Bevlogenheid in Medisch Onderwijs: workshop Praktijk in Medisch Onderwijs NVMO Debbie Jaarsma, Nicole Mastenbroek, Joost van den Berg 21 januari 2014
KORTE BIOGRAPHIE •
DIERGENEESKUNDE
•
SPECIALIST IN OPLEIDING PATHOLOGIE FACULTEIT DIERGENEESKUNDE (FD), UNIVERSITEIT UTRECHT
•
DOCENT HAS DEN BOSCH
•
SALES MANAGER FARMACEUTISCHE INDUSTRIE (JOHNSON & JOHNSON)
•
PROMOTIETRAJECT DIERGENEESKUNDIG ONDERWIJS* FD
•
UNIVERSITAIR DOCENT ‘QUALITY IMPROVEMENT VETERINARY EDUCATION’ FD
•
HOOGLERAAR ‘EVIDENCE-BASED EDUCATION’ AMC- UvA – December 1, 2011
* Dissertation title: Developments in Veterinary Medical Education – Intentions, Perceptions, Learning Processes and Outcomes (http://igitur-archive.library.uu.nl/dissertations/2008-1014-200404/UUindex.html)
“Persoonlijke hulpbronnen van afgestudeerden zijn de sleutel tot duurzame werk-bevlogenheid”
• Coördinator lijn Professionele Ontwikkeling Faculteit Diergeneeskunde • Promovendus: de rol van persoonlijke hulpbronnen bij werkgerelateerd welbevinden van recent afgestudeerde dierenartsen Nicole Mastenbroek DVM, MSc
“Bevlogen studenten verdienen bevlogen docenten!” Joost van den Berg, MD, PhDstudent
Het Janus-gezicht van werk Homo faber
Animal laborans • • • •
Moeite Inspanning Opoffering ‘In het zweet uws aanschijns zult gij werken voor uw brood’ (Genesis III: 19)
• • • •
Creativiteit Uitdaging Ontwikkeling ‘In en door de arbeid wordt de mens tot mens’ (Karl Marx)
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Ons werken verandert…… Van
• • • • • • • • • •
Extern toezicht en controle Scheiding werk-privé Verticale structuur Individuele prestatie Monocultuur Gedetailleerde taakomschrijving Stabiliteit Ervaring Afhankelijk van organisatie Volgzame patiënten
Naar Zelfcontrole (empowerment) ● Werk-privé interferentie ● Horizontale structuur (netwerk) ● Teamwork ● Diversiteit ● Vrije opdracht (job crafting) ● Continue verandering, flexibiliteit ● Innovatie, creativiteit ● Zelf verantwoordelijk (employability) ● Veeleisende patiënten en familie ●
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
De positieve psychologie legt zich toe op het onderzoeken en bevorderen van het optimaal functioneren van mensen
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
“Bevlogenheid is een toestand van opperste voldoening bij werknemers, die gekenmerkt wordt door vitaliteit, toewijding en absorptie” Schaufeli et al. (2001)
Het WEB-model +
Burnout
Stressoren
-
Persoonlijke hulpbronnen
-
+
Individuele- en organisatie uitkomsten +
Energiebronnen
Bevlogenheid +
Schaufeli, et al. (2004, 2009); Hakanen et.al. (2006, 2008); Korunka et al. (2009); Llorens et al (2006); Salanova et al. (2009); Mastenbroek et al. (2012)
Stressoren Burnout hangt samen met … • … werkdruk • … rolproblemen • … emotionele belasting • … conflicten • … verstoorde werk-privé balans • … toekomstonzekerheid • … reorganisaties • … onduidelijke taken • … studieobstakels
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Energiebronnen Bevlogenheid hangt samen met … • … regelruimte of autonomie • … sociale steun en coaching • … feedback over prestaties • … leer- en ontwikkelingsmogelijkheden • … participatie in de besluitvorming • … transformationeel leiderschap • … afwisselend en verantwoordelijk werk • … rechtvaardigheid • … studiefacilitoren
Uitdagend werk/studie stimuleert bevlogenheid Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Persoonlijke hulpbronnen Bevlogenheid hangt samen met… • … emotionele stabiliteit • … extraversie • … optimisme en zelfvertrouwen • … competentie (self-efficacy) • … flexibiliteit en aanpassingsvermogen • … prestatiemotivatie • … pro-activiteit
Bevlogen mensen zijn ‘van nature’ energiek, stabiel, flexibel en ambitieus Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Uitkomsten [1] Gedragsmatige prestatie indicatoren… • … studieprestatie • … kwaliteit van dienstverlening volgens klanten • … zelf gerapporteerde medische fouten • … bedrijfsongevallen (prik incidenten) • … veiligheidsgedrag • … arbeidsprestatie (zelf- en chef beoordeling) • … innovatief gedrag
Bevlogen mensen presteren goed Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Uitkomsten [2] Motivationele prestatie indicatoren… • … persoonlijk initiatief • … intrinsieke i.p.v. extrinsieke motivatie • … inzetbaarheid, werkvermogen HR prestatie indicatoren… • … ziekteverzuim frequentie • … personeelsverloop Economische prestatie indicatoren… • … winst, productiviteit, loyaliteit klanten
Bevlogen mensen zijn gemotiveerd, aanwezig en lonen
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Waarom presteren bevlogen mensen beter? • Ze zijn proactief en nemen initiatief • Ze stellen hogere doelen en voelen zich competent • Ze zijn intrinsiek gemotiveerd en gaan voor de inhoud • Ze vertonen sociaal gedrag en zijn vriendelijk en coöperatief • Ze ervaren positieve emoties en verwerken informatie beter • Ze zijn gezond en verzuimen niet
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Vragen tot nu toe? Verwachtingen workshop?
Workshop: werken aan voorwaarden voor bevlogenheid Docent en Student • • • • • •
… regelruimte of autonomie … sociale steun en coaching … feedback over prestaties … leer- en ontwikkelingsmogelijkheden … afwisselend en verantwoordelijk werk … participatie in de besluitvorming
Want ….. ….”werknemers zijn meer bevlogen naarmate ze gevarieerd en uitdagend werk verrichten, over meer autonomie beschikken, werk doen dat belangrijk is voor anderen in de organisatie, meer mogelijkheden hebben om te leren en zich te ontwikkelen, persoonlijk beter bij hun werk passen en een betere relatie hebben met hun collega’s en baas.”
Voorbeelden onderzoek • Joost • Nicole
Bevlogenheid voor… … een taak? … een rol? … een vak? Bevlogenheid voor medisch onderwijs, hoe ontstaat dat?
De relatie tussen persoonlijke en werkgerelateerde hulpbronnen
Relatie persoonlijke hulpbronnen en werkgerelateerde hulpbronnen • Om de hulpbronnen op je werk te herkennen en te kunnen gebruiken heb je een aantal persoonlijke hulpbronnen nodig • Dat zijn o.a. – Zekere mate van acceptatie van jezelf, van de ander en van het leven – Zelfwaardering – Herkennen van de eigen invloed – Gebruiken van de eigen invloed (proactiviteit)
• Spiraal
Opbouw workshop - docent • Analyses huidige situatie • Analyses gewenste situatie • Verschillende perspectieven: - individu - team - leidinggevende(n) - (onderwijs)organisatie
• Actieplannen
x groepen maken • 1/2 voorwaarde(n) voor bevlogenheid per groep toebedeeld • Maak eerst zelf persoonlijke analyse hoe dit thema voor jou van belang is in je werk (als docent?) =huidige situatie • Deel met je groep de individuele perspectieven EN maak een gezamenlijke analyse = huidig en gewenst • 1 ‘redacteur’ noteert op de flipover verschillende perspectieven
“Spelregels” • • • • • •
Wat hier gezegd wordt, blijft hier Geen ‘ja, maar…..’; liever ‘ja, en…..’ Zeg het in 2 min. niet in 20! Open je gedachten Zet je mobiele telefoon uit Heb plezier
Opbouw workshop - student • Analyses huidige situatie • Analyses gewenste situatie • Verschillende perspectieven: - individu - werkvormen - curriculum - (onderwijs)organisatie
• Actieplannen
Postersessie: roulatie langs verschillende thema’s • Redacteurs blijven bij de flipover • Andere groepen lopen langs, vullen aan, stellen vragen, turven….. • Redacteurs gelegenheid om ook langs te lopen • Plenaire reflectie
Actieplannen • Regel zelf de groepsindeling: Voorkeur/interesse voor werkgerelateerde energiebron om uit te werken • Acties SMART omschrijven om te gebruiken voor je eigen werk/ voor studenten / instelling (specifiek, meetbaar, ambitieus, realistisch, tijdgebonden)
Dank voor uw aandacht!
Dank voor uw bevlogenheid!
