PostzegelNieuws. Stad van Nederland

PostzegelNieuws Stad van Nederland POSTZEGEL

TNT Post Staven en Services Mail Nummer 5 Communicatie 28 februari 2011

De uitgifte van het postzegelvel ‘Stad van Nederland’ vindt plaats in het jaar waarin het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) in Rotterdam na een grootse verbouwing zijn deuren heropent. Het NAi maakt de betekenis die architectuur heeft voor mens en maatschappij zichtbaar en beleefbaar en informeert, stimuleert en inspireert een groot en gevarieerd publiek. Op de postzegels van het postzegelvel ‘Stad van Nederland’ worden visionaire architectuurontwerpen van vooraanstaande Nederlandse architectenbureaus afgebeeld. Ook staan op de postzegels zogeheten markers, abstracte plaatjes die een code bevatten. Door naar www.toekomstinbeweging.nl te gaan en de marker voor een webcam te houden, activeert de code een AR-toepassing (augmented reality). Vervolgens verschijnt op het computerscherm een interactief beeld van het desbetreffende gebouw dat letterlijk in beweging wordt gebracht. TNT Post heeft in samenspraak met reclamebureau Gummo en het NAi deze postzegels met augmented reality uitgebracht. Zo wordt aangetoond dat een medium als de postzegel weliswaar een lange geschiedenis achter zich heeft, maar nog steeds springlevend is en ruimte biedt aan de meest geavanceerde mediatechnologieën van dit moment. Naast een postzegelvel van twaalf postzegels op basis van elf verschillende postzegelontwerpen verschijnen er een postzegelmapje en een eerstedagenvelop*.

ONTWERP

Het postzegelvel bevat twaalf postzegels met de waardeaanduiding 1. Op vijf van de twaalf postzegels zijn vijf bijzondere architectuurprojecten afgebeeld die nog niet uitgevoerd of afgerond zijn. De vijf zijn de Boekenberg Spijkenisse van MVRDV, het Kenniscluster Arnhem van Neutelings Riedijk Architecten, de Parkeertoren van Studio Marco Vermeulen & HAU, de Skytower van SeARCH en de Windpost van ZUS. Op vijf andere postzegels zijn markers afgebeeld. Een marker is een plaatje met geometrische vormen die als code worden herkend wanneer op een computer (met een webcam en FlashPlayer) www.toekomstinbeweging.nl is geopend. De vormen van de marker zijn ontleend aan de vormentaal van het desbetreffende gebouw. De elfde en twaalfde postzegel op het vel zijn identiek en bevatten een landkaart van Nederland, die is opgebouwd uit de beeldelementen van de overige postzegels. Met de landkaart wordt de nieuwste tentoonstelling van het NAi aangekondigd: ‘Stad van Nederland’. Op iedere postzegel staat tegen de rechterkant de naam van de website www.toekomstinbeweging.nl vermeld. NAi Ole Bouman, directeur van het Nederlands Architectuurinstituut: “Het NAi loopt graag voorop, ook als het gaat om het inzetten van nieuw technisch vernuft. Zo ontwikkelde het instituut vorig jaar de nieuwe mobiele architectuurapplicatie UAR, ook voorzien van augmented reality. En nu presenteren we met trots de eerste postzegel met geavanceerde AR-technologie.” DPI Gerben Harmsen van DPI Animation House geeft aan dat het technisch interessant was: “Doorgaans werken we met markers die wat groter zijn. Nu zat de uitdaging in het werkend krijgen van een marker op zo’n klein formaat als een postzegel. We hebben veel moeten testen, onder meer omdat postzegels ook afgestempeld worden en dat bemoeilijkt natuurlijk de herkenbaarheid van het patroon van de marker.”

DPI Animation House is een van de grootste 3D-producenten van Europa voor computerillustraties, animaties, educatieve programma's, videoproducties, animaties en interactieve presentaties. Op het gebied van architectuurimpressies en vastgoedpresentaties is DPI Animation House nationaal marktleider. Daarnaast is DPI Animation House interactief multimediaproducent met succesvolle oplossingen zoals Experience Web Shops, Product Configurators, Mobile Internet, Augmented Reality, Multi Touch en andere krachtige (online) interactieve toepassingen. Technologie Het bijzondere van het postzegelvel ‘Stad in Beweging’ is dat het de eerste postzegels ter wereld bevat met interactieve geavanceerde AR-technologie. Augmented reality (toegevoegde of verhoogde werkelijkheid) is een techniek om in het gezichtsveld van de kijker – dat kan ook op een computerscherm of het schermpje van een mobiele telefoon zijn – een virtuele laag over de werkelijkheid heen te leggen. Er zijn wel eerder postzegels met augmented reality uitgebracht, in september 2010 nog door Royal Mail, maar dat waren statische toepassingen. De selectie van de vijf gebouwen werd gedaan door het NAi, voor de toepassing van de AR-technologie (Magic Lens) tekende DPI Animation House uit Scheveningen. Het NAi heeft in 2010 ook een mobiele AR-toepassing ontwikkeld, UAR genaamd (zie www.nai.nl/uar). Ook daaraan heeft DPI Animation House meegewerkt. Met UAR is het mogelijk om op het scherm van een mobiele telefoon midden in de stad in 3D te laten zien welke gebouwen op een bepaalde plek staan, stonden of hadden kunnen staan. ONWERPER

Het concept van het postzegelvel ‘Stad van Nederland’ werd ontwikkeld door reclamebureau Gummo uit Amsterdam. Hajo de Boer en Onno Lixenberg van Gummo waren verantwoordelijk voor de uitwerking van het basisidee: het toevoegen van augmented reality aan een postzegel. Het daadwerkelijk ontwerp van het postzegelvel is van de hand van Mark Kuiper en Ingrid van der Meulen van Gummo. Onno Lixenberg is bijzonder gelukkig met het resultaat. “We waren zeer vereerd met de opdracht. De kans om een postzegel te ontwerpen krijg je niet elke dag. We zagen het dan ook als een uitdaging om er echt iets speciaals van te maken. Iets dat nog niet eerder op een postzegel gedaan was. Al snel kwam de gedachte bij ons op om de gebouwen tot leven te brengen door er een extra dimensie aan toe te voegen. Juist omdat deze gebouwen nog niet in het echt te bekijken zijn. We waren al enige tijd gefascineerd door alle toepassingsmogelijkheden die de nieuwste AR-technologieën met zich meebrengen en zagen een mooie kans om deze toe te passen op deze postzegels. Dat gebeurt door op het printvlak van een postzegel een marker te plaatsen die wordt herkend wanneer je deze voor een webcam houdt. Op de bijbehorende website www.toekomstinbeweging.nl verschijnt vervolgens een driedimensionaal beeld van het desbetreffende gebouw. Beweeg je de marker, dan beweegt het beeld op het scherm mee, zodanig dat je het gebouw van alle kanten kunt bekijken. Als je het complete postzegelvel voor de webcam houdt, dan verschijnt zelfs – als een soort verborgen easter egg – het gerenoveerde gebouw van het NAi op je scherm. Een fantastische toepassing en daarmee is het ook de meest innovatieve postzegelserie van de wereld.” Voor het ontwerp van de postzegels waren Mark Kuiper en Ingrid van der Meulen, beiden eveneens werkzaam bij Gummo, verantwoordelijk. Hoe zijn zij aan de slag gegaan? Ingrid: “De uitdaging was om in vorm een goede verbinding aan te brengen tussen de postzegels met de schets van het gebouw en de postzegels waarop de markers staan. Dat hebben we gedaan door een zelfde soort vormentaal toe te passen, een taal die we ontleend hebben aan het kubisme. Dat is minder verrassend dan het op het eerste gezicht lijkt, want kubisten zijn er bij uitstek in geslaagd om in 2D – dus in een plat vlak – een onderwerp van verschillende kanten te laten zien. We hebben dus eerst abstracte vormen gekozen die we ontleenden aan de vormentaal van het gebouw en die ook per postzegel een eigen kleurentaal meegegeven. De markers zijn vervolgens op basis van die beeldelementen ontworpen, vandaar dat ze zo goed bij elkaar passen. Voor de elfde en twaalfde postzegel lag het voor de hand om

het NAi af te beelden, maar dat zou niet in het concept passen omdat die andere gebouwen immers nog niet gebouwd zijn en het NAi wel. Vandaar dat we ervoor hebben gekozen een landkaart van Nederland te maken, die weer is opgebouwd uit de beeldelementen van alle overige postzegels.” Gummo Gummo is een full-service reclamebureau in Amsterdam. Naast advertenties, billboards, commercials en websites maakt Gummo koekjes, wijn, boekjes, videoclips, documentaires, tv-programma’s en glossy magazines. Bij alles wat Gummo doet, wil Gummo dat er een verhaal aan vast zit. Een verhaal dat boeit, aan het denken zet en veranderingen teweegbrengt. Gummo is verantwoordelijk geweest voor de (her)positionering van onder meer Kluwer Academic Publishers, Nyenrode Business Universiteit en Staatsbosbeheer. Succesvolle multimediale campagnes werden ontwikkeld voor klanten als Tele2, Brand bier, Gemeente Amsterdam, Ministerie van Financiën/AFM, Ministerie van OCW, Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Maag Lever Darm Stichting. In 2009 lanceerde Gummo een eigen merk – John Altman – waarmee het zowel nationaal als internationaal verschillende duurzame producten op de markt zet. GEBOUWEN

Gebouw: Boekenberg (Spijkenisse) In 2009 is in Spijkenisse de bouw begonnen van de Boekenberg, een ontwerp van architectenbureau MVRDV voor de nieuwe behuizing van de bibliotheek van de stad. Het uiterlijk van de bibliotheek en de omringende gebouwen verwijst, zowel in vorm als in gebruikte materialen en uitstraling, naar een traditionele Hollandse boerderij met schuur. Daarmee wordt verwezen naar het agrarische verleden van Spijkenisse, dat als voorstad van Rotterdam inmiddels sterk verstedelijkt is. De nieuwe bibliotheek is het prototype van een energie-efficiënt gebouw en wil door het gekozen uiterlijk – een letterlijke berg van boekenkasten – de inwoners van de stad aanmoedigen om meer te lezen. In het najaar van 2011 is de bouw van de Boekenberg naar verwachting afgerond. Het ontwerp van deze nieuwe bibliotheek met parkeergarage is van de hand van architectenbureau MVRDV uit Rotterdam. MVRDV-woordvoerder Jan Knikker: “Onderzoek wees uit dat de inwoners van Spijkenisse relatief weinig lezen. Vandaar dat het gebouw zo open en zo toegankelijk mogelijk moest zijn. In de vorm van de bibliotheek – een traditionele boerenschuur – hebben we een link met de wortels van de stad gelegd. Door letterlijk een boekenberg in piramidevorm te maken onder een glazen koepel is de functie van het gebouw overduidelijk. Als extra attractie is het mogelijk naar de top van de boekenberg te gaan voor een uitzicht over de stad. Bovendien laten we in het gebouw zien hoe je met relatief eenvoudige middelen een gebouw zo duurzaam mogelijk kunt maken met een bijzonder hoge energie-efficiency. De gebruikte technieken, zoals warmte- en koude-opslag, bodemwarmte, zonne-energie, beplanting en regenwateropslag, zijn niet nieuw. Maar wel nieuw is het gebruik ervan in combinatie. Daardoor zet het de toon voor dergelijke gebouwen in de toekomst.” Gebouw: Kenniscluster (Arnhem) Het ontwerp van het Kenniscluster Arnhem is van de hand van architectenbureau Neutelings Riedijk uit Rotterdam. Het gebouw komt te staan op een smal braakliggend terrein tussen de Oude en de Nieuwe Oeverstraat, aan de rand van de binnenstad. In het Kenniscluster worden verschillende culturele instellingen, waaronder de Bibliotheek Arnhem, het Gelders Archief, het Historisch Museum Arnhem, de Volksuniversiteit en het Kunstbedrijf, ondergebracht. De bouw start in 2011 en zal in 2013 zijn afgerond. Het Kenniscluster is door Neutelings Riedijk als verlengstuk van de straat vormgegeven, met gebruik van lange trappen die het gebouw vanaf de begane grond tot aan het dak doorkruisen. Op en aan de trappen bevinden zich verschillende publieke ruimten zoals een foyer, een expositieruimte en een leeszaal. De ‘waterval’ aan trappen sluit volgens Michiel Riedijk van het architectenbureau aan op het openbare karakter van het gebouw. Michiel Riedijk: “Daardoor ontstaat een lange openbare binnenstraat met binnenpleinen als benadrukking van de

publieke functie van het gebouw. Een gebouw bestemd voor iedere Arnhemmer en waar alle Arnhemmers elkaar kunnen en zullen tegenkomen. Door zijn laagdrempeligheid symboliseert het Kenniscluster onze open, tolerante samenleving. De grote nadruk op de openbare ruimte binnen het gebouw vergemakkelijkt ook de synergie tussen de verschillende instellingen. Zo is er overal ruimte om bepaalde thema’s – zeg de herfst – uit te werken in de vorm van bijvoorbeeld tentoonstellingen en muziek- en balletuitvoeringen. Het Kenniscluster wordt ook het meest duurzame gebouw van Arnhem door de wettelijke normen met 30 procent te overtreffen. Zo werkt de binnenstraat in de zomer als een natuurlijke ventilatieruimte en in de winter als warmtebuffer. Ik ben er vooral trots op dat we erin zijn geslaagd op deze ingewikkelde locatie een nieuw gebouw op natuurlijke wijze in te voegen tussen de historische binnenstad en de naoorlogse nieuwbouw.” Gebouw: Parkeertoren Het ontwerp van de Parkeertoren van Studio Marco Vermeulen & HAU spiegelt ons een 100 meter hoog gebouw voor met parkeerruimte voor 450 auto's. Aan de voet bevindt zich een ruim en comfortabel ontvangst- en uitgiftestation. Daarachter vindt het opnemen, verplaatsen en stallen van de voertuigen volledig geautomatiseerd plaats. Horizontaal wordt daarvoor een traverserobot ingezet, verticaal zijn er zes autoliften. Deze aanpak leidt tot een extreem hoge capaciteit voor aankomst en vertrek en tot lage exploitatiekosten. Het gebouw is in 2004 als vrije opdracht ontworpen. Hoewel er in binnen- en buitenland nog steeds veel belangstelling voor de Parkeertoren bestaat, zijn er geen concrete plannen voor de bouw. Dat heeft volgens Marco Vermeulen van de gelijknamige studio vooral te maken met de wens om auto’s uit het zicht te plaatsen, terwijl de toren juist zo transparant mogelijk is. Ook is er een angst voor een gebouw dat als een machine werkt, want in de Parkeertoren spelen mensen nauwelijks een rol. Marco Vermeulen: “Dat is met opzet, want zo kun je bijvoorbeeld veel lagere verdiepingen bouwen. En de technologie is inmiddels zo uitontwikkeld dat storingen niet meer voorkomen. We hebben de Parkeertoren ontworpen toen we bij een hoogbouwstudie voor Rotterdam ook andere typologieën onderzocht hebben dan alleen woningen en kantoren. We vonden de combinatie van hoogbouw en parkeren zo interessant dat we dit verder als eigen opdracht hebben uitgewerkt. Dat past ook wel bij ons: het komt regelmatig voor dat we aan de hand van een concrete probleemstelling zelf op zoek te gaan naar nieuwe ruimtelijke typologieën. De Parkeertoren vormt een heel goed alternatief voor een kostbare ondergrondse parkeergarage. Het is een hyperfunctioneel ontwerp waarbij de toren als parkeermachine functioneert en we al het overbodige hebben weggelaten. Daardoor is het een betaalbaar, maar ook een heel expressief gebouw geworden, waarbij de zichtbaarheid van de parkeerrobots en -liften een dynamisch visueel schouwspel biedt. De parkeertoren is daarmee niet alleen een voorziening, maar ook een baken.” Gebouw: Skytower (Overhoeks) Het ontwerp van de Skytower door architectenbureau SeARCH dateert uit 2008 en werd gemaakt in het kader van een selectie van ING Real Estate en Ymere. De Skytower is een toren van 110 meter hoogte aan het IJ, met een observatiedek, ronddraaiend restaurant, hotel, kantoren, winkels en horeca. De dubbele huid van de toren zorgt voor voldoende abstractie en werkt als windbuffer voor de feitelijke gevel met te openen ramen en deuren. Zo ontstaat een duurzame toren waarin werknemers en hotelgasten zich behaaglijk voelen, windoverlast wordt tegengegaan en de koellast afneemt door het vermijden van overmatige zontoetreding. Voor de aanwezigheid van het gewenste ‘revolving restaurant’ in de vierkante toren is een inventieve oplossing gevonden door het restaurant inclusief gevel en dak te laten ronddraaien. Bjarne Mastenbroek, directeur van SeARCH, vertelt dat de vraag was om een toren met een eigenzinnige uitstraling en identiteit te ontwerpen. “Er is bij hoogbouw blijkbaar een uiterst dunne scheidslijn tussen ‘te veel’ en ‘te weinig’, tussen saai en tijdloos, tussen voldoende origineel en op termijn vervelen. Het blijkt ook dat meer

uitbundige torenontwerpen veelal niet de iconen van de wereldsteden zijn. Het bijzondere van ons ontwerp is dat we erin zijn geslaagd de bekende krachtige en machtige uitstraling van hoogbouwtorens te combineren met een meer verfijnde kant, waarbij de iconografische kwaliteit in zijn eenvoud ligt. Zo konden we op intelligente wijze deze kwaliteiten verenigen zonder het effect van de relatieve hoogte te verwaarlozen.” Gebouw: Windpost (Maasvlakte 2) Op de kop van Maasvlakte 2 verschijnt in de toekomst een cordon van windmolens van 150 meter hoogte. Tussen deze reuzen is een 80 meter hoge radarmast gepland, waarvoor Elma van Boxel en Kristian Koreman met hun architectenbureau ZUS (Zones Urbaines Sensibles) uit Rotterdam in 2009 het ontwerp hebben gemaakt. In dat ontwerp is de essentie van het gebied – wind voor opwekking van energie en als trekker voor windtoerisme – bepalend. De toekomstige radarmast heeft de naam Windpost gekregen. Havenbedrijf Rotterdam heeft nog niet besloten of Windpost daadwerkelijk wordt gebouwd wanneer Maasvlakte 2 in 2013 in gebruik wordt genomen. Windpost heeft nog steeds het langgerekte karakter van een mast, met als fundament een rondom doorlopende bordestrap die alle ruimte biedt voor bezoekers om uit te blazen. De mast zelf bestaat uit twee constructieve cilinders die onderling met dwarsliggers zijn verbonden. De dwarsliggers dienen als ondersteuning voor de publieke wentelhelling tussen de twee wanden. In de binnenste gesloten cilinder bevindt zich een spiraalvormig trappenhuis met lift voor de bediening en het onderhoud van radarpost. In de buitenste opengewerkte cilinder zijn rondom in totaal 749 kleine propellers aangebracht die bij elke windrichting en bij veel of weinig wind energie kunnen opwekken. Die opwekking is ook zichtbaar doordat led-lampen op de buitenkant toren feller gaan branden naarmate het harder waait. “Daardoor zal Windpost uitgroeien tot een industriële attractie waar bezoekers de ultieme windervaring kunnen ondergaan”, aldus Kristian Koreman van ZUS. “Het past ook naadloos in dat deel van ons oeuvre waarvoor we op zoek gaan naar oplossingen die meebewegen met de natuurkrachten, zoals we dat ook eerder deden met ons ontwerp voor de Getijdenstad die zich voegt in de dynamiek van de delta. Het mooiste van Windpost vinden we dat we erin zijn geslaagd om van 749 basiselementen – de propellers dus – één ding te maken dat slimmer werkt en een verfijndere uitstraling heeft dan de enorme windmolens waartussen hij komt te staan.” VERKOOP/ GELDIGHEID

De postzegel is, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de Collect Club in Groningen, via de Onlinewinkel op www.tntpost.nl/collectclub en bij de reguliere verkooppunten. De geldigheidstermijn is onbepaald.

WAARDE

Vanaf 1 juli 2010 staat er geen euroaanduiding op de postzegels meer maar een cijfer. Op deze postzegel staat een 1 en hij is bedoeld voor post tot 20 gram met een bestemming binnen Nederland.

TECHNISCHE GEGEVENS

Uitgiftedatum : 28 maart 2011 Zegelformaat : 35 x 35 mm Maat velletje : 135 x 170 mm Tanding : 13 ¾ : 13 ¾ Papier : normaal met fosforopdruk Gomming : synthetisch Druktechniek : offset Oplaag : 345.000 velletjes Drukkerij :Cartor Security Print, Frankrijk Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan, zwart en (mat)zwart N.B. Voor de zegels met de codebeelden is een special zwart inkt gebruikt. Artikelnummer

: 310362

Soort zegels ontwerpen * Eerstedagenvelop is een product van NVPH

© 2011 Koninklijke TNT Post BV

: velletje met 12 bijzondere postzegels met 11

verschillende