Portrettengalerij werkende mantelzorgers in de ziekenhuisbranche Gefinancierd door StAZ en uitgevoerd door Stichting Werk&Mantelzorg Doorn, juli 2013
www
Postadres
Contactgegevens
KvK
Wilhelminaweg 12
[email protected]
53834461
3941DG Doorn
0343 – 477 890
www.werkenmantelzorg.nl
1. Inleiding 1.1 Werk&Mantelzorg in de zorgsector Stichting Werk&Mantelzorg heeft inmiddels onderzoek verricht onder ruim 12.000 medewerkers in een diversiteit aan organisaties. Hieruit is ondermeer gebleken dat gemiddeld in Nederland 1 op de 8 medewerkers mantelzorg combineert met betaald werk. Uit het onderzoek blijkt echter ook dat dit in de zorgsector gemiddeld 1 op de 4 is. Medewerkers werkzaam in de zorg pakken blijkbaar de mantelzorgtaken er snel bij (of worden door familieleden gestimul eerd gezien hun achtergrond). Prachtig en krachtig dat deze groep mantelzorg combineert met werk, maar tegelijkertijd ook een risico indien er niet vanuit werkgever en medewerker gekeken wordt hoe de combinatie mogelijk gemaakt kan worden. Overbelasting ligt op de loer. Voor werkgever, medewerker en collega’s is het van groot belang dat de combinatie werk en mantelzorg beter mogelijk wordt. Het belang hiervan wordt alleen maar groter gezien de vergrijzing, ontgroening, de vermaatschappelijking van de zorg en de noodzaak tot het verhogen van de arbeidsparticipatie (zie ook hoofdstuk 2 Context). De errvaring van stichting Werk&Mantelzorg is dat het laten zien van goede voorbeelden (maatwerkoplossingen) en het portretteren van rolmodellen enorm helpt om op positieve wijze bewustwording te realiseren en het thema bij alle actoren binnen organisaties te agenderen. In dit voorstel staat beschreven op welke wijze we in samenwerking met de StAZ werk en mantelzorg in de ziekenhuisbranche kunnen agenderen en concretiseren.
1.2 Voorgestelde aanpak In dit hoofdstuk staat een voorgestelde aanpak beschreven om bewustwording voor de combinatie mantelzorg en werken in de ziekenhuisbranche te creëren . We stellen voor om middels het portretteren van aansprekende, positieve voorbeelden van de combinatie (ziekenhuis)werk en mantelzorg bij vooruitstrevende, mantelzorgvriendelijke ziekenhuizen, het thema bekendheid te geven en bespreekbaar te maken.
Portrettengalerij ‘Mantelzorger thuis & collega in het ziekenhuis’
Inleiding Om meer gezicht te geven aan de werkende mantelzorger, willen we een aantal werkende mantelzorgers in de ziekenhuisbranche portretteren. We denken aan zo’n 10 portretten waarbij een goede variatie in functies, leeftijd, geslacht, aard van de mantelzorg en gevonden oplossingen inzichtelijk worden gemaakt. Het gaat hierbij om medewerkers die een goede manier hebben gevonden om werk en mantelzorg te combineren. De visualisatie van de portretten is zeer belangrijk en dient van hoge kwaliteit te zijn, kracht, positiviteit, dynamiek en menselijkheid uit te
www
Postadres
Contactgegevens
KvK
Wilhelminaweg 12
[email protected]
53834461
3941DG Doorn
0343 – 477 890
www.werkenmantelzorg.nl
stralen en een goede aansluiting te vormen op het verhaal waarin tekstueel de kracht van de medewerkers tot uitdrukking komt, de dilemma’s en vraagstukken waar men tegen aanloopt/liep en de oplossingen die er voor gevonden zijn. Ons voorstel is om van de 2 meest aansprekende verhalen tevens een filmpje te maken, waardoor het thema en de inleving nog dichterbij komen. De functies van de geportretteerde medewerkers zullen zich bij voorkeur op verpleegkundig vlak bevinden, maar ook polikliniek-assistenten, röntgenmedewerkers, laboratoriummedewerkers, medisch administratieve medewerkers en artsen kunnen geportretteerd worden. Inhoud en invalshoeken De portretten kunnen vanuit de volgende invalshoeken worden gemaakt of een combinatie zijn: Werkende Werkende Werkende Werkende
1. 2. 3. 4.
mantelzorger, mantelzorger, mantelzorger, mantelzorger,
dilemma’s dilemma’s dilemma’s dilemma’s
in in in in
combinatie combinatie combinatie combinatie
met met met met
oplossingen oplossingen oplossingen oplossingen
op het thuisfront in het team met de leidinggevende met HR/organisatie
Naast een krachtig aansprekend visueel portret, wordt een kort en krachtig persoonlijk verhaal verteld waarin de volgende items in combinatie met (een van) bovengenoemde invalshoeken aan bod kunnen komen:
Hoe combineren ze werk met mantelzorgtaken en waar lopen/liepen ze tegenaan? Hoe hebben ze op het werk geregeld; welke afspraken hebben zij gemaakt (met hun leidinggevende/collega’s/wat is er geregeld op HR niveau)? Hoe hebben ze de zorgondersteuning thuis geregeld? Hoe houden ze een gezonde balans en zorgen ze ook goed voor zichzelf (en niet alleen voor een ander)? Welke aanbeveling hebben ze voor andere werkende mantelzorgers?
Bij de portretten wordt vermeld bij welk ziekenhuis ze werken. De portretten worden omlijst door informatie en cijfers over werk en mantelzorg uit recente onderzoeken van de Stichting Werk&Mantelzorg en waar mogelijk/beschikbaar op onderzoeken van gelieerde organisaties geënt op de zorgsector. Tevens worden er verwijzingen naar tools en instrumenten geplaatst voor de diverse doelgroepen (directie, OR, HR, leidinggevenden, collega’s en mantelzorgers) om hen te informeren, enthousiasmeren en ondersteunen om met het thema aan de slag te gaan. Uitvoering De portretten worden door een specialistische, creatieve portretfotograaf gefotografeerd en elk voorzien van hun eigen, persoonlijke verhaal. Een of enkele portretten kunnen met een prikkelende quote en vermelding van link naar de totale portrettengalerij campagnematig in worden gezet door deze af te drukken op posterformaat en te verspreiden onder de ziekenhuizen. Van de 2 meest aansprekende portretten worden ook filmpjes gemaakt om de portrettengalerij te ondersteunen, aan te vullen en dynamiek toe te voegen. De hoogwaardig kwalitatieve portretten kunnen eventueel in een later stadium in een uitgave worden gepubliceerd. Hiervoor wordt vooraf toestemming gevraagd aan zowel het ziekenhuis als aan de daar werkende mantelzorger.
www
Postadres
Contactgegevens
KvK
Wilhelminaweg 12
[email protected]
53834461
3941DG Doorn
0343 – 477 890
www.werkenmantelzorg.nl
Locatie De portretten, met hun verhalen, omlijst door relevante informatie, cijfer s, verwijzingen naar tools en instrumenten, plus eventueel de filmpjes, zullen worden geplaatst op een pagina met eigen url, zoals bijvoorbeeld: www.mantelzorgwerktinziekenhuis.nl Deze pagina is direct bereikbaar, via www.werkenmantelzorg.nl en via een pagina op de StAZ website, waar inleidende informatie met kleine fotoportretten is te vinden met doorlink naar de complete informatie op de ze pagina url. Ook staat het de deelnemende ziekenhuizen en hun mantelzorgers vrij om vanaf hun eigen site ruchtbaarheid te geven aan hun deelneming en te verwijzen naar de portrettengalerij. Hiertoe wordt een mooie banner gemaakt. Communicatie Middels een banner op de homepage van de website van de StAZ en middels het verspreiden van enkele portretten op posterformaat onder de ziekenhuizen wordt aandacht gevraagd en bezoek gegenereerd naar de portrettengalerij. Daarnaast zal de StAZ ook via (interne) nieuwsbrieven en berichtgeving de aandacht van het personeel van de ziekenhuizen vestigen op deze portrettencampagne. Ook stichting Werk&Mantelzorg zal publicitair aandacht besteden aan deze bewustwordingscampagne voor de ziekenhuisbranche.
2.
Context: 71% mantelzorgers combineert werk en mantelzorg
Eén op de acht werknemers combineert een baan met langdurige zorg voor een chronisch zieke partner, een gehandicapt kind, een hulpbehoevende ouder of buur. Zij zijn werkende mantelzorgers. Vanwege diverse maatschappelijke ontwikkelingen zal dit aantal in de toekomst verder toenemen: 1. De vergrijzing en ontgroening: De vraag naar zorg neemt toe, en door een toenemend personeelstekort in de zorg (bezuinigingen en onvervulbare vacatures) zullen mantelzorgers een groter aandeel in de zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen op zich (moeten) nemen. 2. Verhoging van de arbeidsparticipatie: De arbeidsparticipatie zal moeten stijgen en mensen zullen langer doorwerken om aan de economische en emancipatorische doelstellingen van de (recente) kabinetten te voldoen en de financiering van de sociale zekerheid op te vangen. De maatregelen vanuit de politiek richten zich voornamelijk op het vergroten van de arbeidsparticipatie van vrouwen en werknemers vanaf 55 jaar. Dit zijn precies de groepen die ook de meeste mantelzorgtaken op zich nemen. De stijging van de pensioenleeftijd zorgt tevens voor een toename van het aantal werkende mantelzorgers. 3. Vermaatschappelijking van de zorg: Er wordt een groter beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van zorgvragers. De informele zorg wordt vergroot. Zorgvragers zullen voor hulp en ondersteuning eerst een beroep op hu n eigen netwerk moeten doen voordat professionele zorg wordt ingezet. Door de cocktail van bovenstaande ontwikkelingen neemt de belasting van de werkende mantelzorger toe. De Stichting Werk&Mantelzorg is opgericht door de initiatiefnemers (Mezzo en Qidos) van het landelijk project www.werkenmantelzorg.nl om de combinatie werk en mantelzorg
www
Postadres
Contactgegevens
KvK
Wilhelminaweg 12
[email protected]
53834461
3941DG Doorn
0343 – 477 890
www.werkenmantelzorg.nl
in Nederland beter mogelijk te maken. De stichting streeft na dat de combinatie werk en mantelzorg net zo gewoon wordt als de combinatie werk en kinderen. Om de ambitie van een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat te realiseren, werkt de stichting samen met werkgevers, overheid, gemeenten, werknemersorganisaties en mantelzorgers. De stiching voert projecten uit op de gebieden advies, onderzoek, voorlichting en implementatie (zie www.werkenmantelzorg.nl).
Enkele feiten over werkende mantelzorgers (bron SCP): 71% van de mantelzorgers onder de 65 jaar heeft betaald werk. In totaa l zijn dit 750.000 Nederlanders. Anders gezegd: van de werkende beroepsbevolking combineert 1 op de 8 werknemers werk met mantelzorgtaken. Van hen voelt bijna de helft zich overbelast en ervaart problemen met de combinatie van werk en zorgtaken.
3. Stand van zaken werk en mantelzorg in Nederland Werk en mantelzorg is als thema afgelopen jaren flink op de kaart gezet. Het landelijk project www.werkenmantelzorg.nl heeft hierin een belangrijke activerende rol vervult. Door het ontwikkelen van goede voorbeelden, het beschrijven van methodieken en inzet van ontwikkelde materialen bij verschillende stakeholders, ondersteund door een effectieve communicatiestrategie, heeft in de afgelopen jaren een doorbraak plaats gevonden van het thema werk en mantelzorg. De belangrijkste resultaten zijn: -
Het thema is geagendeerd, o.a. bij: politici, beleidsmakers, werkgevers, vakbonden en ondersteuningsorganisaties. De basis voor ondersteuning en effectieve interventies is geleg d door kennis, ontwikkeling van methodieken en middelen en het toepassen hiervan bij koplopers en ambassadeurs (werkgevers, gemeenten, Rijk en sociale partners).
In de media en in beleid leeft het thema werk en mantelzorg. Diverse actoren zijn hiermee aan de slag gegaan, waaronder: werkgevers, werkgever- en werknemersorganisaties, gemeenten, steunpunten en het Rijk. Dit gegroeide bewustzijn leidt tot een toename van daadwerkelijke regelingen en beleid bij werkgevers ten behoeve van individuele werknemers m et mantelzorgtaken. Ook de sociale partners geven het onderwerp werk en mantelzorg steeds meer een plek in de arbeidsverhoudingen. Zo heeft op het moment ongeveer 10% van de cao’s afspraken over werk en mantelzorg. Werk&Mantelzorg voert de jaarlijkse cao-monitor uit om de ontwikkelingen in kaart te brengen. De cao-monitor is te vinden op www.werkenmantelzorg.nl.
www
Postadres
Contactgegevens
KvK
Wilhelminaweg 12
[email protected]
53834461
3941DG Doorn
0343 – 477 890
www.werkenmantelzorg.nl
