Jaarrekening de patiënt prominent

Jaarrekening 2008

de patiënt prominent

www.erasmusmc.nl

Projectcode

Jaarverantwoording 2008

Versie

Vastgesteld

Datum

18 mei 2009

Opsteller

Erasmus MC

Beheerder

Erasmus MC

Opdrachtgever

Raad van Bestuur, Erasmus MC

Jaarrekening 2008

Erasmus MC

INHOUDSOPGAVE

Pagina

5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.1.6 5.1.7 5.1.8 5.1.9 5.1.10 5.1.11 5.1.12 5.1.13 5.1.14 5.1.15 5.1.16 5.1.17 5.1.18

Jaarrekening 2008 Geconsolideerde balans per 31 december 2008 Geconsolideerde resultatenrekening over 2008 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2008 Mutatieoverzicht immateriële vaste activa (geconsolideerd) Mutatieoverzicht materiële vaste activa (geconsolideerd) Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten (geconsolideerd) Overzicht langlopende leningen (geconsolideerd) Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2008 Enkelvoudige balans per 31 december 2008 Enkelvoudige resultatenrekening over 2008 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling enkelvoudige jaarrekening Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2008 Mutatieoverzicht materiële vaste activa (enkelvoudig) Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten (enkelvoudig) Overzicht langlopende leningen (enkelvoudig) Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2008

4 5 6 7 12 24 25 30 37 38 52 53 54 55 65 70 74 75

5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5

Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Accountantsverklaring

82 82 82 82 83

Erasmus MC

5.1 JAARREKENING

In dit verslag staan alle bedragen * € 1.000,- tenzij anders vermeld

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1 JAARREKENING 5.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS per 31 december 2008 Ref.

31-dec-08 €

31-dec-07 €

1 2 3

1.540 616.018 2.125 619.683

1.403 573.365 1.748 576.516

4 5 6 8

25.674 27.260 173.598 104.147 330.679

27.165 44.358 212.721 31.859 316.103

950.362

892.619

31-dec-08 €

31-dec-07 €

3.344 202.177 32.162 237.683

3.344 182.086 29.899 215.329

ACTIVA

Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden en onderhanden werk projecten EMF Onderhanden werk uit hoofde van DBC's Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa

Ref. PASSIVA

Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

9

Voorzieningen

10

78.387

68.681

Langlopende schulden

11

250.374

272.847

Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

7 12

134.818 249.100

94.477 241.285

950.362

892.619

Totaal passiva

4

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2008

Ref.

2008 €

2007 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten en/of subsidie

16

626.496

601.116

DBC opbrengsten B-segment

17

33.914

11.497

Rijksbijdrage

18

167.181

157.437

Niet gebudgetteerde zorgprestaties

19

5.580

4.868

Overige bedrijfsopbrengsten

20

188.476

173.364

1.021.647

948.282

Som der bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten

21

583.503

551.078

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

22

43.982

40.074

Overige bedrijfskosten

23

366.474

311.165

Som der bedrijfslasten

993.959

902.317

BEDRIJFSRESULTAAT

27.688

45.965

-4.966

-6.642

22.722

39.323

-20 -65 -283

-270 -17 -1

22.354

39.035

2008 €

2007 €

12.930 7.436 1.755 2.263 784 13.194 -1.683 -14.325

-177 9.792 638 3.247 0 12.650 -1.440 14.325

22.354

39.035

Financiële baten en lasten

24

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat

25

RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:

Reserve aanvaardbare kosten Reserves O&O Reserves iBMG Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen Bestemmingsreserve Revolving Fund Bestemmingsreserve overige

5

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT

€

2008 €

€

2007 €

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

27.688

Aanpassingen voor : - afschrijvingen - mutaties eigen vermogen - mutaties egalisatierekeningen - mutaties voorzieningen

49.823 9.706

45.965

45.473 70.961 -196.565 19.426 59.529

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - onderhanden werk DBC's - vorderingen - effecten - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen)

-60.705

1.491 17.098 39.123 -

-1.384 98.626 -16.217 1.366

40.341

-75.287

42.697

24.259 140.750 227.967

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 961 -5.927 -20 -348

Financiële baten Financiële lasten Buitengewoon resultaat Belastingen/aandeel derden in groepsresultaat

31.363 16.623 916 -7.558 -270 -18

-5.334 222.633

Kasstroom uit operationele activiteiten

-6.930 9.693

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen deelnemingen en/of samenwerkingsverbanden Mutatie leningen u/g Overige investeringen in financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

-306 -92.307 -

-1.333 -94.535 293

-575 198

-431 1.544 -542 -92.990

-95.004

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -27.358 4.885

Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Mutatie vooruitontvangen investeringssubsidies Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen)

6

90.000 -76.111 110.509 -22.473

124.398

107.170

39.087

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 5.1.4.1 Algemeen Consolidatie, samenvoeging / integratie De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt door consolidatie van de totaalcijfers van Erasmus MC met de geconsolideerde cijfers van de groepsmaatschappijen van Erasmus MC Holding BV en van Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV volgens de methode van integrale consolidatie, waarbij het minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin het Erasmus MC een meerderheidsbelang heeft, of waarin op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals binnen de groep gemaakte resultaten. In de enkelvoudige balans zijn de deelnemingen opgenomen tegen de zichtbare intrinsieke waarde.

Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn tevens opgenomen de vennootschappen die tot de groep behoren. Dit betreft de volgende vennootschappen: • Erasmus MC Holding BV met de volgende dochtermaatschappijen: - Academie voor Medisch Specialisten B.V., Utrecht (33,33%) - Cavadis B.V., Rotterdam (14,34%) - CMDz B.V., Rotterdam (100%) - CoroNative B.V., Rotterdam (81,1%) - Erasmus Hematology Research B.V., Rotterdam (100%) - Erasmus Pharma B.V., Rotterdam (100%) - Harbour Antibodies B.V., Rotterdam (52,2%) - IMTA B.V., Rotterdam (100%) - Medical Oncology Research B.V., Rotterdam (100%) - MI&EUR B.V., Rotterdam (100%) - SCURON B.V., Rotterdam (100%) - Skyline Diagnostics B.V., Rotterdam (24,82%) - Sophia Kindergeneeskunde B.V., Rotterdam (100%) - Therosteon B.V., Rotterdam (37,83%) - Thoraxcentrum Research B.V., Rotterdam (100%) - ViroNative B.V., Rotterdam (100%) • Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. (100%) met de volgende dochtermaatschappijen: - Stichting Zorgservices, Rotterdam (100%) - Travel Clinic Havenziekenhuis B.V., Rotterdam (50%)

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Grondslagen enkelvoudige jaarrekening De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, met uitzondering van hierna genoemde stelselwijzigingen. Stelselwijziging De egalisatierekening afschrijvingen instandhoudingsinvesteringen is als gevolg van een wijziging in RJ655 per 1 januari 2008 gerubriceerd als een afzonderlijke bestemmingsreserve onder het collectief gefinancierd eigen vermogen. Het saldo van de op grond van de bekostigingssystematiek in de subsidie toegekende bedragen voor afschrijvingen en de werkelijke afschrijvingen op instandhoudingsinvesteringen wordt jaarlijks toegevoegd of onttrokken aan de bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen. Toevoegingen en/of onttrekkingen aan de bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen worden verantwoord via de resultatenrekening. De vergelijkende cijfers over 2007 zijn aangepast.

7

Erasmus MC

- geconsolideerd

Invloed stelselwijzigingen op vermogen en resultaat De stelselwijziging is rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen per 1 januari 2008. Als gevolg van de stelselwijziging neemt het vermogen toe met € 83,9 miljoen en neemt het exploitatieresultaat toe met € 12,9 miljoen omdat de werkelijke afschrijvingen lager zijn dan het budget. De toename van het vermogen is als volgt te specificeren:

31-12-2007

31-12-2007

aangepaste cijfers

conform jaarrekening

215.329 272.847 241.286

131.425 205.215 156.753 236.069

83.904 -205.215 116.094 5.217

729.462

729.462

0

eigen vermogen

egalisatierekeningen

langlopende schulden

kortlopende schulden

1.291 73.530 9.083

-1.291 -73.530 -9.083 -121.311

116.094

5.217

-205.215

116.094

5.217

Stelselwijzigingen

eigen vermogen egalisatierekeningen langlopende schulden kortlopende schulden Totaal

effect

De mutaties kunnen als volgt worden gerecapituleerd: Stelselwijzigingen reserve deelnemingen egal.reserve vooruitontv. kapitaalslasten egal.reserve instandhoudingsinvesteringen investeringssubsidies à fonds perdu Totaal

83.904

De investeringssubsidies à fonds perdu betreft door het Ministerie van OC&W ter beschikking gestelde restsaldo van middelen ten behoeve van de tot 1 januari 1988 aangeschafte materiële vaste activa. In de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving zijn specifieke regels opgenomen voor overheidssubsidies en andere vormen van overheidssteun (RJ274). De egalisatierekening afschrijvingen à fonds perdu gefinancierde activa voldoet aan de definitie van een investeringssubsidie en hiervoor geldt dat RJ274 van toepassing is. De egalisatierekening is een investeringssubsidie die als vooruitontvangen bedrag onder de overlopende passiva dient te worden verwerkt (het bedrag kan zowel een langlopend als een kortlopend karakter hebben).

5.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, winst- en verliesrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingswaarde, onder aftrek van lineaire afschrijvingen. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn vermeld in het verloopoverzicht van de immateriële vaste activa. Materiële vaste activa De WTZi- en WMG-gefinancierde materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschaffings- of vervaardigingskosten, tot een maximum van de goedgekeurde investering, onder aftrek van lineaire afschrijvingen tenzij deze nu reeds voorzienbaar afwijken van de economische levensduur. De overige materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffings- of vervaardigingskosten verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op verwachte economische levensduur, of tegen lagere bedrijfswaarde. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn vermeld in het verloopoverzicht van de materiële vaste activa.

Financiële vaste activa

8

Erasmus MC

- geconsolideerd

Het aandeel in de BV’s is opgenomen tegen de netto vermogenswaarde. Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogens-waardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Erasmus MC in deze situatie geheel of gedeeltelijk garant staat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden, uitgaande van de waarden bij eerste waardering, de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst- en verliesrekening. De overige financiële vaste activa worden gewaardeerd op nominale waarde, verminderd met een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Door de Groep wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verrekenprijzen, welke gebaseerd zijn op de actuele inkoopprijzen, rekening houdende met eventuele incourantheid Onderhanden Werk uit hoofde van EMF-projecten Het onderhanden werk uit hoofde van projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, zijnde directe materiaal- en arbeidskosten, direct toerekenbaar uitbesteed werk en overige externe kosten inclusief een opslag voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten. Op de post onderhanden projecten zijn de gedeclareerde termijnen en vooruitontvangen betalingen in mindering gebracht. Gedeclareerde termijnen die de waardering van een individueel project overtreffen worden als passiefpost onder de kortlopende schulden opgenomen. De resultaten op projecten of deelprojecten worden verantwoord in het jaar van oplevering. Voorzieningen voor verwachte verliezen worden genomen in de periode waarin komt vast te staan dat er sprake is van verliesgevende projecten, en worden in mindering gebracht op de post onderhanden projecten. Onderhanden werk DBC's Onder onderhanden werk worden de in uitvoering zijnde DBC’s verantwoord tegen landelijke kostprijs van de verrichtingen verhoogd met het verrekenpercentage, waarvan op balansdatum nog geen voltooiing heeft plaatsgevonden. Resultaat op deze DBC’s wordt toegerekend aan het boekjaar naar rato van de verrichte prestaties. Verliezen op onderhanden werk wordt genomen zodra deze voorzienbaar zijn.

Vorderingen Handelsvorderingen worden opgenomen tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk de nominale waarde. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Het verschil tussen de reële waarde en nominale waarde wordt over de periode tot de verwachte ontvangst als rentebate verwerkt. De voorziening dubieuze debiteuren is bepaald op basis van ramingen omtrent de inbaarheid mede gebaseerd op een ouderdomsanalyse.

9

Erasmus MC

- geconsolideerd

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Transacties in vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de transactiedatum. Monetaire activa en verplichtingen die op de balansdatum in vreemde valuta luiden, worden omgerekend naar de functionele valuta tegen de op die datum geldende wisselkoers. Valutaomrekeningsverschillen die ontstaan bij omrekening, worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Niet-monetaire activa en verplichtingen die luiden in vreemde valuta en die tegen kostprijs zijn gewaardeerd, worden omgerekend naar de functionele valuta tegen historische wisselkoersen. Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen zijn gebaseerd op de bestemming van de resultaten. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De eerste waardering bestaat uit het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt. Kortlopende schulden De kortlopende schulden in de balans zijn gewaardeerd op de nominale waarde. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Het saldo van het financieringsoverschot is bepaald door het verschil te bepalen tussen het wettelijk budget aanvaardbare kosten en de gedeclareerde vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget.

5.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar, en na eliminatie van transacties binnen de Groep. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Eventuele verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van de historische kosten. Opbrengsten Het onder de baten opgenomen WMG-budget patiëntenzorg is berekend conform de NZa-richtlijnen. De overige opbrengsten zijn gebaseerd op aan derden gefactureerde of doorberekende bedragen voor geleverde goederen en diensten, onder aftrek van eventuele omzetbelasting en kortingen. Kosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

10

Erasmus MC

- geconsolideerd

Pensioenlasten Niet alle groepsmaatschappijen hebben werknemers in dienst. De rechtspersonen waar dit wel het geval is zijn aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds ABP of PGGM. De pensioenregeling van de Stichting Bedrijfspensioenfonds ABP en PGGM betreft een toegezegd-pensioenregeling. Hieronder wordt een regeling verstaan waarbij werknemers een pensioen wordt toegezegd waarvan de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Het Erasmus MC zal voldoen aan bijdragen voor hogere toekomstige premies. Indien het pensioenfonds een tekort heeft rust er geen verdere verplichting bij het Erasmus MC om het tekort aan te zuiveren. Op grond van paragraaf 310 RJ 271 kan deze regeling in de jaarrekening worden verwerkt als een toegezegde-bijdrageregeling. Voor toegezegde-bijdrageregelingen worden de premies verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen.

Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Resultaat deelnemingen Betreft het resultaat van de bedrijven waarin door Erasmus MC wordt deelgenomen.

5.1.4.4 Grondslagen van segmentering In de jaarrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn Zorginstellingen een segmentatie van de resultatenrekening gemaakt in de volgende segmenten Erasmus MC - zorg en Erasmus MC - O&O.

11

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Goodwill

1.540

1.403

Totaal immateriële vaste activa

1.540

1.403

Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven :

2008 €

2007 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen

1.403 306 169

217 1333 147

Boekwaarde per 31 december

1.540

1.403

Deze post heeft betrekking op de goodwill die betaald is aan specialisten van Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV. Dit bedrag wordt afgeschreven over een periode van 10 jaar, zijnde de terugverdientijd van de investeringen. Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6. 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Semi permanente gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Trekkingsrechten Instandhouding Inventaris Automatisering

12.340 9.799 173.385 11.797 109.997 37.233 129.742 7.199 15.950 103.998 4.578

12.340 9.727 173.504 11.174 60.511 41.363 141.561 4.193 16.650 96.407 5.935

Totaal materiële vaste activa

616.018

573.365

2008 €

2007 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: desinvesteringen

573.365 92.307 49.654 0

524.449 94.535 45.326 293


616.018

573.365

Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven :

Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.7 en 5.1.8.

12

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS

ACTIVA Wijziging bekostiging kapitaallasten en aanpassing Regeling verslaggeving WTZi en Richtlijn 655 Zorginstellingen Met de brieven van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) van 13 juni 2007 (kenmerk CZ/TSZ/2771129) en 9 juli 2007 (kenmerk MC-U-2783995) en de wijziging van het Uitvoeringsbesluit WTZi van 13 december 2007 zijn belangrijke wijzigingen in de regelgeving rondom zorgvastgoed en de bekostiging van vaste activa aangekondigd. Per 1 januari 2008 is het bouwregime voor ziekenhuizen afgeschaft; hierdoor ontstaat meer vrijheid in bouwen, maar tevens zal de garantie van het Ministerie van VWS op de vergoeding van afschrijvingen en rentelasten vervallen, naar verwachting met ingang van boekjaar 2009. Het risico van de dekking van kapitaallasten van het vastgoed ligt daardoor geheel bij de zorginstellingen.

Richtlijn 655 Zorginstellingen is begin 2009 en met ingang van boekjaar 2009 aangepast aan het vervallen van het bouwregime en de voorgenomen wijzigingen in de bekostiging van de kapitaallasten van het vastgoed. Door de wijziging van de bekostigingssystematiek komt een einde aan verwerking en waardering van vaste activa (met name vastgoed) op grond van de bekostigingsvoorschriften. De verwerking en waardering van vaste activa zal in de toekomst volledig volgens de algemene verslaggevingsregels van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving plaatsvinden.

Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa kunnen tot en met 2006 posten zijn opgenomen die door het vervallen van de integrale vergoeding voor afschrijvingslasten niet langer voor verwerking in de balans in aanmerking komen. Posten als bouwrente, plankosten en enkele overige posten zijn toegevoegd aan de materiële vaste activa, voor zover zij hiervoor in aanmerking komen. Materiële vaste activa Het vervallen van het stelsel van bekostiging waarbij een integrale vergoeding voor de werkelijke afschrijvingskosten van vaste activa was opgenomen, kan ook gevolgen hebben voor de waardering van de materiële vaste activa. Het vervallen van het stelsel van bekostiging kan worden aangemerkt als een aanwijzing voor de aanwezigheid van een bijzondere waardevermindering overeenkomstig hoofdstuk 121 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa. Door de onzekerheid over de toekomstige bekostigingssystematiek is het nog niet mogelijk om vast te stellen of sprake is van een bijzondere waardevermindering ultimo 2008. Vanwege de landelijke onzekerheden over de hoogte van de toekomstige opbrengsten en het ontbreken van een uniform kader van ervaringsnormen voor bijvoorbeeld een bedrijfswaardeberekening is, overeenkomstig RL 655 Zorginstellingen, de boekwaarde van de Materiële vaste activa ad € 616 miljoen per 31 december 2008 ongewijzigd. De werkelijke waarde is echter niet eenduidig te bepalen en kan van de boekwaarde afwijken. In samenhang met het niet aanpassen van de boekwaarde van de (instandhoudings)investeringen, zijn ook de waarderingen van de egalisatiereserve afschrijving instandhouding met een saldo ad € 83 miljoen per 31 december 2008 (opgenomen onder het eigen vermogen) en de onder de langlopende schulden opgenomen post "vooruitontvangen investeringssubsidies" (saldo per 31 december 2008 € 116 miljoen) niet aangepast. Op pagina 24 en verder zijn specificaties opgenomen van het verloop per soort activa. De specificatie van de projecten in uitvoering wordt toegelicht op pagina 30. Investeringen in het kader van nieuwbouw en 'overlevingsprojecten' bedragen in 2008 € 84,4 Miljoen. Deze investeringen worden bekostigd uit de gereserveerde PBA-middelen plus het nieuwbouwkader DHAZ. Aan instandhoudingsprojecten die nog vallen onder de oude meldingsregeling kleine werken is in 2008 € 2,2 miljoen besteed. In het kader van DHAZ-instandhouding is in 2008 € 21,3 miljoen besteed. Aan projecten in het Korte Termijn Huisvestingsplan O&O is in 2008 € 9,4 miljoen uitgegeven. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op balansdatum voor ruim € 34,5 miljoen opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen voor moeten worden ontvangen.

13

Erasmus MC

- geconsolideerd


ACTIVA 3. Financiële vaste activa 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Deelnemingen Overige vorderingen

1.006 1.119

431 1.317

Totaal financiële vaste activa

2.125

1.748

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt :

2008 €

2007 €

Boekwaarde per 1 januari 2008 Bij: kapitaalstortingen Bij: verstrekte leningen Af: ontvangen aflossing leningen Af: kapitaalonttrekking Bij/Af: waardeveranderingen

1.748 3 64 -137 -21 468

2.319 575 847 -1.817 0 -176

Boekwaarde per 31 december 2008

2.125

1.748

Kapitaalstortingen €

Resultaat deelnemingen €

642 13 6

-116 73 -43

Saldo per 31-dec-08 € 3 911 86 6 0

-86

1.006

De specificatie is als volgt :

Deelnemingen: Saldo per 01-jan-08 € 3 385

Cavadis B.V. (14,34%) Erasmus Biomedical Fund B.V. (34,24%) Therosteon B.V. (37,83%) Academie voor Medisch Specialisten B.V. (33,33%) Skyline Diagnostics B.V. (24,82%)

43 431

661

De kapitaalstortingen van Therosteon B.V. en Academie voor Medisch Specialisten B.V. betreffen het aandeel in het oprichtingskapitaal van de betreffende vennootschappen. De kapitaalstorting in het Erasmus Biomedical Fund B.V. betreft het investeringsbedrag dat door het Erasmus MC wordt gefinancierd. Verder bevat de post deelnemingen 1 prioriteitsaandeel EMCARE B.V. te Rotterdam, waaraan het recht wordt ontleend jaarlijks het beleidsplan en de begroting van de voorgenomen relatie en samenwerking tussen de vennootschap en het Kenniscentrum AKB, onderdeel van het Erasmus MC, vast te stellen.

Overige vorderingen: Hieronder begrepen zijn o.a. een vordering van € 504.000 inzake Biotempt BV. Een vordering van € 128.000 op River Diagnostics BV, aflossing vindt plaats voor 1 januari 2010. het rentepercentage bedraagt 0%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een vordering van € 120.000 op Emcare BV, aflossing vindt plaats in 4 jaarlijkse termijnen van € 30.000. Het rentepercentage is 0%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een vordering van € 100.000 van Thoraxcentrum Research BV. Het rentepercentage is 3,25% per jaar. Omtrent aflossing en zekerheden zijn geen afspraken gemaakt. Een vordering op de verkochte deelneming Crosslinks BV van € 61.000. Deze heeft betrekking op de verkoopsom, met een looptijd van 3 jaar tegen 5% rente. In 2008 heeft de eerste aflossing (€ 32.000) plaatsgevonden.

14

Erasmus MC

- geconsolideerd


ACTIVA 4. Voorraden en onderhanden werk projecten EMF 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Medische- en hulpmiddelen Apotheek Onderhanden werk inzake EMF-onderzoek

1.914 2.861 20.899

1.904 2.659 22.602

Totaal voorraden

25.674

27.165

213.127 186.692 5.536

196.629 170.903 3.124

20.899

22.602

31-dec-08 €

31-dec-07 €

111.494 7.947 92.181

127.679 2.808 86.129

27.260

44.358


Toelichting: - Onderhanden werk inzake EMF-onderzoek kostprijs Af: gefactureerde/ontvangen bedragen Af: voorziening Totaal onderhanden werk inzake EMF-onderzoek

5. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's De specificatie is als volgt : Onderhanden werk DBC's A-segment Onderhanden werk DBC's B-segment Af: ontvangen voorschotten A-segment Totaal onderhanden werk uit DBC's

De waardering van het onderhanden werk uit hoofde van de DBC-systematiek. Tot en met 2006 waren zowel de aan de per balansdatum openstaande DBC’s gekoppelde verrichtingen als de per balansdatum nog niet gekoppelde verrichtingen gewaardeerd tegen de landelijk bepaalde (gemiddelde) kostprijzen verhoogd met het verrekenpercentage ten tijde van de opening van de betreffende DBC. Met ingang van 2007 is alleen rekening gehouden met de openstaande DBC's per ultimo boekjaar. De niet gekoppelde verrichtingen zijn niet meer meegenomen aangezien niet bekend is welke DBC's hieraan gekoppeld zijn en de uiterste termijn waar binnen de DBC's gedeclareerd moet zijn, niet gerealiseerd kan worden. 6. Vorderingen en overlopende activa De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Vorderingen op debiteuren Overige vorderingen: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende activa

159.923

201.727

7.208 1.521 4.946

3.906 739 6.349

Totaal vorderingen en overlopende activa

173.598

212.721

Voorziening dubieuze posten. Aan het eind van het boekjaar is wegens geraamde oninbaarheid van debiteuren een voorziening gevormd van € 5,0 miljoen, waarvan € 4,5 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 0,5 miljoen overige debiteuren. In 2007 waren deze bedragen als volgt, € 6,7 miljoen in totaal, waarvan € 5,4 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 1,3 miljoen overige debiteuren.

15

Erasmus MC

- geconsolideerd


ACTIVA 7. Nog in tarieven te verrekenen financieringsoverschot en/of tekort

Saldo per 1 januari

t/m 2006 €

2007 €

-141.416

46.939

11.741 -25.599 -13.858

9.919 9.202 19.121

-45.604

-45.604 21.660 -16.397 -40.341

-155.274

66.060

-45.604

-134.818

C

C

A

Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Sub-totaal mutatie boekjaar

2008 €

-94.477 -45.604

Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning):

totaal €

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa

Specificatie financieringsverschil in het boekjaar

2008 €

2007 €

604.836 -

572.768 141

Academische component Opbrengsten DBC A-segment inclusief toeslagen Honorarium specialisten in loondienst Kapitaalslasten DBC B-segment Overige opbrengsten Correctie dekking voorgaand jaar Nog te factureren DBC A-segment Onderhanden werk DBC A-segment Afrekening lumpsum DBC's B-segment uit januari 2005 Overige mutaties

114.207 446.437 69.234 209 85.277 -51.621 -14.263 1.805 -23 -822

96.195 388.242 47.454 961 94.958 -12.894 12.783 -101.519 -210 -

Totaal financieringsverschil

-45.604

46.939

31-dec-08 €

31-dec-07 €

57.641 46.475 31

31.835 0 24

104.147

31.859

Wettelijk budget aanvaardbare kosten Kassiersfunctie inzake Nederlandse groeistichting Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget:

8. Liquide middelen De specificatie is als volgt :

Bankrekeningen Deposito's Kassen Totaal liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het Erasmus MC.

16

Erasmus MC

- geconsolideerd


PASSIVA 9. Eigen vermogen 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

3.344 202.177 32.162

3.344 182.086 29.899

Totaal eigen vermogen

237.683

215.329

Overige mutaties €

Saldo per 31-dec-08 €

Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:

9.1. Kapitaal Saldo per 01-jan-08 €

Het verloop is als volgt weer te geven:

Kapitaal

Resultaatbestemming €

3.344

-

-

3.344

3.344

-

-

3.344

9.2. Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per 01-jan-08 €




Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten/saldo budget onderwijs en onderzoek Afdelingsreserves

34.707 28.880

29.411 -7.289

4.773 -7.419

68.891 14.172

Bestemmingsreserves: Instandhoudingsinvesteringen Vooruitontvangen kapitaalslasten OCW Reserve afschrijving inventaris

9.083 73.530 14.377

13.194 784

Bestemmingsfondsen: Erasmus MC - revolving fund Overige

7.183 14.326

-1.683 -14.326

2.646 -

8.146 -

182.086

20.091

0

202.177


Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

-

9.083 86.724 15.161

Instandhoudingsinvesteringen: Tot en met 2003 werd jaarlijks een – niet geïndexeerd – investeringsbudget voor instandhoudingsinvesteringen toegekend van € 2,3 miljoen voor zogenaamde ‘kleine werken’. De dotatie betreffende afschrijvings- en rentevergoeding vloeit voort uit deze toekenning en zal op enig moment stoppen. Tevens worden hieronder middelen gereserveerd ten behoeve van het korte termijn huisvestingsplan O&O. Onttrekkingen zijn de werkelijke afschrijvings- en rentelasten van geactiveerde bouwprojecten. Vooruitontvangen kapitaalslasten OCW: Egalisatiereserves worden toegepast in situaties waarbij t.b.v. investeringen bedragen worden ontvangen in een ander tempo en ritme dan het betreffende afschrijvingsregime. Ook komt het voor dat bedragen t.b.v. het betreffende investeringskader op grond van planning vooruit worden ontvangen in relatie tot het moment van daadwerkelijke investeren en activeren (bijvoorbeeld bouwmiddelen). In 2008 heeft evenals in 2007 een met het oog op toekomstige ontwikkelingen een noodzakelijk geachte, versnelde dotatie plaatsgevonden van € 5,0 miljoen. Deze dotatie is aanvullend op het reguliere dotatieschema en stond gepland voor 2010. Erasmus MC - revolving fund: Jaarlijks wordt een bedrag gereserveerd ter stimulering van patiëntgebonden onderzoek, onder meer ter voorbereiding voor de aanvraag van extern gefinancierde Ontwikkelingsgeneeskundeprojecten. Tevens wordt uit deze bestemmingsreserve het Erasmus MC-aandeel in doelmatigheidsonderzoeken bekostigd. Ook wordt via deze reserve zorgonderzoek bekostigd. Het gehele saldo van het revolving fund heeft via de Commissie Patiëntgebonden Onderzoek reeds volledig bestemming verkregen.

17

Erasmus MC

- geconsolideerd


PASSIVA 9.3. Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Saldo per 01-jan-08 €


Algemene reserve Bestemmingsfondsen Reserve deelnemingen

196 11.329 18.374

2.263

-

196 11.329 20.637

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

29.899

2.263

-

32.162




Bestemmingsfondsen: De bestemmingsfondsen betreffen reserveringen bestemd voor niet WTZi gedekte aanpassingen in de uitrusting van het Erasmus MC, vervanging van apparatuur en informatienetwerk. Reserve deelnemingen; Dit betreft de intrinsieke waarde van de vennootschappen, waarin het Erasmus MC deelneemt. Aan de reserve deelnemingen is toegevoegd het exploitatieresultaat dat in de deelnemingen is behaald, verminderd met het door deelnemingen uitgekeerd dividend. Het uitgekeerd dividend is toegevoegd aan de afdelingsreserve.

10. Voorzieningen Saldo per 01-jan-08 €

Dotatie

Onttrekking

€

€


Sociaal beleid Egalisatievoorziening onderhoud Voorziening bouwrisico's

31.833 22.638 14.210

12.740 19.451 2.000

8.863 15.622 -

35.710 26.467 16.210

Totaal voorzieningen

68.681

34.191

24.485

78.387


Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet worden beschouwd: 31-dec-08 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

16.056 62.331 35.261

Onderverdeling Voorziening voor sociaal beleid Saldo per 01-jan-08 €

Dotatie

Onttrekking

€

€


Wachtgelden Liftetime variant VUT-60 Reorganisatie Jubileumvoorziening Arbeidsongeschiktheid en overige

10.579 1.791 8.150 3.961 3.357 3.995

7.001 82 2.898 1.429 30 1.300

3.406 2.224 684 34 2.515

14.174 1.873 8.824 4.706 3.353 2.780

Totaal

31.833

12.740

8.863

35.710

18

Erasmus MC

- geconsolideerd


PASSIVA Toelichting per categorie voorziening: Sociaal beleid: De voorziening voor Sociaal beleid is bedoeld ter dekking van toekomstige uitgaven in het kader van wachtgelden, outplacement, seniorenbeleid, VUT-uitkeringen 60-jarigen, afvloeiingsregelingen, salaris- en pensioengaranties en dergelijke. In 2005 is gestart met een reorganisatietraject binnen het Erasmus MC, waarvoor een reorganisatievoorziening is gevormd. De basis van deze voorziening zijn de geschatte afvloeiingskosten van personeel uit hoofde van het sociaal plan, alsmede de kosten van begeleiding en uitvoering van dat plan. Deze voorziening is in 2008 verder toegenomen als gevolg van het feit dat meer afdelingen betrokken zijn bij het Ruimte voor Nieuwtraject. In 2008 hebben onttrekkingen plaatsgevonden als gevolg van beëindiging van dienstverbanden. Het Erasmus MC is eigenrisicodrager voor wachtgelden. De voorziening voor wachtgelden is bepaald volgens de statische methode, waarbij de omvang wordt bepaald door het berekenen van de verplichtingen inzake lopende wachtgelden op balansdatum. Onder Sociaal Beleid is een jubileumvoorziening opgenomen. Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op grond van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening is rekening gehouden met een blijfkans van het personeel. Onder dit hoofd is ook opgenomen de voorziening voor arbeidsongeschiktheid, voor bestaande verplichtingen. Dit is voor het in de toekomst doorbetalen van salaris aan personeelsleden die op balansdatum arbeidsongeschikt zijn, voor zover deze kosten niet verzekerd zijn. Vanaf 1 juli 2004 is het Erasmus MC eigen risicodrager geworden voor het bovenwettelijke deel van de WAO. De voorziening hiervoor is op de vereiste hoogte gebracht en bepaald volgens de statische methode. Eveneens als in 2006 en 2007 is het Erasmus MC 2008 eigen risicodrager gebleven. De VUT-60 voorziening heeft als doel financieren van het ouderenbeleid binnen het Erasmus MC. In 2008 hebben er voor € 2,2 miljoen onttrekking plaatsgevonden. Conform de regeling overeengekomen in de CAO is de VUT-voorziening per ultimo 2008 weer op het vereiste niveau gebracht. In de CAO is overeengekomen dat de VUT-voorziening een percentage is van de jaarlijkse personeelskosten. De lifetime variant is in 2008 gestegen met € 0,1 miljoen, deze stijging is toe te schrijven aan een herrekening van de voorziening met de juiste parameters. Egalisatievoorziening onderhoud: Onder dit hoofd zijn ook verantwoord de middelen uit: - de (oude) PBA-systematiek en de (nieuwe) DHAZ-systematiek voor onderhoud van gebouwen; - de rijksbijdrage O&O voor de renovatie van de hoogbouw faculteitsgebouw. De egalisatievoorziening onderhoud is bedoeld om de kosten van periodieke, meerjarig en geplande onderhoudsuitgaven gelijkmatig over de jaren te verdelen. De benodigde bedragen van zowel de O&O als de Zorg bekostigde gebouwen worden gebaseerd op een lange termijn onderhoudsplanning. Voorziening bouwrisico's In 2007 en 2008 is gebleken dat op een aantal bouwprojecten onvoorziene extra kosten gemaakt moeten worden als gevolg van asbestsanering en extra begeleidingskosten door deze vertraging. Met deze extra activiteiten is een bedrag gemoeid van € 12 miljoen in 2007 en € 2 miljoen in 2008. In verband met het gewijzigde beleid inzake de bekostiging van Materiële Vaste Activa is besloten deze voorlopige overschrijding reeds te voorzien. In overleg met de adviseurs van de Directie Huisvesting zal worden onderzocht of deze overschrijding alsnog kan worden geclaimd bij college Bouw, daarnaast zal men er alles aan doen om de overschrijding te reduceren in het verdere traject.

19

Erasmus MC

- geconsolideerd


PASSIVA 11. Langlopende schulden 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Schulden aan kredietinstellingen Vooruitonvangen investeringssubsidies

139.165 111.209

156.753 116.094

Totaal langlopende schulden

250.374

272.847

2008 €

2007 €

Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen

175.706 18.954

161.817 90.000 76.111

Stand per 31 december

156.752

175.706


Het verloop van de schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar

17.587

18.953

Stand langlopende schulden per 31 december

139.165

156.753

Toelichting in welke mate (het totaal van) de schulden aan kredietinstellingen als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

17.587 139.165 79.581

18.953 156.753 81.148

Als zekerheid voor de zes leningen afgesloten in verband met de nieuwbouw Erasmus MC-Sophia is door het ziekenhuis een notariële onherroepelijke volmacht verstrekt voor het vestigen van een eerste hypotheek in hoofdsom maximaal groot € 79,4 miljoen. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar bijlage overzicht langlopende leningen. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Vooruitontvangen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies á fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk aan de boekwaarde van tot en met 1987 à fonds perdu gefinancierde investeringen in gebouwen. Dezelfde systemathiek geldt voor investeringen gefinancierd uit EMF, alsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinancierd. De mutatie in 2008 betreft de vrijgevallen afschrijving (€ 5,3 miljoen). Voor 2007 betrof dit € 5,4 miljoen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwaarde van de gebouwen en terreinen die per 1 januari 2003 zijn overgekomen in het kader van de integratie tussen academisch ziekenhuis en medische faculteit. In verband met de eerder genoemde stelselwijzigingen is de investeringssubsidie à fonds perdu opgenomen onder de langlopende - en kortlopende schulden.

Het verloop van de vooruitontvangen investeringssubsidies is als volgt weer te geven:

2008 €

2007 €

Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking

121.311 414 5.258

125.604 1.106 5.399


116.467

121.311

Toelichting in welke mate (het totaal van) de vooruitontvangen investeringssubsidies als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (< 1 jr.) Langlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (> 1 jr.) (balanspost)

5.258 111.209

5.217 116.094

20

Erasmus MC

- geconsolideerd


PASSIVA 12. Overige kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt :

Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsies Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen en overige personeelskosten Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden: Nog te betalen kosten Vooruitontvangen bedragen Overige passiva Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

31-dec-08 €

31-dec-07 €

56.103 17.587 5.258 24.217 7.432 5.513 19.525 15.720

34.882 53.358 18.953 5.217 18.572 6.987 1.874 18.248 15.686

2.588 59.579 35.578

4.403 46.553 16.552

249.100

241.285

De kredietlimiet bij bankinstellingen in rekening-courant bedraagt in totaal € 215,4 miljoen. Daarvoor zijn geen zekerheden gevraagd. Zekerheden Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV: Als zekerheid voor de kredietfaciliteiten en al hetgeen de kredietnemer de Banken, uit welken hoofde ook, schuldig zal zijn, gelden: - Eerste bankhypotheek ad € 14.500.000 op de panden Haringvliet 2, 6 en 8, alsmede op het pand aan het Achterharingvliet 10, alle gevestigd te Rotterdam. - Pandakte bedrijfsuitrusting, voorraden, vorderingen (1e pandrecht). In deze pandakte is een volmacht aan de Banken verleend om de vorderingen aan zichzelf te verpanden. - RC plus overeenkomst (ING: d.d. 02/04/1999). Door deze overeenkomst zijn de zekerheden, die gelden voor de ING Bank, tevens van toepassing voor de Postbank. - Negative pledge / pari-passu / cross default. - Positieve / negatieve hypotheekverklaring ad EUR 19 miljoen op de panden Haringvliet 2, 6 en 8, alsmede op het pand aan het Achterharingvliet 10, alle gevestigd te Rotterdam, aan te laten tekenen door de notaris bij het kadaster.

21

Erasmus MC

- geconsolideerd


13. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Het Erasmus MC heeft zich contractueel verplicht gesteld het Ronald MacDonald huis over te nemen tegen de dan geldende marktwaarde, indien de exploitatie door de Ronald MacDonald Stichting niet meer kan worden uitgeoefend. Garantiestelling. Jegens een achttal specialisten is door het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. een garantstelling afgegeven ter zake van de schadeloosstelling uit hoofde van een mogelijke waardevermindering van de betaalde goodwill aan de betrokken maatschap. Per balansdatum bedraagt de waarde van de schadeloosstelling € 0,67 miljoen. Vorderingen uit hoofde van vakantiegeld. Dit betreft een vordering van € 2,1 miljoen op het ministerie van OCW inzake de financiering van vakantiegeld. WAO. Op basis van RJ 225 kan voor de kosten van de gedifferentieerde premie in de WAO, veroorzaakt door de instroom in het verleden (voor einde boekjaar) een voorziening worden gevormd. Een andere mogelijkheid is om dit als niet uit de balans blijkende verplichting toe te lichten. Het Erasmus MC heeft er op basis van een bestendige gedragslijn voor gekozen om deze post niet als voorziening op te nemen in de balans. Fiscale eenheid. De vennootschappen, uitgezonderd CoroNovative, Harbour Antibodies en EMCARE, zijn opgenomen in de fiscale eenheid voor de omzetbelasting met het Erasmus MC. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de vennootschappen hoofdelijk aansprakelijk voor de door de combinatie verschuldigde belastingen. Lease-auto's. In het kader van personeelsbeloning is er aan een beperkte groep personen binnen de Erasmus MC een lease auto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel van € 0,1 miljoen en een langlopend deel van € 0,1 miljoen. Daarnaast heeft Erasmus MC t.b.v. logistiek een drietal vrachtwagens geleased. Deze verplichting bedraagt € 0,1 miljoen. Energiekosten. Het Erasmus MC heeft ten behoeve van de levering van electricitieit en gas een tweejarig contract afgesloten. De kortlopende termijn verplichting uit hoofde van dit contract is € 8,9 miljoen, de langlopende verplichting bedraagt € 8,9 miljoen. Medische apparatuur. Binnen het Erasmus MC is ten behoeve van een buitenlocatie een MRI-scan geleast. De kortlopende termijn verplichting uit hoofde van dit contract is € 0,2 miljoen, de langlopende verplichting bedraagt € 0,1 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde van aangegane huurcontracten heeft het Erasmus MC een verplichting uit staan € 2,3 miljoen. De contracten hebben betrekking op kantoorruimte, opslag en parkeerruimte. Ingediende claims. Het Erasmus MC is betrokken bij enkele lopende rechtsgedingen, gedeeltelijk verband houdend met medische aansprakelijkheid. Bij het opmaken van de jaarrekening was nog geen zicht op daaruit voortvloeiende verplichtingen. De rechtsgedingen worden gedekt door afgesloten verzekeringen, onder aftrek van een eigen risico. Borgstellingen. De Erasmus MC Holding B.V. heeft zich gezamenlijk met het Erasmus MC voor een bedrag ad € 0,54 miljoen borggesteld bij de Rabobank, zodat de deelneming Skyline Diagnostics B.V. een geldlening kon aangaan. De borgstelling zal circa 8 jaar gelden, afhankelijk van de aflossingssnelheid van de lening. Opties, milestones en royalties i.v.m. verkoop deelneming. Met de verkoop van de deelneming DNage B.V. in 2006 aan een farmaceutisch bedrijf heeft Erasmus MC Holding B.V. nog een aantal rechten, die voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van de voortgang van het door DNage B.V. uit te voeren onderzoek. Er is een recht tot maximaal € 1.820 op datzelfde farmaceutisch bedrijf bij het behalen van bepaalde milestones in het onderzoek. Ook hieraan is in de balans geen waarde toegekend wegens de experimentele status van het onderzoek. Tot slot bestaat het recht op royalties van 1,82% van de verkoopomzet van nieuwe producten die uit het onderzoek voortkomen, voor een periode van 10 jaar. Ook hieraan is geen waarde toegekend omdat nog geen producten uit het onderzoek zijn voortgekomen. Patent- en ontwikkelkosten De deelneming Harbour Antibodies B.V. is overeengekomen met het Erasmus MC, dat patent- en ontwikkelkosten uit het verleden per ultimo 2008 ter grote van € 1.190 bij verkoop van de vennootschap preferent worden vergoed. Naar verwachting zal het bedrag in 2009 € 1.883 bedragen. De overeenkomst wordt voor 27 december 2009 door Erasmus MC heroverwogen.

22

Erasmus MC

- geconsolideerd


Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Het verloop is als volgt weer te geven:

2008 €

2007 €

Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij : indexering niet-bestede investeringsruimte Bij : investeringsruimte verslagjaar Af: investeringen verslagjaar

19.320 922 -3.364

18.302 1.018 -

Beschikbare investeringsruimte 31 december

16.878

19.320

23

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.6 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIELE VASTE ACTIVA (GECONSOLIDEERD) WTZi/WMG-vergunningsplichtige vaste activa Aanloopkosten €

Aanloopverliezen €

Boeterente €

Stand per 1 januari 2008 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

Niet-WTZi/WMG-gefinancierde vaste activa Subtotaal €

Goodwill €

Licentiekosten €

Overige €

Subtotaal €

Totaal

1.574 171

1.574 171

1.403

1.403

306 169

306 169

€

-

1.574 171

-

1.403

Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen

-

306 169

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

-

-

-

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

-

-

-

-

137

-

-

137

137

Stand per 31 december 2008 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

-

-

-

-

1.880 340

-

-

1.880 340

1.880 340


-

-

-

-

1.540

-

-

1.540

1.540

Boekwaarde per 1 januari 2008

-

-

-

Afschrijvingspercentage

10,0%

24

-

-

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.7 MUTATIEOVERZICHT MATERIËLE VASTE ACTIVA (GECONSOLIDEERD) 5.1.7.1 WTZi - vergunningsplichtige vaste activa

Grond

Terreinen voorzieningen € €

Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

€

Semi perm. gebouwen €

€

Inventaris Onderhanden Projecten € €

Sub-totaal vergunning €

Totaal €


2.811

2.038 1.098

87.169 32.593

13.488 2.673

32.615 16.737

44.302 31.210

1.275 935

108.104

291.802 85.246

927.305 353.940


2.811

940

54.576

10.815

15.878

13.092

340

108.104

206.556

573.365

254 110

2.431 1.757

36.549 4.219

-16.209

1.786

2.069

128

23.025 10.069

92.307 49.654

267 267

12 12

299 299

578 578

22.090 22.090

Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


-

144

-1.786

674

32.330

-2.069

-128

-16.209

12.956

42.653


2.811

2.292 1.208

87.169 34.379

15.919 4.430

68.897 20.689

44.290 33.267

976 764

91.895

314.249 94.737

997.522 381.504


2.811

1.084

52.790

11.489

48.208

11.023

212

91.895

219.512

616.018

0,0%

5,0%

2,0%

10,0%

2,5%

5,0%

10,0%

0,0%


25

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.7.2 WTZi - instandhoudings vaste activa

Trekkings Onderhanden rechten Projecten € €

Sub-totaal €

Instand- Onderhanden houdingen Projecten € €

Sub-totaal €

Sub-totaal meldingen €


5.266 1.073

757

6.023 1.073

31.009 14.359

1

31.010 14.359

37.033 15.432


4.193

757

4.950

16.650

1

16.651

21.601


3.364 358

462

3.826 358

835 1.535

160

995 1.535

4.821 1.893

-

-

-

-

-

-

-


3.006

462

3.468

-700

160

-540

2.928


8.630 1.431

1.219

9.849 1.431

31.844 15.894

161

32.005 15.894

41.854 17.325


7.199

1.219

8.418

15.950

161

16.111

24.529

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo


5,0%

5,0%

26

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.7.3 WMG gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen €


Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€

€

Stand per 1 januari 2008 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2008

Vervoer middelen €

159.166 76.981 -

-

-

-

-

-

82.185

-

Automati- Onderhanden sering Projecten € €

Sub-totaal WMG €

15.692 9.757

3.409

178.267 86.738

5.935

3.409

91.529

2.446

26.861 20.684


22.792 17.704

1.623 2.980

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen

18.028 18.028

3.305 3.305

21.333 21.333


-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


-

-

-

-

-

-

5.088

-

-1.357

2.446

6.177

14.010 9.432

5.855

183.795 86.089

4.578

5.855

97.706

20,0%

0,0%

Stand per 31 december 2008 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2008 Afschrijvingspercentage

163.930 76.657 -

-

-

-

-

-

10,0%

27

87.273 10,0%

-

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.7.4 Niet WTZi/WMG gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€


€

€


9.529

10.651 1.864

206.827 87.899

1.024 665

19.705 6.198

51.356 23.085

56.839 42.957


9.529

8.787

118.928

359

13.507

28.271

13.882

72

6.957 5.290

51

985

2.061

7.078 4.447

20 20

159 159

Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen


-


-

Sub-totaal niet WTZi/ WMG €

4.529

360.460 162.668

4.529

197.792

3.346

17.381 12.906

179 179


-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


-

-72

1.667

-51

-985

-2.061

2.631

-

-

3.346

4.475


9.529

10.651 1.936

213.784 93.189

1.024 716

19.705 7.183

51.336 25.126

63.758 47.245

7.875

377.662 175.395


9.529

8.715

120.595

308

12.522

26.210

16.513

7.875

202.267

0,0%

5,0%

2,0%

5,0%

5,0%

5,0%

10,0%


28

-

-

0,0%

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.7.5 DHAZ- gefinancierde vaste activa

Nieuwbouw gebouwen €

Nieuwbouw Verbouwingen Kleine werken Onderhanden installaties renovaties LTO Projecten € € € €


-

-


Sub-totaal DHAZ €

17.495 1.743

17.487 2.113

24.761

59.743 3.856

15.752

15.374

24.761

55.887

14.917 1.621

7.326 2.481

-2.024

20.219 4.102


-

-

-

-

-

-


-

-

13.296

4.845

-2.024

16.117

32.412 3.364

24.813 4.594

22.737

79.962 7.958

29.048

20.219

22.737

72.004

5,0%

10,0%

0,0%


-

-

29

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.8.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2008 Num-mer Briefnummer PBA-middelen: overgangsprojecten 2371188 2299866 2299866 2370971 2370971 2371188 2375686 2371188 2371188 2430803

Datum

06-05-2003 08-04-2003 08-04-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 20-11-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Nieuwbouw Tranche 1 Gebouw Rochussenstraat Centrale hal Interim entree Interim staftoren Renovatie Thoraxcentrum Facelift H-gebouw Hemodialyse H-gebouw Renovatie Daniel fase 2

WTZi-type

DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun.

subtotaal PBA-middelen: overgangsprojecten PBA-middelen: meldingen 2384621 2087502

02-06-2003 Verbouwing Dagbehandeling Hematologie 10-07-2000 Centrale hal Investeringen Havenziekenhuis BV

Melding 2003 Melding 2000

subtotaal PBA-middelen: meldingen Subtotaal PBA-middelen Radiotherapie functie-uitbreiding 2231895

12-11-2001 Bouw bunker 10

Subtotaal radiotherapie functie-uitbreiding

Vergunning

t/m 2007 €

2008 €

68.034 1.004 24 16.514 16.510 407 5.047

onderhanden €

gereed €

Nominaal bedrag €

Aangepaste goedkeuring €

Index €

Jaar van oplevering

Inves-terings bedrag €

Afschrijving €

39.232

36.987

14.614

-

-

-

39.232

36.987

14.614

3 -

3 -

1 -

Rente €

-21.586 34.482 11 4.975 4.738 242 725

39.232 -

7.216 35.486 35 21.489 21.248 649 5.772

50.848 455.697 28.511 2.662 5.822 5.624 21.089 21.956 1.519 7.747

82.139 504 975 273 5.526 -

50.848 537.836 28.511 3.166 6.797 5.897 26.615 21.956 1.519 7.747

107.540

23.587

39.232

91.895

601.475

89.417

690.892

-

3 1.380

3 -

1.380

993 1.361

-

1.383

3

1.380

2.354

-

2.354

3

3

1

107.540

24.970

39.235

93.275

603.829

89.417

693.246

39.235

36.990

14.615

-

-

-

-

408

-

-

-

-

-

-

-

408

-

-

-

4.167

9.362 809

6.463

7.066 809

6.463

6.140

2.529

4.167

10.171

6.463

7.875

6.463

6.140

2.529

993 1.361 -

408 -

2007 2006 2006

2006 2006

2005

408

Middelen niet WTZi/WMG Investeringen O&O Investeringen Havenziekenhuis BV Subtotaal Middelen niet WTZi/WMG

30

-

-

-

2007

Erasmus MC

- geconsolideerd

Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2008 Num-mer Briefnummer

Datum

Inves-terings bedrag €

Afschrijving €

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 -

15 10 16 920 4.266 17 1.297 1.244 2.593 140 185 2.418 83 2.844 -

6 4 3 175 811 7 534 512 1.068 27 35 996 34 1.172 -

127 1.086 3.816

114 977 3.434

22 186 653

46.226

22.243

20.573

6.245

4.309

46.226

22.243

20.573

6.245

93.726

739.880

67.941

63.703

23.389

Renovatie BA2 poli ambulante zorg Renovatie keuken en restaurant Bouw paviljon verdreven zkh-functies Renovatie H12 staf anesthesie Verbouwing D2 poli kaakchirurgie Verbouwing BA1 poli oogheelkunde Opknappen / verbouwing CA centrale hal Renovatie gebouw SV Verbouwing EE20 Klinische genetica Renovatie spoedeisende hulp Verbouwing poli inw.geneeskunde + MDL Verbouwing tbv MDL-centrale H5m Renovatie H11 OK Uitbreiding kinder-&jeugdpsychiatrie Uitbreiding perinatologisch centrum Plaatsing interimgebouw Ha Renovatie poli kno Vervanging simulator groen radiotherapie Vervanging telefooncentrale: mulitmedia Vervanging telefooncentrale: ICT infra Verplaatsing balie pijnbehandelcentrum Huisvesting PET-scan unit Aanpassing liftbesturing Invoering en uitrol toegangscontrolesyst. Renovatie parkeergarage 1e fase Ruimtenoodleniging MKC en IC-kinderen Infrastruct.aanpass.elektr.installaties

DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008

3 56 4.254 827 459 2.139 325 751 216 972 48 191 1.410 3.435 87 247 1.379 425 594 141 168

16 12 77 22 1.129 543 18 553 1.157 626 241 1.070 205 1.184 118 16 1.283 277 524 573 435 2.488 288 211

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 -

1 80 4 163 57 15 307 36 566 1.821 421 2.156 11 2 148 3.712 771 1.952 860 88 429 379

DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ

108 1.082 3.953

19 44 8.555 26

127 1.086 3.816

40 8.692 26

subtotaal DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken

23.270

21.710

22.243

22.737

41.917

4.309

Subtotaal DHAZ-middelen

23.270

21.710

22.243

22.737

41.917

134.977

56.851

67.941

123.887

646.154

Totaal

gereed €

Nominaal bedrag €

WTZi-type

Onderhoud : Verv. buispost cytostatica apotheek Onderhoud : Asbestsanering kelder gebouw H Kleine werken 2004 ev Investeringen Havenziekenhuis BV

2008 €

onderhanden €

Omschrijving

DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken Renovaties en verbouwingen 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 25-06-2004 246021/HV5673 26-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

t/m 2007 €

31

5.650 473 474 1.000 800 300 3.380 5.386 1.400 1.500 2.000 367 1.000 935 2.000 1.460 2.825 340 1.440 960 700 1.000 1.115 795 1.517 1.000 2.100

Index €

1.200

1.240 860 1.009


Jaar van oplevering

5.650 473 474 1.000 800 300 3.380 5.386 2.600 1.500 2.000 367 1.000 935 2.000 1.460 2.825 340 2.680 1.820 700 2.009 1.115 795 1.517 1.000 2.100 -

2006 2006 2007 2007 2007 2008 2008 2006 2008 2008 2008

2007 2007 2007 2008 2008

2008

2008 2008 2007

Rente €

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.8.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREED GEKOMEN PROJECTEN Projectgegevens Num-mer Briefnummer PBA-middelen: overgangsprojecten 2371188 2370971 2370971 2371188

Datum

06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Centrale hal Interim entree Interim staftoren

Investeringen WTZi-type

DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun.


Activa-post

WTZi €

WMG €


Overige €

39.232 -

39.232

-

39.232

Toekomstige lasten Afschrijving RenteWTZi kosten € €

Totaal €

-

02-06-2003 Verbouwing Dagbehandeling Hematologie 10-07-2000 Centrale hal

DHAZ €

-

3 -

36.987 -

14614 -

39.232

36.987

14.614

3 -

3 -

1 -

subtotaal PBA-middelen: meldingen

3

-

-

-

3

3

1

Subtotaal PBA-middelen

3

-

39.232

-

39.235

36.990

14.615

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.463 -

6.463 -

6.140

2.529

6.463

6.463

6.140

2.529

Radiotherapie functie-uitbreiding 2231895

12-11-2001 Bouw bunker 10


Vergunning

-

Middelen niet WTZi/WMG Investeringen O&O 3e Ok Zusterhuis Kinderhaven Verhuizing directie Brandveiligheid Assemblagekeuken Stiltecentrum & vergaderrruimte Subtotaal Middelen niet WTZi/WMG

-

-

-

32

Erasmus MC

- geconsolideerd

Projectgegevens Num-mer Briefnummer

Datum

Omschrijving


Activa-post

WTZi €

WMG €

DHAZ €

Overige €


Totaal €

DHAZ-middelen: nieuwbouw Overgangsprojecten nieuwbouw geheel verantwoord bij PBA. subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw

-

-

-

DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken 246021/HV5673 24-06-2004 Renovatie BA2 poli ambulante zorg DHAZ 2004 246021/HV5673 24-06-2004 Renovatie keuken en restaurant DHAZ 2004 246021/HV5673 24-06-2004 Bouw paviljoen verdreven zkh-functies DHAZ 2004 246021/HV5673 25-06-2004 Renovatie H12 staf anesthesie DHAZ 2004 246021/HV5673 26-06-2004 Verbouwing D2 poli kaakchirurgie DHAZ 2004 246021/HV5673 27-06-2004 Verbouwing BA1 poli oogheelkunde DHAZ 2004 246021/HV5673 27-06-2004 Opknappen/verbouwing CA centrale hal DHAZ 2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 Renovatie gebouw SV DHAZ 2005 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 Verbouwing EE20 Klinische genetica DHAZ 2005 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 Renovatie spoedeisende hulp DHAZ 2005 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Uitbreiding perinatologisch centrum DHAZ 2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Plaatsing interimgebouw Ha DHAZ 2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Renovatie poli kno DHAZ 2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Vervanging telefooncentrale: multimedia DHAZ 2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Verplaatsing balie pijnbehandelcentrum DHAZ 2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 Vervanging simulator groen radiotherapie DHAZ 2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 Renovatie parkeergarage 1e fase DHAZ 2008 Onderhoud: Verv. Buispost cytostatica apotheekDHAZ Onderhoud: Asbestsanering kelder gebouw DHAZ Kleine werken 2004 ev DHAZ

-

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 127 1.086 3.816

-

-

-

-

-

-

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 127 1.086 3.816

15 10 16 920 4.266 17 1.297 1.244 2.456 140 185 2.291 78 2.395 114 977 3.434

6 4 3 175 811 7 534 512 467 27 35 436 15 201 22 186 653


-

-

22.243

-

22.243

19.855

4.094


-

-

22.243

-

22.243

19.855

4.094

Totaal

3

-

61.475

6.463

67.941

62.985

21.238

33

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.8.3 TOELICHTING DHAZ Projectgegevens Omschrijving

PBA-middelen: overgangsprojecten Isolatiekamer TBC Apotheek (nieuwbouw + verbouw) Chirurgische dagbehandeling Verbouw verpleegafdelingen Thorax Nieuwbouw Erasmus MC Nieuwbouw Tranche 1 Gebouw Rochussenstraat Centrale hal Interim entree Interim staftoren Renovatie Thoraxcentrum Facelift H-gebouw Hemodialyse H-gebouw Renovatie Daniel fase 2 Subtotaal PBA-middelen: overgangsprojecten

uitgegeven t/m 2003

overgangsbudget

4.056 3.155 2.260 6.332

2004 t/m 2007 DHAZ gemeld DHAZ besteed

overgangsbudget besteed

136.100

14 1.228 272 728 293 87

2008 DHAZ gemeld DHAZ besteed


208 59.702 1.004 24 4.076 5.636 6.351 16.003 16.346 407 5.178

2009 DHAZ gemeld DHAZ besteed


-21.586 34.482 11 4.758 4.609 242 507

4.264 3.155 2.260 44.448 35.486 35 4.090 6.864 6.623 21.489 21.248 649 5.772

-

-

156.383

-

-

-

-

-

-

-

-

18.425

136.100

114.935

-

-

23.023

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

17.950

15.008

4.600

8.304

-

26.550

23.312

-

-

-

17.950

15.008

-

4.600

8.304

-

4.000

-

-

26.550

23.312

8.897

108

-

2.500

19

-

2.500

-

-

13.897

127

-

-

-

8.897

108

-

2.500

19

-

2.500

-

-

13.897

127

-

2.250

1.015

-

-

-

-

-

2.250

1.015

DHAZ-middelen: nieuwbouw n.v.t. Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw

cumulatief DHAZ gemeld DHAZ besteed


DHAZ-middelen: instandhouding DHAZ kleine werken DHAZ kleine werken subtotaal DHAZ kleine werken DHAZ groot onderhoud DHAZ groot onderhoud subtotaal DHAZ groot onderhoud DHAZ huur DHAZ huur subtotaal DHAZ huur

4.000

1.350

717

-

450

298

-

450

1.350

717

-

450

298

-

450

34

Erasmus MC

- geconsolideerd

Projectgegevens Omschrijving

uitgegeven t/m 2003

overgangsbudget

2004 t/m 2007 DHAZ DHAZ gemeld besteed


DHAZ meldingsprojecten Renovatie BA2 poli ambulante zorg Renovatie keuken en restaurant Bouw paviljoen verdreven zkh-functies Renovatie H12 staf anesthesie Verbouwing D2 poli kaakchirurgie Verbouwing BA1 poli oogheelkunde Opknappen / verbouwing CA centrale hal Renovatie gebouw SV Verbouwing EE20 Klinische genetica Renovatie spoedeisende hulp Verbouwing poli inw.geneeskunde + MDL Verbouwing tbv MDL-centrale H5m Renovatie H11 OK Uitbreiding kinder- & jeugdpsychiatrie Uitbreiding perinatologisch centrum Renovatie Sophia Renovatie Psychiatrie Plaatsing interimgebouw Ha Inrichting entreegebouw Renovatie poli kno Herhuisvesting BHV/BIL Vervanging simulator groen radiotherapie Vervanging telefooncentrale: mulitmedia Vervanging telefooncentrale: ICT infra Verplaatsing balie pijnbehandelcentrum Huisvesting PET-scan unit Aanpassing liftbesturing Opbouw / interimvoorziening Thorax Vervanging stralingsapparaat JUNO Aanpassing poli neurologie en balie SB Inrichting pand Bovendijk Verhuiskosten UWV Invoering en uitrol toegangscontrolesyst. Renovatie parkeergarage 1e fase Inrichting isotopenafdeling Ruimtenoodleniging MKC en IC-kinderen Infrastruct.aanpass.elektr.installaties Verbouwing Be4 JNI Verbouwing Cb Vervangen ICT infrastructuur Vervangen infrastructuur perslucht Aanpassen bestaande E-infrastructuur 1e verd. Thorax/CB Uitbreiding W - infrastructuur

subtotaal DHAZ meldingsprojecten

2008 DHAZ gemeld


5.650 472 3.673 1.000 800 300 3.380 5.386 1.400 1.500 2.000 367 1.000 935 2.000

5.614 471 1.474 1.167 1.830 56 4.267 5.394 918 459 2.251 325 751 216 972

1.460 566 2.825 120 340 1.440 960 700 1.000 1.115 2.332

1.673 449 3.041 96 274 2.294 3.483 87 266 1.379 2.332 738 240 604 179 425 594

-

-

-

42.721

44.628

2009 DHAZ gemeld


DHAZ besteed

329 211

16

-

3.400 -700 1.442 733 -

399 229 505 573

2.600 -

795 1.517 2.000 1.000 2.100

435 2.488

-

21.074

11.895

-

11.444

-

922 900 970 100 700 1.233 1.000 422 2.000

-

100 1.066 -

-2.000 1.000 100 750 2.000 750 2.204 2.500 374

288 211

cumulatief DHAZ gemeld


16 12 77 22 1.128 530 18 462 1.155 514 241 1.069 205 1.184 118

141 168

-

DHAZ besteed

DHAZ besteed

-

5.650 472 3.673 1.000 1.722 1.200 4.350 5.386 1.400 1.600 2.700 1.600 2.000 1.457 2.000 3.066 1.789 566 3.036 120 340 7.440 960 2.442 1.848 2.332 795 1.517 2.000 2.200 750 2.000 750 2.204 2.500 374

5.630 471 1.486 1.244 1.852 1.184 4.797 5.412 1.380 1.614 2.765 566 1.820 421 2.156 1.791 449 3.057 96 274 2.693 3.712 87 771 1.952 2.332 738 240 604 179 860 3.082 429 379 -

-

75.239

56.523

Subtotaal DHAZ-middelen: instandhouding

Totalen DHAZ

-

-

-

70.918

60.461

-

28.624

20.516

-

18.394

-

-

117.936

80.977

18.425

136.100

114.935

70.918

60.461

23.023

28.624

20.516

-

18.394

-

156.383

117.936

80.977

35

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.8.4 Verantwoording DHAZ OCW 14.025 36.034

Toegekende middelen 2008 Saldo oude jaren Indexering oude jaren over VWS deel Totaal DHAZ-middelen

Bestedingen DHAZ-nieuwbouw DHAZ-verbouwingen DHAZ-renovaties DHAZ-kleine werken DHAZ-lange termijn onderhoud DHAZ-onderhanden werken DHAZ-huur Totaal DHAZ-bestedingen

Saldo DHAZ-middelen ultimo 2008

50.059

VWS 42.075 108.102 13.568 163.745

Totaal 56.100 144.136 13.568 213.804

4.307

12.922

1.254

3.761

-506 75 5.130

-1.517 224 15.390

0 17.229 0 5.015 0 -2.023 299 20.520

44.929

148.355

193.284

Verklaring saldo DHAZ-middelen ultimo 2008 Nieuwbouw De middelen die zijn gereserveerd voor de nieuwbouwprojecten in het DHAZ-kader zullen worden aangewend op het moment dat de gereserveerde PBA-middelen zijn uitgeput. De verwachting is dat het DHAZ-nieuwbouwkader in 2009 wordt aangewend. De totale omvang van de investering voor tranche 1 van de nieuwbouw zal circa € 800 miljoen bedragen, met een looptijd tot 2017. Inmiddels is de vergunning voor tranche 1 ontvangen. Instandhouding Tot en met de melding voor het jaar 2008 is voor € 118 miljoen aan verbouwingsprojecten gemeld. Hierop is tot en met 2008 reeds € 81 miljoen uitgegeven. De totale melding kleine werken bedraagt tot en met het jaar 2008 € 26,5 miljoen tegenover een uitgegeven bedrag van € 23,3 miljoen. Ten behoeve van groot onderhoud is reeds € 13,8 miljoen gemeld tot en met 2008.

36

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.9 Overzicht langlopende schulden ultimo 2008

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

€ NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG Fortis Bank NV NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG Fortis Bank NV ASN Bank NV NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG Rabobank NV BNG NV BNG ING Bank van Lanschot St. ABP

12-01-1994 12-01-1994 30-06-1994 21-12-1994 23-10-1995 25-01-1996 25-10-2007 01-07-2004 31-12-1997 17-04-2001 01-07-2002 01-07-2002 01-08-2002 01-08-2002 30-12-2004 25-10-2007 02-05-2007 31-03-2005 31-03-2005 01-10-2002 01-09-2005 02-05-2007 02-05-2007 22-04-1994 16-06-2003 01-09-2003 31-10-2005 31-10-2005 01-01-1996

9.076 9.076 22.689 10.437 16.336 11.798 20.000 1.317 2.269 11.344 8.500 9.000 7.500 8.000 10.000 14.000 21.000 10.000 12.500 17.000 50.000 18.000 17.000 4.415 862 1.080 3.200 2.700 1.361

Soort lening

Resteren-de Werke- Restschuld Nieuwe Restschuld Aflossing in Rest-schuld looptijd in lijke 31 december leningen in 31 december 2008 over 5 jaar jaren eind rente 2007 2008 2008 2008 %

20 20 20 20 20 20 20 10 9 10 8 7 6 9 2 10 10 2 5 2 2 20 10 28 19 17 8 8 40

3,959% 3,959% 4,426% 3,060% 2,971% 6,640% 4,645% 3,800% 5,720% 4,900% 4,680% 4,570% 4,270% 4,540% 2,470% 4,510% 4,355% 2,734% 3,309% 4,225% 2,420% 4,484% 4,368% 4,105% 3,655% 4,170% 3,230% 3,230% 5,500%

€

€

€

€

€

4.236 4.236 12.857 5.914 9.801 7.079 20.000 923 0 4.538 3.187 2.142 938 3.333 0 14.000 19.950 0 12.500 8.500 0 17.550 16.150 2.365 681 826 2.300 1.700 0

0 0 0 0 0 -

605 605 757 347 544 787 1.000 132 0 1.135 1.062 1.286 938 889 0 1.400 2.100 0 1.700 0 900 1.700 158 45 64 400 400

3.631 3.631 12.100 5.567 9.257 6.292 19.000 791 3.403 2.125 856 0 2.444 12.600 17.850 12.500 6.800 0 16.650 14.450 2.207 636 762 1.900 1.300 -

1.210 1.210 9.076 4.175 7.079 3.146 14.000 263 7.000 9.450 13.050 7.650 1.419 409 444 0 -

175.706

0

18.954

156.752

79.581

37

Aflossingswijze

Aflossing 2009

Gestelde zekerheden

€ 5 5 5 5 6 12 18 5 2 1 0 0 2 8 8 0 3 3 0 18 8 14 14 12 5 4

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair einde einde lineair einde lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair annuïteit

605 605 756 348 545 786 1.000 132 1.134 1.063 857 0 889 1.400 2.100 1.700 900 1.700 158 45 64 400 400 17.587

hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek

borgstelling borgstelling borgstelling pari passu pari passu borgstelling

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.10 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 5.1.10.1 GECONSOLIDEERDE GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2008 SEGMENT - Erasmus MC Zorg Ref.

2008 €

2007 €


16

626.496

601.116


17

33.914

11.497

Rijksbijdrage

18

56.273

53.717


19

5.580

4.868


20


94.144

76.589

816.407

747.787


21

462.299

431.549


22

37.866

34.407


23

308.673

256.215


808.838

722.171

BEDRIJFSRESULTAAT

7.569

25.616

-5.536

-8.258

2.033

17.358

-20 -

-270 -

2.013

17.088

2008 €

2007 €

12.930 713 784 3.594 -1.683 -14.325

-177 865 3.515 -1.440 14.325

2.013

17.088


24

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Reserve aanvaardbare kosten Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen Bestemmingsreserve revolving fund Bestemmingsreserve overige

38

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.10 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 5.1.10.2 GECONSOLIDEERDE GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2008 SEGMENT - Erasmus MC O&O Ref.

2008 €

2007 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Rijksbijdrage

18

110.908

103.720


20

96.619

96.775

207.527

200.495



21

123.491

119.529


22

6.116

5.668


23

57.801

54.949


187.408

180.146

BEDRIJFSRESULTAAT

20.119

20.349

570

1.616

20.689

21.965

-65 -283

-17 -1

20.341

21.947

Het resultaat is als volgt verdeeld:

2008 €

2007 €

Reserves O&O Reserves iBMG Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen

7.436 1.755 1.550 9.600

9.791 638 2.382 9.136

20.341

21.947


24

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING

5.1.10.3 AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN 2008 €

2007 €

SEGMENT - Erasmus MC Zorg SEGMENT - Erasmus MC O&O

2.013 20.341

17.088 21.947

Resultaat volgens geconsolideerde resultatenrekening

22.354

39.035

39

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.10 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 16. Wettelijk budget aanvaardbare kosten € Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Mutaties op grond van: Productieafspraken verslagjaar Productierealisatie Specialistenuitbreiding Lokale productiegebonden component Afschrijvingskosten dubieuze debiteuren

2008 €

€

572.768

-761 2.812 107 23

561.663

10.730 1.599 290 2.181

Uitbreiding erkenning en toelating Loonkosten specialisten Overheveling aios naar opleidingsfonds

-651 -141

12.619 1.475 -38.569

-792 Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

10.406 3.868 -

-37.094 7.656 2.306 6.238

14.274 Beleidsmaatregelen overheid: Generieke korting Bloed (indexatie 2008) Nachtelijke inzet MMT's Kortingsmaatregelen OTO/ROAZ Fb onderhoud (MICU, CF, CABG, TAAA, Coilings) Convenantkorting (incl. academische component) Opleidingsplaatsen

-557 182 -772 -6.617 769 1.025 -

Nacalculeerbare kapitaalslasten Afschrijvingen Overige mutaties ingevolge toepasselijke systematiek Stollingsfactoren Dure geneesmiddelen Weesgeneesmiddelen Samenwerkingsverbanden Klinische genetica Groei normatieve kapitaalslasten rente Groei normatieve kapitaalslasten afschrijvingen Scholingsmiddelen Nachtelijke inzet MMT's Adherentie Correctie voor B-segment DBC's Groei academische component Niet nacalculeerbare overschrijding 2008 Diversen

Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

40

16.200 -454 -4.485 -246

-5.970

-5.185

4.186

1.751

1.451 1.059 18.969 76 1.043 -81 2.148 -35 648 -12.850 1.450 4.326 -15

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 2008

2007 €

1.568 -5 18.663 -413 2.007 -36 919 108 -36 39 18.189

22.814

604.836

572.768

21.660

28.348

626.496

601.116

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.10 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 17. DBC opbrengsten B-segment De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

opbrengsten B-segment mutatie onderhanden werk B-segment

28.685 5.229

11.797 -300

Totaal

33.914

11.497

Toelichting De opbrengsten B-segment betreft de gedeclareerde DBC-opbrengsten uit het B-segment plus de mutatie in het onderhanden werk van het B-segment.

18. Rijksbijdrage 2008 €

2007 €

76.064 91.117

72.837 84.600

167.181

157.437

Basisbedrag rijksbijdrage Loon-, prijsbijstelling, afrekeningen en rente Stimuleringsregelingen Numerus fixus

69.919 2.081 1.317 17.800

67.975 982 1.376 14.267

Rijksbijdrage onderwijs en onderzoek conform opgave

91.117

84.600

Bij : overheveling Rijksbijdrage Zorg/O&O: - AM-taken - Compensatie medisch specialisten - Rijksbijdrage werkplaatsfunctie - Rijksbijdrage VWS t.b.v. AIO's

11.648 5.000 2.243 900

11.094 4.962 2.200 864

110.908

103.720


rijksbijdrage werkplaatsfunctie AZ conform opgave rijksbijdrage onderwijs en onderzoek conform opgave Totaal

Opbouw rijksbijdrage O&O

Rijksbijdrage O&O, opgenomen in de resultatenrekening

41

Erasmus MC

- geconsolideerd

5.1.10 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING

BATEN 19. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Zorgprestaties tussen instellingen Overige zorgprestaties

3.657 1.923

3.402 1.466

Totaal

5.580

4.868

2008 €

2007 €

12.987

11.919

69.425 13.375 92.689

69.479 13.002 78.964

188.476

173.364

20. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt :

Overige dienstverlening: opbrengsten uit opleidingen, parkeren, restaurants en overige diensten Overige opbrengsten: EMF, projectmatig doorberekende personeelskosten, niet projectmatig andere opbrengsten, subsidies en bijdragen Totaal

De toename van de andere opbrengsten, subsidies en bijdragen wordt onder andere veroorzaakt door de stijging van de onder dit hoofd opgenomen subsidie opleidingsfonds met € 4,7 miljoen, toename van royalties met € 1,3 miljoen en hogere doorberekende kosten € 7 miljoen.

42

Erasmus MC

- geconsolideerd


LASTEN 21. Personeelskosten De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Andere personeelskosten Sub-totaal Personeel niet in loondienst

451.385 40.239 52.519 21.993 566.136 17.367

425.667 40.619 49.617 21.071 536.974 14.104

Totaal personeelskosten

583.503

551.078

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in FTE's) per segment: Zorg O&O

7.463 1.935

7.284 1.861

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fulltime eenheden

9.398

9.145

Toelichting De toename van de personeelskosten met € 32,4 miljoen is als volgt: Toename van de bezetting met 253 fte's Daling door mutatie verlofurenverplichting Stijging door schaaldoorloop en CAO-maatregelen Totaal mutatie lonen & salarissen Hoger aandeel premies werknemersverzekeringen Lagere kosten bijdrage ziektekostenverzekeringen (i.v.m. vervallen garantieregeling) Hogere pensioenpremie door stijging fte's Mutaties voorz. sociaal beleid Overige mutaties, per saldo Hogere andere personeelskosten door o.a.: - hogere kosten levensfasebewustbeleid - overige, per saldo Hogere kosten personeel n.i.l.

43

x € 1 mln. 11,8 -3,3 17,2 25,7 3,5 -0,8 2,9 -3,2 0,1 3,5 -2,6 3,3 32,4

Erasmus MC

- geconsolideerd


LASTEN 22. Afschrijving immateriële en materiële vaste activa 2008 €

2007 €

Nacalculeerbare afschrijvingen: - materiële vaste activa

14.170

10.555

Overige afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa

169 35.484

147 34.771

Sub-totaal afschrijvingen

49.823

45.473


Vrijval subsidiies afschrijvingen instandhouding

-5.841

-5.399

Totaal afschrijvingen

43.982

40.074

Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - verloopoverzichten materiële vaste activa

2008 €

Afschrijving immateriële vaste activa Afschrijving WTZi - vergunningsplichtige vaste activa Afschrijving WTZi - meldingsplichtige vaste activa Afschrijving WMG gefinancierde vaste activa Afschrijving niet WTZi/WMG gefinancierde vaste activa Afschrijving DHAZ- bekostigde vaste activa

169 10.069 1.893 20.684 12.906 4.102

Totaal afschrijvingen volgens verloopoverzichten

49.823

Totaal afschrijvingen resultatenrekening (exclusief vrijval subsidies afschrijvingen instandhouding)

49.823

23. Overige bedrijfskosten 2008 €

2007 €

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen

28.704 87.478 194.044 45.002 5.543 5.703

27.146 59.799 171.822 31.872 5.753 14.773

Totaal bedrijfskosten

366.474

311.165


De stijging van de algemene kosten is veroorzaakt door toename van de kosten van administratie en registratie met € 24 mln. Deze stijging betreft voornamelijk de kosten voor de vervanging van de bestaande automatiseringssystemen voor financiën, logistiek en personeel. De stijging van de kosten bij patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten is vooral te wijten aan de stijging van het gebruik van dure geneesmiddelen, het effect hiervan was € 18,5 miljoen. Daarnaast zijn de onderzoekgebonden kosten met € 5 miljoen gestegen, o.a. door hogere kosten onderzoeken voor derden waaronder gestegen kosten zorgprestaties tussen instellingen (WDS) (€ 1,5 miljoen), hogere kosten t.b.v. EMF gefinancierd onderzoek (€ 1,2 miljoen) en kostenstijging door toename produktie t.b.v. patiënten (€ 0,8 miljoen). De onderhoudskosten zijn toegenomen met € 14,8 miljoen door een extra dotatie aan de egalisatievoorziening onderhoud in verband met hogere onderhoudkosten aan gebouwen en installaties.

44

Erasmus MC

- geconsolideerd


LASTEN 24. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Rentebaten Resultaat deelnemingen Waardeverandering financiële vaste activa en effecten Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Sub-totaal financiële baten

1.048 0 -87 961

889 140 -113 916

Rentelasten Sub-totaal financiële lasten

-5.927 -5.927

-7.558 -7.558

Totaal financiële baten en lasten

-4.966

-6.642

2008 €

2007 €

Buitengewone lasten

-20

-270

Totaal buitengewone baten en lasten

-20

-270

25. Buitengewone baten en lasten De specificatie is als volgt :

Deze post heeft te maken met afwaardering van Immateriële vaste activa bij een van de dochtermaatschappijen.

45

Erasmus MC

- geconsolideerd


26. Bezoldiging bestuurders en toezichthouders (in deze tabellen zijn alle bedragen in euro's vermeld) Welke bestuursmodel is van toepassing op uw 1. Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht organisatie? Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie? 5. Drie- of meerhoofdig collegiaal

De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2008 is als volgt: H.A. Büller

H.A.P. Pols

C.M. Insinger

A.A. Westerlaken

01-01-2005

01-10-2006

01-05-2005

01-11-2007

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Nee

Nee

Nee

12 1 5 100%

1 5 100%

1 5 100%

1 5 100%

Naam 1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van het bestuur geweest? 5 Hoeveel maanden is de persoon voorzitter geweest in het verslagjaar? 6 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst? 7 Welke salarisregeling is toegepast? 8 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 9 Bruto-inkomen, incl. vakantiegeld, eindejaarsuitkeringsalaris en andere vaste toelagen (in €) 10 Waarvan verkoop verlofuren (in €) 11 Waarvan nabetalingen voorgaande jaren (in €) 12 Bruto-onkostenvergoeding (in €) 13 Werkgeversbijdrage sociale lasten (in €) 14 Werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU (in €) 15 Ontslagvergoeding (in €) 16 Variabele beloning (in €) [9 + 12 t/m 16] 17 Totaal inkomen (in €) 18 Cataloguswaarde auto van de zaak (in €) 19 Eigen bijdrage auto van de zaak (in €)

46

213.188

194.652

182.213

185.380

2.249 1.368 35.916

2.249 1.115 30.860

2.249 3.693 29.233

2.249 3.642 26.843

32.000 284.721

33.000 261.876

26.250 243.638

218.114

Erasmus MC

- geconsolideerd


C. Hoogendoorn Naam 1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van het bestuur geweest? 5 Hoeveel maanden is de persoon voorzitter geweest in het verslagjaar? 6 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst? 7 Welke salarisregeling is toegepast? 8 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 9 Bruto-inkomen, incl. vakantiegeld, eindejaarsuitkeringsalaris en andere vaste toelagen (in €) 10 Waarvan verkoop verlofuren (in €) 11 Waarvan nabetalingen voorgaande jaren (in €) 12 Bruto-onkostenvergoeding (in €) 13 Werkgeversbijdrage sociale lasten (in €) 14 Werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU (in €) 15 Ontslagvergoeding (in €) 16 Variabele beloning (in €) [9 + 12 t/m 16] 17 Totaal inkomen (in €) 18 Cataloguswaarde auto van de zaak (in €) 19 Eigen bijdrage auto van de zaak (in €)

Nee 01-03-2000 Nee

5

9.980

509

10.489

De raad van Toezicht is belast met benoemingen, beloning en ontslag van leden van de Raad van Bestuur. Het beloningsbeleid van de Raad van Toezicht heeft tot doel om goede kandidaten voor een bestuursfunctie aan te trekken, deze bestuursleden te motiveren en voor het Erasmus MC te behouden. De beloning dient derhalve concurrerend te zijn met wat voor posities van vergelijkbare complexiteit, omvang en verantwoordelijkheid wordt geboden. Het vaste bruto salaris wordt conform het bovenstaande vastgesteld en zo nodig aangepast. De basissalariëring voor de leden van de Raad van Bestuur is vastgesteld op basis van een rapport van het onderzoeks- en adviesbureau Hay Group en wordt in beginsel verhoogd in lijn met de geldende CAO-verhogingen. Daarnaast kan een variabel deel worden toegekend afhankelijk van de mate waarin bijzondere prestaties verricht zijn en/of vooraf vastgestelde toetsbare doelstellingen gerealiseerd en afspraken behaald zijn. Deze variabele beloning bedraagt maximaal 20% van het vaste salaris. In de variabele beloning wordt zowel de collectieve prestatie (van de Raad van Bestuur als college) als de individuele prestatie in aanmerking genomen. Voor 2009 zal een nieuw beloningsbeleid worden opgesteld.

De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht van de zorginstelling over het jaar 2008 is als volgt:

naam

functie

C. Maas F.W.H. Emster T.J. Heeren F.B.M. Sanders W.A.F.G. Vermeend

Voorzitter Lid Lid Lid Lid

Totaal

2008 bezoldiging (in €) 14.521 7.260 7.260 7.260 7.260 43.561

47

Erasmus MC

- geconsolideerd


27. Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) (in deze tabellen zijn alle bedragen in euro's vermeld) De bezoldiging van de functionarissen die over 2008 in het kader van de Wopt verantwoord worden is als volgt:

1 2 3 4 5 6

Functionaris (functienaam) In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Belastbaar loon (in €) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (in €) Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband (in €)

6


6

6

Hoogleraar 1-jan-08 31-dec-08 193.744

25.712

24.511

22.641

24.991

215.241

Univ. med.spec. 1-jan-08 31-dec-08 197.942


25.802

23.768

-



218.735

Hoogleraar Univ. med.spec. 1-jan-08 1-jan-08 31-dec-08 31-dec-08 256.812 197.078 34.517 -

25.802 -

291.329

222.880

Lid RvB 1-jan-08 31-dec-08 234.187

Staflid 1-jan-08 31-dec-08 169.697



31.511

21.778

22.099

27.148

-

-

-

265.698

191.475

182.862

228.333

Staflid 1-jan-08 31-dec-08 162.467




20.694

24.727

26.561

14.097

183.161

48

199.352

-

201.655

-

Totaal beloning in kader van de Wopt (4,5 en 6)

-

-

223.744

-


1 2 3 4 5


205.977


1 2 3 4 5


-


1 2 3 4 5


197.821

227.779

207.326

Erasmus MC

- geconsolideerd


1 2 3 4 5 6


6


6

6

20.745

27.301

21.486

25.717

-

-

Univ. med.spec. Univ. med.spec. Univ. med.spec. 1-jan-08 1-jan-08 1-jan-08 31-dec-08 31-dec-08 31-dec-08 197.707 199.422 197.440


25.804 -

237.783

-

235.163



Lid RvB 1-jan-08 31-dec-08 209.446

186.360

25.942 -

-

223.242

182.254





22.860

30.520

26.894

33.362

398.145



18.221

24.822

409.741

49

-

20.388

225.364

201.112


25.802

223.511

-


1 2 3 4 5


183.602


1 2 3 4 5


-


1 2 3 4 5


213.671

259.421

295.854

Hoogleraar Univ. med.spec. 1-jan-08 1-jan-08 31-dec-08 31-dec-08 208.607 198.229 22.789 231.396

25.787 224.016

Erasmus MC

- geconsolideerd


1 2 3 4 5 6



20.741 -


1 2 3 4 5 6


1 2 3 4 5 6


6

-

21.239 -

21.590 -

182.297

203.039

188.997

Lid RvB 1-jan-08 31-dec-08 219.036


Afdelingshoofd 1-jan-08 31-dec-08 172.870


27.052

23.267

21.928

20.524

-

-

-

246.088

201.007

194.798

182.931



Staflid 1-jan-08 31-dec-08 162.981

Staflid 1-jan-08 31-dec-08 162.645

16.941

22.642

20.609

19.799

-


1 2 3 4 5

20.828

Staflid 1-jan-08 31-dec-08 167.407

211.455

-


Hoogleraar Univ. med.spec. 1-jan-08 1-jan-08 31-dec-08 31-dec-08 161.469 181.800


-

204.495

183.590

182.444



Staflid 1-jan-08 31-dec-08 163.544


32.149

23.768

21.306

24.384

276.255

50

-

199.967

-


-

231.842

184.850

227.911

Erasmus MC

- geconsolideerd


1 2 3 4 5


6



Lid RvB 1-jan-08 31-dec-08 175.650

22.454

21.515

23.509

-


226.077

198.799

199.159

Motivatie overschrijdingen van het gemiddeld belastbaar loon van de Ministers: De salarissen van hoogleraren, stafleden en medisch specialisten wordt bepaald door de CAO-UMC. In uitzonderlijke gevallen wordt hiervan afgeweken. Dit kan veroorzaakt worden doordat vergelijkbare functies elders hoger worden gewaardeerd; vanwege de individuele kwaliteiten van voor het Erasmus MC beeldbepalende medewerkers kan een hoger salaris worden verstrekt. Verder geldt dat vanwege de omzetting van maatschappen in 1999 naar een vast loondienstverband een compensatie is verwerkt in het salaris voor gemiste maatschapinkomsten. Hiernaast wordt bij uitzonderlijk goed functioneren een toelage verstrekt. Ook voor onregelmatige diensten en 24-uurs bereikbaarheid kunnen toelagen worden verstrekt.

28. Honoraria accountant

2008 €

De honoraria van de accountant over 2008 zijn als volgt: 1 2 3 4

Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet controle-diensten

Totaal honoraria accountant

357 373 160 97 987

51

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.11 ENKELVOUDIGE BALANS per 31 december 2008

Ref.

31-dec-08 €

31-dec-07 €

1 2

588.293 22.251 610.544

552.197 20.004 572.201

3 4 5 7

24.427 24.242 160.099 83.903 292.671

25.613 43.046 201.770 4.390 274.819

903.215

847.020

31-dec-08

31-dec-07

€

€

3.344 202.177 32.162 237.683

3.344 182.086 29.899 215.329

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden en onderhanden werk projecten EMF Onderhanden werk uit hoofde van DBC's Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa

Totaal activa

Ref. PASSIVA

Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

8

Voorzieningen

9

78.264

68.524

Langlopende schulden

10

244.637

266.042

Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

6 11

118.815 223.816

79.017 218.108

903.215

847.020

Totaal Passiva

52

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.12 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2008

Ref.

2008 €

2007 €


16

594.072

565.066


17

25.541

7.804

Rijksbijdrage

18

167.181

157.437


19

6.619

5.200


20


173.674

159.999

967.087

895.506


21

552.252

522.104


22

41.381

37.649


23

347.909

292.941


941.542

852.694

BEDRIJFSRESULTAAT

25.545

42.812

-3.191

-3.777

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING

22.354

39.035

RESULTAAT BOEKJAAR

22.354

39.035

2008 €

2007 €

12.930 7.436 1.755 2.263 784 13.194 -1.683 -14.325

-177 9.792 638 3.247 0 12.650 -1.440 14.325

22.354

39.035


24


Reserve aanvaardbare kosten Reserves O&O Reserves iBMG Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen Bestemmingsreserve Revolving Fund Bestemmingsreserve overige

53

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.13 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING

Voor de grondslagen van de waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de geconsolideerde grondslagen.

54

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 1. Materiële vaste activa 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Semi permanente gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Instandhouding Inventaris Automatisering

12.179 9.799 166.609 11.797 107.985 36.630 127.533 14.605 97.541 3.615

12.179 9.727 166.818 11.174 58.413 40.728 140.532 15.998 91.856 4.772

Totaal materiële vaste activa

588.293

552.197

2008 €

2007 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen

552.197 83.317 47.221

505.052 90.193 43.048


588.293

552.197


Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven :

Op pagina 64 en verder zijn specificaties opgenomen van het verloop per soort activa. De specificatie van de projecten in uitvoering wordt toegelicht op pagina 69. Bedragen in het kader van nieuwbouw en 'overlevingsprojecten' bedragen in 2008 € 23,0 miljoen. Deze investeringen worden bekostigd uit de gereserveerde PBA-middelen plus het nieuwbouwkader DHAZ. In het kader van DHAZ-instandhouding is in 2008 € 20,2 miljoen besteed. Aan projecten in het Korte Termijn Huisvestingsplan O&O is in 2008 € 6,4 miljoen uitgegeven. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op balansdatum voor ruim € 34,5 miljoen opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen voor moeten worden ontvangen. Wijziging bekostiging kapitaallasten en aanpassing Regeling verslaggeving WTZi en Richtlijn 655 Zorginstellingen Met de brieven van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) van 13 juni 2007 (kenmerk CZ/TSZ/2771129) en 9 juli 2007 (kenmerk MC-U-2783995) en de wijziging van het Uitvoeringsbesluit WTZi van 13 december 2007 zijn belangrijke wijzigingen in de regelgeving rondom zorgvastgoed en de bekostiging van vaste activa aangekondigd. Per 1 januari 2008 is het bouwregime voor ziekenhuizen afgeschaft; hierdoor ontstaat meer vrijheid in bouwen, maar tevens zal de garantie van het Ministerie van VWS op de vergoeding van afschrijvingen en rentelasten vervallen, naar verwachting met ingang van boekjaar 2009. Het risico van de dekking van kapitaallasten van het vastgoed ligt daardoor geheel bij de zorginstellingen.

55

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS

ACTIVA Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa kunnen tot en met 2006 posten zijn opgenomen die door het vervallen van de integrale vergoeding voor afschrijvingslasten niet langer voor verwerking in de balans in aanmerking komen. Voor zover in 2009 of latere jaren nog specifieke vergoedingen worden ontvangen, zijn deze eind 2008 als vordering opgenomen onder de financiële vaste activa en vorderingen. Posten als bouwrente, plankosten en enkele overige posten zijn toegevoegd aan de materiële vaste activa, voor zover zij hiervoor in aanmerking komen. Materiële vaste activa Het vervallen van het stelsel van bekostiging waarbij een integrale vergoeding voor de werkelijke afschrijvingskosten van vaste activa was opgenomen, kan ook gevolgen hebben voor de waardering van de materiële vaste activa. Het vervallen van het stelsel van bekostiging kan worden aangemerkt als een aanwijzing voor de aanwezigheid van een bijzondere waardevermindering overeenkomstig hoofdstuk 121 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa. Door de onzekerheid over de toekomstige bekostigingssystematiek is het nog niet mogelijk om vast te stellen of sprake is van een bijzondere waardevermindering ultimo 2008.

2. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Lening Erasmus MC Holding BV Lening Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV Deelnemingen Overige vorderingen

6.724 1.900 12.718 909

6.660 1.900 10.398 1.046

Totaal financiële vaste activa

22.251

20.004

2008 €

2007 €

Boekwaarde per 1 januari 2008 Bij: kapitaalstorting Bij: verstrekte leningen Bij: waardevermeerderingen Bij: resultaat deelnemingen Af: waardeverminderingen Af: dividend uitkeringen Af: ontvangen aflossing leningen

20.004 642 64 0 2.263 -142 -550 -30

20.938 983 680 75 2.955 0 -3.871 -1.756


22.251

20.004

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt :

Lening Erasmus MC Holding BV: De transactie inzake de feitelijke overdracht van de aandelen in de dochter BV’s van EUR Holding BV naar Erasmus MC Holding BV is ultimo 2003 afgewikkeld door middel van een lening die aan Erasmus MC Holding BV is verstrekt. Over de lening wordt door Erasmus MC geen rente in rekening gebracht. Lening Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV: Dit betreft een achtergestelde lening ter versterking van het weerstandsvermogen van Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV. De rente bedraagt 5,215%.

56

Erasmus MC

- enkelvoudig


ACTIVA Deelnemingen: Dit betreft het zichtbare intrinsieke vermogen conform de geconsolideerde balansen van Erasmus MC Holding BV en Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV. Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon

Verschaft kapitaal

Kernactiviteit

Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Erasmus MC Holding B.V. Onderzoek Havenziekenhuis B.V. Ziekenhuis

18 18

Kapitaalbelang (in %)

Eigen vermogen €

Resultaat €

100% 100%

9.102 3.616

1.550 713

Overige vorderingen: Hieronder begrepen zijn o.a. een vordering van € 504.000 inzake Biotempt BV. Een vordering van € 128.000 op River Diagnostics BV, aflossing vindt plaats voor 1 januari 2010. het rentepercentage bedraagt 0%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een vordering van € 120.000 op Emcare BV, aflossing vindt plaats in 4 jaarlijkse termijnen van € 30.000. Het rentepercentage is 0%. Er zijn geen zekerheden gesteld.

3. Voorraden en onderhanden werk projecten EMF De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Medische- en hulpmiddelen Apotheek Onderhanden werk inzake EMF-onderzoek

1.743 2.861 19.823

1.757 2.659 21.197

Totaal voorraden

24.427

25.613

197.327 172.154 5.350

180.554 156.557 2.800

19.823

21.197

31-dec-08 €

31-dec-07 €

109.113 7.310 92.181

126.655 2.520 86.129

24.242

43.046

Toelichting: - Onderhanden werk inzake EMF-onderzoek kostprijs Af: gefactureerde/ontvangen bedragen Af: voorziening Totaal onderhanden werk inzake EMF-onderzoek

4. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's De specificatie is als volgt :

Onderhanden werk DBC's A-segment Onderhanden werk DBC's B-segment Af: ontvangen voorschotten A-segment Totaal onderhanden werk DBC's

57

Erasmus MC

- enkelvoudig


ACTIVA De waardering van het onderhanden werk uit hoofde van de DBC-systematiek. Tot en met 2006 waren zowel de aan de per balansdatum openstaande DBC’s gekoppelde verrichtingen als de per balansdatum nog niet gekoppelde verrichtingen zijn gewaardeerd tegen de landelijk bepaalde (gemiddelde) kostprijzen verhoogd met het verrekenpercentage ten tijde van de opening van de betreffende DBC. Met ingang van 2007 is alleen rekening gehouden met de openstaande DBC's per ultimo boekjaar. De niet gekoppelde verrichtingen zijn niet meer meegenomen vanwege het feit dat niet bekend is welke DBC's hieraan gekoppeld zijn en de uiterste termijn waar binnen de DBC's gedeclareerd moet zijn, niet gerealiseerd kan worden.

5. Vorderingen en overlopende activa De specificatie is als volgt :

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Vorderingen op debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende activa

138.561 7.260

185.040 7.320

6.569 975 6.734

3.500 739 5.171

Totaal vorderingen en overlopende activa

160.099

201.770

Voorziening dubieuze posten Aan het eind van het boekjaar is wegens geraamde oninbaarheid van debiteuren een voorziening gevormd van € 4 miljoen, waarvan € 3,7 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 0,3 miljoen overige debiteuren. In 2007 waren deze bedragen als volgt, € 6,0 miljoen in totaal. Waarvan € 4,8 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 1,2 miljoen overige debiteuren. Mede als gevolg van verlenen van zorg aan onverzekerde patiënten ontstaat jaarlijks een verlies op debiteuren. De door zorgverzekeraars toegekende vergoeding in het budget is structureel onvoldoende om jaarlijks het verlies op zorgdebiteuren te dekken. In het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten was hiervoor in 2008 € 2,0 miljoen vergoeding opgenomen. In 2007 bedroeg dit bedrag € 2,0 miljoen.

6. Nog in tarieven te verrekenen financieringsoverschot en/of tekort t/m t/m 2005-1 €

2006 €

2007 €

2008 €

totaal €

22.746

-152.004

50.241

0

-79.017

-38.116

0

10.699 -31.285 -20.586

9.748 9.156 18.904

-38.116

-38.116 20.447 -22.129 -39.798

Saldo per 31 december

22.746

-172.590

69.145

-38.116

-118.815

Stadium van vaststelling

C

C

C

A

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Opbrengstverrekening Sub-totaal mutatie boekjaar

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa

58

Erasmus MC

- enkelvoudig


ACTIVA Specificatie financieringsverschil in het boekjaar

2008 €

2007 €

573.625 0

537.517 141

Academische component Opbrengsten DBC A-segment inclusief toeslagen Honorarium specialisten in loondienst Kapitaalslasten DBC B-segment Overige opbrengsten Correctie dekking voorgaand jaar Nog te factureren DBC A-segment Onderhanden werk DBC A-segment

114.207 413.467 69.234 209 83.787 0 -51.621 -17.542

96.195 351.901 47.454 497 93.000 -12.894 12.783 -101.519

Totaal financieringsverschil

-38.116

50.241

31-dec-08 €

31-dec-07 €

Deposito Bankrekeningen Kassen

46.475 37.398 30

0 4.368 22

Totaal liquide middelen

83.903

4.390

Wettelijk budget aanvaardbare kosten Kassiersfunctie inzake Nederlandse Groeistichting Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget:

7. Liquide middelen De specificatie is als volgt :

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het Erasmus MC.

59

Erasmus MC

- enkelvoudig


PASSIVA 8. Eigen vermogen De specificatie is als volgt :

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

31-dec-08 €

31-dec-07 €

3.344 202.177 32.162 237.683

3.344 182.086 29.899 215.329



Kapitaal Saldo per 01-jan-08 €


Kapitaal


3.344

-

-

3.344

3.344

-

-

3.344

Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per 01-jan-08 €




Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten/saldo budget onderwijs en onderzoek Afdelingsreserves

34.707 28.880

29.411 -7.289

4.773 -7.419

68.891 14.172

Bestemmingsreserves: Instandhoudingsinvesteringen Vooruitontvangen kapitaalslasten OCW Reserve afschrijving inventaris

9.083 73.530 14.377

13.194 784

Bestemmingsreserves: Erasmus MC - revolving fund Overige

7.183 14.326

-1.683 -14.326

182.086

20.091

Saldo per 01-jan-08 €


Algemene reserve Bestemmingsfondsen Reserve deelnemingen

196 11.329 18.374

2.263

-

196 11.329 20.637

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

29.899

2.263

-

32.162


Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

-

2.646 -

9.083 86.724 15.161

8.146 202.177

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:

Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

60



Erasmus MC

- enkelvoudig


PASSIVA 9. Voorzieningen Saldo per 01-jan-08 €

Dotatie

Onttrekking

€

€


Sociaal Beleid Egalisatievoorziening onderhoud Voorziening bouwrisico's

31.676 22.638 14.210

12.740 19.451 2.000

8.829 15.622 -

35.587 26.467 16.210

Totaal voorzieningen

68.524

34.191

24.451

78.264


Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet worden beschouwd: 31-dec-08 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

16.053 62.211 35.155

Toelichting sociaal beleid

Wachtgelden Lifetime variant VUT-60 Reorganisatievoorziening Jubileumvoorziening Arbeidsongeschiktheid en overige

Saldo per 01-jan-08 € 10.579 1.791 8.150 3.961 3.200 3.995

Dotatie

Onttrekking

€ 7.001 82 2.898 1.429 30 1.300

€ 3.406 0 2.224 684 2.515

Saldo per 31-dec-08 € 14.174 1.873 8.824 4.706 3.230 2.780

31.676

12.740

8.829

35.587

Sociaal Beleid De toelichting op de voorziening sociaal beleid is uitvoerig beschreven bij de geconsolideerde balans. Egalisatievoorzieningonderhoud Onder dit hoofd zijn ook verantwoord de middelen uit : - de (oude) PBA-systematiek en de (nieuwe) DHAZ-systematiek voor onderhoud van gebouwen: - de rijksbijdrage O&O voor de renovatie van de hoogbouw faculteitsgebouw. De egalisatievoorziening onderhoud is bedoeld om de kosten van periodieke, meerjarig en geplande onderhoudsuitgaven gelijkmatig over de jaren te verdelen. De benodigde bedragen van zowel de O&O als de Zorg bekostigde gebouwen worden gebaseerd op een lange termijn onderhoudsplanning. Voorziening bouwrisico's In 2008 is gebleken dat op een aantal bouwprojecten onvoorziene extra kosten gemaakt moeten worden als gevolg van asbestsanering en extra begeleidingskosten door deze vertraging. Met deze extra activiteiten is een bedrag gemoeid van € 14 miljoen (2007: 12 miljoen, 2008: 2 miljoen). In verband met het gewijzigde beleid inzake de bekostiging van Materiële Vaste Activa is besloten deze voorlopige overschrijding reeds te voorzien. In overleg met de adviseurs van de Directie Huisvesting zal worden onderzocht of deze overschrijding alsnog kan worden geclaimd bij college Bouw, daarnaast zal men er alles aan doen om de overschrijding te reduceren in het verdere traject.

61

Erasmus MC

- enkelvoudig


PASSIVA 10. Langlopende schulden 31-dec-08 €

31-dec-07 €

Schulden aan kredietinstellingen Vooruitonvangen investeringssubsidies

133.428 111.209

149.948 116.094

Totaal langlopende schulden

244.637

266.042

2008 €

2007 €

Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen

167.834 17.886

152.785 90.000 74.951


149.948

167.834

16.520

17.886

133.428

149.948

16.520 133.428 77.309

17.886 149.948 78.309


Het verloop van de schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jaar), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jaar) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

Als zekerheid voor de zes leningen afgesloten in verband met de nieuwbouw Erasmus MC-Sophia is door het ziekenhuis een notariële onherroepelijke volmacht verstrekt voor het vestigen van een eerste hypotheek in hoofdsom maximaal groot € 79,4 miljoen. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar bijlage overzicht langlopende leningen. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Vooruitontvangen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies á fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk aan de boekwaarde van tot en met 1987 à fonds perdu gefinancierde investeringen in gebouwen. Dezelfde systemathiek geldt voor investeringen gefinancierd uit EMF, alsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinancierd. De mutatie in 2008 betreft de vrijgevallen afschrijving (€ 5,3 miljoen). Voor 2007 betrof dit € 5,4 miljoen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwaarde van de gebouwen en terreinen die per 1 januari 2003 zijn overgekomen in het kader van de integratie tussen academisch ziekenhuis en medische faculteit. In verband met de eerder genoemde stelselwijzigingen is de investeringssubsidie à fonds perdu opgenomen onder de langlopende - en kortlopende schulden.

62

Erasmus MC

- enkelvoudig


PASSIVA Het verloop van de vooruitontvangen investeringssubsidies is als volgt weer te geven:

2008 €

2007 €

Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking

121.311 414 5.258

125.604 1.106 5.399


116.467

121.311

5.258 111.209

5.217 116.094

116.467

121.311

31-dec-08 €

31-dec-07 €

49.846 267 16.520 5.258 22.885 7.198 5.459 18.580 15.006

34.882 48.505 17.886 5.217 17.053 6.739 1.578 17.363 15.073

6.775 2.588 42.428 31.006 223.816

4.868 4.010 29.907 15.027 218.108

Toelichting in welke mate (het totaal van) de vooruitontvangen investeringssubsidies als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (< 1 jr.) Langlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (> 1 jr.) (balanspost)

11. Overige kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt :

Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Te verrekenen Rijksbijdrage Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Kortlopend deel vooruitontvangen investeringssubsidies Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen en overige personeelskosten Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden: Schulden aan groepsmaatschappijen Nog te betalen kosten Vooruitontvangen bedragen Overige passiva Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

Toelichting: De kredietlimiet bij bankinstellingen in rekening-courant bedraagt in totaal € 215,4 miljoen. Daarvoor zijn geen zekerheden gevraagd.

63

Erasmus MC

- enkelvoudig


12. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Het Erasmus MC heeft zich contractueel verplicht gesteld het Ronald MacDonald huis over te nemen tegen de dan geldende marktwaarde, indien de exploitatie door de Ronald MacDonald Stichting niet meer kan worden uitgeoefend. Vorderingen uit hoofde van vakantiegeld. Dit betreft een vordering van € 2,1 miljoen op het ministerie van OCW inzake de financiering van vakantiegeld. WAO. Op basis van RJ 225 kan voor de kosten van de gedifferentieerde premie in de WAO, veroorzaakt door de instroom in het verleden (voor einde boekjaar) een voorziening worden gevormd. Een andere mogelijkheid is om dit als niet uit de balans blijkende verplichting toe te lichten. Het Erasmus MC heeft er op basis van een bestendige gedragslijn voor gekozen om deze post niet als voorziening op te nemen in de balans. Fiscale eenheid. De vennootschappen, uitgezonderd CoroNovative, Harbour Antibodies en EMCARE, zijn opgenomen in de fiscale eenheid voor de omzetbelasting met het Erasmus MC. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de vennootschappen hoofdelijk aansprakelijk voor de door de combinatie verschuldigde belastingen. Lease-auto's. In het kader van personeelsbeloning is er aan een beperkte groep personen binnen de Erasmus MC een lease auto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel van € 0,1 miljoen en een langlopend deel van € 0,1 miljoen. Daarnaast heeft Erasmus MC t.b.v. logistiek een drietal vrachtwagens geleased. Deze verplichting bedraagt € 0,1 miljoen. Energiekosten. Het Erasmus MC heeft ten behoeve van de levering van electricitieit en gas een tweejarig contract afgesloten. De kortlopende termijn verplichting uit hoofde van dit contract is € 8,9 miljoen, de langlopende verplichting bedraagt € 8,9 miljoen. Medische apparatuur. Binnen het Erasmus MC is ten behoeve van een buitenlocatie een MRI-scan geleast. De kortlopende termijn verplichting uit hoofde van dit contract is € 0,2 miljoen, de langlopende verplichting bedraagt € 0,1 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde van aangegane huurcontracten heeft het Erasmus MC een verplichting uit staan € 1,7 miljoen. De contracten hebben betrekking op kantoorruimte, opslag en parkeerruimte. Ingediende claims. Het Erasmus MC is betrokken bij enkele lopende rechtsgedingen, gedeeltelijk verband houdend met medische aansprakelijkheid. Bij het opmaken van de jaarrekening was nog geen zicht op daaruit voortvloeiende verplichtingen. De rechtsgedingen worden gedekt door afgesloten verzekeringen, onder aftrek van een eigen risico.

64

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.15 MUTATIEOVERZICHT MATERIËLE VASTE ACTIVA (ENKELVOUDIG) 5.1.15.1 WTZi - vergunningsplichtige vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

€


€

Inventaris Onderhanden Projecten € €

Sub-totaal vergunning €

Totaal €


2.650

2.038 1.098

74.423 25.108

13.488 2.673

28.119 14.339

40.738 28.281

1.275 935

108.104

270.835 72.434

879.128 326.931


2.650

940

49.315

10.815

13.780

12.457

340

108.104

198.401

552.197

254 110

2.431 1.757

36.548 4.132

-16.209

1.540

2.037

128

23.024 9.704

83.317 47.221

267 267

12 12

299 299

578 578

22.090 22.090


-


-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

144

-1.540

674

32.416

-2.037

-128

-16.209

13.320

36.096


2.650

2.292 1.208

74.423 26.648

15.919 4.430

64.400 18.204

40.726 30.306

976 764

91.895

293.281 81.560

940.355 352.062


2.650

1.084

47.775

11.489

46.196

10.420

212

91.895

211.721

588.293


0,0%

5,0%

2,0%

10,0%

5,0%

5,0%

10,0%

0,0%

65

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.15.2 WTZi - instandhoudings vaste activa

Trekkings Onderhanden rechten Projecten € €

Sub-totaal €


-

-

-


Instand- Onderhanden houdingen Projecten € €

Sub-totaal €

Sub-totaal meldingen €

27.917 11.919

1

27.918 11.919

27.918 11.919

15.998

1

15.999

15.999

3 1.396

-1

2 1.396

2 1.396


-

-

-


-

-

-


-1.393

-1

27.920 13.315 -

-

-

14.605 5,0%

0,0%

66

-

-

-1.394

-1.394

27.920 13.315

27.920 13.315

14.605

14.605

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.15.3 WMG gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen €


Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€

€



148.610 70.584 -

-

-

-

-

-

78.026

-


11.095 6.323

3.409

163.114 76.907

4.772

3.409

86.207

2.446

24.251 19.393


20.477 16.908

1.328 2.485

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen

18.028 18.028

3.305 3.305


-

-

-

-

-

-


-

-

-

-

-

-

Stand per 31 december 2008 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2008

3.569

-

151.059 69.464 -

-

-

-

-


-

81.595 10,0%

67

-

Sub-totaal WMG €

-

21.333 21.333

-

-

-1.157

2.446

4.858

9.118 5.503

5.855

166.032 74.967

3.615

5.855

91.065

20,0%

0,0%

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.15.4 Niet WTZi/WMG gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€


€

€


9.529

10.651 1.864

205.226 87.723

1.024 665

19.705 6.198

51.356 23.085

55.770 42.280


9.529

8.787

117.503

359

13.507

28.271

13.490

72

6.462 5.131

51

985

2.061

6.570 4.326

20 20

159 159


-

-


-

-72

1.331

-51

-985

-2.061

2.244

-

-

-

-

-


9.529

10.651 1.936

211.688 92.854

1.024 716

19.705 7.183

51.336 25.126

62.181 46.447


9.529

8.715

118.834

308

12.522

26.210

15.734


0,0%

5,0%

2,0%

5,0%

5,0%

5,0%

10,0%

68


-


-

Sub-totaal niet WTZi/ WMG €

4.257

357.518 161.815

4.257

195.703

2.789

15.821 12.626

179 179

-

-

-

-

-

-

-

-

2.789

3.195

7.046

373.160 174.262

7.046

198.898

0,0%

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.15.5 DHAZ- gefinancierde vaste activa

Nieuwbouw gebouwen €

Nieuwbouw Verbouwingen kleine werken Onderhanden installaties renovaties LTO Projecten € € € €


-

-


Sub-totaal DHAZ €

17.495 1.743

17.487 2.113

24.761

59.743 3.856

15.752

15.374

24.761

55.887

14.917 1.621

7.326 2.481

-2.024

20.219 4.102


-

-


-

-


-

-

-

-

-

-

13.296

4.845

-2.024

16.117

32.412 3.364

24.813 4.594

22.737

79.962 7.958

29.048

20.219

22.737

72.004

5,0%

10,0%

0,0%

69

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.16.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG) Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2008 Num-mer Briefnummer PBA-middelen: overgangsprojecten 2371188 2299866 2299866 2370971 2370971 2371188 2375686 2371188 2371188 2430803

Datum

06-05-2003 08-04-2003 08-04-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 20-11-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Nieuwbouw Tranche 1 Gebouw Rochussenstraat Centrale hal Interim entree Interim staftoren Renovatie Thoraxcentrum Facelift H-gebouw Hemodialyse H-gebouw Renovatie Daniel fase 2

WTZi-type

DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun.


02-06-2003 10-07-2000

Verbouwing Dagbehandeling Hematologie Centrale hal


subtotaal PBA-middelen: meldingen Subtotaal PBA-middelen Radiotherapie functie-uitbreiding 2231895

12-11-2001

Bouw bunker 10


Vergunning

t/m 2007 €

2008 €

gereed €

onder-handen €

Nominaal bedrag €


Index €

Jaar van Inves-terings ople-vering bedrag €

68.034 1.004 24 16.514 16.510 407 5.047

-21.586 34.482 11 4.975 4.738 242 725

39.232 -

7.216 35.486 35 21.489 21.248 649 5.772

50.848 455.697 28.511 2.662 5.822 5.624 21.089 21.956 1.519 7.747

82.139 504 975 273 5.526 -

50.848 537.836 28.511 3.166 6.797 5.897 26.615 21.956 1.519 7.747

107.540

23.587

39.232

91.895

601.475

89.417

690.892

-

3 -

3 -

-

993 1.361

993 1.361

2007 2006 2006

2006 2006

Afschrijving €

Rente €

39.232

36.987

14.614

-

-

-

39.232

36.987

14.614

3 -

3 -

1 -

-

3

3

-

2.354

-

2.354

3

3

1

107.540

23.590

39.235

91.895

603.829

89.417

693.246

39.235

36.990

14.615

-

-

-

-

408

-

-

-

-

408

-

408

408

-

-

-

2005

-

-

-

-

-

-

Middelen niet WTZi/WMG Investeringen O&O Subtotaal Middelen niet WTZi/WMG

4.167

9.342

6.463

7.046

4.167

9.342

6.463

7.046

70

-

2007

6.463

6.140

2.529

6.463

6.140

2.529

Erasmus MC

- enkelvoudig

Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2008 Num-mer Briefnummer

Datum

WTZi-type

Renovatie BA2 poli ambulante zorg Renovatie keuken en restaurant Bouw paviljon verdreven zkh-functies Renovatie H12 staf anesthesie Verbouwing D2 poli kaakchirurgie Verbouwing BA1 poli oogheelkunde Opknappen / verbouwing CA centrale hal Renovatie gebouw SV Verbouwing EE20 Klinische genetica Renovatie spoedeisende hulp Verbouwing poli inw.geneeskunde + MDL Verbouwing tbv MDL-centrale H5m Renovatie H11 OK Uitbreiding kinder-&jeugdpsychiatrie Uitbreiding perinatologisch centrum Plaatsing interimgebouw Ha Renovatie poli kno Vervanging simulator groen radiotherapie Vervanging telefooncentrale: mulitmedia Vervanging telefooncentrale: ICT infra Verplaatsing balie pijnbehandelcentrum Huisvesting PET-scan unit Aanpassing liftbesturing Invoering en uitrol toegangscontrolesyst. Renovatie parkeergarage 1e fase Ruimtenoodleniging MKC en IC-kinderen Infrastruct.aanpass.elektr.installaties

DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008

3 56 4.254 827 459 2.139 325 751 216 972 48 191 1.410 3.435 87 247 1.379 425 594 141 168

16 12 77 22 1.129 543 18 553 1.157 626 241 1.070 205 1.184 118 16 1.282 277 524 573 435 2.488 288 211

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 -

1 80 4 163 57 15 307 36 566 1.821 421 2.156 11 2 147 3.712 771 1.952 860 88 429 379

DHAZ DHAZ DHAZ

108 1.082 3.953

19 44 8.555

127 1.086 3.789

40 8.719


23.270

21.683

22.216

22.737

41.917

4.309


23.270

21.683

22.216

22.737

41.917

134.977

54.615

67.914

121.678

646.154

DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken Renovaties en verbouwingen 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 25-06-2004 246021/HV5673 26-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Onderhoud : Verv. buispost cytostatica apotheek Onderhoud : Asbestsanering kelder gebouw H Kleine werken 2004 ev

Totaal

t/m 2007 €

2008 €

gereed €

71

onder-handen €

Nominaal bedrag €

Omschrijving

5.650 473 474 1.000 800 300 3.380 5.386 1.400 1.500 2.000 367 1.000 935 2.000 1.460 2.825 340 1.440 960 700 1.000 1.115 795 1.517 1.000 2.100

Index €


Jaar van Inves-terings ople-vering bedrag €

140 185 2.418 83 2.844 -

6 4 3 175 811 7 534 512 1.068 27 35 996 34 1.172 -

127 1.086 3.816

114 977 3.434

22 186 653

46.226

22.243

20.573

6.245

4.309

46.226

22.243

20.573

6.245

93.726

739.880

67.941

63.703

23.389

1.240 860 1.009

-

2006 2006 2007 2007 2007 2008 2008 2006 2008 2008 2008

2007 2007 2007 2008 2008

2008

2008 2008 2007

15 10 16 920 4.266 17 1.297 1.244 2.593

Rente €

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 -

1.200

5.650 473 474 1.000 800 300 3.380 5.386 2.600 1.500 2.000 367 1.000 935 2.000 1.460 2.825 340 2.680 1.820 700 2.009 1.115 795 1.517 1.000 2.100

Afschrijving €

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.16.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREED GEKOMEN PROJECTEN Projectgegevens Num-mer Briefnummer PBA-middelen: overgangsprojecten 2371188 2370971 2370971 2371188

Datum

06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003 06-05-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Centrale hal Interim entree Interim staftoren


DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun. DHAZ/vergun.

02-06-2003 10-07-2000

WTZi €

WMG €

Verbouwing Dagbehandeling Hematologie Centrale hal


DHAZ €

-

3

-

3

0

Bouw bunker 10

Vergunning

39.232

0

-


-

3 -

subtotaal PBA-middelen: meldingen

12-11-2001

39.232

-

-


Totaal €

39.232

Subtotaal PBA-middelen Radiotherapie functie-uitbreiding 2231895

Overige €

-


Activa-post

39.232 -

36.987 -

14614 -

39.232

36.987

14.614

3 -

3 -

1 -

3

3

1

39.235

36.990

14.615

-

-

-

-

-

-

-

6.463

6.463

6.140

2.529

6.463

6.463

6.140

2.529

Middelen niet WTZi/WMG Investeringen O&O Subtotaal Middelen niet WTZi/WMG

-

-

72

-

Erasmus MC

- enkelvoudig

Projectgegevens Num-mer Briefnummer

Datum

Omschrijving


Activa-post

WTZi €

WMG €

DHAZ €

Overige €


Totaal €

DHAZ-middelen: nieuwbouw -

Overgangsprojecten nieuwbouw geheel verantwoord bij PBA. -

subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 24-06-2004 246021/HV5673 25-06-2004 246021/HV5673 26-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Renovatie BA2 poli ambulante zorg Renovatie keuken en restaurant Bouw paviljoen verdreven zkh-functies Renovatie H12 staf anesthesie Verbouwing D2 poli kaakchirurgie Verbouwing BA1 poli oogheelkunde Opknappen/verbouwing CA centrale hal Renovatie gebouw SV Verbouwing EE20 Klinische genetica Renovatie spoedeisende hulp Uitbreiding perinatologisch centrum Plaatsing interimgebouw Ha Renovatie poli kno Vervanging telefooncentrale: multimedia Verplaatsing balie pijnbehandelcentrum Vervanging simulator groen radiotherapie Renovatie parkeergarage 1e fase Onderhoud: Verv. Buispost cytostatica apotheek Onderhoud: Asbestsanering kelder gebouw Kleine werken 2004 ev

-

-

-

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 127 1.086 3.789

DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2005 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2008 DHAZ DHAZ DHAZ

-

-

-

-

-

-

16 11 18 1.022 4.740 18 1.365 1.309 2.729 155 205 2.545 87 2.994 127 1.086 3.789

15 10 16 920 4.266 17 1.297 1.244 2.456 140 185 2.291 78 2.395 114 977 3.434

6 4 3 175 811 7 534 512 467 27 35 436 15 201 22 186 653


-

-

22.216

-

22.216

19.855

4.094


-

-

22.216

-

22.216

19.855

4.094

Totaal

3

-

61.448

6.463

67.914

62.985

21.238

Voor de toelichting op de DHAZ-middelen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

73

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.17 Overzicht langlopende schulden ultimo 2008

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

€ NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG Fortis Bank NV NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG Fortis Bank NV ASN Bank NV NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG

12-01-1994 12-01-1994 30-06-1994 21-12-1994 23-10-1995 25-01-1996 25-10-2007 01-07-2004 31-12-1997 17-04-2001 01-07-2002 01-07-2002 01-08-2002 01-08-2002 30-12-2004 25-10-2007 02-05-2007 31-03-2005 31-03-2005 01-10-2002 01-09-2005 02-05-2007 02-05-2007

9.076 9.076 22.689 10.437 16.336 11.798 20.000 1.317 2.269 11.344 8.500 9.000 7.500 8.000 10.000 14.000 21.000 10.000 12.500 17.000 50.000 18.000 17.000

Soort lening

Resteren-de Werke- Restschuld Nieuwe Restschuld Aflossing in Rest-schuld looptijd in lijke 31 december leningen in 31 december 2008 over 5 jaar jaren eind rente 2007 2008 2008 2008 %

20 20 20 20 20 20 20 10 9 10 8 7 6 9 2 10 10 2 5 2 2 20 10

3,959% 3,959% 4,426% 3,060% 2,971% 6,640% 4,645% 3,800% 5,720% 4,900% 4,680% 4,570% 4,270% 4,540% 2,470% 4,510% 4,355% 2,734% 3,309% 4,225% 2,420% 4,484% 4,368%

€

€

€

€

€

4.236 4.236 12.857 5.914 9.801 7.079 20.000 923 0 4.538 3.187 2.142 938 3.333 0 14.000 19.950 0 12.500 8.500 0 17.550 16.150

-

605 605 757 347 544 787 1.000 132 0 1.135 1.062 1.286 938 889 1.400 2.100 0 1.700 0 900 1.700

3.631 3.631 12.100 5.567 9.257 6.292 19.000 791 3.403 2.125 856 0 2.444 12.600 17.850 12.500 6.800 16.650 14.450

1.210 1.210 9.076 4.175 7.079 3.146 14.000 263 7.000 9.450 13.050 7.650

167.834

0

17.887

149.947

77.309

74

Aflossingswijze

AflosGestelde zekerheden sing 2009 €

5 5 5 5 6 12 18 5 2 1 0 2 8 8 0 3 3 0 18 8

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair einde einde lineair einde lineair lineair

605 605 756 348 545 786 1.000 132 1.134 1.063 857 0 889 1.400 2.100 1.700 900 1.700 16.520

hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING 5.1.18.1 GESEGMENTEERDE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2008 SEGMENT - Erasmus MC Zorg Ref.

2008 €

2007 €


16

594.072

565.066


17

25.541

7.804

Rijksbijdrage

18

56.273

53.717


19

6.619

5.174


20


86.760

72.840

769.265

704.601


21

431.795

405.883


22

35.386

32.044


23

295.313

242.474


762.494

680.401

BEDRIJFSRESULTAAT

6.771

24.200

-4.758

-7.113


2.013

17.087

RESULTAAT BOEKJAAR

2.013

17.087

2008 €

2007 €

12.930 713 784 3.594 -1.683 -14.325

-177 865 3.514 -1.440 14.325

2.013

17.087


24


Reserve aanvaardbare kosten Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen Bestemmingsreserve Revolving Fund Bestemmingsreserve overige

75

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18.2 GESEGMENTEERDE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2008 SEGMENT - Erasmus MC O&O Ref.

2008 €

2007 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Rijksbijdrage

18

110.908

103.745


20

86.914

87.159

197.822

190.904



21

120.457

116.221


22

5.995

5.605


23

52.596

50.466


179.048

172.292

BEDRIJFSRESULTAAT

18.774

18.612

1.567

3.336


20.341

21.948

RESULTAAT BOEKJAAR

20.341

21.948

Het resultaat is als volgt verdeeld:

2008 €

2007 €

Reserves O&O Reserves iBMG Reserve deelnemingen Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen

7.436 1.755 1.550 9.600

9.792 638 2.382 9.136

20.341

21.948


24

RESULTAATBESTEMMING

5.1.18.3 AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN 2008 €

2007 €

SEGMENT - Erasmus MC Zorg SEGMENT - Erasmus MC O&O

2.013 20.341

17.087 21.948

Resultaat volgens enkelvoudige resultatenrekening

22.354

39.035

76

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 16. Wettelijk budget aanvaardbare kosten € Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Mutaties op grond van: Productieafspraken verslagjaar Productierealisatie Specialistenuitbreiding Lokale productiegebonden component Afschrijvingskosten dubieuze debiteuren

2008 €

€

537.517

1.235 2.812 352 23

528.105

9.639 0 1.599 290 4.422

Uitbreiding erkenning en toelating Loonkosten specialisten Overheveling aios naar opleidingsfonds

-141

11.528 1.201 -38.569

-141 Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

9.642 3.652 -

-37.368 7.147 2.165 6.216

13.294 Beleidsmaatregelen overheid: Bloed (indexatie 2008) Nachtelijke inzet MMT's Kortingsmaatregelen OTO/ROAZ Fb onderhoud (MICU, CF, CABG, TAAA, Coilings) Convenantkorting (incl. academische component)

182 -772 -6.617 769 1.025 -

Nacalculeerbare kapitaalslasten Afschrijvingen Overige mutaties ingevolge toepasselijke systematiek Stollingsfactoren Dure geneesmiddelen Weesgeneesmiddelen Samenwerkingsverbanden Klinische genetica Groei normatieve kapitaalslasten rente Groei normatieve kapitaalslasten afschrijvingen Scholingsmiddelen Nachtelijke inzet MMT's Adherentie Correctie voor B-segment DBC's Groei academische component Niet nacalculeerbare overschrijding 2008

Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

77

15.528 -4.485

-5.413

-4.485

3.665

1.434

1.451 1.059 18.969 65 1.043 -153 2.148 -35 648 -10.690 1.450 4.326

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 2008

2007 €

1.568 -5 18.663 -413 2.007 -36 919 108 -36 20.281

22.775

573.625

537.517

20.447

27.549

594.072

565.066

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 17. DBC-opbrengsten B-segment De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

opbrengsten B-segment mutatie onderhanden werk

20.312 5.229

8.104 -300

Totaal

25.541

7.804

De opbrengsten B-segment betreft de gedeclareerde DBC-opbrengsten uit het B-segment plus de mutatie in het onderhanden werk van het B-segment.

18. Rijksbijdrage De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Rijksbijdrage

167.181

157.437

Totaal

167.181

157.437

Voor de toelichting op de rijksbijdrage wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening. 19. Niet-gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Zorgprestaties tussen instellingen Overige zorgprestaties

4.697 1.922

3.734 1.466

Totaal

6.619

5.200

2008 €

2007 €

11.536

10.035

56.525 12.027 93.586

57.144 11.900 80.920

173.674

159.999

20. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt :

Overige dienstverlening: opbrengsten uit opleidingen, parkeren, restaurants en overige diensten Overige opbrengsten: EMF, projectmatig doorberekende personeelskosten, niet projectmatig andere opbrengsten, subsidies en bijdragen Totaal

Voor een verklaring van de toename van de overige bedrijfsopbrengsten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.

78

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING

LASTEN 21. Personeelskosten De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Andere personeelskosten Sub-totaal Personeel niet in loondienst

428.903 37.280 50.677 20.087 536.947 15.305

403.969 37.846 47.889 19.026 508.730 13.374

Totaal personeelskosten

552.252

522.104

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in FTE's) per segment: Zorg O&O

6.967 1.898

6.771 1.823

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fulltime eenheden

8.865

8.594

De toename van de personeelskosten met € 30,1 miljoen is als volgt: Toename van de bezetting met 271 fte's Daling door mutatie verlofurenverplichting Stijging door schaaldoorloop en CAO-maatregelen Totaal mutatie lonen & salarissen Hoger aandeel premies werknemersverzekeringen Lagere kosten bijdrage ziektekostenverzekeringen (i.v.m. vervallen garantieregeling) Hogere pensioenpremie door stijging fte's Mutaties voorz. sociaal beleid Overige mutaties, per saldo Hogere andere personeelskosten door o.a.: - hogere kosten levensfasebewustbeleid - overige, per saldo Hogere kosten personeel n.i.l.

12,7 -3,3 15,5 24,9 3,5 -0,8 2,7 -3,2 -0,1 3,5 -2,3 1,9 30,1

De gemiddelde personeelssterkte over 2008, omgerekend naar volledige formatieplaatsen, bedraagt 8.865 fte (2007: 8.594 fte). Deze aantallen zijn inclusief uurloners en exclusief personeel niet in loondienst.

22. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Nacalculeerbare afschrijvingen: - materiële vaste activa

13.805

10.167

Overige afschrijvingen: - materiële vaste activa

33.416

32.881

vrijval subsidie afschrijvingen instandhouding

-5.840

-5.399

Totaal afschrijvingen

41.381

37.649

79

Erasmus MC

- enkelvoudig

5.1.18 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING

LASTEN 23. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt :

2008

2007

€

€

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen

26.565 82.500 184.851 44.141 4.679 5.173

25.102 55.401 161.862 31.119 5.194 14.263

Totaal bedrijfskosten

347.909

292.941

De stijging van de algemene kosten is voornamelijk te wijten aan de toename van de kosten van administratie en registratie met € 24 miljoen. Deze stijging heeft te maken met de implementatie van een concernsysteem. De stijging van de kosten bij patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten is vooral te wijten aan de stijging van het gebruik van dure geneesmiddelen, het effect hiervan was € 18,5 miljoen. Daarnaast zijn de kosten van onderzoek functies met € 5 miljoen gestegen.

24. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt :

2008 €

2007 €

Rentebaten Resultaat deelnemingen Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Sub-totaal financiële baten

99 2.264 2.363

63 3.247 3.310

Rentelasten Sub-totaal financiële lasten

-5.554 -5.554

-7.087 -7.087

Totaal financiële baten en lasten

-3.191

-3.777

De rentelasten zijn gedaald, dit is te danken aan een betere opbouw van de leningenportefeuille.

80

Erasmus MC

5.2 OVERIGE GEGEVENS

Erasmus MC

5.2 OVERIGE GEGEVENS 5.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening

De raad van bestuur heeft de jaarrekening 2008 vastgesteld in de vergadering van 21 april 2009.

De raad van toezicht heeft de jaarrekening 2008 vervolgens goedgekeurd in de vergadering van 11 mei 2009.

5.2.2 Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening.

5.2.3 Gebeurtenissen na balansdatum Geen.

5.2.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders

Prof.dr. H.A. Büller

Drs.ing. C. Maas

Prof.dr. H.A.P. Pols

Mr. F.W.H. van den Emster

Mr. C.M. Insinger MBA

Dr. T. Heeren

Mr. A.A. Westerlaken

Drs. F.B.M. Sanders

Prof.dr. W.A.F.G. Vermeend

Origineel getekend door Raad van Bestuur en Raad van Toezicht op 11 mei 2009

5.2.5 Accountantsverklaring De accountantsverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

82

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Newtonlaan 205 3584 BH Utrecht Postbus 85096 3508 AB Utrecht Telefoon (030) 219 10 00 Fax (030) 219 15 55 www.pwc.nl/com

Aan: de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht van Erasmus MC te Rotterdam

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit jaardocument opgenomen jaarrekening 2008 van het Erasmus MC te Rotterdam bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur De Raad van Bestuur van het Erasmus MC is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Regeling Verslaglegging WTZi. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssystemen, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssyteem van het Erasmus MC. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de Raad van Bestuur van het Erasmus MC heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en gechikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van het Erasmus MC per 31 december 2008 en het resultaat over 2008 in overeenstemming met de Regeling Verslaggeving WTZi.

PricewaterhouseCoopers is de handelsnaam van onder meer de volgende vennootschappen: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287) en PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289). Op diensten verleend door deze vennootschappen zijn Algemene Voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Deze Algemene Voorwaarden zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam en ook in te zien op www.pwc.com/nl

83

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Utrecht, 4 mei 2009 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door A.J.M. Loogman RA

84

Jaarrekening de patiënt prominent

Recommend Documents