Page n° 1
Plenaire vergadering van de Hoge Raad voor de Statistiek Maandag 16 december 2013 (11 u. 00 – 12 u. 45) Notulen P.V. 2013/nr.2
Leden van de Hoge Raad voor de Statistiek: Mevr. M. Van Wouwe – Voorzitster Mevrouw R. Bourdeaud’hui, de heer K. Brijs (voor de heer F. Robben), mevrouw V. Burnel, de heer M. Callens, mevrouw A. Carton, de heer D. De Baets, mevrouw G. Desimone (als plaatsvervangster van mevrouw M. Verhue), de heer P. Deboosere (als plaatsvervanger van de heer M. Despontin), mevrouw C. Faes (als plaatsvervangster van de heer N. Veraverbeke), de heer K. Grosse-Erdmann, de heer B. Hertveldt, de heer F. Huyghe, de heer G. Loosveldt, de heer K. Neels (als plaatsvervanger van de heer K. Van den Bosch), de heer M. Remon (ondervoorzitter), de heer S. Rocher, de heer P. Teirlinck (als plaatsvervanger van de heer B. Van Doninck), mevrouw I. Thomas (als plaatsvervangster van mevrouw G. Masuy-Stroobant), mevrouw R. Thys, mevrouw F. Vanderkelen, de heer C. Van Laere, mevrouw A. Versonnen Uitgenodigd: De heer P. Dewitte – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 7 op de agenda De heer B. Jacobs – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 4 op de agenda De heer B. Kestemont – FOD Economie (ADSEI) → Voor punten 4–8 op de agenda De heer E. Meersseman – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 6 op de agenda De heer E. Meurisse – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 7 op de agenda Mevrouw F. Parys – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 5 op de agenda Mevrouw K. Reynders – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 3 op de agenda De heer G. Serré – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 6 op de agenda De heer R. Vandereyt – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 4 op de agenda De heer E. Verhaegen – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 3 op de agenda De heer P. Vranken – FOD Economie (ADSEI) → Voor punt 6 op de agenda Verontschuldigd: De heer R. Acx, de heer S. Brunet, de heer P. Dmitrevsky, de heer B. Lejeune, de heer J. Leroy, de heer J.-P. Liebaert, de heer I. Magdalenic, de heer R. Rollier, mevrouw C. Rouma, mevrouw S. Van Rechem, de heer R. Van Rossem, de heer M. Werner Afwezig: De heer P. Haegeman, mevrouw C. Jonckheere, de heer R. Petit, de heer O. Plasman, mevrouw A. Romain, mevrouw J. Screurs, de heer V. Vandenberghe, de heer P. Van der Hallen, mevrouw V. Vercammen, mevrouw C. Vermandele Secretariaat: De heer Ph. Mauroy – Secretaris De heer C. Cornelis – Adjunct-secretaris
N°
I
Inhoud van de agenda Goedkeuring van de agenda voor de plenaire vergadering van maandag 16 december 2013 Beslissing De agenda voor de vergadering wordt unaniem goedgekeurd.
Page n° 2 Opmerking: De op de plenaire vergadering gehouden Powerpoint-presentatie is op dinsdag 17 december 2013 door het Secretariaat via e-mail gestuurd naar alle leden van de Hoge Raad voor de Statistiek.
II
Goedkeuring van de notulen P.V. 2013/nr.1 van de plenaire vergadering van vrijdag 3 mei 2013 Beslissing De notulen P.V. 2013/nr.1 van de vergadering van 5 mei 2013 worden unaniem goedgekeurd.
III
Voor advies: Koninklijk Besluit betreffende de organisatie van de jaarlijkse landbouwenquêtes uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Voorstelling De wijziging, die op de huidige plenaire zitting van de Hoge Raad voor de Statistiek wordt toegelicht, slaat op de organisatie van alle door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (= de ADSEI) gehouden enquêtes op gebied van landbouw. Ze is het gevolg van de keuze die door genoemde Algemene Directie en door haar partners (verenigd binnen een werkgroep van de Hoge Raad voor de Statistiek) is gemaakt om het benutten van administratieve databanken zo veel mogelijk uit te breiden, met als doel een maximaal doorgevoerde administratieve vereenvoudiging en een rationalisering van de gegevensverzameling. Om te voldoen aan verschillende Europese verordeningen organiseert de ADSEI jaarlijks in mei een enquête bij de landbouwbedrijven (tot 2007 ging het daarbij om een telling en vanaf 2008 berust het onderzoek op een steekproef getrokken uit een basis met 75% van de bedrijven). Dit onderzoek werd aangevuld door een steekproefenquête in november om het runder- en varkensbestand te actualiseren en om te peilen naar de uitzaai die in de herfst plaatsvindt. Verder werd de enquête nog aangevuld met een bevraging in september naar groenten uit late teelt. Sinds 2011 is de ADSEI echter overgegaan tot een volledige herinrichting van haar systeem van landbouwenquêtes, door het benutten van bestaande, op de landbouwsector betrekking hebbende administratieve databanken. Het gaat daarbij essentieel om de SANITEL-databank voor het veebestand (beheerd door het FAVV), om de gewestelijke databanken SIGEC voor de teeltoppervlakte-aangiften (een voor het Vlaams Gewest en een voor het Waals Gewest) en om RSZ-databank voor het aantal bezoldigde arbeidskrachten (met mogelijkheid tot gebruik van de gegevens terwijl de analyse nog in gang is). In het jaar 2014 moet de herinrichting van de enquêtes zijn afgerond. De volgende stap in de reorganisatie van deze enquête zal erin bestaan in de toekomst onderscheid te maken tussen twee jaarlijkse systemen van landbouwenquête, met name: het systeem “zonder structuuronderzoek”, en het systeem “met structuuronderzoek” die gelijk zal staan met een telling. Die herinrichting zal gepaard gaan met een verregaande vereenvoudiging voor de landbouwers, een globale kwaliteitsverhoging van de opgestelde statistieken (dank zij stelselmatiger doorgevoerde controles aan de basis en toegenomen controlemogelijkheden via overlappingen tussen de verschillende gegevensbronnen) en een betere coherentie met de gewestelijke statistieken. Bespreking De leden van de Hoge Raad voor de Statistiek maken geen bijzondere opmerking over dit voorstel. Een aantal leden, die deel uitmaakten van de werkgroep over dit thema, bevestigen nogmaals hun steun aan het voorstel van de ADSEI. Beslissing De Hoge Raad voor de Statistiek brengt unaniem een gunstig advies uit over het voorstel van koninklijk besluit betreffende de organisatie van de jaarlijkse landbouwenquêtes uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, zoals dit door genoemde Algemene Directie op de huidige plenaire vergadering is uiteengezet.
IV
Voor advies: Koninklijk besluit betreffende de statistiek van het spoorvervoer Voorstelling Op grond van Europese verordening nr. 1192/2003 betreffende de statistieken van het spoorvervoer moeten alle lidstaten een rapport indienen over het goederen- en personenvervoer per spoor. Voor België werden die gegevens tot in 2010 verstrekt door INFRABEL (beheerder en uitbater van de infrastructuur van het Belgisch spoorwegnet) en door de NMBS (voornaamste operator inzake reizigersvervoer in België). Aangezien INFRABEL sindsdien niet meer kan instaan voor de kwaliteit, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van die gegevens was de ADSEI niet meer in staat de nodige gegevens dienaangaande aan de Europese Commissie (Eurostat) te verschaffen. Eurostat zag zich daarom gedwongen een
Page n° 3 inbreukprocedure tegen de Belgische staat in te leiden, d.m.v. een aan de ADSEI gericht schrijven gedagtekend 13 mei 2013. Om met grotere zekerheid te kunnen voldoen aan de Europese verplichtingen wordt thans voorgesteld de Europese verordening in een koninklijk besluit om te zetten teneinde te beschikken over een wettelijke basis op grond waarvan mits inachtneming van de regels der statistische geheimhouding de gegevens kunnen worden opgevraagd bij INFRABEL (in diens hoedanigheid van beheerder en uitbater van de Belgische spoorwegeninfrastructuur) alsook bij de andere binnen- en buitenlandse spoorwegoperatoren actief op Belgisch grondgebied. Bespreking Meerdere leden van de Hoge Raad voor de Statistiek maken een aantal op- en aanmerkingen en verzoeken om bijkomende informatie inz. omtrent de beschikbaarheid van de cijfers in NUTS 3, omtrent de “vijfjaarlijkse” periodiciteit voor bijlage F (in verband hiermee wijst de ADSEI erop dat de bijlagen na analyse zullen kunnen worden aangepast via een eenvoudig ministerieel besluit, zoals aangegeven in de tekst van het koninklijk besluit), en verder omtrent de in artikel 1 opgenomen definities die eventueel in overeenstemming kunnen worden gebracht met de tekst van de momenteel op federaal niveau besproken “Spoorcodex”. Beslissing De Hoge Raad voor de Statistiek brengt unaniem een gunstig advies uit over het voorstel van koninklijk besluit betreffende de verplichte statistieken van het spoorvervoer uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, zoals dit door genoemde Algemene Directie op de huidige plenaire vergadering is uiteengezet.
V
Voor advies: Advies van de Hoge Raad voor de Statistiek m.b.t. het “Statistisch Werkprogramma 2014” Voorstelling In het Statistisch Werkprogramma 2014 is alle informatie opgenomen die op initiatief van het Coördinatiecomité werd verzameld aangaande de statistieken die in 2014 zullen worden opgesteld en verspreid, evenals aangaande de ontwikkelingen die voor die statistieken gepland zijn. Genoemde informatie werd door het secretariaat van het Coördinatiecomité ingewonnen bij overheidsinstellingen waarvan men vermoedde dat ze statistieken opstellen. Meer dan 111 statistiekproducerende overheidsinstellingen hebben basisinformatie verstrekt m.b.t. 773 statistieken die ze in 2014 voornemens zijn op te stellen, hetzij door rechtstreekse benutting van oorspronkelijke gegevens, hetzij door constructie uitgaande van die gegevens. Daarnaast zijn door statistiekgebruikers 82 statistiekaanvragen ingediend bij de Hoge Raad voor de Statistiek en in mei 2013 ter beoordeling doorgegeven aan het Coördinatiecomité. Daaronder kan aan alvast 12 aanvragen geheel of gedeeltelijk worden tegemoetgekomen in 2014, voor zover de eventuele door de betrokken statistiekproducenten gestelde voorwaarden vervuld zijn. Die nieuwe aanvragen werden gevoegd bij de 773 statistieken, waardoor het totale aantal in het overzicht nu is opgelopen tot 785 items. Het Statistisch Programma 2014 bestaat uiteen in 5 delen: Deel 1 omvat een algemene voorstelling van het Statistisch Coördinatiecomité, van diens opdracht en finaliteit, van het statistisch programma (doelstelling), en van de opdrachten van de Hoge Raad voor de Statistiek binnen het statistisch programma. De Hoge Raad voor de Statistiek vertegenwoordigt de vraagzijde van de statistieken. In die hoedanigheid brengt de Hoge Raad advies uit over alle voorstellen i.v.m. het statistisch beleid en de statistische activiteiten in België; formuleert hij voorstellen strekkende tot de opmaak van relevante statistieken; maakt hij suggesties in de zin van een uniformisering en verbetering van de statistische activiteiten van de federale ministeriële departementen, overeenkomstig het advies van het Coördinatiecomité; formuleert hij aanbevelingen i.v.m. belangrijke thema’s op statistisch gebied; en treedt hij op als de spreekbuis van de statistiekvraag in België. Deel II bestaat uit een verspreidingstabel, met een reeks beknopte overzichten waarin voor elke statistiek naast een beschrijving ook telkens het volgende is opgenomen: de naam van de producent, het niveau (federaal of gewest/gemeenschap), de periodiciteit, de beschikbaarheid voor het publiek, de dimensie volgens dewelke de resultaten gepubliceerd worden, de code en de thematische activiteit, alsook de identificatiecode bij het Coördinatiecomité. Deel III is de onveranderde weergave van het Statistisch Programma 2014. Deel IV bevat een overzichtstabel van de statistiekproducerende overheidsinstellingen, d.i. een lijst van de deelnemende instellingen met hun respectievelijke e-mailadres. In Deel V is o.m. een bijlage opgenomen bij de Classificatie van de statistische activiteiten (CSA rev.1), die is opgebouwd per statistisch gebied en thema. In een andere bijlage wordt de identificatiecode bij het Coördinatiecomité weergegeven.
Page n° 4 De Hoge Raad voor de Statistiek levert een bijdrage tot het Belgisch Statistisch Programma op tweeërlei manier: 1. Door tijdens de huidige vergadering op vraag van het Coördinatiecomité een advies uit te brengen over het Belgisch Statistisch Werkprogramma 2014 (het Coördinatiecomité valideerde die versie op 7 november 2013); 2. Door tegen eind april 2014 een synthese uit te werken uit de standpunten van drie op te richten werkgroepen en een advies te verlenen over de vraag met welke nieuwe elementen statistiekproducenten rekening moeten houden bij het opstellen van het Werkprogramma 2015. Het Belgisch statistisch Programma 2014 zal ter informatie worden doorgestuurd naar Vice-eersteminister en Minister van Economische Zaken Johan Vande Lanotte alsook naar de Ministers-Presidenten van de Vlaamse regering, het Waalse Gewest, de Federatie Wallonië-Brussel, de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap. Begin 2014 zullen binnen de Hoge Raad voor de Statistiek drie thematische werkgroepen worden opgericht. De activiteiten (vergaderingen in februari-maart 2014) zullen steunen op de werkmethoden die reeds werden toegepast bij het opstellen van het Statistisch Programma 2014. Die drie thematische werkgroepen zijn: de werkgroep “Ondernemings- en macro-economische statistieken”, de werkgroep “Bevolkingsstatistieken en sociale statistieken” en de werkgroep “Multisectorale statistieken”. Bespreking De leden van de Hoge Raad voor de Statistiek hebben omtrent dit agendapunt verder geen bijzondere op- of aanmerkingen. Beslissing De Hoge Raad voor de Statistiek brengt een gunstig advies uit t.a.v. het Statistisch Programma 2014.
VI
Ter informatie: Car insurance survey (autoverzekering voor jongeren) – Voorstelling van het eindrapport Voorstelling In 2012 gaf de heer Minister Vande Lanotte (Vice-eersteminister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee) aan zijn administratie de opdracht de toegankelijkheid van de autoverzekering burgerlijke aansprakelijkheid voor jonge bestuurders te onderzoeken. De ADSEI stelde voor om een bevraging bij jonge bestuurders uit te voeren en de Minister vertrouwde die opdracht dan toe aan de ADSEI. Voornaamste doelstelling van het onderzoek bestond erin na te gaan hoe jongeren toegang krijgen tot een autoverzekering. O.m. werd onderzocht of jongeren vaak werden geweigerd als ze een autoverzekering probeerden af te sluiten. Verder peilde de enquête ook naar de mate waarin jongeren actief op zoek gaan naar een autoverzekering. Voorts werd ook nagegaan op welke manier jongeren die verzekering afsluiten en of ze een beroep moeten doen op het Tariferingsbureau. De resultaten van het onderzoek werden tijdens de plenaire zitting van de Hoge Raad voor de Statistiek voorgesteld door de heren Serré en Meersseman (statistici bij de ADSEI, belast met de uitvoering van het project). Besprekingen Meerdere leden van de Hoge Raad voor de Statistiek maken een aantal op- en aanmerkingen en verzoeken om bijkomende informatie o.m. aangaande: het in de methodologische bijlage vermelde type van steekproeftrekking (enkelvoudige toevalssteekproef of anderszins); de vraag of de bias te wijten aan de non-respons al dan niet werd gecorrigeerd door de toegepaste calibrering; de eventuele ruimtelijke bias (graad van verstedelijking voor de verschillende types van respondenten) die in dit soort van onderzoek een grote invloed kan hebben op de resultaten; de eventuele discrepanties met andere administratieve gegevensbronnen voor bepaalde cijfers; het onderzoek dat is gedaan ter verklaring van een dermate lage antwoordgraad (doelpubliek, specificiteit van de enquête, onderzoeksmethode, ...); en verder aangaande de problematische formulering van bepaalde vragen waardoor de respondent kan beïnvloed zijn.
Ter informatie: Project “Census 2011” Voorstelling De heer Pieter Dewitte (statisticus bij de ADSEI, belast met het Census 2011-project) schetst een stand van zaken van de technische ontwikkelingen die reeds zijn gerealiseerd/momenteel in uitvoering zijn/nog te VII realiseren zijn binnen de ADSEI om het project tot een goed einde te brengen, alsook een tijdschema voor het beschikbaar komen van de eerste cijfers. In de slides die op de vergadering zijn getoond en daarna op dinsdag 17 december 2013 per e-mail door het secretariaat zijn verstuurd vindt u een nauwgezette stand van zaken m.b.t. elk statistisch domein alsook een macro-planning van de werkzaamheden tot eind 2015.
Page n° 5 Bespreking Meerdere leden van de Hoge Raad voor de Statistiek maken een aantal op- en aanmerkingen en verzoeken om bijkomende informatie o.m. aangaande: de mogelijkheid tot verkrijgen van nadere methodologische informatie i.v.m. de behaalde diploma’s (de experten van de ADSEI zijn vanzelfsprekend bereid om hierover alle gewenste informatie te verstrekken), de woningen en het onderwijsniveau; het type van valideringsprocedure voor de kubussen die zullen worden aangemaakt en de mogelijkheid dat valideringsgroepen worden opgericht waar vertegenwoordigers van de gewesten deel van kunnen uitmaken (gelet op het door de Europese verordening terzake vastgestelde tijdschema is dit pas haalbaar in een tweede fase, d.i. nadat de cijfers nodig om onze Europese verplichtingen na te komen aan Eurostat zullen zijn gestuurd); het eventuele samenbrengen van enerzijds de werkzaamheden uitgevoerd in het kader van Census 2011 en anderzijds het project dat door de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid momenteel wordt uitgebouwd op gebied van “diploma’s”; de swapping-methode; en verder aangaande het beschikbaar komen van de cijfers nadat ze (via de Census Hub van Eurostat) zijn doorgestuurd naar de Europese Commissie. Mededelingen van het secretariaat van de Hoge Raad voor de Statistiek • Oprichting binnen de Hoge Raad voor de Statistiek van een werkgroep over de statistieken van het goederenvervoer over de weg
Een uitnodiging om deel uit te maken van die werkgroep zal par e-mail worden rondgestuurd via het secretariaat van de Hoge Raad voor de Statistiek (hetgeen inmiddels is gebeurd, m.n. op dinsdag 17 VIII december 2013 => antwoorden voor deelname ingewacht ten laatste vrijdag 10 januari 2014). Zodoende kan de werkgroep zo spoedig mogelijk, al vanaf begin 2014, met zijn werkzaamheden beginnen. • Data van de volgende vergaderingen
De data van de volgende vergaderingen van de organen van de Hoge Raad voor de Statistiek liggen nog niet vast (in de loop van februari 2014). Het secretariaat deelt ze zo spoedig mogelijk mee via e-mail.
Volgende plenaire vergadering: … februari 2014 à 11 u. in vergaderzaal 1B03 van de FOD Economie (“City Atrium”, Vooruitgangstraat, 50 te 1210 Brussel)
[Getekend] De voorzitster, Martine VAN WOUWE
[Getekend] De Secretaris, Philippe MAUROY
