Portfolio van Eva Dubbelboer
1
Inhoudsopgave Inleiding........................................................................................................................................................ 5
Werk TAK architecten: okt 2012 - jun 2014................................................................................................ 7
Studie Afstudeeronderzoek: Een nieuw leven voor een kleine dorpskerk................................................... 11 Afstudeerontwerp: Een Thomashuis in de gereformeerde kerk van Tweede Exloërmond.............. 13 MSc 1: Het vliegendhartshof en het Fokkehof.................................................................................. 17 MSc 1: Rmit vakken.......................................................................................................................... 18 BSc 6: Keuzevakken: handtekenen, fotografie en Nederlandse architectuur-, stedenbouw- en landschapsgeschiedenis........................................................................................................ 19 MSc 2: Van gezel tot meester............................................................................................................ 21 MSc 2: Scriptie over Klaas Prummel................................................................................................. 23 Publicaties en publiciteit Scriptie in boekvorm: Klaas Prummel [1884-1970] Architect, Zijn werk in Tweede Exloërmond..... 25 Publiciteit rondom het boek en de DHV-prijs 2011.......................................................................... 27 Artikel over afstudeeronderzoek in tijdschrift Heemschut............................................................... 29 Extra activiteiten Stylos commissies en bestuur........................................................................................................... 31 Archiprix............................................................................................................................................ 32 Dyslexie............................................................................................................................................. 33 Curriculum Vitae........................................................................................................................................... 34
ir. E.M. (Eva) Dubbelboer architect Insulindestraat 173a1 3038 JM Rotterdam
[email protected] 06 29 39 18 36 www.eva.dubbelboer.com 2
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
3
Inleiding In dit portfolio laat ik zien wat ik bij TAK architecten en tijdens mijn studie heb gedaan. Ruim anderhalf jaar lang heb ik bij TAK architecten gewerkt als ontwerp assistent. In deze periode heb ik aan veel verschillende projecten mogen werken. De belangrijkste projecten zal ik hier toelichten. Ik heb hierbij onderscheid gemaakt tussen het onderzoeken en ontwerpen, al zit hier natuurlijk een nauwe samenhang tussen. Vervolgens zal ik laten zien waar ik tijdens mijn studie mee bezig ben geweest. Als eerste zal ik mijn afstudeerproject laten zien, waar ik van september 2011 tot juni 2012 aan heb gewerkt. Het afstudeerproject bestaat uit een onderzoek en een ontwerp. Over beide onderdelen wordt iets verteld. Daarna laat ik in chronologische volgorde nog enkele ontwerpprojecten zien. Naast de ontwerpprojecten wil ik ook graag enkele keuze- en aanvullende vakken belichten om mijn interesses binnen de architectuur te laten zien. Mijn interesse is gedurende mijn studie steeds meer verschoven van de moderne architectuur naar de geschiedenis van gebouwen en steden. Na mijn studieprojecten volgt een deel over mijn geschiedenisscriptie die uitgegeven is als boek. Ook de publiciteit en het vervolg hiervan worden belicht onder het kopje “publicaties”. Vervolgens is er een deel over de belangrijkste activiteiten die ik naast mijn studie heb gedaan. Waaronder mijn werkzaamheden bij de studievereniging van bouwkunde: Stylos. Hier ben ik in verschillende commissies actief geweest en ben ik in het jaar 2007-2008 voorzitter van het bestuur geweest. Naast mijn werk bij Stylos, worden hier ook mijn werk als student assistent en mijn werk als ervaringsdeskundige op het gebied van dyslexie belicht. Tot slot volgt mijn CV. Op mijn website (www.eva.dubbelboer.com) is nog meer informatie over deze en andere projecten te vinden. Hoe nu verder? Bij TAK architecten was helaas onvoldoende werk om mijn contract te verlengen. Per 1 juli ben ik daarom op zoek naar een nieuwe baan. Ik zou de ervaringen die ik bij TAK architecten heb opgedaan graag gebruiken in mijn volgende baan in de restauratie en/of het cultuur- en bouwhistorisch onderzoek. Eva Dubbelboer
4
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
5
TAK architecten oktober 2012 - juni 2014 Na mijn afstuderen ben ik bij TAK architecten in Arnhem gaan werken, waar ik aan zeer diverse projecten heb mogen werken. Ik heb vooral ervaring opgedaan in het cultuur- en bouwhistorisch onderzoek, maar ben daarnaast ook betrokken geweest bij verschillende restauratie- en herbestemmingsopgaven. Hieronder zal ik eerst een paar onderzoeken belichten, op de pagina hierna volgen enkele ontwerpopgaven. Huis der Provincie, Arnhem: cultuurhistorisch onderzoek en architectuuranalyse Het Huis der Provincie (1954) in Arnhem is een gebouw waar exterieur, interieur, kunsttoepassingen en inrichting volledig met elkaar in harmonie zijn ontworpen, het is een Gesamtkunstwerk. In het kader van Het Gelders Huis project hebben wij een cultuurhistorisch onderzoek en architectuuranalyse gedaan, met als doel de consortia handvatten te bieden hoe om te gaan met dit bijzondere rijksmonument binnen Het Gelders Huis project. Bolsius kaarsenfabriek, Schijndel: cultuurhistorisch onderzoek (projectleider) De Heer Bolsius begon in 1871 een kleine (bijen)wasblekerij aan de rand van Schijndel. Bolsius is inmiddels uitgegroeid tot een groot internationaal kaarsenbedrijf. Deze ontwikkeling is terug te vinden in het fabriekscomplex in Schijndel. In verband met sloop- en verbouwplannen hebben wij een cultuurhistorisch onderzoek uitgevoerd. Dit (relatief kleine) onderzoek heb ik geleid: ik onderhield de contacten met de opdrachtgever en de gemeente en presenteerde het onderzoek dat ik samen met een collega had verricht. Station Groningen, Boxmeer en Overveen: cultuurhistorisch onderzoek In opdracht van de NS hebben we cultuurhistorisch onderzoek gedaan naar een drietal stations: Groningen (1895), Boxmeer (1880) en Overveen (1881). Deze onderzoeken bevatten naast een waardestelling ook het benoemen van kwaliteiten en knelpunten, gekoppeld met aanbevelingen voor verschillende partijen (eigenaar, beheerder, gemeente, architect en stedenbouwkundige). Muntsluizencomplex, Utrecht: bouwhistorisch onderzoek en onderhoudsadvies Dit rijksmonumentale complex in Utrecht bestaat uit twee sluizen en verschillende (soorten) bruggen, het werd gebouwd tussen 1885 en 1905. Voor Rijkswaterstaat hebben we als pilot vier onderdelen van dit complex (sluis 2, de Muntdraaibrug, de enkel en de dubbele ophaalbrug) bouwhistorisch onderzocht en daarbij advies gegeven voor toekomstig onderhoud van soortgelijke monumentale objecten. 6
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
7
TAK architecten
oktober 2012 - juni 2014 Muntbrug, Utrecht: voorontwerp verbreding De Muntbrug is een draaibrug uit 1885 in het Merwedekanaal in Utrecht. De brug ligt op de route van een nieuwe “fietssnelweg” en zou daarom verbreed moeten worden. Wij werden gevraagd een voorontwerp te maken en hierbij te onderzoeken waar de risico’s bij het verbreden van de brug lagen. Koninklijke Wachtkamer, station Baarn: restauratie De Koninklijke Wachtkamer in het station van Baarn (1874) was jarenlang niet of nauwelijks in gebruik en was daarom toe aan een restauratie. Voor de restauratie hebben we een bouwhistorische verkenning verricht. Tijdens de restauratie bleek aanvullend onderzoek nodig, hierbij hebben we waar nodig destructief onderzoek gedaan. De restauratie werd in nauwe samenwerking met de RCE uitgevoerd. Station Eindhoven: voorlopig ontwerp herinrichting stationshal Het station van Eindhoven, een wederopbouwmonument uit 1954, moet geschikt gemaakt worden voor de toegenomen hoeveelheid reizigers. Hiervoor moet de stationshal met restauratie en kantorenblok heringericht worden met behoud (of zelfs versterking) van de monumentale waarden. Hiervoor hebben we een voorlopig ontwerp gemaakt. Naast de hiervoor genoemde projecten heb ik nog aan tal van projecten in meer of minder mate meegewerkt. Zoals de herbestemming van de molenromp in Wapenveld, waarbij ik in een presentatie bij het Gelders Genootschap het ontwerp heb toegelicht. Bij het haalbaarheidsonderzoek naar de herinrichting van de O.L.V. Visitatiekerk in Velp heb ik een ontwerp voor de indeling van de nieuwbouw tussen pastorie en kerk gemaakt. En bij het Huis der Provincie waren we voor het onderzoek dat we deden al betrokken bij kleinonderhoud op verschillende plaatsen. Van het betreffende onderdeel deden we een bouwhistorische verkenning en adviseerden we hoe het onderhoud gedaan kon worden met behoud of zelfs versterking van de monumentale waarden. Tot slot was ik betrokken bij de herinrichting van een rijksmonument aan de Mariënburgstraat in Arnhem, het haalbaarheidsonderzoek voor de herbestemming van de Heilig Hart kerk in Arnhem, de herbouw van de Donjon in Nijmegen, de kleurhistorische verkenning op de overkapping van station Amsterdam en de herbouw van de tuinmuur van het herbestemde klooster in ‘s Heerenberg. 8
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
9
Een nieuw leven voor een kleine dorpskerk Afstudeeronderzoek
Ik ben afgestudeerd binnen het Explorelab aan de faculteit bouwkunde van de TUDelft. Dit is een afstudeerlab waarin elke student met zijn eigen fascinatie werkt, bij mij was dit de herbestemming van kerken. Het eerste half jaar wordt een onderzoek gedaan, vervolgens vormen de resultaten van dit onderzoek de basis voor het ontwerp waar het tweede half jaar aan gewerkt wordt. Het afstudeeronderzoek naar het herbestemmen van kleine dorpskerken bestaat eigenlijk uit twee onderzoeken. Het ene onderzoek gaat over de vraag welke nieuwe functies geschikt zijn voor kleine dorpskerken, dit is het referentieonderzoek. Het andere onderzoek gaat over een specifieke kleine dorpskerk in Drenthe, de voormalig gereformeerde kerk te Tweede Exloërmond die in 1908 is ontworpen door Klaas Prummel. Dit is het bouwhistorisch onderzoek. In het referentieonderzoek heb ik het herbestemmen van kleine dorpskerken van verschillende kanten bekeken. Ik heb gekeken naar de voorkeuren voor functies van de verschillende betrokken partijen. Vervolgens heb ik naar de statistieken van de herbestemming van kerken tot nu toe gekeken. Daarna heb ik gekeken welke methodes (transformatiewijzers) er zijn om een nieuwe functie te bepalen. Verder heb ik een aantal casussen bekeken om te achterhalen hoe het proces van de herbestemming van een kleine dorpskerk in de praktijk verloopt. En tot slot heb ik onderzocht welke aanpassingen er gedaan moeten worden aan een kerk wanneer deze een nieuwe functie krijgt. Denk aan isoleren, verwarmen en het opdelen van de grote ruimte. Ik heb verschillende oplossingen voor elk probleem onderzocht en de voor- en nadelen hiervan bekeken. In het bouwhistorisch onderzoek heb ik een bouwhistorische opname gedaan met deels een bouwhistorische ontleding erin. De kerk werd verbouwd in de periode van mijn onderzoek, waardoor ik sommige onderdelen (zoals het dak) ontleed heb kunnen bestuderen. Ik heb de hele bouw- en gebruiksgeschiedenis van het gebouw proberen te achterhalen. Daarnaast heb ik de bestaande situatie nauwkeurig bestudeerd. En ik heb gekeken waar de architect, Klaas Prummel, mogelijk zijn inspiratie vandaan heeft gehaald. De conclusies bestaan uit een waardestelling, sterkte/zwakte analyse en een ingevuld Narra-Document. Aan het eind van het onderzoeksverslag doe ik enkele aanbevelingen vanuit het referentie- en het bouwhistorisch onderzoek met betrekking tot mijn ontwerp. Hieruit volgt een nieuwe functie voor de kerk. Het programma van eisen dat is opgesteld is in het verslag opgenomen, evenals een toekomstvisie voor de kerk. Het verslag is te downloaden op mijn website. 10
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
11
Een Thomashuis in de gereformeerde kerk van Tweede Exloërmond Afstudeerontwerp
In mijn ontwerp voor het afstuderen heb ik de theorie uit mijn onderzoek in praktijk gebracht, door de gereformeerde kerk in Tweede Exloërmond een nieuwe bestemming te geven. Ik heb een Thomashuis (een vorm van begeleid wonen voor mensen met een verstandelijke beperking) met een dagbesteding en cadeaushop in en om de kerk geplaatst. Voor de woonfuncties is een nieuw gebouw om de kerk heen geplaatst. Het dak van de achterste helft van de kerk is verwijderd, om te zorgen dat de nieuwbouw om de kerk heen daglicht door de kerkramen binnen kan krijgen. In de kerk is zo een publiek toegankelijke binnentuin ontstaan waar men tot rust kan komen. De kerk is als het ware binnenste buiten gekeerd. In het voorste deel van de kerk is een kapel gemaakt. Voor de werkfuncties is een losstaand gebouw ontworpen. De gevel van dit op een schuur lijkend gebouw is aan één kant afgeschuind. Hierdoor blijft de zichtlijn vanaf het Zuiderdiep vanuit Exloo naar de kerk behouden. De kerk blijft zo een herkenningspunt vanuit deze richting. Tegelijk vormt deze afgeschuinde wand een herkenningspunt vanuit de tegenovergestelde richting, vanuit Musselkanaal. Deze wand is van glas en doet zo ook dienst als etalage voor de cadeaushop. Deze twee gebouwen volgen in maatvoering en in daklijnen het stramien van de kerk. Aldus vormen de twee nieuwe gebouwen samen met de kerk en de pastorie naast de kerk een ensemble aan het Zuiderdiep in 2e Exloërmond. En zo heeft de kerk in 2e Exloërmond een nieuw leven gekregen. Tijdens mijn afstuderen heb ik altijd op A4 (en soms op A3) papier gewerkt. Ik heb alle A4tjes genummerd en gedateerd. Hierdoor is een boekje ontstaan waarin mijn ontwerpproces tijdens het afstudeerproject te zien is. Tijdens het ontwerpen schrijf ik vaak mijn gedachten op, om later terug te kunnen lezen waarom ik bepaalde varianten verworpen of juist gekozen heb. Hierbij verwijs ik soms ook naar eerdere schetsen. Hierdoor is het ontwerpproces achteraf redelijk goed te volgen. Op de volgende pagina zijn enkele pagina’s uit dit 300pagina’s tellende procesboek te zien. Het gehele procesboek is te downloaden op mijn website.
12
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
13
14
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
15
Het vliegendhartshof en het Fokkehof Master 1 ontwerpproject: RMIT Restauratie
Dit ontwerpproject is gesitueerd in Leiden. Om precies te zijn in het 17e eeuwse bouwblok waar ook de Lakenhal in staat. De opdracht was om op het binnenterrein hofjeswoningen te realiseren met parkeren onder het maaiveld. Eerst moesten de panden in het blok onderzocht worden en moest een waardestelling gemaakt worden voor het blok. Aan de hand van deze waardestelling heb ik besloten welke gebouwen ik liet staan en welke gebouwen gesloopt moesten worden. Na het slopen van de vervallen gebouwen zonder waarde bleef een op één gebouw na leeg binnenterrein over. Op dit binnenterrein heb ik twee hoven gerealiseerd, waarbij het enig bewaard gebleven pand een schakel vormde tussen de twee hoven. Elk hof heeft een eigen karakter. Het ene hof is geheel nieuw ontworpen en mede daardoor strak en rechtlijnig. Het andere hof bestaat deels uit al bestaande bebouwing, dit hof heeft meer een tuinkarakter. Het is minder ontworpen en meer ontstaan. In de twee hoven zitten vele verschillende soorten woningen. Veel woningen bevatten split-levels om de ruimte tussen het maaiveld en de parkeergarage optimaal te benutten. Daarnaast is de structuur van de splitlevels ingezet om voldoende licht achterin de woning te krijgen. Dit is erg belangrijk aangezien het allemaal rug aan rug woningen zijn. Er is gekozen voor traditionele materialen zoals bakstenen, hout en dakpannen. Op deze manier sluit de nieuwe bebouwing goed aan bij de bestaande bebouwing in en om het blok.
16
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
17
Restauratie en renovatie theorie
Master 1 RMIT ondersteunende vakken Naast het ontwerpproject in de Master 1 heb ik ook een aantal ondersteunende vakken binnen RMIT gevolgd: Technology & Conservation door ir. F.W.A. Koopman Dit vak bestond uit een lezingenreeks over hoe men in de loop der geschiedenis gebouwen heeft geconstrueerd. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: funderingen, thermische isolatie, stalen kozijnen, houten kozijnen, beton, baksteen, houten constructies en installaties. Na een half jaar lang wekelijks lezingen bestond de examinering uit een schriftelijk tentamen. Technical Studies door ir. F. Colautti Dit vak bestond uit een oefening waarbij de gevel van de tweede Citroën garage van Jan Wils in Amsterdam verbeterd moest worden. Dit werd op drie manieren onderzocht: door middel van lokale aanpassingen, door middel van een tweede huid-gevel of door middel van een klimaatgevel. Deze drie oplossingen werden vervolgens getest met behulp van het computerprogramma Trisco. Aan het einde werd een verslag ingeleverd met daarin de bevindingen van het onderzoek en tekeningen van de beste oplossing. Architectural Studies door A.J. van Bommel en D.J. de Vries Deze lezingenreeks ging over het bouwhistorisch onderzoek, de manier waarop men vroeger gebouwd en verbouwd heeft en welke sporen dit achter laat. Het dateren van gebouwen en gebouwdelen kwam hierin veelvuldig naar voren. Aan het eind van de lezingenreeks werd een excursie door Delft georganiseerd, waarbij voorbeelden van de theorie in de praktijk bekeken werden, en een tentamen afgenomen. Achitectonic Design door Prof.dr.ir. J.M.J. Coenen en Prof.dr.ir. Meurs In deze lezingenreeks kwamen verschillende gasten, allemaal werkzaam in het kader van restauratie en renovatie, college geven. Het was een diverse lezingenreeks waar zeer uiteenlopende aspecten van het vakgebied werden besproken. Aan het einde maakte iedereen een take-home tentamen. Conservation Techniques door Prof.ir. R.P.J. van Hees, Dipl.ing. H.A. Heinemann en ir. B. Lubelli Deze collegereeks ging over alle verschillende moderne conserveringstechnieken. De colleges hadden de volgende hoofdonderwerpen: restauratie ethiek, vocht en vorst, zout schade, biologische organismen, beton, optrekkend vocht, waterafstotende middelen, kathodische bescherming, pleisters en tot slot het schoonmaken van gevels. Aan het eind van het semester werd een schriftelijk tentamen afgenomen. 18
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
Keuzenvakken: handtekenen, fotografie en Nederlandse architectuur-, stedenbouw- en landschapsgeschiedenis Bachelor 6
Ik heb in de keuzeruimte van de Bachelor 6 gekozen voor twee handtekenvakken, fotografie en Nederlandse architectuur-, stedenbouw- en landschapsgeschiedenis. Handtekenen Om mijn handtekenvaardigheid verder te ontwikkelen heb ik voor twee verschillende handteken vakken gekozen. In het ene vak kwam vooral het tekenen in perspectief de schaduwwerking aan bod. In het andere vak ging het vooral om (snel) schetsen wat je ziet, dit gebeurde tijdens excursies. Naderhand werden de tekening met de computer bewerkt en werden er met de lasersnijder bijzondere kunstwerken van gemaakt. Fotografie Bij het vak fotografie kreeg elke student een digitale spiegelreflex camera te leen van de faculteit. Eerst werden in een college de basis principes van de fotografie uitgelegd en werd toegelicht hoe de camera die we meekregen werkte. Vervolgens kregen we elke week een opdracht met een thema. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: Bouwkunde, openbare ruimte, architectuur, straatfotografie en portretfotografie. Aan het einde van het kwartaal moest elke student een fotografie portfolio inleveren met daarin van elke opdracht de beste foto’s en eventueel enkele foto’s die buiten de opdrachten om gemaakt waren. Nederlandse architectuur-, stedenbouw- en landschapsgeschiedenis Tijdens twee collegereeksen kwam de geschiedenis van het Nederlandse landschap, de stad en de architectuur aan de orde, met als hoofdvraag: hoe en met welke motieven werd Nederland in de loop der eeuwen ingericht. Naast deze onderwerpen werd ook de Nederlandse schilderkunst belicht. En dan voornamelijk de vraag hoe de Nederlandse architectuur, de stedenbouw en het landschap in beeld gebracht werden door de eeuwen heen. Verder bevatte dit vak twee excursies, één in Delft en één in Amsterdam. Tijdens deze excursies werden vooral de verschillende bouwstijlen toegelicht aan de hand van voorbeelden in de stad. Verder werd er naar de opbouw van deze twee steden gekeken.
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
19
Van gezel tot meester; didactiek en ontwerpen Master 2 keuzevak
Het MSc-2 keuzevak Van Gezel tot Meester gaat over ontwerpbegeleiding geven op bouwkunde. In het eerste kwartaal liep ik twee ochtenden in de week stage bij een BSc-2 docent. In eerst instantie observeerde ik hoe de docent les gaf, maar al snel ging ik de studenten ook zelf begeleiden. Daarnaast kregen we op woensdagmiddag didactiek. In deze les werden ook de ervaringen tijdens de stage besproken. Aan het einde van dit kwartaal moesten we een stage verslag maken, met een thematisch onderzoek erin. Mijn onderzoek ging over het motiveren van studenten. Op de verklaring van het succesvol doorlopen van het vak Van Gezel tot Meester staat het volgende: Van Gezel tot Meester is een gecombineerde module didactiek en ontwerpen. Didactiek wordt in theorie aangeboden en studenten oefenen uitgebreid in het overbrengen van en expliciteren van ontwerpvaardigheden. De afgestudeerde mag in staat worden geacht een lesprogramma samen te stellen en studenten te begeleiden in het ontwerpproces. In het eerst kwartaal hadden we ook ontwerpen. We moesten steeds korte oefeningen van twee weken doen. In twee weken werd een compleet ontwerp gemaakt en gepresenteerd. Het eerst kwartaal hebben we zo drie ontwerpen gemaakt. Eerst moesten we met het brugwachtershuisje van de Sebastiaansbrug in Delft aan de slag. De tweede opdracht bestond uit het ontwerpen van een stiltecentrum. En de derde opdracht was om een gebouw, zonder functie, te ontwerpen naar aanleiding van een verhaal. Ik heb toen het boek “Wat in twee koffers past” van Veronika Peters, vertaald naar een gebouw. In het tweede kwartaal hebben we eerst twee weken onderzoek gedaan naar een archetype, mijn archetype was de kerk. Vervolgens moesten we een gebouw maken, weer zonder echte functie, in het Mekelpark te Delft op basis van dat archetype. Ik ben op zoek gegaan naar een vorm die nog net een kerk zou kunnen zijn. Na twee weken moest het complete (schetsmatige) plan er liggen, net als in het eerste kwartaal. Maar na deze tussenpresentatie gingen we het gebouw verder uitwerken en kreeg het een functie. Er moest een representatieve functie voor de universiteit in komen én een woning of hotel. We hadden vier weken om dit verder uit te werken tot op eindpresentatie niveau.
20
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
21
Scriptie over Klaas Prummel Master 2 geschiedenis scriptie
Ik heb mijn scriptie geschreven over de architect Klaas Prummel. Deze architect heeft in de eerste helft van de 20e eeuw veel gebouwd in Tweede Exloërmond (Drenthe) en Musselkanaal (Groningen). Mijn scriptie gaat vooral over zijn oeuvre in Tweede Exloërmond. Klaas Prummel werd geboren in 1884 in Tweede Exloërmond. Hij was het tweede kind in een gezin dat later 5 kinderen zou hebben. Zijn vader was vervener, maar naast het veenbedrijf had hij ook een winkel, een café en later had hij een aannemersbedrijf en houthandel. Klaas Prummel heeft na zijn bouwkundige opleiding in 1913 officieel het aannemersbedrijf en houthandel van zijn vader overgenomen. Hij was dus niet alleen architect, maar ook aannemer en hij handelde in verschillende bouwmaterialen. Tot 1920 bleef hij in Tweede Exloërmond. In 1920 ontwierp hij een huis met kantoor voor zichzelf in Musselkanaal, waar hij in 1921 met zijn vrouw en twee kinderen ging wonen. Klaas Prummel heeft zijn bureau tot zijn dood in 1970 voortgezet. Voor het onderzoek is een groot aantal originele bouwtekeningen bestudeerd. Er zijn tekeningen van 301 ontwerpen gevonden. De tekeningen zijn gemaakt tussen 1901 en 1961. Het zijn niet alleen tekeningen van woonhuizen, maar ook van kerken, winkels, scholen, bruggen, landbouwschuren, etc. Zelfs één van een silo van 20 meter hoog, maar ook van een schoolbankje en van een arbeidersledikant. Klaas Prummel was dan ook een zeer veelzijdig architect. Hij heeft zo’n grote productie kunnen hebben omdat hij in Tweede Exloërmond en Musselkanaal architect was in de tijd dat die veenkoloniale dorpen snel ontstonden. Weinig andere architecten hebben zo’n groot oeuvre in zo’n klein gebied nagelaten.
22
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
23
Klaas Prummel [1884-1970] Architect, Zijn werk in Tweede Exloërmond Scriptie uitgegeven in boekvorm
Tijdens het onderzoek dat ik voor mijn scriptie deed, bleek dat er in de omgeving veel interesse was voor het resultaat van dit onderzoek, mijn scriptie. Temeer omdat er over Klaas Prummel nog nooit iets geschreven was en er weinig over hem en zijn architectuur bekend was. Daarom is mijn scriptie in boekvorm uitgegeven. Klaas Prummel was als architect bijna in de vergetelheid geraakt, omdat bij het opruimen van zijn huis in 1987 al zijn tekeningen in een afvalcontainer zijn beland. Een particulier viste ze eruit en herkende de huizen die erop stonden. Hij is de tekeningen deur aan deur gaan verkopen. Tot hij bij Jan Dubbelboer (mijn oom) aan de deur kwam, die kocht alle tekeningen van Tweede Exloërmond. Hij schonk ze later aan Jacco Pranger, een lokale amateur historicus. Snel werd duidelijk dat er ook nog tweehonderd tekeningen van panden in Musselkanaal waren, nog in het bezit van bovengenoemde particulier. Ik had inmiddels contact met de kleinkinderen van Klaas Prummel en deze waren bereid de tekeningen aan te schaffen. Gedurende de rest van mijn onderzoek bleken er nog overal losse tekeningen te zijn. Ik heb ze zo veel mogelijk bij elkaar proberen te brengen in het Drents Archief te Assen, waar ze zorgvuldig bewaard worden en voor het publiek toegankelijk zijn. In februari 2011 is het boek gepresenteerd in de hervormde kerk van Tweede Exloërmond, een bouwwerk van de hand van Klaas Prummel. Bij deze bijeenkomst heb ik een lezing gegeven en het eerste exemplaar van het boek aan de burgemeester van Borger-Odoorn, Marco Out, aangeboden (zie foto hierboven). Tijdens deze zelfde bijeenkomst hebben Jacco Pranger en de kleinkinderen van Klaas Prummel hun tekeningen overgedragen aan het Drents Archief te Assen (zie de foto hiernaast). Het boek werd goed ontvangen. Ik werd door verschillende mensen gemaild die ook nog tekeningen bezaten of aanvullende informatie voor me hadden. Een deel van deze informatie is opgenomen in de inmiddels verschenen tweede druk van mijn boek. De tweede druk is ook in verschillende boekhandels verkrijgbaar.
24
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
25
Publiciteit rond het boek en de DHV-prijs 2011 Klaas Prummel [1884-1970] Architect, Zijn werk in Tweede Exloërmond In verschillende streekkkranten en in het Dagblad van het Noorden verschenen artikelen over het boek. Zoals in de collage hierboven te zien is. De interesse voor het boek en Klaas Prummel was groot. In april heb ik in het plaatselijke café een lezing gehouden over Klaas Prummel en zijn werk. Daarnaast heeft RTV Drenthe in het programma Bartissimo aandacht besteed aan Klaas Prummel en mijn boek over hem. Hiervoor ben ik een dag lang met een team van RTV Drenthe op stap geweest in Tweede Exloërmond om opnames te maken. Het ruim 8 minuten durende item is terug te zien op youtube of op de site van RTV Drenthe, een link naar het item is te vinden op mijn website. Ook werd ik gevraagd om artikelen over mijn scriptie te schrijven. Ik schreef een artikel voor Spitwa(a)rk, het tijdschrift van de Historische Vereniging Carspel Oderen, dat verscheen in het 3e nummer van 2011. En ik schreef een artikel voor het Cuypersbulletin, nummer 1 van 2013. De volledige artikelen zijn te lezen op mijn website. Tot slot werd mijn boek voorgedragen voor de DHV-prijs. Deze prijs van de Drentse Historische Vereniging wordt jaarlijks toegekend aan een activiteit die bijdraagt aan de bevordering van de belangstelling voor de Drentse geschiedenis. Uit 19 inzendingen werd mijn boek als beste gekozen en met de DHV-prijs 2011 bekroond. Hieronder volgt een stukje uit het juryrapport: Eva Dubbelboer studeert aan de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft en koos het werk van de architect Prummel als onderwerp voor haar geschiedenis scriptie voor haar masteropleiding. In 2011 is deze scriptie in boekvorm verschenen. [...] Het boek voldoet naar de mening van de jury in alle opzichten aan de criteria voor de DHV-prijs: * Het bevordert de belangstelling voor de Drentse geschiedenis, en wel met name de voor de geschiedenis van het veenkoloniaal deel van de provincie; * Het beschikt over duidelijke inhoudelijke kwaliteiten, terwijl het ook een aantrekkelijke vormgeving heeft; * Het is origineel, toegankelijke en heeft een voorbeeldfunctie; * Het spreekt een breed publiek aan. Ten slotte is de jury zeer tevreden over het feit dat een jonge studente zich op deze wijze met een onderwerp uit de Drentse geschiedenis heeft bezig gehouden. 26
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
27
Artikel over afstudeeronderzoek in tijdschrift Heemschut Nieuw leven in de dorpskerk In september 2012 verscheen in het blad Heemschut (van erfgoedvereniging Heemschut) een artikel dat ik schreef over mijn afstudeeronderzoek. In het artikel Nieuw leven in de dorpskerk pleit ik voor een brochure voor toekomstige kerkbewoners. Veel kleine dorpskerken in Nederland worden al bewoont en dit zullen er alleen maar meer worden. Er zijn vele verschillende oplossingen aangaande isolatie, daglichtvoorziening, het opdelen van de grote hoge ruimte, etc. Een brochure waarin de voor- en nadelen van deze verschillende oplossingen besproken worden, het liefst aan de hand van voorbeelden en voor leken goed te begrijpen, zal voor toekomstige kerkbewoners zeer waardevol zijn. Daarnaast vertel ik het verhaal van de kerk in Drouwenerveen, waar men dacht een goede oplossing gevonden te hebben voor het isoleren van het tongewelf, maar niets bleek minder waar. Als deze ervaring bijvoorbeeld in een brochure had gestaan was de bewoners van deze kerk veel ellende bespaard.
28
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
29
Commissies en voorzitter bij D.B.S.G. Stylos
Het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos is de onafhankelijke studievereniging van de faculteit Bouwkunde in Delft. Stylos heeft als voornaamste doel “het behartigen van de belangen van de bouwkundestudent”. Ze is sinds 1894 uitgegroeid tot een studievereniging met ruim 1600 leden en zo’n 100 actieve commissieleden. Ik heb tijdens mijn studie meerdere commissies bij Stylos gedaan: * 2004-2005 Paviljoen commissie: met deze commissie beheerden wij het paviljoen, een gebouw dat door studenten ontworpen en gebouwd was en dat tegenover de ingang van de faculteit stond. We organiseerden in dit paviljoen zeer uiteenlopende activiteiten, van feestjes tot lunchlezingen, voor alle bouwkunde studenten. * 2005-2006 Contact commissie: met deze commissie hebben we gedurende het jaar verschillende activiteiten georganiseerd om het contact tussen de verschillende commissies van Stylos te verbeteren. * 2006-2007 Excursie commissie: We hebben met deze commissie gedurende het jaar verschillende excursies georganiseerd. Bij de week-excursie naar Kopenhagen in mei ben ik het meest betrokken geweest. In het studiejaar 2007-2008 ben ik voorzitter van het 114e bestuur van D.B.S.G. Stylos geweest. Samen met mijn bestuur en onze commissieleden hebben we vele activiteiten georganiseerd. Van lezingen tot workshops en feestjes. Aan het einde van het studiejaar heb ik samen met de Grote Reis commissie een studiereis van drie weken in de zomer naar Scandinavië georganiseerd. Op 13 mei 2008 brandde de faculteit bouwkunde af. Er vielen gelukkig geen gewonden, maar we zaten als studievereniging wel opeens zonder faculteit. Als studievereniging deden wij zo veel mogelijk om de faculteit en de studenten te helpen. Daarnaast deden we ons best om de vereniging draaiende te houden. We lieten de geplande activiteiten waar mogelijk doorgang vinden. En er kwamen al snel vele nieuwe initiatieven voor activiteiten. Als voorzitter van Stylos ben ik ook betrokken geweest bij het zoeken naar een nieuw gebouw om in ieder geval de komende vijf jaar de faculteit in te huisvesten. Dit is het oude hoofdgebouw aan de Julianalaan geworden, waar de faculteit uiteindelijk definitief zal blijven. Meer informatie is te vinden op www.stylos.nl
30
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
31
Archiprix
Dyslexie
Van 2008 tot 2011 heb ik als studentassistent drie keer de voorselectie van de Archiprix op de faculteit Bouwkunde van de TUDelft georganiseerd.
Toen ik op de basis school in groep 3 kwam en moest leren lezen werd al snel duidelijk dat er iets met me aan de hand was. Het leren lezen kostte mij meer moeite dan de rest van de kinderen. Na vele testen en extra leeslessen kwam men er in groep 6 eindelijk achter dat ik dyslectisch was. De dyslexie uitte zich bij mij voornamelijk in het langzame lezen en de moeite met spelling. Gelukkig heb ik geen problemen om mijn gedachten op papier te zetten en teksten te schrijven, getuige het feit dat mijn scriptie is uitgegeven als boek.
Studentassistentschap
De Nederlandse ontwerp-opleidingen selecteren jaarlijks hun beste afstudeerplannen voor deelname aan Archiprix. De diversiteit is kenmerkend voor Archiprix. Anders dan bij de meeste prijsvragen is er geen sprake van een gezamenlijke opgave. Zowel het schaalniveau, als de behandelde problematiek, als de wijze van presenteren varieert per plan. De organisatie van deze voorselectie hield in dat ik uitzocht welke afstudeerplannen van het afgelopen studiejaar voldeden aan de criteria (cum laude, eervolle vermeldingen, etc.) om mee te mogen doen aan de voorselectie. Deze mensen stuurde ik een brief om ze uit te nodigen voor de voorselectie. Deze vond plaats door middel van een tentoonstelling op de faculteit van alle plannen. Deze tentoonstelling organiseerde ik ook, net als de jurering. Ik nodigde, in overleg met de decaan van de faculteit, hoogleraren uit om plaats te nemen in de jury dat jaar. Tijdens de jurering notuleerde ik wat werd gezegd, om vervolgens een juryrapport te maken. Tot slot informeerde ik de Archiprix organisatie welke plannen de TUDelft dat jaar zou afvaardigen.
Ervaringsdeskundige
Na het vaststellen van dyslexie kon ik betere hulp krijgen. Ik werd lid van de blindenbieb, zodat ik naar mijn studieboeken op de middelbare school kon luisteren en ze niet zelf hoefde te lezen. Dit scheelde mij heel veel tijd. In groep 7 had ik besloten dat ik architect wilde worden. Dit betekende dat ik VWO moest doen, dus ik heb mijn hele middelbare school periode keihard gewerkt om het VWO te kunnen halen. In 2004 kon ik mijn diploma ophalen en naar de universiteit om Bouwkunde te studeren. Aan de TUDelft liep ik tegen het probleem aan dat de boeken te gespecialiseerd waren, waardoor deze bij de blindenbieb niet beschikbaar waren. Gelukkig heb ik een hele lieve vader die mij de eerste drie jaar van mijn studie al mijn studieboeken voorlas. Maar aan het eind van mijn derde jaar kwam hier verandering in. Ik ontdekte het programma Kurzweil 3000, voorlees software van Lexima. Met dit programma kon ik zelf mijn studieboeken inscannen en werden ze door de computer voorgelezen. Op deze manier kon ik zelfstandig voor mijn tentamens studeren en was ik niet meer afhankelijk van mijn vader. Van de TUDelft kreeg ik bij de aanschaf van Kurzweil helaas geen ondersteuning. Het enige wat de TUDelft voor mij deed was me een half uur extra tijd bij tentamens geven. Aangezien er op de TUDelft heel veel dyslectische studenten zijn besloot ik dat hier verandering in moest komen, dus ik nam zitting in een klankbordgroep voor studenten met een functiebeperking. Via deze klankbordgroep en door het contact dat ik met de rector magnificus, Jacob Fokkema, had is het me gelukt te zorgen dat alle dyslectische studenten aan de TUDelft voortaan gebruik kunnen maken van Kurzweil. En dat er bij de TU bibliotheek een scanservice is, waardoor studenten niet zelf handmatig alle boeken hoeven in te scannen. In 2012 ben ik gevraagd om op de nationale dyslexie conferentie mijn verhaal als ervaringsdeskundige te vertellen. Dit heb ik met veel plezier gedaan. Ik hoop dat de komende generatie dyslecitische studenten niet tegen de zelfde problemen aan zal lopen als ik.
32
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
33
Curriculum Vitae ir. Eva Dubbelboer Personalia Naam Geboren Nationaliteit Burgerlijke staat Architectenregister
Eva Maria Dubbelboer 20 maart 1986 te Driebergen-Rijsenburg Nederlandse Samenwonend 1.120715.007
Adres Telefoon Email Website
Insulindestraat 173a1 3038 JM Rotterdam +31 (0) 6 29 39 18 36
[email protected] www.eva.dubbelboer.com
Werkervaring 1 okt 2012 - 30 jun 2014
Ontwerp assistent, TAK architecten (Arnhem) Bij TAK architecten heb ik aan zeer diverse projecten gewerkt, van een fabriek uit 1871 tot een station uit 1954. Ik heb vooral ervaring opgedaan in het cultuur- en bouwhistorisch onderzoek, maar ben daarnaast ook betrokken geweest bij verschillende restauratie- en herbestemmingsopgaven.
Opleidingen 2010-2012 2004-2009 1998-2004
Master Architectuur, richting Rmit (Restauratie/Renovatie), faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft, diploma behaald. Bachelor, faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft, diploma behaald. Katholieke Scholengemeenschap De Breul te Zeist, VWO profiel Natuur en Techniek, diploma behaald.
Werkervaring tijdens opleidingen 2008-2011 Student Assistent, organisatie Archiprix voorselectie, faculteitssecretariaat Bouwkunde, Technische Universiteit Delft. 2005-2007 Workshops gegeven aan kinderen, Techniek Museum Delft. 2002-2004 Werkervaring opgedaan in de horeca en de zorg. Publicaties 2013 2012 2011 2011 2008
34
Artikel: Veenkoloniaal architect Prummel: een onontgonnen geschiedenis, nummer 1 - 2013, Cuypersbulletin, pagina 27-32. Artikel: Nieuw leven in de dorpskerk, september 2012, Heemschut, pagina 8-10. Artikel: Parels in het veen, architect Prummel herontdekt, september 2011, Spitwa(a)rk, pagina 19-26. Boek: Klaas Prummel [1884-1970] Architect, Zijn werk in Tweede Exloërmond, 2011, Uitgeverij Servo, ISBN 978 90 578 6111 6. (Bekroond met de DHV-prijs 2011, prijs van de Drents Historische Vereniging die uitgereikt wordt aan een persoon of organisatie die zich bijzonder heeft ingezet voor de geschiedenis van Drenthe.) Artikel: Na de brand, juni 2008, de Architect, pagina 14-15.
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
Relevante studiedagen en symposia okt 2011 Erfgoeddag Zuid-Holland: “Nieuw leven voor monumenten”, de herbestemming van erfgoed. okt 2012 Docomomo seminar: Tijdelijk gebruik van modern erfgoed, bedreiging of zegen? apr 2013 Studiedag WTA Nederland-Vlaanderen: plafond- en wandschilderingen. En verder… sept 2013 2012-2013 2010 2008-2012 2007-2010 2007-2008 2004-2007
Als vrijwilliger meegewerkt aan De Grote MonumentenGemeentenTest van Heemschut Oud Besturen Raad D.B.S.G. Sylos, Studievereniging van de faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft. MSc-2 semester Van Gezel tot Meester met succes doorlopen. (“Van Gezel tot Meester is een gecombineerde module didactiek en ontwerpen. Didactiek wordt in theorie aangeboden en studenten oefenen uitgebreid in het overbrengen en expliciteren van ontwerpvaardigheden. De student mag in staat worden geacht een lesprogramma samen te stellen en studenten te begeleiden in het ontwerpproces.” zie verklaring TUDelft.) Als ervaringsdeskundige bijgedragen aan het verbeteren van de voorzieningen voor studenten met dyslexie, Technische Universiteit Delft. Bestuurslid Wouter Mikmak Stichting, bijgedragen aan de organisatie van de Designers of the Future lezingenreeks, Technische Universiteit Delft. Bestuurslid D.B.S.G. Stylos, Voorzitter, Studievereniging van de faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft. Actief geweest in vele commissies van de studie- en studentenvereniging.
Projecten 2012-2014 TAK architecten Onderzoek Huis der Provincie: cultuurhistorisch onderzoek en architectuuranalyse Muntsluizencomplex, Utrecht: bouwhistorisch onderzoek en onderhoudsadvies Stations Groningen, Boxmeer en Overveen: cultuurhistorisch onderzoek Overkapping station Amsterdam: kleuronderzoek Ontwerp Station Eindhoven: voorlopig ontwerp herinrichting stationshal Muntbrug, Utrecht: voorontwerp verbreding (incl. onderzoek en analyse) Molenromp, Wapenveld: voorlopig ontwerp herbestemming O.L.V. kerk, Velp: herinrichting kerk en pastorie (haalbaarheidsonderzoek) Heilig Hart kerk, Arnhem: herbestemming (haalbaarheidsonderzoek) Restauratie Huis der Provincie: klein onderhoud (incl. bouwhistorische verkenning) Koninklijke Wachtkamer, station Baarn: restauratie (incl. bouwhistorische verkenning en destructief onderzoek) Projectleiding Bolsius kaarsenfabriek, Schijndel: cultuurhistorisch onderzoek
Werk - Studie - Publicaties - Extra activiteiten - CV - voor meer info: www.eva.dubbelboer.com
35
36