Januari 13
Een meebeslisinstrument met behulp van internettechnologie
Politiek dichter bij de burger
Opdrachtgever P. Mug PPW Begeleider R. Boucherie Universiteit Twente
• Erik Lentink, Yvonne Groenveld, Carl Hollander, Defne Yener, Jewgeni Kabukin, Jeroen Kruk
09
Management Summary De politieke partij Platform Progressief Wierden (PPW) heeft de Universiteit Twente gevraagd om een meepraat‐ en meebeslisinstrument te ontwikkelen voor de bewoners van de Gemeente Wierden. Uitgangspunt voor deze opdracht is dat het PPW de burger dichter bij de politiek wil brengen. Onder de bevolking in de Gemeente Wierden bestaat momenteel weinig interesse in het politieke gebeuren. Het PPW wenst dit te veranderen. Concreet zal de Universiteit Twente een webapplicatie maken waarop mensen kunnen meepraten, discussiëren en ook daadwerkelijk meestemmen in het beleid van het PPW. Om duidelijkheid te verkrijgen over het concrete doel van het gehele project, heeft de projectgroep van de UT, verantwoordelijk voor de uitvoering van deze opdracht, het concrete doel opgedeeld in drie verschillende doelstellingen. Namelijk de doelen van het PPW, van de Universiteit Twente en de doelen van de projectgroep zelf. De laatstgenoemde categorieën dienen als leidraad voor het project en bestonden uit twee kernactiviteiten. Het ontwikkelen van een website voor het PPW waarop de burgers van de Gemeente Wierden meepraten en meediscussiëren kunnen. Door een plan van aanpak op samen te stellen, is naar het doel toegewerkt. Allereerst is een stakeholderanalyse gemaakt. Vervolgens is het gebruikersbeeld opgesteld en door middel van een enquête werd dit gebruikersbeeld onder de bevolking van de Gemeente Wierden getest. Aan de hand van deze input is een ontwerp voor een website gemaakt, met daarin ingebouwde functies zoals discussie‐ en stemmogelijkheden. Ter ondersteuning van de website is een vier fasen promotieplan opgesteld om de website bekend te maken onder de bevolking. Zowel voor het ontwerp van de website als voor het promotieplan zijn aanbevelingen gemaakt voor het PPW om hun doel ‘burger dichter bij de bevolking’ te bereiken. In het hoofdstuk Scenario 2 zijn aanbevelingen opgenomen met daarin de gevolgen voor het PPW als deze zou beslissen het hele programma breed te trekken naar de gehele gemeente. Aanbevelingen PPW
•
Een aantrekkelijke website maken voor de bewoners van de Gemeente Wierden. Bij het ontwerpen van de website moet er vooral op gelet worden dat alleen Wierdenaren kunnen inloggen en stemmen. Een eerste schets van de website is in dit verslag te vinden. • Maak een vier fasen promotieplan ter ondersteuning van de website. De Wierdenaren moeten eerst worden ‘warm gemaakt’ voor politiek en pas daarna voor de website. Belangrijk punt hier is het verstrekken van de juiste boodschap aan de bevolking op het juiste tijdstip. •
Het hoofdstuk Scenario 2 beschrijft wat de gevolgen zijn voor financiën, website en promotieplan, op het moment dat het PPW van mening verandert en niet meer de geldgever is voor zowel de website als het promotieplan. 1
Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................................................ 4 Opdrachtomschrijving ................................................................................................................................ 5 Doel .................................................................................................................................................................... 6 Doel PPW .................................................................................................................................................................... 6 Doel UT ........................................................................................................................................................................ 6 Eigen interpretatie: hoofddoel ........................................................................................................................... 6 Plan van aanpak ............................................................................................................................................. 8 Stakeholdersanalyse & Sociale kaart ..................................................................................................... 9 Regulatoren ................................................................................................................................................................ 9 Ontwikkelaars ........................................................................................................................................................... 9 Technologie gebruikers ........................................................................................................................................ 9 Overige betrokkenen ............................................................................................................................................. 9 Visie ............................................................................................................................................................................ 10 Gebruikersanalyse ...................................................................................................................................... 11 Bevolking van Wierden ...................................................................................................................................... 11 Gemeenteraadsleden PPW ............................................................................................................................... 15 PPW leden ............................................................................................................................................................... 16 Website ........................................................................................................................................................... 17 Script .......................................................................................................................................................................... 17 Opzet .......................................................................................................................................................................... 18 Moderator ................................................................................................................................................................ 23 Programmeur ......................................................................................................................................................... 23 Promotieplan inleiding ............................................................................................................................. 24 Politieke interesse ................................................................................................................................................ 24 Promotieplan .......................................................................................................................................................... 25
2
Aanpassingen Promotieplan ............................................................................................................................ 36 Begroting ........................................................................................................................................................ 38 Scenario 2 ....................................................................................................................................................... 39 De Stemming .......................................................................................................................................................... 39 Stakeholders ........................................................................................................................................................... 39 Financiering ............................................................................................................................................................ 40 Programma op de website ................................................................................................................................ 40 Het Promotieplan ................................................................................................................................................. 41 Literatuurlijst ............................................................................................................................................... 42 Bijlage 1 Informatief kranten artikel ................................................................................................... 45 Bijlage 2 Strip in krant .............................................................................................................................. 46 Bijlage 3 alternatieve promotie ............................................................................................................. 46 Bijlage 4 Poster met stelling .................................................................................................................... 47 Bijlage 5 Krant strip ................................................................................................................................... 48 Bijlage 6 Poster met stelling .................................................................................................................... 49 Bijlage 7 schema promotieplan ............................................................................................................. 50 Bijlage 8 Evaluatie website ...................................................................................................................... 51 Bijlage 9 Offertes website ......................................................................................................................... 53 Bijlage 10 Enquete ...................................................................................................................................... 57 Bijlage 11 uitwerking Enquete ............................................................................................................... 62
3
Inleiding Onder de Nederlandse bevolking bestaat momenteel weinig interesse in politiek. Politiek wordt onder de bevolking vaak als saai bevonden. Een reden hiervoor is dat de bevolking zich niet betrokken voelt bij de beslissingen van de politieke partijen. Volgens de burgers wordt er onvoldoende naar ze geluisterd. Ook willen burgers graag meer invloed hebben op beleidsbeslissingen die gemaakt worden door de door hen gekozen partij. De politieke partij Platform Progressief Wierden (PPW) heeft besloten met een nieuw idee te komen om de interesse van de bevolking van Wierden voor politiek en voor het PPW te wekken. Het PPW heeft de Universiteit Twente verzocht om een meepraat‐ en meebeslis instrument te ontwikkelen, waarop de burger actief mee kan doen aan de beslissingen van het PPW. Concreet wordt van de Universiteit Twente verwacht om een aantrekkelijke, efficiënte en goed te gebruiken webapplicatie te maken voor burgers, waarop zij mee kunnen discussiëren aan en stemmen over politieke standpunten. Door een aantrekkelijke webapplicatie en een geraffineerd promotieplan te ontwikkelen, wil het PPW in samenwerking met de Universiteit Twente een instrument ontwikkelen, dat de bevolking van Wierden motiveert om mee te doen aan de beslissingen van het PPW. Men wil hiermee bereiken dat burgers daadwerkelijk mee gaan praten over en te beslissen in politieke kwesties.
4
Opdrachtomschrijving De gemeentelijke politieke partij Platform Progressief Wierden kwam met het idee om een meepraat‐ en meebeslisinstrument te laten ontwikkelen voor de burgers van de gemeente Wierden. De bedoeling van dit instrument is om bij de politieke processen de afstand tussen de burger van Wierden en de gekozene vertegenwoordiger van de politieke partij kleiner te maken. De Universiteit Twente werd met de opdracht belast een instrument te ontwikkelen waarmee meepraten over en meebeslissen van de bevolking in politieke standpunten mogelijk is. Concreet wordt van de Universiteit Twente verwacht om een aantrekkelijke, efficiënte en goed te gebruiken webapplicatie te maken voor bewoners van Wierden om mee te stemmen en te beslissen over politieke standpunten van het PPW. Het maken van een dergelijk instrument doet een heleboel vragen rijzen, waarmee rekening gehouden moet worden. Zo is het belangrijk om te onderzoeken of dergelijke discussie‐ instrumenten, die geschikt zijn voor de plannen van het PPW, nu al bestaan. Ook moet worden gekeken naar de haalbaarheid van de inzet van een dergelijk discussie‐instrument in het huidige besluitvormingsproces van het PPW. Verder moeten randvoorwaarden in acht worden genomen om het democratische besluitvormingsproces goed te laten verlopen via het meepraat‐ en meebeslisinstrument. Het is de bedoeling om in de Gemeente Wierden een pilot te starten. Als het ‘project’ lukt kan erover gedacht worden om het ook op landelijk niveau te implementeren. Voor het slagen van het project, dus een webapplicatie waar de bewoners van Wierden op kunnen discussiëren en stemmen, moet onderzoek worden gedaan naar het draagvlak hiervan. Meningen onder de bewoners moeten worden gemobiliseerd. Deze moeten worden gerubriceerd naar onderwerpen en stemrecht moet worden georganiseerd aan mensen die mee willen doen. Verder moet ook naar de animo van de toekomstige PPWgemeenteraadsleden worden gekeken. Deze moeten immers openbaar verantwoording afleggen aan de burgers over gemaakte besluiten, welke afwijken van de mening van de PPW‐ leden.
5
Doel Hieronder wordt het doel vanuit drie verschillende invalshoeken beschreven. Dit wordt als noodzakelijk bevonden, omdat zowel de Universiteit Twente, het PPW en de projectgroep hun eigen voorstelling hebben van het doel van dit project. Doel PPW
Het PPW voert een pilot uit in samenspraak met de Stemming. De Stemming is een landelijke organisatie die als doel heeft de afstand tussen kiezer en gekozene blijvend te verkleinen. Het voornaamste doel van het PPW is om de burger naar de politiek te brengen en vice versa. De burger moet geprikkeld worden om meer deel te nemen aan de politiek. Wat hierbij vernieuwend is, is dat het PPW‐raadsleden de meerderheid van de PPW‐leden wil vertegenwoordigen en verantwoording af wil leggen voor besluiten die zijn genomen. De burger heeft zo directe invloed op de lokale politiek. De manier om dit doel te bereiken is een ‘sexy’ website, waarop meegepraat en gestemd kan worden en waar het liefst zoveel mogelijk Wierdenaren op komen kijken. Doel UT
De UT heeft als doel om door middel van het samenstellen van een multidisciplaire projectgroep tot synergie te komen en deze projectgroep te laten werken aan een opdracht van een externe opdrachtgever. Er moet een concreet plan ontworpen, en waar mogelijk een technisch getest, instrument komen. Met behulp van scripts, een gebruikersanalyse en een sociale kaart zou het resultaat bevorderd moeten worden. Dit betekent in eerste instantie het ontwerpen van een website, plus het ontwerpen van een methode om mensen op die website te krijgen. Het maken van de werkelijke website zal naar alle waarschijnlijkheid uitbesteed worden aan het Saxion. Eigen interpretatie: hoofddoel
Na van zowel de UT als van het PPW te horen hebben gekregen wat zij als doel voor ogen hebben voor deze opdracht zijn wij zelf verder gaan nadenken. De vraag was dan ook wat wij zelf als grootste uitdaging zagen in het project en wat wij er uit zouden willen halen. Tevens moeten er kanttekeningen geplaatst worden bij het al dan niet haalbaar zijn van een doelstelling. Een doelstelling moet immers wel werkelijk haalbaar zijn. Het doel dat wij van te voren hebben opgesteld is om de burgers dichter bij de politiek te brengen, wat zoveel inhoudt dat zij hun stem werkelijk laten horen en dat zij kunnen zien of hun stem ook daadwerkelijk serieus wordt genomen. Dit doel bestaat uit twee delen: Het uitvoeren van een marketingcampagne zodat de burger warm wordt gemaakt voor een meebeslisinstrument.
6
Het ontwerpen van een optimale website voor de burger zodat die hun stem kunnen laten gelden. Deze moet, met kleine aanpassingen, in alle Nederlandse gemeenten te integreren zijn. Door het gebruikersbeeld te testen, literatuur onderzoek te doen en duidelijke scripts te schrijven, wordt een optimale website gecreëerd. Voor de programmeur moet dus helder zijn wat hij exact moet ontwerpen met behulp van ons plan. Doordat de planning het niet toeliet de marketingcampagne daadwerkelijk uit te voeren is ons doel veranderd. Als doel wordt nu het opstellen van een draaiboek voor de marketingcampagne gesteld. Deze wordt aan het PPW voorgelegd, waarna zij simpelweg hoeven te doen wat in het plan staat.
7
Plan van aanpak De twee verschillende subdoelen beginnen bij het zelfde startpunt. Het moet eerst duidelijk zijn wie de gebruikers zijn en wat voor een soort mensen dat zijn. Het is dus belangrijk de verschillende stakeholders van het totale project te identificeren. Voor de eindgebruikers in het bijzonder is het belangrijk om een goed gebruikersbeeld op te stellen, en deze te toetsen. Daarna splitst de aanpak zich in de verschillende subdoelen. Voor de marketingstrategie zal een origineel en bij het gebruikersbeeld passend plan moeten worden opgesteld. Deze marketingstrategie is nodig om het meebeslisinstrument, de website, naamsbekendheid te geven en om mensen over te halen om gebruik te gaan maken van het systeem. Voor de website zelf zal in eerste instantie samen met de opdrachtgever een eerste plan moeten worden gemaakt wat betreft welke aspecten er allemaal op de website terug moeten komen en of er bijvoorbeeld bepaalde resticties zijn waar rekening mee gehouden moet worden. Daarna moet de site ontworpen worden met inachtneming van het gebruikersbeeld. Om er zeker van te zijn dat het ontwerp voldoet aan de verschillende eisen en wensen van de verschillende stakeholders is het belangrijk dat het ontwerp in verschillende stadia binnen het ontwerp worden voorgelegd aan een groep gebruikers, om te worden geëvalueerd.
8
Stakeholdersanalyse & Sociale kaart Stakeholders zijn de mensen die nodig zijn om het succes van het project te garanderen. Daarbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de eindgebruikers. Het is belangrijk om van te voren een helder beeld te krijgen van de stakeholders zodat alles goed op eisen van iedereen kan worden aangesloten. Om een duidelijk overzicht te krijgen, delen we de verschillende stakeholders in vier verschillende groepen: technologie‐regulatoren, technologie‐ ontwikkelaars, technologiegebruikers en overige betrokkenen. Regulatoren
De regulatoren, die zijn opgenomen in het schema, zijn het PPW en de site moderator. Het PPW heeft de verantwoordelijkheid om het project voor maar ook tijdens de ingebruikname up to date te houden. De site moderator heeft de verantwoordelijkheid dat de applicatie altijd naar behoren werkt, en dat discussies en andere systemen die worden aangeboden altijd naar behoren verlopen. Ontwikkelaars
De belangrijkste ontwikkelaars van het systeem zijn het PPW in combinatie met de consultants van de UT en de ict‐mensen die de website daadwerkelijk gaan maken. Door intensieve samenwerking tussen de ontwikkelaars moet de applicatie en daarmee het hele systeem aan de eisen voldoen zoals die door de opdrachtgevers zijn opgegeven. Technologie gebruikers
De gebruikers van het product worden in eerste instantie de burgers van Wierden. Het is de bedoeling dat de burgers de applicatie gaan gebruiken om dichter bij de politiek te komen. Het is de bedoeling dat ze gaan discussiëren over actuele politieke onderwerpen, zodat de politiek een actueel beeld krijgt van de mening van de bevolking. De leden van het PPW zijn ook burgers in Wierden, maar kunnen ook op een andere manier van de applicatie gebruik maken. Zij worden als een speciale burger in staat gesteld om via dit systeem te stemmen op actuele onderwerpen. Het PPW beschikt op deze manier altijd over de mening die de achterband heeft. In de gemeente kan er kan dus meer voor de burger betekend worden. Overige betrokkenen
Vooral de media zijn heel belangrijk bij het invoeren van deze manier van politiek bedrijven. Mede door middel van de media moeten de gebruikers worden geattendeerd op de invoering van het systeem en kan gebruik van het systeem worden gepromoot onder dezelfde gebruikers. Om een goed overzicht te krijgen van hoe de verschillende stakeholders met elkaar in verband staan, zijn ze schematisch weergegeven in een sociale kaart. In de sociale kaart is gelijk ook te zien welke functie de stakeholder inneemt in het project; Technologie ontwikkelaar, technologie regulator of technologiegebruiker.
9
Technologie ontwikkelaars Pelle Mug Overige betrokkenen
UT- Consultants
Programmeurs
gemeente
Technologie Regulatoren
Site moderator
PPW
media
Technologie gebruikers
Overige politieke partijen
Gemeenteraadsleden PPW
Burgers
PPW Leden
Visie
Elk van deze stakeholders heeft een eigen visie over hoe het systeem er uiteindelijk uit moet zien om het beste resultaat te bereiken. De visies tussen de verschillende ontwikkelaars liggen niet heel erg uit elkaar. Dat komt omdat het systeem in samenspraak met de verschillende ontwikkelaars wordt ontwikkeld.
10
Gebruikersanalyse De directe gebruikers van het ontwerp (een politieke website met bepaalde eigenschappen) zijn de bevolking van de Gemeente Wierden, het PPW en de gemeenteraadsleden van het PPW. Er is voor deze drie gebruikersgroepen gekozen, omdat ze het ontwerp actief gaan gebruiken. Voor het identificeren van de directe gebruikersgroepen werd gebruik gemaakt van het schema dat tijdens het eerste werkcollege werd uitgedeeld. Bevolking van Wierden Bevolkingsstatistieken Van www.wierden.nl zijn de volgende cijfers verkregen over de bevolkingsstatistieken van de
gemeente Wierden. Wierden is een kleine gemeente in Overijssel die uit ongeveer 24.000 inwoners bestaat. De gemeente is opgebouwd uit verschillende dorpen en buurtschappen en ziet er als volgt uit: Dorpen:
Wierden
14.000 inwoners
Enter
7.000 inwoners
Buurtschappen:
Hoge Hexel
1.100 inwoners
Notter
+/‐600 inwoners
Zuna
>300 inwoners
Rectum
>400 inwoners
Ypelo en Enterbroek >300 inwoners
Qua geslacht is de bevolking redelijk gelijk verdeeld over mannen en vrouwen. Opvallend is dat een groot deel van de bevolking tussen de 35 en 65 jaar is, wat uit de bevolkingspiramide blijkt. Voor het ontwerp (een website en de marketingstrategie er omheen) is de bevolking vanaf 16 jaar en ouder de directe gebruiker, omdat mensen vanaf 16 jaar lid kunnen worden van een politieke partij. Het lid worden van een partij is een voorwaarde van het ontwerp, zodat er gestemd en meegepraat kan worden over bepaalde standpunten. Hoe het stemrecht op de website wordt gerealiseerd wordt verderop in het verslag, onder het kopje ‘Script’ beschreven. Verwacht gebruikersbeeld
Voor het testen van het gebruikersbeeld was het noodzakelijk om eerst duidelijkheid te verkrijgen over de relevante kenmerken van het ontwerp. Twee belangrijke kenmerken van het project zijn de ‘interesse in politiek’ en het ‘internetgebruik’ zijn. Dit zijn twee mogelijke knelpunten waar rekening mee moet worden gehouden tijdens de realisatie van het project. De interesse in de politiek kan een knelpunt vormen, omdat het project voor het PPW wordt
11
opgezet, maar de Nederlandse bevolking blijkbaar niet veel interesse in politieke onderwerpen vertoont (wat uit onderzoek bleek). Internetgebruik kan een knelpunt vormen, omdat het eindproduct een (concept voor een) website is waar mensen bepaalde dingen mee kunnen verrichten. Kennis van internet is dus een belangrijke eigenschap van de toekomstige gebruiker. Er wordt gestreefd om zo veel mogelijk mensen uit de gemeente Wierden vanaf 16 jaar en ouder geïnteresseerd te krijgen om het ontwerp (de website) te gaan gebruiken. Voor het gemak werd aan het begin van het project een indeling gemaakt in de verschillende groepen gebruikers. Deze groepen zijn: jongeren tussen de 16 en 25 jaar, volwassenen tussen de 25 en 50 jaar, ouderen tussen de 51 en 65 jaar en senioren 65+. Deze splitsing in verschillende leeftijdsgroepen was noodzakelijk, omdat het op deze manier mogelijk werd het ontwerp af te stemmen op de verschillende behoeften van de verschillende groepen. Verschillende leeftijdsgroepen hebben immers verschillende leefstijlen en hiermee moet rekening gehouden worden (Floor, van Raaij, 2006). Thissen (2004) heeft een checklist opgesteld om de gebruikers in groepen op te delen. Volgens hem zijn een aantal verschillende factoren mogelijk voor de indeling. Zo kan bijvoorbeeld gekeken worden naar internetkennis, computergemak enzovoort. Een nog fijnere indeling dan de boven beschreven indeling was te ingewikkeld, aangezien alle bevolkingsgroepen bereikt moeten worden, omdat de politiek een algemeen goed is. Van elk van de groepen werd aan het begin van het project een gebruikersbeeld opgesteld gelet op de twee knelpunten politiek en internetgebruik. Voor het opstellen van de verwachtingen werd literatuuronderzoek gedaan naar internetgebruik en buurtbeleid voor de boven genoemde gebruikersgroepen. De verwachtingen zijn als volgt: • Jongeren zijn in het algemeen minder geïnteresseerd in politiek. Een relevant kenmerk hiervan is dat jongeren politiek niet interessant vinden voor hun dagelijks leven (Aalberts, 2004). Verder werd verondersteld dat jongeren handig zijn in de omgang met internet. • Volwassenen hebben meer interesse in politiek dan jongeren en ouderen, maar zijn over het algemeen minder goed in de omgang met internet. Voor het politieke aspect is het belangrijk dat de politiek realistische verwachtingen bij de burgers creëert ten opzichte van de beoogde doelstellingen, tijdsduur en mate van interactie (Loyens, Van der Walle, 2006). Dit betekent dat de burgers actief moeten worden betrokken bij het beleid in hun omgeving. Aalberts (2004) beschrijft dat kennis over politici, politieke onderwerpen, politieke instituten en processen onderling sterk correleren. Dit betekent dat de bekendheid van de politici in de omgeving sterk samen hangt met op de hoogte zijn van het beleid in de buurt. • Over ouderen en op de hoogte zijn van het beleid in de buurt is in de literatuur weinig bekend. Messelis (2006) duidt in zijn artikel aan dat de politiek meer tijd, energie en
12
middelen moet vrijmaken, om senioren voortdurend betrokken te houden bij het beleid. Senioren hebben dus extra aandacht nodig. Hieruit is geconcludeerd dat senioren minder geïnteresseerd zijn in politiek dan volwassenen. Qua internetgebruik werd de verwachting opgesteld dat senioren minder ervaring en kennis hebben van internetgebruik dan volwassenen en jongeren. Hooghe en Visser (2006) lieten in hun onderzoek naar internetgebruikers en politieke websites zien dat slechts 7,6% van de internetgebruikers van politieke websites ouderen zijn. Dit heeft verschillende redenen. Veel ouderen hebben geen computer met internettoegang thuis, hierdoor hebben zij te weinig kennis en ervaring met computers (Wilfong, 2006). Een ander argument is dat zij simpelweg angstig zijn voor het gebruik van een computer (Marquié, Jourdan‐Boddaert, Huet, 2002). Testen gebruikersbeeld bevolking
Om het opgestelde gebruikersbeeld van de bevolking van de gemeente Wierden te testen, werd een enquête opgesteld met daarin vijf onderwerpen. Deze waren: algemene vragen naar leeftijd, geslacht en opleiding, mediagebruik, internetgebruik, politiek in de buurt, en bekendheid gemeenteraadsleden (de volledige enquete is in bijlage 10 te vinden). De enquête werd onder de bevolking in het dorp Wierden afgenomen. De resultaten worden hieronder besproken (de resultaten uitgewerkt in tabelvorm zijn in bijlage 11 opgenomen). Gekeken naar het mediagebruik van jongeren valt op dat ze vaak internet en televisie gebruiken voor amusement en informatievoorziening. Gemiddeld zitten de jongeren tussen een half uur en drie uur achter de computer. Ze gebruiken internet voor diverse dingen, zoals voor e‐mailen, als zoekmachine of als bron voor nieuwsvoorziening. Deze resultaten bevestigen de vooraf opgestelde verwachtingen over jongeren en internetgebruik. Qua politiek kwamen de volgende resultaten naar boven. De meerderheid van de jongeren is niet geïnteresseerd in het politieke beleid en hierdoor ook niet op de hoogte van lokale politieke gebeurtenissen. Als reden voor meer interesse in het politieke beleid in de buurt, geeft de meerderheid aan graag meer actie van de politiek te willen zien. Bijna niemand van de bevraagde jongeren weet wat het PPW is of waar de afkorting voor staat. Niemand van de jongeren is al eerder in aanraking gekomen met een gemeenteraadslid. Dit bevestigt de verwachtingen van Aalberts (2004), die beweerde dat de bekendheid van de gemeenteraadsleden samenhangt met de kennis van lokale politiek en de interesse hierin. Wel geven jongeren aan dat zij denken een gemeenteraadslid het beste via de e‐mail te kunnen bereiken, wat de verwachting bevestigt dat jongeren een internetgeneratie zijn. Concluderend kan men zeggen dat het knelpunt bij deze groep de politiek is. Om het ontwerp (de politieke website) te kunnen gebruiken is het noodzakelijk dat men gemotiveerd is om de website te bezoeken. Geprobeerd wordt om door middel van de marketingstrategie de jongeren te motiveren om gebruik te gaan maken van de website.
13
Bij volwassenen tussen de 25 en 50 jaar bleek dat ze voor nieuwsvoorziening net als jongeren het internet gebruiken. Ze gebruiken het internet gemiddeld korter dan jongeren (ongeveer 3 uur per dag tot 3 uur per week). Het internet wordt voornamelijk gebruikt voor e‐mails en als zoekmachine. Net als jongeren gaven de volwassenen te kennen niet op de hoogte te zijn van het beleid in hun buurt en hier ook niet geïnteresseerd te zijn. Als ze überhaupt iets over politiek in hun omgeving lezen, dan via de krant. De bekendheid van het PPW is gelijk verdeeld binnen deze groep. Wel kent de meerderheid één of meer gemeenteraadsleden, maar zij zijn nog niet in aanraking gekomen met deze mensen. Net als bij jongeren moet deze groep eerst gemotiveerd worden om het ontwerp te gaan gebruiken. Ouderen tussen de 51 en 65 jaar geven aan via verschillende media informatie op te zoeken (van televisie tot internet). Voor amusement gebruiken ze vaak de televisie en de krant. Qua internetgebruik is opvallend dat deze groep aangeeft dagelijks het internet te gebruiken, dus vaker dan de volwassenen. De helft van de bevraagden geeft aan op de hoogte te zijn van het beleid in de buurt. Graag zouden ook deze mensen meer actie vanuit de politiek willen zien. De meesten weten niet waar de afkorting PPW voor staat, maar ze kennen de gemeenteraadsleden blijkbaar wel beter dan de groep volwassenen (tussen 25 en 50 jaar). Zoals al verwacht, gebruikt de groep senioren veelal de televisie, de radio en de krant voor informatievoorziening en amusement. Opvallend is dat niemand van de senioren het internet heeft genoemd. Vaak hebben ze het deel ‘internetgebruik’ van de enquête weggelaten, omdat ze zeiden geen verstand van internet te hebben. Ook beweerde de meerderheid geen computer in huis te hebben en ook niet bereid te zijn een computer aan te schaffen. Dit kwam precies overeen met de verwachtingen die vooraf werden opgesteld. Wel betekent dit voor het project dat deze leeftijdsgroep het ontwerp niet kan gebruiken, omdat zowel het promotieplan als de website toegepast zijn op potentiële internetgebruikers. Er wordt getracht deze mensen op andere manieren bij de politiek te betrekken, bijvoorbeeld door informatiebijeenkomsten te organiseren, waarbij zij ook hun stem kunnen laten horen. Qua politiek in de buurt valt op dat meer dan de helft van de senioren wel op de hoogte is van het politieke beleid in de buurt, maar er niet geïnteresseerd in is. Bijna alle senioren gaven commentaar als “dit soort dingen laat ik liever aan anderen (jongeren) over” of “ik ben al te oud om mij hiermee nog te bemoeien”. Senioren denken ook dat ze geen invloed meer op het beleid hebben, omdat er niet meer naar hen geluisterd wordt. Ook weet deze groep niet wat het PPW is, of wie de gemeenteraadsleden zijn. Blijkbaar is deze groep niet meer gemotiveerd om nog mee te doen aan een project dat verandering in de politiek probeert te brengen.
14
Gemeenteraadsleden PPW
Ook de gemeenteraadsleden zij directe gebruikers van het ontwerp. Zij moeten immers tijdens vergaderingen beslissen welk standpunt ze willen innemen, met inachtneming de reacties van de bevolking op de politieke website. Ook spelen de deze gemeenteraadsleden een belangrijke rol in de realisatie van het promotieplan voor de introductie van de website. Verwacht gebruikersbeeld
Nadat in het projectproces vast stond dat het ontwerp een politieke website wordt, was duidelijk dat de toekomstige gemeenteraadsleden van het PPW een belangrijke rol in het ontwerp zullen gaan spelen. Zij zijn al zeer geïnteresseerd in de politiek en hebben een eigen website (www.ppw‐wierden.nl). Een voorwaarde voor het opgestelde promotieplan was dat de gemeenteraadsleden bereid zijn om rekenschap af te leggen aan de bevolking via de website, maar ook via andere media zoals brief, krant, televisie, radio etc. Volgens het opgestelde plan moeten de gemeenteraadsleden veel meer actief worden in hun gemeente door vaker openbaar op te treden. De eisen aan deze directe gebruikers zijn op basis van het bovenstaande: actief optreden in de bevolking en rekenschap willen afleggen aan de bevolking voor afwijkingen van het programma van het PPW. Om dit gebruikersbeeld te testen werd nagedacht over dingen als telefonisch interview of e‐ mailvragenlijst met gesloten en open vragen. Tijdens deze testen worden onderwerpen behandeld als ‘wat vindt u ervan om rekenschap te moeten af leggen aan burgers over de door u genomen besluiten (via internet, nieuwsbrief, vergaderingen)’, ‘hoe denkt u zelf over het plan om dichter te worden gebracht bij de kiezer?’, en ‘wat denkt u dat de reden is dat de bevolking niet of minder actief is in de politiek?’. Testen gebruikersbeeld gemeenteraadsleden
Uiteindelijk werd de animo voor het plan en het vooraf geschetste beeld van de gemeenteraadsleden van het PPW op een heel andere manier gemeten. Namelijk door middel van een ledenvergadering van de PPW. Daaruit bleek dat het PPW al een stap in de richting “kiezer dichter bij de gekozene” heeft gemaakt door een tweetal dingen te doen. Ten eerste hebben zij al een vernieuwde website met daarin elementen zoals een forum of een stemmogelijkheid ontwikkeld. Ten tweede hebben zij al mogelijkheden hoe de website dichter bij de burger gebracht kan worden. Door de ledenvergadering bij te wonen kon een duidelijk beeld worden geschetst van de animo van het PPW voor het plan. Zoals verwacht vonden deze het idee met de meer interactieve website aantrekkelijk. Ook vonden allen het idee aantrekkelijk om de stemmen van de bevolking mee te laten tellen bij hun beslissingen af te schrijven.
15
Naast het bijwonen aan de vergadering werd ook een eerste versie van het projectplan opgestuurd, waarin vermeld stond wat de projectgroep van de gemeenteraadsleden verwacht. Naar aanleiding van het plan werden twee PPW commissies extra opgericht, die het project begeleiden. Dit laat duidelijk de interesse en de belangstelling van het PPW voor dit project zien. PPW leden
De derde directe gebruikersgroep zijn de gewone leden van het PPW. De partij telt rond 80 leden in de gehele gemeente Wierden. Verwacht gebruikersbeeld
De PPW‐leden zijn al geïnteresseerd in de politiek. De vraag of zij affiniteit met internet hebben, is bij deze groep erg belangrijk aangezien zij de sleutel zijn voor goede beslissingen. Alle leden zouden mee moeten stemmen om een ideaal concept te krijgen. Verwacht wordt dat alle PPW leden actiever moeten gaan optreden in de gemeente en moeten proberen meer betrokkenheid te verkrijgen bij de burgers. Dit kunnen zij doen door actief mee te discussiëren en activiteiten te organiseren om de interesse te wekken. Om het beeld van de gewone PPW‐leden te testen werd nagedacht om interviews te gaan houden met een paar van de leden. Hierdoor moest duidelijk worden of de leden handig zijn in de omgang met internet en of ze bereid zijn om tijdens hun vergaderingen de stem van de gewone burger mee te betrekken. Testen gebruikersbeeld PPWleden
Uiteindelijk werd ook hier afgeweken van de geplande manier van gebruikersbeeld testen. Er werd besloten om via de gemeenteraadsleden de gewone PPW‐leden te benaderen, omdat de gemeenteraadsleden wellicht meer overtuigend zijn dan een extern projectteam. De verwachting was dat de leden liever luisteren naar iemand die ze kennen en die ze al vertrouwen. Er werd van uitgegaan dat door de gemeenteraadsleden te overtuigen ook de gewone leden bereikt zullen worden. Dus een soort kettingreactie. De gemeenteraadsleden lieten al tijdens de vergadering zien dat ze geïnteresseerd waren in het project. Ook bleek tijdens de ledenvergadering dat veel van de aanwezige PPW‐leden wel affiniteit met internet hebben.
16
Website Script
Voordat het bouwen van de website begint, is het van groot belang stil te staan bij wie de gebruikers zijn van de site. Daarnaast kan een site mensen in een bepaalde richting sturen. Het is beter hier van te voren over na te denken, om zo ongewenst gedrag op de website te voorkomen. De gebruikers van het systeem zijn zoals in de sociale kaart is aangegeven: Burgers, PPW‐leden, PPW gemeenteraadsleden. Dit wordt verder uitgediept in het deel gebruikersanalyse. Deze gebruikersgroep brengt weinig relevante kenmerken met zich mee, behalve dat de mensen uit de gemeente Wierden komen en internet hebben. De site moet dus duidelijk en overzichtelijk zijn, zodat ook mensen met weinig ervaring ermee aan de slag kunnen. De site moet echter ook genoeg uitdaging bieden voor de ervaren gebruikers en de minder geïnteresseerden. Omdat niet iedereen internet heeft, wordt er een groep mensen gemist met dit systeem. Het uitgangspunt van dit project is wel, dat praktisch iedereen over een aantal jaar internet heeft (CBS 2008). De mensen die nu nog geen internet hebben zouden elders gebruik van internet kunnen maken. Onder deze groep vallen ook veel ouderen. Veel van deze mensen zijn nog nooit in aanraking geweest met internet. Al wordt deze groep natuurlijk ook kleiner, want steeds meer ouderen kunnen met internet en computers omgaan (SCP 2007). De site wordt in het Nederlands gemaakt, dus mensen die de Nederlandse taal niet beheersen kunnen niet deelnemen aan de discussie. Een oplossing zou kunnen zijn, een versie in het Engels te ontwerpen. De moeite die dit kost, weegt echter niet op tegen het aantal deelnemers van de site dat geen Nederlands spreekt. Om het stemgedrag in goede en democratische lijnen te leiden, is het van belang om het gedrag van mensen enigszins te sturen. Daarom wordt de website zo opgezet dat voordat mensen kunnen stemmen, ze eerst langs het forum moeten. Op het forum kan men discussiëren over actuele onderwerpen in de gemeente. Dit is om de kans te verkleinen dat mensen stemmen zonder eerst goed te bedenken waar ze met betrekking tot het onderwerp staan. Meer over het forum staat onder het kopje ‘forum’ op de volgende pagina. De verantwoordelijkheid die het systeem neemt, is dat ze de PPW‐leden en de overige burgers scheidt. Daarnaast telt ze ook de stemmen. Dit alles kan echter alleen werken als de burgers ook hun medewerking hieraan verlenen. Men zal dus akkoord moeten gaan met het idee dat je digitaal kan discussiëren over de politiek. Zeker voor mensen die in mindere mate vooruitstrevend zijn, zal dit een obstakel zijn. Voor veel andere mensen zal het echter een oplossing kunnen bieden, omdat de drempel heel laag is en mensen duidelijk hun eigen invloed merken.
17
Opzet
De belangrijke componenten die gebruikt gaan worden, volgen uit het doel dat ermee gerealiseerd moet worden. Dat zijn een forum om de discussie tussen de gebruikers van de site te kunnen structureren, een poll die het mogelijk maakt om op verschillende actuele stellingen te stemmen, en een ruimte waar het laatste nieuws is terug te vinden. Daarnaast komt er een ruimte waar het volledige programma van het PPW te bekijken is. Verder staan er zoals op iedere pagina een balk met links naar de andere delen van de site en onderin een balk met standaard functionaliteiten. Er wordt nu ingegaan op deze onderdelen en hoe ze op de website met elkaar samenkomen. Homepage
De homepage is waar je binnenkomt als je de naam van de site intypt in je computer. Op deze pagina komen links naar nieuwsberichten en nieuwe columns. Ook kan je hier inloggen als je lid bent. Op het inlogblokje komt ook een verwijzing om lid te worden. Er komen links naar de populairste forums en naar een stelling van de dag/week/maand. De hoofdpagina bevat relatief weinig informatie, maar werkt ook alleen als voordeur van de site. Nieuws
Omdat er ook in de gemeente Wierden veel gebeurt, is het handig om een nieuwsgedeelte te hebben op de site. Op deze pagina staat nieuws over de gemeente en over het PPW, maar ook over de site. Bijvoorbeeld de aankondiging van nieuwe columns. Omdat men soms oude nieuwsberichten terug wil lezen, is het implementeren van een zoekfunctie handig. Op de nieuwspagina kan je komen via de balk bovenin of via een nieuwsbericht op de hoofdpagina. Eenmaal in het nieuwsbericht terecht gekomen, kan men gewoon het hele artikel worden gelezen. Op de nieuwssite zelf zullen niet meer dan een paar regels tekst staan. Onderaan het bericht staan ook eventuele verwijzingen naar forums, indien die er met betrekking tot het nieuwsbericht zijn. Forum
Het forum is het hart van de site. Hier draait de site om. Mensen moeten overzichtelijk en laagdrempelig mee kunnen doen aan een discussie. Om overzicht te houden op dit gedeelte, is het forum opgesplitst in verschillende deelonderwerpen. Onder ieder deelonderwerp staan de forums die horen bij een bepaalde stelling of bij een bepaald standpunt dat te maken heeft met Wierden. Ook kan men gebruik maken van de zoekfunctie. In het begin zal het aantal forums te overzien zijn. Maar als het forum populair en groot wordt, is het handig om te kunnen zoeken. Naast de forums staan er ook één of meerdere columns op de forumsite. Dit zijn columns van een persoon die als specialist op een bepaald gebied kan worden beschouwd. Hij of zij zal de lezers moeten prikkelen om deel te nemen aan de discussie. Verder staat er ook een korte uitleg over de werking van het forum op de forumsite.
18
Als je een forum binnengaat, kom je terecht op een nieuwe pagina waar alle berichten kunnen worden gelezen en ook nieuwe berichten kunnen worden toegevoegd. Naast het forum staat een verwijzing naar de stemruimte, zodat men direct door kan naar het stemmen. Stemmen
Na het opdoen van informatie en het vormen van een mening moet men een keuze kunnen maken. De mening vormt men op het forum en via het forum komt men terecht bij de stemruimte. Hier staan alle belangrijkste argumenten nog een keer op een rijtje. Deze worden beoordeeld door de moderator. Ieder IP‐adres mag een keer per stelling stemmen. Dit is de makkelijkste manier om tegen te gaan dat mensen meerdere keren stemmen (zie ook het kopje login). Het is ook mogelijk om direct naar de stempagina te gaan vanaf een ander gedeelte van de site. Naast home en forum staat er namelijk ook de knop stemmen bovenin. Hier kom je op een site vergelijkbaar met die van het forum. De site is ook ingedeeld in deelonderwerpen. Maar in plaats van de verschillende fora, staan er verschillende polls. Door op een poll te klikken kom je weer in de stemruimte uit. Vooral voor de mensen die op deze manier bij een poll uitkomen is het belangrijk dat er naast de poll, de belangrijkste argumenten nog eens staan. Dit moet de kans verkleinen dat mensen gaan stemmen zonder erover nagedacht te hebben. Als men gestemd heeft, verandert de poll in een grafiekje met de resultaten. Met statistieken van leden van het PPW en de rest van de bezoekers. Programma PPW
Het laatste blokje bovenin is die van het programma van het PPW. Een ander doel van de site is om mensen achter de standpunten van het PPW te krijgen, zodat het PPW meer stemmen binnenhaalt tijdens de verkiezingen. Op dit deel van de site kan het hele programma worden gedownload, dit is echter een vrij lang en saai verhaal voor de algemene kiezer. Daarom wordt ook dit deel van de site gesplitst in verschillende deelonderwerpen. De mensen kunnen, door op een deelonderwerp te klikken, zien hoe de PPW denkt over bepaalde onderwerpen. Daarnaast wordt men ook doorverwezen naar een forum met betrekking tot het onderwerp. Overig
De belangrijkste functionaliteiten van de site zijn nu besproken. Maar er zijn ook een aantal standaarddingen die op veel sites terugkomen. Daarom staat er onderin de site altijd een balk met een aantal functionaliteiten. Dit zijn: word lid, disclaimer, RSS, gebruiksvoorwaarden, columnisten en een login (out). Word lid spreekt voor zichzelf. Mensen die nog geen lid zijn kunnen lid worden van het PPW. Deze knop verwijst de burgers door naar een inschrijfgedeelte en vervolgens wordt de inschrijfinformatie naar de administratie van het PPW gestuurd, die dit verder dient af te handelen.
19
Disclaimer is een knop om te zien wie verantwoordelijk is voor de site. Hier staan de contactgegevens van de moderator en het PPW. RSS is een programma waarmee mensen het laatste nieuws op hun homepage kunnen zien. Door een link te kopiëren en in hun RSS te plakken kunnen ze snel zien wat de laatste gebeurtenissen zijn rondom de site. Achter deze knop bevindt zich de link. De knop ’gebruiksvoorwaarden’ spreekt voor zich, op dit deel van de site staat waar het PPW verantwoordelijk voor is met betrekking tot de site en voor wat niet. Ook staan hier de huisregels opgeschreven. De knop ‘columnisten’ is de knop waarachter men wat meer informatie vindt over de mensen die columns schrijven. Ook staan hier de columns die bij de desbetreffende persoon horen. Tot slot is er een knop met ‘login(out)’: mensen kunnen zich op deze manier te allen tijde dat ze zich op de site bevinden in‐ of uitloggen. Login
Om te onderzoeken uit welke catagorie de stemmers vandaan komen, is het handig om te kijken wie er stemmen. Dit kan worden gedaan door mensen te laten inloggen voordat ze stemmen. De leden van het PPW dienen daarom allemaal een account te krijgen. Dit kan door leden een gebruikersnaam en wachtwoord op te sturen via email of via de post. Zo kan er geregistreerd worden wat de leden van het PPW stemmen en wat de overige mensen stemmen. In de ideale situatie zouden alleen de mensen uit Wierden kunnen stemmen, zodat de herkomst van de stemmen duidelijk is. Mensen die geen Wierdenaar zijn, kunnen namelijk een andere motivatie hebben om te stemmen. Er zijn een aantal mogelijkheden om dat te realiseren. Het makkelijkst en veruit het goedkoopst is het herkennen van een IP‐adres. Iedere internetaansluiting heeft een eigen IP‐adres en geeft globaal aan uit welke plaats het adres komt. Door het IP‐adres te onthouden na het stemmen wordt voorkomen dat men twee keer stemt op een stelling. De betrouwbaarheid of mensen wel of niet uit Wierden komen is echter twijfelachtig. Als hieraan meer waarde wordt gehecht, zou men kunnen kiezen voor een inlog voor iedereen. Door alle huishoudens of personen uit Wierden een eigen account te geven, weet je zeker dat ze uit Wierden komen. Er zijn 2 opties om iedereen te bereiken. Optie één is alle huishoudens een brief te sturen met gebruikersnaam en wachtwoord voor de site. Om 23.000 mensen à 5.000 huishoudens een brief te sturen is echter een dure onderneming. Uitgaande van 30 cent per brief, komt dit op 1500 euro. De andere optie is om mensen op de site een account aan te laten maken. Hier zal men wat gegevens in moeten vullen als naam en adres. Vervolgens moeten deze gegevens worden gecontrolleerd. Iemand moet kijken of de persoon in kwestie woonachtigis in Wierden en kijken of het adres klopt. Dit kan aan de hand van het telefoonboek of aan de hand van gegevens van de gemeente. Dit is echter een tijdrovende en bureaucratische aangelegenheid.
20
De vraag is echter of de voordelen van deze maatregelen opwegen tegen de nadelen. De leden van het PPW krijgen in ieder geval een eigen account. En door middel van het IP‐adres kan worden voorkomen dat mensen twee keer stemmen. Daarnaast zal waarschijnlijk het aantal mensen van buiten Wierden dat deelneemt, gering zijn. De site wordt ook minder laagdrempelig door het gebruik van een inlog. Zeker in de beginfase van de site en voor de promotie van het PPW, zal men zoveel mogelijk mensen op de site willen hebben. Layout
Omdat uit dit onderzoek nog geen site voortkomt, is de exacte lay‐out ook nog niet uitgedacht. Wel zijn er een aantal richtlijnen en ideeën waar de programmeur meer mee kan. Indeling: Zoals men in bovenstaande tekst heeft kunnen lezen, is er al wel bedacht welke onderdelen de site moet bevatten en wat ieder onderdeel inhoudt. Ook de manier waarop de site is gestructureerd is bedacht. In het bovenste blok van elk schema staat weergegeven over welke pagina het gaat. Dat zijn dan dus: Home, nieuws, forum, program, en stemmen. In dat blok staat weergegeven welke componenten te zien zijn op die pagina. Bij de homepagina is het dus de bedoeling dat je het laatste nieuws ziet, een inlogscherm en de populaire forums. Onder aan het blok hangen de mogelijkheden waar je naar toe kunt gaan als je op de die pagina bent. Om uniformiteit tussen de verschillende pagina’s te creëren, komt er onder aan telkens een balk met links met dezelfde functionaliteit. Hierbij moet gedacht worden aan gebruikersvoorwaarden, logout, contact en dergelijke. Het laatste schema, zal nader worden toegelicht daar deze anders is dan de andere 3 schema’s. Stemmen is een soort portaal met daarop de verschillende stellingen, en de mogelijkheid om nieuwe stellingen toe te voegen. Vanuit stemmen kan er op een specifieke stelling geklikt worden, waarna de daadwerkelijke stemming pas kan gaan plaatsvinden. Je wordt meegenomen naar een pagina die de belangrijkste argumenten nog eens onder elkaar zet. Dit om te verkomen dat mensen gaan stemmen zonder te hebben nagedacht over de verschillende voor en tegen argumenten. Het toevoegen van een stelling moet in principe door iedereen mogelijk zijn. Echter wordt deze eerst langs een moderator geleid om misbruik te voorkomen.
21
22
Vormgeving
Zoals hierboven vermeld, wordt het ‘inkleuren’ van de site overgelaten aan de programmeur. De stijl van de site moet passen bij het PPW, Wierden en Nederland algemeen. De kleuren paars/blauw en oranje zouden hier goed bij kunnen passen, daar dit kenmerkende kleuren zijn van de verschillende partijen. Er moet echter wel goed worden uitgekeken dat men niet de kleuren van de VVD aanneemt die soortgelijke kleuren gebruikt. In de illustratie hiernaast is een voorbeeld van een mogelijke stijl van de site. Deze illustratie is geleverd door Hans Hoek van stichting ‘De Stemming’. Evaluatie
Om er zeker van te zijn dat de structuur van de site goed is, is deze getest onder een kleine groep mensen. Door middel van een simpel prototype van de site te maken waarop de verschillende onderdelen benoemd waren maar niet werkten, is de site getest. Deze mensen hebben sterkt variërende ervaring met internet en leverden dan ook verschillend commentaar. De conclusies zijn vervolgens verwerkt in het prototype en de schema’s. De details van deze evaluatie zijn terug te vinden in bijlage 8. Moderator
Voor het draaiend houden van de site is van belang dat ongewenste berichten worden verwijderd. Hiervoor dient een moderator te worden aangesteld. Deze persoon heeft meer rechten dan normale gebruikers en kan berichten verwijderen. Daarnaast kan hij ook nieuwe teksten uploaden en bewerken. Verder zal zijn taak op deze site zijn het beoordelen van nieuwe stellingen, die ingestuurd zijn door gebruikers. Hij beoordeelt of deze op de site geplaatst worden. De tijd die hier in gaat zitten is sterk afhankelijk van het succes van de site. In het begin zal deze taak prima door een of twee personen van het PPW kunnen worden uitgevoerd. Programmeur
Omdat zoals eerder vermeld er na dit onderzoek nog geen site bestaat, wordt er het inhuren van een externe programmeur aangeraden. Om een schatting te maken van de kosten, zijn er een tweetal offertes aangevraagd. Deze zaten beide rond de 1800,‐ Euro excl. Btw. Er is ook nog gezocht naar een geschikte student, die het eventueel voor een lagere prijs zou kunnen programmeren, maar deze is niet gevonden. Omdat deze site ook als pilot voor ‘De Stemming’ wordt gemaakt, wordt er ook gebruik gemaakt van Google Analytics. Deze software houdt statistieken bij van de gebruikers van een site. Voor de specifieke teksten op de site is het PPW verantwoordelijk. De beide offertes zijn terug te vinden in bijlage 9.
23
Promotieplan inleiding Campagne voeren is niet het zomaar her en der verspreiden van reclame. Het implementeren van een website is voor sommige mensen dagelijkse kost. Andere mensen hebben er minder ervaring mee, maar over het algemeen is iedereen goed in staat zoiets te verwezenlijken. De website ontwerpen, dat is weer wat anders. Er moet gelet worden op de lay‐out en de inhoud, maar nog belangrijker, de website moet toegankelijk zijn voor een bepaalde doelgroep. Maar wat doe je op het moment dat de website gerealiseerd is, in de lucht is met alle luxueuze snufjes erop en eraan, maar er is niemand die er op kijkt of reageert? Voor dit probleem is een promotieplan opgezet. Het hoofddoel van het promotieplan is de mensen laten zien dat de website bestaat en duidelijk maken waar de website voor is en wat ze ermee kunnen. Omdat het project erop gericht is een aantrekkelijke website te maken, is het belangrijk om niet zo maar van start te gaan, maar een gestructureerd plan te maken. Het plan dat ontwikkeld is om de mensen in de gemeente zo goed mogelijk bij de realisatie en implementatie van een website te betrekken is door de interventie op te delen in fasen. Hiervoor is gekozen omdat het aannemelijk is dat mensen niet per ongeluk op de gewenste site terecht komen. Helemaal niet als het om een politieke site gaat. Politieke interesse
Uit onderzoek van het CBS naar politieke participatie blijkt dat gemiddeld gezien niet meer dan 15% van de mensen mee kan of mee wil beslissen over politiek op wat voor manier dan ook. Wat participatie op websites betreft liggen de percentages iets gunstiger. In een onderzoek over het bezoeken van politieke websites (Boogers, Voerman & Vries, 2004) wordt gemeld dat het gebruik van sites vlak voor verkiezingen erg groot is. Ook vergeleken bij voorgaande jaren wordt er veel meer gebruik gemaakt van internet om informatie in te winnen (in 2003 veertig keer zo vaak als in 1998). Zij onderzochten echter ook hoe het zit met het sitebezoek tussen de verkiezingen in. Op twee tijdstippen werd aan de bezoekers van de website gevraagd hoe politiek betrokken zij al waren. Uit de gegevens blijkt dat een politieke site vaak bezocht wordt als de mensen al geïnteresseerd of zeer geïnteresseerd zijn (zie tabel 1). Ook bleek dat tijdens de campagneweken door een aantal bevolkingsgroepen, jongeren en vrouwen, meer gebruik wordt gemaakt van de site. Na de verkiezingen daalde de interesse en wordt de site niet meer bezocht door deze mensen. Politieke interesse
Januari 2003
Oktober 2003
Zeer geïnteresseerd
54%
71%
Tamelijk geïnteresseerd
42%
27%
Niet geïnteresseerd
4%
2%
Tabel1: Resultaten van item over politieke betrokkenheid van Boogers, Voerman en Vries (2004)
24
Ook interessant is dat in de gemeente Haren (Groningen) al een aantal pogingen zijn gedaan om de burger dichter bij de politiek te brengen. Hier zijn bijvoorbeeld een jeugdraadsvergadering en rondetafelgesprekken in het leven geroepen. Uit de jeugdraadsvergadering is in 2006 een erg goed initiatief gekomen, namelijk de zogenaamde discobus. Deze bus rijdt op uitgaansavonden heen en weer tussen Groningen en Tynaarlo en brengt jongeren veilig thuis van het stappen. Naast deze actie wordt er echter niet actief meegedaan aan de politiek. Om te bereiken dat mensen wel aan dit soort activiteiten willen deelnemen en mee willen stemmen over actuele vraagstukken is er een promotieplan opgesteld om de website zoveel mogelijk in het nieuws te brengen. Het doel van het promotieplan is het om mensen in vier fasen te prikkelen om de website te bezoeken en deze ook voortdurend te gaan gebruiken. Promotieplan
Het startpunt zal de ‘warmmaak’‐fase zijn. In deze fase wordt gekeken naar manieren om de aandacht van de mensen te trekken. Mensen kunnen informatie op twee manieren verwerken, perifeer en centraal. Bij perifere verwerking wordt informatie heuristisch verwerkt, ideeën worden vluchtig en oppervlakkig bekeken. Bij centrale verwerking heb je te maken met informatie die systematisch doorlopen wordt, er wordt heel aandachtig en actief nagedacht over het onderwerp (Booth‐Butterfield, 1996). In dit project zal rekening moeten worden gehouden met perifere verwerking. Dit omdat heel veel promotiemiddelen zoals posters en folders vaak vluchtig bekeken worden en vaak snel in de prullenbak belanden. Om het gedrag van de bedoelde groep mensen toch te kunnen beïnvloeden is het belangrijk dat er gewerkt wordt met aantrekkelijkheid, vriendelijkheid en expertise. Er kan gedacht worden aan posters met mooie slogans en veel kleur of een strip in de plaatselijke krant. Na deze fase gaat de ‘informatie’‐fase van start. In tegenstelling tot de vorige fase zullen de mensen in deze periode expliciet informatie krijgen over het PPW, de politiek in Wierden in het algemeen en informatie over de website. Er wordt nu gebruik gemaakt van de strips, maar in deze fase is het beter om zaken grootser aan te pakken. Televisie en krant kunnen ingeschakeld worden om een nog groter aantal mensen te bereiken en te laten zien dat het hier om een echt goed product gaat. In deze fase wordt ernaar gestreefd de mensen zo goed mogelijk te laten nadenken over het onderwerp politiek en over de website. Er wordt gestreefd naar centrale verwerking van de informatie (Booth‐Butterfield, 1996). De derde fase die van belang is, is de ‘introductie’‐fase. In deze fase wordt via alle mogelijke media uitgezonden dat de langverwachte website daadwerkelijk toegankelijk is en dat de mensen hun mening en stem nu echt kunnen laten horen. Tot slot is er dan nog de fase na de introductie van de website, deze wordt de ‘voortdurende prikkel’‐fase genoemd. Omdat deze fase tijdloos is, gaat deze net zolang door als de politieke periode betreft, moeten er jaarplannen opgesteld worden. Deze plannen geven aan dat
25
bijvoorbeeld elke 4 maanden alle jongeren tussen de 18 en 25 jaar worden uitgenodigd om mee te gaan doen aan een discussiewedstrijd of om mee uit eten te gaan. Tijdens dit soort uitjes kunnen de PPW‐(raads)leden laten zien waar zij mee bezig zijn of vertellen over hun ervaringen met de website. In het volgende zal duidelijk gemaakt worden welke media gebruikt gaan worden om de plannen uit te voeren en waarom precies voor deze media gekozen is. Bekend is dat er niet veel bewijs bestaat dat massamediacampagnes (communicatiekanalen zoals televisie, radio, krant, affiches, posters, enz.) effectief zijn. Wel is uit onderzoek gebleken dat ze effectief kunnen zijn als de duur lang, en intensiteit groot genoeg zijn, vaker dan vijf maal in één week. (Stevens, 2004). ‘Warmmaak’fase
In de ‘warmmaak’‐fase worden de burgers van de gemeente Wierden op drie verschillende manieren geïntroduceerd met de plaatselijke politiek en met de website. In deze fase wordt vooral impliciet de aandacht geschonken aan de politiek, zodat mensen ’de politiek’ niet meteen aan de kant schuiven, maar het langer in hun gedachten houden. In deze fase wordt door het gebruik van aandachttrekkende vormen, via perifere verwerking, de weg naar centrale verwerking vergemakkelijkt. De perifere cue kan gezien worden al aanjager of hulpmotor van de centrale verwerking van informatie (Schellens, 2006). Doordat de uitstraling en intensiteit van een poster of radiobericht maken dat we wel of geen energie in de verwerking van de informatie willen stoppen is deze fase van uiterst belang! Via drie verschillende media zullen de boodschappen de wereld in gaan, namelijk via posters, de krant en de radio. Hieronder zal per medium uitgelegd worden wat er mee gaat gebeuren, welke mensen benaderd moeten worden en wat er verwacht wordt van het PPW zelf. Een begin wordt gemaakt met de posters omdat het doel ervan duidelijk wordt geacht en de kosten ervoor relatief laag zijn. Daarna zal de krant behandeld worden en vervolgens de radio. Posters
Uit literatuuronderzoek blijkt dat posters en flyers de meest economische en efficiënte methode zijn om het maximum aan publicatievoordelen te behalen voor bedrijven, producten of evenementen (E40 Projects). Ze hebben grote visuele effecten en zijn op handige wijze te verspreiden. Belangrijk bij deze manier van informatieverstrekking is wel dat de tekst kort en bondig is. Bijvoorbeeld een pakkende slogan is voor deze vorm een prima methode van gebruik. Er is hard nagedacht om voor het PPW een goede slogan te bedenken om voor deze doeleinden te gebruiken. Zij zullen hieronder genoemd worden. Omdat het belangrijk is om niet teveel verschillende slogans te gebruiken is de beste in blauwe kleur aangegeven. “Politiek kleurt jouw wijk, straks kleur jij de politiek!” “Beleid niet in jouw handen? Straks kan dat wel!”
26
“Beleid voeren vanuit jouw eigen woonkamer? Straks is het mogelijk.” “Politiek alleen in Den Haag? Straks ook bij jouw in de woonkamer!” “Jouw wijk, jouw mening, jouw stem.” “Jouw mening, jouw stem, jouw Wierden.” De laatste slogan “Jouw mening, jouw stem, jouw Wierden.” is tot beste verkozen omdat deze impliciet duidelijk maakt waar het om gaat en tegelijkertijd erg kort en bondig is. Er wordt gerefereerd naar de burgers zelf, wat een gevoel van betrokkenheid met zich meebrengt. Een voorbeeldposter is op basis van deze slogan ontwikkeld (zie bijlage 6). In Wierden zijn er buiten geen plekken waar posters opgehangen mogen worden. Wel kunnen deze bijvoorbeeld in supermarkten op het prikbord worden gehangen. Krant
Een ander bekend medium is de krant. Uit een bereikbaarheidsonderzoek door het Nationaal Onderzoek Multimedia [NOM] (2007) is naar voren gekomen dat 96% van de Nederlanders wel eens een dagblad/krant leest. Verder blijkt dat zeven op de tien Nederlanders zelfs dagelijks de krant doorneemt. Op basis van dit onderzoek valt te concluderen dat de krant dus een goed middel is om een website te promoten. Een vraag die nu gesteld moet worden is welke krant gebruikt gaat worden voor de interventie. In Wierden bestaan een aantal kranten/dagbladen die veel gelezen worden. Volgens J. P. van Vree, medewerker in de gemeente,Trouw in Wierden erg geliefd. Ook staat de regionale krant,TC Tubantia, te boek als veel gelezen. Deze krant is in vele plaatsen van Overijssel te verkrijgen en voor elk gebied bestaat een andere editie. Naast deze grote kranten bestaan er ook nog tal aan huis‐aan‐huis bladen en buurtkrantjes in Wierden. De bekendste hiervan zijn het Hexelaartje, de Roskam en De Driehoek. Omdat Trouw een landelijke krant is achtten wij het onnodig deze te benaderen. Niet heel Nederland hoeft namelijk geïnformeerd te worden en daarbij worden de kosten waarschijnlijk te hoog. De Twentsche Courant is een goed alternatief, maar ook hier zijn (hoge) kosten aan verbonden. Dan komen we uit bij De Driehoek, De Roskam en Het Hexelaartje. Het Hexelaartje verschijnt helaas maar vier maal per jaar, en dat is te weinig om te gebruiken voor effectieve marketing (Stevens, 2004). De Driehoek en de Roskam zijn tot slot kranten die wekelijks uitkomen en verspreid worden in Almelo Wierden, Enter en Rijssen. Volgens Van Vree zijn ook dit kranten die veel worden gelezen in de gemeente. De oplage van De Roskam, 3.500, is dermate lager dan die van De Driehoek, 20.075, dat De Driehoek gezien wordt als de meest gunstige krant om in te adverteren. Strip in de krant
Voor de strip in de krant is na lang overleg gekozen voor De Driehoek, omdat in deze krant duidelijk is wat de mogelijkheden zijn en hoeveel zo’n strip gaat kosten. Verder is het bij
27
marketing, zoals al eerder vermeld, erg belangrijk dat er herhaaldelijk reclame wordt gemaakt, en dit is in de wekelijks verschijnende Driehoek goed te realiseren. In de ‘warmmaak’‐fase wordt de strip zo geformuleerd dat nog niet helemaal duidelijk is wat er precies gaat gebeuren, maar dat er al wel iets aangekondigd wordt dat de aandacht vasthoudt. Een strip die gebruikt kan worden, is bijvoorbeeld het eenvoudige maar treffende Fokke & Sukke. Deze stripfiguren behoren tot de top 3 van Nederland, wat aangeeft dat zij erg geliefd zijn en vaak worden gelezen (Reid, Geleijnse & Van Tol). De strip scoort vooral goed bij het vaak mannelijke, goed opgeleide publiek tussen de 25 en 49 jaar. Maar ook jongeren tussen de 12 en 24 jaar raken geïnteresseerd in de mannetjes. 36,4% van deze bevolkingscategorie vindt de strips van Fokke en Sukke het “grappigst van allemaal” (Reid, Geleijnse & Van Tol) (zie bijlage 5 voor een voorbeeld). Belangrijk is dat gestreefd wordt naar maximale stimulatie. Het mooiste is om twee weken lang een soortgelijke maar inhoudelijk andere strip te plaatsen in de krant. Immers wordt in de volgende, informatieve fase, wederom gebruik gemaakt van de strip. De effectiviteit zal hoog genoeg zijn omdat er langer dan één week gestimuleerd wordt. Voor de realisatie van de strip zelf is het handig om een striptekenaar in te huren. Deze heeft verstand van de technieken die gebruikt moeten worden voor een goede strip en weet ook wat voor kleuren of teksten de aandacht weten te trekken. Via www.sketchme.nl is het mogelijk een striptekenaar in te huren of zelfs een workshop te organiseren. Voor een getekende zwart‐wit strip, gebaseerd op Fokke en Sukke, wordt de prijs berekend afhankelijk van de inhoud, de verspreiding, de uitvoering en de duur van het traject. Hoe meer strips er gemaakt moeten worden, hoe voordeliger de prijs per stuk is(De kosten zijn te vinden in de Begroting, zie Bijlage). Radio
De radio is een goed alternatief voor televisie, omdat er vaak naar geluisterd wordt en de kosten aanzienlijk lager zijn. Radiozenders die in de omgeving bekend zijn, zijn RTV Oost en Regio FM Wierden 107.2. Volgens Hans Hoek wordt Regio FM erg goed beluisterd in de omgeving. De Organisatie van lokale omroepen in Nederland (OLON) heeft in 2005 een bereiksonderzoek uitgevoerd naar het percentage luisteraars van de publieke lokale omroep. Dit onderzoek werd uitgevoerd door Interview NSS onder 8.370 respondenten en bleek na afweging representatief voor de populatie van mensen ouder dan 13 jaar in gemeenten met een lokale omroep (90%). Uit dit onderzoek blijkt dat 55% van de Nederlandse bevolking bekend is met de lokale omroep en dat 1 op de 10 mensen de zenders wekelijks beluistert. Wat ook naar voren komt uit het onderzoek van de OLON is het profiel van de luisteraar. Het blijkt namelijk zo te zijn dat de typische lokale omroep luisteraar een man is, 50+, minder stedelijk en lager opgeleid. Uit ander onderzoek naar internetgebruik van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP, 2005) blijkt dat de mensen tussen de 50 en 64 jaar in 2005 al
28
steeds meer gebruik gingen maken van internet en dat meer dan 75% van deze mensen toen al een computer en internetaansluiting in huis had. Deze informatie geeft aan dat de radio, de lokale omroepen, goed ingeschakeld kunnen worden bij het warm maken van de mensen in de gemeente Wierden voor de website. In de gemeente Wierden wordt de komende jaren een sterke vergrijzing verwacht en de doelgroep tussen de 50 en 64 jaar kan dan goed bereikt worden via de lokale radio omroepen. Het is niet nodig om de bevolkingsgroep boven 65 jaar te bereiken, aangezien weinig tot geen mensen computers bezitten of interesse hebben via de computer zaken te regelen. Regio FM Wierden is de omroep die veel beluisterd wordt in de gemeente Wierden en er kan contact opgenomen worden om vragen te stellen via een mail adres,
[email protected], of via het telefoonnummer 0546‐577608. Het is mogelijk om ter plekke een spotje te laten maken, en daarnaast kunnen verschillende pakketten besteld worden met betrekking tot de uitzendtijd van het radiospotje. Voor het warm maken van het publiek voor de website is het net als bij de krant belangrijk dat er wederom maximaal gestimuleerd wordt. In deze fase zal er dus gekozen moeten worden voor een pakket dat de hele week door de spotjes op de radio uitzendt. Een voorbeeldpakket is dat er 6 keer per dag een hele week lang gebruik wordt gemaakt van het spotje (De kosten voor dit pakket zijn te vinden in de Begroting, zie Bijlage). Bij radioreclame is het belangrijk dat er gekozen wordt voor een goede stem, intonatie, muziek en techniek. Met deze aspecten valt of staat een commercial namelijk. Het is daarom belangrijk dat er gewerkt wordt met professionele mensen. Er wordt dus sterk aangeraden om samen te werken met de mensen van Radio FM Wierden of met een ander zelf ingehuurd team. Op internet zijn verscheidene sites te vinden over het produceren van een commercial. Een voorbeeld hiervan is TOWI Sounds, op www.radiodommercials.nl. ‘Informatie’fase
Na het warm maken is de volgende stap om de burgers in Wierden te informeren over de website die er gaat komen. Er wordt informatie gegeven waarvoor hij dient en over de mogelijkheid om te stemmen en te discussiëren. Hiervoor worden de volgende middelen aanbevolen. Televisie en internet
Op RTV Oost kan er een reclamespot worden uitgezonden over de website van het PPW die er aan komt. Dit kan bijvoorbeeld door een stuk van een discussie tussen PPW leden te laten zien en daarna de site kenbaar te maken. (Bijv.: “Wilt u hier ook over mee praten en beslissen? Ga dan nu naar de website!”). Het blijkt dat de programma’s van RTV Oost wekelijks 498.800 (58% van de Overijsselse bevolking) mensen bereiken (www.rtvoostreclame.nl). Omdat dit een aanzienlijk deel is, lijkt ons dit een goede manier om burgers te informeren over de website van het PPW. Deze reclamespot moet dagelijks worden uitgezonden om werkelijk te kunnen prikkelen en de
29
aandacht te trekken. Dit kan bijvoorbeeld 3 dagen waarbij de reclamespot 2 keer per dag wordt uitgezonden. Ook kan de reclamespot op de site van RTV Oost worden bekeken. Uit een nieuwsbericht op de website van RTV Oost blijkt dat op 9‐11‐2006 vierhonderd mensen de vergadering van de Provinciale Staten via internet hebben gevolgd. Hier was de provincie erg tevreden mee. Dit was een proef en alle vergaderingen van de Provinciale Staten zouden vanaf maart 2007 op internet worden uitgezonden (www.rtvoost.nl). Door burgers te informeren over de website, kan er gebruik worden gemaakt van de website van RTV Oost, omdat dus blijkt dat de site van RTV Oost redelijk veel bezocht wordt. Dezelfde reclamespot die op TV wordt uitgezonden kan hier ook op worden geplaatst, alleen dan bijvoorbeeld een langere versie. Er is gekozen voor de combinatie van informatie op TV en informatie op internet, omdat deze het grootste deel van de bevolking zal bereiken. Volgens onderzoek blijken ouderen en jongeren anders met informatie om te gaan (Costera Meijer, I. 2006). Ouderen proberen door middel van nieuws op TV de wereld te begrijpen. Jongeren willen van zoveel mogelijk zenders zoveel mogelijk informatie opvangen, wat vaak in de vorm van zappen gebeurt. Volgens Costera Meijer (2006) hebben veel hoog opgeleide jongeren de televisie als informatief medium ingeruild voor de het internet. Het zou kunnen dat ze dus wel behoefte hebben aan regionale informatie, maar dat ze deze liever krijgen door middel van het internet. Krant
Naast de televisie en internet kan ook de krant worden gebruikt als medium om burgers te informeren over de website. De krant kan de andere media aanvullen, doordat het een gedrukt medium is en zo naslagwerk kan zijn, wat bij de televisie niet het geval is. Een voordeel van de krant ten opzichte van internet is, is dat de krant meer ouderen bereikt, aangezien veel ouderen geen internet hebben. Zelfs ouderen die wél internet hebben, maken hier niet veel gebruik van. 65+‐plussers besteden gemiddeld een uur per week aan internet (Schnabel, 2006). Er kan het best gebruik worden gemaakt van regionale krant De Driehoek, omdat deze wekelijks verspreid wordt. De krant wordt dan als medium gebruikt om burgers te informeren over het hele nieuwe politieke idee, de site die er gaat komen en de mogelijkheden die er voor hen zijn. Er moet duidelijk worden gemaakt dat vanaf nu hun stem echt geldt en er werkelijk naar hen geluisterd wordt. Dit wordt mogelijk gemaakt door dat ze kunnen meepraten op de website en kunnen stemmen en zo mee beslissen als ze inwoner zijn van de gemeente Wierden. De vorm moet dus worden aangenomen van een informatief artikel. Een voorbeeld hiervan staat in de bijlage (zie bijlage 1). Aanbevolen is om de informatie over de website niet eenmalig in de krant te plaatsen, maar dit bijvoorbeeld elke week een keer te herhalen. Uit onderzoek blijkt dat dit een gunstig effect heeft op het onthouden van nieuwsfeiten (Sing & Linville, 1995). Een voordeel van de krant
30
hierbij is, is dat bij gedrukte media die ontvanger grote controle heeft over de informatiestroom. Dit wordt interne pacing genoemd (Heuvelman & Fennis, 2005). Strip in de krant
Dit medium is gerelateerd aan het medium de krant. Door middel van een strip in de regionale/lokale krant kunnen de burgers worden geïnformeerd over de website die er gaat aankomen. Dit is een minder “droge” manier om informatie te verstrekken. De strip kan bijvoorbeeld gaan over iemand die achter de computer zit en op de website zit van het PPW en zijn mening geeft over een stelling. De link van de website moet zichtbaar zijn en het moet duidelijk worden dat door de burger meegepraat en gestemd kan worden op de site. Zie de bijlage voor een voorbeeld (bijlage 2). Wanneer de strip 2 keer in de Driehoek wordt geplaatst, en dus 2 weken verschijnt, is de kans groter dat deze de aandacht zal trekken, dan wanneer de strip 1 keer in de krant wordt geplaatst. Dit wederom omdat nieuwsfeiten en reclame beter worden onthouden wanneer deze worden herhaald (Sing & Linville, 1995). Radio
Ook via de lokale radio kunnen de burgers worden geïnformeerd over de website. Dit kan in de vorm van een reclame spotje. Bijvoorbeeld: “Vindt u dat er meer supermarkten bij u in de buurt moeten komen? Hier kunt u nu zelf voor zorgen! Beslis mee en stem op de nieuwe site van het PPW!”. Uit onderzoek van OLON in 2003 blijkt dat het gemiddelde weekbereik van de lokale radio 20% is. Ook blijkt dat 57% van deze luisteraars 50+ is. Aangezien er in Wierden veel mensen wonen die in deze leeftijdscategorie vallen en hier een vergrijzing aan de gang is, is dit een geschikt middel om die groep te bereiken. (bevolkingsstatistieken: www.wierden.nl). Om burgers te blijven prikkelen en omdat er een grote kans is dat een reclamespotje wordt gemist, moeten deze reclamespotjes regelmatig herhaald worden, bijvoorbeeld 6 keer per dag 1 week lang. Regio FM Wierden is hier wederom het meest geschikt voor, omdat deze zender veel wordt beluisterd door bewoners in Wierden en de kosten bovendien lager zijn dan die van TV Oost. Nieuwe vormen van reclame
Omdat de meeste bovengenoemde media allemaal traditionele vormen zijn , kunnen nieuwe vormen van media een aanvulling bieden, omdat deze ‘nieuw’ zijn en dus meer opvallen. Voor het informeren over de website kunnen nieuwe vormen van reclame worden gebruikt. Hierbij kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van het seizoen, feestdagen en nieuwe, ‘hippe’ reclame (bijvoorbeeld de wuppies zoals Albert Heijn). Rond kerst kunnen er bijvoorbeeld kerstballen of kaarsjes in de supermarkt worden uitgedeeld, met de link van de website van het PPW erop. Zie de bijlage voor een voorbeeld (bijlage 3). In de zomer kunnen er strandballen worden uitgedeeld met de link van de website
31
erop. Reclamemiddelen die niet gebonden zijn aan een seizoen of feestdagen zijn bijvoorbeeld wenskaarten met reclame van de site van het PPW erop, kaarsen of bijvoorbeeld ‘wuppies’ op fietsen plakken met de link van de site erop. De bovengenoemde producten, met name de kerstballen en de strandballen, zijn producten die mensen vaak wel gebruiken, ongeacht wat er op staat en wat de afzender er van is. Doordat zij hierdoor opnieuw geconfronteerd worden met de site, neemt de kans toe dat zij hierop een kijkje zullen nemen. ‘Introductie’fase
Een ‘Introductie’‐fase is van belang, omdat mensen moeten weten dat het mogelijk is de website te bekijken en erop te discussiëren en stemmen. Wordt dit namelijk niet bekend gemaakt, dan zal de website waarschijnlijk weinig bezoekers trekken. Een persconferentie op het dorpsplein tijdens een koopavond of overdag tijdens de markt trekt veel aandacht en geeft meteen aan dat de website eraan zit te komen. Deze dag kan ook nog in de weken ervoor in de media worden aangekondigd. Televisie en internet
Op RTV Oost kan er een reclamespot worden uitgezonden over de website van het PPW die er aan komt. Een manier om te laten zien dat de website de lucht in is, is door dit concept heel letterlijk te nemen en ermee de lucht in te gaan. Een lid van het PPW staat klaar met een schaar om de ballon met de ‘website’ eraan de lucht in te laten gaan. Zoals al eerder vermeld blijken de programma’s van RTV Oost wekelijks een enorm publiek te trekken, maar liefst 58% van de bevolking kijkt naar RTV Oost. Dit medium is dus perfect om mede te delen dat de website open gaat voor publiek en dat het tijd is dat de mensen hun stem laten horen. Deze reclamespot moet dagelijks worden uitgezonden om werkelijk te kunnen prikkelen en de aandacht te trekken. Dit kan wederom 3 dagen waarbij de reclamespot 2 keer per dag wordt uitgezonden. Ook deze spot kan op de site van RTV Oost worden bekeken. De informatie over de opening van de website kan zo ook gevolgd worden via internet en mensen kunnen meteen doorklikken naar de desbetreffende site. Kleine moeite en grote vooruitgang voor het PPW. Doordat jongeren en ouderen anders met informatie omgaan (Meijer, 2006) is het ook in deze fase belangrijk dat daar rekening mee wordt gehouden. Jongeren halen veel informatie van internet en zappen vooral naar veel verschillende zenders terwijl ouderen juist behoefte hebben aan uitgebreide informatie op de televisie. Door deze media de combineren is het mogelijk aan de wensen van beide doelgroepen te voldoen. Krant
Wederom kan de krant van grote betekenis zijn voor het promoten van de website en het PPW. De krant heeft een ontzettend groot bereik en wordt elke dag door 96% van de Nederlandse bevolking gelezen (NOM, 2007). De Driehoek is erg belangrijk voor de gemeente
32
Wierden en moeten absoluut niet vergeten worden. Voor de introductie van de website is het niet erg dat er niet elke dag wordt geprikkeld, als het maar wel vaak herhaald wordt. In de Driehoek kan dan 3 weken voor de opening van de website een begin gemaakt worden met reclame maken. Elke week een duidelijke vrolijke advertentie over de datum en de plaats van een officiële opening. Ook in deze periode kan een strip goede uitkomsten bieden voor het promoten van de website. Het is belangrijk dat een aantal steekwoorden al meteen andere informatie bij de burgers ‘priming’. Priming is het sneller herkennen van, of reageren op een bepaalde stimulus als men deze eerder heeft waargenomen. Het wordt beschouwd als een van de manifestaties van het impliciete geheugen (Wikipedia). Herhaling is hier een goed middel voor. Fokke en Sukke kunnen weer de basis vormen voor de strip en terug verwijzen naar eerdere strips kan de aandacht al goed trekken. Priming beïnvloedt niet alleen het onderwerp waar mensen aan denken, maar ook de wijze waarop ze eraan denken (de Boer, Boer & Brennecke, 2003). Dit subtiele proces kan er dus voor zorgen dat de burgers de website wel of niet interessant vinden. Radio
De radio in het algemeen wordt ook goed beluisterd, namelijk door 97% van de bevolking. Zoals al eerder is vermeld, bereikt de lokale radio in Wierden, Regio FM Wierden, vooral het publiek tussen de 50 en 65 jaar. Het is dus belangrijk dat er in het spotje rekening wordt gehouden met het type luisteraar. Daarnaast zijn intonatie, een goede stem, muziek en techniek ook heel belangrijk bij het maken van een goed spotje. Wederom zal voor de productie van het spotje een (hetzelfde) professioneel team ingehuurd moeten worden. In de ‘Introductie’‐fase wordt duidelijk wanneer en hoe de website de lucht in gaat. Op de radio kan aangegeven worden dat er een officiële opening wordt gehouden op het dorpsplein onder leiding van bijvoorbeeld de burgemeester of de voorzitter van het PPW. In hetzelfde spotje wordt ook verteld op welke dag het precies mogelijk is om de website te gebruiken. Dit kan op dezelfde dag zijn als de opening of al eerder. Folders, posters en flyers
Zoals in de ‘warmmaak’‐fase al aangegeven, zijn posters en flyers erg efficiënte vormen van marketing (E40 Projects). Ook folders zijn handig om zaken in aan te kondigen. Bij folders is het in tegenstelling tot flyers en posters echter ook nog mogelijk om wat dieper in te gaan op gekozen leuzen en is het mogelijk om uitleg te geven over bepaalde functies van de interventie en ideeën. Het is de bedoeling dat deze media aanstippen dat de website in de lucht is en dat er meteen gestemd kan worden op de aangegeven stellingen. De teksten op de posters en flyers zullen volstaan met ‘Na lang wachten is het dan zover: www.ppw.nl is open voor iedereen!” terwijl de folders goede, lang overdachte informatie zullen moeten bevatten.
33
De folders geven niet alleen aan dat de website toegankelijk en bruikbaar is. Deze media geven ook gedetailleerde uitleg over de werking ervan en wie benaderd kan worden als er iets mis is. In deze bijlage wordt niet alleen een mogelijkheid toegewezen voor de lay‐out van de folder, maar er wordt ook aandacht besteed aan de inhoud van het object. In de folder moet in ieder geval rekening gehouden worden met een aantal punten: Er moet een duidelijke, pakkende titel op de voorkant staan. (Dit kan dezelfde als op de poster, flyer) Een inleidend stuk over wat er in de folder staat is een must. Ook hier is het belangrijk dat de aandacht wordt vastgehouden. Doel van de website. Gebruiksaanwijzing van de website. Contactgegevens. Informatieavond
Omdat er natuurlijk wel mensen naar zo’n avond moeten komen is het handig om deze van tevoren aan te kondigen. In De Driehoek kan een kleine advertentie geplaatst worden, of in de Roskam. Verder kan het PPW nog een aantal posters maken en die in het centrum ophangen. Daarnaast is mond‐op‐mond reclame erg belangrijk, dus alle leden van het PPW moeten vol enthousiasme hun familieleden vertellen dat de avond eraan zit te komen. Zij vertellen het weer aan andere familie en aan vrienden en zo komt heel Wierden het te weten. Tijdens de informatieavond bestaat de mogelijkheid voor buurtbewoners om vragen te stellen met betrekking tot de website of om gezellig even langs te komen. De avond begint met een hapje en een drankje om iedereen te verwelkomen en start daarna met een vast programman over de functie van de website en hoe mensen ermee om moeten gaan. Er zal een school of bedrijf ingeschakeld moeten worden dat beschikt over een computerzaal zodat alle mensen achter een computer kunnen zitten en het hele verhaal “live” mee kunnen maken. Er wordt een PowerPoint presentatie gemaakt over wat de bedoeling is van de website en hoe ermee gewerkt kan worden. Daarnaast zijn alle leden van de PPW aanwezig om te helpen als iets niet lukt. Zo’n avond is heel goed om te laten zien dat er aandacht is voor de mensen in de gemeente en om de band tussen de bewoners en de politici te verbeteren. Buurtvergaderingen
Elke voetbal‐, tennis‐, korfbal‐, of schaakvereniging heeft eens of tweemaal per jaar een zogenaamde ledenvergadering. Op deze vergaderingen komen alle stemgerechtigde leden bijeen om te stemmen over de plannen van het komende seizoen en over de nieuwe regels en kosten die gemaakt gaan worden. Zo’n vergadering is voor het PPW de gelegenheid alle leeftijdsgroepen van de bevolking te bereiken.
34
Het is de bedoeling dat de mensen die een bestuursfunctie binnen het PPW uitoefenen de verenigingen langsgaan, dit kan alleen of in tweetallen. In elke vergadering wordt een pauze gehouden en deze pauze is perfect om uit te leggen met wie de mensen te maken hebben, wat precies de bedoeling is, en hoe alles in zijn werk gaat. Ter ondersteuning moet een PowerPoint presentatie gemaakt worden, hierop kunnen steekwoorden geschreven worden om de mensen meer duidelijkheid te geven, maar ook om de spreker een steuntje in de rug te geven. Verder is het belangrijk dat voor deze gelegenheid al folders gedrukt worden, waarin staat beschreven wanneer en waarom de website de lucht in gaat en hoe de website werkt. Zo kunnen de mensen thuis nog eens goed nalezen wat er nu eigenlijk tijdens de ledenvergadering verteld is en ze kunnen het doorvertellen/geven aan hun eigen vrienden en familieleden. ‘Voortdurende prikkel’fase
Na het introduceren van de website is het van belang om de burgers in Wierden tot aan de verkiezingen en natuurlijk het liefst voor altijd, betrokken te houden bij de (lokale) politiek. Om er voor te zorgen dat de burgers in ieder geval tot aan de verkiezingen betrokken blijven, moet er tussen de introductie van de website en de verkiezingen niet te veel tijd zit. Als dit wel gebeurt, is er namelijk een kans dat de aandacht voor de politiek en de website tegen de tijd dat de verkiezingen eraan komen alweer is afgenomen. Om de Wierdenaren te blijven prikkelen en te zorgen dat ze blijven discussiëren en stemmen, kunnen er posters worden opgehangen met huidige stellingen die over het programma van het PPW gaan. In de bijlage staat hiervan een voorbeeld (bijlage 4). Het is de bedoeling dat burgers hier een mening over vormen wanneer ze deze stelling zien en hier over willen praten en stemmen op de site. Deze posters kunnen op worden gehangen in supermarkten in heel Wierden. Ook gezien vanuit het algemene doel om de burgers dichter bij de politiek te krijgen, is het van belang dat burgers na de verkiezingen ook nog interesse hebben in de lokale politiek en de website. Om dit te bereiken, moet men het gevoel hebben dat er werkelijk naar de burgers geluisterd wordt en zij inspraak hebben in wat er in Wierden gebeurt. Het PPW moet aan de burgers verantwoording afleggen voor de keuzes die het uiteindelijk maakt, zodat het voor de burgers duidelijk is wat de vertegenwoordiging van het PPW met hun mening doet. Dit laatste moet ook gebeuren als de PPW‐leden bij hun keuze over het verkiezingsprogram afwijken van hetgeen van de meerderheid van de reageerders vinden. De stand van zaken en de resultaten van het PPW moeten eens in de zoveel tijd kenbaar worden gemaakt aan de burgers. Dit kan op de nieuwe site van het PPW.
35
Aanpassingen Promotieplan Omdat het voor het PPW, budgettair, praktisch onmogelijk is om het totale promotieplan te realiseren, is er een extra begroting gemaakt waarbij rekening wordt gehouden met de kosten. In dit stuk wordt verteld waarom bepaalde elementen eruit zijn gehaald. Allereerst is gekozen om de televisie in alle fasen van het Promotieplan te laten vallen. Televisie is een perfect medium om veel mensen te bereiken en ondanks dat de programma’s van TV Oost ook een heel groot deel van Wierden aantrekken, is dit medium niet goed voor het PPW. Doordat het maken van een spotje gedaan zal moeten worden door professionals en de uitzendkosten gigantisch blijken staat de televisie bovenaan de lijst wat betreft het schrappen. Daarnaast worden posters alleen nog in de “Warmmaak”‐fase en in de “voortdurende prikkel”‐fase gebruikt. Dit omdat in deze fasen het aandachttrekken een grote rol speelt en opvallende krachtige media van belang zijn. Daarnaast kunnen deze fasen volstaan met korte leuzen en spreuken, die weer fantastisch zijn weer te geven op poster. In de “Informatie”‐fase en de “Introductie”‐fase is het de bedoeling dat mensen geprikkeld worden en dat er verteld wordt wat er precies aan de hand is, hoe de zaken ervoor staan, en hoe de plannen voor de toekomst eruit zien. Er wordt in deze fasen veel meer informatie verstrekt en posters kunnen gezien worden als overbodige luxe. Om nog wel op een leuke manier de inwoners van de gemeente Wierden bij het project te betrekken is ervoor gekozen de “nieuwe reclame” juist wel in de “Informatie”‐fase te laten plaats vinden. Deze vormen zijn opvallend en zijn goede plaatsvervangers voor posters. Ze kunnen makkelijk worden uitgedeeld en in grote getale worden aangeschaft. Echter zijn deze kleine cadeautjes best prijzig en is er daarom gekozen om ze niet in elke fase terug te laten komen. Ook de radio gaat niet meer in alle fasen een rol spelen. De bevolkingsgroep die vooral naar de lokale omroepen luistert is de 50+ groep. Deze mensen spelen een te kleine rol om steeds weer opnieuw spotjes voor te maken. De “Warmmaak’’‐fase is het minst van belang bij deze groep omdat er heel veel ouderen zijn die geen interesse hebben om wat voor reden dan ook voor de politiek in hun gemeente (zie gebruikersanalyse). Om de personen die toch wel mee willen stemmen op de site wordt voor de “Informatie”‐fase en de “Introductie”‐fase wel gebruik gemaakt van de radio. De radio kan dan gebruikt worden om informatie te geven over belangrijke data en over de werking van de website. Vooral het laatste punt is belangrijk omdat ook de informatieavond in de “Introductie”‐fase vervalt. De radio kan dan de plannen die worden uitgelegd op de avond overnemen. De krant wordt gezien als belangrijkste medium, omdat dit een goed middel is voor informatie verstrekken en reclame maken en omdat dit medium erg veel mensen bereikt in de omgeving. Echter is wel gekozen om de strip in de krant niet meer in alle fasen te gebruiken. De productie van een strip is behoorlijk duur, 175 Euro, en de plaatsingskosten mogen er ook zijn. Toch wordt het concept behouden, en wel in de “Warmmaak”‐fase. Zoals al eerder vermeld is
36
in deze fase aandachttrekken erg belangrijk en een strip zorgt er op informele wijze voor dat mensen geïnteresseerd raken in de politiek in dit geval. Mocht het PPW op welke wijze dan ook in staat zijn het budget te vergroten, dan wordt sterk aangeraden zoveel mogelijk van de punten genoemd in het Promotieplan toch te verwezenlijken. Ook is door onderzoek en verkregen informatie uitgegaan dat de aanbevolen middelen in dit promotieplan nog niet bestaand en dus nieuw zijn.
37
Begroting
38
Scenario 2 Het zogenaamde “Scenario 2” principe staat voor de uitwerking van het project op het moment dat het PPW de leiding uit handen geeft en samen met de andere partijen in de gemeente Wierden aan de slag gaat met het verwezenlijken van de interventie. In eerste instantie heeft het PPW besloten zelf aan de slag te gaan met het verwezenlijken van een website die goed bezocht wordt en waarop mensen hun stem kunnen laten horen over vraagstukken. Deze stemmen zullen zwaar wegen bij het nemen van beslissingen van het PPW. Op het moment dat het PPW de leiding uit handen geeft, zullen ze ook input van andere partijen moeten verwachten en moeten samenwerken bij de ontwikkeling van de website en het uitvoeren van het Promotieplan. Deze situatie zal gepaard gaan met een aantal veranderingen op verschillende gebieden. Deze zullen hieronder worden uitgelegd. De Stemming In de allereerste plaats zal een grote verandering ontstaan in het doel van het project. Deze verandering heeft te maken met het feit dat Wierden dan een goede pilot zal worden voor het latere, grotere project van de Stemming. De Stemming wil dat in heel Nederland iedereen mee kan beslissen met het landelijke beleid. Er wordt een website ontwikkeld waarop elke willekeurige persoon kan kijken, en op geplaatste stellingen kan reageren door middel van argumenten. Daarnaast kan er via een speciale inlogcode gebruikt gemaakt worden van het stemrecht dat elke gebruiker binnen een bepaald deelgebied heeft en waarmee de gebruiker kan meebeslissen wat uiteindelijke het standpunt wordt. Op pilot gebied, in Wierden, zal de verandering als zodanig merkbaar zijn dat alle mensen in de gemeente nu de website mogen bezoeken en daarnaast ook daadwerkelijk mee mogen denken over het uiteindelijke program van het PPW, in plaats van alleen de mensen die lid zijn van het PPW. Hierbij moet vooral een aanpassing worden gemaakt in het inlogprogramma van de website. Stakeholders Een belangrijke aanpassing vindt plaats in de stakeholdersanalyse. Stakeholders zijn alle mensen die op welke manier dan ook in contact komen met het project of de gevolgen ervan. Zij spelen een belangrijke rol in het wel of niet slagen van het project. De stakeholders die al geïdentificeerd zijn, en opgedeeld zijn in vier verschillende groepen (technologie ontwikkelaars, technologie regulatoren, technologie gebruikers en overige betrokkenen) in de huidige situatie, blijven naar alle waarschijnlijkheid bestaan. Er zijn wel een aantal stakeholders bijgekomen. In de categorie technologie regulatoren zullen de grootste aanpassingen te vinden zijn. Daar worden namelijk drie andere stakeholders aan toegevoegd. De andere politieke partijen in de gemeente zullen in de eerste plaats toegevoegd moeten worden. Zij gaan een grote rol spelen in de interventie en zullen dus zeker de gevolgen ervan moeten beleven. Vervolgens is de gemeenteraad van de gemeente Wierden belangrijk, omdat zij een grote rol spelen bij het verstrekken van subsidies. Tot slot kunnen bedrijven worden
39
toegevoegd, zij zullen wellicht een rol gaan spelen bij de financiering van de interventie. Deze punten worden nog verder toegelicht. Ook in de categorie van technologiegebruikers vindt een verandering plaats. In deze categorie wordt de groep van de burgers in de gemeente Wierden wat uitgebreid. In eerste instantie zullen alleen de leden van het PPW mogen reageren en meestemmen binnen de door hun gekozen catagoriën. In de situatie van Scenario 2 zullen echter alle burgers mogen reageren en meestemmen. De groep wordt dus naar een hoger niveau getild. Financiering Er zullen een nog een aantal andere veranderingen optreden. Er zal gedacht moeten worden aan de financiering van de interventie. In de huidige situatie is het PPW hoofdverantwoordelijke en zal ook met het nodige geld op de proppen moeten komen om de interventie te financieren. Hier komt natuurlijk een einde aan als het PPW de verantwoordelijkheid uit handen geeft en gaat samenwerken met de andere partijen in de gemeente. Deze partijen zullen nu waarschijnlijk gezamenlijk het geld opbrengen. Het voordeel van het uit handen geven van de verantwoordelijkheid van de interventie is dat er subsidies aangevraagd kunnen worden aan de gemeente. Dit is in eerste instantie niet mogelijk omdat het om het partij programma van een enkele partij gaat en de gemeente daar geen subsidie aan mag geven. Maar nu het niet meer om een enkele partij gaat, en er dus niemand meer benadeeld kan worden, is het mogelijk om de gemeente geld te vragen. Subsidies kunnen echter ook worden stopgezet, bijvoorbeeld als er sprake is van discriminatie op welke grond dan ook en hier zal rekening mee moeten worden gehouden. Ook kunnen bedrijven benaderd worden voor sponsoring. Veel grote projecten en evenementen worden gesponsord door bedrijven. Doordat bedrijven zich echter niet graag identificeren met één partij is het in de interventie waarin het PPW de verantwoordelijkheid draagt niet mogelijk om sponsoring te verwezenlijken. Als echter alle politieke partijen in de gemeente mee gaan dingen en het een groots opgezet project lijkt te worden, is het wellicht mogelijk een aantal bedrijven te strikken. Denk aan banken, autohandelaren en winkelketens. Programma op de website Een ander punt waarbij veranderingen zullen optreden is het programma van het PPW. Het programma waaruit de stellingen worden afgeleid waar vervolgens de mensen op kunnen stemmen zal aangepast moeten worden aan het gemeentelijke beleid. Er bestaan redelijk grote verschillen in de opvattingen wat betreft het voeren van beleid tussen de PPW en de rest van de partijen. Het is namelijk zo dat het PPW de enige partij in de gemeente is die progressiviteit in zijn doelstelling heeft. Het kan niet de bedoeling zijn dat de website een erg nauwe connectie heeft met het CDA of het PPW zelf en de rest van de beleidsplannen links laat liggen. Een dergelijke situatie zal voorkomen moeten worden en om deze reden zullen de partijen regelmatig met elkaar om de tafel moeten om duidelijke voorschriften op te stellen en die ook in stand te houden. Een mogelijkheid om ervoor te zorgen dat de vrede in stand gehouden
40
wordt, is door vooraf met elkaar af te spreken welke stellingen het hele jaar of het eerste half jaar ten toon gespreid zullen worden. Hierbij is het wel belangrijk dat niet zomaar een aantal stellingen wordt gekozen, maar dat het wel in het plaatje past van de gemeente Wierden op dat moment. Het Promotieplan Tot slot vindt er nog een verandering plaats die wellicht positieve gevolgen kan hebben voor de interventie, het Promotieplan. Doordat het meerdere partijen gaan meewerken zal het budget voor de interventie bijna zeker hoger uitvallen. De begroting die nu voor het PPW is gemaakt is afgeleid van een begroting die niet haalbaar was voor de partij. Grote media, als krant en televisie, zijn minder voor gebruik benaderd opdat deze veel te duur waren. Nu het budget dan toch een grote sprong vooruit heeft gemaakt is het mogelijk om deze media wel in te schakelen. Het is erg belangrijk dat de communicatie goed geregeld is tussen de burgers en de partijen. Op deze wijze zal de relatie tussen deze twee alleen maar sterker worden (Van Loo, 2003). Het is dus van belang dat er regelmatig en duidelijk informatie wordt verstrekt omtrent de interventie en de bereikte of nog te bereiken doelen. Dit kan via de website gebeuren, maar om via televisie en radio al aan te kondigen dat er informatie wordt verstrekt en al een tipje van de sluier op te lichten is een goede aandachtstrekker. Ook een mooi punt voor het Promotieplan is dat er veel meer gewerkt kan worden met nieuwe reclame. Het is al kort aangegeven in het huidige Promotieplan, maar in “Scenario 2” is het mogelijk er veel meer aandacht aan te besteden. Nieuwe reclame houdt in dat er gewerkt wordt met heel veel verschillende vaak tastbare middelen. Voorbeelden zijn suikerpoppen met sinterklaas, kerstballen met kerst, paaseieren met Pasen, noem maar op voor elke gelegenheid is het mogelijk een bepaald middel te vinden. Op deze reclamemiddelen kunnen stukken tekst worden bevestigd. Vervolgens worden ze in het centrum of langs de deuren uitgedeeld door of leden van de partijen of door andere vrijwilligers. Zo komen de burgers op een leuke, maar effectieve manier in contact met de politiek en met de interventie.
41
Literatuurlijst Aalberts, C. (2004). Politieke betrokkenheid en politieke sensitiviteit onder jongeren. Verkregen op 2 oktober, 2008, via Amsterdam University, Amsterdam School of Communications Research: http://www.politologischinstituut.be/PE2004/documents/11Aalberts.pdf Boogers, M., Voerman, G. & Vries, A. (2003). Enquete Politiek en Internet. Geraadpleegd op 25 november 2008, http://74.125.77.132/search?q=cache:rO1aaJFuZ‐ 0J:www.nwo.nl/files.nsf/pages/NWOP_62VJN3/%24file/NVN_Boogers_algemeen_rappor t_websites.pdf+onderzoek+politieke+betrokkenheid+internet&hl=nl&ct=clnk&cd=3&gl= nl Booth‐Butterfield, S. (1996). Nederlandse vertaling door Bentvelsen, Y. Twee verwerkingsprocessen. Geraadpleegd op 20 november 2008, http://www.leren.nl/cursus/sociale‐vaardigheden/overtuigen‐beinvloeden/twee‐ verwerkingsprocessen.html CBS. Geraadpleegd op 29‐09‐2008, http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=71102ned&D1=3‐ 4,11‐17&D2=0‐10&D3=a&HD=080424‐1708&HDR=T&STB=G1,G2, 29‐09‐2008 http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=71098NED&D1=69‐ 71&D2=3‐6&D3=(l‐11)‐l&VW=T. Costera Meijer, I. (2006). De toekomst van het nieuws. Amsterdam: Otto Cramwinkel. De Boer, Boer & Brennecke (1999). Media en Publiek. Geraadpleegd op 13 december 2008, http://books.google.nl/books?id=MWFE3AtOJWsC&pg=PA81&lpg=PA81&dq=waarom+p riming&source=web&ots=zsJKNC8aae&sig=gAZkvTOU6SZvPiMcI_M9BfFf_gI&hl=nl&sa=X &oi=book_result&resnum=6&ct=result E40Projects. Efficientie posters en flyers. Geraadpleegd op 23 november 2008, http://www.e40projects.be/design/p_en_f.htm Floor, J. M., & Van Raaij, W. F. (2006). Marketingcommunicatiestrategie (5th ed.). Groningen/Houten: Wolters‐Noordhoff BV Groningen/Houten. Gemeente Wierden bevolkingsstatistieken. Geraadpleegd op 20 november 2008, www.wierden.nl. Heuvelman, A., Fennis, B. (2005). Mediapsychologie. Enschede: Boomonderwijs. Hooghe, M., Visser, S. (2006). Wie bezoekt de websites van politieke partijen. Vergregen op 3 oktober, 2008, via Katholieke Universiteit Leuven, Federaal Wetenschapsbeleid: http://soc.kuleuven.be/pol/docs/0611‐websitespolitiekepartijen.pdf
42
Lokale televisie voor jongeren? Geraadpleegd op 20 november 2008, http://oaithesis.eur.nl/ir/repub/asset/4262/Thesis%20S.%20Kiljan.pdf. Loyens, K., Walle van de, S. (2006). Methoden en technieken van burgerparticipatie: Strategieën voor betrokkenheid van burgers bij het Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling [Electronic version]. Faculteit Sociale Wetenschappen, 1‐144. Marquié J.C., Jourdan‐Boddaert, L., Huet, N. (2002). Do older adults underdestimate their actual computer knowledge [Electronic version]. Behaviour & Information Technology, 21, 273‐280. Messelis, E. (2006). Politieke participatie van ouderen: seniorenadviesraden onder de loep [Electronic version]. Nederlandstalige Vrouwenraad VZW, 1‐14. NOM. Nationaal Onderzoek Multimedia (2007). Geraadpleegd op 18 november 2008, http://www.refdag.nl/artikel/1318785/Zeven+op+de+tien+Nederlanders+lezen+een+kr ant.html Thissen, F. (2004). Screen Design Manual (3th ed.). Johnson Cinty/Tennessee: Springer‐ Verlag. TV Oost. Uw commercial op TV Oost. Geraadpleegd op 20 november 2008, www.rtvoostreclame.nl. TV Oost. Nieuws. Geraadpleegd op 20 november 2008, www.rtvoost.nl. Olon. Kijk en luister onderzoek bij publieke lokale omroep. Geraadpleegd op 20 november 2008, http://www.olonprogrammabank.nl/publiekdocs/200410355.pdf. Olon. Luistercijfers Radio. Geraadpleegd op 22 november 2008, http://www.radio.nl/images/olon‐kijk‐en‐luisteronderzoek.pdf. Priming. Geraagpleegd op 20 november 2008, http://nl.wikipedia.org/wiki/Priming. Reid, Geleijnse & Van Tol, (2008). Fokke en Sukke: Het afzien van 2008. Geraadpleegd op 22 november 2008, http://www.catullus.nl/pdfs/10_Afzienvan2008_PDF.pdf. Schellens, J.P. (2006). ‘Bij Vlagen Loepzuiver’: Over argumentatie en stijl in betogende teksten. Thieme Mediacenter Nijmegen [Elektronische versie]. Geraadpleegd op 20 december 2008, http://www.ru.nl/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/11712/190506schellensh elemaal.pdf. Schnabel, P. (2006). Een prettig gevuld bestaan. Hoe ouderen hun tijd besteden. Geraadpleegd op 20 november 2008, http://igitur‐archive.library.uu.nl/USBO/2007‐ 0927‐200453/schnabel_06_prettiggevuldbestaan.pdf.
43
SCP. Internetgebruik ouderen. Geraadpleegd op 10 december 2008, http://www.scp.nl/publicaties/persberichten/9789037703177.shtml Site van de gemeente Haren. Geraadpleegd op 25 november 2008, http://haren.gemeenteoplossingen.nl/html/aktueel/bestanden/pdf/Gemeentelijke_pagi na2007/D4a080307pag1.pdf Stevens, V. (2004). Effectiviteit van Massamediainterventies. Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie. Geraadpleegd op 26 november 2008, http://www.vig.be/content/pdf/ME_paper_tabakmassamedia.pdf. Van Loo, W. (2003). Het verband tussen relatiemarketing en klantrendabiliteit. Universiteit Gent. Verkregen op 6 januari 2009, via http://lib.ugent.be/fulltxt/thesis/19991159.pdf Wilfong, J.D. (2006). Computer anxiety and anger: the impact of computer use, computer experience and self‐efficacy beliefs [Electronic version]. Computers in Human Behaviour, 22, 1001‐1011.
44
Bijlage 1 Informatief kranten artikel
45
Bijlage 2 Strip in krant
Bijlage 3 alternatieve promotie
46
Bijlage 4 Poster met stelling
47
Bijlage 5 Krant strip
48
Bijlage 6 Poster met stelling
49
Bijlage 7 schema promotieplan Week Fase Activiteit Omschrijving Freqentie week 49 "Warmmaak" -fase Posters ophangen Posters met slogans 30 posters 2009 ophangen in supermarkten in Wierden. Strip in de krant Strips laten maken en 1 per week plaatsen in De Driehoek
Wie doet het Het PPW
Strips laten maken bij bijv. sketchme.nl. PPW plaats strips in krant. week 51 "Informatie" -fase Artikel in de krant Artikel schrijven en 1 keer PPW schrijft 2009 plaatsen in De Driehoek artikel en plaats deze in de krant. Radio spotje Reclame spotje 6x per dag PPW maakt op Regio FM Wierden 1 week lang spotje en Regio FM Wierden zendt het uit week 52 Kaarsen Kaarsen met de link van 100 kaarsen Het PPW 2009 de site van het PWW uitdelen in supermarkten. week 1 "Introductie" - fase Artikel in de krant Artikel schrijven en 1 keer PPW schrijft 2010 plaatsen in De Driehoek artikel en plaats deze in de krant. Radio spotje Reclame spotje 6x per dag PPW maakt op Regio FM Wierden 1 week lang spotje en Regio FM Wierden zendt het uit week 2 "Voortdurende Posters ophangen Posters met slogans 30 posters Het PPW prikkel -fase" 2010 ophangen in supermarkten in Wierden.
50
Bijlage 8 Evaluatie website Het succes van een site is voor een groot gedeelte ook afhankelijk van de structuur. Om deze te testen is er een prototype gemaakt van de site. Vervolgens zijn er een 12 proefpersonen met variërende internetervaring getest. De mensen mochten korte tijd over de site surfen en vervolgens werden hen een aantal vragen gesteld. Die men moest beantwoorden door aan te kruisen of ze het er wel of niet mee eens waren op een schaal van 1 tot 5. 1 is helemaal mee eens, 5 is helemaal mee oneens. Vragen
Vragen
Hypothese
1
Is het duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de site?
2
2
Is duidelijk aangegeven wie de auteur is en wat haar/zijn status is?
2
3
Is doelstelling van de site duidelijk?
3
4
Biedt de site iets unieks of is het het zoveelste voorbeeld van weer hetzelfde?
1
5
Is de site goed opgezet? Stond alle informatie die u nodig had in de toppagina of was het eenvoudig te vinden op een andere pagina van de site?
1
6
Stond alle Informatie op een logische plaats?
2
7
Was het duidelijk waar u zich op de website bevond
2
Testopstelling De testopstelling bestond uit een laptop op een tafel. Aan de laptop zat een muis waarmee het prototype te bedienen was. De proefpersoon zat op een stoel aan de tafel. De observator stond achter de proefpersoon. Screenshots prototype
51
Resultaten
Vragen
Gemiddelde Resultaat
1
Is het duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de site?
1,2
2
Is duidelijk aangegeven wie de auteur is en wat haar/zijn status is?
1,4
3
Is doelstelling van de site duidelijk?
2,8
4
Biedt de site iets unieks of is het het zoveelste voorbeeld van weer hetzelfde?
3,4
5
Is de site goed opgezet? Stond alle informatie die u nodig had in de toppagina of was het eenvoudig te vinden op een andere pagina van de site?
1,5
6
Stond alle Informatie op een logische plaats?
2,1
7
Was het duidelijk waar u zich op de website bevond
1,4
Conclusies Uit de resultaten blijkt dat men de site over het algemeen goed vindt opgezet. Sommigen waren echter bang dat ze sommige informatie over het PPW niet konden vinden. Omdat er onder het kopje Programma PPW alleen het programma te vinden is en geen overige informatie over de partij. Dat is echter ook niet het doel van de site. Voor overige informatie over het PPW wordt doorverwezen naar hun eigen site. Andere mensen dachten dat dit het zoveelste forum zou worden. Dat is waar, maar het gaat er ook niet om dat het forum totaal anders moet zijn. Het gaat erom wat er met de uitslagen wordt gedaan en of er dus geluisterd wordt naar de mensen. Dat zal de mensen moeten binden aan de site. Verder werd er nog aangegeven als tip dat de terug buttons je terug moeten verwijzen naar waar je vandaan kwam en niet als je op een forum komt via een link, dat je door op terug te klikken in de algemene forum site komt. In de balk boven in staat de knop home. Deze veranderde in ‘Word lid’ op het moment dat je je op de homesite bevond. Dit bleek verwarrend, daarom staat er nu altijd ‘home’ op deze knop.
52
Bijlage 9 Offertes website
53
54
55
56
Bijlage 10 Enquete Algemene vragen
1) Wat is uw geslacht? □ Man
□ Vrouw
2) Wat is uw leeftijd?
3) Wat is uw opleidingsniveau?
□ Middelbare school.
□ MBO
□ HBO
□ WO
□ Anders, nl……………
…….Jaar
4) Uit welk deel van de gemeente Wierden komt u?
□ Wierden
□ Hoge Hexel
□ Notter
□ Zuna
□ Rectum
□ Ypelo
□ Enterbroek
□ Enter
Media gebruik
1) Welk medium gebruikt u het meest om informatie op te zoeken?
□ Televisie
□ Krant
□ Radio
□ Internet
□ Wijkkrant
□ Huis‐ aan Huisbladen
57
2) Welk medium gebruikt u voor amusement?
□ Televisie
□ Krant
□ Radio
□ Internet
□ Wijkkrant
□ Huis‐ aan Huisbladen
3) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met televisie?
□ ‘s ochtends
□ ‘s avonds
□ ‘s middags
□ anders, namelijk:……………
4) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met radio?
□ ‘s ochtends
□ ‘s avonds
□ ‘s middags
□ anders, namelijk:……………
5) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met internet?
□ ‘s ochtends
□ ‘s avonds
□ ‘s middags
□ anders, namelijk:……………
6) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met krant, huis‐aan‐huis?
□ ‘s ochtends
□ ‘s avonds
□ ‘s middags
□ anders, namelijk:……………
Internetgebruik
1) Hoeveel gebruik maakt u van internet?
□ Minder dan een half uur per dag.
□ Minder dan een half uur per week.
□ Een half uur tot 3 uur per dag.
□ Een half uur tot 3 uur per week.
□ Vaker dan 3 uur per dag.
□ Langer dan 3 uur per week.
□ Anders, namelijk…………..
58
2) Waarvoor gebruikt u internet voornamelijk?
□ Zoekmachine
□ Spelletjes
□ Forums bezoeken
□ Chats bezoeken
□ Televisie kijken
□ Nieuwsvoorziening
□ Anders, namelijk…………….
□ Emailen
Politiek in de buurt
1) Bent u op de hoogte van het beleid bij u in de buurt?
2) Bent u geïnteresseerd in het beleid bij u in de buurt?
□ Ja
□ Ja
□ Nee
□ Nee
Als u op vraag 1 of 2 met ‘Nee’ hebt geantwoord, ga verder met vraag 3. Hebt u ‘Ja’ geantwoord, dan mag u door naar vraag 4.
3) Waarom bent u niet op de hoogte van/ geïnteresseerd in het beleid bij u in de buurt?
Kruis één of meer van onderstaande redenen aan.
□ Saai.
□ Ik vind het niet belangrijk.
□ Mijn stem maakt toch geen verschil. □ Anders, namelijk:……………………..
□ Ik heb er nog nooit echt over nagedacht. □ Ik heb geen invloed op het beleid.
4) Wanneer zou u (nog) meer interesse hebben voor het beleid bij u in de buurt? (Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.) □ Ik zou graag beter op de hoogte willen worden gehouden van politieke
vraagstukken.
□ Ik zou graag willen dat er door politici meer geluisterd wordt naar wat ik zeg.
□ Ik zou graag meer invloed hebben op beleidsbeslissingen. 59
□ Ik zou graag willen zien dat er daadwerkelijk actie wordt ondernomen.
□ Anders, namelijk……………….
5) In welke media leest/ziet u vaak informatie over politiek in de buurt? (Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.)
□ Televisie
□ Krant
□ Radio
□ Internet
□ Wijkkrant
□ Huis‐ aan Huisbladen
□ Nieuwsbrief
□ Reclameposter
Bekendheid gemeenteraadsleden
1) Weet u wat de PPW is?
□ Ja
□ Nee
2) Waar staat de afkorting PPW voor?
………………………………...............
3) Bent u al eens in aanraking gekomen met een gemeenteraadslid van de PPW?
4) Kent u één of meer gemeenteraadsleden?
□ Ja
□ Ja
□ Nee
□ Nee
5a) Zo ja, waarvan kent u de gemeenteraadsleden?
□ Televisie
□ Krant
□ Radio
□ Internet
□ Wijkkrant
□ Huis‐ aan Huisbladen
60
□ Nieuwsbrief
□ Ken hem/haar persoonlijk
□ Reclameposter
5b) Stel:
U wilt contact opnemen met een gemeenteraadslid. Denkt u dat u gemakkelijk contact
kunt opnemen met hen. □ Ja
6) Hoe zou u het liefst contact opnemen met de gemeenteraadsleden?
□ Bellen
□ Schrijven
□ Naar een bezoekuur toegaan
□ E‐mailen
□ Anders, namelijk…………………
□ Nee
61
Bijlage 11 uitwerking Enquete Enquete Gemeente Wierden
2) Wat is uw leeftijd
16‐25
26‐50
51‐65
65+
14
9
7
3) Wat is uw opleidingsniveau?
Mid Sch
3
2
2
MBO
6
5
3
HBO
2
1
2
WO
3
1
1
1
Anders, nl
4) Uit welk deel van de gemeente Wierden komt u?
Wierden Overig
2
4
5
2
3
10
4
5
1
Media gebruik:
5) Welke media gebruikt u het meest om informatie op te zoeken?
Televisie
4
3
5
4
Radio
1
1
3
3
1
2
1
3
3
5
4
14
6
5
Wijkkrant Krant Internet Huis‐ aan Huisbladen
4
1
2
2
62
6) Welke media gebruikt u voor amusement?
Televisie Radio Wijkkrant
Krant
Internet
12
8
3
4
4
2
4
2
10
Huis‐ aan Huisbladen
1 2
4
2
4 2
7) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met televisie?
‘s ochtends ‘s middags
2
1
1
1
1
7
4
‘s avonds
13
anders, nl
9 1
8) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met radio?
‘s ochtends
7
4
5
3
‘s middags
8
3
2
3
‘s avonds
1
2
2
1
anders, nl
3
1
9) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met internet?
1
‘s ochtends
2
‘s middags
6
2
1
‘s avonds
9
6
6
2
63
anders, nl
1
10) Op welk tijdstip van de dag komt u het meest in aanraking met krant, huis‐aan‐huis?
‘s ochtends
5
‘s middags
2
‘s avonds
5
7
anders, nl
3
1
4
3
1 3
Internetgebruik:
11) Hoeveel gebruik maakt u van internet?
minder dan een half uur per dag. minder dan een half uur per week.
1
1
1
2
1 4
een half uur tot 3 uur per dag.
9
3
een half uur tot 3 uur per week.
1
2
vaker dan 3 uur per dag.
3
1
1
1
langer dan 3 uur per week.
Anders, nl
12) Waarvoor gebruikt u internet voornamelijk?
Zoekmachine Forums bezoeken
1
6
6
Emailen
7
Spelletjes
4
5
7
4
64
Chats bezoeken
2
Televisie kijken
2
1
Nieuwsvoorziening
2
3
Anders, nl
4
1 1 2
1
Politiek in de buurt:
13) Bent u op de hoogte van het beleid bij u in de buurt?
Ja
9
3
5
3
Nee
5
6
2
1
14) Bent u geïnteresseerd in het beleid bij u in de buurt?
Ja
6
2
4
2
Nee
8
7
3
2
15) Waarom bent u niet op de hoogte van / geïnteresseerd in het beleid bij u in de buurt?
Saai.
4
1
Ik heb er nog nooit echt over nagedacht.
4
4
1
Ik heb geen invloed op het beleid.
1
1
1
Ik vind het niet belangrijk.
1
1
Mijn stem maakt toch geen verschil.
1
Anders, nl
1
2
1
1
1
16) Wanneer zou u (nog) meer interesse hebben voor het beleid bij u in de buurt?
Ik zou graag beter op de hoogte willen worden gehouden van
3
1
65
politieke vraagstukken Ik zou graag willen dat er door politici meer geluisterd wordt naar
wat ik zeg.
2
Ik zou graag meer invloed hebben op beleidsbeslissingen.
2
2
3
10
4
2
1
Ik zou graag willen zien dat er daadwerkelijk actie wordt
ondernomen. Anders, nl
1
1
17) In welke media leest/ziet u vaak informatie over politiek in de buurt?
Televisie
4
Radio
2
Wijkkrant
3
1
Nieuwsbrief
2
1
Krant
6
7
Internet
6
Huis‐ aan Huisbladen
3
3
1
2
1 1
4
2
1 4
6
1
Reclameposter
Bekendheid gemeenteraadsleden:
2
18) Weet u wat de PPW is?
Ja
5
6
3
1
Nee
9
3
4
3
19) Waar staat de afkorting PPW voor?
66
Goed
4
Fout
10
4
1
5
7
3
3
3
2
11
6
3
20) Bent u al eens in aanraking gekomen met een gemeenteraadslid van de PPW?
Ja Nee
21) Kent u één of meer gemeenteraadsleden?
Ja Nee
4
3
5
5
2
11
4
2
2
21a) Zo ja, waarvan kent u de gemeenteraadsleden?
Televisie
Radio
1
Wijkkrant
1
1
Nieuwsbrief
1
Krant
1
1
Internet
Huis‐ aan Huisbladen
Reclameposter
Persoonlijk
3
3
1
1 4
1
4
1
4
22) Stel, U wilt contact opnemen met een gemeenteraadslid. Denkt u dat dit gemakkelijk kan?
Ja Nee
10
7
5
4
2
2
67
23) Hoe zou u het liefst contact opnemen met de gemeenteraadsleden?
Bellen
5
Naar een bezoekuur toegaan
Schrijven
2
4
2
4
4
1
Emailen
9
4
2
Anders
1
2
1
1
68