Pleisteren met katoen
Puur natuur in
Aangepast aan de standaarden van nu en toen Heel oud is de Rietvinck nog niet, maar in 25 jaar tijd zijn de wensen en eisen die aan verzorgingstehuizen worden gesteld, behoorlijk veranderd. Zo moeten anno nu de appartementen groter zijn, over aparte badkamers beschikken en toegankelijk zijn voor elektrische rolstoelen. OsiraGroep, de zorgorganisatie waar De Rietvinck deel van uitmaakt, besloot het verzorgingstehuis aan te passen aan de huidige standaarden. Niet alleen de indeling van het gebouw werd aangepakt, maar ook de gevels. Qua beeld sloot het pand aan de Vinkenstraat immers niet zo heel erg aan bij wat er verder zoal in de Jordaan aan gebouwen staat. Marc
MEBEST november december ‘09
16
Boven Al is het een mengsel van katoen, jute en cellulose; net als bij gips is het een kwestie van de juiste hoeveelheid water toevoegen en mixen.
Prosman Architecten toverde de jaren tachtig blokkendoos om in gebouw dat eruit ziet als een alleraardigst rijtje pakhuisjes waardoor De Rietvinck veel beter past in haar historische omgeving.
Katoen, jute en cellulose Waar De Rietvinck met haar gevel eigenlijk een stapje terug in de tijd heeft gedaan, is de inpandige afwerking zo eigentijds als maar
de Rietvinck Opdrachtgever: Osira Groep, Amsterdam Architect: Marc Prosman Architecten BV, Amsterdam Aannemer: Heddes Bouwgroep, Hoorn Plafondafwerking: Cottonmix Benelux B.V., Hengelo
Bewoners en omwonenden van De Rietvinck kunnen opgelucht ademhalen. Na de verbouwing ziet het verzorgingstehuis in de Amsterdamse Jordaan er aan de buitenkant niet meer uit als een verzorgingstehuis, maar als een rij pakhuisjes zoals er zoveel langs de grachten te vinden zijn. Ook inpandig is er met zorg naar het leefklimaat gekeken; de plafonds zijn afgewerkt met het uiterst milieuvriendelijke Cottonmix. kan. Vooral die van de plafonds, want die zijn afgewerkt met een geheel biologische pleister op basis van katoen, gemalen jute en cellulose: Cottonmix. De architect ontdekte het product op een beurs en raakte er enthousiast over. “Hij had een aantal projecten lopen, waaronder De Rietvinck, maar hij wilde daar gelijk ons product in toepassen”, vertelt Esther Bruins, eigenaar van Cottonmix Benelux B.V. Het zijn vooral de vochtregulerende en akoestische eigenschappen waardoor Cottonmix werd gekozen als plafondafwerking in het verzorgingstehuis. “Elke kamer is een verzorgingskamer, en heeft een badkamer met douche. Al zijn dat aparte ruimten, douchen levert toch een hoop vocht in het appartement op. Cottonmix
absorbeert dat en laat het heel langzaam weer los zodat je geen last van condens hebt op koude delen als ramen”, legt Esther Bruins uit. “De akoestische prestaties van het enkellaags systeem zoals dat in De Rietvinck is aangebracht, liggen vooral op het gebied van midden en hoge klanken. Dat systeem heeft een NRCwaarde van 0,21. Wanneer er vraag is naar akoestische waarden van 0,45 tot 0,85 aw NRC en een naadloze afwerking, dan kan de pleister dubbellaags worden aangebracht of in combinatie met akoestische panelen van Ecophon bv /Saint Gobain. “
Ervaring in innovatie Zo’n beetje alle plafonds in De Rietvinck zijn afgewerkt met
MEBEST november december ‘09
17
“We kennen nu alle ins en outs en kunnen nu andere verwerkers cursussen aanbieden”
Boven De katoenpleister werd in De Rietvinck aangebracht op beton, gipskartonplaten en Estrichplaten. Voor de voorbereiding maakte dat geen verschil; de ondergronden werd afgesloten met een acrylaat op waterbasis en er kon worden gespoten. Rechts Cottonmix is geheel biologisch geproduceerd, dus zonder chemicaliën. Van huidirritaties zal dan ook geen sprake zijn.
MEBEST november december ‘09
18
Cottonmix; de appartementen, de gemeenschappelijk ruimtes, de gangen enz. Cottonmix Benelux B.V. deed dat met behulp van een speciaal voor het bedrijf ontwikkelde machine van Inotec die gebruik maakt van peristaltiek techniek. Een wormpomp zou het water waarmee het basismateriaal wordt aangemaakt er weer uitpersen waardoor de machine kan vastlopen. Voor de Cottonmix werd verspoten, zijn de plafonds voorbehandeld met een acrylaat op waterbasis. Die functioneert als isolatielaag waarmee de plafonds worden afgesloten. Dat is nodig om te voorkomen dat eventuele vervuilingen in de ondergrond de afwerking aantasten. In De Rietvinck ging dat niet overal helemaal goed. Het gebouw had een aantal maanden open gestaan en het beton was goed nat geworden. Daardoor ontstonden er minuscule gaatjes in de filmlaag waar het vocht mét alle vervuilingen door naar buiten kwam toen de katoenpleister al was aangebracht. Een vochtmeting aan het oppervlak is dus niet voldoende. “Maar dit soort calamiteiten is snel te verhelpen omdat je met Cottonmix gemakkelijk plaatselijk kunt repareren”, zegt Bruins.
Prima eigenschappen De ervaringen bij De Rietvinck tonen het gelijk van de keuze van
Boven Verwerken met een peristaltische pomp; dan blijft het mengsel vochtig genoeg om het te kunnen verspuiten.
Cottonmix Benelux B.V. aan om eerst zelf het product en de verwerking ervan goed in de vingers te krijgen vóór het aan andere verwerkers ter beschikking te stellen. Esther Bruins is ervan overtuigd dat Cottonmix een bijzonder product is met heel veel goede eigenschappen. Naast vochtregulering en geluidsabsorptie is Cottonmix volgens haar warmte-isolerend, elastisch waardoor het scheuroverbruggend werkt, brandvertragend conform brandklasse B2, in vele kleuren en decors te leveren, overschilderbaar en plaatselijk te repareren. Voeg daar milieuvriendelijke aspecten aan toe als volledig biologisch geproduceerd, volledig biologisch afbreekbaar, volledig te hergebruiken en het mag duidelijk zijn dat Cottonmix Benelux B.V. veel potentie zien in het product. En wil die potentie optimaal worden benut, dan is het zaak om met overleg te vermarkten. “We kennen nu alle ins en outs en zijn zover dat we andere verwerkers cursussen kunnen aanbieden waarna ze met Cottonmix kunnen gaan werken.”
MEBEST november december ‘09
19
Gekozen vanwege de vochtregulerende en akoestische eigenschappen Spuiten en spanen De cursus ‘Werken met Cotonmix’ is niet alleen bedoeld voor spuitbedrijven, maar ook voor stukadoorsbedrijven. De katoenpleister hoeft namelijk niet verspoten te worden, spanen kan ook. De afwerking krijgt dan een iets ander uiterlijk, wat gladder. Hoe glad, dat is afhankelijk van de wijze waarop de katoen is versneden: grof, normaal of fijn; al zal het nooit zo glad zijn als traditioneel pleisterwerk. Uiteraard werkt het verspuiten van Cottonmix wat sneller dan verspanen. Vandaar dat in De Rietvinck voor de spuit is gekozen. Er moest daar in totaal een kleine 4000 m2 worden afgewerkt. “Je kunt met twee man ongeveer 300 m2 per dag doen,
MEBEST november december ‘09
20
inclusief de voorbehandeling”, zegt Bruins. In de Rietvinck is Cottonmix Benelux B.V. echter ruim een maand bezig geweest. Dat had van alles te maken met de hoeveelheid kleinere ruimtes die moesten worden gedaan; dat werkt nou eenmaal minder snel dan één groot oppervlak. Bij elke kamer of gang moest er worden afgeplakt. “Het is wel heel makkelijk schoon te maken, maar dat neemt toch wat meer tijd in beslag dan afplakken”, zegt Bruins. De verbouwing van De Rietvinck startte in augustus 2008. De bewoners hopen Kerstmis 2009 in hun fraai opgeknapte verzorgingstehuis te kunnen vieren, onder hagelwitte plafonds.
Hagelwitte plafonds
Links Vooral vanwege de vochtregulerende werking en de akoestische eigenschappen is voor Cottonmix gekozen als plafondafwerking in De Rietvinck. Rechts en onder Kamers, gangen en de gemeenschappelijke ruimte; in totaal is zo’n 4000 m2 plafond afgewerkt met de katoenpleister.
MEBEST november december ‘09
21
