Praktijk workshop. Toetsenclub Rotterdam

Praktijk workshop

Toetsenclub Rotterdam

TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar

1. Intro Geachte TYROS liefhebber, Zoals u waarschijnlijk al heeft kunnen constateren zijn de mogelijkheden van de TYROS onbegrensd. Om alle mogelijkheden van dit prachtige keyboard door te nemen zou dit seminar wel dagen kunnen duren. Daarom richtten we ons in dit seminar puur tot de elementaire bedieningsmogelijkheden, zodat u “door de bomen het bos kunt zien” en u zelf bewuster en beter met de TYROS leert omgaan. In een evt. volgend seminar kunnen we gedetailleerder ingaan op de verschillende bedieningsmogelijkheden. Voor ieder zijn de zwaartepunten verschillend. De één heeft meer belang bij de uitleg van het registratiegeheugen, de ander bij de uitleg van de songen style mogelijkheden. Daarom is het van belang aan het begin van het seminar duidelijk aan te geven waar uw zwaartepunten liggen. De seminarleider zal dan proberen uw vraagstelling toch te behandelen. Dit kleine boekwerkje kan gezien worden als het Tips & Trics boekje van gebruikers en programmeurs van de TYROS. Yamaha hecht veel belang aan feedback van u als bespeler en klant. Hierdoor kunnen we blijven werken aan producten die nog beter aansluiten bij de vraag vanuit de markt en zult u uiteindelijk steeds meer plezier beleven aan het actief beoefenen van muziek. Dit noemt Yamaha; Creating Kandoo together. Heeft u geen moeite met de Duitse taal, dan kunt u de aanschaf van het Tyros-Praxisbusch overwegen. Dit boekwerk behandeld alle onderdelen tot in de kleinste detail. Rest mij nog u veel plezier toe te wensen bij dit seminar en natuurlijk het bespelen van ons top-keyboard TYROS. Met vriendelijke groet, YAMAHA MUSIC CENTRAL EUROPE Branch Benelux Koen Vergoossen Sales-Promotor EMI/PAC

TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 1


2. De bediening van de Tyros Om met het keyboard goed te kunnen werken is het van belang het bedieningsconcept en de mogelijk- en onmogelijkheden van het keyboard te begrijpen. TYROS werkt in sommige opzichten anders dan de PSR8000 & 9000. Uiteindelijk geeft dit wel de nodige voordelen. Het display is nu full-colour waardoor ’t minder vermoeiend is voor de ogen. Laten we het display eens bekijken. Aan beide zijden van de display bevinden zich de keuzeknoppen [A tot J]

De Knoppen [A t/m J] activeren een bepaalde functie. Dit is afhankelijk van het gekozen scherm. De Knoppen 1 t/m 8 hebben drie functies; 1. Verhogen (boven) of verlagen (beneden) een waarde. 2. Kiezen een parameter (boven of beneden). 3. Resetten (door beide knoppen tegelijkertijd in te drukken). Voorbeeld:

Verhoogd of verminderd u een waarde, druk dan tegelijkertijd op de twee de knoppen van b.v. 1 om de waarde weer terug te zetten. Verhoogd of verlaagd u het volume van een style, dan wordt het volume weer automatisch op 100 gezet als u tegelijkertijd op de twee knoppen drukt.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Met de [Back] en [Next] schakelaars kan men vooruit en achteruit (in de display – links en rechts) gaan naar de volgende of vorige tabbladen bovenaan het scherm.

De Data Entry en de Enter knop vormen een belangrijk duo. Met de Data Entry knop kunnen styles, voices en/of b.v. registraties in de MDB worden gekozen. Ze worden echter pas actief als de Enter knop wordt ingedrukt. Zo kunt u b.v. alvast zoeken tijdens het spelen van een midifile. Ook is het veranderen van waardes zeer praktisch met het Data Entry wiel.



2.2 Naam en spraak U kunt uw eigen naam invoeren en de taal (die standaard op Engels staat) veranderen in b.v. Duits. Nederlands is helaas niet aanwezig. “Mijn naam is ROS, TY-ROS” Ga als volgt te werk: Druk op de knop [FUNCTION] rechts naast de display.

Er verschijnt dan het volgende scherm:

Druk nu op de knop [I] “Utility” rechts naast de display.



Druk meerdere malen op [NEXT] rechtsboven de display om op de menu pagina [OWNER] te komen. Deze ziet er als volgt uit:

Druk dan op de knop [I] “OWNER NAME”, om uw naam in te geven.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar U ziet het volgende display:

Met de schakelaars 1 t/m 8 onderaan de display kunt u tekst invoeren. Het werkt ongeveer zoals bij een mobiele telefoon als men SMS of namen wilt intypen. Door éénmaal op ‘3’ te drukken krijgt u de letter ‘A’. Drukt u nog een keer op ‘3’ dan krijgt u de letter ‘B’ enz. Heeft u twee letters naast elkaar nodig uit één groep (b.v. BA) dan moet u als volgt handelen: Eerst kiest u de letter B, dan draait u het Data Entry wiel naar rechts zodat u een soort spatie maakt. Nu kunt u de ‘A’ invoeren. Met de knop 1 (boven) kunt u kiezen tussen hoofdletters of kleine letters. Als u aparte tekens wilt gebruiken zoals b.v. &, dan moet u de knop 6 (onder) kiezen zodat u een reeks aan tekens ziet. Draai aan het Data Entry wiel om bij het gewenste teken te komen. Druk nu op Enter om dit teken in te voeren. Om letters te wissen moet u de DELETE = knop 7 (onder) kiezen. U kunt altijd met het Data Entry wiel naar een bepaalde positie gaan om wijzigingen aan te brengen. Als alles goed ingevoerd is kies dan 8 (boven) = OK om de naam te bevestigen. Zou u b.v. Herr Tyros heten dan ziet het display er als volgt uit:


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Taal veranderen Druk op 4 of 5 (boven-onder) om de gewenste taal te kiezen. Ook kunt u [HELP] kiezen rechts naast de display. Stel met de knop 6 en 7 (boven-onder) de taal in.

2.3 DIRECT ACCESS In het vorige hoofdstuk heeft u geleerd hoe u instellingen kunt maken. Soms moet u meerdere pagina’s doorworstelen om bij het gewenste menu te komen. Om dit te voorkomen heeft Yamaha de Direct Acces knop geplaatst. Direct Acces = Directe toegang tot = besparing van tijd. Links onderaan de display bevindt zich dus de [DIRECT ACCESS] knop. Door deze knop in te drukken en dan een functie of schakelaar (b.v. footswitch = b.v. sustain pedaal) te kiezen komt u direct in het specifieke menu terecht waar u de instellingen kunt maken die betrekking hebben op de gekozen functie of schakelaar. U gaat dus als volgt te werk: [DIRECT ACCES] indrukken.

De volgende informatie verschijnt:


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Druk dan op een knop die past bij hetgeen u wilt wijzigen (zoals b.v. [TRANSPOSE] of drukt u sustain / volume pedaal in. We zullen zoveel mogelijk voor de rest van het seminar de Direct Acces functie gebruiken. Hoe komen we b.v. veel sneller in het OWNER menu: Druk op [DIRECT ACCESS] en dan op de [DEMO] knop.

+

=

TIP: De lijst met Direct Access mogelijkheden staat op pagina 21en 22 in de data handleiding. TIP: Druk op [DIRECT ACCESS] en [EXIT] om direct in het hoofdscherm te komen.

+

=



2.4 Initial Touch (aanslaggevoeligheid) Vele keyboard spelers wensen de aanslaggevoeligheid aan te passen. Dit kan met de Initial Touch knop. Deze bevindt zich binnen de voice-effect groep helemaal rechts op het bedieningspaneel.

Als u de TYROS aanzet is de Initial Touch altijd aan. Het groene lampje is dan ook aan. Door op Intial Touch te drukken zal het groene lampje uitgaan en dus ook de aanslaggevoeligheid. Alle toetsen zijn ongeacht de aanslag even hard in volume (zoals bij een orgel). Hard of Zacht? Er zijn echter 5 verschillende aanslaggevoeligheid niveaus. Laat ons het menu eens bekijken. Druk nu op [DIRECT ACCESS] en [INITIAL TOUCH]. Het volgende display wordt getoond:

Kies nu met 1 (boven of onder) tussen de verschillende aanslaggevoeligheid presets. Heeft u een piano achtergrond en speelt u graag hard op de toetsen, kies dan Hard1 of 2. Normal heeft de meest ideale aanslaggevoeligheid voor de doorsnee keyboardspeler. Soft is voor diegene die voorheen het liefst zonder aanslaggevoeligheid speelden. Misschien voor hun de uitdaging om met Soft 1 of 2 toch met aanslaggevoeligheid te gaan spelen. TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 9


2.5 Het hoofddisplay (“MAIN”) In het onderstaande voorbeeld geeft ons het hoofddisplay de volgende info:

Bovenin de Display:

Hierbij is de transpose toegepast met 2 halve tonen hoger = 1 hele toon. Als men een C speelt, klinkt er een D.

Hierbij is het upper gedeelte (rechter hand – als de begeleidingsautomaat is ingeschakeld) geoctaveerd met 1octaaf naar beneden. Men speelt b.v. C3 maar hoort C2.

Deze laat het actuele splitpunt van het toetsenbord zien.

S=Style. Hierbij is het splitpunt ingesteld bij F#2

L=Links. Hierbij is het splitpunt voor de Linker Hand bij F#3


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Linkse gedeelte:

Naast de knop [A] ziet u de gekozen Song. Ook ziet u de maatsoort en het tempo. Door hier te drukken kan een song (midifile) gekozen worden.

Door op de [B] knop te drukken kunt u songteksten in de display laten verschijnen (mits deze in de midifile zijn opgeslagen).

Door op de [C] knop te drukken kunt u de song notatie in de display laten verschijnen (als zich tekstdata in de midifile bevindt wordt deze ook getoond) In dit blokje krijgt u informatie in welke maat we ons bevinden (b.v. in de Song). In het tweede rijtje ziet u het tempo (ook voor een gekozen style). In het onderste rijtje worden de akkoorden weergegeven die u bij Style activering speelt. Ook wordt akkoord informatie van de midifile getoond, mits deze als XF-data is ingegeven in de midifile.

Hier wordt de gekozen style weergegeven met daarbij de maatindeling van deze style en het gekozen tempo.

Hier wordt de gekozen Multi-Pad instelling weergegeven. Hier ziet u de gekozen klanken voor Right1, Right2, Right3 en Left. Door op “F”, “G”, “H” en op “I” te drukken kunt u deze klankgroepen selecteren en zonodig wijzigen. Solo schakelen is hier niet mogelijk.

Hier kunt u de gekozen registratie bank zien. Door op “J” te drukken gaat u naar het registratie menu en kunt u hier registratie banken kiezen. Door op een registratie bank te drukken worden de registraties zichtbaar (groene lampjes) onder de display. TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 11

TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Onderaan de display:

Met deze eenvoudige mixer kunt het volume van de afzonderlijke onderdelen snel aanpassen. Met de schakelaars 1 t/m 8 kunt u het volume verhogen (bovenste knop drukken) of verlagen (onderste knop drukken). Door omhoog en omlaag tegelijkertijd in te drukken wordt het preset volume oftewel de opgeslagen waarde teruggezet.

3. Voices De klanken van de TYROS heten “VOICES”. 3.1 Voices en Parts Er staan u maar liefst 4 parts ter beschikking:

“RIGHT1”, “RIGHT2” en “RIGHT3” zijn de parts voor het rechter gedeelte van het keyboard (als de begeleidingsautomaat aan staat of Left gekozen is). Is Left niet gekozen en staat de begeleidingsautomaat niet aan dan werken “RIGHT1”, “RIGHT2” en “RIGHT3” voor het hele klavier. Left is voor het linker gedeelte van het toetsenbord. Meestal ligt dit exact in het begeleidingsautomaat gebied maar, kan er ook apart van staan (splitpunt instellingen). De parts kunnen eenvoudig aan en uit geschakeld worden. Als ze ingeschakeld zijn, zijn ze rood van kleur. Als ze niet aan staan brand er geen lampje.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar LEFT HOLD Als u LEFT HOLD aan zet dan blijft de voice die gekozen en bespeeld word doorklinken ook al laat u het toetsenbord los met u linker hand. Hoelang de voice doorklinkt is afhankelijk van de gekozen voice. Bij een e.piano voice sterft de klank erg langzaam uit. Bij een strijkersklank blijft de klank “eeuwig” doorklinken. Bij ingeschakelde LEFT HOLD brandt het groene ledje links boven de knop LEFT HOLD. Hoe de LEFT, RIGHT1 en RIGHT2 en RIGHT3 zich verhouden qua bereik wordt in het volgende gedeelte uitgelegd aan de hand van de splitpunten. Men heeft de volgende split mogelijkheden: De begeleidingsautomaat en de LEFT part zijn uitgeschakeld. De UPPER-Parts gebruiken nu het volledige klavier. De begeleidingsautomaat is uitgeschakeld. De LEFT-Part is ingeschakeld en gebruikt het toetsenbereik links van het splitpunt (F#3). De UPPER-Parts gebruiken het toetsenbereik rechts van het splitpunt.

rechts van het splitpunt.

De begeleidingsautomaat is ingeschakeld en gebruikt het toetsenbereik links van het splitpunt (F#2). De LEFT-Part is uitgeschakeld. De UPPER-Parts gebruiken het toetsenbereik

De bereidingsautomaat is ingeschakeld en gebruikt het toetsenbereik links van het splitpunt (F#2). De LEFT-Part is ingeschakeld en gebruikt het toetsenbereik tussen F#2 en F#3. De UPPER-Parts zijn ingeschakeld en gebruiken het toetsenbereik rechts van het splitpunt F#3.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Instellen van de splitpunten 1. Druk op [DIRECT ACCESS] en [LEFT HOLD] 2. Rechts boven- en/of onderin de display kunt u de splitpunten instellen.

+

=

Bij S+L worden het splitpunt van Style en Linker Hand samengevoegd. Style en Linker Hand zitten dan in hetzelfde gebied. Bij L krijgt de Linker Hand een eigen toetsenbereik. R1+R2+R3 zitten altijd automatisch rechts van het Linker Hand splitpunt. In totaal kunt U dus 3 speelbereiken hebben. 1 voor de begeleidingsautomaat, 1 voor de Linker Hand, en 1 voor R1+R2+R3. U kunt een toetsenbereik snel kiezen door op [F] de drukken en tegelijkertijd een toets op het toetsenbord (dit voor het splitpunt van S+L). Door op [G] te drukken en tegelijkertijd een toets op het toetsenbord wordt het bereik van de Linker Hand ingesteld. Zo kunt u ook [H] kiezen voor de style bereik instelling. Splitpunten kunnen per registratie opgeslagen worden. Parts selecteren Om een voice en evt. andere instellingen van een part te veranderen moet deze eerste geselecteerd worden. Boven de PART ON/OFF knoppen bevinden zich de PART SELECT knoppen. Er kan altijd maar één PART geselecteerd zijn. Daarom is er altijd maar één PART (groen) verlicht. De kleine rode pijl in de MAIN DISPLAY laat ook zien welke PART geselecteerd is. Zo kunnen dus klanken worden geselecteerd per part zonder dat deze direct hoorbaar zijn. Ze worden pas hoorbaar bij het gebruik van de PART ON/OFF knoppen.



3.2 Voices kiezen Nu u wat meer inzicht gekregen heeft in de PART structuur wordt het tijd om voices per PART te kiezen. Alle PARTS kiezen hun klanken uit het VOICE gedeelte aan de rechterkant van het keyboard.

Er zijn twee mogelijkheden om een voice te kiezen: 1. Selecteer een Part, en kies dan een VOICE gedeelte zoals b.v. GUITAR. Kiest u een voice groep dan wordt automatisch de laatst gekozen klank weergegeven. Dit is een wezenlijk verschil met de PSR8000 en 9000 waarbij er geen klank was geselecteerd. 2. Binnen het MAIN DISPLAY kiest u d.m.v. de knoppen [F] tot [I] de VOICE groep: Druk éénmaal op b.v. [F] RIGHT1 PART wordt geselecteerd. Druk nog éénmaal op [F] om in de VOICE groep te komen. Selecteer de klank. Voorbeeld: Men wil een DynoSteel klank oproepen voor Right1: 1. Selecteer Part RIGHT1. 2. Druk in de VOICE groep op GUITAR


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar U ziet het volgende display:

Momenteel is de NylonGuitar geselecteerd. Dit is te zien door de witte letters met de zwarte achtergrond. 3. Kies nu de DynoSteel1 gitaar door op [E] te drukken. In deze pagina staan 10 gitaren om uit te kiezen. U ziet echter onderin tabbladen staan. Door op 2 (boven) onderaan de display te drukken, worden de volgende 10 gitaren zichtbaar enz. enz. Door op 7 (boven) te drukken kunt u een korte demo beluisteren van de geselecteerde klank. Ander uiterlijk 4. Druk op 8 (boven). U ziet het volgende display.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Deze view (zicht) is in meerdere afdelingen (voice, style, song registraties enz.) op te roepen. Het geeft een ruimere kijk op het aanbod. Ook worden lange namen hier volledig weergegeven. Verder worden ze numeriek geplaatst waardoor het kiezen via het numeriek toetsenbord onderin de display kan gebeuren. Ook is het mogelijk om via het DATA ENTRY wiel naar een volgende klank te scrollen waarna deze geactiveerd wordt zodra er op de ENTER toets wordt gedrukt. U ziet dat er zich in de guitar groep 55 klanken bevinden. Als u weer view kiest (8 boven drukken) komt u weer in het eerste view (zicht) display terug. Het is aan ieder welke zicht weergave hij prefereert. Bij Midifiles kan de list view (lijst zicht) het beste werken omdat lange namen worden weergegeven. Verder heeft men nu eenmaal in de list view ook meer inzicht. Echter alles ziet er kleiner uit dan in de normale zicht modus.

4. De Orgel (Drawbar) sectie Kies als allereerste een PART via de part select knoppen. In ons geval kiezen we RIGHT1. Druk in de Voice groep op de knop [ORGAN FLUTES]

U krijgt het volgende display te zien:

Kies [B] om de BluesOrgan te selecteren.



4.1 Het gebruik van de Drawbars Druk nu op de knop [SOUND CREATOR] rechts van de display

U het volgende display ziet u de instellingen van het BluesOrgan:

Met de knoppen 1 t/m 8 onderaan de display kunt u de ‘drawbars’ veranderen. Door op [D] te drukken kunt u de voetmaat 16 wisselen met 51/3. Met de [NEXT] knop komt u in het volume / attack gedeelte waarin u de typische percussion kunt regelen. Probeer maar eens wat instellingen.



4.2 Opslaan van de eigen gemaakte drawbar instellingen Nadat u een gewenste instelling gemaakt heeft kunt u deze instelling opslaan in het user (gebruiker) geheugen. U doet dit door op de knop [J] “SAVE” te drukken. U ziet de volgende display:

Zoals u ziet wordt automatisch de “USER” drive gekozen. Dit is het interne geheugen van het keyboard. Hierin worden ook nieuwe styles, songs en registraties opgeslagen. PRESET zijn de vast aanwezige klanken (maar ook styles, songs en registraties) in de TYROS. Via [NEXT] kunt u ook het tabblad FD kiezen wat staat voor Floppy Disk. U kunt 3,5” HD of DD diskettes gebruiken. Als u een Harddisk heeft ingebouwd wordt ook nog het tabblad HD1 zichtbaar. De Harddisk geeft u bijna ongelimiteerde ruimte om op te slaan. Druk nu op de knop 6 (onder) “SAVE” om in de volgende display terecht te komen:


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Verwijderd u eerst de naam door op 7 (onder) de drukken. Geef nu een eigen naam. Dit gebeurt op dezelfde wijze zoals u ook een eigen naam had Ingegeven. In dit voorbeeld geven we de naam “Meine Orgel”. Druk nu op 8 (boven) om de naam ingave te bevestigen. U eigengemaakte orgelklank wordt nu opgeslagen. “Meine Orgel” weer oproepen. Nadat u uw orgel opgeslagen hebben keert het display weer terug naar het display waar u uw orgel gecreëerd hebt. Druk nu op [EXIT]. Als u nu u eigengemaakte orgel wilt kiezen en u bevind zich in de [PRESET] Voice groep dan gaat u met [NEXT] naar het USER tabblad en kiest u uw eigen orgelklank. U kunt ook rechtstreeks naar u eigengemaakte klanken door in de Voice groep op USER te drukken.

4.3 Rotary Speaker-Effekt instellen Het orgel geluid wordt pas echt compleet met het roterende speaker effect (ook wel bekend onder de naam Leslie). Heden ten dage wordt dit effect niet meer bereikt door een ronddraaiende speaker maar een effectprocessor (ook wel DSP genaamd). In het drawbar display kunt u de speaker snel en langzaam laten draaien door op de knop [C] te drukken. Ook is de snelheid van de “Leslie” de bewerkstellingen door in het VOICE EFFECT gedeelte de DSP VARIATION knop aan en uit te drukken. Zo hoeft u niet altijd in de drawbar edit display te zijn om het “Leslie” effect te verkrijgen.



Let erop dat de PART geselecteerd is waarvoor u het variatie effect wilt gebruiken. Wilt u het “Leslie” effect gebruiken dan moet u erop letten dat de PART is geselecteerd waar de orgelklank zich bevindt.

DSP VARIATION met de voet schakelen.

Gebruik van Yamaha het sustain pedaal FC-5

of FC-4

De aansluitpunten bevinden zich aan de rechterachterkant van het keyboard. Letop: In vergelijk met het omschakelen van het DSP variatie effect op het bedieningspaneel schakelt het variatie effect met de voet wel voor alle 4 Parts. Onafhankelijk van de PART die geselcteerd is. U kunt dit echter wijzigen in het menu voor de instellingen voor de footswitch.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar U gaat als volgt te werk: 1. 2.

Druk op [DIRECT ACCESS] Op het voetpedaal drukken

U ziet het volgende display:

Kies nu met de knoppen 5 t/m 8 (boven of onder) bij welke PART u de DSP Variatie wilt laten werken (via de footswitch).



5. Geheugen en geheugen beheer In het vorige hoofdstuk hebben we het al meermaals over het geheugen van de TYROS gehad. We willen hier nu verder op in gaan.

5.1 Loopwerken (Drives) Bij de TYROS bestaan er 4 drives (opslagplaatsen). PRESET (ROM): kan niet overschreven worden USER (Flash ROM): kan overschreven worden. Opslagcapaciteit 3,16 MB. FD (Floppy Disk): Diskdrive voor 3,5” disks. Opslagcapaciteit 1,44 MB. HD (Harddisk): Optionele opslagmogelijkheid. Opslagcapaciteit meerdere gigabites = duizenden MB’s. In het vorige hoofdstuk hebben we “Meine Orgel” in het interne Flash ROM geheugen (Flash ROM is een geheugen waar naar toe geschreven kan worden maar wat in tegenstelling tot RAM geheugen niet vluchtig is. Dit betekent dat hetgeen opgeslagen is in het geheugen blijft, ook al wordt het keyboard uitgezet. Het Flash ROM geheugen wordt aangeduid met USER. Via de tabbladen bovenin de display worden de opslagplaatsen weergegeven. Let erop: De HD wordt alleen aangeduid als er ook daadwerkelijk een harddisk is ingebouwd. Zijn er meerdere partities (onderverdelingen) op de harddisk dan worden deze zichtbaar gemaakt met HD1, HD2 enz. afhankelijk van het aantal partities. Koopt men een lege harddisk en formatteert men deze in de TYROS dan zal de TYROS maar één partitie aanmaken; dus HD1.



5.2 Belangrijkse begrippen File (bestand): Een file is een bij elkaar behorend pakket aan informatie zoals b.v. een brief, een song, een style, een registratie enz. Een file dient een naam te hebben. Er kunnen echter geen twee files naast elkaar bestaan als ze dezelfde naam hebben. File-Typ (bestand type): TYROS en ook computers herkennen verschillende typen files aan de extensie. Dat zijn de letters na de punt. Zoals b.v. bij een word document: brief.doc of bij een excel bestand: rekenblad.xls. Ook bij de TYROS worden de bestanden herkend aan de extensie. Zo hebben de styles altijd de drie letters .sty aan het einde van het woord. Bij een orgelklank is dit .org enz. Folder (map): Folders oftewel mappen zijn handig om overzicht te houden net zoals bij een mappenkast. Als men b.v. verschillende soorten songs heeft (Latijn-Amerikaans, Volks, Evergreen enz) dan kan het handig zijn als men folders (mappen) aanmaakt om zo de files (songs) in de afzonderlijke folders te kopiëren. De songs zijn dan snel terug te vinden. Dit geldt natuurlijk ook voor registraties en/of styles. Binnen in een folder kan ook nog een andere folder worden aangemaakt. Dit noemt men dan een sub-folder. In de TYROS blijft men echter alleen de naam folder gebruiken. Er kunnen niet twee folders zijn met dezelfde naam. Icon (icoon): Dit is een kleine (bitmap) tekening die bij een bestand (file) geplaatst worden kan. Clipboard (klembord): Dit is een “onzichtbaar” stuk geheugen wat altijd als tussengeheugen dient om naartoe te kopiëren om vandaar uit op te slaan naar een andere bestemming. Als men CUT (snijden) of COPY (kopiëren) gebruikt gaat de data dus eerst naar het klembord. Als men dan PAST (plakken) gebruikt wordt ’t uiteindelijk op de bestemming geplaatst. View (zicht): Hiermee kan de zicht gewijzigd worden van grote aanduiding en iconen naar een lijst zonder iconen. CUT, COPY, PASTE e.d. is alleen mogelijk in de normale view modus en niet in de list modus. PAD: Dit geeft de plaats aan waar zich iets bevind. Op het Internet en ook op de computer worden plaatsen gescheiden door een slash (\). Op de TYROS ziet ’t er ook ongeveer zo uit: USER:\Dinermuziek\instrumentaal\romance.mid USER betekend dat het bestand opgeslagen is in de USER drive van de TYROS=FLASH-ROM geheugen. Dinermuziek is het eerste mapje (folder). Instrumentaal is de sub-folder (sub-map) in de folder Dinermuziek. Romance.mid is uiteindelijk de song oftewel midifile die de extensie .mid heeft waarbij de TYROS en PC’s herkennen dat het zich hier handelt om een midifile.



6. Styles 6.1 Een style kiezen Druk op de knop [BALLROOM PARTY] in het bedieningsveld van STYLE.

De display laat nu de inhoud zien van de style groep “BallroomParty” Met de knop [A] tot [J] kiest u een style. Met de knoppen 1 t/m 3 kunt u bij deze style groep kunt u de verschillende tabbladen met meerdere styles oproepen. “Up” gebruiken. Als u zich in een style, song, registratie of voice groep bevindt kunt u ook weer hieruit gaan door op up (8 onder) te drukken. Bij de Voice groep ziet u dan de verschillende klankonderdelen in folders (mapjes) hierdoor kunt u ook terecht komen bij de GM/XG en GM2 folder (map). Deze klankgroepen zijn niet zichtbaar op het bedieningspaneel. Bent u in het bovenste niveau dan is de UP schakelaar grijs en kan deze niet verder gebruikt worden. Op de USER drive (Flash-ROM) kunnen tot 4 niveaus gemaakt worden. Op de harddisk of diskette kunnen dat meer zijn.



6.2 Programmeerbare verwijzing naar user styles en songs Bij de keuze van Preset Styles zijn de styles automatisch goed gerangschikt onder de verschillende style groepen. Kiest u swing & Jazz dan zullen ook alle Swing & Jazz styles zichtbaar worden. Dit wilt u natuurlijk ook bij de user (eigengemaakte) styles. Ga daarvoor als onderstaand te werk. Als u dit gedaan heeft dan kiest u snel u USER Styles door op USER te drukken en dan de betreffende Style groep waar u uw User Style naar toe verwezen hebt. Dit werkt ook zo bij Songs.

6.3 Eigen USER verwijzigen opslaan 1. 2. 3. 4. 5.

Kies een style. Ga met de [NEXT] naar het tabblad waar zich de USER Style bevindt Kies nu de (LIST) VIEW door op 8 (boven) te drukken. Druk nu op Memory (links in de display) Druk nu op een style groep waar u de user-style wilt kunnen oproepen. Let wel: als u meerdere user-styles in de user folder heeft staan worden deze ook zichtbaar in het door u toegekende style groep. U kunt dit voorkomen door in het user geheugen of harddisk eigen folders (mapjes) aan te maken en daar de styles te plaatsen die u vind dat ze bij elkaar passen. 6. Bij de volgende keer dat u een style wilt kiezen. Drukt u of op preset of user en dan de style groep. U user styles zijn nu bereikbaar via de style groep waar u ze geplaatst heeft. Dezelfde procedure geldt ook voor de Song toewijzing. Let op: de styles of songs zijn niet echt fysiek opgeslagen in de style- en songgroep. Het zijn alleen verwijzingen.



TIP: Als u een instelling maakt met de juiste keuze van styles (preset of user) of songs dan kunt u de verwijzing van deze instellingen ook simpelweg vastleggen in een registratie geheugen. Het registratiegeheugen (wordt later nog wat verder uitgelegd) slaat alles op. Dus wilt u snel Songs afspelen, dan maakt u een instelling met een Song, slaat deze op in een registratie (bank) en “klaar is Kees”. Bij de volgende keer dat u de registratie(bank) oproept wordt automatisch de juiste song bij de registratie opgeroepen. Zeer simpel en snel dus. Mijn advies: werk zoveel mogelijk met het maken van registraties.

7. Kopiëren van files: Songs en Styles Eerst maar weer even wat begrippen: Cut (snijden): De opdracht CUT voert twee acties uit: 1. de geselecteerde data wordt naar het (onzichtbare) klembord gekopieerd, 2. de geselecteerde data wordt later (als PASTE wordt toegepast en op de plek van bestemming wordt geplaatst), uitgeveegd. Kies b.v. een song door op de Song groep 1 tot VI te drukken.

Onderaan de display ziet u de verschillende mogelijkheden om files te verwerken. Voor CUT moet u dus 2 (onder) drukken. Kies de file of files die u wilt “snijden” (bij copy = 3 (onder) kunt u kopiëren waarbij de file op de originele locatie blijft staan). U kunt meerdere bestanden kiezen of All kiezen waarbij alle bestanden in deze map worden geselecteerd. Kies nu OK (7 onder). De bestanden worden nu naar het klembord geplaatst. Ga nu naar de plek waar de bestanden naar toe moeten. B.v. de diskdrive. U moet dan [NEXT] drukken zodat u bij het tabblad FD komt. Druk nu op PASTE (4 onder). De bestanden worden nu naar deze nieuwe bestemming verplaatst. Cut en Copy kopiëren alleen de lijst met gekozen bestanden. Pas met de opdracht PASTE worden de bestanden pas echt verplaatst of gekopieerd. Deze hele werkwijze is vergelijkbaar met het werken op een PC. Iedereen die hier ervaring mee heeft zal snel de bediening van de TYROS begrijpen. TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 27


Voorbeeld:

Het kopiëren van songs van een diskette in de TYROS 1. Doe de diskette met de midi-files in de diskdrive van de TYROS 2. Bedenk nu eerst waar u de songs naartoe wilt kopiëren (User of HD en wel of niet in een folder-mapje) In het voorbeeld zullen we ook een nieuwe folder daarvoor aanmaken. Nieuwe folder (map) maken: NEW (7 onder) drukken. Als er al folders zijn kan men natuurlijk ook een folder in een folder maken. Daarvoor moet men eerst in de folder gaan en dan NEW kiezen.

Aansluitend kan men de nieuwe folder een naam geven:

Ook al zijn lange namen in de TYROS geen probleem, blijft het toch raadzaam om de naam zo kort mogelijk te houden. Het verdelen van Songs in de verschillende folders kan later ook nog altijd gebeuren (door cut en paste). We zullen nu de songs van diskette naar de user drive kopiëren. 3. druk op één van de 6 Song knoppen en druk op [BACK] of [NEXT] om bij het tabblad FD te komen. Daar worden de songs aangeduid. In dit geval SONG-01, SONG-02 en SONG-03. Zie afbeelding.



4. Druk nu op 4 (onder) “COPY” en kies daarna de songs die moeten worden gekopieerd. Door ALL te kiezen worden alle songs geselecteerd.

In dit voorbeeld worden SONG-02 en SONG-03 geselecteerd. Druk nu op 7 onder om te bevestigen. 5. Kies nu de doelbestemming waar de song moeten worden geplaatst. In ons voorbeeld is dit het user geheugen van de TYROS. Druk nu op [NEXT] of [BACK] om bij het tabblad USER te komen.



TYROS wacht nu totdat u op PASTE drukt. U kunt nu ook nog eerst een nieuwe folder maken om daarna de songs via PASTE te plaatsen. 6. Na PASTE te hebben doorgevoerd verschijnen SONG-02 en SONG-03 in het USER geheugen.

Het kopiëren kan voordat PASTE gedrukt is nog altijd geannuleerd worden door op [EXIT] te drukken.



8. Registraties In de vorige hoofdstukken hebben we al de nodige instellingen gemaakt. Het zou niet echt prettig zijn als u uitvoerige instellingen niet kunt opslaan. Ook is het thuis en vooral op het podium van het grootste belang dat instellingen snel kunnen worden teruggeroepen. Zoals al eerder vermeld gaat dit via het registratie geheugen. Registratiebanken (met registraties) kunnen worden opgeslagen in het USER, FD en HD geheugen. Ook het oproepen van registraties gaat direct vanuit deze opslagmedia. Dus…er hoeft niet meer geladen te worden!

8.1 Registraties in RAM Hopla, alweer een begrip erbij. Diegene die met computers werken kennen dit begrip wel. Als u een brief schrijft op een PC dan worden de letters en opmaak in eerste instantie bewaard in het werkgeheugen (RAM genaamd). Zou de computer vastlopen en nog erger, de stroom valt uit, dan zou alles verloren gegaan zijn. Mits, u regelmatig u werk opslaat op diskette of harddisk. Zo is het bij de TYROS ook. Als u bezig bent met het maken van instellingen of registraties worden die tijdelijk in een RAM geheugen opgeslagen. Als u dan zou vergeten deze registraties op te slaan in het USER, FD of HD geheugen dan zou alles verloren gaan. Daarom is het van belang dit altijd te doen. Kijken we nog eens naar het hoofddisplay:

Naast de [J] ziet u het bereik “Registration Bank”. Na het aanzetten van de TYROS staat hier New Bank.



In het werkgeheugen van het keyboard bevinden zich geen registraties. Dit is te zien omdat alle toetsen van de 8 registraties niet oplichten (groen) Omdat u nu zelf registraties kunt maken maar vooral ook zelf registratie banken kunt aanmaken (zoveel als u zelf wilt) hoeft u niet meer persé 1 t/m 8 vol te maken. Stel u wilt take 5 registreren. U kiest daarvoor de Five-Four style in de Swing & Jazz style groep. Daarna kiest u b.v. de sweet tenor sax klank in de saxophone voice groep. Activeer de begeleidingsautomaat door ACMP aan te zetten (volledig links). Deze wordt nu rood. Stem de verschillende volumes en het tempo af zodat alles naar wens is. Druk nu op memory en kies b.v. nr.1

Na Memory gedrukt te hebben krijgt u nog de mogelijkheid zelf aan te geven wat u wel en niet wilt opslaan in het registratie geheugen. Meestal kunt u dit standaard laten staan.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Maak nu een variatie op de registratie door b.v. in Right 2 ook de live saxsection erbij te kiezen en een andere variatie te kiezen in de begeleidingsautomaat b.v. variatie B. Sla deze instelling op door op memory en 2 te drukken. U ziet nu dat 1 en 2 groen geworden zijn waarbij 2 rood is omdat deze geselecteerd is. Stel u bent tevreden dan kunt u nu deze instellingen (registraties) opslaan in een registratiebank.

8.2 Registraties opslaan in een registratiebank Druk nu op het [REGIST.BANK] links van het registratie geheugen. U ziet de volgende display:

We bevinden ons nu in het user geheugen van de TYROS (Flash-ROM). Hier hebben we ook onze eigen orgel creatie opgeslagen. Deze wordt echter niet weergegeven omdat we ons nu in het registratie bank gedeelte bevinden. In het USER geheugen bevinden zich op dit moment nog geen registratiebanken. Druk nu op 6 onder (“SAVE”). U ziet nu de volgende display:


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Druk nu op 7 onder om de naam: NewBank te verwijderen. Vul nu een eigen naam in. Omdat we Take 5 hebben geregistreerd dus…Take 5. Kies nu OK door op 8 boven te drukken. De registraties zijn nu in de registratie bank (verzameling van registraties opgeslagen). Door op edit te drukken 7 boven kunt u de 2 registraties ook nog van een naam voorzien b.v. 1 = couplet, 2 = refrain. De gekozen registratiebank wordt nu ook zichtbaar in de hoofddisplay. Maak nu weer een aantal nieuwe registraties en overschrijf bij wijze van spreke de eerste twee registraties die al gemaakt waren. Echter nu is het weer van groot belang om deze nieuwe registraties die misschien dit keer wel meer als twee zijn weer op te slaan in een registratiebank. Druk dus weer op [REGIST BANK] en kies SAVE, geef de registratiebank een naam en druk op OK. Nu ziet u twee registratiebanken staan. De eerste was Take 5 en de tweede b.v. The shadow of your smile. Door nu Take 5 weer te kiezen ziet u dat registratie 1 en 2 groen worden. Er bevinden zich dus twee registraties bij deze bank. Kies nu 1 om deze actief te maken. De five-four style en de sweetg sax zijn hoorbaar. Kies nu eens b.v. The shadow of your smile. U ziet nu dat er evt. meer registraties zijn. Kies nu weer 1 om te starten met het bespelen van deze evergreen. Dit is een hele andere aanpak als bij de PSR8000-9000 omdat we daar een beperkt aantal registratiebanken hadden. We zorgden er toen voor dat deze bijna allemaal goed gebruikt werden door alle 8 registraties per bank vol te maken. Nu we zelf registratiebanken kunnen aanmaken (bijna oneindig bij het gebruik van een harddisk) kunnen we anders te werk gaan door per liedje één bank te gebruiken. Geloof me dit werkt super. Je hebt een beter overzicht en je kunt exact zien hoeveel registraties men had gemaakt voor een liedje. U zult merken dat als u aanpassingen maakt in de registratie(s) de TYROS zal vragen om op te slaan als u een andere registratiebank wilt kiezen. Dit is eigenlijk dezelfde waarschuwing die men ook krijgt als men een word document vergeet op te slaan en men dit wil afsluiten. Sla dus regelmatig op. Als men de naam niet wijzigt wordt het huidige bestand overschreven. Geeft men een andere naam dan blijft het ‘oude’ bestand bewaard en worden de wijzigingen in een ander bestand opgeslagen.



9. MIDI-Files met de TYROS bewerken Info: Het song volume staat bij de 9000 standaard op 78. Bij de TYROS echter op 100. Hoe worden bestaande midifiles in de TYROS aangepast? 1. Kies een song (in de hoofddisplay of via de 1 t/m 6 song toetsen. 2. Druk in het MENU gedeelte (rechts van de display) op DIGITAL RECORDING en kies in de display onder [A]; SONG CREATOR 3. Ga met [NEXT] naar het volgende tabblad; CHANNEL 4. Ga met de knoppen [A] of [B] naar SETUP = 5. U ziet nu het volgende display:

Onderaan de display is het mogelijk om meerdere zaken mee op te slaan in de Song (midifile). Zet vinkjes (markeringen) bij die zaken die men mee wil opslaan. Speel nu de song af en druk op de MIXING CONSOLE knop (links van het registratie geheugen). Door meerdere malen op deze knop te drukken komt men bij Track 1-8 of Track 9-16 terecht. Hier kunnen we in het eerste tabblad (volume/voice) volume, panorama (stereobeeld van het geluid) en de klanken veranderen. Ook kan men met [NEXT] naar andere tabbladen waarbij men ook wijzigingen in filter (timbre), effecten, tune enz. kan maken. Heeft men de ideale nieuwe mix gemaakt, druk dan op [EXIT], druk bij het SONG CONTROL gedeelte op TOP en druk dan op [D] = Execute. De gewijzigde song is nu opgeslagen in het RAM geheugen maar moet nu ook nog definitief worden opgeslagen in het USER (Flash-ROM), FD of HD geheugen. Doe dit door op [I] = SAVE te drukken. U komt nu weer in het opslaggeheugen van het USER SONG gedeelte. U kunt nu met [NEXT] ook naar FD of evt. HD gaan. Kies nu SAVE door op 6 onder te drukken. Geef een andere naam en kies OK. TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 35


10. Veel gestelde vragen aan Yamaha m.b.t. de TYROS Kan het interne geheugen worden uitgebreid? Nee. De opslagcapaciteit kan het beste vergroot worden door het inbouwen van een harddisk. Kan ik een eigen OTS (One Touch Setting) programmeren? Ja. Kies een style en maak daarbij een voor u passende registratie. Druk nu op [MEMORY] en op één van de vier OTS knoppen. Omdat OTS settings gelinkt zijn aan een style zal de TYROS vragen om de veranderingen als een user-style op te slaan. Kies dan Yes en sla de “nieuwe” style op in het USER geheugen of op een FD of HD. Kan ik de meegeleverde software op de CD-ROM ook gebruiken voor Windows XP/2000? Ja. Wat voor software staat eigenlijk op de bijgeleverde CD-ROM? 1. USB Driver: Deze moet geïnstalleerd worden op uw PC om deze de Tyros te laten herkennen via de USB poort. Let erop dat u eerst de software installeert waarna u na het opnieuw opstarten van uw PC de Tyros (die aanstaat) verbind met de USB poort van de computer. 2. De editor: Een volledige voice editor voor de TYROS. In de editor is het van belang om via setup de in en out poorten (USB) te selecteren. 3. Het File Utility programma: Hiermee kunt u via USB bestanden vanuit uw PC overzetten naar de TYROS en visa versa. Hiermee is het ook van belang dat de verbinding goed tot stand wordt gebracht. Dit programma ondersteund volledig; drag and drop, wat betekent dat je van een folder op je PC bestanden in het file utility programma kunt slepen. Via versie 1.2 is er een nieuwe dataoverdracht via USB mogelijk die vele malen sneller is (1.6MB per seconde) dan het File Utility programma (7kb per seconde). Lees hiervoor aandachtig de aanwijzingen bij de update. 4. File Converter: Dit programma is voor mensen die PSR8000 en 9000 registraties willen omzetten in TYROS registraties. Let wel: er worden alleen preset styles goed terug gezet. Had men een flash- of user style in de PSR8000-9000 dan moet men deze eerst op een disk zetten waarna deze in de TYROS kan worden teruggeplaatst in de registratie. Ook user voices met user samples worden niet overgezet. Verder heeft de TYROS geen scat voices. 5. Alle andere software zijn diversen zoals screensavers, foto’s enz. Hoe kan ik voor een Main-Voice een andere Reverb (galm) instellen? Met [DIRECT ACCESS] + [DSP] komt men automatisch in de mixerpagina waar de effectinstellingen kunnen worden gewijzigd. Met Type kan men een ander effect kiezen, en met parameter kan men gedetailleerde instellingen maken. Met het send level kan men vrij snel in de mixerpagina het effect vergroten of verkleinen. TOETSENCLUB ROTTERDAM - Pagina 36


Kan ik de handleiding ook downloaden? Ja. Dit kan zelfs in verschillende talen op: http://www.yamaha.co.jp/manual/dutch/index.php In onze stad is de spanning 127 volt. Is de spanning in de TYROS te wijzigen van 220 volt naar 127 volt? De interne trafo kan spanningen aan van 100v tot 240v. De TYROS zal zich dus automatisch aanpassen aan de nieuwe voltage. Kan ik eigen drumkits maken? Men kan in de Voice-editor (op de CD-ROM) en per computer verschillende drumkits samenvoegen en zelfs per toets aanpassen! Is er ook software voor Apple Macintosh? Ja en Nee. De Voice-editor en de File Converter zijn alleen voor Window PC’s. Het File-Utility programma draait ook op een Mac. Waarom zijn de Live-Choir (Scat voices) niet meer aanwezig in de TYROS Dit is het resultaat van maanden interviewen van gebruikers en de afweging deze toch wel omvangrijke voices (qua geheugenplaats) te vervangen door andere klanken die muzikaal gezien misschien interessanter zijn. In de Tyros2 is een sampler aanwezig en zijn de Scatvoices weer beschikbaar om in te laden. Kan ik een style uit de TYROS in een ander keyboard afspelen? In eerste instantie moet bij een copy van de TYROS preset styles in een PC de extensie na de naam op .sty staan. Dit kan men doen door simpelweg te hernoemen. Echter sommige styles zijn dusdanig groot dat ze niet in een ander (yamaha) keyboard worden afgespeeld. Ook worden natuurlijk de Mega Voices niet weergegeven. Hou hier dus rekening mee. Hoe kan ik enkele registraties verwijderen? -Regist. Bank indrukken -Registratie Bank kiezen -Edit drukken -Registratie selecteren -Knop 5 (onder) = DELETE drukken Kan ik twee microfoons aansluiten op de TYROS? Er is maar 1 microfoon ingang. Een extra ingang is nog de Loop Return. Echter deze heeft geen microfoon voorversterker waardoor het signaal te zacht is.


TOETSENCLUB ROTTERDAM - TYROS Seminar Hoe kan ik het beste overspraak van de microfoon i.c.m. de Vocal Harmony voorkomen. De Vocal Harmony wil een zo duidelijk mogelijke stem/zang binnenkrijgen. Als dit wordt belemmerd door omgevingsgeluiden (monitors) gaat de VH als het ware over zijn nek en weet hij niet meer wat de toonhoogte is. Dit resulteert in een soort gorgeleffect. Dit kan voorkomen worden door een goede richtmicrofoon te gebruiken. Verder zo weinig mogelijk “harde” monitoring (het liefst gebruik van in-ear monitoring) en een niet te heftige compressor instelling. Waar kan ik software of info m.b.t. de TYROS vinden? www.yamaha.nl De Nederlandse Yamaha site met update info over TYROS demo’s en seminars. www.yamaha.de Hier vind u ’t meest actuele aanbod TYROS software. In het search venster kunt u op (TYROS) software zoeken. www.music.yamaha.com De officiële keyboard site van Yamaha. Hier kunt u de laatste update en informatie over uw TYROS vinden. www.midispot.com Hoogwaardige styles voor uw TYROS. www.tmfonline.com Hoogwaardige TYROS midifiles. www.D-O-O.de Hoogwaardige TYROS midifiles en song gerelateerde styles . www.toetsenclub.nl De club voor Yamaha keyboards VEEL SUCCES EN PLEZIER MET U TYROS…


Vragen over Opnemen met de Tyros •

Kan je alleen per spoor opnemen b.v eerst de drum dan de bas enz. of is het mogelijk om de ACMP in te schakelen zodat het automatisch wordt opgenomen bij het spelen van de melodie op het daarvoor bestemde spoor?.

Ja, u kunt ook in 1 keer een style opnemen, eventueel ook direct met een melodie. Wanneer u de instellingen om uw song mee te spelen heeft ingesteld, selecteert u bij de SONG CONTROL-knoppen (linksboven op de Tyros) de knop REC en de sequencer staat op scherp. U kunt nu gewoon uw song met style spelen en alles wat u speelt (inclusief Right 1 /2 /3 en Left) wordt mee opgenomen. Als u klaar bent, drukt u in dezelfde sectie op START/STOP. Door nu op TOP te drukken springt de song naar het begin en wederom met START/STOP kunt u uw opname beluisteren. •

Als dit dan af is kun je het dan afspelen en tevens een tegenmelodie of tweede stem op het volgende spoor erbij opnemen?

Ook dit kan. U ziet bij het afspelen in het display de CHANNEL ON/OFF-map. De rode lampjes alhier geven aan op welke kanalen er al iets geregistreerd is. U drukt nu met uw linkerhand op REC en met rechts selecteert u een track waar u nu op wilt gaan nemen ( Dit kan overigens ook over een track zijn waar al data staat van bijv de zojuist opgenomen style. De oude data wordt dan overschreven). U maakt vervolgens een selectie van de in het display weergegeven inputkanaal. Meestal kiest men voor RIGHT 1 nadat die al met de te gebruiken klank is ingesteld. Druk na selectie op EXIT. Als u nu wederom de START/STOP-knop indrukt, gaat de opname weer van start en speelt u uw tegenmelodie of extra partij. •

Zijn de volumes van de opgenomen instrumenten nog bij te regelen tijdens of voor het afspelen van de opgenomen song?

Niet tijdens. Zogenaamd ‘mixen’ doen we achteraf, nadat de Song gesaved is. Om te kunnen saven, moet de opnamestatus worden opgeheven (Druk op TOP). De titel de de Tyros tijdens het opnemen aan uw song heeft gegeven is New Song (zie linksboven in het display). Klik met knop A op deze titel en u ziet dat u automatisch in de map USER komt. Hier kunt u op SAVE drukken en uw Song een naam geven. Klik nu op EXIT om deze map te verlaten. Mocht u nu in de MIX volumes van gebruikte kanalen aan willen passen, dan klikt u 3 of 4 keer op de knop MIXING CONSOLE en past de volumes aan van de kanalen waarmee u dat wilt doen. Als de mix goed is komt er iets vrij belangrijks. Doe het volgende: 1. 2. 3. 4. 5.

Verlaat dit venster en selecteer rechts naast het display de knop DIGITAL RECORDING Selecteer in het display de SONG CREATOR Gebruik de knop NEXT om het tabblad CHANNEL te selecteren Gebruik knop B om optie 5 SET UP te selecteren (Wanneer het SELECT-menu onderin beeld er wat grijzig uitziet moet u even in het SONG CONTROL-menu (linksboven op de Tyros) op TOP drukken om het begin van de song op te roepen) 6. Vink in het SELECT-menu alles aan wat u veranderd wilt hebben en vast wilt leggen in uw ge-editte song. In deze is het dus vooral van belang dat VOICE en VOLUME zijn aangevinkt. Ikzelf heb ze standaard allemaal aan. 7. Druk op EXECUTE met knop D en vervolgens op SAVE met knop I. Hanteer de gewone Replace Save-methode 8. De aangepaste volumes zijn nu opgeslagenin uw song. •

Is het ook mogelijk de gekozen instrumenten te verwisselen nadat de opname af, is tijdens het afspelen van de song?

Ja, dat kan. Stel, u wilt op kanaal 10 de klank van het drumstel aanpassen. Doe het volgende: 1. Druk (evt tijdens het afspelen) 3 of 4 keer op MIXING CONSOLE totdat u uw opgenomen spoor 10 ziet. 2. Selecteer met knop C naast het display de VOICE-regel. 3. Druk met knop 2 onder het display spoor 10. 4. U ziet nu dat u in uw ‘gewone’ klankkeuze-menu bent. Selecteer hier een ander drumstel. 5. Druk op EXIT en herhaal het bovenstaande wanneer u nog meer sporen van klank wilt veranderen. 6. Klaar? Saven op de manier zoals in vraag 3 beantwoord met stappenplan 1 t/m 8.

•

Hoe moet je de tempo-verschillen invoeren ,zoals te horen is op de Tyros Megapack diskettes?

De programmeurs/componisten van de Megapack-diskettes maken gebruik van PC-sequencers waarop dergelijke Meta-Events zeer eenvoudig te programmeren zijn. Op de Tyros zelf kan het ook op het tabblad SYS/EX van de SONG CREATOR maar erg gemakkelijk is het niet! U dient dan nieuwe Meta Events te inserten op de plek waar het tempo moet veranderen. Maar aangezien tempi meestal geleidelijk stijgen of dalen moet u dan dus een hele reeks met de hand gaan inserten. Bijna niet te doen. Ik zou, als ik u was, eens de voordelen van het PC-sequencen gaan bestuderen wanneer u dergelijke events ook wilt kunnen controleren. •

De uitleg in het handleidingboek over de style-song-sound-multipad-creator (Digital recording)is moeilijk te begrijpen, daarom de volgende vraag. Kun je b.v bij het creëren van een style de piano begeleiding die b.v. een hoempapa geluid geeft,veranderen in een eigengemaakte arpeggio ,zodat de style dan beter past bij wat klassiekere muziek?

Ja. U kunt in de Style Creator elke part van een style overschrijven met een eigen opname. Op het tabblad BASIC van de Style Creator ziet u onder in beeld de 8 parts waaruit die style is opgebouwd. U wist een partij door de knop DELETE in te drukken en tegelijkertijd het PART dat u wilt wissen. De spelinformatie van dat part wordt dan gewist, maar de klank blijft staan. Vervolgens drukt u op REC CH en drukt nogmaals tegelijkertijd op de part die u wilt gaan opnemen. Als u nu op de START/STOP-knop van de STYLE CONTROL drukt (De knop die u gewoonlijk gebruikt om uw style te starten bij het ‘gewone spel’), hoort u de stylevariatie in een zgn Loop spelen. Hier kunt u nu overheen spelen. Belangrijke tip hierbij: Hoe melodieuzer u hier speelt, des te rommeliger en muzikaal onlogisch zal uw style-variatie later klinken wanneer u er ‘gewoon’ mee wilt spelen. Een arpeggio laat zich beter via de Multipads (op verder dezelfde wijze) bewerkstelligen dan opgenomen in de style. Probeer het maar eens en leer van het effect. Uw akkoordprogressies in uw normale keyboardspel zullen u al dan niet positief versteld doen staan. Vergeet overigens niet om nadat u een part heeft veranderd de part het geheel te saven als een USER style of eventueel direct naar de HD. •

Steprecording snap ik ook niet ik heb de uitleg ervan uitgeprobeerd maar het lukt me niet om er mee te werken, dus mijn vraag is hoe werkt dit systeem?

Middels Step Recording kunt u een partij geheel intekenen. Sommige mensen prefereren dit. Denk bijvoorbeeld aan het inspelen van een drumpartij. Voor sommige mensen is dit een crime. Toch weten ze vaak wel dat een vrij eenvoudig ritme is opgebouwd uit een base op de 1e en 3e tel, een snare op 2 en 4 en een hihat op 8ste of 16e tel geslagen. Met Step Recording kunt u voor de respectievelijke style-variatie stapvoor-stap per tel aangeven wat er moet gebeuren zonder dat u dat zelf ook behoeft te kunnen spelen. •

Hoe programmeer je de musicfinder o.a. selecteren, bewerken?

In de Music Finder vindt u rechts onderin het display een knop RECORD EDIT. Wanneer u deze selecteert, kunt u bestaande titels wijzigen of ,wanneer u op het tabblad ALL niets geselecteerd heeft, een nieuwe ‘record’ aanmaken door de velden in te vullen. Music en Keyword zijn geen verplichte velden. Uiteraard het selecteren van een style en een tempo, alsmede een titel voor uw nieuwe record wel.

•

Ook score en muzieknotatie is me niet duidelijk, evenals de songteksten ,hoe schrijf je die onder de noten?

Score is engels voor Muzieknotatie. Wanneer u een song heeft geladen, kunt u in het display de nootinformatie van die song bekijken, bijvoorbeeld om mee te spelen of te gebruiken voor educatieve doeleinden. Middels de knop SET UP in het Score-venster kunt u aangeven welk spoor van de song u in beeld wenst te zien. Meestal kiest men voor het spoor waarop de melodie is ingespeeld. Welk spoor dat is, hangt af van de componist. Verder kunt u, wanneer u het SET UP-venster heeft verlaten, nog kiezen: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

LEFT ON (het spel voor de linkerhand weergeven) RIGHT ON ( het spel voor de rechterhand weergeven) LYRICS ON (songtekst weergave onder de notenbalk) CHORD ON (akkoord-informatie boven de notenbalk) NOTE ON (voor de noot wordt de naam van de noot weergegeven) SIZE (de grootte van de score in het display)

Wat betreft het op de Tyros zelf invoeren van songteksten kunnen we kort zijn: Dat vergt engelengeduld. Maar het kan! Daarvoor gebruikt u het tabblad LYRICS in de Song Creator (Sectie Digital Recording, rechts naast het display in de MENU knoppen-sectie). 1. Middels de BAR (maat), BEAT (tel), CLOCK (tel-eenheden) geeft u aan waar precies het tekst-event (meestal een woord of woorddeel) moet komen. Uiteraard is hiervoor enig maatgevoel gewenst, maar Yamaha gaat er van uit dat een gemiddelde Tyros-bezitter dat wel heeft. 2. Wanneer u de exacte positie van het te plaatsen woord heeft bepaald, drukt u op de knop INS (insert). Er wordt nu op de door u aangegeven positie een tekst-event gecreërd. 3. Middels de de pijlnavigatie links op het display plaatst u nu op de zojuist gecreërde zwarte balk rechts naast de term Lyrics een witte schrijfkolom. 4. Door nu op de knop DATA ENTRY (knoppen 4 en 5 onder het display) te drukken komt u in het bekende tekst-ingave menu. Hier typt u het woord of het woorddeel dat op de door u aangegeven positie moet komen en u bevestigt dat met OK. 5. Herhaal de voorgaande 4 stappen voor de rest van de tekst. Wanneer u klaar bent met de tekstingave vergeet u uiteraard niet om het geheel te saven. Elk PC-sequence pakket van naam (Cubase, Logic, Cakewalk, Yamaha Xgworks 3.0) biedt uitstekende en eenvoudige editors voor het snel invoeren van teksten bij MIDI-files. Overweegt u dat svp goed, vooral wanneer u vaak MIDIfiles en songs van teksten wilt gaan voorzien. •

Kan men apart release (sustain) instellen op de Organflutes, dus verschillende lengtes?

Door eerst op ORGAN FLUTES (in de Voice-sectie) te drukken en vervolgens op SOUND CREATOR (rechts naast het display in de MENU knoppen-sectie), komt u in het display in een menu alwaar u drie tabbladen heeft om elke denkbare instelling van voetmaten cq drawbars te maken, Rotary’s en Vibrato in te stellen en Effects en EQ’s te wijzigen. U kunt dit al spelende gebruiken, maar tevens kunt u deze zelf gemaakte instellingen opslaan als USER-voices. De volledige werking van het guide menu is me niet duidelijk ; daar zou ik graag enige uitleg over hebben! De GUIDE-functie wordt met name gebruikt voor educatieve doeleinden. Wanneer u de DIRECT ACCESSknop indrukt en tegelijkertijd de GUIDE-knop, kunt u kiezen uit vier verschillende songsettings om een bepaalde song te leren spelen. Op bladzijde 48 t/m 50 worden deze methoden zeer uitvoerig besproken. Het belangrijkste bij de settings is dat u het juiste MIDI-kanaal selecteert. Staat bijvoorbeeld op kanaal 4 van uw MIDI-song de melodiepartij die u of een leerling moet leren spelen, dan selecteert u bij RIGHT CH (Kanaal voor de rechterhand) dus kanaal 4. Op deze wijze kunt u ook LEFT CH selecteren voor het oefenen van de linkerhand. Via de Score-functie in het display ziet u welke noten er gespeeld moeten worden.

Praktijk workshop. Toetsenclub Rotterdam

Recommend Documents