Praktische voorbeelden voor ICT in de lagere school (versie 1 september 2007) Inleiding -
-
-
-
-
-
Het gaat over een overzicht van programma’s en computeropdrachten die volgens de leerkrachten het best gebruikt kunnen worden. Het zijn dus de ervaringen van gewone collega’s die ermee werken die bepalen wat goed is of niet. Het goed vinden van een programma hangt ook af van de voorkennis van de leerkracht. Voor sommigen moet het eenvoudig zijn, anderen eisen meer instelmogelijkheden en zijn bereid een moeilijker programma in te studeren; Mijn voorkeur gaat naar programma’s waarmee je leerstof beter kunt aanleren dan op de klassikale manier. Programma’s waarmee ze alleen maar inoefenen wat ze al kennen, zijn al minder interessant. De programma’s waarbij je zo snel mogelijk juist of mis moet antwoorden, keur ik af omdat ze het gokken stimuleren en het denken kapot maken. Programma’s waarbij er veel show is en af en toe slechts een denkmoment, zijn gemaakt voor de thuismarkt en minder zinvol op school. Het tijdperk waarin alle programma’s goedgekeurd waren om muisvaardigheid in te oefenen is al lang voorbij. Mijn lijstje is helemaal geen overzicht van alles wat bestaat. Als alles erop staat, is het veel te groot en komen ze toch nog aan mij vragen wat dan de goede programma’s zijn. Een volledige lijst van alle programma’s vind je op internet: www. programmamatrix.be Daar vind je ook alle gegevens over uitgever, prijs, …. Je vindt ook nog mooie oefeningen bij klascement.net/ictophetmenu . De opdrachten van klascement moeten ook ergens op school liggen want iedere school heeft die brochure ontvangen. De indeling per leerjaar hangt ook af van iedere school. Je kan best op een personeelsvergadering de leerlijn afspreken. Daarbij rekening houden met de ervaring van de leerkracht en de technische situatie van de school. Vb. taalfanfare zonder degelijke geluidskaarten en koptelefoons is waardeloos. Voor verdere gerichte toepassingen, mag je altijd bij mij informeren. Ik ken nog 100 andere programma’s. Verder is het mijn taak om te zoeken naar wat je nodig hebt.
Indeling Deel 1: Programma’s om leerstof aan te brengen en in de oefenen: wiskunde / taal / WO en ander / spel Bij de computers die ik installeer zal je deze indeling op het bureaublad terugvinden Indien een bepaald programma nog niet geïnstalleerd is, moet je mij verwittigen. Deel 2: Opdrachten om iets te maken in word / paint / publisher / power point / internet Bij deze opdrachten is het belangrijk dat leerlingen de mappenstructuur van de computer een beetje leren kennen. Het is echt heel belangrijk om een attitude van juiste ordening in te oefenen. Ik heb bij vele volwassenen drama’s meegemaakt omdat ze door slechte ordening niet goed konden backuppen en ze al hun bestanden kwijt raakten. Bij de computers die ik installeer maak ik bij de documenten de volgende submappen: 6de0304 / 5de0304 / enz. Na een schooljaar weet ik dan heel goed welke documenten ik kan verwijderen. De leerlingen beginnen steeds met de map te openen, rechtermuisknop / kiezen van het programma / naam geven / openen Op die manier staat alles bij het afsluiten steeds op de juiste plaats. Het is ook zinvol om eens te beginnen vanuit het programma. De leerlingen leren best de 2 manieren om te starten.
Overzicht programma’s om leerstof in te oefenen. Uitleg tabel: L1 L2
xx x
L3
L4
L5
L6
ideaal voor dit leerjaar het kan ook in dit leerjaar
Spits met bits1 (Ewoc) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Heel goed om nieuwe leerstof aan te brengen. Voorstellingen uitstekend om inzicht te bevorderen. Door de vele mogelijkheden, komt het geheel een beetje verwarrend over. Daarom heb ik een overzichtsblad gemaakt waarmee je gemakkelijk klassikaal de oefeningen kunt aanduiden. Eenmaal je de truc vast hebt, is het eenvoudig om te gebruiken Een beetje lastig in het begin, maar wie doorbijt zal meer tevreden zijn omdat het programma zo goed aanpasbaar is aan de leerstof van het moment. Het overzicht van de instellingen vind je bij de bijlagen. Een exelbestand instellingenspits1
Studio 5 (Dainamic) L1
L2
x
x
L3
L4
L5
L6
Een programma voor 3de kleuter en eerste leerjaar. Je hebt 8 oefenvormen waarvan de laatste 3 heel interessant zijn voor 1ste en 2de leerjaar: matrix met figuren/ herkennen voor- zijachterkant van figuren / logisch ordenen Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Verkennen van getallen 1 (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x Allerlei oefeningen met getallen tot 20: getallen ordenen, vergelijken, plaatsen op getallenas, enz… Je kan kiezen tussen 7 niveaus
Tafel totaal (Ambrasoft) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Schitterend programma om de tafels aan te leren en in te oefenen. Een deel om tafels aan te brengen, een deel om met 8 spelvormen tafels in te oefenen, een deel om de resultaten te toetsen.
Multi (dainamic) 8 oefenvormen voor de tafels. Minder geschikt om de tafels aan te brengen omwille van de beperkte instelmogelijkheden. Vooral interessant in het 3de leerjaar om de tafels te herhalen. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten -ICT in de klas - 2 -
Getallenrom (digikidz) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x Eigenlijk een programma voor kleuters om te leren tellen. Wordt regelmatig gebruikt in zorg voor leerlingen die de cijfers onvoldoende kennen.
Spits met bits 2 (Ewoc) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Zie uitleg spits met bits 1 Er worden geen tafels aangebracht. Daarvoor heeft Ewoc een ander programma . Overzicht van de instellingen: bijlage, exelbestand: instellingenspits2
Centurion (Dainamic) L1
L2
L3
xx
x
L4
L5
L6
Eenvoudig programma met 8 verschillende oefeningen om het honderdveld in te oefenen. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Verkennen van getallen 2 (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x Allerlei oefeningen met getallen tot 100: getallen opbouwen, ordenen, vergelijken, enz… Je kan kiezen tussen 3 niveaus.
Top 100 deel 1 – 2 – 3 – 4 (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x Vier programma’s met alle oefeningen met getallen tot 100: vanaf opbouwen van de getallen tot alle niveaus van optellen en aftrekken. Er is ook een helpfunctie indien men fouten maakt.
William (Dainamic) L1
L2
L3
xx
x
L4
L5
L6
Allerlei rekenoefeningen tot 100. Je kan ook verminderen tot 20. Leuk en zinvol als inoefening. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten -ICT in de klas - 3 -
Het digitaal rekenboek (Triangel) L1
L2
L3
xx
x
L4
L5
L6
Programma om de leerstof wiskunde 2de leerjaar in te oefenen. De sterkte van het programma zit in de mogelijkheid om perfect aan te duiden welk onderdeel geoefend moet worden. Je kan ook een blad afdrukken met oefeningen over dat onderdeel. Het wordt dus vooral gebruikt door zorgcoördinatoren. Sommige leerkrachten gebruiken het om gepaste huiswerkblaadjes te maken.
Kruiscijferraadsel (Triangel) L1
L2
L3
xx
x
L4
L5
L6
Allerlei oefeningen in een honderveld. Heel goed om getallenkennis in te oefenen. Je kan 72 soorten oefeningen selecteren (vb. 2 meer dan, het dubbel, het getal juist voor, een derde van, ….) Heb je het gepast? (OWG) L1 L2 L3 L4 x
x
L5
L6
x
Allerlei oefeningen met de euro: betalen in de winkel, teruggeven, enz…
Arithmix (dainamic) L1
L2
L3
L4
xx
xx
L5
L6
Inoefenen van rekenopdrachten tot 1000. Indien nodig kan ook verminderd worden tot 100. Ook getalbeelden tot 1000 komen inzichtelijk aan bod. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Verkennen van getallen 3 (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
Allerlei oefeningen met getallen tot 1000 : getallen opbouwen, ordenen, vergelijken, enz.. Je kan kiezen tussen 5 niveaus.
Rekensom (Ambrasoft) L1
L2
L3
L4
L5
x
xx
xx
x
L6
-ICT in de klas - 4 -
Het meest veelzijdige wiskunde programma dat nu op de markt is. Men probeert alles in te oefenen: hoofdrekenen, breuken, meten, kloklezen, … Heel veel verschillende oefenvormen. Resultaten worden per leerling bijgehouden.
Internet: www.dadsproject.com / klokkijken L1
L2
L3
L4
L5
x
xx
xx
x
L6
Klokkijken: heel goed instelbaar programma, gratis op internet. Kan dan door de leerlingen ook thuis geoefend worden. Bij het installeren moet shockwave player eenmalig geïnstalleerd worden. Om gemakkelijk te werken: laat de lln. eerst de lange wijzer plaatsen, dan de korte.
Cijferen plus en min (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
x
x
x
L6
Men kan optellingen en aftrekkingen oefenen. Bij de start kan je nauwkeurig het juiste onderdeel kiezen. Je kan ook aanduiden om de oefeningen uit je handleiding te maken. De computer verbetert onmiddellijk en geeft uitgebreide visuele uitleg bij fouten. Nadeel: je kan de cijfers die je moet onthouden niet op het scherm noteren. Vooral bij aftrekkingen met overschrijding vraagt dat in het begin een aanpassing.
Cijferen vermenigvuldigen (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
x
xx
x
L6
Heel goed programma voor vermenigvuldigen. Je kiest welke soorten oefeningen. Je kan ook aanduiden om eigen oefeningen (b.v. uit je handboek) in te toetsen. Je kiest ook hoeveel hulp je wenst. Nadeel: je kan geen kommagetallen invoegen.
Cijferend delen (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx
xx
Goed programma voor het delen. Mogelijkheid om niveaus aan te duiden. Ook de manier van voorstellen kan angepast worden. Kommagetallen kunnen ook. Onmiddellijke verbetering. Je hebt een extra rekenmachientje om het schatten (b.v. hoeveel maal kan 34 in 248?) te ondersteunen. (Met dat steunrekenmachientje kan je alleen je schatting controleren, je kan er niet mee delen.)
Komma (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
x
Allerlei oefeningen met de komma. Telkens 20 oefeningen per reeks. Tijdens het oefenen zegt het programma onmiddellijk wat er fout is. Na iedere reeks kan de leerkracht de score bekijken met overzicht van alle gemaakte fouten. -ICT in de klas - 5 -
Deelbaar (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
Mooie oefeningen om alle vormen van deelbaarheid in te oefenen. Ook mogelijkheid voor priemgetallen, grootste gemene deler, kleinste gemeen veelvoud, enz….
Decima (Dainamic) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Programma om kommagetallen in te oefenen. De eerste oefeningen waarbij inzicht gebracht wordt, zijn heel goed. Bij de laatste oefeningen wil men teveel hoofdrekenen en zijn de oefeningen minder zinvol. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Klokkijkrom (Digikidz) L1
L2
L3
L4
x
x
x
L5
L6
Leuke reeks om in 8 spelvormen het kloklezen in te oefenen. Je kan kiezen tussen 3 niveaus.
Zanzi (dainamic) L1
L2
L3
L4
L5
x
x
x
L6
Gemengde reeks oefeningen voor hoofdrekenen. Getallen instelbaar van 20 tot 10 000. Men kan de soorten oefeningen en de moeilijksgraad instellen. Er is een boekje bij met de beschikbare oefenreeksen. Niet overdrijven: hoofdrekenen met te grote getallen is echt niet zinvol. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Internet / hotpot.klascement.net / Allerlei oefeningen voor alle leerjaren. Internet / http://users.skynet.be/thiran/rekentaal/rekentaal.htm Allerlei oefeningen (wiskunde, taal, wero) voor alle leerjaren. Een onderdeeltje is een programma voor de leerkrachten (of ouders) om aangepaste werkblaadjes te maken. Interessant voor extra oefeningen thuis.
Internet /www. rekenweb.nl / Bouwen met blokken L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
x
-ICT in de klas - 6 -
Een oefening op internet. Bij rekenweb staan heel veel oefeningen. Het blokken bouwen is de meeste gebruikte. Het zijn perfecte oefeningen voor ruimtelijk inzicht. Het begint heel eenvoudig, maar de laatste oefeningen vergen heel wat ruimtelijk inzicht. Er zitten ook oefeningen bij die bijna letterlijk in sommige wiskundemethoden staan: grondplan herkennen, voorzicht, zijzicht, enz…. www.rekenweb.nl / rekenmaar / bouwen met blokken
Blauwe machine (rekenweb) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
Een moeilijke oefening waarbij de leerlingen moeten schatten waar ze een getal op een cirkeldiagram plaatsen.
Rekenweb algemeen L1
L2
L3
L4
L5
L6
Eigenlijk kan je de leerlingen ook eens loslaten op alle oefeningen van het rekenweb. Speurneuzen doen er mooie ontdekkingen. Zwakke leerlingen kunnen het snel beu worden.
-ICT in de klas - 7 -
Taalfanfare 1 (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Schitterend programma bij het leren lezen. De meeste oefeningen die men bij aanvankelijk lezen gebruikt, worden er in verwerkt. De computerletterdoos is heel wat handiger dan de echte. Om het programma goed te kunnen gebruiken, heb je wel geluid nodig. Om de anderen niet te storen gebruikt men best koptelefoons.
Leganti (Dainamic) L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx Aanvullend programma bij aanvankelijk lezen: woorden herkennen, splitsen, enz…. Kan vooral gebruikt worden op oude computers waar taalfanfare niet op werkt. Nadeel: je moet met een sleuteldiskette het programma op iedere computer opstarten. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Taalfanfare 2 ,3 en 4(OWG) Nederlandse namen; groep 4, 5 en 6 L1
L2
L3
L4
xx
xx
xx
L5
L6
Gevarieerde taaloefeningen waar de leerlingen tientallen uren volledig zelfstandig mee kunnen werken. Koptelefoons noodzakelijk. De leerkracht kan op voorhand voor heel de klas, of per leerling de gepaste oefeningen selecteren.
Letters en klankenrom (digikidz) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x Geen taalmethode om te leren lezen. Wel zeer bruikbaar indien leerlingen problemen hebben met herkennen van letters en zelfstandig moeten oefenen. Bij de meeste oefeningen zegt de computer telkens de letters mee.
Digitee L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
x
x
x
x
Mooi programma om woordspelling in te oefenen. Van ieder leerjaar kan je de juiste woordreeks aanduiden. Je kan de leerlingen laten oefenen met een visueel voorbeeld. Je kan de leerlingen ook controledictees laten maken: de computer dicteert, leerlingen noteren, computer verbetert. Koptelefoons noodzakelijk. Je kan starten via www.arkorum.be / ict-lln / klas kiezen / taal
-ICT in de klas - 8 -
RTspelling (OWG) L1
L2
L3
L4
x
xx
xx
x
L5
L6
Allerlei korte oefeningen per spellingonderdeel. Je kan kiezen tussen 7 niveaus. Per niveau kan je aanduiden welk spellingonderdeel geoefend wordt. Computer maakt een foutenanalyse zodat je kan aanduiden welke oefeningen de leerlingen moeten hermaken.
Woorden Totaal (ambrasoft) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
x
x
Taalprogramma waarin vooral spelling geoefend wordt. Je kan kiezen tussen woordpakketten of reeksen volgens een bepaalde moeilijkheid (vb. woorden met au-ou) . Er bestaat een thuisversie met beperkte woordenreeksen. Wie de officiële netwerkversie heeft, heeft heel wat meer mogelijkheden. Vooral de oefenvormen van de woordpakketten zijn verbeterd.
Orthograf (Dainamic) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
x
x
Inoefenen van woordpakketten met 6 verschillende oefenvormen. Goede verbetering door de computer. Het is mogelijk om je eigen woordpakketten in te voegen. Functietoetsen: esc: terug naar menu gaan F10: programma afsluiten
Alfabet (OWG) L1
L2
L3
L4
x
x
L5
L6
Leuk programma om het alfabet in te oefenen. De spelletjes aan de linkerkant zijn eenvoudig en werken vlot. Ze oefenen de volgorde van het alfabet. De opdrachten aan de rechterkant bereiden voor op het gebruik van het woordenboek. Maar je kan ze minder goed gebruiken omdat de passende woordreeksen nog moeten aangemaakt worden.
Woordkasteel L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
x
x
x
Programma om woordpakketten in te oefenen. Van verschillende methoden (vb. tijd voor taal) staan de woordpakketten al op internet. Ook het programma is gratis te downloaden. Het is dus heel bruikbaar om thuis spelling te oefenen. De oefenvormen zijn iets te speels voor klasgebruik, maar daardoor juist interessanter voor thuis. Als het in de computerklas geoefend wordt, is het dan ook vooral met de bedoeling dat de leerlingen het programma leren kennen om er thuis mee te oefenen.
-ICT in de klas - 9 -
Kwelwerk (Ewoc) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
Vervoeging van werkwoorden. Het programma werkt vooral met een vast werkwoordschema waardoor de leerlingen verplicht worden om na te denken voor ze invullen. Een leerlingvolgsysteem houdt alle resultaten bij.
Beeldwoordenboek L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
x
x
x
Internetprogramma speciaal voor anderstaligen die onze woordenschat snel willen aanleren. De woordreeksen worden per thema (vb. fruit, beroepen, …) aangebracht en ingeoefend. De scholen van Roeselare mogen een gratis account aanvragen.
Eventail L1
L2
L3
L4
L5
L6
xx
xx
Heel goede aanvulling bij de handleiding eventail. Je kan bijna iedere oefening van het handboek op de computer inoefenen.
Toporama België / Europa / Wereld (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
Goed programma om namen van landen, steden, werelddelen, rivieren, enz.. in te oefenen. Je kan de niveaus zelf instellen. Je kan ook per niveau de landen en steden aanpassen. Zo heb ik voor Europa gemaakt: niveau 1: De buurlanden van België / niveau 2: De landen van de Europese gemeenschap / niveau 3: Landen en hoofdsteden van West-Europa / niveau 4: Alle landen en hoofdsteden van Europa. Vooral het inoefenspel met de vliegende schotel is een succes. Overdrijf echter niet met het programma: het is heel zinvol, maar niet de belangrijkste leerstof in WO.
Kwartet verkeer (OWG) L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
x
Met het fictief kwartetspel kunnen de leerlingen de verkeersborden inoefenen. Iets moeilijk in het begin, later heel leuk.
-ICT in de klas - 10 -
Arto mania L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
Een CD met allerlei opdrachten rond kunst, schilderen, beeldhouwen. De leerlingen krijgen een stukje informatie en moeten dan enkele opdrachten uitvoeren om een gouden penseel te verdienen. Moeilijk om met heel de klas aan te werken omdat het programma slechts 1 leerling bijhoudt. Bij veranderen van leerling moet een databestandje gewist worden. Goede computers met geluid noodzakelijk.
Socrates 103 L1
L2
L3
L4
L5
L6
x
x
Een CD met allerlei opdrachten rond techniek en wetenschappen. Goede computers met geluid noodzakelijk. Je moet per computer een CD hebben! Daardoor alleen geschikt voor hoekenwerk.
Internet / www.dadsproject.com / toporama europa Leuk programma om landen en hoofdsteden thuis in te oefenen. De leerlingen kunnen zelf gemakkelijk aanduiden welke landen ze willen oefenen.
De nieuwe wereld 1/2/3/4/5/6 CD’s met oefeningen die aansluiten bij de handleiding: De nieuwe wereld. Let op dat bij virtual Cd de passende CD ingevoegd is.
-ICT in de klas - 11 -
Spel Dit is geen programma, maar een map die ik op de meeste computers gemaakt heb. Daarin zitten enkele educatieve spellen. Ze oefenen geen specifieke leerstof in, maar zijn toch zinvol in een school. Ik gebruik ze vooral voor leerlingen die met een taal- of wiskundeopdracht klaar zijn. Inhoud: Lingo L1 L2 L3 L4 L5 L6 x
xx
xx
xx
tangram L1 L2
L3
L4
L5
L6
xx
xx
x
x
zandkasteel bouwen L1 L2 L3
L4
L5
xx
xx
X
L3
L4
L5
L6
x
xx
xx
L3
L4
L5
L6
xx
xx
x
x
L3
L4
L5
L6
x
x
L5
L6
xx
xx
L5
L6
x
xx
blockcad L1 L2
pikazo L1
L2
puzzelpak L1 L2
math max L1 L2
Reken56 L1 L2
L3
L3
L4
L4
L6
-ICT in de klas - 12 -
Opdrachten waarbij de leerlingen iets maken met de computer (paint, word, powerpoint) Inleiding - Het is geen vaste lessenreeks, wel de verzameling van dingen die ik vorig jaar gaf. Gebruik ze als inspiratiebron om nog vele toepassingen te vinden die passen bij jouw lessen. Goede voorbeelden mag je altijd naar mij doormailen, volgend jaar maak ik dan weer voor iedereen een overzicht van de goede ideeën. - Bij de meeste opdrachten vind je een voorbeeld in de bijlagen (op de CD , een schoolcomputer of website). Je vindt meestal ook een uitlegblaadje. Je moet dit zelf eens proberen omdat het soms moet aangepast worden aan de plaatselijke computerklas. Soms heb ik geen vb. of uitlegblad omdat het een idee is van leerkrachten waarbij ze er geen aan mij gegeven hebben. Soms is het origineel ook zoek geraakt. - Om dure prints te besparen, kan je soms vooraf gekleurd papier kiezen. - Ik kon niet voor iedere leerkracht een map maken. Kleurenprints zijn te duur. Powerpoints kan ik ook niet printen en kopiëren. Daarom zal ik in iedere school de totale map op een computer zetten. Iedereen kopieert dat wat hij of zij nodig heeft. De reeks komt ook nog ergens op een website. Iedereen kan dan de juiste mappen downloaden. Je hebt dan ook het originele werk in word waarop je beter kan zien hoe alles gemaakt werd en waar je gemakkelijker aanpassingen kunt doen; De website wordt dan regelmatig aangevuld met nieuw materiaal. - Bij het opmaken van de opdrachten heb ik steeds gekozen om moeilijkheden te splitsen. Voor mij (als ICT-man) was het moeilijk om te werken met grote projecten omdat ik te weinig uren met eenzelfde klas bezig was. Ik heb ook de indruk dat de leerlingen kleinere opdrachten verkiezen. - Bij het opmaken van de uitlegblaadjes, wordt steeds gebruikt gemaakt van de mappenstructuur die ik in de inleiding voorgesteld heb.
Stripverhaal met suske en wiske Met een bestaande CD-rom kunnen de leerlingen een mini-stripverhaal maken. In het programma zitten honderden figuren, achtergronden, tekstballonnen, … waarmee de leerlingen hun verhaal kunnen uitbouwen. Er bestaan ook zulke CD’s met andere stripfiguren. Een voorbeeld vind je in de volgende bijlage: stripverhaalvb
Word: naam en adres intypen, titel maken Een oefening voor starters in word. Ze leren een toetsenbord gebruiken, hoofdletters maken, spatie, nieuw lijntje zonder dat ze eigenlijk veel tekst moeten typen. Als ze dan nog een titel met word-art kunnen bijvoegen, kan het blad gebruikt worden in een persoonlijke map (vb. WO-map). Bij een eerste les is het zinvol om een tekening met de hoofdfuncties van een toetsenbord te laten gebruiken. In de bijlagen zit er eentje. Voorbeeld: Leerlingblad:toetsenbord Hoofdfuncties toetsenbord: toetsenbord uitleg
Word: olikusje Een gedichtje over een olifant intypen en versieren met figuren. Een eenvoudige oefening voor beginnelingen om een tekst te leren typen en opmaken naar vorm en kleur Voorbeeld: olikusje vb Leerlingblad: olikusje uitleg Map met olifanttekeningen: olifantword
-ICT in de klas - 13 -
Word: carnavalwijsheid Een gedichtje over carnaval intypen en versieren met figuren. Variant: uitspraken over carnaval in tekstvakken intypen, versieren met figuren. In de carnaval periode heel leuk. Er wordt geoefend met typen van een tekst in tekstvak, opmaken tekst naar vorm en kleur, invoegen figuren. Voorbeeld:carnavalrijm vb / carnavalcollage vb Leerlingblad: Map met carnavaltekeningen: Carnaval Tip: als de leerlingen in een vorige les in paint een masker gemaakt hebben, kunnen ze dit bij deze oefening gebruiken. De tekening onderaan op het voorbeeld werd door de leerling zelf in paint gemaakt.
Word: heksenmenu Een griezelig menu maken, intypen, tekst opmaken, invoegen titel en figuur. Een succes als steloefening op de computer. Voorbeeld: heksenmenu vb Map met heksentekeningen: halloween
Word: Zicht op een stad De leerlingen tekenen een skyline met wolkenkrabbers en speciale gebouwen. Een oefening waarin eigenlijk vooral het invoegen en opmaken van autovormen geoefend wordt. Voorbeeld : skyline vb Leerlingblad skylineuitleg
Word: voorpagina van een boek In veel taalmethoden zit ergens een thema over boeken. Aansluitend kan je de voorpagina van een boek zelf ontwerpen. Oefenen van titel, tekstvakken , autovormen, figuren. Om inkt te besparen, kan je op gekleurd papier laten printen. Voorbeeld: voorpagina vb Leerlingblad: voorpagina uitleg
Word: dansletters Een oefening waarin het invoegen en opmaken van figuren extra ingeoefend wordt. Als ze op het einde opslaan als webpagina, gaan de letters letterlijk dansen (als je tenminste office 2000 hebt). Succes verzekerd. Voorbeeld: dansletters vb Leerlingblad: dansletters uitleg / dansletters uitleg56 Map met dansletters: dansletters Voorbeeld van webpagina: danslettersvb webpagina / danslettersvb
-ICT in de klas - 14 -
Word: monsterdialoog Leuke oefening in de halloweenperiode. Inoefenen van: invoegen figuur uit bestand, tekstballonnen en tekstvakken. Groeperen figuren. Voorbeeld: monsterdialoog vb Leerlingblad: monsterdialoog uitleg Map met monsterfiguren: halloween
Word: maken van een kerstkaart Oorspronkelijk bedoeld als uitdaging voor de leerlingen. Ik had een kerstkaart gemaakt. De opdracht was om precies dezelfde kaart na te maken. Ze moesten alles gebruiken wat ze in de eerste trimester geleerd hadden: figuur opzoeken op internet / invoegen wordart / tekstvak /opmaak letters / enz…. Later heb ik een leerlingblad gemaakt zodat je het ook als gewone oefening kunt gebruiken. Voorbeeld: kerstkaart vb Leerlingblad: kerstkaart uitleg Tekening kerstboom: kerstboom
Word: wijnetiket met vaderdag Een wijnetiket ontwerkpen waarin eigen foto en tekst verwerkt zijn. Dit etiket werd afgeprint en op een echte fles wijn gekleefd. Een origineel geschenk voor vaderdag. Voor het scannen: zie scannen in de praktijk Voorbeeld: Wijnetiketvb
Word: gedicht voor vaderdag / moederdag Een gedicht maken voor vader of moeder en afwerken met titel, enz… Voorbeeld: moederdag vb1 / moederdagvb2 Wie thuis e-mail heeft, kan het per e-mail verzenden. Dan kunnen ze veel kleurrijker werken met de achtergrond (besparing inkt!) Werk dan in beeld / weblayout Voorbeeld: vaderdagvb1 / vaderdagvb2
Word: te koop Een affiche maken waarbij men een voorwerp tweedehand te koop aanbiedt. Werken met tekstvak, figuren, autovormen. Voorbeeld: tekoopvb1 Map met voorwerpen: voorwerpen
Publisher: nieuwjaarsbrief Volledig een nieuwjaarsbrief zelf maken. De leerlingen mochten wel klaargemaakte teksten rechtstreeks invoegen. Voorbeeld: nieuwjaarsbriefPubvb Leerlingblad: nieuwjaarsbrief in Pub Map met teksten: teksten Nieuwjaar
Publisher: uitnodiging feestje Een uitnodiging maken voor een feestje (verjaardag, party, …) In sommige klassen werd als vervolg van de heksenmenu in word de uitnodiging voor een heksenfeest gemaakt. (allen vb. in kopiemap) -ICT in de klas - 15 -
Word: reclameaffiche Een reclameaffiche maken. Onderwerp aan te passen aan de thema’s in WO. Om inkt te sparen, printte ik af op gekleurd papier. (ik zoek nog de vb)
Paint: masker Een masker maken in paint. Gemakkelijke oefening als startles in paint. Om niet steeds alles te moeten uitleggen, kan je het uitlegblad gebruiken met alle functies. Voorbeeld: maskervb1 / masker vb2 Leerlingblad: paintuitleg
Irfan view: foto bewerken voor vader- of moederdag Voorbeeld: alleen in de kopiemap
Powerpoint: kennismaking Aan de hand van enkele prenten eens uittesten wat men allemaal kan. Leerlingblad: PPinitiatie
Powerpoint: presentatie van foto’s Een fotoverslag maken van iets dat ze zelf beleefden. In de voorbeelden zie je een verslag over bosklas in Durbuy, een optreden met een musical, voorstelling van de school, carnavalvieren, overzicht van heel de lagere schoolloopbaan (gebruikt op een afscheid van het 6de leerjaar) Het principe is steeds eenvoudig: de leerlingen voegen foto’s in en plaatsen er een passende tekst bij. Eigenlijk zijn dat heel eenvoudige oefeningen waar de leerlingen rap mee spelen. Voorbeeld: PPAcaciareceptie / PpDurbuy1 / PPDurbuy2 / PPcarnaval1 / PPcarnaval2 / Leerlingblad: PPmet fotos
Powerpoint: een mini-quiz maken De inhoud van de quiz is eigenlijk minder belangrijk. Het is vooral leren werken met hyperlinks. Een goed voorbereiding om later een kleine website te maken. Voorbeeld: PPquizdolfjes Leerlingblad: PPuitlegquiz
Powerpoint: voorstelling land of dier De powerpoint waar ik vroeger mee begon. Nu neem ik dat als een van de laatste omdat het een van de moeilijkste is. Als je wil dat de inhoud een beetje goed is, moeten de leerlingen de techniek van powerpoint en opzoeken op internet al elders geoefend hebben. Vooral het vinden en verwerken van internetinformatie is zo moeilijk, dat je dat best in een aparte les aanleert. Zie internet: opzoeken en bewaren van informatie.
-ICT in de klas - 16 -
Powerpoint: stripverhaal met eigen foto’s Past heel goed bij bestaande thema’s over film en media. De leerlingen maken een verhaal en een script met verschillende scènes. Iedere scène wordt gefotografeerd. De foto’s worden ingeladen in de computer en de leerlingen plaatsen er de tekstballonnen bij. Het is dus steeds groepswerk. De groep is niet verplicht om steeds op één computer te werken. Ze kunnen op andere computers delen maken en dat kopiëren naar de hoofdmap. Het maken van het verhaal moet echt in een taalles voorbereid worden, anders komen de meeste groepen er niet uit. Voorbeeld: PPoverval
Internet: een e-mailadres aanmaken Gewoon bij hotmail een e-mailadres laten aanmaken. Is ook al interessant als les begrijpend lezen. Een formulier juist kunnen interpreteren en invullen is een belangrijke doelstelling. Leerlingblad:
Internet: anywize Bestaande lessenreeks over allerlei onderwerpen. Je vindt steeds een les die bij je WOonderwerp past. De lessen hebben verschillende werkvormen waarmee je de meeste computervaardigheden inoefent. Soms is dat dan een nadeel en moet je kiezen welk deel het best past bij het niveau van de leerlingen en de leerkracht, bij de technische situatie van de school, bij het aantal uren dat je kan werken, ….. Kortom een prachtige inspiratiebron met veel mogelijkheden, dat echter maar echt goed werkt als het aangepast is aan de eigen klassituatie. Veel leerkrachten downloaden de word-pagina met opdrachten
Internet: opzoeken en bewaren van informatie Iets wat veel gebruikt wordt bij andere opdrachten. Het is heel zinvol om dat eens apart te leren. Vooral het juist opslaan van foto’s, het kopiëren van een selectie van een tekst moeten ze juist kunnen uitvoeren. Leerlingblad: infointernet
Tekenen: eigen gezicht aanvullen In mijn vroegere tekenlessen had ik de volgende opdracht: zoek in tijdschriften een frontaal gezicht, knip het middendoor, kleef de helft op een blad tekenpapier en teken de andere helft erbij. Toen er op school een scanner kwam, paste ik het aan: zoek een foto van je eigen gezicht (frontaal). Scan het in, deel het in 2 en print de ene helft op een blad. Teken de andere helft er bij. Een succesnummer om in de klas uit te hangen. Om het praktisch te regelen: zie scannen in de praktijk.
Scannen in de praktijk Aangezien er maar één scanner is, gebeurt dat tijdens een andere opdracht. Eerst een beetje algemene uitleg over scannen, pixels, enz…. Het gebruik van de scanner staat op een fiche. De eerste 2 lln. starten met hulp van de leerkracht. Als llg. 1 klaar is, wordt hij vervangen door llg. 3. Llg.3 volgt mee hoe llg. 2 het doet. Als llg. 2 klaar is, wordt hij vervangen door llg. 4 die dan mee volgt met llg. 3. Zo geven de lln. de kennis steeds aan elkaar door en ben je als leerkracht niet verplicht om er voortdurend bij te blijven. Voorzie voor een eerste opdracht voldoende tijd: 5 min. per leerling. Een klas van 25 lln. kan dat dus niet in één lesuur! Leerlingblad: scanner Spanjeschool: scannenSpanjeschool Scanner Acaciastraat: scannenAcaciastraat
-ICT in de klas - 17 -
Scannen en stellen: een foto-opstel De leerlingen zoeken in hun eigen album enkele speciale foto’s. Met die foto’s maken ze een fantasieverhaal. Het gaat dus niet om het vertellen van een echt gebeurd verhaal volgens de foto’s, maar wel het bijeen fantaseren van foto’s die in de werkelijkheid niets met elkaar te maken hebben. Het is in de eerste plaats een stelopdracht, waarbij ze ook eens een foto moeten inscannen en in word verwerken. Praktisch: de uitleg en uitschrijven van het verhaal in een taalles, de lln. brengen de nodige foto’s mee en tijdens een andere opdracht worden ze ingescand (zie blad: scannen in de praktijk). De lln. typen in word hun tekst in, de ingescande foto’s worden ingevoegd. De layout wordt verder afgewerkt met titel, lettertype, enz… Voorbeeld: fotoopstelvb
-ICT in de klas - 18 -
Voorbeeld van verdeling per leerjaar (Men spreekt dus best af op een personeelsvergadering wie wat doet. Vooral voor de opdrachten om iets met de computer te maken, zijn duidelijk afspraken nodig. Voor de leerstofprogramma’s kan men ruimer toepassen, maar het zou niet mogen zijn dat lln. 5 jaar na elkaar hun spelling met orthograf moeten inoefenen.)
1ste leerjaar. Spits met bits 1 Taalfanfare 1 Leganti Studio 5 Reken12 Getal 1
2de leerjaar Tafel totaal Centurion Taalfanfare 2 Spits met bits 2 Digitaal rekenboek Kruiscijferraadsel Woorden totaal William Getal 2 Top 100
3de leerjaar Rekensom (ambrasoft) Klokkijkrom Aritmix Woorden totaal Taalfanfare 3 Orthograf Zanzi Tangram Pikazo Paint: masker Word: naam en adres Word: olikusje
4de leerjaar Orthograf Klokkijkrom Rekensom Decima Bouwen met blokken Woorden totaal Zanzi Pikazo Toporama België -ICT in de klas - 19 -
Toporama Europa Stripverhaal maken met Suske en Wiske Word: heksenmenu Word: Carnaval Word: voorpagina boek Word: zicht op een stad Internet: opdrachten eigen WO-methode
5de leerjaar Eventail Woorden totaal Muiswerk spelling Bouwen met blokken Rekensom Toporama Europa Word: dansletters Word: te koop Word: reclameaffiche Publisher: uitnodiging feestje Powerpoint: kennismaking Powerpoint: presentatie foto’s Powerpoint: mini-quiz Internet: opzoeken en bewaren informatie Internet: e-mailadres aanmaken Internet: anywize-opdrachten Internet: opdrachten eigen WO-methode
6de leerjaar Eventail Muiswerk spelling Toporama Europa Toporama Wereld Math Max Blauwe machine (rekenweb) Arto mania Socrates 103 Reken 56 Word: afwerken opstel uit de klas Publisher: nieuwjaarsbrief Powerpoint: presentatie foto’s Powerpoint: voorstelling land of dier Powerpoint: stripverhaal met eigen foto’s Internet: anywize-opdrachten Internet: opdrachten eigen WO-methode Scannen en tekenen: eigen gezicht aanvullen Scannen en stellen: een foto-opstel
-ICT in de klas - 20 -