer geborgen, ietwat rijker gevoel. Ook hier prachtige materialen in bovendien warmere kleurstellingen. Maar de bijna maniakale kwaliteit in afwerking van de Audi vind je in de BMW net niet, al scheelt het weinig. Opvallend na het wisselen van auto is de diepere zit in de Gran

Coupé. Het geeft je meer coupégevoel dan in de Audi, hoewel je in beide auto’s een meer dan uitmuntende zitpositie kunt vinden.

SPORTWAGENNIVEAU We nemen de RS 7 Sportback als eerste mee en voelen al snel dat er wat ‘afstand’ in de besturing zit. De auto communiceert ook minder via de wielophanging, wat misschien wel met de – comfortverhogende – luchtvering te maken heeft. Een bewust gekozen afstemming wellicht, die je nog kunt tweaken met de Audi Drive Select. Tikje meer gewicht in de besturing brengen, dempers wat stugger en het voelt al beter, echter nooit helemaal zoals we het graag willen.

Hoogst indrukwekkend is daarentegen de krachtontplooiing van de vierliter V8. De dubbele turbo blaast al vanaf iets meer dan stationair toerental naar maximum 700 Nm en houdt dat in stand tot 5.500 toeren. Je zou vanwege dat enorme koppel eigenlijk genoeg hebben aan een viertraps automaat, maar met het dubbele aantal versnellingen is zelfs ook de geringste zwakte in trekkracht afgedekt. En de toerenval bij opschakelen is zo klein, dat je het gevoel van een traploze transmissie krijgt. De acceleratie is fabuleus, mede vanwege die transmissie en de waanzinnige tractie van de quattro-aandrijving. Op sportwagenniveau, of zelfs nog beter. En dat voor een pakweg twee ton 39

Two of a Kind

wegende, vijf meter lange auto! Dat formaat en gewicht merk je wel als er curves worden aangesneden. De RS 7 drukt een beetje door naar de buitenkant, maar je kunt hem elk moment met het gaspedaal door de bocht trekken. Waarbij overigens altijd dat beetje afstandelijkheid voelbaar blijft.

ONVERSNEDEN Dan overstappen in de vijftig kilogram lichtere M6 Gran Coupé. Meteen meer gevoel in alles wat met besturing en suspensie te maken heeft. Het lijkt alsof de lagere zit een filter weghaalt dat er bij de Audi altijd tussen zit. Kan natuurlijk niet, maar zo voelt het. De M6 reageert ook alerter op het gas, al heeft hij 20 Nm minder koppel. 40

In de praktijk is dat verschil te verwaarlozen, omdat de 4,4 liter zijn maximum een goede 250 toeren eerder levert en dat ook langer vasthoudt. De korte-slagmotor van de BMW mag en wil ook gretiger de toeren in en dat past beter bij de zeventraps automaat met dubbele koppeling die, zeker in de sportstand, directer en feller werkt. Hoewel de BMW iets minder snel is dan de Audi, past het motorkarakter beter bij de auto. En dat weerspiegelt zich in de totale, meer onversneden rijsensatie. Je kunt de M6 heerlijk op z’n donder geven en hij werkt er gretig aan mee. Je wilt meer, hij geeft meer. Zolang er grip is, blijft rijden een feest en verdwijnt de fractioneel snellere Audi niet uit het zicht.

Geflankeerd door twee tikkend afkoelende twinturbo achtpitters maken we voorzichtig de balans op. Objectief gezien zou het een heldere keuze kunnen zijn: Audi’s RS 7 Sportback wint het op prestaties en comfort nipt van de BMW M6 Gran Coupé. En dat geldt ook voor de prijs, die lager begint en na het verder aankleden van onze testauto’s met allerlei moois ook lager blijft. Iets wat eigenlijk niet zo gebruikelijk is bij Audi. Maar als we de auto’s nog eens goed in ons opnemen, slaat de weegschaal toch door naar de andere kant. De M6 Gran Coupé heeft meer flair en expressie. Tel daar de gretiger rijkwaliteiten en de intensere rijsensatie bij op en het is onze keuze.

HOEWEL DE BMW IETS MINDER SNEL IS DAN DE AUDI, PAST HET MOTORKARAKTER BETER BIJ DE AUTO

BMW M6 GRAN COUPÉ Motor 4,4 liter V8 Twin Power biturbo benzinemotor, 560 pk/412 kW bij 6.000 tpm, 680 Nm bij 1.500 tpm Transmissie Zeventraps automaat met dubbele koppeling, achterwielaandrijving L x b x h in cm 501 x 190 x 140 Wielbasis in cm 296 Bagageruimte in liter 460 Gewicht in kg 1.950 0-100 in sec. 4,2 Top in km/h 250 (305 met M Drivers Package) Verbruik in l/100 km 9,9 CO2-emissie in g/km 231 Vanaf-prijs in euro 166.704 Prijs testauto in euro 205.714

AUDI RS 7 SPORTBACK 4.0 TFSI QUATTRO Motor 4,0 liter V8 TFSI biturbo benzinemotor, 560 pk/412 kW bij 5.700 tpm, 700 Nm bij 1.750 tpm Transmissie Achttraps automaat, permanente quattro-vierwielaandrijving L x b x h in cm 501 x 190 x 142 Wielbasis in cm 292 Bagageruimte in liter 535 Gewicht in kg 2.005 0-100 in sec. 3,9 Top in km/h 250 (305 met Dynamik-pakket) Verbruik in l/100 km 9,5 CO2emissie in g/km 221 Vanaf-prijs in euro 160.930 Prijs testauto in euro 196.747

41

VOOR WIE HET ZUINIG AAN WIL DOEN. BESTEL NU DE NIEUWE X5 PLUG-IN HYBRID EN PROFITEER NOG VAN 14% BIJTELLING. Natuurlijk wilt u weleens zuinig aan doen. Maar dan wel zonder concessies. Dat kan nu met de BMW X5 Plug-in Hybrid. U rijdt deze dynamische Sports Activity Vehicle de komende vijf jaar namelijk met slechts 14% bijtelling. Korte afstanden legt u elektrisch en emissievrij af, en de TwinPower Turbo 4-cilinder benzinemotor neemt het over op de langere afstand. Het is de enige auto in zijn segment met continue xDrive: volledig variabele vierwielaandrijving voor optimale tractie en wendbaarheid. En u geniet standaard van het navigatiesysteem Professional met 3D-weergave en de exclusieve pre-conditioning. Deze intelligente klimaatregeling zorgt ervoor dat u altijd met een aangename temperatuur instapt. Rijd dit jaar nog een BMW X5 Plug-in Hybrid en profiteer van het beste van twee werelden. De nieuwe BMW X5 xDrive40e is er al vanaf € 81.000,-* (oftewel € 492,- netto bijtelling p.mnd.). Kom langs bij de BMW dealer of ga naar bmw.nl.

BMW X5 Plug-in Hybrid

bmw.nl

BMW maakt rijden geweldig

14% BIJTELLING *Prijs incl. btw en bpm, excl. recyclingbijdrage en kosten rijklaar maken. Gemiddeld brandstofverbruik van 3,3 tot 3,4 liter/100 km (30,3 tot 29,4 km/liter). CO2-emissie van 77 tot 78 g/km.

44

Voorbank PHILIPPE TERHEGGEN, MANAGING DIRECTOR JOURNALS BIJ ELSEVIER

We publiceren elke dag elfhonderd artikelen Philippe Terheggen (57) is als Managing Director Journals bij Elsevier de baas over meer dan tweeduizend online wetenschappelijke, technische en medische tijdschriften. “Je houdt het alleen maar lang vol als je jezelf voortdurend vernieuwt.” DOOR

GUUS PETERS ELSING

FOTOGRAFIE ROBERT

Bij Elsevier denkt iedereen nog altijd aan het tijdschrift in de kiosk. Maar er gebeurt wel iets meer, om niet te zeggen heel veel meer. Is dat niet een imagoprobleem? “Nou, laten we nooit dingen een probleem noemen, al vonden we twee jaar geleden wel dat ons imago achterliep bij wat we deden. Gek genoeg was dat in Nederland nog wat meer dan daarbuiten. De verwarring met het weekblad is wel te begrijpen. Het weekblad Elsevier is een journalistieke uitgave, uitgegeven – alleen in Nederland – door ons zusterbedrijf Reed Business. Ons gezamenlijke moederbedrijf heet RELX, voorheen Reed Elsevier. Ik vertegenwoordig wetenschappelijk uitgever Elsevier. Wij zitten in wetenschappelijke, technische en medische

informatie: digitale tijdschriften, data en data-analyses. Voornamelijk Engelstalig en dat overal in de wereld. De bladen die we uitgeven, staan op grote digitale leesplatforms op internet. Ons grootste platform heeft twaalf miljoen artikelen en in Nederland wordt bijna elke twee seconden een wetenschappelijk artikel gelezen. We publiceren elke dag elfhonderd artikelen. Als wij klaar zijn met dit interview zijn we dus alweer enkele honderden stuks verder.” Wie schrijven al die artikelen? “Die artikelen worden geschreven door onderzoekers. Elk jaar dienen zij in totaal ruim 1,4 miljoen artikelen bij ons in, die worden beoordeeld door een groot netwerk van redacteuren 45

Voorbank en referenten over de hele wereld. Die filteren de beste artikelen uit voor publicatie. Belangrijk voor onze bladen is niet het publiceren op zichzelf, maar dat wát ze publiceren zo veel mogelijk impact heeft. Die impact meten we ook. Het kan het verschil maken bij het ontwikkelen van medicijnen, een doorbraak betekenen in technologie of nieuwe inzichten bieden in de kwantummechanica.” Toch een soort omgekeerde wereld; wordt er voor plaatsing betaald? “Auteurs kiezen voor publicatie in onze tijdschriften omdat zij daarmee wereldwijde exposure krijgen. In de afgelopen vijf jaar zijn de artikelen van bijvoorbeeld Nederlandse auteurs zo’n zestig miljoen keer gelezen door wetenschappers van over de hele wereld. En dat laten we de auteurs weten; net als hoe vaak ze geciteerd worden. Het zorgt ervoor dat Nederlandse onderzoekers en onderzoeksinstellingen een goede reputatie hebben of houden in het buitenland.” Maar waar verdient Elsevier dan zijn geld mee? “Het publicatieproces is tijdrovend en kostbaar, en het vergt veel investeringen van uitgevers, met name op het gebied van technologische ontwikkeling. Als je iets bij ons wilt lezen, zijn er verschillende toegangsmodellen. Wereldwijd is het licentiemodel het meest in trek: je neemt ‘gewoon’ een abonnement. Niet op één tijdschrift, maar in de meeste gevallen op al onze ruim 2.200 titels. Die krijg je dan op een groot elektronisch platform, met heel veel extra functionaliteiten. De meeste van onze klanten zijn universiteiten en grote bedrijven die over de hele wereld research & development doen, zoals de auto-industrie. We hebben ook een paar nationale licenties met landen – Frankrijk bijvoorbeeld – waarbij al onze informatie naar de scholen en universiteiten in dat land gaat. Daarnaast is er het Open Access-model, waarbij de auteur een publicatie-fee betaalt en zijn onderzoek door iedereen kosteloos gelezen kan worden. Dat model ondersteunen wij ook. Wij bieden onderzoekers zo veel mogelijk opties en een zo breed mogelijke toegang tot informatie.” Maar wie beoordelen die teksten dan? Dat moeten enorme aantallen redacteuren zijn…

“Onze eigen werknemers even niet meegeteld werken we met een extern netwerk van ongeveer zevenduizend redacteuren. Daar komen dan nog honderdduizend leden van de redactieraad bij en een netwerk van zevenhonderdduizend referenten. Dat is heel veel, maar die mensen heb je wel nodig. Gemiddeld wordt rond de dertig procent van de artikelen geaccepteerd; zeventig procent wordt teruggestuurd. Dat doen we omdat we het beste eruit willen halen.” Is Elsevier nog wel een uitgeverij? Is het niet meer een technologiebedrijf geworden? “We zijn wel een heel ander bedrijf dan twintig jaar geleden, toen we nog in de print zaten. Content zonder technologie bestaat eigenlijk niet meer; wij combineren content met informatietechnologie en informatieanalyse. Onderzoekers moeten in een zee van 50 miljoen artikelen de juiste informatie eruit zien te vissen, en graag snel, zodat ze hun kostbare tijd aan onderzoek kunnen besteden. Onze systemen helpen ze daarbij. Je zoekt op trefwoorden, die dan semantisch vertaald worden in alles wat met dat onderwerp te maken heeft. Dus als je ‘fuel cell’ invult, krijg je alle synoniemen en relevante artikelen.” Hoe kan het dat zo’n klein Nederlands bedrijfje als Elsevier is uitgegroeid tot zo’n wereldspeler? “Dat is een mooie vraag met niet eens zo’n eenvoudig antwoord. Langdurige focus op kwaliteit is belangrijk, net als innovatie. Elsevier bestaat al 135 jaar en dat hou je alleen maar vol als je jezelf voortdurend vernieuwt. En, iets wat in onze markt heel belangrijk is: integriteit. Onderzoekers hebben volledige vrijheid om te kiezen in welke bladen ze gaan publiceren. En de redacteuren bepalen wat wel en niet gepubliceerd wordt. Daar zitten wij niet tussen. We stemmen wel de strategische richting van de bladen met elkaar af, maar bemoeien ons niet met de inhoud. Dat maakt dat redacteuren het ownership voelen over de bladen; zij hebben een onafhankelijke positie die ook echt wordt gerespecteerd.” U sprak net over de auto-industrie. Wat is daar de link mee? “Daar doen we heel veel voor, ook met titels waar je niet meteen aan denkt. Er is geen enke-

“IN NEDERLAND WORDT BIJNA ELKE TWEE SECONDEN EEN WETENSCHAPPELIJK ARTIKEL GELEZEN” 46

le innovatie in een auto waar geen onderzoek achter zit. Om daar te komen is informatie heel belangrijk en dat is het soort informatie dat wij leveren. Denk aan technologie als led-verlichting, nieuwe algoritmen die van belang zijn voor goede navigatie of bijvoorbeeld robotisering, of aan zichzelf reparerende coatings. Maar we publiceren ook over relevante onderwerpen als mobiliteit, urbanisatie, logistiek… daar zijn we wereldleidend in. Of alternatieve brandstoffen; hele families van tijdschriften hebben we daarin. Daar doet de auto-industrie zijn voordeel mee.” Is de autobranche erdoor veranderd? “Oh ja, meer dan menigeen denkt. Er zitten zó veel componenten in een auto en er zijn zó veel maatschappelijke raakvlakken. Twintig jaar geleden had je aparte producten in de auto voor navigatie, staat van onderhoud, communicatie. Die moest je er allemaal opschroeven. Of er lag een boekje in je handschoenenkastje. Nu zie je dat allemaal geïntegreerd in je dashboard, verbonden met Wi-fi, bluetooth en wat je allemaal nog meer hebt.” Dat auto’s steeds meer kunnen – met dank aan de wetenschap – is dat een voordeel? “Ja, mijn Audi A6 Avant is wel een mooi voorbeeld van een heleboel geïntegreerde functies. Daar heb ik ‘m op uitgezocht, de functionele dingen. Park Assist – waarbij je jezelf van boven ziet bij het inparkeren – is een mooi voorbeeld van een functionaliteit die deukjes gaat voorkomen. Dat is technologie die echt helpt. En ik ga ook heel braaf zeggen dat er een heel zuinige motor in zit, hahaha. Hiervóór had ik kort een A6 limousinevariant met een 2,8 liter motor. Toen dacht ik: laat ik toch ook mijn bijdrage leveren. Ik heb dus gevraagd om de zuinigste motor en dat is deze geworden, de 1.8 TFSI. Best knap, hij levert bijna 200 pk met een emissie van maar 114 gram CO2 per kilometer. Overigens: er is heel veel onderzoek voor nodig geweest om dat te bereiken.” Heeft u altijd Audi gereden? “Nee, ik heb vooral veel Volvo’s gehad. Mijn eerste auto was ook een Volvo, een Amazon. Ik had toen trouwens nog geen rijbewijs, want ik redeneerde: als ik nou alvast een auto koop, dan haal ik dat vast wel in één keer. En dat was zo. Geweldige auto, heerlijk mee gereden. Echt zo’n snorrend beest, mooie B18-motor. Ik ben trouwens niet iemand die zomaar voor de lol een stukje gaat rijden. Mijn auto’s zijn het belangrijkst voor woon- en werkverkeer; om na een werkdag even afstand te nemen, na te denken over bepaalde dingen, naar het nieuws te luisteren. Daar is de auto prima voor geschikt.”

47

Frontaal DAAN VAN DEN WALL BAKE

‘Reiziger en waarnemer’, verkende al lang geleden de Europese circuits en levert al sinds jaar en dag bijdragen aan CARROS

S

Onze levens, dán

peculeren over de wereld van straks stemt op een of andere manier tevreden (omdat ik het niet hoef mee te maken?). Hoe zullen dingen, ideeën, uitvindingen er over 25 jaar uitzien en worden toegepast? Je spint dat de globe dan nog intact is. Maar dan moet de temperatuurstijging wel tot 2 graden beperkt blijven. Onze – compacte(re) – huizen. Dakpannen zijn HR-’zonnepannen’, regenwater wordt opgevangen in separate reservoirs, verwarming gaat via vloeren, warm water komt uit zonneboilers. Het huis als energiecentrale: er is warmteopslag onder de woning, in de bodem, en ook in accu’s. Bezit van duurzame gebruiksgoederen, waaronder meubelen, loopt terug, we huren of delen meer. Onze voeding. Dit wordt nog steeds betrokken van multinationals. Bedrijven als Unilever en DSM zijn gezwicht voor consumentendruk en hebben werk gemaakt van duurzaamheid. En, bevreesd als ze waren voor kopersstakingen, zijn ze ertoe overgegaan hun toeleveranciers te dwingen klimaatneutraal te produceren en te distribueren. In 2040 is het ondenkbaar dat er ergens in de wereld nog een oerboom gekapt wordt ten behoeve van de aanplant van een paar kokospalmen. Vlees is extreem duur, evenals ander voedsel waarbij CO2 vrijkomt. Vis komt uit kwekerijen, de wilde soort is onbetaalbaar. Nieuwe groenten en vruchten zijn ontwikkeld en meat, zo wordt voorspeld, zal binnenkort helemaal uit de voedselketen verdwijnen. De belasting van het milieu is een bepalende factor geworden bij de prijsstelling van een product. Hierdoor gingen vraag en aanbod zichzelf reguleren en ontstaat nu een nieuw ecologisch evenwicht. 48

Onze auto’s en andere wielen. We rijden nog auto, maar de zelfrijdende kwam nog niet goed van de grond en op waterstof wordt nog altijd niet gereden. Die techniek dreigt een vroege dood te sterven; we hebben de extreme diffusie van waterstof niet onder controle gekregen. Zelfs verzegelde tanks raken al na korte tijd leeg. Tegelijkertijd werden de accu’s beter, waarschijnlijk door een ‘zwavel-lithium-toepassing’, een patent dat wel eens bij Tesla (Nevada, USA)

IN 2040 IS PRIVÉBEZIT VAN AUTO’S UIT DE TIJD EN ZIE JE HET ALLEEN NOG BIJ OUDEREN zou kunnen berusten. De nieuwe batterij – in de bij het huis geparkeerde auto – functioneert zo nodig ook als provider voor de woning. Drie van de vier compacts (de auto’s zijn kleiner/lichter dan de huidige) hebben in 2040 een stekker. Stroom komt uit het stopcontact, maar kan ook door zonnecellen uit/in de laklaag worden aangevuld. Onze karren bevinden zich dan vaak in een pool. Van hieruit wordt hij aan gebruikers uitgeleend via een verdeelsysteem, waarbij het mogelijk is dat bijvoorbeeld vijf personen één auto voor een periode van twee jaar delen. De autodeler ziet dan op zijn app waar de bolide staat en hoeveel brandstof hij nog in de tank heeft. Privébezit van auto’s is uit de tijd en zie je alleen nog bij ouderen. Bij elke soort van gebruik – privé of uit pool – moet per gereden kilometer worden afgerekend.

Rond de grote steden ligt een web van fietspaden. Doordeweeks worden deze strips vooral benut door forensen. De routes zijn overkapt, er zijn ‘pleinen’ waar ontspannen, (de yogamat is ‘vrij opneembaar’) gegeten en gewerkt kan worden. Zoiets als Wi-fi is daar even normaal als een haringstal. Er staan (nog) overal laadpalen, maar een draadloos systeem wordt voorbereid. De E-fiets oogt hip in 2040, er wordt status aan ontleend, ze zijn niet alleen snel, licht, veilig en comfortabel, maar ook duur in aanschaf. Zijn actieradius wedijvert met die van een auto met volle batterijen (300-500 km). Sinds enige tijd worden wegen niet meer verbreed noch worden er nieuwe aangelegd, verkeersdrempels zijn verwijderd, het spoorwegnet is sterk uitgebreid, vrachtvervoer is van de weg gehaald – dat gaat per spoor of via het water. Iets anders: windmolens tref je louter nog aan de kust, ze drijven ontziltingsmachines (van zeewater) aan om het heersende tekort aan schoon en zoet water op te vangen (zoet water verving aardgas als succesvol exportproduct, er is een pijpleiding aangelegd naar Oost-Europa). En die speciale flow, de lol van autorijden, leeft die nog in 2040? Ja, maar ingeperkt. Hij floreert met name in clubverbanden, op circuits en bij speciale evenementen. Op de openbare weg is de rek eruit, het volgsysteem is waterdicht, elke afwijking wordt eruit gelicht en automatisch beboet. Overtredingen doen meer pijn dan nu. Dit stuk overlezend, vraag ik me af: wat schets ik? Iets van een werkelijkheid, een schrikbeeld... of tóch de opmaat naar Utopia? Hoe zie jij dit? Wat zeg je, weet je het niet? Nou, ík ook niet.

MAKELAARS IN HET GOOI

SALONCE N RESID3Esep 2015 10 t/m 1

Komt u ook? ! n a d t o t Hopelijk Jacques E. Walch RMT Laren - Blaricum

Naarden - Huizen

www.voorma-walch.nl

One of a Kind CORD 812 BEVERLY SEDAN 1937

50

Esthetisch

libido Achter het stuur van een voor de jaren dertig futuristisch vormgegeven Cord 812 rondde Martin van der Zeeuw zijn persoonlijke Auburn-CordDuesenberg-trilogie af. Waarbij hij aan den lijve ondervond waarom de auto ondanks zijn revolutionaire design nooit een succes werd. DOOR

MARTIN VAN DER ZEEUW

FOTOGRAFIE INGMAR

TIMMER

51

One of a Kind

E

erst maar eens zien uit te vinden hoe die versnelling werkt, want dat is een verhaal apart. Nergens een stoere vloer- of stuurpook te bekennen, alleen een kleine manette aan de stuurkolom. Het is duidelijk dat je hiermee nooit direct in de bak kunt roeren. De manette zit binnen bereik van de stuurrand en lijkt dan ook, mede gezien het ringetje bovenaan, bedoeld voor vingertopbediening. Dat klopt. Het is een zogenaamde ‘Electric Hand’ pre-selector van het merk Bendix. Je kunt gewoon schakelen, maar ook je versnelling vooraf kiezen en later pas inschakelen door het koppelingspedaal in te trappen. De manette geeft een elektrische puls door aan een vacuümpomp die het schakelmechaniek bedient. Er treedt dus een kleine vertraging op en je moet even aanvoelen of de auto daadwerkelijk in de versnelling zit. Soms blijft het pedaal hangen of komt de versnelling er met een klap in. Het vergt allemaal enige gewenning, dat zal duidelijk zijn. Anders gezegd: shortshiftend door de bak raggen gaat niet.

LANGEAFSTANDSWERK Sowieso moet je een dergelijke auto niet meegeven aan de gemiddelde tweedejaars IVA-student, en al helemaal niet deze Cord 812 uit 1937. Vooral in stadsverkeer moet je veel meer anticiperen op de enorme draaicirkel, dat er geen stuurbekrachtiging in zit, dat het geen accele52

ratiekanon is en dat je tijdig moet remmen om de kolos tot stilstand te brengen. Je moet er het nodige gevoel voor hebben. Het starten alleen al is een onconventionele procedure: versnelling in vrij, contact aan met de sleutel en dan het koppelingspedaal intrappen. Ontkoppelen gaat overigens lichter dan je zou verwachten en ‘double de-clutchen’ hoeft niet: de twee, drie en vier zijn gesynchroniseerd. Dat er überhaupt een vierde versnelling in zit, is al bijzonder. Voor Amerikanen geldt immers: hoe minder versnellingen, hoe liever. Maar de vier is een overdrive en bedoeld voor het langeafstandswerk. En daar excelleert deze Cord

in. “Rijden in de bergen vindt ‘ie niet echt leuk, daar is hij te zwaar voor en daar zijn de bakverhoudingen niet op berekend, maar op de lange afstand kun je heerlijk cruisen met zo’n 125 km/h”, aldus eigenaar Jan-Jacob Dólleman, JJ voor intimi. Terzijde: Dólleman heeft zijn sporen ruimschoots verdiend in vooral de juridisch/ zakelijke kant van de klassiekerwereld. Zo werd hij onlangs benoemd tot erelid van de KNAC, is hij actief in de FIVA en leidde hij de Commissie Juridische Zaken van de FEHAC (de afko’s mag u zelf opzoeken). Sinds ik zo’n goede 25 jaar geleden een paar jaar de pr voor de FEHAC deed, kennen wij elkaar. En mag ik JJ zeggen.

MODERNE KUNST Wat betreft het bijzondere design van de Cord zullen we clubblaadjesterminologie als ‘zijn tijd ver vooruit’ vermijden. ‘Avant-gardistisch’ is meer op zijn plaats. Hoewel het die schijn wel wekt, voegt het ontwerp niets aan de aerodynamica toe. De stroomlijn is gecreëerd vanuit vormperspectief, niet vanuit een functionele doelstelling. Het is pure streamlined Art Deco, de Amerikaanse uiting van de Art Décokunststroming die in de jaren twintig en dertig hoogtij vierde. Gebouwen, interieurs, meubelen en zelfs ‘gewone’ gebruiksvoorwerpen als radio’s en theeserviezen kregen een uiterlijk dat snelheid moest uitdrukken, en daarmee dus vooruit-

Hoewel het die schijn wel wekt, voegt het ontwerp niets aan de aerodynamica toe

53

One of a Kind

Stel je eens voor dat het 1937 is en je zoiets ziet rijden 54

gang en moderniteit. Maar het was louter vorm. Dat geldt ook voor de Cord, die beslist geen snelle auto is, ook niet voor zijn tijd. Hij wekt echter wel de illusie dat te zijn. Andere illusie: de vormen geven de indruk dat het een coupé is, maar het is een sedan. Tekenmagiër Gordon Buehrig ontwierp de lijnen van deze auto voor de Auburn Automobile Company, in de wandelgangen bekend als de firma Auburn-Cord-Duesenberg, het imperium van zakenman Errett Lobban Cord. Buehrig, die ook de modellen van Auburn en Duesenberg van een weliswaar minder geavanceerd, maar wel sexier uiterlijk had voorzien, voegde aan de Cord uiterst progressieve stylingelementen toe. De typerende neus bijvoorbeeld, die de bijnaam ‘coffin nose’ kreeg omdat hij deed denken aan een (Amerikaanse) doodkist. Ook zijn er associaties met een radio. Meer technische noviteiten waren dat de radiateur zich achter de grille bevond en dat de (eendelige) motorkap naar achteren scharnierde; zaken die medio jaren dertig beslist niet gewoon waren. Bij ‘normale’ auto’s uit die tijd was de radiateurmantel tevens front en was de motorkap in twee delen uitgevoerd, met een middenscharnier in lengterichting. Ten slotte zijn er natuurlijk die wegklapbare koplampen. Deze Cord was de eerste in serie geproduceerde auto was die deze design feature had. Buehrig had zich hiertoe laten inspireren door de inklapbare landingslichten van een Stinson-vliegtuig. De lampen worden trouwens handmatig bediend. Gewoon via twee slingertjes, één aan elke uiterste zijde van het dashboardpaneel, die met een bowdenkabel aan het draaimechaniek zijn bevestigd.

Het zegt veel, zo niet alles dat dit model in 1951 te zien was op de tentoonstelling ‘Eight Automobiles’ in het Museum of Modern Art in New York. Of dat het gezaghebbende Amerikaanse tijdschrift Motor Trend in 1982 de topstylisten van diverse binnen- en buitenlandse autofabrikanten tien auto’s liet kiezen die hun ‘esthetische libido aanwakkerden’, waarbij deze Cord als hun algemene favoriet uit de bus kwam.

TRACTION AVANT Stel je eens voor dat het 1937 is en je zoiets ziet rijden. Er is een foto bekend van een Cord in het dagelijks verkeer in die tijd. Een rond object tussen een verzameling vierkante en rechthoekige dozen. Het moet heel weird geweest zijn, mis-

schien nog het best te vergelijken met de sensatie die de Citroën DS bij zijn verschijning in 1955 teweegbracht. En nu we het toch over Citroën hebben: de invloed daarvan op het concept van deze Cord is enorm. Je zou bijna kunnen spreken van plagiaat. Het concept van de in 1934 gelanceerde Traction Avant maakte namelijk behoorlijke indruk op de Amerikanen. Niet zozeer vanwege de revolutionaire voorwielaandrijving, want al in 1929 had Cord de Amerikaanse primeur hiervan met zijn L-29, maar om de zelfdragende carrosserie met het subframe, waarin de motor was opgehangen. Cord kocht een Traction Avant en haalde deze vervolgens volledig uit elkaar. ‘Project E278’, zoals de latere Cord intern heette, kreeg een frameconstructie die vrijwel identiek was aan die van de Traction Avant. Eind 1935 werd de Cord met typenummer 810 gepresenteerd op de New Yorkse autoshow, waarbij de mensen zich verdrongen om maar een glimp van op te vangen van dit wonderbaarlijke model. Cord haalde veel orders binnen, maar de productie stagneerde doordat de elektro-pneumatische transmissie kuren vertoonde. Het eerste jaar, 1936, werden er minder dan 1.200 Cords verkocht. Het jaar daarop werd de typenaam veranderd in 812. De verkopen bleven echter minimaal; circa 400 niet-verkochte en half-afgemaakte 810’s werden in 1937 zelfs hernummerd naar 812. Ondanks dat er ook een supercharger leverbaar werd, die het vermogen vergrootte van 125 naar 170 pk, staakte de productie datzelfde jaar, slechts twee jaar na de lancering. De teller had de 3.000 exemplaren niet gehaald. Met de Auburn Automobile Company, en dus 55

One of a Kind

ook met de merken Auburn en Duesenberg, was het eveneens afgelopen. De carrosseriemallen van de Cord gingen naar fabrikanten Hupmobile en Graham, die eind jaren dertig hiermee nog gelijkende modellen maakten, maar dan zonder de klapkoplampen. De auto’s werden geen succes.

BERNHARD EN TARZAN De Cord en ik zijn inmiddels vriendjes. De 125 pk sterke 4,7 liter Lycoming V8 klinkt krachtig, maar niet overheersend, en de versnellingsbak doet nog maar een enkele keer moeilijk. Ik geniet van het modernistisch vormgegeven hamerslagdashboard en de comfortabele zit achter het werkelijk enorme stuurwiel met 56

claxonring – opnieuw een first in de autoindustrie. Je realiseert je ineens de aantrekkingskracht van een dergelijke auto. Errett Lobban Cord, die zijn droom waarmaakte om zijn eigen naam op een auto te hebben, wist dondersgoed wat marketing was en strikte vele beroemdheden om zijn product te promoten. Ze zijn vrijwel zeker endorsed, maar bekende Cordeigenaars waren vliegenierster Amelia Earhart en bokser Max Schmeling. Verder de bekendste film-Tarzan aller tijden, Johnny Weissmuller, en Tom Mix, in de jaren dertig de meest populaire cowboyacteur. Mix was minder fortuinlijk met zijn Cord: hij kwam om het leven toen hij met hoge snelheid op een wegafzetting reed. De glamoureuze auto speelde zelf ook rollen in

diverse films uit die tijd; de berijder/ster in de film kwam hiermee als zelfbewust en onafhankelijk over. Buiten dit alles was de Cord pace-car bij de Indy 500 en gebruikte de State Police van Indiana de auto voor patrouilles – niet geheel toevallig de staat waar de fabriek was gevestigd. Ook in Nederland was de Cord leverbaar, en vanzelfsprekend bezat onze Prins Bernhard er één, een 812 cabriolet met supercharger. De auto vertoonde echter al vanaf het begin technische mankementen. In juli 1938 reed ZKH’s chauffeur ’s nachts in de buurt van Ede toen de Cord door kortsluiting in brand vloog. De chauffeur, die alleen reed, kon op tijd ontsnappen en de brandweer wist het vuur snel te blussen. De auto werd hersteld, maar de technische

problemen bleven zich voordoen. Krap een jaar na aanschaf deed de prins de Cord weer van de hand.

SLECHTE REPUTATIE

Omdat het design zo bekend is, ben je geneigd de Cord voor kennisgeving aan te nemen. Onterecht CORD 812 BEVERLY SEDAN 1937 Motor 4,7 liter Lycoming V8, 125 pk bij 3.500 tpm Transmissie Manuele vierversnellingsbak (X-configuratie) met preselector, voorwielaandrijving L x b x h in cm 512 x 180 x 152 Wielbasis in cm 300 Gewicht in kg Circa 1.850 0-100 in sec. Niet bekend Top in km/h Circa 165 Prijs 1937 in dollar Circa 3.000 Prijs 1937 in gulden 4.750 (sedan zonder supercharger) Huidige waarde in euro 100-150.000 Bijzonderheden Wegklapbare koplampen, semi-automatische preselector versnellingsbak, standaard radio (!)

Die niet-betrouwbaarheid was de belangrijkste oorzaak waarom de Cord 810/812, de promotie en het vooruitstrevende design ten spijt, nooit een echt succes is geworden. Het betrof niet alleen het gecompliceerde versnellingsbakmechanisme, waardoor de auto onder meer op de meest onverwachte momenten uit de versnelling schoot, maar er traden bovendien vaak koelingsproblemen en vapour lock op. De hoge prijs van 3.000 dollar, evenveel als een (aanmerkelijk grotere) Cadillac, hielp ook niet mee. De slechte reputatie zong al snel rond en het domino-effect deed de rest. Feitelijk is de Cord 810/812 te snel in de markt gezet, een markt die geteisterd werd door terugvallende verkopen als gevolg van de crisis. Maar de Auburn Automobile Company had weinig keus, want het bedrijf liep op de rand van de afgrond. Het ontbrak daardoor ook aan tijd en geld om de auto goed uit te testen en (dus) de kinderziekten eruit te halen. In die context is het ironisch dat het kabelsysteem voor de koplampen werd gekozen omdat het wél altijd werkte, in tegenstelling tot (eveneens uitgeprobeerde) elektrisch- en vacuümgestuurde mechanismen, die telkens stukgingen.

TRAILER QUEEN Wereldwijd zijn er naar schatting nog circa 1.700 Cords 810 en 812 over, en dit is één van de zeldzame exemplaren op Nederlands kenteken. Het Louwman Museum heeft een supercharged

model in dezelfde kleur. “Prachtig,” aldus JanJacob Dólleman, “maar die uitlaatpijpen aan de zijkant doorbreken de bijzondere lijn van de auto. Ik wilde per se één zonder supercharger hebben. Toen ik deze kocht, was het een echte trailer queen: hij was alleen cosmetisch gerestaureerd. Technisch was hij slecht: er zat water in het blok, de nokkenas was ingepit en er zat zelfs een plantje in de radiateur. Ik heb hem vervolgens volledig laten restaureren. Alles is er nog voor te krijgen, wist je dat? Ik merkte een tijd geleden dat de koplampen iets aanliepen als je ze opklapte. Bleken de lenzen van een A-Ford te zijn. Ik heb in Amerika originele Cord-lenzen gevonden, new old stock. Probleem opgelost.” “De auto is nu helemaal gerestaureerd volgens originele specificaties. Alleen heb ik er richtingaanwijzers en spiegels opgezet; hij werd destijds zonder geleverd. Verder zit er dagrijverlichting op en heb ik rode led-strips als extra remlichten in de achterruitjes gemonteerd. Wel zo veilig.” Net als in 1937 kijken omstanders bewonderend, maar vooral niet-begrijpend naar de langsrijdende Cord. Neem ze dat laatste maar eens kwalijk. Zelfs voor kenners geldt dat je de auto pas echt gaat waarderen als je ‘m nader bestudeert. Omdat het design bij ‘ons’ zo bekend is, ben je geneigd de Cord voor kennisgeving aan te nemen. Onterecht. Kijk maar eens goed naar ‘de’ Rietveld-stoel, ‘de’ Wagenfeld-lamp of ‘de’ Noguchi-tafel. En ik bedoel: echt goed. Pas dan ga je de nuances ontdekken en weet je waarom deze toegepaste kunst eeuwigheidswaarde heeft. De Cord 810/812 past naadloos in dit rijtje. Gewoon omdat hij, net als genoemde kunst, het esthetische libido aanwakkert. 57

THE NEW JAGUAR XE THE SPORTS SEDAN REDEFINED

De nieuwe Jaguar XE sports sedan zet de nieuwe maatstaf in de middenklasse met zijn door de F-TYPE geïnspireerde design en baanbrekende technologie. Het programma van de Jaguar XE loopt van uitvoeringen met een CO2-emissie van slechts 99 g/km tot modellen met een topsnelheid van 250 km/h. JAGUAR.NL

€ 39.990* ** LEASE VANAF € 649 VANAF

THE ART OF PERFORMANCE Min./max gecombineerd verbruik 3.8–8.1 l/100km. CO2 uitstoot resp. 99–194 g/km. *Vanafprijs € 39.990,– is incl. BPM en BTW en excl. kosten rijklaar maken. **Leaseprijs is o.b.v. Full Operational Lease door Jaguar Fleet & Business Leasing, 60 maanden en 100.000 km. Zie voor kosten en voorwaarden www.jaguar.nl. Wijzigingen voorbehouden.

Reportage DRIE EIGENAREN OVER DE MG RV8

MG RV8 (1993-1996) Motor 3,9 liter V8 (Rover), elektronische multipoint-inspuiting (Lucas), 190 pk bij 4.750 tpm, 318 Nm bij 3.200 tpm Transmissie Manuele Rovervijfversnellingsbak, achterwielaandrijving L x b x h in cm 401 x 169 x 132 Wielbasis in cm 233 Gewicht in kg 1.140 0-100 in sec. 5,9 Top in km/h Circa 225 Prijs 1993 in gulden 98.000 (circa 40.000 euro) Huidige waarde (topstaat) Circa 40.000 euro Bijzonderheden Schijfremmen voor, trommelremmen achter, onafhankelijke double-wishbone ophanging voor, limited-slip differentieel, bladveren achter, 15-inch aluminium wielen

Buiten beentjes Van de bijna 2.000 vervaardigde exemplaren zijn er zo’n 1.600 richting Japan vertrokken. Daar waren ze helemaal gek van de MG RV8, gebouwd van 1993 tot 1996. Maar de waarschijnlijk grootste RV8-dichtheid ter wereld bevindt zich in… Bilthoven. DOOR

MARTIN VAN DER ZEEUW INGMAR TIMMER

I FOTOGRAFIE

Ironisch, die populariteit in Japan. Want de Rover Group, de opvolger van het beruchte British Leyland, werd tot de productie van de MG RV8 getriggerd door het enorme Europese succes van de in 1989 gelanceerde Japanse Mazda Miata/MX-5. En trachtte een Europese tegenhanger te vinden die teruggreep naar de ooit succesvolle MGB, of misschien wel een voortzetting daarvan was. In 1993, dertien jaar na het verscheiden van de MGB, kwam de MG RV8 op de markt, met onder de motorkap de bekende 3,9 liter achtcilinder uit de Range Rover. Technisch was de RV8 wat ouderwets met zijn trommelremmen en bladveren achter, maar het rijgedrag was desondanks uitstekend. En de golvende lijnen maakten hem heel elegant. Het jaar daarop werd de Rover Group overgenomen door BMW, die al heel snel daarna de kleine, vlotte en moderne MGF met 1,8 liter middenmotor introduceerde. Misschien wel de nekslag voor de RV8, want hoewel de Japanners er als vliegen op de stroop op af kwamen, deed de auto het elders minder goed. Van de overige 400 RV8’s bleven er zo’n driehonderd in de UK en moest de rest van Europa het met het schamele overschot doen. In Amerika werd de auto niet geleverd (en wordt hij pas toegelaten als hij 25 jaar oud en ‘klassiek’ is, dus pas in 2018 mogen de eerste het land in). Af-fabriek waren alle RV8’s, zonder uitzondering, rechts gestuurd. De auto was ‘verkrijgbaar in alle kleuren, mits het maar Woodcote Green was’: bijna 1.300 exemplaren zijn in deze kleur

geleverd, de rest in een van de andere negen kleuren. Bijzonder is dat Woodcote Green alleen tegen meerprijs leverbaar was. Nederland telt – met dank aan Jasper Verweij (@JasperVerweij) voor deze cijfers – momenteel 51 RV8’s, waarvan 35 groene, 14 blauwe, 1 grijze en 1 zwarte. Hardtops zijn een zeldzaamheid: er zijn er maar 50 gemaakt. Op dit moment is de prijs van een in topstaat verkerende RV8 ongeveer even hoog als zijn nieuwwaarde in 1993. Tot zover de statistieken. Bilthoven dus. Dichtheid drie stuks op één vierkante kilometer. Drie eigenaren, kameraden, die elkaar continu opjuinen, bevestigen en tegenspreken in de gezamenlijke liefde voor deze buitenbeentjes van de Engelse auto-industrie. “Wist je dat veel MG-liefhebbers niet eens weten dat dit model bestaat?” “Je moet die telescoopjes van je kofferklep eens vervangen.” “De koplampen zijn gewoon van een Porsche 911.” “Het is de poor man’s Rolls-Royce.” “Nee, het is de poor man’s Bentley!“ “Het is de poor man’s Rolls-Royce.” “Bentley!!” “Ja, het is zeker de opvolger van de MGB.” “Nee, ik vind het absoluut niet de opvolger van de MGB.” “Wat zeg je? Zitten er bladveren onder? Verrek, je hebt gelijk.” Tijd om de heren individueel aan het woord te laten. 61

Reportage “Ik wilde per se een blauwe hebben. Ik heb er heel lang naar gezocht, ook in België, maar de meeste waren groen, dus die vielen af. Eindelijk vond ik deze. Ik heb hem nu negen jaar. Ook dit is van oorsprong een ‘Japanner’. Hij is van daaruit teruggegaan naar Engeland en daarvandaan weer in Nederland terechtgekomen. Het is een van de laatst gebouwde, met serienummer 1.935, uit oktober 1995. Hij had 22.000 kilometer op de teller toen ik hem kocht. Inmiddels staat er 68.000 op. Ik rijd er veel langeafstandsritten mee; ik ben er onder meer mee naar Noorwegen, Italië en Spanje geweest. Problemen heb ik er nooit mee gehad. Ja, er zit een nieuwe katalysator op. Verder het normale onderhoud.” “Ik heb wel een voorliefde voor Engelse auto’s, maar toen ik de RV8 voor het eerst zag rijden, kende ik het model niet. Ik vond hem wel meteen mooi. Die golving aan de voorzijde, voor het overige een rustig model, ingetogen, niet protserig. Niet allerlei vleugels en zo. En het motorvermogen is groot voor zo’n relatief kleine auto. Luxevoorzieningen heeft hij niet, dat vind ik juist het leuke. Hij is Spartaans, maar toch modern. En als je dat portier dichtdoet… het is precies hetzelfde geluid als dat van een klassieke MG. Dat hebben ze zó knap gedaan.”

JOHN KOPP leeftijd 69 beroep OUD-ADVOCAAT, MOMENTEEL ‘OF COUNSEL’ VOOR HET KANTOOR dagelijkse auto BMW 520 TOURING (“MAAR ALTIJD VOLVO’S GEHAD”) bouwjaar mg rV8 1995 kleur OXFORD BLUE RV8-eigenaar sinds 2006 naam

62

ROLAND VERHEIJEN leeftijd 62 beroep CRISISMANAGER, INTERIMMANAGER dagelijkse auto VOLVO V70 XC (“MAAR ALTIJD SAABS GEHAD”) bouwjaar mg rV8 1994 kleur WOODCOTE GREEN rV8-eigenaar sinds 2006 bijzonderheden LINKS GESTUURD, HARDTOP, ORIGINEEL IN NL GELEVERDE AUTO naam

“Mijn RV8 was oorspronkelijk van de Nederlandse importeur; die heeft hem drie jaar privé gereden. De daaropvolgende eigenaar heeft de auto van rechts naar links stuur laten ombouwen en van hem heb ik de auto overgenomen. Ik zocht naar een links gestuurde RV8 omdat mijn vrouw er ook mee moest kunnen rijden. Zo veel vermogen en dan ook nog eens rechts gestuurd, dat vond ze maar niks.”

“Ik wilde alles hebben wat er van de RV8 te krijgen was. Ook de hardtop. Die waren gebouwd door een Engelse firma die Krafthaus heette. De mallen gingen kapot toen er vijftig waren gemaakt. Toen stopten ze ermee omdat de auto’s toch slecht verkochten. Althans, dat is het verhaal. Ik vond een hardtop in Engeland, maar ik moest de auto erbij kopen. Daar had ik geen zin in. Ben een halfjaar

met die man aan het mailen geweest en uiteindelijk kon ik die hardtop overnemen, zonder auto. Veel te veel voor betaald, maar ik heb ‘m.” “Het is een aparte auto, die RV8, een auto met uitstraling ook. Je kunt er ook ontzettend hard mee rijden. In Frankrijk trap ik het gas soms diep in. Tussen Nancy en Dijon heb ik 170-180 gereden. Ja, ik ben gewoon een boef.”

Road Rage Reportage

naam EDUARD PAARDEKOOPER leeftijd 60 beroep DIRECTEUR ADVIESBUREAU ASSURANTIËN EN PENSIOENEN, GERICHT OP TOPSEGMENT PARTICULIERE MARKT dagelijkse auto BMW X5 bouwjaar mg rV8 1995 kleur WOODCOTE GREEN rV8-eigenaar sinds TWEE MAANDEN

64

Met dank aan Bomencentrum Nederland te Baarn voor het ter beschikking stellen van de fotolocatie, bomencentrumnederland.nl

“Dit is mijn tiende MG. Ik rijd al MG vanaf mijn 18e, allemaal MGB’s en een enkele MGB GT. Destijds heeft een vriend me er helemaal enthousiast voor gemaakt. En nu is datzelfde eigenlijk weer gebeurd. John Kopp, eigenaar van de blauwe auto, is een golfvriend van mij én mijn buurman, en hij organiseerde enige tijd geleden een RV8-bijeenkomst in Lage Vuursche. Het was een soort subclubje van de MG-club. Er kwamen negen auto’s. Ja, dan zie je ze bij elkaar en dan ga je om.” “Ik heb deze gekocht van een particulier. Er zijn hier niet zo gek veel RV8’s, dus het was even zoeken. Vergeleken met de MGB is het een veel betere auto, hij straalt ook meer klasse uit, heeft een chique karakter. De lijn is ook veel mooier. En dan die V8 natuurlijk. De wegligging is ongelooflijk goed, ik rijd er probleemloos ‘140’ mee. En het is een unieke auto; er zijn er maar heel weinig van in Nederland. Deze komt uit Japan, hij is als het ware ‘terug geïmporteerd’ in Europa, zoals de meeste auto’s hier. Die Japanse auto’s hebben airco, in de voorbumper zitten daarom luchtroostertjes naast de richtingaanwijzers. De voor Europa gemaakte versies hebben daar mistlampen zitten. De Japanse markt is nu wel wat aan het opdrogen. Er worden veel RV8’s ‘teruggehaald’. In Japan zijn er nu nog geen 1.000 meer. Veel daarvan gingen er naar Australië en NieuwZeeland.”

Rolls-Royce Ghost | 2010

Rolls-Royce Ghost | 2010

Rolls-Royce Wraith | 2014

Bentley Flying Spur W12 | 2013

PREMIUM COLLECTION Official Distributor

Eindhoven

Kijk op onze website www.citomotors.nl voor het volledige aanbod exclusieve automobielen. Huizingalaan 66, 5628 CM Eindhoven Tel: +31 (0) 40 290 11 10, [email protected]

Road Rage DONKERVOORT D8 GTO BILSTER BERG EDITION

munitie Een zonnige zomerdag in augustus. Perfecte condities om een zeer bijzondere Nederlandse sportauto eens stevig aan de tand te voelen op de plaats waar hij naar genoemd is: het Bilster Berg Race Resort in Duitsland. De Donkervoort D8 GTO Bilster Berg Edition is bijna compromisloos gemaakt voor dit circuit. En heeft er bovendien het rondenrecord in handen. DOOR

66

MARIO VOS FOTOGRAFIE INGMAR TIMMER

67

Road Rage

De D8 GTO BBE is geen auto om met zachte hand te rijden

68

69

Road Rage

Je mag de Bilster Berg Edition gerust indelen bij de supercars van deze wereld

70

HET IS DIK DRIE UUR STUREN VANUIT MIDDEN-NEDERLAND NAAR HET BILSTER BERG RACE RESORT, dicht bij Bad Driburg in het oosten van Nordrhein-Westfalen. Maar het is mooi weer en bijna filevrij in het overvolle Roergebied, dus niets kan onze stemming bederven op weg naar de Duitse vestiging van Donkervoort op Bilster Berg. Ja, slechts luttele meters verwijderd van een bijna hagelnieuw en zeer uitdagend circuit. Eenmaal in Duitsland schuiven er wat wolken voor de zon en hoe verder we naar het oosten komen, hoe somberder het wordt. Niet veel later rijden we onder een dikke grauwsluier het race resort op.

AUTOSPORTTEMPEL Vreemd genoeg passen deze weersomstandigheden wonderwel bij het decor van de grijze betonnen bunkerachtige hallen op het binnenterrein van het circuit. Het lijken wel kleine gevangenissen of legerbarakken. Met oorlogsvoering blijken de gebouwtjes inderdaad alles te maken te hebben, want ze zijn er begin jaren zeventig neergezet door het Britse leger als munitiedepot voor de NAVO. Het 84 hectare metende terrein telde toen zo’n veertig van deze gebouwen – met 70 cm dikke betonnen wanden – en er werd zo’n zes kilometer verbindingsweg aangelegd. Twintig jaar deed de munitieopslag dienst. Vanuit Bilster Berg werden de Britse troepen in 1982 tijdens de Falklandoorlog van munitie voorzien en begin jaren negentig had het depot een sleutelrol in de oorlog tegen Irak. In 1993 werd de opslag gesloten en kreeg de Duitse overheid het gehele terrein met gebouwen terug. Die verkocht het weer terug aan de oorspronkelijke eigenaar, Marcus Graf von OeynhausenSierstorpff. 71

Road Rage De graaf is een groot autoliefhebber en in 2004 ontstonden plannen om van Bilster Berg een soort autosporttempel te maken. Hij benaderde circuitontwerper Hermann Tilke met zijn ideeën. Deze ontwierp een 4,2 kilometer lang circuit en werd daarbij geholpen door oud-rallykampioen Walter Röhrl, een goede vriend van graaf Von Oeynhausen. Het duurde uiteindelijk meer dan zes jaar voor er een schop de grond in ging en vervolgens twee jaar graven, asfalteren en natuur compenseren, maar op 11 april 2013 reden de eerste auto’s op snelheid over Bilster Berg. Eind mei 2013 werd de officiële opening van het race resort door zo’n 40.000 mensen bezocht.

EÉN PK PER 1,8 KG We rijden over een keurig aangelegde weg het resort op. Het lijkt er uitgestorven, vooral als we de – hoofdzakelijk lege – munitiebunkers passeren op weg naar gebouw A2, waar Donkervoort Automobielen GmbH is gevestigd. Al van een afstandje vangen we een glimp op van een rode D8 GTO Bilster Berg Edition met carbonzwarte grille. Onze ‘munitie’ voor vandaag. Het is de laatste van een serie van 14 auto’s, die Donkervoort speciaal ontwikkelde om het openen van de vestiging in Bilster Berg (in 2014, vandaar) te vieren. De andere dertien hebben reeds een liefhebber gevonden, nummer 14 blijft nog even ‘in de familie’. Het is niet zomaar een actiemodelletje, deze Bilster Berg Edition (BBE). Het is een bijna compromisloos voor circuitgebruik geprepareerde sportauto, die nog sneller, scherper en lichter is dan eerdere D8-modellen. Een heus aanvalswapen dat je gerust mag indelen bij de supercars van deze wereld, zoals een Ferrari F12 of een Lamborghini Aventador. Dat is deels, maar niet volledig te danken aan de uitmuntende 2,5 liter vijfcilinder direct ingespoten turbomotor van Audi, die op papier 380 pk levert maar in werkelijkheid dichter bij de 400 pk komt. Een flinke duit in het zakje van de supercarprestaties wordt gedaan door het nog altijd in praktijk brengen van het adagium van Lotus-oprichter Colin Chapman, namelijk gewichtsbesparing. De D8 GTO Bilster Berg weegt minder dan 695 kilogram, waardoor elke pk slechts 1,8 kilogram hoeft te ‘verslaan’. En dat volstaat om op Bilster Berg Walter Röhrl in een Porsche 911 GT3 RS bijna twee tellen voor te blijven en zo het rondenrecord voor straatlegale auto’s te behouden.

LICHTER VLIEGWIEL Straatlegaal klinkt als iets wat nog net mag op de openbare weg. Maar we vragen ons af of dat geldt voor het uitlaatgeluid dat onze trommelvliezen geselt na het starten van de vijfpits turbomotor van de rode D8, als deze voor wat 72

eerste shots naar buiten wordt gereden. Amber Donkervoort, tweede generatie in het automobiele familiebedrijf, beaamt dat het iets luider is dan de standaard uitlaat, maar “sommige klanten geven de voorkeur aan een wat sportiever geluid.” De klant is nog echt koning bij Donkervoort en bijna alles wat hij – het is zelden een ‘zij’ – wil, kan worden verwezenlijkt. Vergeleken met de D8 GTO Competition is de Bilster Berg Edition standaard voorzien van een iets aangepaste motor met een zes kilogram lichter vliegwiel. Dat zorgt voor een nog snellere respons op het gaspedaal. Verder is de grille gemaakt van koolstofvezel en een beetje anders van vorm. Een beetje extra gewicht is toegevoegd om de rolkooiconstructie iets uit te breiden ten gunste van de torsiestijfheid en de passieve veiligheid. Er verdween daarentegen wat gewicht door koolstofvezel stoeltjes en lichter tapijt en leer (slankere koeien?). Verder is het onderstel voorzien van een stabilisator achter en nieuwe schokdempers, en zijn er speciale semislicks van Hankook gemonteerd. De ‘verkochte’ auto’s hebben dan nog een genummerd typeplaatje met de naam van de eigenaar.

REMBALANS EN TRACTIECONTROLE Het is bijna tijd om het circuit op te gaan en dus stappen we in via het schuin omhoog scharnierende koolstofvezel deurtje, dat iets minder dan één kilogram weegt. Of eigenlijk laten we ons in de kuipvormige ruimte tussen stuurwiel en stoeltje zakken. Je zit dan redelijk ingeklemd tussen deurtje, middentunnel en framebuizen. Voor onze neus een koolstofvezel dashboard(je) dat helemaal is gemaakt voor iemand die hard wil gaan op een racecircuit. We zien een digitaal

paneel met toerental, snelheid en datalogging om rondentijden en rijprestaties te analyseren. Rechts daarvan veel knoppen en draaischakelaars, onder meer om de rembalans tussen vooren achteras te verstellen en de tractiecontrole op de omstandigheden (en je rijvaardigheid) af te stemmen. Contactsleutel om – achter de ultrakorte versnellingspook op de middentunnel – en de vijfcilinder komt met een brul tot leven. We trappen de zware koppeling in, schakelen naar ‘1’ en rijden kalm weg. Een miniem streepje gas en de D8 schiet al vooruit, dus rustig tokkelend rollen we een gangetje hoger richting pitstraat.

‘MOUSETRAP’ In een rustig tempo rijden we de pitstraat uit. Wel lekker om even aan de auto te wennen en aan het circuit, dat op z’n zachtst gezegd erg uitdagend is. Het doet een beetje denken aan de Nordschleife van de Nürburgring, met heel snelle stukken, flinke stijgingen en dalingen en scherpe, onoverzichtelijke bochten die soms ‘off-camber’ liggen. Het summum is de ‘mousetrap’, die tamelijk steil naar beneden gaat, dan off-camber scherp linksaf waardoor de auto erg licht wordt en vervolgens vrij steil omhoog met een onoverzichtelijke rechterbocht, waar je bijna volgas doorheen kunt. Na enkele rondjes warmlopen, voeren we het tempo op om te voelen wat de D8 GTO BBE kan. En dat is heel veel. Weg-accelereren uit de vrij langzame linker doordraaier voor het rechte stuk op start-finish heeft nog het meeste weg van afgeschoten worden door een kanon, hetgeen hier op deze plek trouwens wel toepasselijk is. In iets onder de 2,8 tellen moet de BBE van 0 naar 100 km/h sprinten. Als je tenminste snel genoeg kunt koppelen en schakelen. Die tijd wordt door heel weinig supercars echt gehaald. Het is nog altijd grauw en grijs op Bilster Berg, maar het regent (nog) niet. Dus geven we de Donkervoort zo goed als we ooit geleerd hebben op z’n donder. Hij is verzengend snel, maar je voelt uiterst precies aan wat hij wil gaan doen. De op lage snelheden zeer zware besturing (want geen bekrachtiging), geeft een enorm eerlijk contact met de weg. En hoe sneller je rijdt, hoe beter het wordt.

HARD WERKEN De D8 GTO BBE is geen auto om met zachte hand te rijden. Je moet er voor werken en hem stevig beetpakken om er serieus hard mee te gaan. En dus gaan we er even goed voor zitten en doen er een tandje bij. We voelen de achterkant nu soms wat glijden, maar de semi-slicks hebben enorm veel grip op de nog altijd droge baan. Bovendien is de in vijf stappen instelbare tractiecontrole erg effectief. Nu er wat tempe-

ratuur in de banden komt, mag hij naar standje drie. Ten slotte is er ook een torsendifferentieel in de achteras, dat de trekkracht naar het wiel met de meeste grip stuurt. De vijfcilinder turbomotor hamert er intussen lustig op los en schiet ons weer af naar de volgende bocht. Soms kwispelt hij in de derde versnelling nog even bij het opschakelen en gasgeven, overigens dan al ruim boven de 100 km/h. Maar de auto blijft veilig voelen en geeft vooral vertrouwen. Afremmen is een kwestie van hard trappen en dus hard werken. Het begint een verslavende bezigheid te worden naarmate we meer rondjes draaien en vertrouwd raken met de baan en de Donkervoort. En dan gebeurt waar we al uren bang voor zijn: dikke druppels op de voorruit. Het maakt een eind aan ons rijfeestje, want we willen nummer 14 van de D8 GTO Bilster Berg Edition graag heel houden. Terwijl we terugrijden naar munitiedepot A2 van Donkervoort om deze kanonskogel weer in te leveren, galmt de vijfcilinder het nog een keer uit tussen de nu nóg grijzer geworden bunkers. Een beetje onheilspellend, maar op de een of andere manier toch een passend decor voor deze hoogst indrukwekkende racemachine.

Road Rage

74

De BBE kan in 2,8 tellen van 0 naar 100. Als je snel genoeg kunt schakelen

DONKERVOORT D8 GTO BILSTER BERG EDITION Motor 2,5 liter vijfcilinder Audi-benzinemotor met turbo, ruim 380 pk/280 kW bij 5.500 tpm, 475 Nm bij 1.750 tpm Transmissie Handgeschakelde vijfbak, achterwielaandrijving met torsendifferentieel L x b x h in cm 374 x 185 x 114 Wielbasis in cm 235 Gewicht in kg 685 0-100 in sec. 2,8 Top in km/h 270 Verbruik, gem. in l/100 km 10,0 Prijs in euro 204.343

75

Aanbieding

NU 1 JAAR CARROS voor slechts 29 euro! RUIM

40%NG

KORTI

grand finale auburn 851 supercharged boattail speedster 1935 21e jaargang nummer 2 april/mei 2014 d5,50 carros.nl

21e jaargang nummer 1 februari/maart 2014 d5,50 carros.nl

premium cars, prominent people

PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

de laatste franse luxeauto citroën sm cabriolet mylord

Maserati Ghibli diesel vs jaGuar XF diesel

op pad met de alfa romeo 4c

bentley

dwars door caliFornië Met de

2

En vErdEr: rangE rovEr (sport) Hybrid  abartH 695 EdizionE MasErati  MclarEn Mp4-12c  audi a8  intErviEw MEt ModEontwErpEr Mart vissEr  oMMEtjE MEt dE subaru svx 1993  tHE 100 MilEs of aMstErdaM  audi land of quattro alpEn tour  Moto guzzi california

14

lexus

En vErdEr: bmw 435i cabriolEt  mini coopEr s  stylingstudiE: jaguar c-x17  citroën ds5  intErviEw mEt Ed nijpEls  ommEtjE mEt dE jaguar xj-s  carbikE: bmw c 650 gt vs piaggio x 10

7 13

En vErdEr: MErcEdEs-BEnz s63 aMg  alfa roMEo 4c  BMw x5  hEt Evc4 orEgon projEct  MErcEdEs-BEnz c350 EstatE vs BMw 335i xdrivE touring  saaB 96gl liMitEd Edition 1979  MEt dE harlEy-davidson door dE rocky Mountains  intErviEw MEt willEM MiddElkoop

21E JAARGANG NUMMER 4 JULI/AUGUSTUS 2014 €5,50 CARROS.NL

SOUNDCHECK BARRY HAY OVER DE FERRARI 458 - AUDI R8 - CORVETTE Z06 - BMW M5

ford gt vs lotus exige s vs lamborghini gallardo

v e r s u s

14

20E JAARGANG NUMMER 5 AUGUSTUS/ SEPTEMBER 2013 €5,50 CARROS.NL

premium cars, prominent people

premium cars, prominent people

de FFacel ve Ga veGa van rinGo starr

1

MINISTER MELANIE SCHULTZ: “WE GAAN NAAR EEN ANDER AUTOGEBRUIK”

20e jaargang nummer 7 november/december 2013 d5,50 carros.nl

5 13

EN VERDER: MCLAREN MP4-12C  TESLA MODEL S VERSUS LEXUS GS 450H  BMW 5-SERIE  ALFA ROMEO 4C  MERCEDES-BENZ S-KLASSE  BENTLEY 'DERBY' 4 1/4 LITRE WORBLAUFEN 1938  RESTAURATIE AUSTIN SEVEN  VIJFTIG JAAR AUTODELTA  VOLKSWAGEN TRANSPORTER 1965

22E JAARGANG NUMMER 4 JULI 2015 €6,25 CARROS.NL

PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

22E JAARGANG NUMMER 5 AUGUSTUS/SEPTEMBER 2015 D6,25 CARROS.NL

PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

PREMIUM CARS, PROMINENT PEOPLE

RIJDEN MET

JEEP CHEROKEE VERSUS LAND ROVER DISCOVERY

FERRARI 488 GTB

ASTON MARTIN DBS 1970 UIT ‘THE PERSUADERS!’

22E JAARGANG NUMMER 6 SEPTEMBER/OKTOBER 2015 D6,25 CARROS.NL

MINI ALL4 RACING

4 14

EN VERDER: PORSCHE 911 TARGA  CADILLAC CTS 2.0 T  MERCEDESBENZ E 300 CABRIOLET  VOLVO S60 EN V60 POLESTAR  INTERVIEW MET FOTOGRAFE SACHA DE BOER  HISTORISCHE GRAND PRIX MONACO 2014  MERCEDES-BENZ 540K STROMLINIENWAGEN 1938

8 718182 560060

00414

PREMIUM CA RS, PROMINE NT PEOPLE 4 15

IN DUBAI

EN VERDER FORD MUSTANG  JAGUAR XE  AUDI RS3  ALFA ROMEO 4C SPIDER  CADILLAC ESCALADE  ALFA ROMEO 6C 2500 SPORT CABRIOLET GHIA 1947  ASTON MARTIN N430 ROADSTER VS PORSCHE CAYMAN GT4  INTERVIEW MET AVROTROS-ANCHORMAN BAS VAN WERVEN  OMMETJE MET DE SAAB 9-3 VIGGEN 2001

5 15

MCLAREN 650S SPIDER LAMBORGHINI HURACÁN LP 610-4 EN VERDER AUDI Q7  JEEP RENEGADE VS FIAT 500X  SIATA 208S 1953  MERCEDES-BENZ GLC EN GLE  ALFA ROMEO GIULIA  DODGE VIPER SRT-10 2005  DE 24 UUR VAN LE MANS PER AUDI R8 SPYDER  INTERVIEW MET LINDE GONGGRIJP, DIRECTEUR CLICKNL  CARBIKE: DUCATI MULTISTRADA 1200 S

RUIM 40% KORTING AUDI RS 7 SPORTBACK

1 jaar CARROS (8x) Normaal voor

€ 50

BMW M6 GRAN COUPÉ

NU SLECHTS

€29

“AUSGEWOGEN’

6

EN VERDER MCLA REN 675LT  DONK ERVOORT D8 GTO  MERCEDES-BEN BILSTER BERG EDIT Z CLS SHOOTING ION  CORD 812 BEVE BRAKE  PEUGEOT 15  INTERVIEW MET 508 RXH HYBRID4 RLY SEDAN 1937 PHILIPPE TERHEGGE  DRIE EIGENARE N, MANAGING DIRE N MET HUN MG’S CTOR JOURNALS RV8 BIJ ELSEVIER  TVR CERBERA V8 1999 001_CAR6_CoverD EFMZ.ind d 2

GA NAAR CARROS.NL/ABONNEREN OF BEL MET 0900-2265263 Kijk voor meer informatie op Carros.nl/colofon. Uw abonnement wordt automatisch verlengd en geldt tot wederopzegging met inachtneming van de opzegtermijn van drie maanden. Cadeauabonnementen stoppen automatisch. 76

Frontaal DAVID HAMMELBURG

woont al zo’n dertig jaar in de VS en is correspondent van onder meer EenVandaag, SBS en BNR Nieuwsradio

Zijn we echt klaar voor autonoom rijden?

G

eneral Motors heeft een promotiefilm gemaakt die een blik werpt op de toekomst van het autorijden. De chauffeur rijdt de snelweg op, zet zijn auto op de ‘automatische piloot’ en leunt ontspannen achterover terwijl de auto aan de horizon verdwijnt. Van wanneer is die film? Juist, 1956. Zo’n zestig jaar later wordt die droom snel werkelijkheid, volgens sommigen te snel. Vorig jaar werd op de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas onder grote belangstelling de zelfrijdende auto van Google onthuld. Dit jaar was het Daimler’s volledig autonoom rijdende F015 die een stomverbaasde menigte in Las Vegas overweldigde. Tesla, Audi, GM en anderen lanceren hun nieuwste zelfrijdende auto bijna sneller dan wij kunnen typen. Maar de technologie is zo vooruitgesneld dat de wetgever het niet kan bijhouden. Het komt hierop neer: voor zaken als het sturen zonder handen, het automatisch inparkeren, remmen of wisselen van rijbaan – technologie die door enkele merken in het topsegment al wordt ingebouwd – bestaan geen wetten en regels. Dat betekent niet dat het verboden is; het is alleen nog niet met zoveel woorden toegestaan. “Als er geen expliciet verbod is, kunnen we stellen dat het dus mág”, zegt de vicepresident van de afdeling verkeerswetgeving bij Volkswagen Noord-Amerika. Slechts vier staten – Californië, Nevada, Michigan en Florida, en de stad Washington – hebben nieuwe wetten aangenomen die autonoom rijden voor testdoeleinden goedkeuren. In zeventien staten woedt er debat, vooral over de vraag wie er aansprakelijk is als het misgaat. Alleen New York heeft een specifieke wet (uit 1967) die eist dat de chauffeur altijd minstens één hand aan het stuur

moet hebben. Ander voorbeeld: in 1971 experimenteerde Ford met de airbag als eventueel alternatief voor de veiligheidsgordel. Een wet dat de airbag altijd samen met de veiligheidsgordel gebruikt moest worden, kwam er pas in 1989, na bijna twintig jaar debatteren. Otto von Bismarck wordt deze toepasselijke opmerking toegeschreven: “Er zijn twee dingen in de wereld waarvan je niet wilt dat mensen zien hoe ze worden gemaakt: worsten en wetten.”

DE TECHNOLOGIE IS ZO VOORUITGESNELD DAT DE WETGEVER HET NIET KAN BIJHOUDEN Hoe groot de onzekerheid over voortgang van het autonome rijden is, blijkt misschien wel het best bij de toezichthouder zelf, de US National Highway Transportation Safety Administration. Die zegt niet over de wettelijke middelen te beschikken om fabrikanten regels op te leggen over automatisering bij het rijden… totdat er iets misgaat. Om het debat te verlevendigen, nodigde de New York Times vier prominente ingenieurs en advocaten uit voor een online discussie. John Villasenor, hoogleraar elektrotechniek aan de Universiteit van Californië Los Angeles, is een enthousiaste aanhanger van het autonome rijden, om de simpele reden dat het levens redt. “We kunnen ons niet veroorloven om geen gebruik te maken van de automatiseringstechniek in auto’s… grotere automatisering vermin-

dert het aantal gewonden en doden ten gevolge van auto-ongelukken aanzienlijk”, schrijft hij. Ryan Calo is hoogleraar rechten aan de Universiteit van Washington. Hij pleit voor een nieuwe waakhond voor automatiseringstechnologie, omdat het ambtelijke apparaat simpelweg niet genoeg kennis heeft om de veiligheid ervan te beoordelen. “Toen het Congres het ministerie van Verkeer vroeg om uit te zoeken of de plotselinge acceleratie van Toyota’s was veroorzaakt door een fout in de software, wendde deze zich tot de NASA. Stel je voor: de allerbeste geleerden uit het land moesten even pauzeren bij het plaatsen van robots op Mars om naar een Toyota te kijken”, betoogt hij. Nidhi Kalra is informatiewetenschapper bij de Rand Corporation, een gerespecteerde denktank. Hij kijkt naar de kille getallen: elk jaar vinden in Amerika 30.000 mensen de dood bij een auto-ongeluk en raken er twee miljoen gewond. “Als chauffeurloze auto’s veiliger zijn dan de gemiddelde automobilist, moeten we deze onmiddellijk toelaten.” Scott Le Vine, verkeersplanoloog aan het Imperial College in Londen, tobt over de balans tussen doelmatigheid en ethiek. “In een extreem scenario, dus als een botsing onvermijdelijk is, kan het zijn dat ik moet kiezen wat ik raak: een moeder met een kinderwagen, of, bijvoorbeeld, een bejaard echtpaar, of een stenen muur. Een gewone automobilist moet in een flits zelf beslissen. Een zelfrijdende auto, daarentegen, volgt simpelweg zijn voorgeprogrammeerde algoritme.” Die promofilm uit 1956 heeft veel vragen opgeworpen. 77

Ommetje met... … DE TVR CERBERA 4,2 LITER V8 SPEED EIGHT 1999

GEEN

CONSIDERATIE

Het is te hopen dat het merk TVR nimmer meer opstaat. Onwaarschijnlijke, want extreme bouwprincipes, knettergekke snelheidsexcessen, en dus ook de meest intense herinneringen. Dat zal en kán nooit meer terugkomen. Zoals nu voor de zoveelste keer weer geprobeerd schijnt te worden. Wij liepen er onlangs tegenaan; nog zo’n echte TVR. Een Cerbera. En tegen zijn berijder. DOOR

78

DAVID BAKELS

FOTOGRAFIE INGMAR

TIMMER

79

Ommetje met...

“ZELFS HET INSTRUCTIEBOEKJE WAARSCHUWT JE VOOR DE ‘ACHTELOZE’ ACCELERATIE EN HET GEVAAR. GEWELDIG, TOCH?”

TVR CERBERA 4,2 LITRE FLAT-PLANE V8 SPEED EIGHT 1999 Motor 4,2 liter SOHC V8, 360 pk/268 kW bij 6.500 tpm, 430 Nm bij 4.500 tpm Transmissie Manuele vijfbak, achterwielaandrijving met sperdifferentieel L x b x h in cm 428 x 187 x 122 Gewicht in kg 1.100 0-100 in sec. 4,2 Top in km/h 297

“Hij is inderdaad erg leuk om over te lezen, een TVR Cerbera. Vooral nu. In een autowereld van ge-iPhonede perfectie, juist bij sportieve auto’s. Maar er zelf eentje kopen, dat was en is echt wat anders, hoor. Ikzelf kocht hem om er inderdaad dat mee te doen wat Peter Wheeler (destijds TVR’s eigenaar, DB) altijd beoogde: extreme lol beleven. Plezier maken. Automotive funk-rocken, zeg maar. Maar je offert er wel van alles voor op: comfort, rijgemak, zorgeloos gebruik. Het is niet een auto die zo’n beetje voor je zorgt, op je let, en op je hand is. Integendeel. De Cerbera heeft nul consideratie met je. Zelfs het instructieboekje waarschuwt je voor de ‘achteloze’ acceleratie, snelheden en dus gevaar.

80

Geweldig, toch? Geen enkele TVR bezit ook technieken of afstellingen voor de zogenaamd hoogste perfectie. Juist niet. Alles moet in het teken van het pure rijden staan. Vandaar ook nooit ABS, tractiecontrole of wat dies meer zij.”

SPERDIFFERENTIEEL “Het vergt moed om hard te gaan met de Cerbera. Die moed wordt van je geëist. Net als rijkunst. Hardgaan voelt door het lage gewicht en de sterke motor in eerste instantie best link aan. Je voelt, hoort en ruikt alles, en overal ligt overstuur op de loer. Er is een mooi werkend sperdifferentieel om dat overstuur met precisie vast te houden, te versterken of af te laten

nemen. Ook hier geldt: je moet het wel durven, dat dóórgassen bij uitbreken. Hoe meer, hoe beter de boel spert.” “Mijn auto is een van de laatste exemplaren uit 1999. Hij heeft de wat mij betreft mooiste motorvariant van de drie door Wheeler zelf ontworpen krachtbronnen, namelijk de 360 pk sterke 4,2 liter V8 Speed Eight (de Cerbera was ook leverbaar met een 4,5 liter V8 met 420 pk of 4,0 liter Straight Six met 350 pk, DB). Dat blok staat met zijn bijzondere flat-plane krukas – jazeker, toen al! – kleine vliegwiel en snellere gasreactie heel dicht bij een racemotor. Hij ‘blibt’ ook zo lekker hitsig als je een beetje met het gas speelt.” “En ja: hij is snel. Zowat ‘300’. En in 12,5 secon-

den naar ‘200’! Ongekend. Ook nu nog wel. Er zijn vroegere testreportages, op YouTube ook filmpjes daarvan, waar een Cerbera de staande mijl met straatlengten wint van toenmalige concurrenten als een Ferrari 355, de Aston Martin Virage en vooral de Porsche 993 Turbo, destijds de toenmalige koppel- en acceleratiekampioen. Stráátlengten!”

AUTOTEMPEL Aan het woord is Paul Witmer, geen onbekende in de autowereld vanwege het klassiekerbedrijf Witmer & Odijk dat hij decennia geleden met Hans Odijk begon. We lopen mee naar zijn werkkamer, een waarachtige autotempel. Vitrines vol modelautootjes, stokoude geëmailleerde reclameborden, allerlei prenten, schilderijen en ook stuurwielen aan de muur. En vooral… boeken. Kastenvol autoboeken. En stapels autotijdschriften. Op zijn bureau een aantal TVR-boekwerken. We bekijken het samen. De oh-ja’s en weet-jenogs zijn niet van de lucht. Witmer blijkt zijn TVR hier in Nederland te hebben gekocht, van een particulier die de auto kort daarvoor van

de eerste Britse eigenaar overgenomen had. De Cerbera is origineel en blijkt perfect en tijdig te zijn onderhouden; de servicegeschiedenis is volledig aanwezig. Maar dan is daar het moment om een stukje te gaan rijden. De TVR Cerbera is ook in ons designtijdperk nog steeds stunning. Lage, lange en rondende lengten. De portieren springen elektrisch open zodra de knopjes onder de buitenspiegels worden ingedrukt. We nemen plaats achter het – rechts geplaatste – stuur en starten sleutelloos de motor, die vervolgens luid donderend stationair loopt. Alles trilt en beweegt. En ruikt. Nu al. De geur van polyester, lijm, oliën, smeermiddelen en leer. Witmer: “Ik vind het geen bezwaar om in Nederland met een rechts stuur te rijden. Het vergroot het gevoel dat je in iets bijzonders rijdt. De Cerbera is overigens nooit met links stuur gemaakt.”

BIKKELHARD Inschakelen met de hoogliggende, paddenstoel-korte pook. En met een bruut aangrijpen zijn we weg. Alles is voelbaar. Vooral de enorme acceleratie, nu we de A1 op schieten – ‘op spatten’ is beter – en er niets anders meer mogelijk

is dan in het wezen van deze supersportauto op te gaan. In hem meegesleurd te worden. De drie hoofdcomponenten ‘motor, transmissie, onderstel’ rechtstreeks te ondergaan. Niet voor niets verwijst ‘Cerbera’ naar het driekoppige monster Cerberus uit de Griekse mythologie, de bewaker van de onderwereld. En ja, we voelen dat de kracht van deze TVR Cerbera ook vandaag, met zo veel sportauto’s die soms zelfs ruim 700 pk leveren, in niets teleurstelt. Het is een bikkelharde en schofterig snelle kar. Op een bochtige binnenweg voelen we hoe goed de TVR stuurt en ligt, met volledige doormelding, en ook hoe gemakkelijk dat oversturen op te roepen en… te controleren is. En dan dat geluid! Exact de vroegere Formule 1. Inclusief dat fantastische terugzuigen, klappen en knallen bij gas los. Of er juist weer op. ‘Knetter-gek’, met recht. “Verkopen, zeg je? Ik wil de Cerbera niet verkopen. Er gaan zo veel auto’s door mijn handen, ook de meest bijzondere, maar deze TVR heb ik altijd al willen hebben. En nu heb ik hem. En een heel goeie ook. En als ik hem ooit verkoop, doe ik het om een andere TVR te kopen, niet om geld mee te verdienen.” 81

Classified SAMENSTELLING

NATAN TAZELAAR

STEMVERHEFFING

Speciaal voor de Lamborghini Huracán LP 610-4 Coupé en Spyder heeft Akrapovic een slip-on line-uitlaatsysteem uit een titaniumlegering ontwikkeld. Dit moet volgens eigen zeggen niet alleen een ‘agressief en explosief’ effect opleveren, maar ook 20 pk en 21 Nm extra vermogen. De gewichtsbesparing komt op 21 kilo. Prijs exclusief montage 9.680 euro. GPPRODUCTS.EU

MINITANK

Argo is bekend om zijn 6x6- en 8x8-aangedreven amfibische voertuigen die veel gebruikt worden door strijdkrachten en reddingswerkers. Nog een stap leuker wordt het met de 8x8 XTI, waarbij de gewone banden gevat zijn in vier rubber rupsbanden. Met zijn 30 pk sterke 748 cc V-twin kan deze Argo vier man over land en door water slepen. Prijzen vanaf 29.000 dollar. ARGOUTV.COM

LICHT PAKKEN

Onder de naam Bynomio heeft Lamborghini samen met TecknoMonster een serie exclusieve bagagestukken ontwikkeld. Lamborghini staat natuurlijk bekend om zijn gebruik van carbonfiber, dus zijn deze koffers van hetzelfde materiaal. Sluitwerk en wieltjes zijn van aluminium en de handvatten van leder. Prijs cabin trolley 8.095 euro, suitcase maxi 12.923 euro. LAMBORGHINISTORE.COM

STRANDSPEELTJE

Wie geen behoefte heeft aan kustbewaking of andere tactische missies, heeft aan de Hov Pod SPX nog altijd het ideale strandspeeltje. Met een 120 pk viertakt of een 65 pk tweetakt motor zijn snelheden tot ruim 60 km/h mogelijk op zowel land als water. De romp is van drielaags kunststof en biedt plaats aan vier personen. Prijzen vanaf 12.000 Engelse ponden. HOV-POD-HOVERCRAFT.COM 83

Classified

USMC-BOOTS

Wie altijd al in de schoenen van de Amerikaanse marine heeft willen stappen maar geen M16 ter hand wil nemen, kan dat nu doen. Deze Danner USMC RAT Mojave boots werden samen met het US Marine Corps ontwikkeld en zijn onverwoestbaar en volledig waterdicht. RAT staat overigens voor Rugged All Terrain. Prijzen vanaf 323 euro. DANNER.COM

ROLLS HERZIEN

Het boek The Rolls-Royce Phantom II Continental uit 1980 van Raymond Gentile is al vele jaren uitverkocht. Uitgeverij Dalton Watson heeft daarom een herziene druk door André Blaize gelanceerd in een oplage van 800 stuks. Dit Phantom II naslagwerk bestaat uit twee boeken met in totaal 1.168 pagina’s en 2.114 afbeeldingen. Prijs 383 euro. AUTONETCARBOOKS.COM

ROLLS-ROYCE

ANDRÉ ́ BLAIZE

DALTON WATSON FINE BOOKS

VOLUME

I

BLAIZE

SAFARIVEST BEIERSE BERGFIETS

Geen flauwe grappen over Duitsers en fietsen, want BMW is zeer serieus over deze eBike. Door de motorbevestigingstechniek uit de i3 en i8 te vertalen naar elektrische fietsen kan HNF Heisenberg een zogenaamde free-floating elektromotor nu combineren met een carbon aandrijfband. Op deze XF1 staat daarom een logo ‘Concept by BMW i’. Prijzen zijn nog niet bekend. BMW.COM

84

ROLLS-ROYCE

Phantom II Continental

*

The Phantom II Continental is one of the aristocrats of automobiles, rubbing shoulders with the likes of Mercedes SSKs, Bugatti T50s and Duesenberg Model Js. The history of every Phantom II Continental is described in these pages, supported by over 2,000 illustrations. The cars are shown at different periods of their lives: when new in the 1930s, in early post-war days, sometimes in derelict state and, fortunately more often, in glorious restored condition.

*

Phantom II Continental

ANDRÉ ́ BLAIZE

Staat er al een set side-by-side jachtgeweren van Holland & Holland in de wapenkluis en een Range Rover Holland & Holland bij het buitenverblijf? Dan mag deze klassieker van de gerenommeerde wapenfabrikant eigenlijk niet ontbreken. Het Safari Shooting Vest met uitneembare recoil pads is gemaakt van lichtgewicht katoen, speciaal voor warme klimaten. Prijs 495 Engelse ponden. HOLLANDANDHOLLAND.COM

7

PrinsEsclusivo

PrinsClassics

Ferrari 458 Spider | 2015 | 900 km | € 285.000,-

Ferrari 550 Maranello | 1996 | 61.930 km | € 107.500,-

Maserati Ghibli Diesel | 2014 | 14.275 km | € 79.500,-

Maserati 3200GT | 2000 | 108.280 km | € 22.900,-

Aston Martin V8 Vantage | 2006 | 61.880km | € 57.500,-

Aston Martin Db7 Vantage | 1999 | 132.216 km | € 39.900,-

Mercedes SLR Mc Laren | 2006 | 28.900 km | € 259.500,-

Jaguar D-Type | originele XKSS motor | 1955 | € 225.000,-

Porsche 911 Carrera 4 | 2010 | 72.479 km | € 71.900,-

Ferrari 512TR | 1994 | 24.560 km | € 179.500,-

Overige aanbiedingen

Klassieker inruilen?

Alfa Romeo Giulia Spider 1600 | wit | € 67.500,Lancia Delta HF Evo | rood | 1992 | € 36.500,Ferrari 308 GTSi | zwart | 1983 | 104.427 km | € 84.500,Ferrari 360 | handbak | rood | 1999 | € 64.500,Maserati Quattroporte 4.7S | 2008 | zilver | € 59.900,-

Prins Esclusivo is onderdeel van autobedrijf Wim Prins. Naast exclusieve auto’s zijn wij gespecialiseerd in klassieke auto’s en officieel Alfa Romeo en Abarth dealer. Wij ruilen auto’s van alle merken en alle bouwjaren in tegen aantrekkelijke prijzen. Tevens kunt u dankzij ons brede netwerk in binnen- en buitenland bij ons terecht voor zoekopdrachten.

PrinsEsclusivo

PrinsAbarth

PrinsAlfa

PrinsClassics

Galvaniweg 1 | 8071 SC Nunspeet | T. 0341 - 25 70 14 | www.wimprins.nl

PrinsXpert

Showroom MARISSA VAN LAARHOVEN VAN CITO MOTORS

“DE KRACHT VAN ONS BEDRIJF IS DAT WE OOG VOOR DETAIL HEBBEN” CITO Motors in Eindhoven is importeur van Rolls-Royce en Aston Martin, en dealer van Jaguar en Land Rover. Het is een familiebedrijf dat al bijna negentig jaar bestaat. Directeur Marissa van Laarhoven (35) is de derde generatie die het bedrijf leidt: “Mijn opa begon in 1929 met autoverhuur, waar later importschappen van Engelse merken bij kwamen. Vanaf de jaren tachtig bouwde mijn vader het uit en in 2005 kwam ik erbij.” “We werken al decennialang in het exclusieve segment, dus we hebben er zeer veel ervaring mee. De kracht van het bedrijf zit zeker in de persoonlijke aandacht die we geven, maar wat dat betreft voornamelijk in ons oog voor detail. We denken niet in ‘grote stappen, snel thuis’, niet in de bedrijfsvoering, noch in het omgaan met de klant. Grote lijnen bestaan immers zelf weer uit details, en daar letten we op. Er zijn talloze voorbeelden te verzinnen. Een klant noemt terloops zijn favoriete merk champagne; de volgende keer dat hij komt, zorgen we dat we dat merk in huis hebben. Het is een kwestie van goed luisteren en daarnaar handelen.” “We verkopen geen eenheidsworst, maar auto’s die emotie uitstralen. Die emotie, dat is waarom onze klanten bepaalde auto’s kopen. Daar moet je gevoel bij hebben. En dat gevoel, dat hebben we.” 86

Passie voor auto’s? Wij delen die passie. Daarom is de KNAC al meer dan 100 jaar de vereniging waar autoliefhebbers zich zo thuisvoelen. Meer informatie? Ga naar www.knac.nl en ontdek de vele voordelen.

! r a c r u o y Enjoy KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE AUTOMOBIEL CLUB

v e r z e k e re n

-

pechhulp

-

belangenbehartiging

www.knac.nl

-

evenementen

PRIVATE INSURANCE NETWORK

DE SPECIALISTEN IN HET VERZEKEREN VAN UW EXCLUSIEVE AUTO’S

PAARDENKRACH Assicuro Private Insurance

DNA Private Insurance

Germain Claeys

Hillewaere Verzekeringen

PORSCHE 911 CARRERA S Waarde: € 150.000,Premie vanaf: € 1.736,-* (Casco € 1.321,- + WA € 415,-) * (excl. poliskosten en assurantiebetaling)

E X C L U S I V E

MAIKEL DE MUNNIK

DENNIS RIETVELD

JORIS SWAGEMAKERS

Paardekooper Private Insurance

CHT

BILTHOVEN (NL) T +31(0)30 303 2100 AMSTERDAM (NL) T +31(0)65 424 8116

www.paardekooper.net

Lid van PIN Private Insurance Network

Het verzekeren van bijzondere en exclusieve bezittingen is al jarenlang hét specialisme van de 5 kantoren die de krachten hebben gebundeld in het ‘Private Insurance Network’. Hillewaere, Paardekooper, Germain Claeys, DNA en Assicuro zijn in Nederland en België hét aanspreekpunt voor de welgestelde particulier, de DGA en de ondernemer. Daarbij onderscheiden zij zich door

T +32(0)50 50 20 10

www.germainclaeys.be

uitzonderlijk uitgebreide voorwaarden, scherpe premiestelling, vakkundige medewerkers en een vlotte schadeafwikkeling. Exclusieve Motorrijtuigen Met meer dan 5.000 exclusieve auto’s marktleider in topsegment - Ook voor buitenlandse kentekens - Maatwerk mogelijk voor ieder merk en type - Verzekeren op basis van werkelijke waarde - Bij collecties betaalt u slechts eenmaal WA-premie.

T +31(0)10 29 09 343

www.private-insurance-network.nl

Merk/type:

ROTTERDAM (NL) WOUDSEND (NL) MANDELIEU-LA NAPOULE (FR)

www.dna-adviesgroep.nl

Catalogus waarde:

Premie vanaf:

Audi A6 Allroad Quattro

€ 92.688,00

€ 1.345,00*

Porsche Macan

€ 103.494,00

€ 1.363,00*

Mercedes GLA 45 AMG

€ 73.749,00

€ 1.000,00*

Maserati Ghibli

€ 86.295,00

€ 1.117,00*

Jaguar F-Type

€ 113.159,00

€ 1.254,00*

Range Rover Evoque

€ 45.500,00

€

Volvo XC90

€ 68.995,00

€ 1000,00*

Tesla Model S

€ 109.540,00

€ 1.236,00*

Ferrari California

€ 227.109,00

€ 1.836,00*

Maserati Granturismo

€ 132.920,00

€ 1.355,00*

Mercedes S500

€ 148.256,00

€ 1.722,00*

Audi A7

€ 54.880,00

€

Lamborghini Huracan

€ 242.000,00

€ 1.911,00*

BMW X6

€ 85.300,00

€ 1.217,00*

*(excl. poliskosten en assurantiebetaling & Premie vanaf is WA + Casco)

776,00*

NEDERLAND T +31(0)800 999 0000 (gratis) BELGIE

T +32(0)89 35 55 94

www.assicuro.eu

916,00* OUD-TURNHOUT (B) T +32(0)14 45 10 11 SCHILDE (B) T +32(0)3 380 10 90

www.hillewaere.be

Lid van PIN Private Insurance Network

Al 20 jaar

Porsche 911 cabrio type 991 Carrera S automaat 400 pk, 10-2012, antracietbruin metallic, espresso volleder, PCM II navi, bi-xenon, airco/ECC, 20” l.m. velgen, 1e eig.38.635 km, € 103.950,-

Maserati GranCabrio 4.7 V8 automaat 439 pk, 6-2010, zwart metallic, zwart leder, navi, airco/ECC, elektr. stoelen met memory, PDC, 20” l.m. velgen, sportstoelen, xenon 30.166 km, € 109.950,-

Audi TT cabrio 2.0 TFSi quattro automaat 230 pk, 3-2015, zwart metallic, zwart volleder, navi, B&O soundsysteem, nekverw. airco/ECC, 19” l.m. velgen, etc. 3.063 km, fabr. garantie t/m 2-2020, prijs: € 59.950,-

BMW Z4 3.0i automaat Design Pure White 258 pk, 8-2010, zwart metallic, DVD navi prof. xenon, sportstoelen, 19” l.m. velgen, 44.461 km, € 35.950,-

BMW Z4 3.0i automaat Design Pure White 259 pk, 6-2010, tiefseeblauw metallic, DVD navi prof. M-sportpakket, xenon, sportstoelen, 19” l.m. velgen, 62.086 km, € 34.950,-

Mercedes E200 cabrio Avantgarde automaat 184 pk, 3-2010, zwart metallic, bruin leder, AMG-pakket, airscarf, airco/ECC, navi, PDC, xenon, 64.841 km, € 32.950,-

Audi S5 cabrio 3.0 TFSi Pro Line automaat 333 pk, 3-2010, wit, zwart leder, DVD navi plus met MMI, airco/ECC, 20” l.m. velgen, stoelkoeling, xenon, 84.062 km, € 42.500,-

Audi A5 cabrio 2.0 TFSi quattro automaat S-line 211 pk, 7-2011, zwart metallic, zwart leder, DVD navi met MMI, airco/ECC, 18” l.m. velgen, PDC, xenon, 1e eig. 77.468 km, € 32.950,-

Audi TT RS cabrio 2.5T automaat 340 pk, 3-2012, donkergrijs metallic, bruin leder, DVD navi met MMI, airco/ECC, Bose, elektr. windscherm, PDC, xenon, 52.518 km, € 49.950,-

Mini Cooper S cabrio automaat Highgate 184 pk, 4-2012, iced chocolate metallic, lounge leder bruin, DVD navi prof. airco/ ECC, bi-xenon, harman kardon, etc.12.093 km, € 31.950,-

Mini Cooper S cabrio 174 pk, 3-2010, zwart metallic, zwart leder, airco/ECC, bi-xenon, multifunctioneel stuur, PDC, sportbutton, 17” l.m. velgen, 53.046 km, € 19.950,-

Peugeot 207 CC 1.6 VTi Roland Garros 120 pk, 2-2009, donkergrijs metallic, zwart met beige leder, airco/ECC, 17” l.m. velgen, PDC, regensensor, sportstoelen, 91.641 km, € 9.950,-

Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 08.30 tot 17.30 uur, zaterdag van 9.30 tot 17.00 uur Zonweg 30-32, 2516 BM Den Haag T 070-3817501, M 06-53202179, [email protected]

Al 20 jaar

Porsche Boxster S3.4 PDK 315 pk, 102012, achatgrau metallic, beige leder, PCM II navi, bose, kl. 5 alarm, 20”  l.m. velgen, stoelkoeling, 1e eig. 5.954 km, € 67.500,-

Porsche 911 cabrio 3.6 Carrera PDK 345 pk, 5-2009, zwart metallic, zwart volleder, PCM II navi met DVD, bi-xenon, 19” l.m. velgen, PDC, alarm kl. 4, 100.318 km € 59.950,-

Porsche Boxster 2.7 tiptronic automaat 239 pk, 7-2005, zilver metallic, zwart leder, PCM II navi, airco/ECC, Bose, xenon, 18” l.m. velgen, 109.610 km, € 22.950,-

Porsche 911 coupe type 993 Carrera 4S 286 pk, 1-1997, arenared metallic, savannebeige leder, airco, elektr. schuifdak, elektr. stoelen, 18” turbo design velgen, xenon, 64.309 km, € 95.000,-

Porsche 911 cabrio type 993 3.6 Carrera automaat 286 pk, 3-1996, geel, zwart leder, airco, sportstoelen, xenon, volledige onderh. historie, 152.569 km, € 57.500,-

Porsche 911 Targa 3.2 G50 231 pk, 4-1988, zwart, zwart leder, airco, elektr. ramen, spiegels en stoelen, l.m. velgen, volledige onderh. histrorie, 189.519 km, € 48.500,-

Porsche 911 coupe 3.2 231 pk, 1-1984, venetianblauw metallic, d.blauw leder, sportstoelen, elektr. ramen en spiegels, 16”  l.m. velgen, radio/CD, 247.017 km, € 36.500,-

Mercedes SLK 320 automaat 218 pk, 3-2000, zwart metallic, zwart/beige leder, airco, l.m. velgen, rolbeugels, cr. control, stoelverwarming, 100.732 km, € 11.500,-

2x Volkswagen Golf cabrio 1.4 TSi automaat 160 pk, 2011 & 2012, zwart & blauw metallic, leder, navi, airco/ECC, licht- en regensensor, 18” l.m. velgen, xenon, Va. € 24.950,-

5x Mazda MX-5 2.0 Sportive 160 pk, bj. 2005 tot 2012, div. kleuren, o.a. met leder/ alcantara, airco/ECC, Recarostoelen, Bose, 17” l.m. velgen, € 14.950,- - € 24.950,-

Saab 9-3 cabrio 2.0T 200 pk, 5-2009, d.grijs metallic, zwart leder, airco/ECC, 17” l.m. velgen, PDC, stoelverwarming, € 21.950,-

2x Saab 9-3 cabrio 2.0T Aero automaat, bj. 2005, zwart, beide met leder, navi, airco/ECC, PDC, stoelverwarming, € 14.950,- - € 16.500,-

www.cabrioland.nl

Gallery

DE GESCHIEDENIS VAN DE AUTOMOBIEL

Het Louwman Museum biedt onderdak aan één van ’s werelds mooiste en meest gevariëerde automobielcollecties. Ruim tweehonderdvijftig antieke en klassieke automobielen geven een overzicht van de ontwikkeling van de auto in al zijn verschijningsvormen, vanaf 1886 tot de 70-er jaren.

92

OPENINGSTIJDEN EN TOEGANGSPRIJZEN

Het Louwman Museum is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.00 uur tot 17.00 uur. Maandag gesloten. Entreeprijzen: € 14,- p.p., groepen (min. 15 personen) € 12,50 p.p., kinderen vanaf 6 t/m 12 jaar € 5,- p.p., Kinderen vanaf 13 t/m 18 jaar € 7,- p.p., kinderen tot 6 jaar gratis. Parkeren € 5,-.

LOUwMAN MUSEUM | LEIDSESTRAATwEG 57 | 2594 BB DEN HAAG TEL.: +31 (0)70 - 304 73 73 | www.LOUwMANMUSEUM.NL

Gallery

911 3.2 Carrera Coupe 1984, 231 PK, 75.000 km, zwart. Airco, schuifdak, sportstoelen. Perfect onderhouden, geen werk. Beste 3.2 van NL! € 59.950

911 2.7 S Coupe 1976, 175 PK, 81.000 km, wit. Airco, schuifdak, sportstoelen. Perfect onderhouden, boekjes. Zeldzaam! € 56.500

912 1.6 Coupe 1968, SWB, 100.000 M Origineel boekje aanwezig! Keihard en origineel. Geen plamuurbak. € 37.500

944 S2 Coupe 211 pk 1989, 157.000 km, indischrood. Volledige onderhoudshistorie aanwezig. € 19.950

996 C2 Coupe 1999,141.000 km, zilver/zwart Tiptronic, full options € 21.950

996 Carrera 4S 2002, 320 PK, 109.000 km, grijs 6-bak, alle opties, NL auto, uniek mooi. € 33.500

997 Carrera 4S 2006, 355 PK, 109.000 km, zwart Tiptronic-S, alle opties, NL auto, uniek mooi. € 46.500

968 Coupe 1993, 250 pk, 118.000 km Airbags, airco. NL-auto. Zeldzaam! € 22.500

Expert Dé Porsche-www.wolbert.nl

Ferrari FF Bleu Ono – zwart leder Okt 2012, 8.116 km

Aston Martin Vanquish S Morning Forst White Metallic Zwart leder, 38.487km, Juli 2007

Ferrari 575 Superamerica GTC Rossoscuderia- beige leder 10-2005 20360km

Ferrari 355 GTS Giallo Modena nero leder Sept 2005 71690 km

Maserati Quattroporte 3.0 SQ4 Nero Sabbia leder September 2013, 15.453 km Wiggers Mastercars BV Ir. Hanlostraat 2 7547 RD Enschede Tel: 053-4319100 Fax: 053-4343009 [email protected] www.wiggersmastercars.nl

Porsche 997 S cabrio tiptr. Ariczilver- blauw leder 12-2007 50350km

Wolbert Sportscars

De Fliert 13a, 3791 PV Achterveld Tel: 0342-444944 - Mobiel: 06-22111911

Audi A8L 3.0 tdi

2011

Maserati Quattroporte

2004

Aston Martin Vanquish S Coupe 2007

Maserati Quattroporte SQ4

2013

BMW 530 dA Touring

2014

MC Laren MP4-12c 3,8 V8

2012

Ferrari 355 GTS

2005

Porsche 964 C4 coupe

1989

Ferrari 360 modena F1

2000

Porsche 997 Coupe

2005

Ferrari FF

2012

Porsche 997 Turbo coupe tipt.2007

Ferrari 575 F1 Superamerica 2005

Porsche 997 Turbo Cabrio

Ferrari 599 F1 GTB

2010

Porsche Cayenne S 4.5 tiptr. 2003

Jaquar MKII overdrive

1965

VW Touareg 3.0 tdi

Maserati Ghibli diesel

2014

www.wiggersmastercars.nl

2010 2014

OPENINGSTIJDEN: Maandag t/m vrijdag 09.00uur-18.00 uur. Koopavond uitsluitend op afspraak. Zaterdag 9.00 uur tot 17.00 uur.

93

Gallery

24/7 BEVEILIGDE STALLING VOOR CLASSIC EN SPORTS-CARS CENTRAAL GELEGEN TUSSEN AMSTERDAM EN UTRECHT IN HET GOOI

WWW.STOREACAR.NL - [email protected]

NUCHTER OVER WIJN

EEN JAAR LANG (6X) VOOR € 25 W W W. W I N E LIFE M AGAZINE .NL / ABO NNE E R

94

Gallery

Hé interi t e e ve u r van 2 nt 015!

SALON RESIDENCE

House of Brands Exclusief - Import/Export

4 dagen ultieme wooninspiratie Stap in de 3D-wereld van interieurmagazine Residence. Nederlands beste interior designers toveren het Singer Museum in Laren om tot droomhuis. PROGRAMMA & TICKETS VIA RESIDENCE.NL Audi Q7 3.0 TDI Quattro S-Line

BMW X5M

ACC, Surround Camera 2.300km | 7-2015 | € 105.900,-

Bang&Olufsen, DVD, Panoramadak 4.400km | 6-2015 | € 164.700,-

Porsche Cayenne S Hybrid

Bentley Azure Convertible

Panoramdak, Side Assist, Luchtvering 15.000km | 10-2013 | € 88.900,-

Elek. kap, Cruise Control, Stoelverwarming 41.000km | 12-1997 | € 79.900,-

Mercedes-Benz CLS 500 Shooting Brake

MINI Countryman John Cooper Works

ACC, Panoramadak, Harman/Kardon 43.000km | 6-2012 | € 68.900,-

Harman/Kardon, Navigatie 23.000km | 6-2013 | € 37.500,-

10 T/M 13 SEPTEMBER 2015 SINGER LAREN

bezoek onze showroom of website www.haibv.nl

Adverteren in

Neem contact op met Paul Laurey Tel.: 020-758 10 06 of Mob.: 06-51 32 03 98 E-mail: [email protected]

Hollandse Auto Importmij. B.V.

Floralaan 2, 2231 ZV RIJNSBURG, Tel. +31(0)71-40 29 224, Fax.+31(0)71-40 20 703

Official dealer

95

READY TO GO STAP MORGEN NOG IN UW MASERATI

Uw droom realiseren is niet meer een kwestie van wachten maar van beslissen. Wij hebben voor u nieuwe en pre-owned Maserati’s direct leverbaar uit onze voorraad. Nu beslissen is morgen al rijden!

MASERATI DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR

READY TO GO Kom langs en kies uw auto. Voor een afspraak bel Maserati Ghibli 3.0 Diesel € 93.040,-

Maserati Quattroporte 3.0 Diesel € 99.950,-

Maserati Quattroporte 3.8 V8 GTS € 169.950,-

Maserati Ghibli 3.0 Bezine € 114.404,-

+31 (0)30 221 21 21

Maserati Ghibli 3.0 S Q4 € 139.020,-

GA VOOR ONS VOLLEDIGE AANBOD NAAR

LOUWMANEXCLUSIVE.COM/READYTOGO

FULL OPERATIONAL LEASE OF FINANCIAL LEASE

ALLES WAT U NU NOG NODIG HEBT IS LEF!

Louwman Exclusive Finance (kort gezegd LEF), staat voor mobiliteitsdienstverlening met de Louwman touch. We hebben diverse mogelijkheden om uw Maserati te financieren. Uiteraard doen we dit in samenwerking met een financiële partner. Wilt u meer weten of verder praten over de mogelijkheden voor uw Maserati? Neem dan contact met ons op. Ready to Go!

E X C L U S I V E Proostwetering 53 3543 AC, Utrecht Tel: +31 (0)30 221 21 21 Mail: [email protected]

WELKOM IN ONZE SHOWROOM

MET HET MEEST UNIEKE ASSORTIMENT VAN NEDERLAND WWW.FIRSTGEARCARS.NL 4

F I R S TG E A R

Almelo | 0546 - 804 804 | [email protected]

Klaar CARLO BRANTSEN

Hoofdredacteur, is sinds het begin bij CARROS Magazine en carros.nl betrokken en werkt met grote regelmaat mee aan radioen televisieprogramma’s

DOSEREN N

ormaal gesproken houden we er best aardig rekening mee, met de inzet van schrijvers en fotografen per editie. Ik bedoel: twee knallers van verhalen van David Bakels in hetzelfde nummer zijn hartstikke leuk, maar als hij alle honderd pagina’s zou volschrijven, wordt ‘ie toch een tikje vermoeiend. Dat bedoel ik als compliment, want hoe uitgesprokener de schrijfstijl – en dat is bij David het geval – hoe sneller het opvalt. Er wordt dus gedoseerd, bij de start van elk nieuw nummer, zodat er een afwisselend magazine ontstaat met momenten waarop u als lezer telkens weer op een andere manier positief verrast wordt. Dat doseren geldt niet alleen voor de schrijvers, maar – misschien zelfs nog meer – voor de fotografen. We hebben er een aantal in portefeuille, stuk voor stuk al jaren loyaal aan ons en (dus ook) andersom. U kent ze, met David de Jong, Ingmar Timmer en Georges van Wensveen als de Drie Musketiers. Ieder met een eigen stijl, specialiteit en werkwijze; de één is beter in portretten, de ander in studiofotografie, de één werkt liever ‘puur natuur’, de ander juist freakier met behulp van mirakelse computertechnieken. U raadt het al: te veel foto’s door een en dezelfde fotograaf in een nummer is niet goed, dus ook op dat vlak dient gedoseerd te worden. Hoe goed dat altijd lukt, blijkt uit deze editie – not. Door een speling van het lot en, vooruit, het feit dat deze editie in de vakantiemaanden gemaakt is, tekende fotograaf Ingmar Timmer 98

eigenlijk voor veel te veel pagina’s fotografie: een stuk of 25. Dat is een record. Of het nou om de MG’s RV8, de Donkervoort of de One of a Kind gaat: Ingmar verzorgde alle begeleidende

TE VEEL FOTO’S DOOR DEZELFDE FOTOGRAAF IS NIET GOED. VANDAAR IN DIT NUMMER 25 PAGINA’S MET FOTO’S DOOR INGMAR TIMMER beelden, eigenlijk dus tegen onze principes in. Alleen, nu komt het: los van het feit dat de man blijkbaar altijd op het juiste moment de telefoon opnam, flikte hij het ook nog om voor elk verhaal een andere sfeer neer te zetten. Da’s knap! En zo kon het gebeuren dat u nu een echte Ingmar Timmer Special in handen heeft. * * * Geloof het of niet, maar onze klassiekergoeroe Martin van der Zeeuw rijdt ook wel eens nieuwe automobielen. Lang niet altijd gaat het namelijk om een Cord, Duesenberg of vin-

tage Aston Martin. Zo toog hij onlangs naar Groot-Brittannië per kersverse, dieselgestookte Mercedes-Benz CLS Shooting Brake in plaats van met zijn eigen benzineslurpende V8 van Britse komaf. Bij terugkomst roemde Martin niet alleen het uiterlijk en de rijeigenschappen van de CLS, maar vooral het extreem lage verbruik. “Toen ik aankwam na een rit van bijna 700 kilometer had ik nog ruim een kwart tank over. Ongelooflijk, nog nooit eerder meegemaakt.” Hij besteedde dan ook een kloek deel van zijn verhaal aan juist dat aspect. Door een speling van het lot viel daarná pas de specificatielijst van Mercedes-Benz in de mailbox – normaal gesproken levert een importeur, waar wij onze testauto’s plegen te halen, zo’n lijst meteen mee, zodat we kunnen zien wat er allemaal op het betreffende exemplaar aan opties zit. Bij punt 17 stond accessoire 951 ter waarde van 121 euro: ‘Brandstoftank met grotere inhoud’. De standaard inhoud was 60 liter en nu was dat liefst 80 liter. Daarmee was de CLS nog steeds zuinig, maar lang niet zo extreem als tot op dat moment gedacht. Ik opperde dat er tegenwoordig nogal wat elektronica aan boord is waarmee je precies kunt zien hoe zuinig een auto is. Martin hoorde het aan en mompelde iets over de goede oude tijd, met peilstokken en reservekranen en zo, waardoor je tenminste niet op het verkeerde been werd gezet. Het stuk is aangepast.

Welcome to our world

Thijs Timmermans Waardenburg B.V. | Filipsweistraat 9 | 4181 CH Waardenburg | ✆ 0418 - 745130 Ontdek onze wereld, u vindt ons direct langs de A2 bij ’s-Hertogenbosch

www.thijstimmermans.com