nieuws
Oud-staatssecretaris Tommel nieuwe voorzitter SEI
Rexel en EV-Box
bieden concept voor
Dick Tommel is per 1 januari 2013 be-
bestuursfuncties bij organisaties die ge-
elektrisch vervoer
Erkenning Installatiebedrijven (sei). Met
thema’s duurzaamheid/milieu. Van
In februari hebben Rexel Nederland en
secretaris van het ministerie van Vrom
voor elektrische voertuigen, een con-
noemd tot voorzitter van de Stichting
relateerd zijn aan de woningmarkt en de 1994 tot 1998 was Tommel Staats-
Tommel krijgt de stichting een voorzitter die kennis heeft van de installatie-
en in het bijzonder verantwoordelijk
sector, duurzame energie en kwaliteits-
voor de volkshuisvesting. Van 1981 tot
processen. Behalve voorzitter van de
Stichting Erkenning Installatiebedrijven voorzitter van Stichting kbi. Dit gecombi-
installateur bij de planning, het ont-
parlementaire enquêtecommissie bouw-
beide organisaties. Tommel heeft behal-
subsidies.
ve bij sei en kbi nog een aantal andere
het gebied van elektrisch vervoer. ev-
voerder voor onder meer economische
telijke ordening. Hij was ook lid van de
een nauwere samenwerking tussen
tract getekend voor samenwerking op Box zorgt voor de oplaadstations, Rexel
zaken, milieu, volkshuisvesting en ruim-
neerde voorzitterschap draagt bij aan
fabrikant van oplaadstations
1994 was hij namens D66 lid van de
Tweede Kamer en trad hij op als woord-
is Tommel sinds 1 november 2012 ook
ev-Box,
‘Oost-Europa groeimarkt voor windenergie’ Landen in Centraal- en Oost-Europa bouwen massaal windturbines. In 2020 is er
verzorgt de distributie en begeleidt de
werp en de installatie van de oplaadsta-
tions. Maurits van Brunschot, Algemeen Directeur Rexel: ‘Met deze samenwerking bundelen we de krachten om de verwachte groei van de E-mobility-
markt in de komende jaren ruimschoots aan te kunnen. Zo scheppen we busi-
ness voor de installatiebranche en kunnen we onze klanten optimaal onder-
steunen bij de benadering van dit opkomende marktsegment.’ ev-Box is markt-
genoeg capaciteit voor negen miljoen huishoudens. Dat blijkt uit een rapport van
leider in Nederland op het gebied van
van de nieuwste EU-lidstaten, plus Turkije en Oekraïne, wordt 16 GW aan capaciteit
Rothengatter, directeur en mede-eige-
de European Wind Energy Association, dat 5 februari werd gepubliceerd. In twaalf
uit windenergie verwacht in 2020. Op dit moment is er 6,4 GW beschikbaar. Vooral
Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Turkije worden gezien als belangrijke groeimarkt voor windenergie in Europa. Polen groeit het hardst; het land verdubbelde
vorig jaar zijn capaciteit. Inigo Sabater, directeur van de emea-regio (Europa, Midden-
laadstations en laadoplossingen. Huub naar ev-Box, ziet vele kansen voor dit
partnership: ‘Rexel heeft de juiste mensen, visie en strategie in huis om dé
partij te zijn voor ev-Box om mee samen
Oosten en Afrika) van de Deense windturbinefabrikant Vestas, zegt tegen de website
te werken. De samenwerking werd be-
‘De traditionele windmarkten in Europa en de Verenigde Staten hebben het lastig. In
ge commerciële staf van Rexel
Businessgreen dat hij Centraal- en Oost-Europa als een belangrijk gebied ziet. Oost-Europa zijn alle goede plekken nog vrij.’
POLL weet niet 16 %
nee 17 %
zegeld in aanwezigheid van de vollediNederland.
‘Brandstof besparen is mogelijk’ Op www.installmedia.nl is maandelijks een poll te vinden waarop bezoekers hun mening kunnen geven over ontwikkelingen in de installatiewereld. Deze maand stond de stelling in het teken van de brandstofprijzen.
Zonder brandstof geen vervoer, maar de hoge prijzen zijn een aanslag op de begro-
ting. Kan er worden bespaard? Op de stelling ‘Ik kan besparen op de brandstofkosten
ja 67 %
dat er iets te halen valt bij het brandstofverbruik. Een kleine 17 procent heeft het
moede hoofd in de schoot gelegd en denkt niet dat meer aandacht iets verandert aan de zaak. Hetzelfde percentage gaf het antwoord ‘weet niet’.
Inmiddels is de nieuwe stelling online: ‘De gemiddelde consument heeft geen idee wat domotica is.’ Wilt u ook reageren of heeft u zelf een stelling?
Ga naar www.installmedia.nl of stuur een e-mail naar
[email protected].
intech E&I Maart ’13
EI03 45-49.indd 45
nieuws
van mijn wagenpark’ antwoordde een meerderheid ‘ja’. Een kleine 67 procent denkt
45 21-02-13 14:09
nieuws
PMT verlaagt pensioenen per 1 april met 6,3 procent De pensioenen en pensioenaanspraken
pensioen dan waarvoor in het verleden
1 april omlaag gaan met 6,3 procent. De
ting heeft bij pmt geleid tot een afname
in de Metaal en Techniek zullen per
maatregelen zijn nodig om het fonds
van circa 13 procent van de dekkings-
verlaging te kunnen vermijden, had de
goede rendementen gemaakt op de be-
moeten staan. De dekkingsgraad eind
meer geld voor pensioen opzij gezet dan
financieel weer gezond te krijgen. Om
dekkingsgraad dicht bij de 100 procent 2012 was 92,4 procent. Op basis van de
dekkingsgraad per eind 2012 lijkt in 2014 voorlopig geen aanvullende verlaging nodig. De cijfers eind 2013 zijn daar-
voor echter bepalend. Guus Wouters, directeur pmt noemt het een uiterst
pijnlijke maatregel waartoe het fonds
heeft moeten besluiten. ‘Het verlagen
Foto: Arno Massee
is betaald. De langere levensverwach-
graad. pmt heeft de afgelopen jaren
leggingen. Daardoor is er in de sector nu
hogere bijdrage betalen. We hebben de pijn echter zo eerlijk mogelijk proberen te verdelen: iedereen draagt samen op een evenwichtige manier bij aan het herstel van het pensioenfonds.’
In Nederland worden we gemiddeld
steeds ouder. pmt heeft daar rekening
mee gehouden, maar de laatste jaren is
de levensverwachting nog sneller geste-
gen dan was voorzien. Gepensioneerden
neel. Beide partijen verwachten met een gebundelde aanpak hun kennis van
technisch vakmanschap te kunnen verspreiden en verankeren binnen de Nederlandse industriële sector.
nieuwe directeur: Joseph Kuling. Hij en
geld te reserveren voor de pensioenen
van nu en straks. Dat extra geld is er op dit moment niet. Om weer financieel
gezond te worden, neemt pmt verschil-
sen werkgevers, werknemers en gepen-
pensioen op en werkgevers gaan een
pen aan goed technisch opgeleid perso-
crisis, is pmt gedwongen om extra veel
de lage rente die het gevolg is van de
Gepensioneerden voelen dit immers bouwen op langere termijn minder
gaan samenwerken om bedrijven te hel-
Nieuwe directeur Wolter & Dros
lende maatregelen. ‘De maatregelen
direct in hun portemonnee, werknemers
Itsme Industrial Automation en Kenteq
crisis is het toch nog niet genoeg. Door
ooit tevoren. Maar door de financiële
van de pensioenen is het laatste mid-
del dat een pensioenfonds wil inzetten.
Samenwerking Itsme Industrial Automation en Kenteq
worden zo eerlijk mogelijk verdeeld tussioneerden. Vanaf 2009 is de pensioenpremie jaarlijks verhoogd, vanaf 2009
Wolter & Dros heeft vanaf februari een directievoorzitter Roger Knubben vormen samen de statutaire directie van
Wolter & Dros en hebben te kennen ge-
geven te zullen opereren vanuit een collegiaal bestuur. Kuling was hiervoor
werkzaam als statutair directeur van tbi-
bedrijf hvl en is als zodanig goed bekend met tbi en Wolter & Dros.
werknemers en de uitkeringen van ge-
Dell speelbal in overnamestrijd
vanaf 1 april 2013 dragen werkgevers
wil computerbedrijf Dell overnemen,
zijn de opgebouwde pensioenen van
pensioneerden niet meer verhoogd en 0,57 procent van de loonsom extra bij
aan de kosten voor de pensioenregeling. Daardoor wordt de eigen bijdrage van
werknemers lager, wat een positief effect heeft op het netto salaris van de deelnemers.’
Oprichter en naamgever Michael Dell maar het bod op het bedrijf is met te-
leurstelling ontvangen door andere aandeelhouders. Het bod wordt niet ge-
steund en zonder steun van een meer-
derheid van de aandeelhouders gaat de overname niet door. Verwacht wordt
dat de strijd zich verhardt en lange tijd in beslag kan nemen.
krijgen daardoor een veel langere tijd
Beëindiging activiteiten Uneto-VNI Cursusloket Uneto-vni Cursusloket heeft zich de af-
van Cursusloket per 1 april 2013 te beëin-
adviseren en organiseren van cursussen.
van Uneto-vni Cursus-loket betekent ui-
gelopen jaren bezig gehouden met het
De markt van cursussen en trainingen is inmiddels sterk veranderd, waardoor de
nieuws
toegankelijkheid en vindbaarheid van
cursussen is toegenomen. Het is geble-
ken dat de belangstelling van leden voor
fieke vaktechnieken. Veel van dit soort
teraard niet dat Uneto-vni geen rol meer
seerd vanuit beleidsontwikkeling, vak-
vervult op het gebied kennisoverdracht
voor ondernemers en haar personeel. Dit zal echter op andere wijzen geschieden.
Uneto-vni zal haar activiteiten rond ken-
de dienstverlening van Cursusloket niet
nisoverdracht
ven met elkaar in evenwicht zijn te bren-
lengde liggen van strategische branche-
zodanig groot is dat inkomsten en uitgagen. Het Algemeen bestuur van Unetovni
heeft daarom besloten de activiteiten
46 EI03 45-49.indd 46
zoals cao, juridische aspecten en speci-
digen. Het stopzetten van de activiteiten
intensiveren op gebieden die in het ver-
bijeenkomsten worden nu al georganien groottegroepen. Eventuele lopende afspraken komt Cursusloket uiteraard
nog na. Op reeds geplande cursussen die vóór 1 april plaatsvinden kan nog gewoon worden ingeschreven.
activiteiten. Denk hierbij aan werkgevers- en ondernemersonderwerpen,
intech E&I Maart ’13
21-02-13 14:09
opinie Techniekopleidingen mbo voorlopig gered
De kogel is door de kerk
De bekostiging van het middelbaar beroepsonderwijs mag
Begin januari werd bekendgemaakt dat het PMT
markt niet tegenwerken. Dat heeft minister Bussemaker van
graad verplicht is om per 1 april een korting op
het ministerie van Onderwijs gezegd tijdens een Kamerdebat in februari over dit onderwerp.
Uneto-vni is blij met deze duidelijkheid. De techniekopleidingen binnen het mbo lijken voorlopig gered. Uneto-vni-
voorzitter Titia Siertsema ziet in de uitspraken van minister Bussemaker een positief signaal voor de toekomst. ‘Wij
hebben steeds gepleit voor het behouden van een hogere bekostigingsvergoeding voor duurdere techniekopleidingen. De minister laat nu weten onze zorgen over de bekostiging van het techniekonderwijs te delen en komt hopelijk binnenkort
met maatregelen.’ In eerste instantie was in het wetsvoorstel ‘Wijziging wet educatie en beroepsonderwijs’ een gelijke bekostiging van alle mbo-opleidingen opgenomen.
Daardoor zouden de duurdere techniekopleidingen voor Roc’s
minder aantrekkelijk worden. De vrees bestond dat op Rocdirecties druk zou ontstaan om alleen de meest goedkope opleidingen te gaan verzorgen.
Sierstsema vindt dat het bedrijfsleven nog nauwer moet
gaan samenwerken met het onderwijs en wil dat opleidingen het geld krijgen om aan te sluiten bij de praktijk van de ar-
beidsmarkt. ‘Daarbij past een hogere bekostigingsvergoeding voor dure techniekopleidingen.’
De voorzitter van de installateursvereniging prijst het besluit van de minister om bbl-opleidingen niet vier maar zes jaar te
bekostigen en stapelen weer toe te staan.
Siertsema: ‘Zonder die maatregelen was het werkend leren – voor de installatiebranche van groot belang – verloren gegaan.’
Vierhonderdste deelnemer LightRec
Stichting LightRec heeft een nieuwe mijlpaal bereikt: de vierhonderdste deelnemer meldde zich in januari van 2013 aan
bij het collectieve inzamelsysteem voor energiezuinige ver-
lichting. Maar liefst 48 producenten en importeurs van lampen zijn in 2012 lid geworden van de stichting, een stijging van ruim 13 procent ten opzichte van het jaar ervoor.
Thuiswerkdivisie Cisco overgenomen
Belkin heeft de thuisnetwerkdivisie van Cisco overgenomen. De overname omvat naast de beproefde producten en tech-
niek ook het merk Linksys en de medewerkers. Het hoofdkantoor van het wereldwijd opererende Linksys is gevestigd in
Irvine, Californië. Belkin wil de merknaam Linksys behouden en zal als onderdeel van deze transactie ondersteuning bie-
den voor Linksys-producten. Financiële details van de transactie zijn niet bekendgemaakt.
aan het eind van het jaar door de lage dekkingsalle pensioenen toe te passen. De korting die moet worden toegepast bedraagt 6,3 procent van het bruto uit te keren
bedrag. Werknemers die nog niet met pensioen zijn zien hun pensioenaanspraak in de toekomst ook gekort met 6,3 procent. Dus iedereen wordt er slechter van.
De ene merkt het meteen aan zijn of haar uitkering over
de maand april en de ander merkt het pas als hij of zij met pensioen gaat. Wat eens een zeer solide aanspraak leek en wat stond als een huis blijkt toch op een soort moeras te
staan. Dat merkten we al een beetje omdat de laatste jaren geen indexatie op de pensioenen plaatsvond. Dan wordt
het bedrag niet lager, maar door de inflatie neemt wel de
koopkracht af. Ligt het aan slecht beleid of aan andere om-
standigheden? Of zijn de bestuurders domme zakkenvullers?
De bestuurders krijgen een vaste vergoeding voor hun toenemende werkzaamheden en bestaan uit vertegenwoordigers van de bedrijfstak, dus dat zakkenvullen is niet aan de orde. Dom zijn ze ook niet en de eisen die tegenwoordig gesteld worden aan bestuurders van pensioenfondsen zijn hoog.
Slecht beleid of andere omstandigheden dan? Wellicht is in
het verleden te weinig gelet op de leeftijdsontwikkeling. Dat we steeds langer leven heeft in het verleden wellicht te weinig aandacht gekregen, waardoor beperkte reservevorming
heeft plaatsgevonden. Vroeger werd die gemakkelijk gedekt uit de overwinst van het fonds. Nu is dit moeilijker en moeten toekomstige pensioenverplichtingen worden berekend
op basis van een door de wetgever uiterst laag vast gesteld rendement. Wellicht leidt dit op den duur weer tot over-
reserves, waar ook in de jaren negentig sprake van was, en
waarbij de regering voorstelde om een heffing op die hoge
reserves te leggen. Tja, de reactie was dus: ‘zorg voor niet te hoge reserves’. En nu hebben we dus tekorten.
Blijft staan dat het natuurlijk voor bijna niet mogelijk werd gehouden dat het beste pensioensysteem van de wereld in
deze situatie terecht zou komen. Voor de mensen die nu met pensioen zijn is het een wrange situatie; zij zien hun inko-
men dalen en werkgevers worden geconfronteerd met een
lastenstijging door een verschuiving in de premie-inhouding. Daarnaast worden de overgangsregelingen nog onverminderd toegepast, waardoor gelden van het pensioenfonds
worden gebruikt om werknemers eerder dan de reglemen-
taire leeftijd te kunnen laten stoppen met werken. Dat is wel weer gunstig voor de jonge werkloze. Het blijft een onderwerp met vele dilemma’s.
ROB BERNSEN, HOOFD AFDELING BELEIDSONTWIKKELING WERKGEVERSZAKEN,
[email protected]
intech E&I Maart ’13
EI03 45-49.indd 47
opinie
het streven naar meer technisch opgeleiden op de arbeids-
47 21-02-13 14:09
nieuws
Nieuwe installatievakbeurs zonne-energie workshops volgen waarin dieper wordt ingegaan op de praktijk van installatie en montage, op de selectie van kwali-
teit, op innovatieve ontwikkelingen en op marktontwikkelingen.
Solar Solutions wordt gehouden in Expo Haarlemmermeer, een gemakkelijk
bereikbare en autovriendelijke locatie
aan de N205 op een steenworp afstand van Schiphol. De beurs is geopend van 11.00 tot 18.00 uur en uitsluitend toeFoto: Industrie
gankelijk voor vakbezoekers.
Op uitnodiging van Uneto-VNI kunt u
de beurs gratis bezoeken als u zich registreert op de website www.solarsolutiOp 17 en 18 april vindt de nieuwe – uit-
Nederland loopt op dit moment flink
– vakbeurs Solar Solutions plaats. Solar
verwachting is dat er de komende jaren
sluitend op zonne-energie gerichte
Solutions wordt speciaal georganiseerd voor W- en E-installateurs, dakspe-
cialisten en bouwbedrijven. Kortom
voor alle professionals die met solar te maken hebben (zonne-stroom en zon-
thermisch) of zich daarover willen laten informeren. Door de sterke prijsdalin-
gen van zonnepanelen is zonnestroom binnen het bereik van grote groepen
consumenten en bedrijven gekomen.
achter op Duitsland en België en de
een enorme inhaalslag zal plaatsvinden.
kortingscode unetovni2013.
troompanelen, omvormers, bekabeling,
Aandeel Imtech in duikvlucht na wanorde bij Poolse opdracht
torsystemen, montagesystemen, ge-
Het aandeel Imtech is begin februari
energie gerelateerde producten.
Amsterdamse Midkap, na de bekend-
Op Solar Solutions vindt u een zeer
uitgebreid overzicht van leveranciers,
importeurs en fabrikanten van zonneszonnecollectoren, zonneboilers, moni-
reedschappen en alle andere aan zonneTijdens de beurs kunt u gratis technische
Aantal zonnepanelen stijgt explosief
een dikke 40 procent gekelderd op de making van grote problemen bij een
opdracht in Polen. Imtech is in de problemen geraakt door achterblijvende
financiering en ‘mogelijke onregelma-
tigheden’ bij een project voor een Pools pretpark. Het bedrijf heeft daardoor
100 miljoen euro moeten afschrijven op
Het heeft een paar jaar geduurd, maar de consument ontdekt het zonnepaneel nu als
het project. Na de bekendmaking van
het dak groeit explosief. Bijna honderdduizend daken zijn nu voorzien van zonnepa-
in. Banken reageerden direct door de-
goedkoop en duurzaam alternatief. Het aantal Nederlanders met zonnepanelen op
nelen, blijkt uit berekeningen van Natuur & Milieu. Het aantal panelen is in 2012 ver-
dubbeld en binnen twee jaar verdrievoudigd. De verwachting is dat het aantal daken
met zonnepanelen in 2013 nog verder stijgt tot honderddertigduizend. ‘Nederlanders kiezen voor zonnepanelen omdat het goed voor het milieu en de portemonnee is’, aldus Olof van der Gaag van Natuur & Milieu. Uit recent onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat stroom uit zonnepanelen van Zon Zoekt Dak minstens 17 procent goedkoper is dan stroom van de energieleverancier.
nieuws
ons.nl/bezoekers/aanmelden met de
‘Mogelijk speelt de crisis een rol in de run op zonnepanelen. Nederlanders zoeken
op creatieve wijze naar oplossingen om geld te besparen. Veel mensen vinden het daarnaast leuk om zelf energie op te wekken. Ze zijn trots als hun energiegebruik naar beneden gaat dankzij hun zelfopgewekte energie’, aldus Van der Gaag. De
ambitie van Natuur & Milieu is dat in 2020 een miljoen daken zijn voorzien van
zonnepanelen. Dit betekent dat er jaarlijks meer dan honderdduizend zonnepanelen bij moeten komen.
48 EI03 45-49.indd 48
het nieuws stortte het aandeel Imtech koersdoelen te verlagen. Inmiddels is de koers weer enigszins opgekrabbeld,
maar twijfel blijft over het financiële
beleid van de technisch dienstverlener. Imtech heeft zijn algemene aandeel-
houdersvergadering, die op 3 april zou
worden gehouden, tot nader order uit-
gesteld. Een tiental midden- en kleinbedrijven in Nederland zijn betrokken bij de totstandkoming van het pretpark. Financieel directeur Gerner van
Imtech is naar aanleiding van de problemen opgestapt.
intech E&I Maart ’13
21-02-13 14:09
16 – 18 april Energie & Besparing Venray Evenementenhal, Venray
www.evenementenhal.nl
14 – 15 mei Econergie Europoint Hoevelaken, Nederland www.econergie.nl
15 – 16 mei Zonne-energie conferentie Van der Valk, Breukelen www.iir.nl
6 juni Het Nationale Kabels en Leidingen Congres Orpheus, Apeldoorn
www.kabelenleidingoverleg.nl
24 – 26 september Solar Event
Brabanthallen, Den Bosch www.solarevent.nl
column Duurzame energie De Mistral loeit rondom mijn Franse onder-
komen. Voor morgen zijn er in het Rhônedal
windsnelheden tot 120 km/h voorspeld. Wat
een gigantische bulk energie gaat er richting
Middellandse Zee! Toch zie je hier nauwelijks
windturbines. Zo’n Mistral duurt meestal een paar dagen;
niet lang genoeg om rendabele elektriciteitsopwekking mogelijk te maken. Ondanks het feit dat de Provence rijkelijk zon-
overgoten is, zie je nauwelijks pv-panelen. Toch zijn de kWh’s
van de kwistig rondgestrooide kerncentrales niet zo goedkoop dat een redelijke terugverdientijd niet bereikbaar zou zijn. Het lijkt er niet op dat Frankrijk hoge ogen gooit op het
vlak van duurzame elektriciteitsopwekking. Ook Nederland scoort – ondanks de windturbineparken – slecht bij duur-
zaamheid. Onze meest windrijke provincie, Noord-Holland, verbetert de situatie niet met het onlangs afgekondigde verbod op de aanleg van nieuwe windmolenparken. We
zijn in Nederland nog niet op de helft van de doelstelling om in 2020 14 procent van onze energie duurzaam op te
wekken. We steken erg mager af bij de Denen die in 2020 op 35 procent willen zitten.
In vakblad VV+ stond eind vorig jaar een interessant artikel over het Deense energiebeleid. De Deense overheid dwong
Uneto-VNI werkt mee aan Nationaal energieakkoord
de industrie sterk te innoveren. Zo kwam er het strikt ge-
Onlangs zijn binnen de Sociaal-Economische Raad (seR)
alle afvalverbranders hun warmte lozen.
besprekingen van start gegaan over een Nationaal Energieakkoord gericht op duurzame groei. Brancheorganisatie
Uneto-vni is groot voorstander van een langjarig energieak-
koord en neemt deel aan het seR-overleg, naast onder andere de energiesector, milieuorganisaties en de politiek. De bran-
cheorganisatie zet daarbij in op beleid dat de toepassing van duurzame energie stimuleert en gericht is op een toekomst met intelligente energienetwerken, de zogeheten smart
grids. Volgens voorzitter Titia Siertsema moet ons land het de komende jaren hebben van ‘groene groei’. ‘Een omslag
naar een duurzame energievoorziening helpt niet alleen om de CO2-uitstoot drastisch omlaag te brengen, het levert ook
tienduizenden banen op in de bouw- en installatiesector.
Daarnaast helpt de energietransitie ook de Nederlandse in-
dustrie om een leidende rol te gaan spelen in dé groeimarkt voor de komende decennia.’
De installatiesector is volgens Siertsema klaar om de noodzakelijke vergroening van de gebouwde omgeving aan te pak-
ken. ‘Steeds meer installateurs hebben kennis van energiebesparing en duurzame energie. Bedrijven leveren duurzame
energiesystemen aan particulieren, bedrijven en de industrie. Nu is het tijd om te gaan versnellen. De technieken zijn beschikbaar, nu moeten we gewoon aan de slag.’
handhaafde verbod afvalwarmte te lozen. Een elektriciteitscentrale mag pas worden gebouwd als een nuttige bestemming voor de afvalwarmte is gegarandeerd. Het heeft tot ontwikkeling van afvalwarmtenetten geleid, waarop ook
In Nederland is de wetgeving inmiddels voorbereid om ook hier de afvalwarmte te reguleren. De zware industrielobby blokkeert hier, uit angst voor hogere energiekosten, ver-
nieuwing. In Denemarken heeft wetgeving ertoe geleid dat
veel warmte vanuit de industrie naar het warmtenet wordt afgeleid. De warmtenetten verzorgen inmiddels meer dan 50 procent van de Deense warmtebehoefte. In Nederland
is dat niet meer dan 4 procent. Nederland zit in Europa in de achterhoede wat betreft duurzaamheid. Het aandeel
warmte in de energiebehoefte is aanzienlijk groter dan de het deel elektriciteit. Met alleen duurzame elektriciteit is een echt duurzame samenleving niet mogelijk.
De Denen zijn door alle maatregelen specialist in windenergie geworden. Aan het eind van dit decennium moet het
aandeel windenergie tot 50 procent zijn gestegen, een op-
gave voor de netbeheerders die met de onberekenbaarheid van de wind moeten leren omgaan. Nu al zijn er elektrici-
teitsoverschotten bij harde wind. Via elektrische elementen zal het energie-overschot naar de warmtenetten worden afgevoerd. Met een paar graden temperatuurverhoging
wordt veel energie gebufferd. Ook voor Nederland levert dit heel bruikbare ideeën.
BOB VERHEUL,
[email protected]
intech E&I Maart ’13
EI03 45-49.indd 49
column
agenda
49 21-02-13 14:09
