Plan van Aanpak Leven in Roombeek

Plan van Aanpak ‘Leven in Roombeek’

‘Leven in Roombeek’ is een initiatief van Domijn, De Woonplaats, Menzis en gemeente Enschede.

‘Leven in Roombeek’ wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Overijssel.

Documenteigenschappen Status

Definitief

Versie Datum

9 oktober 2007

Auteur

Rudolf de Ruiter

Versie

Datum

Opmerkingen

0.1

08-06-2007

Eerste concept

0.2

15-06-2007

Commentaar Paul Francissen verwerkt

0.3

10-07-2007

Commentaar klankbordgroep verwerkt

0.4

23-08-2007

Commentaar Anneke Ros verwerkt

0.5

05-09-2007

Commentaar

projectgroep

Roombeek

verwerkt (oa. Onderbouwing potentiële doelgroepen) Resultaten

van

discussiebijeenkomst

opgenomen in pva. 0.6

13-09-2007

definitief

9-10-2007

Enkele

tekstuele

wijzigingen

nav.

Programmaraad, gemeente Enschede Besluit

en

opdrachtverlening

College

B&W

Titel: Versie: Datum:

Plan van Aanpak ‘Leven in Roombeek’ Definitief Auteur: R. de Ruiter 09-10-2007 Project: ‘Leven in Roombeek’

Pagina 1 van 51

Management samenvatting Inleiding De pilot ‘Leven in Roombeek’ is een initiatief van Domijn, De Woonplaats, Menzis en gemeente Enschede. De pilot wordt mogelijk dankzij twee subsidies van de provincie Overijssel1. ‘Leven in Roombeek’ focust op de ondersteuning van ouderen en mantelzorgers en maakt daarbij gebruik van hoogwaardige beeldcommunicatie. Enschede is naar verwachting de eerste Nederlandse stad die geheel voorzien is van een glasvezelnetwerk en is daarom dé stad om te experimenteren met innovatieve concepten en telediensten2.

Doelstelling Het doel van de pilot ‘Leven in Roombeek’ is het realiseren van een breedband dienstenplatform3 waarmee geëxperimenteerd wordt met innovatieve concepten die er toe leiden dat (1) meer mensen (2) langer zelfstandig thuis wonen, met (3) een grotere kwaliteit van leven. Woningcorporaties Domijn en De Woonplaats bieden momenteel diensten aan op het breedband dienstenplatform van MediaMall, een joint venture van KPN en Stream Group. Door een nieuwe versie van deze Set-Top-Box wordt vanaf begin 2008 hoogwaardige beeldcommunicatie mogelijk. In het Plan van Aanpak wordt daarom voorgesteld om Leven in Roombeek aan te bieden op het bestaande breedband dienstenplatform.

Beoogde resultaten Indien de initiatiefnemers instemmen met het Plan van Aanpak worden ter voorbereiding op de pilot de vier breedbanddiensten ontwikkeld. Een aanbestedingsproces wordt gestart voor het verkrijgen van de benodigde software voor deze diensten. De volgende breedbanddiensten worden gedurende een periode van zes maanden aangeboden:

De ‘Beeldcirkel’ is een dienst die gebaseerd is op het concept van de telefooncirkel. De beeldcirkel wordt uitgevoerd door de Stichting Welzijn Ouderen (SWO) en moet bijdragen tot het vergroten van het aantal sociale contacten en een groter gevoel van veiligheid.

De ‘Goedemorgen/goedemiddagservice’ wordt ontwikkeld in samenwerking met het Steunnpunt Informele Zorg Twente (SIZT) en is gericht op het ondersteunen van mantelzorgers. Naast het contact

tussen

mantelzorger

en

mantelzorgconsulent

wordt

ook

screen-to-screen

lotgenotencontact mogelijk.

Door middel van een ‘Spreekurenvoorziening’ worden verschillende organisaties en instellingen uitgedaagd om spreekuren te organiseren. In dit plan wordt een opsomming gegeven van verschillende relevante spreekuren. De spreekurenvoorziening heeft een sterk experimenteel karakter.

1

De eerste subsidie is verleend in het kader van het actieprogramma Breedband. De tweede is verleend in het kader van de innovatie WMO. 2 Tele is Grieks voor (op) afstand. Telediensten zijn diensten en/of services die op afstand worden aangeboden al of niet door gebruik van hoogwaardige beeldcommunicatie. 3 De term breedband dienstenplatform wordt in het Plan van Aanpak gebruikt als beschrijving van een technisch televisieplatform waarop (tele)diensten aangeboden worden.



Pagina 2 van 51

De ‘Marktplaats voor burenhulp’ wil vragers en aanbieders van burenhulpdiensten met elkaar in contact brengen door een interactieve database. Het matchen van vragers en aanbieders zal plaatsvinden via het breedband dienstenplatform, een webapplicatie die toegankelijk is via internet, telefoon en internet.

Het breedband dienstenplatform kan naast deze vier breedbanddiensten ook gebruikt worden voor beeldcommunicatie met vrienden en familieleden. De

diensten

worden

aangeboden

van

maart-

tot

en

met

augustus

2008.

Aan

de

goedemorgen/goedemiddagservice en de beeldcirkel zullen beiden maximaal 25 mensen kunnen deelnemen. Voorwaarde voor deelname is dat mensen woonachtig zijn in een van de wijken waar een glasvezelaansluiting mogelijk is: Roombeek, De Laares, Pathmos, Helmerhoek, Stroinkslanden en Wesselerbrink. De Marktplaats voor Burenhulp richt zich daarentegen op alle inwoners van de wijk Roombeek.

Financiering De provincie Overijssel heeft een eenmalige subsidie toegekend van € 212.500. Tevens heeft de provincie Overijssel een subsidieaanvraag toegekend van € 25.000 in het kader van het provinciaal ondersteuningsaanbod voor de innovatie mbt. de invoering van de WMO. Voor Domijn, De Woonplaats, Menzis en de gemeente Enschede betekent dit dat ze elk € 53.125 zullen bijdragen aan de projectbegroting. Er wordt voorgesteld dat Domijn en De Woonplaats beiden de helft van dit bedrag zullen bijdragen in natura door de levering van de hardware.

Relevantie van de pilot De breedbanddiensten willen invulling geven aan de wens van mensen om langer thuis te blijven wonen, ongeacht een eventuele ziekte of beperking. Ouderen en mantelzorgers kunnen vanwege ziekte, ouderdom, mobiliteitsproblemen en/of het verlenen van mantelzorg een grote gebondenheid aan huis ervaren. Als gevolg hiervan hebben zij een groter risico om eenzaam te worden. De situatie wordt verergerd doordat het gemiddeld aantal kinderen per gezin afneemt en de geografische afstanden tussen gezins- en familieleden steeds groter worden. Hoogwaardige beeldcommunicatie kan een oplossing bieden voor deze problematiek. De pilot wil bovendien bijdragen aan de ontwikkelen van nieuwe diensten die inspelen op de kansen en mogelijkheden van het glasvezelnetwerk. Momenteel is het dienstenaanbod vooral gericht op de zakelijke markt en blijft het aanbod voor particulieren beperkt tot het aanbieden van ‘tripple play’4. Gedurende de pilot worden organisaties en instellingen uitgedaagd om spreekuren in te richten en op deze manier ervaring op te doen met toepassingen van hoogwaardige beeldcommunicatie. Op deze manier vervult de pilot een belangrijke katalysatorfunctie voor de ontwikkeling van nieuwe en innovatieve concepten en speelt het in op de nieuwe mogelijkheden die het glasvezelnetwerk biedt.

4

Bij ‘tripple play’ worden telefonie, internet en digitale televisie/radio via één abonnement door een aanbieder aangeboden.



Pagina 3 van 51

Inhoudsopgave Management samenvatting

2

1. Inleiding

5

2. Achtergronden

6

3. Projectopdracht

11

4. Technologie

16

5. Planning en fasering

17

6. Projectorganisatie

19

7. Begroting

20

8. Risico’s en maatregelen

21

Referenties

24

Bijlage I: Beschrijving van een breedband dienstenplatform

25

Bijlage II: Grootte van potentiële doelgroepen

27

Bijlage III: Communicatieplan

29

Bijlage IV: Plan van Aanpak Beeldcirkel

33

Bijlage V: Plan van Aanpak Goedemorgen/goedemiddagservice

37

Bijlage Vi: Plan van Aanpak Spreekurenvoorziening

42

Bijlage VII: Plan van Aanpak Marktplaats voor Burenhulp

46



Pagina 4 van 51

1. Inleiding Enschede/regio Twente Enschede loopt voorop als het gaat om de aanleg van glasvezelnetwerken. In 2004 was Roombeek de eerste wijk in Nederland die geheel voorzien was van glasvezel. Enschede zal naar verwachting in 2008 de eerste Nederlandse stad zijn die geheel verglaasd is. Glasvezel heeft ten opzichte van de traditionele koper- of kabelverbinding een enorme bandbreedte. Een glasvezelnetwerk voor alle inwoners in Enschede biedt daarom belangrijke mogelijkheden voor de ontwikkeling van nieuwe diensten. Echter tot op heden komt deze dienstenontwikkeling niet echt op gang en blijft het beperkt tot het aanbieden van tripple play5. Naast het glasvezelnetwerk in Enschede heeft de regio Twente ook een bijzondere positie verkregen op het gebied van ‘Zorg en Technologie’. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Om de gemeenten voor te bereiden op de nieuwe taken die op gemeenten afkomen in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zijn er op verzoek van het ministerie van VWS door het hele land proeftuinen ingericht om eerste experimentele ervaringen op te doen. Roombeek is één van deze proeftuinen en richt zich met name op de activerende- en ondersteunende begeleiding (OB/AB). Tijdens de proeftuin zijn er vier thema’s geformuleerd6, waarvan één thema de ondersteuning is door het gebruik van het glasvezelnetwerk. Dit Plan van Aanpak beschrijft de uitwerking van de pilot ‘Leven in Roombeek’. Deze pilot wil bijdragen aan de ontwikkeling van een beleidsrijke WMO7, door het aanbieden van digitale diensten die leiden tot meer sociale contacten, een versterkt gevoel van veiligheid en een grotere onderlinge betrokkenheid van buurtgenoten. De pilot focust op zorgvraagpreventie door het geven van ondersteuning aan ouderen en mantelzorgers door middel van screen-to-screen technologie. Met de keuze voor toepassingen van beeldcommunicatie wordt optimaal gebruik gemaakt van de synchrone eigenschappen van een glasvezelnetwerk. ‘Leven in Roombeek’ ‘Leven in Roombeek’ is een initiatief van woningbouwcorporaties Domijn, De Woonplaats, zorgverzekeraar Menzis en wordt mogelijk gemaakt door de provincie Overijssel. De pilot is één van de activiteiten die het gevolg zijn van de intentieverklaring (13 juni 2005) die deze partijen gesloten hebben om te komen tot een vraaggestuurd dienstenaanbod in Roombeek op het gebied van wonen, welzijn en zorg [Int01, Ros01]. Tijdens de pilot worden enkele diensten aangeboden op een open breedband dienstenplatform. Het open karakter van het dienstenplatform maakt dat dienstenaanbieders tegen gelijke voorwaarden hun diensten kunnen aanbieden via het platform. De pilot ‘Leven in Roombeek’ is een belangrijk stap om te komen tot dit breedband dienstenplatform. Het platform biedt ruimte aan een breed scala 5

Bij ‘triple play’ worden telefonie, internet en digitale televisie/radio via één abonnement door een aanbieder aangeboden. 6 De andere drie thema’s zijn: 1) informatie en advies Wonen, Welzijn en Zorg, 2) bewonersparticipatie en 3) de relatie welzijn en ondersteunende begeleiding. 7 In 2007 is de WMO beleidsarm ingevoerd. In de tweede helft van 2007 wordt nieuw beleid ontwikkeld omtrent de invulling en samenhang van de 9 prestatievelden.



Pagina 5 van 51

aan

innovatieve

telediensten

en

kan

vanwege

de

eenvoudige

bediening

een

nieuwe

gebruikersgroep bedienen, omdat gebruikers niet hoeven te beschikken over een computer en/of computervaardigheden. Plan van Aanpak Dit Plan van Aanpak vormt een startpunt voor de partijen die diensten willen aanbieden via het breedband dienstenplatform. Het Plan van Aanpak is daarbij het resultaat van de concretisering van het projectontwerp dat als subsidieaanvraag is ingediend bij de provincie Overijssel [Ind01, Ind02]. Tevens vormt het Plan van Aanpak de basis voor definitieve afspraken over de financiering van dit project. Een eerdere versie van het Plan van Aanpak is door de klankbordgroep positief beoordeeld. Dit definitieve Plan van Aanpak vormt de basis voor de ‘go/no-go’ voor de realisatie van de pilot ‘Leven in Roombeek’. Leeswijzer De eerste acht hoofdstukken beschrijven de hoofdlijnen van de pilot ‘Leven in Roombeek’. In het eerste inleidende hoofdstuk wordt de aanleiding van de pilot beschreven. Hoofdstuk twee gaat in op de context van de pilot. Hoofdstuk drie geeft een uiteenzetting van het doel, de beoogde resultaten en de doelgroep. De hoofdstukken 4, 5 en 6 hebben een meer organisatorisch karakter en beschrijven respectievelijk de fasering, de projectorganisatie en de projectbegroting. Het Plan van Aanpak sluit af met een beschrijving van mogelijke risico’s en de maatregelen die hiertegen zijn genomen. In de bijlagen zijn de belangrijkste thema’s uitgelicht en verder uitgewerkt. De bijlagen kunnen, voor zover mogelijk, afzonderlijk van elkaar en zonder bijzondere voorkennis gelezen worden

2. Achtergronden 2.1 Activiteiten die ten grondslag liggen aan het Plan van Aanpak Dit Plan van Aanpak is een uitwerking van de benodigde concretiseringslag van het projectplan ‘Leven in Roombeek’ van InDialoog [Ind01] en vormt tevens de start van de realisatiefase van ‘Leven in Roombeek’. Aan dit Plan van Aanpak liggen de volgende activiteiten ten grondslag:

Herdefiniëring van doel en visie van de pilot en strategische context;

Inventarisatie van bestaande initiatieven op het gebied van pilots waarin het gebruik van beeldcommunicatie centraal staat;

Beoordeling van de resultaten van voorafgaande studies, bijeenkomsten en onderzoeken in Roombeek;

Gesprekken met organisaties en instellingen die betrokken zijn bij Roombeek en/of zouden kunnen participeren bij de realisatie van de pilot;

Bezoek aan conferenties/congressen8;

Werkbezoeken bij bestaande pilots zorg-op-afstand/beeldcommunicatie9;

8

1. Congres UsusConcepts: Thuiszorgtechnologie, de experimentele fase voorbij!?, 2. Conneting The Dots: Juridische aspecten van breedbandinitiatieven. Titel: Versie: Datum:


Pagina 6 van 51

Inventarisatie van leveranciers die de benodigde technologie zouden kunnen leveren en potentiële dienstenaanbieders;

Brainstormsessies met de projectgroep en klankbordgroep. In het voorbereidingsfase is een projectgroep en een uitgebreide klankbordgroep samengesteld. De klankbordgroep bestaat uit een afvaardiging van potentiële dienstenaanbieders, personen met ervaring op het gebied van breedband en/of telediensten (zie voor de projectorganisatie hoofdstuk 5.).

2.2 Voorgeschiedenis ‘Leven in Roombeek’ De pilot ‘Leven in Roombeek’ is een van de initiatieven die voortgekomen zijn uit een intentieverklaring die op 13 juni 2005 getekend is door woningbouwcorporaties De Woonplaats en Domijn, Gemeente Enschede en zorgverzekeraar Menzis. Het doel van deze intentieverklaring is te komen tot een vraaggestuurd dienstenaanbod op het gebied van zorg, wonen en welzijn. Onder de naam ‘Leven in Roombeek’ is vervolgens gewerkt aan een projectplan. Verschillende partijen hebben een rol gespeeld bij de ontwikkeling van een eerste concept. Bewonersonderzoek heeft plaatsgevonden door I&O, Saxion hogescholen en Usus en in samenwerking met InDialoog zijn voorlichtingsavonden georganiseerd. Naar aanleiding van deze onderzoeken kan geconcludeerd worden dat bewoners positief oordelen over de ontwikkeling van een breedband dienstenplatform. Bovendien blijken bewoners enthousiast te zijn over de mogelijkheden van een digitale dienstenmarktplaats. Op basis van deze resultaten heeft InDialoog een projectplan opgesteld waarin een conceptueel Functioneel Ontwerp (FO) is beschreven [Ind02]. Centrale aspecten van dit FO zijn een dienstenmenu, een participatiepunt en een marktplaats. Op basis van dit projectplan is een subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Overijssel binnen ‘Actieprogramma Breedband Actieprogramma Breedband 2005 – 2007’. Begin oktober 2006 heeft de provincie Overijssel de subsidieaanvraag toegekend, onder voorwaarde dat het projectplan op een flink aantal punten geconcretiseerd wordt.

2.3 Screen-to-screen technologie en breedband diensten platform: opgedane ervaringen Leerpunten pilots Zorg-op-afstand In Nederland is vooral ervaring opgedaan binnen enkele pilots waarin zorg-op-afstand wordt geboden. Initiatiefnemers van deze pilots zijn vaak zorginstellingen in samenwerking met woningbouwcorporaties. De belangrijkste ervaringen worden hieronder puntsgewijs weergegeven:

De belangrijkste beweegredenen om deze pilots te starten zijn: een grotere bereikbaarheid van de instelling, vergroten van de veiligheid en/of de zelfredzaamheid, mensen in staat stellen om langer zelfstandig thuis te wonen en het verbeteren van de marktpositie van de organisaties;

Het voorbereidingsproces van de pilots verlopen moeizamer dan vooraf verwacht. Problemen met de technologie liggen hieraan ten grondslag. Als gevolg daarvan wordt over het algemeen gepleit voor een geleidelijke invoer van diensten en/of functionaliteiten;

9 1. Buuf Overal thuis, een initiatief van Zorgorganisatie Aveant en woningcorporatie Portaal in Utrecht, 2. VieDome, een innovatief zorgen woonconcept in regio Eindhoven/Veldhoven, 3. Zorg-op-afstand pilot van Zorgorganisatie Aveant en woningcorporatie Portaal, de voorbereiding van een doorstart op basis van een oplossing van MediaMall/Databalk. Titel: Versie: Datum:


Pagina 7 van 51

Continue en langdurige begeleiding van de deelnemers van de pilot is een voorwaarde voor het daadwerkelijk gebruik van breedbanddiensten en/of toepassingen van beeldcommunicatie.

Opschaling en/of uitrol van pilots zorg-op-afstand wordt veelal bemoeilijkt door (1) problemen met technologie en door (2) problemen bij integratie met bestaande werkprocessen;

De pilots zorg-op-afstand hebben een bijzonder gesloten karakter. Veelal worden de diensten aangeboden

aan

cliënten

van

één

instelling

en

is

er

geen

ruimte

voor

andere

dienstenaanbieders;

Deelnemers zijn positief over de mogelijkheid tot beeldcommunicatie. Hoewel veel pilots zich in eerste

instantie

richten

op

beeldcommunicatie

met

een

verpleegkundige,

wordt

beeldcommunicatie vooral gebruikt voor sociaal contact. Een meerderheid van de deelnemers verwacht door de aansluiting langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Toepassingen van beeldcommunicatie zijn vooral relevantie omdat het een antwoord biedt op een grote behoefte aan veiligheid en sociaal contact;

Er is een levendige markt ontstaan voor beeldcommunicatie met als gevolg daarvan: faillissementen van leveranciers en verschillende overnames. Vanuit de lopende pilots wordt gewaarschuwd voor nieuwe leveranciers: er wordt veel beloofd, terwijl partijen weinig ervaring hebben met deze technologie.

Overige leerpunten Op het gebied van de ontwikkeling van diensten en glasvezelnetwerken zijn de volgende ervaringen van belang [SBT01]:

De openheid van een netwerk (oftewel: het creëren van een ‘level playing field’) is een noodzakelijke voorwaarde voor een toename van het aantal aanbieders van diensten en toepassingen.

Concreet

betekent

dit

dat

verschillende

leveranciers

van

breedband

dienstenplatforms gelijke voorwaarden kunnen toetreden tot het netwerk.

Het dienstenpalet dat beschikbaar is via het glasvezelnetwerk is momenteel sterk gericht op de zakelijke gebruiker. (Het breedband dienstenplatform is daarentegen meer gericht op particulieren en kan de waarde van het glasvezelnetwerk voor particulieren sterk vergroten.)

De waarde van het glasvezelnetwerk wordt sterk bepaald door de diensten die kunnen worden afgenomen. Tegelijkertijd geldt dat het aanbieden van diensten aantrekkelijk wordt naarmate het aantal potentiële gebruikers groter wordt. Kortom er is een kritische massa van potentiële gebruikers nodig.

2.4 Uitgangspunten voor de pilot Naar aanleiding van de bovengenoemde activiteiten en leerpunten zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: Haalbaarheid Om de kans van slagen (qua techniek, organisatie en tijdsplanning) te vergroten worden, de aangeboden diensten op het dienstenplatform beperkt tot toepassingen van beeldcommunicatie.



Pagina 8 van 51

Ervaringen uit soortgelijke pilots die op dit moment elders in Nederland uitgevoerd worden, pleiten voor een geleidelijke invoering van nieuwe technologie en nieuwe diensten. Tijdens de pilot zullen de diensten daarom gefaseerd ingevoerd worden. Gebruiker centraal Centraal staan de diensten die aansluiten bij de behoefte van de klant, niet dat wat technisch mogelijk is. De voorbereiding van dit Plan van Aanpak heeft echter laten zien dat het niet eenvoudig is om gebruikers te betrekken in het voorbereidingsproces. Toekomstige gebruikers hebben een beperkte voorstelling van wat beeldcommunicatie of ‘ondersteuning-op-afstand’ voor hen kan betekenen, waardoor het moeilijk blijkt om aan te geven wat ze zouden willen. In dit Plan van Aanpak wordt daarom voorgesteld om de communicatie met toekomstige gebruikers te focussen op de dagelijkse meerwaarde van enkele concrete diensten. Naast het gevaar van een ‘technology-push’10 moet voorkomen worden dat organisatorische belangen van deelnemende partijen ten koste gaan van de gekozen gebruikersgerichte benadering. Dit betekent onder meer dat organisatorische processen moeten worden ingericht rondom de behoeften van de gebruiker. Geografische afbakening Leven in Roombeek is van oorsprong gericht op Roombeek, omdat deze wijk de eerste wijk was met een glasvezelnetwerk. Inmiddels zijn meerdere wijken voorzien van glasvezel waardoor er geen noodzaak is om de pilot te beperken tot Roombeek. Naast Roombeek zijn dit Pathmos, de Laares, Helmerhoek, Wesselerbrink en Stroinkslanden. Het moge duidelijk zijn dat ‘Leven in Roombeek’ daarom slechts een projectnaam is. Via de afdeling communicatie zal in oktober 2007 een offerteaanvraag verstuurd worden voor het ontwikkelen van naamgeving en een huisstijl. Figuur 1 geeft een overzicht van de Enschedese wijken waar 1 januari 2008 glasvezel ligt. Eind 2008 zullen alle inwoners Enschede toegang kunnen krijgen tot het glasvezelnetwerk. Alle ouderen en mantelzorgers die wonen in een van de glasvezelwijken kunnen deelnemen aan de pilot. De ‘Marktplaats voor Burenhulp’ richt zich echter tot de bewoners in Roombeek. Bijlage II geeft een overzicht van de grootte van de potentiële doelgroepen in de glasvezelwijken.

Figuur 1: glasvezelwijken in Enschede (stand van zaken op respectievelijk juni 2007 en 1 januari 2008)

10

Hiermee wordt grofweg verwezen naar de zoektocht van vernieuwende toepassingen die voortvloeien uit technische ontwikkelingen. Titel: Versie: Datum:


Pagina 9 van 51

Eenvoudig bediening Om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van potentiële gebruikers zal gebruik gemaakt worden van een interactief televisieplatform. Door gebruik te maken van een Set-Top-Box zullen gebruikers daarom kunnen beeldcommuniceren met behulp van hun eigen televisie. Deze keuze vereenvoudigt de bediening, doordat geen computer of computervaardigheden vereist zijn. Open en gelijkwaardige toegang tot het breedband dienstenplatform Het breedband dienstenplatform moet een maximale openheid bieden voor het aanbieden van (nieuwe) diensten. Daarmee wordt het aanbieden van diensten via het platform vergelijkbaar met het aanbieden van diensten op het internet. Diensten die (reeds) op internet aangeboden worden, kunnen op eenvoudige wijze aangeboden worden op het platform en vice versa. Alle aanbieders van diensten hebben onder gelijke voorwaarden toegang tot het breedband dienstenplatform. De gebruikers kiezen zelf van welke diensten zij gebruik willen maken en bepalen zelf de inhoud van zijn startpagina en de samenstelling van eventuele dienstenmenu’s. Interconnectie, interoperabiliteit en ‘level playing field’ Het glasvezelnetwerk in Enschede is een open netwerk. Er is sprake van een ‘level playing field’, wat betekent dat verschillende leveranciers van breedband dienstenplatforms toegang hebben tot het glasvezelnetwerk. In ideale situatie is er sprake van interconnectie en interoperabiliteit. Door interconnectie kunnen gebruikers van een dienstenplatform communiceren met gebruikers van een ander dienstenplatform en met pc-gebruikers. De interoperabiliteit bepaalt of een dienstenplatform de uitwisseling van gegevens en diensten tussen verschillende type dienstenplatforms toelaat. Gemeente Enschede streeft naar het gebruik van open standaarden en streeft een situatie na waarin publicatie van diensten op verschillende breedband dienstenplatforms gebeurd via een algemeen erkende standaard.



Pagina 10 van 51

3. Projectopdracht 3.1 Doelstelling Het doel van ‘Leven in Roombeek’ is het realiseren van een breedband dienstenplatform waarmee geëxperimenteerd wordt met innovatieve concepten die er toe leiden dat (1) meer mensen (2) langer zelfstandig thuis wonen, met (3) een grotere kwaliteit van leven. De vooronderstelling die ten grondslag ligt aan Leven in Roombeek is dat een groter welzijn een preventieve werking heeft op de zorgvraag. Het breedband dienstenplatform wil bijdragen aan de wens van mensen om thuis te blijven wonen, ongeacht een eventuele ziekte of beperking. Ontwikkelingen als de extramuralisering en vermaatschappelijking van zorg maken duidelijk dat deze wens steeds groter wordt. Er dient echter voorkomen te worden dat dergelijke ontwikkelingen leiden tot meer vereenzaming. Mensen worden naarmate ze ouder worden minder mobiel en vertrouwde mensen in hun omgeving vallen weg. Ook voor mantelzorgers ligt eenzaamheid op de loer, doordat zij vanwege het verlenen van mantelzorg een sterke gebondenheid ervaren. Uit de werkbezoeken bij pilots waarbij beeldcommunicatie centraal staat, blijkt dat beeldcommunicatie positief kan bijdragen aan deze problematiek.

3.2 Beoogde resultaten Voor de pilot ‘Leven in Roombeek’ wordt een breedband dienstenplatform ontwikkeld, waarbij gebruik gemaakt wordt van een interactief televisieplatform. Deelnemers van de pilot kunnen via hun eigen televisie gebruik gaan maken van het dienstenplatform. De keuze voor een televisieplatform draagt bij aan het bedieningsgemak en zorgt ervoor dat het gebruik mogelijk is zonder dat computer en/of computervaardigheden vereist zijn. Gedurende een periode van 6 maanden kunnen 50 gebruikers gebruik maken van de volgende diensten: I Beeldcirkel. Een beeldcirkel is een ondersteuningsconcept dat gebruik maakt van beeldcommunicatie en is gebaseerd op het principe van de telefooncirkel. Een vaste groep ouderen neemt dagelijks contact met elkaar op via de TV, waardoor het sociaal isolement van deelnemers doorbroken kan worden, deelnemers kunnen bouwen aan een sociaal netwerk en deelnemers een groter gevoel van veiligheid ervaren. De verwachting is dat beeldcommunicatie de contacten meer persoonlijk maakt. Bovendien kan een beeldverbinding kan een stimulans zijn voor betere zelfzorg (Vereenzaming gaat namelijk vaak gepaard met zelfverwaarlozing/verslechterde zelfzorg.). De beeldcirkel is ontwikkeld en wordt uitgevoerd in samenwerking met de Stichting Welzijn Ouderen. II Goedemorgen/goedemiddagservice De goedemorgen/goedemiddagservice is een concept waarbij op vastgestelde tijdstippen contact gezocht wordt door een mantelzorgondersteuner met een cliënt met behulp van screen-to-screen technologie. Titel: Versie: Datum:


Pagina 11 van 51

Tijdens de pilot ‘Leven in Roombeek’ wordt dit concept gebruikt ter ondersteuning van mantelzorgers. Het doel van de goedemorgen/goedemiddagservice is het vergroten van de draagkracht van mantelzorgers door het bieden van ondersteuning-op-afstand en het stimuleren van online

(screen-to-screen)

lotgenotencontact.

De

goedemorgen/goedemiddagservice

wordt

uitgevoerd door het Steunpunt Informele Zorg Twente. III Spreekurenvoorziening Experimenteren

met

nieuwe

diensten

is

een

belangrijk

doel

van

de

pilot.

Met

de

spreekurenvoorziening wordt een openbaar werkstation ingericht, waardoor organisaties en instellingen beeldcontact kunnen onderhouden met de deelnemers van de pilot. Afhankelijk van de voorkeuren van de deelnemers kunnen organisaties gebruik maken van deze dienst. Vooralsnog wordt gedacht aan: huismeesters van de woningbouwcorporaties, de wijkagent, medewerkers van het zorgloket, bestellen van maaltijden, voorlichting van apotheek of huisarts. Ook kan gedacht worden aan voeding- of bewegingsadvies en advisering bij financiële en/of administratieve kwesties. Door gebruik te maken van de spreekurenvoorziening kunnen partijen experimenteren met beeldcommunicatie en beoordelen of ze tijdens de uitrol van de pilot gebruik willen maken van het technisch platform en een eigen teledienst willen aanbieden. IV Marktplaats voor burenhulp (werktitel) Bewonersonderzoek onder bewoners in Roombeek laat zien dat het merendeel van de bewoners bereid is tot het verlenen van burenhulp, terwijl in de praktijk slechts 20 procent van de bewoners burenhulpdiensten verricht [Ior01; Usu01]. De Marktplaats voor burenhulpdiensten wil dit potentieel inzetten door het ontwikkelen van een interactieve database die vrager(s) en aanbieder(s) van burenhulpdiensten met elkaar kan matchen. Tijdens de pilot zal de ‘Marktplaats voor burenhulp’ gebruikt toegankelijk worden via het breedband dienstenplatform. Daarnaast zal de marktplaats te gebruiken zijn via de telefoon, mail en een webapplicatie. Hierdoor kunnen ook de mensen die geen toegang hebben tot het breedband dienstenplatform gebruik maken van de ‘Marktplaats voor burenhulp’. Eindverantwoordingrapportage Na afloop zal eindverantwoording worden afgelegd richting de financiers van de pilot. Aan de hand van een evaluatie door I&O research (tussentijds en na afloop) zal een advies gegeven worden voor een verlenging, uitrol en/of opschaling van het breedband dienstenplatform. In de rapportage zal bovendien de volgende aspecten aan bod komen: een rapportage van de opgedane ervaringen, een beschrijving van de ervaringen mbt. de introductie van nieuwe breedbanddiensten, handvaten mbt. gebruikersparticipatie en de haalbaarheid van de businesscase.



Pagina 12 van 51

3.3 Doelgroepen en meerwaarde voor deelnemers De potentiële gebruikers van ‘Leven in Roombeek’ zijn te onderscheiden in drie hoofdgroepen: 1. Mantelzorgers. Met name de mantelzorgers die een grote gebondenheid ervaren en als gevolg daarvan behoefte hebben aan (meer) begeleiding, ondersteuning en sociaal contact. 2. Ouderen. Met name ouderen de ouderen die vanwege mobiliteitsproblemen of een beperkt sociaal netwerk behoefte hebben aan veiligheid en sociaal contact. 3. Bewoners van Roombeek. De ‘Marktplaats voor burenhulp’ richt zich op alle bewoners van Roombeek. 4. Gebruikers van het MediaMall-platform. De spreekurenvoorziening kan gedurende de pilotperiode gebruikt worden door alle gebruikers van MediaMall. In totaal zullen maximaal 25 mantelzorgers en 25 ouderen deelnemen aan de pilot. Voor de dienst ‘Marktplaats voor burenhulp’ worden alle bewoners van Roombeek benaderd. Bijlage II beschrijft de potentiële grootte van de bovenstaande doelgroepen. Voor de beeldcirkel en de goedemorgen/goedemiddagservice bestaat de potentiële doelgroep uit respectievelijk 1.293 ouderen en 521 mantelzorgers. Bij een eventuele uitrol van de pilot over heel Enschede bestaat de potentiële doelgroep uit 5.450 ouderen en 1.885 mantelzorgers. ‘Leven in Roombeek’ kan mensen uit hun isolement halen, doordat mensen via het dienstenplatform gegarandeerd enkele malen per week contact hebben. Bovendien biedt het platform mogelijkheden voor het opbouwen van persoonlijke contacten met andere deelnemers van de pilot en het onderhouden van beeldcommunicatie met enkele familieleden. Uit verschillende pilots zorg-opafstand blijkt dat de mogelijkheid tot sociaal contact met familieleden een belangrijke reden is om deel te nemen aan een pilot. De keuze voor het een belangrijke maatregel om de drempel voor deelname te verlagen. Voor veel mensen is de televisie het medium waarmee ze het meest bekend zijn.

3.4 Evaluatie en uitrol Er zal een evaluatie plaatsvinden naar het breedband dienstenplatform en de diensten die via het platform worden aangeboden. De evaluatie wordt uitgevoerd door I&O Research en richt zich met name op: 1. het gebruik van de diensten (inclusief redenen voor wel/niet gebruik van de verschillende diensten/spreekuren); 2. de effectiviteit van de diensten (mate van eenzaamheidgevoelens, aantal sociale contacten, gevoel van veiligheid, zelfredzaamheid, depressiviteit, perceptie van bekwaamheid tot verlenen van mantelzorg en mantelzorgbelasting en gebruik professionele- en informele zorg); 3. beoordeling van de relevantie van beeldcommunicatie; 4. aanbevelingen ten aanzien van een eventuele uitrol (mbt. technologie, nieuwe doelgroepen, nieuwe diensten). Halverwege de pilot zal een tussentijdse evaluatie plaatsvinden. Deze evaluatie levert onder meer informatie op met betrekking tot de wensen van gebruikers, zodat hier gedurende de uitvoering van



Pagina 13 van 51

de pilot op ingespeeld kan worden. Bovendien levert deze evaluatie vroegtijdig informatie op met betrekking tot het advies voor een eventuele uitrol of verlenging van de pilot. Het succes van de pilot wordt gedefinieerd als de mate waarin de beoogde resultaten van de pilot bijdragen aan de doelstelling van ‘Leven in Roombeek’. De indicatoren voor succes zijn beschreven in de desbetreffende bijlagen.

3.5 ‘Leven in Roombeek’: Relevant en Vernieuwend Relevantie van ‘Leven in Roombeek’ De realisatie van de pilot ‘Leven in Roombeek’ versterkt de positie van Enschede als vernieuwende gemeente. Pilots waarin momenteel geëxperimenteerd wordt met beeldcommunicatie worden uitsluitend georganiseerd door zorgorganisaties (evt. in samenwerking met woningcorporaties) en zijn in principe gericht op het verlenen van zorg-op-afstand. De dienstenplatforms in deze pilots hebben een sterk gesloten karakter: de platforms bieden enkel ruimte voor eigen diensten en worden alleen aangeboden aan de eigen cliënten. De praktijk van deze pilots laten zien dat de meerwaarde gelegen is in het bieden van sociaal contact en het vergroten van het veiligheidsgevoel. De pilots (zie ook paragraaf 2.3) geven aanwijzingen dat beeldcommunicatie een geschikt instrument is om ondersteuning te bieden aan kwetsbare groepen in de samenleving. Gemeente Enschede is, voor zover bekend, de enige gemeente die het voortouw neemt in de ontwikkeling van breedbanddiensten waarbij geëxperimenteerd wordt met beeldcommunicatietoepassingen. Enschede is eind 2008 de eerste Nederlandse stad die voorzien is van glasvezel en is daarom een ideale pilotgemeente. Bij positieve uitkomsten van de pilot is het daarom relatief eenvoudig om het breedband dienstenplatform toegankelijk te maken voor alle inwoners van Enschede. Door vroegtijdig te experimenteren met de nieuwe mogelijkheden van een glasvezelnetwerk vervult de pilot ‘Leven in Roombeek’ een belangrijke voorbeeldfunctie: zowel voor organisaties en instellingen in de stad als voor andere steden. Pilots in de regio In de regio Twente worden momenteel twee pilots voorbereid met een min of meer gelijke scope. Bij IZIT11 wordt gewerkt aan InnoTel: een programma dat werkt aan de ontwikkeling van thuis- en telediensten [IZIT]. Momenteel wordt gewerkt aan de voorbereiding van een pilot in het nieuwe Dijkhuis in Borne, waarbij via een televisieplatform diensten worden aangeboden aan een pilotgroep van ongeveer 20 bewoners. InnoTel en ‘Leven in Roombeek’ zijn twee pilots met een min of meer gelijk einddoel, namelijk: de ontwikkeling van een innovatief en interactief dienstenplatform. De focus van de afzonderlijke pilots verschillen: waar InnoTel focust op informatievoorziening, focust ‘Leven in Roombeek’ op interactie door middel van screen-to-screen technologie.

11 Innovatie van Zorg en Technologie in Twente Titel: Versie: Datum:


Pagina 14 van 51

Woningbouwcorporaties Domijn en De Woonplaats investeren momenteel in het breedband dienstenplatform van MediaMall12. Dit interactieve televisieplatform is vooralsnog gericht op het aanbieden van content. Gebruikers kunnen via het platform eigen bestanden (foto’s, muziek, films etc.) delen met andere gebruikers. Bovendien wordt het mogelijk een eigen televisiekanaal te beginnen. Voor Domijn en De Woonplaats is MediaMall vooral een nieuw communicatiemiddel en een middel om participatie van huurders te vergroten. Door een samenwerking tussen MediaMall en Databalk13 wordt het breedband dienstenplatform in Q1 van 2008 uitgebreid met screen-to-screen technologie, waardoor beeldcommunicatie mogelijk wordt.

Meerwaarde voor de initiatiefnemers Voor elk van de initiatiefnemers van de pilot is Leven in Roombeek een belangrijke kans om de eigen

organisatie

te

profileren.

Door

te

experimenteren

met

breedbanddiensten

en

beeldcommunicatie laten de organisaties zien in te willen spelen op de nieuwe mogelijkheden die het glasvezelnetwerk biedt. Bovendien is de pilot een duidelijke uiting van de samenwerkingsrelatie die de organisaties nastreven. Woningcorporaties vervullen hoe langer hoe meer een rol die verder gaat dan de ontwikkelingen beheer van woonruimtes. Corporaties worden steeds meer betrokken bij de inrichting van de openbare ruimte en het realiseren van bijvoorbeeld zorgen welzijnsvoorzieningen. In dit kader hebben de corporaties de verschillende belangen bij de pilot:

De ‘Marktplaats voor Burenhulp’ draagt bij aan de leefbaarheid van wijken en buurten;

De corporaties hebben belang bij het slagen van het MediaMall-platform. De diensten die in het kader van ‘Leven in Roombeek’ worden aangeboden zijn een relevante aanvulling op het huidige dienstenaanbod van de pilot. Bovendien zijn beide corporaties gebaat bij het realiseren van zoveel mogelijk ontsluitingen;

Naast de gemeente hebben ook de corporaties belang bij een situatie waarin meer mensen langer zelfstandig thuis wonen. Ouderen zijn trouwe huurders die weinig heibel veroorzaken.

De gemeente Enschede heeft in het kader van de WMO vooral belang bij het experimenteren met nieuwe- en innovatieve welzijnsdiensten:

De gemeente wordt met de WMO verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning, het vormgeven van de sociale samenhang, het geven van informatie advies en cliëntondersteuning, en de ondersteuning van mantelzorgers;

Deze nieuwe verantwoordelijkheden maken dat de gemeente belang bij heeft een situatie waarin meer mensen langer zelfstandig thuis wonen met een grotere kwaliteit van leven;

Als lokale overheid heeft de gemeente een verantwoordelijkheid om toe te zien op de randvoorwaarden van het breedband dienstenplatform.

12

Tijdens de pilot krijgen klanten van Domijn en De woonplaats, woonachtig in een wijk met glasvezel, de mogelijkheid om gebruik te maken van een MediaMall set-top-box, waardoor ze toegang krijgen tot het MediaMall-platform. 13 Databalk is de leverancier van ZorgTV: een screen-to-screen oplossing waarmee momenteel in verschillende pilots zorg-op-afstand wordt geboden.



Pagina 15 van 51

Ook Menzis heeft belangen bij het langer zelfstandig thuis wonen van ouderen. De veronderstelling die ten grondslag ligt aan deze pilot is de gedachte dat een verbeterd welzijn leidt tot zorgvraagpreventie. Door de toegenomen marktwerking op de zorgverzekeringsmarkt wordt profilering voor zorgverzekeraars steeds belangrijker. De pilot ‘Leven in Roombeek’ kan bijdragen om de positie van Menzis in deze regio te versterken.

4. Technologie 4.1 Realisatie van breedband dienstenplatform Domijn en De Woonplaats zijn in de loop van 2007 gestart met het inkopen van het breedband dienstenplatform van MediaMall. Voor de haalbaarheid van de pilot heeft het daarom de voorkeur om aan te sluiten op keuzes die eerder door Domijn en De Woonplaats zijn gemaakt. Daarom wordt voorgesteld om ‘Leven in Roombeek’ gedurende de pilot te laten meeliften op het contract wat Domijn en De Woonplaats hebben gesloten met MediaMall14. Dit platform is in ontwikkeling en levert bij aanvang van de pilot de functionaliteiten die nodig voor het aanbieden van de te ontwikkelen breedbanddiensten (zie bijlage I). Vanuit de projectorganisatie van Leven in Roombeek zal daarom geen nieuw inkoopproces gestart worden voor het verkrijgen van een breedband dienstenplatform. De keuze om gebruik te maken van het bestaande breedband dienstenplatform heeft enkele consequenties. Als eerste zullen de huidige huurders van Domijn en De Woonplaats (die aangesloten zijn op het dienstenplatform) gebruik kunnen maken van de nieuwe breedbanddiensten. Dit geldt vooral voor de spreekurenvoorziening. Als tweede zullen ook ouderen en mantelzorgers, die geen huurder zijn van Domijn en De Woonplaats, toegang moeten krijgen tot het breedband dienstenplatform. Randvoorwaarden en uitgangspunten De gemeente Enschede heeft als lokale overheid een verantwoordelijkheid voor het creëren van de juiste randvoorwaarden. In de communicatie over de pilot zal breed gecommuniceerd worden dat de gemeente streeft naar een open dienstenplatform, het gebruik van open en/of algemeen erkende standaarden en een ‘level playing field’15. Als onverhoopt blijkt dat het breedband dienstenplatform niet kan voldoen aan deze randvoorwaarden zal een eventuele opschaling/uitrol niet zonder meer plaatsvinden via dit dienstenplatform.

4.2 Ontwikkeling van breedbanddiensten De bijlagen IV tot VII geven een uitwerking van de vier breedbanddiensten. Na een positief besluit over de pilot zal een aanbesteding gestart worden voor de software die nodig is voor deze diensten.

14

Beide organisaties hebben een contract gesloten met MediaMall waarin afgesproken is dat in totaal 1000 huurders toegang krijgen tot het MediaMall-platform. 15 Level playing field: marktpartijen van Set-Top-Boxen moeten onder gelijke voorwaarden kunnen toetreden op de markt.



Pagina 16 van 51

Via een Software Development Kit (SDK) kunnen dienstenaanbieders de benodigde software ontwikkelen en publiceren via het breedband dienstenplatform. In samenwerking met de projectgroep Technologie wordt momenteel gewerkt aan het programma van eisen.

5. Planning en fasering De realisatiefase bestaat grofweg uit 5 delen. 1. Voor de financiering van de pilot is goedkeuring nodig van de gemeente Enschede, Domijn, De Woonplaats en Menzis. Wanneer deze partijen hun akkoord geven over het Plan van Aanpak kan tot aanbesteden/contracteren worden overgegaan. 2. De procedure voor het aanbesteden van de benodigde software voor de breedbanddiensten start met het opstellen van een programma van eisen. Het programma van eisen wordt opgesteld door de projectgroep technologie en wordt goedgekeurd door de opdrachtgever. 3. Ontwerp, ontwikkeling van- en aansluiting op breedband dienstenplatform: a.

Grafisch-, functioneel- en technisch ontwerp.

b.

Ontwikkelen van het breedband dienstenplatform en benodigde software breedbanddiensten;

c.

Installeren van de hardware bij gebruikers thuis.

4. Uitvoering van de pilot. De pilot bestaat uit vier diensten die gefaseerd worden ingevoerd. 5. Evaluatie van de pilot en advies voor het vervolgtraject. Na afloop vindt eindverantwoording plaats richting de initiatiefnemers van de pilot en de provincie Overijssel. Gefaseerde invoering van de diensten Om de invoering van de diensten zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen wordt er gekozen voor een

gefaseerde

invoering.

De

beeldcommunicatiediensten

(Beeldcirkel,

Goedemorgen/goedemiddagservice en Spreekurenvoorziening) hebben een duur hebben van zes maanden. De ‘Marktplaats voor burenhulp wordt een maand later operationeel. Het concept van de marktplaats zal in samenwerking met bewoners van Roombeek verder worden uitgewerkt, alvorens de benodigde software wordt ontwikkeld. Een gedetailleerde planning met betrekking tot de invoering en voorbereiding van deze diensten wordt beschreven in de bijlagen.



Pagina 17 van 51

Deadlines Werkzaamheden

Au 31

32

33

Se 34

35

36

37

Ok 38

39

40

41

42

No 43

44

1a. Besluit B&W Opstellen nota Procedure besluitvorming B&W 1b. Besluit De Woonplaats, Domijn en Menzis Informeren partijen Besluit tot financiering 2. Aanbesteding/inkoop afgerond Programma van eisen Opstellen offerteaanvraag Verzoek om offertes Beoordeling offertes Opstellen contract 3. Breedband dienstenplatform gereed Functioneel en technisch ontwerp Ontwikkeling software Testen proefopstellingen Realisering aansluitingen 4. Gebruik breedband dienstenplatform Beeldcirkel Goedemorgen/goedemiddagservice Spreekurenvoorziening Marktplaats voor burenhulp 5. Advies voor vervolgtraject Evaluatie Opstellen verantwoording aan financiers Opstellen advies tav. uitrol pilot

Tabel 1: Planning realisatiefase ‘Leven in Roombeek’ Titel: Plan van Aanpak ‘Leven in Roombeek’ Versie: Definitief Auteur: R. de Ruiter Datum: 09-10-2007 Project: ‘Leven in Roombeek’

Pagina 18 van 51

De

Ja

Fe

Ma

Ap

Me

Ju

Ju

Au

Se

Ok

No

De

6. Projectorganisatie De projectorganisatie wordt voor de realisatiefase van de pilot opnieuw ingericht. Tijdens de voorbereidingsfase had de klankbordgroep een belangrijke rol voor het uitdenken van nieuwe concepten. De realisatiefase bestaat voor een belangrijk deel uit het uitwerken van deze concepten. Hiervoor worden drie projectgroepen in het leven geroepen. Stuurgroep Domijn Gemeente Enschede Menzis De Woonplaats

Klankbordgroep Nico Arfman (Oost NV) Agnes Damveld (gem Enschede) Paul Francissen (Francissen Consultancy) Marcel Garritsen (SIZT) Bert de Haas (SWO) Theo Hijkoop (gem. Enschede) Landi Hofte (De Posten) Theo Jongman (SWO) Hennie Maartens (gem Enschede) Anneke Ros (gem Enschede) Tom Verreusel (LIVIO)

Projectleider (gemeente Enschede)

Projectgroep Technologie Guido van Alphen (Usus) Paul Francissen (Francissen Consultancy) Rudolf de Ruiter (gem Enschede)

Projectgroep breedband diensten Afvaardiging SWO Afvaardiging SIZT Rudolf de Ruiter (gem Enschede) Aanbieders van spreekuren

Procesbegeleiding Paul Francissen (Francissen Consultancy)

Projectgroep Communicatie Petra Obbes (gem Enschede) Rudolf de Ruiter (gem Enschede) Klankborden met afvaardiging Domijn, Woonplaats, Menzis en klankbrodgroep)

Figuur 2: Projectorganisatie realisatiefase ‘Leven in Roombeek’

1. In de projectgroep breedbanddiensten zullen organisaties zitting nemen die tijdens de pilot breedbanddiensten zullen aanbieden. Tijdens de voorbereiding van de spreekurenvoorziening zullen nog organisaties benaderd worden (zie bijlage V). Daarnaast zal voor de ‘Marktplaats voor burenhulp’ naar verwachting samen gewerkt worden met het Zorgloket en enkele vrijwilligersorganisaties (Zie bijlage VI). 2. De projectgroep technologie zal zich bezig houden met het opstellen van een programma van eisen, het beoordelen van de offertes en het beoordelen van het functioneel en technisch ontwerp. Voor de projectgroep technologie wordt externe expertise ingekocht bij Francissen Consultancy en Usus. 3. De

projectgroep

communicatie

bestaat

onder

andere

uit

communicatieadviseurs van de gemeente Enschede. Zij werken momenteel aan de uitwerking van het communicatieplan. Een eerste aanzet inclusief probleemanalyses zijn beschreven in bijlage II. Na een definitief besluit over realisatie van de pilot zal de projectgroep communicatie worden uitgebreid met een afvaardiging van de participerende partijen. Na een akkoord van de initiatiefnemers zal de stuurgroep gedurende het verdere verloop van de pilot eens per drie maanden bij elkaar komen. Van elke partij zal een persoon worden afgevaardigd die zitting neemt in de stuurgroep. Anneke Ros zal namens gemeente Enschede optreden als formeel opdrachtgever. Titel: Versie: Datum:


Pagina 19 van 51

De klankbordgroep heeft in de voorbereidingsfase een belangrijke rol vervuld en zal ook tijdens de realisatiefase verschillende keren bij elkaar komen.

7. Begroting 7.1 Uitgaven Tabel 2 geeft een overzicht van de kosten van de pilot. Er is gekozen voor een onderscheid in eenmalige-, structurele-, personele- en overige kosten.

Technologie - eenmalige kosten realisatie hardware breedband dienstenplatform

75.000

ontwikkeling software beeldcommunicatie

30.000

inrichting spreekurenvoorziening

25.000

ontwikkeling sofware marktplaats

50.000

realiseren aansluiting op dienstenplatform

5.000

totaal

185.000

Technologie - structurele kosten ontsluiting glasvezelnetwerk

15.000

technische ondersteuning/helpdesk

10.000

Totaal

25.000

Personele kosten projectmanagement

75.000

externe expertise

30.000

personeelskosten SWO

10.000

personeelskosten SIZT

10.000

coördinatiekosten ‘Marktplaats voor burenhulpdiensten

10.000

Totaal

125000

Overige kosten evaluatie en monitoring van de pilot

25.000

promotie

45.000

onvoorzien

45.000

totaal

115.000

Eindtotaal

450.000

Tabel 2: uitgaven pilot ‘Leven in Roombeek’

Enkele toelichtingen op de bovengenoemde begroting:

Door de inzet van de ‘Whizzkids’16 blijven de kosten voor installatie en ondersteuning relatief beperkt.

Voor de aansluiting van deelnemers op het glasvezelnetwerk wordt uitgegaan van de maximale kosten van 50 euro per deelnemer per maand.

De kosten voor projectmanagement zijn gebaseerd op de beschikbaarheid van een projectleider gedurende een periode van 21 maanden (februari 2007 tot december 2008).

16

De Senior WhizzKids is een initiatief van de Stichting Welzijn Ouderen. Vrijwilligers worden ingezet bij ouderen om hen te helpen bij computer-, audio- en tv-problemen. Titel: Versie: Datum:


Pagina 20 van 51

Onder ‘externe expertise’ vallen de kosten die gemaakt worden voor de procesbegeleiding en de inkoop van expertise voor de projectgroep technologie.

Het succes van de pilot is voor een belangrijk deel afhankelijk van de promotie onder potentiële deelnemers en potentiële dienstenaanbieders.

Gezien het innovatieve karakter van de pilot zijn de onvoorziene kosten ruim ingeschat.

7.2 Inkomsten Voor de financiering van de pilot zijn twee subsidieaanvragen ingediend en toegekend door de provincie Overijssel. De eerste subsidie is op basis van cofinanciering en wordt betaald vanuit het actieprogramma Breedband. De helft van dit subsidiebedrag wordt gefinancierd door Domijn, gemeente Enschede, Menzis en De Woonplaats. De tweede subsidie is verleend in het kader van het provinciaal ondersteuningsaanbod van de WMO. De eerste subsidie is verleend als vergoeding van de kosten van het technisch platform en de bijbehorende diensten. Met de tweede subsidie worden de personeelskosten van onder andere de SWO en SIZT gedekt.

Financieringsbronnen gemeente Enschede

53.125

woningbouwcorporatie Domijn

53.125

woningbouwcorporatie De Woonplaats

53.125

Menzis zorg en inkomen

53.125

Actieprogramma Breedband provincie Overijssel

212.500

financiering innovatie WMO provincie Overijssel

25.000

Eindtotaal

450.000

Tabel 3: inkomsten pilot ‘Leven in Roombeek’

In dit Plan van Aanpak wordt een voorstel gedaan om gedurende de pilot gebruik te maken van het breedband dienstenplatform dat momenteel gebruikt wordt door Domijn en De Woonplaats. Door de levering van het breedband dienstenplatform leveren beide woningcorporaties een belangrijk deel van de projectbegroting ‘in natura’. Er wordt een gezamenlijke bijeenkomst met de initiatiefnemers van de pilot voorbereid (eind september 2007). Tijdens deze bijeenkomst moet een besluit genomen wordt over de realisatie van de pilot en de verdeling tussen de financiële bijdrage aan de projectbegroting en de bijdrage in natura.

8. Risico’s en maatregelen Het innovatieve karakter van de pilot Leven in Roombeek maakt dat de pilot gepaard gaat met risico’s.

Achtereenvolgens

worden

de

belangrijkste

risico’s

beschreven

en

enkele

maatregelen/randvoorwaarden benoemd. 1. Geen beproefd stappenplan Voor zover bekend is er geen standaard werkwijze voor de invoering van zorg-op-afstand en/of ondersteuning-op-afstand. Eerdere pilots waarin geëxperimenteerd wordt met beeldcommunicatie laten zien dat er gedurende de pilot oplossingen moeten komen voor veel onverwachte Titel: Versie: Datum:


Pagina 21 van 51

problemen. Dit vraagt van alle betrokken organisaties en medewerkers een flexibele houding. Enkele belangrijke randvoorwaarden: De projectleider is verantwoordelijk voor een heldere communicatie met de betrokken

organisaties; Een heldere projectorganisatie; Commitment

van participerende partijen en enthousiasme (op zowel strategisch als

operationeel niveau) is voor de pilot is van groot belang.

2. Vertraagde invoering pilot De invoering van zorg-op-afstand blijkt bij alle pilots vertraging op te lopen. Hiervoor worden twee belangrijke verklaringen gegeven:

Als

eerste

blijkt

de

technologie

in

veel

gevallen

complexer

dan

door

de

marktpartijen/leveranciers is voorgesteld.

Als tweede blijkt in de praktijk dat de relatie tussen de gebruiker en de techniek voor verrassingen kan zorgen. Gebruikers gaan in veel gevallen anders met de technologie om dan ontwikkelaars zich vooraf kunnen voorstellen.17

Voor het beschrijven van het Programma van Eisen (PvE) wordt een projectgroep ingericht.

Hiervoor wordt technische ondersteuning ingekocht bij Usus en Francissen Consultancy; Ervaring met toepassingen van beeldcommunicatie is een belangrijke selectie/gunningcriteria; De begeleiding van deelnemers verdient ruime aandacht. Er wordt onderzocht of de WhizzKids

kunnen worden ingezet voor de installatie van de Set-Top-Box en voor de ondersteuning- en begeleiding van de gebruikers.

3. Hoge implementatiekosten technologie De gefaseerde en kleinschalige invoering van de pilot moet leiden tot een grote zorgvuldigheid en een grotere kans van slagen. Deze botst echter met de hoge implementatiekosten die de invoering van screen-to-screen technologie met zich meebrengt. Een snelle uitrol van de pilot is nodig om te komen tot een acceptabele prijs. Een groot aantal gebruikers van het breedband dienstenplatform maakt het bovendien voor marktpartijen interessant om nieuwe diensten en producten aan te bieden, waardoor uiteindelijk een gevarieerd en ruim dienstenaanbod kan ontstaan. Door de spreekurenvoorziening krijgen partijen de mogelijkheid om te experimenteren met

beeldcommunicatie. Met de ervaringen die zij hierbij opdoen, kan beoordeeld worden of zij bij een uitrol van de pilot diensten gaan aanbieden; Het open karakter van het breedband dienstenplatform wordt een belangrijke voorwaarde en

zal meegenomen worden in het programma van eisen; 18

MediaMall gaat zo goed als zeker samenwerken met Databalk . Als gevolg daarvan zal het

MediaMall platform in de toekomst uitgerust worden met screen-to-screen technologie. Hierdoor bestaat de mogelijkheid dat de pilot ‘Leven in Roombeek’ aan kan sluiten op de pilot die MediaMall in Enschede uitvoert in samenwerking met De Woonplaats en Domijn. Het is nog

17

Bij onweer worden de stekkers eruit getrokken, waardoor geen verbinding meer mogelijk is. Of: theedoeken worden voor de webcam gehangen om er zeker van te zijn dat niemand hen of het huis begluurt. 18 Databalk is de leverancier van ZorgTV: een screen-to-screen oplossing waardoor beeldcommunicatie tussen verpleegkundige, cliënt en mantelzorger mogelijk wordt.



Pagina 22 van 51

onduidelijk op welke termijn dit mogelijk wordt. Bovendien moet de openheid van het MediaMall platform gegarandeerd worden; Marktpartijen worden goed geïnformeerd over de pilot, zodat zij op basis van de uitkomsten

een onderbouwde beslissing kunnen nemen over investering in de verdere uitrol. 4. Bereiken doelgroep In de voorbereiding van dit Plan van Aanpak is getracht de potentiële gebruikersgroep bijeen te roepen. Het bleek echter moeilijk om deze groep te mobiliseren. Ook uit andere pilots blijkt dat het moeilijk is potentiële gebruikers te betrekken bij de ontwikkeling van dergelijke innovatieve projecten. De volgende maatregelen moeten bijdragen aan een oplossing: Het

Plan

van

Aanpak

beschrijft

twee

concepten

(De

beeldcirkel

en

de

goedemorgen/goedemiddagservice) die breed inzetbaar zijn. Met deze twee relatief flexibele, maar concrete concepten, wordt gezocht naar toekomstige gebruikers; Het benaderen van potentiële deelnemers zal voornamelijk plaatsvinden via professionals die

al contacten onderhouden met de doelgroep. Promotie via media heeft daarbij een belangrijke ondersteunende rol om de herkenbaarheid van de pilot te vergroten. De communicatie met de doelgroep moet gefocust worden op de relevantie en meerwaarde voor de gebruiker. De projectgroep Communicatie werkt momenteel aan een uitgebreid communicatieplan. Tijdens de informatiebijeenkomsten zal een proefopstelling aanwezig zijn, zodat aanwezigen

kunnen ervaren hoe het is om gebruik te maken van screen-to-screen technologie. Promotie vormt één van de belangrijkste werkzaamheden in de voorbereiding van de pilot. Er is

daarom een ruim budget gereserveerd voor promotieactiviteiten. 5. Gebruik van de breedbanddiensten Het succes van de pilot wordt voor een belangrijk deel bepaald door de mate waarin deelnemers daadwerkelijk gebruik maken van de breedbanddiensten. Het gevaar bestaat dat deelnemers uit angst voor de onbekende technologie er geen gebruik van maken of slechts enkele functionaliteiten gebruiken. In

het programma van eisen zal heldere eisen gesteld moeten worden aan de

gebruikersvriendelijkheid van de technologie; Ruime aandacht voor zeer gebruikersvriendelijke handleidingen; De Senior WhizzKids worden ingezet om de gebruikers te begeleiden in het gebruik van het

breedband dienstenplatform. Een vrijwilliger wordt gekoppeld aan enkele gebruikers en kan indien nodig vaker keren langskomen om de deelnemer te begeleiden.



Pagina 23 van 51

Referenties [Act01]

Stevens, P. (Actiz), Monitor videonetwerken voor zorg-thuis, beweegredenen, proces en ervaringen. November 2005.

[Act02]

Stevens, P. (Actiz), Project invoering videonetwerken voor zorg-thuis, kwalitatieve monitorrapportage over voortgang, versnelling en opschaling. November 2006.

[Gba01]

Buurtmonitor Enschede, Gemeentelijke basisadministratie, 1 juli 2007.

[Ind01]

Landewé, C., Oord, J.(InDialoog), projectplan ‘Leven in Roombeek’, 30 Oktober 2006.

[Ind02]

Alberts, A, De Boer, J. (InDialoog), Functioneel Ontwerp ‘Leven in Roombeek’, 18 juli 2006.

[Int01]

Intentieovereenkomst Woonservicegebied Roombeek (Gemeente Enschede, De Woonplaats, Domijn, Menzis)

[Ior01]

Van Strien, O., Buschers, M. (I&O research), Proeftuinmonitor Roombeek, nulmeting ten behoeve van evaluatie van de doelstellingen, maart 2007

[Ior02]

Last, T., Severijn, J. (!&O Research). Enschedeërs over cultuur imago, onderwijs en zorg. Resultaten Stadspeiling voorjaar 2006. Juni 2006

[IZIT]

IZIT, Innotel programma. Zie voor projectomschrijving en programma van eisen www.izit.nl

[Nbl01]

Nederland BreedbandLand, Teleconsultatie, Toepassingen en Connectiviteit, Deel rapportage WP3- Tools. 9 januari 2007.

[Psy01]

Psychosynthese adviesgroep, Burenhulpcentrale. Zie www.burenhulpcentrale.nl

[Ros01]

Ros, A. (gemeente Enschede), Projectplan Proeftuin WMO, 2 juni 2005.

[Sbt01]

Stichting Breedband Twente, Het licht gezien. April 2007.

[SCP01]

Timmermans, J., De Boer, A., Iedema, J. (Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)). De Mantelval. Over de dreigende overbelasting van de mantelzorger. Den Haag, December 2005, ISBN 90 377 0245 7.

[Usuo1]

Kieft, M., Lahuis, A. (Usus), Roombeek naar wens? Rapportage onderzoek naar diensten, welzijn en zorg in de wijk Roombeek te Enschede. 22 November 2005

[Ver01]

Vermeulen, J., Langer zelfstandig wonen en hoe ICT daarbij kan helpen, actieonderzoek naar de inzet van ICT ter ondersteuning van ouderen die zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen (proefschrift).



Pagina 24 van 51

Bijlage I: Beschrijving van een breedband dienstenplatform Tijdens de pilot worden de beschreven diensten aangeboden op een breedband dienstenplatform. Deze bijlage geeft een eerste beschrijving van het platform en geeft een aanzet voor het programma van eisen voor de software van breedbanddiensten. De projectgroep technologie wordt verwantwoordelijk voor het opstellen van een programma van eisen.

1. Beschrijving breedband dienstenplatform Deelnemers van de pilot krijgen toegang tot het breedband dienstenplatform via de televisie. Een Set-Top-Box (STB) verbindt de televisie met het internet. De benaming Set-Top-Box is met de komst

van

digitale

televisie

een

containerbegrip

geworden.

Voor

het

faciliteren

van

beeldcommunicatie gaat het echter om een tweeweg STB. Figuur 3 geeft een schematische voorstelling. USB-camera met microfoon

afstandsbedienig

TV

Set-Top-Box

Modem

Figuur 3: schematische voorstelling van beeldcommunicatie opstelling

2. Randvoorwaarden breedband dienstenplatform Randvoorwaarde Openheid

Beschrijving Verschillende aanbieders van diensten hebben onder gelijke voorwaarden toegang tot het breedband dienstenplatform.

Interconnectie

Door interconnectie kunnen gebruikers van een dienstenplatform communiceren met gebruikers van een ander dienstenplatform en met pc-gebruikers

Interoperabiliteit

Interoperabiliteit bepaalt of een breedband dienstenplatform uitwisseling van gegevens en diensten tussen verschillende platforms toelaat. Gebruik van open en algemeen geaccepteerde standaarden is hiervoor vereist.

Level playing field

Andere leveranciers van Set-Top-Boxen moeten toegang krijgen tot de markt.

3. Beschrijving functionaliteiten breedband dienstenplatform Functionaliteit Beeldcommunicatie

Beschrijving Er wordt beeldcommunicatie mogelijk tussen de STB en STB en tussen een STB en een web-applicatie.

Content

management Het plaatsen van nieuwe content eenvoudig worden georganiseerd, zonder tussenkomst

systeem

van een technisch adviseur.

Ontsluiten

van

nieuwe Nieuwe software tbv. nieuwe diensten kan worden aanboden.

software



Pagina 25 van 51

4. Belangrijkste vereisten voor de ontwikkeling van software Vereiste

Beschrijving

Gebruikersvriendelijkheid

Gezien de doelgroep van de pilot is een hoge mate van gebruikersvriendelijkheid van belang. Specifieke aandachtspunten zijn een gebruikersvriendelijke user interface en een groot bedieningsgemak van de afstandsbediening.

Open standaarden

Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van open en algemeen geaccepteerde standaarden, zodat broncodes beschikbaar zijn voor toekomstige dienstenaanbieders en toekomstige leveranciers van breedband dienstenplatforms

Menustructuur

De menustructuur is eenvoudig configureerbaar: nieuwe onderdelen kunnen makkelijk worden toegevoegd, en bestaande onderdelen kunnen eenvoudig worden gewijzigd en gerangschikt worden.

Monitoring

Het gebruik van de breedbanddiensten wordt online gemonitord.

Beveiliging

Bescherming van privacy en beveiliging van de te versturen data moet gewaarborgd zijn.

Toegang

Gebruikers van de pilot krijgen toegang tot het breedband dienstenplatform door middel van gebruikersnaam en wachtwoord. Afhankelijk van de type gebruiker en zijn voorkeuren wordt een persoonlijke startpagina/inhoudsopgave zichtbaar.

Plug-and-Play

Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van hardware met plug-and-playfunctionaliteit.



Pagina 26 van 51

Bijlage II: Grootte van potentiële doelgroepen 1. Doelgroep ouderen Tabel 4 geeft een overzicht van het aantal 65-plussers in de glasvezelwijken. Het is de verwachting dat vooral 75-plussers potentiële gebruikers zijn van de breedbanddiensten. Dit betekent dat de pilot een potentiële doelgroep heeft van 1.293 ouderen. Bij een eventuele uitrol van de diensten over heel Enschede is er een potentiële doelgroep van 5.450 75-ouderen. Buurten

65-69 jaar

70-74 jaar

75-79 jaar

80-84 jaar

85 jaar eo.

Totaal

02 Laares

35

31

16

11

3

96

22 Pathmos

57

37

18

11

8

131

42 Roombeek/Roomveldje

106

80

72

26

15

299

60 Stroinkslanden NO

152

86

93

57

43

431

61 Stroinkslanden Zuid

173

142

97

45

31

488

62 Stroinkslanden NW

117

90

49

15

4

275

63 Wesselerbrink NO

249

207

174

91

32

753

64 Wesselerbrink ZO

287

274

294

227

204

1286

65 Wesselerbrink ZW

111

96

36

20

6

269

66 Wesselerbrink NW

235

189

219

178

167

988

67 Helmerhoek-Noord

137

114

87

48

13

399

68 Helmerhoek-Zuid

136

81

63

31

7

318

Totaal glasvezelwijken

1.795

1.427

1.218

760

533

5733

Totaal Enschede

6.505

5.386

4.494

3.118

2.332

2.332

Tabel 4: Aantal ouderen in de glasvezelwijken

2. Doelgroep mantelzorgers In Enschede verleent ongeveer 20 procent van de inwoners maandelijks mantelzorg aan familieleden, vrienden, kennissen of buren [Ior02]. Drie procent van de Enschedese bevolking (oftewel 4.630 inwoners) verleent dagelijks mantelzorg en vooral deze groep wordt vanwege de grote belasting gezien als potentiële gebruikers [Ior02]. Er geldt overigens dat het percentage mensen dat mantelzorg verleent groter wordt naarmate mensen ouder zijn. Ook de belasting die mantelzorgers daarbij ervaren wordt groter omdat oudere mantelzorgers vaker zorg verlenen aan een inwonende partner. Er wordt aangenomen dat 7 procent (200.000) mantelzorgers zwaar- tot overbelast zijn [Scp01]. Voor de pilot betekent dit dat er een potentiële doelgroep is van 521 overbelaste mantelzorgers. Bij een eventuele uitrol over Enschede is er een doelgroep van 1.885 potentiële mantelzorgers.

3. Doelgroep bewoners Roombeek Onderstaande tabel geeft een leeftijdsverdeling van de bewoners van Roombeek. Opvallend in de tabel is het geringe aantal ouderen in Roombeek. Omdat de Marktplaats voor Burenhulp zich richt op alle bewoners van Roombeek hoeft dit geen negatieve consequenties te hebben voor het succes van de pilot.



Pagina 27 van 51

400 350 300 250 200 150 100 50 0

Titel: Versie: Datum: Plan van Aanpak ‘Leven in Roombeek’ Definitief Auteur: R. de Ruiter 09-10-2007 Project: ‘Leven in Roombeek’

0- 4 jaar 5- 9 jaar 10-14 jaar 15-19 jaar 20-24 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar 40-44 jaar 45-49 jaar 50-54 jaar 55-59 jaar 60-64 jaar 65-69 jaar 70-74 jaar 75-79 jaar 80-84 jaar 85 jaar en ouder

Pagina 28 van 51

Bijlage III: Communicatieplan Momenteel wordt door de communicatieafdeling gewerkt aan de uitwerking van het communicatieplan. Een extern bureau wordt ingeschakeld voor het ontwikkelen van een huisstijl en de naamgeving.

1. Aanleiding/probleemanalyse De pilot ‘Leven in Roombeek’ maakt gebruik van eenvoudige technologie, zodat ook mensen zonder computer en/of computervaardigheden aan de pilot kunnen deelnemen. Er zal gebruik gemaakt worden van een breedband dienstenplatform welke toegankelijk wordt via de eigen televisie. Hiermee wordt getracht zoveel mogelijk aan te sluiten op de belevingswereld van veel mensen. De TV is voor veel (vooral oudere) mensen het belangrijkste venster op de wereld. De communicatieactiviteiten richten zich met name op (1) de toekomstig gebruikers en (2) de potentiële dienstenaanbieders. De kernproblemen van het communicatievraagstuk van de pilot kan als volgt worden beschreven: 1. Technologie zal voor veel potentiële gebruikers een lastig struikelblok zijn, ondanks het feit dat de pilot juist gericht is op gebruikersgroep. De ervaring leert echter dat deze drempel verdwijnt naarmate gebruikers de meerwaarde en relevantie van de technologie ervaren en inzien. PR en communicatie vormen daarom het belangrijkste onderdeel van de voorbereidingsfase. 2. Het

tweede

probleem

wordt

gevormd

doordat

het

pas

interessant

wordt

voor

dienstenaanbieders om diensten aan te bieden op het moment dat er sprake is van voldoende potentiële afnemers. De pilot vervult een katalysatorfunctie en biedt zowel potentiële gebruikers en potentiële dienstenaanbieders de mogelijkheid om te experimenteren met toepassingen van beeldcommunicatie.

2. Communicatiedoelen De potentiële gebruikers zijn bekend met de pilot ‘Leven in Roombeek’ en weten wat de pilot inhoudt en wat het voor hen kan betekenen. De potentiële dienstenaanbieders zijn bekend met de pilot ‘Leven in Roombeek’ en zijn bekend met de mogelijkheden om gebruik te maken van de spreekurenvoorziening. Zowel de gebruikers als de dienstenaanbieders weten dat, bij positieve resultaten van de pilot, de diensten uitgerold worden over Enschede. Tijdens de uitrol worden grotere groepen gebruikers bereikt en wordt het voor dienstenaanbieders meer interessant om hun diensten aan te bieden. Professionals die in hun werkzaamheden contacten onderhouden met de doelgroep worden geïnformeerd over de pilot en zijn gemotiveerd hun cliënten/klanten te informeren en enthousiastmeren voor deelname aan de pilot. Vooralsnog wordt gedacht aan: thuiszorgmedewerkers, medewerkers van het Zorgloket, Steunpunt Informele Zorg Twente, Stichting Welzijn Ouderen etc. Bewoners van Roombeek zijn ingelicht over de ‘Marktplaats voor burenhulpdiensten en de mogelijkheden voor het aanbieden en vragen van diensten. Titel: Versie: Datum:


Pagina 29 van 51

3. Potentiële gebruikers Er worden drie doelgroepen onderscheiden: 1. ouderen, 2. mantelzorgers en 3. de bewoners van Roombeek. De communicatiestrategie moet op deze doelgroepen worden aangepast. 3.1 Bereiken van potentiële gebruikers Het is de verwachting dat communicatie het meest effectief is wanneer deze verloopt via bestaande communicatiekanalen. Er is daarom een belangrijke rol weggelegd voor de professionals (maar ook vrijwilligers) die bij ouderen/mantelzorgers achter de voordeur komen (gedacht wordt aan: thuiszorgmedewerkers, medewerkers zorgloket, Steunpunt Informele Zorg Twente, Stichting Welzijn Ouderen etc.). Tijdens voorlichtingsbijeenkomsten zullen bovenstaande groepen worden ingelicht over de pilot. Daarnaast zal hen expliciet gevraagd worden om als ‘ambassadeurs’ namens de pilot ‘Leven in Roombeek’ op te treden. Deze belangrijke rol moet niet onderschat worden: uit de pilots zorg-opafstand is gebleken dat het niet eenvoudig is voor thuiszorgmedewerkers om dagelijkse problemen van cliënten te koppelen aan technologische oplossingen. Bij het informeren van deze medewerkers en de potentiële gebruikers moet de informatie zeer sterk gefocust worden op de relevantie en de meerwaarde voor de eindgebruiker. Naast deze directe communicatie zal de PR verlopen via de bestaande media: zowel via de nieuwsbrieven van de initiatiefnemers en dienstenaanbieders, als via lokale kranten en tv. Deze PR is vooral van belang om de herkenbaarheid van ‘Leven in Roombeek’ te vergroten.

3.2 Bereiken van potentiële dienstenaanbieders Bedrijven/organisaties/instellingen worden aangeschreven voor een informatiebijeenkomst waarbij ze worden ingelicht over de mogelijkheden van de pilot en de spreekurenvoorziening. De PR via de media heeft een ondersteunende functie en draagt bij aan het gewicht van de pilot. 3.3 Bereiken van wijkbewoners Roombeek De ‘Marktplaats voor burenhulp’ wordt naast het breedband dienstenplatform ook toegankelijk via telefoon, mail en een webapplicatie en is daarom toegankelijk voor alle bewoners van Roombeek. Naar verwachting is promotie het meest effectief wanneer deze plaatsvindt via de buurtbewoners zelf: bijvoorbeeld via huis-aan-huis-acties worden bewoners door buurtgenoten gevraagd zich actief in te schrijven als actieve burenhulp. Een eerste aanzet hiervoor is de bijeenkomst met de leden van de verschillende buurtbewonerscommissies die in september georganiseerd wordt. Promotie via bestaande media heeft daarbij een belangrijke ondersteunende rol om de herkenbaarheid van de pilot te vergroten. Voor het daadwerkelijk gebruik van de marktplaats is voldoende stimulans onder bewoners noodzakelijk. Ter voorbereiding van de pilot zullen zorgverleners en welzijnswerkers worden ingelicht over de realisatie van de ‘Marktplaats voor burenhulp’. Het is de verwachting dat zij een belangrijke rol kunnen spelen in het attenderen van bewoners op de mogelijkheden van de marktplaats.



Pagina 30 van 51

Tijdens en gedurende pilot moet vooral benadrukt worden dat elke bewoner van Roombeek zowel vrager als aanbieder kan zijn. Voorkomen moet worden dat de oudere en jongere bewoners gecategoriseerd worden als respectievelijk vragers en aanbieders van. Bovendien moet continu benadrukt worden dat een verzoek om burenhulp heel gewoon is (want Roombeek: dat is de wijk waar men elkaar helpt!)

4. Communicatieboodschap Boodschap voor gebruikers en/of dienstenaanbieders Waarom en achtergronden van de pilot ‘Leven in Roombeek’? Innovatie van Welzijn; Pilot draagt bij aan realiseren van een breedband dienstenplatform met eenvoudige toegang. (Bijdragen aan beleidsrijke WMO?); Wat houdt de pilot ‘Leven in Roombeek’ in? Toegang tot een breedband dienstenplatform, inclusief gebruik van 4 ‘diensten’: beeldcirkel,

goedemorgen/goedemiddagservice,

spreekurenvoorziening

en

een

‘Marktplaats voor burenhulp’. Wat is de fasering voor realisatie van de pilot? Februari/Maart 2007 tot en met juli/augustus 2007 Wat betekent dit voor de gebruiker? Beeldcommunicatie met enkele familieleden/vrienden Gebruik van diensten en spreekuren Wat betekent dit voor dienstenaanbieders? Mogelijkheid tot experimenteren met innovatieve technologie Een nieuw middel om klanten/cliënten te bedienen Wat betekent dit voor de woningbezitter/corporatie?

Als een deelnemer nog niet beschikt over een glasvezelaansluiting, zal de glasvezelverbinding doorgetrokken worden naar de woning en zal in het huis een glasvezelmodem worden geplaatst.

5. Communicatiemiddelen Werkbezoeken Foldermateriaal Bijeenkomsten/PowerPoint-presentaties Website ‘Leven in Roombeek’ Intranet gemeente Enschede Nieuwsbrief Maatschappelijke Ontwikkeling Titel: Versie: Datum:


Pagina 31 van 51

Zorgloket Enschede Gemeentepagina’s weekblad Huis aan Huis / advertenties Free publicity via de lokale, regionale en landelijke media Communicatiemiddelen (websites en nieuwsbrieven) externe partners (Stichting Welzijn Ouderen, zorgen welzijnsaanbieders, Steunpunt Informele Zorg Twente, Menzis, Domijn, De Woonplaats).

6. Planning en taakverdeling De afdeling communicatie werkt op dit moment aan een planning van de activiteiten. Onderstaande tabel voorziet daarom niet in activiteiten mbt pers en media. Deadlines

Au

Se

Ok

No

De

Ja

Fe

Ma

Ap

Me

Ju

Ju

Au

Werkzaamheden 1. Voorbereiding promotie Besluit initiatiefnemers Leven in Roombeek Website ontsluiten internet Ontwikkelen foldermateriaal Bijeenkomst met afvaardiging (communicatieadviseurs) deelnemende partijen 2. Promotie onder potentiële gebruikers Persbijeenkomst Start Leven in Roombeek Voorlichtingsbijeenkomsten bij organisaties/instellingen Promoten pilot door intermediairen organisaties/instellingen informatiebijeenkomsten voor geïnteresseerden Startbijeenkomsten voor deelnemers 3. Promotie voor potentiële dienstenaanbieders Informatiebrieven versturen organisaties/instellingen Uitnodiging bijeenkomst spreekurenvoorziening Inventarisatiebijeenkomst Startbijeenkomst Adhoc organiseren van spreekuren 4. Promotie burenhulp bewoners Roombeek Bijeenkomst met buurtcommissies Brainstormbijeenkomst bewoners Folderen in Roombeek Informatiebijeenkomst voor professionals/vrijwilligers Startbijeenkomst Continue promotie/stimulering

7. Kostenplaatje Vooralsnog is voor de promotie van ‘Leven in Roombeek’ een bedrag van € 45.000 begroot. Voor zover mogelijk worden de promotieactiviteiten ingepast binnen het reguliere communicatiebudget van de portefeuille Zorg & Welzijn, Sport & Integratie.



Pagina 32 van 51

Se

Bijlage IV: Plan van Aanpak Beeldcirkel 1. Inleiding De beeldcirkel is gebaseerd op het concept van de telefooncirkel. Deze telefooncirkels worden georganiseerd door ouderenorganisaties en/of welzijnsinstellingen. De deelnemers van een telefooncirkel bellen elkaar dagelijks in een vaste volgorde. Op het moment dat een van de deelnemers niet opneemt wordt er vanuit de betrokken organisatie polshoogte genomen. Naast een verbeterd veiligheidsgevoel kan een de telefooncirkel een positief effect hebben op het aantal sociale contacten.

2. Aangeboden functionaliteiten Deelnemers aan de beeldcirkel maken deel uit van een groep van 4 à 5 mensen die dagelijks met elkaar communiceren via het breedband dienstenplatform. Het platform ondersteunt deze communicatie door een geluid- en beeldverbinding. De beeldcirkel is daarmee de moderne variant van de telefooncirkel.

3. Potentiële gebruikers Naar aanleiding van de ervaringen met de telefooncirkel wordt verwacht dat de gebruikers als volgt getypeerd kunnen worden. 1. Ouderen die vanwege gezondheidsklachten of mobiliteitsproblemen een grote gebondenheid aan huis ervaren en behoefte hebben aan (meer) sociale contacten; 2. Mensen die vanwege veiligheidsoverwegingen deelnemen aan de cirkel.

4. Doel, beoogde resultaten en verwachte effecten Doel Het

doel

van

de

pilot

‘Leven

in

Roombeek’

is

experimenteren

met

innovatieve

ondersteuningsconcepten die ertoe leiden dat meer mensen langer zelfstandig thuis wonen met een grotere kwaliteit van leven. De beeldcirkel is een van de diensten die aangeboden wordt via het technisch platform. Het doel van de beeldcirkel is het vergroten van het gevoel van veiligheid, het vergroten van de mogelijkheden tot het aangaan van sociale contacten en het verminderen van gevoelens van eenzaamheid. Beoogd resultaat: Bewoners van Roombeek en bewoners van andere wijken met glasvezel in Enschede krijgen de mogelijkheid om toegang te krijgen tot het dienstenplatform en gebruik te maken van de beeldcirkel. Er wordt ingezet op een maximum van 25 deelnemers. Omdat de pilot gericht is op Roombeek krijgen bij een grote belangstelling bewoners van Roombeek voorrang op de bewoners die wonen in andere glasvezelwijken. Bij minder dan 25 deelnemers kunnen nieuwe deelnemers later in e pilot instromen. De pilot krijgt een duur van 6 maanden.



Pagina 33 van 51

Succes De Beeldcirkel is een succes wanneer: 1. 75 procent van deelnemers gedurende de pilot-periode gebruikt blijft maken van de goedemorgen/goedemiddagservice, met een minimum van 10 deelnemers.; 2. deelname aan de beeldcirkel een significant effect heeft en bijdraagt aan het langer zelfstandig kunnen wonen, vergroten van gevoelens van veiligheid, meer sociale contacten en minder eenzaamheidgevoelens. leidt tot vermindering van gevoelens van depressie, ervaren belasting, eenzaamheid en leidt tot een grotere ervaren bekwaamheid tot verlenen van mantelzorg. Nog nakijken in de lijst meetinstrumenten. 3. de deelnemers de dienst ervaren als waardevol en relevant: ze willen niet meer zonder Succes is de mate waarin de resultaten van de Beeldcirkel bijdragen aan het doel van de pilot ‘Leven in Roombeek’. (Aanname: voorkomen van eenzaamheid en het behouden van sociaal contact is een belangrijke voorwaarde om zelfstandig te blijven.) Evaluatie en uitrol over Enschede De evaluatie van de Beeldcirkel zal plaats vinden door een extern bureau. Omdat het om een kleine doelgroep betreft maakt kwalitatieve beoordeling een belangrijk onderdeel uit van de evaluatie. Als uit de evaluatie blijkt dat de beeldcirkel een succes is, zullen de deelnemers gebruik kunnen blijven maken van de beeldcirkel. Een verdere uitrol van de dienst zal opnieuw aan het College van B&W worden voorgelegd.

5. Organisatorische inbedding 5.1 SWO en relatie tot bestaande telefooncirkels Voor de ontwikkeling en uitvoering van de beeldcirkel wordt nauw samengewerkt met de Stichting Welzijn Ouderen (SWO). Bij de SWO draaien momenteel 6 telefooncirkels waaraan in totaal ongeveer 25 mensen deelnemen. Het is niet de bedoeling dat de beeldcirkels de bestaande telefooncirkels gaan vervangen. Het is bovendien de verwachting dat de beeldcirkels, vanwege het gebruik van beeldcommunicatie, een nieuw type doelgroep zal aanspreken Met de SWO wordt in de persoon van Theo Jongman en Bert de Haas gewerkt aan een Plan van Aanpak voor de pilot en de voorbereiding daarvan. Dit document is het eerste resultaat van deze samenwerking. De SWO is zelf op zoek naar nieuwe vormen om ouderen te ondersteunen. Zo wordt onder andere bekeken wat de mogelijkheden zijn van de pilot van MediaMall. Het aanbieden van een Beeldcirkel sluit daarom aan op hun beleid. 5.2 Personele inzet Er zullen maximaal 5 beeldcirkels geformeerd worden met in totaal maximaal 25 mensen. Dit betekent dat vanuit het SWO per dag 10 gesprekken zullen plaatsvinden van gemiddeld een ongeveer 10 à 15 minuten.



Pagina 34 van 51

Evenals bij de telefooncirkels is het mogelijk dat bepaalde mensen niet goed functioneren in een beeldcirkel. Het is daarom mogelijk dat de SWO deze mensen persoonlijk benaderd. De personele inzet voor de beeldcirkel komt naar schatting ongeveer neer op 0,3 FTE voor een periode van 6 maanden.19 Tijdens de pilot zullen zoveel mogelijk twee vaste personen de werkzaamheden uitvoeren. 5.3 Beschrijving werkprocessen/werkwijze Omdat de beeldcirkel gebaseerd is op het concept van de telefooncirkel zijn de werkprocessen vergelijkbaar met de telefooncirkels die op dit moment draaien bij de SWO. Een beeldcirkel bestaat uit 4 à 5 deelnemers. 1. Deelnemers aan een beeldcirkel bellen elkaar tijdens werkdagen op in een vaste volgorde. Het begin- en eindpunt van de cirkel is de SWO. 2. De SWO neemt contact op met persoon 1. Deze belt de volgende persoon op de lijst etc. 3. Als er niets aan de hand is wordt de cirkel afgesloten doordat de laatste persoon van de cirkel contact opneemt met de SWO. 4. De cirkel is verbroken wanneer een deelnemer geen contact kan krijgen met de volgende persoon op de lijst. 5. Die persoon neemt contact op met de SWO, die vervolgens contact legt met het sleuteladres. Afhankelijk van de reactie van het sleuteladres wordt actie ondernomen. 6. Er wordt geen verdere actie ondernomen als het sleuteladres weet waar de deelnemer van de beeldcirkel is (bijv een dagje uit). 7. Als er bij de sleuteladressen geen oorzaak bekend is wordt actie ondernomen. 8. Als het sleuteladres een familielid is ligt het initiatief bij het sleuteladres. De medewerker van de SWO biedt aan om gezamenlijk naar de woning te gaan, eventueel met politie. 9. Als het sleuteladres een kennis of een buurtgenoot is, ligt het initiatief bij de medewerker van de SWO. Samen met de politie bezoeken ze de woning om te controleren of er niets aan de hand is. 10. Als er niemand thuis is op beide sleuteladressen, neemt de medewerker contact op met de politie. Gezamenlijk nemen zij een kijkje bij de woning en betreden de woning (alleen als de betreffende deelnemer al eerder schriftelijk toestemming heeft gegeven de woning te betreden). 11. Wanneer een beeldcirkel niet goed functioneert, omdat enkele personen bijvoorbeeld niet goed met elkaar overweg kunnen, worden de cirkels opnieuw samengesteld. Ook is het mogelijk dat de SWO besluit zelf dagelijks te communiceren met een of meerdere personen. De eisen die gesteld worden om deel te nemen aan de beeldcirkel zijn: 1. Deelnemers moeten minimaal twee sleuteladressen hebben. Dit zijn adressen van buren, vrienden en familie waar een sleutel wordt achtergelaten. De SWO moet de gegevens van deze sleuteladressen hebben om in de situaties waarin de cirkel verbroken is actie te kunnen ondernemen.

19

De kosten voor 1 FTE bedragen 50.000 euro. Bij een pilotperiode van een 6 maanden komt dit uit op (0,3 fte * 0,5 jaar * 50.000= 7.500 euro). Titel: Versie: Datum:


Pagina 35 van 51

2. Deelnemers moeten aangeven of ze toestemming geven om, in situaties waarin de cirkel verbroken is, de woning te betreden.

6. Voorbereiding van de pilot Om mensen te informeren over de beeldcirkel wordt een informatiebijeenkomst georganiseerd. Het doel van deze bijeenkomst is: 1. Het geven van informatie over de pilot. Hierbij zal naast de beeldcirkel ook aandacht gegeven worden aan de andere diensten en functionaliteiten van de pilot ‘Leven in Roombeek’: de mogelijkheid tot familiecontact, het spreekurencontact met organisaties en instellingen en de ‘Marktplaats voor burenhulp’; 2. mensen laten ervaren hoe communicatie werkt mbv. screen-to-screen technologie; 3. Het krijgen van feedback op de bestaande plannen en input voor de verdere uitwerking; 4. Het vinden van mensen die willen deelnemen aan de pilot. Mensen kunnen via verschillende wegen worden uitgenodigd voor deze bijeenkomst. Omdat een persoonlijke aanpak het meest effectief is, zullen professionals die contacten hebben met potentiële gebruikers geïnformeerd worden over de pilot en de bijeenkomst. Er wordt foldermateriaal ontwikkeld die bij de potentiële doelgroep uitgedeeld kan worden. 1. Vooralsnog wordt gedacht aan de medewerkers van het SWO, zorgloketmedewerkers en thuiszorgmedewerkers (en met name de ouderenadviseurs die bij de mensen thuis komen). 2. Daarnaast zal er geflyerd worden in appartementencomplexen waar relatief veel ouderen wonen. 3. Via een inlegvel/folder in de Stadspost (periodieke uitgave van de SWO) zullen de bestaande ‘cliënten’ van de SWO worden ingelicht over de pilot. Naast de informatiebijeenkomst zal er voor aanvang van de pilot een startbijeenkomst georganiseerd worden. Deze startbijeenkomst heeft als doel: 1. Het formeren van een definitieve groep deelnemers die gaat deelnemen aan de pilot; 2. Deelnemers en medewerkers SWO met elkaar laten kennismaken, zodat het eerste contact niet screen-to-screen plaats vindt; 3. Definitieve afspraken maken over de pilot: welke deelnemer zit in welke groep, hoe laat willen deelnemers gebeld worden, wat zijn de gegevens van de sleuteladressen, mag de SWO het huis betreden, etc.; 4. Eventueel wordt de deelnemers gevraagd een korte vragenlijst in te vullen met redenen voor deelname, een soort van nulmeting.



Pagina 36 van 51

Bijlage V: Plan van Aanpak Goedemorgen/goedemiddagservice 1. Inleiding Een Goedemorgen/goedemiddagservice is een service die steeds vaker wordt aangeboden door zorgaanbieders. Tijdens deze dienst zoekt een verpleegkundige op vastgestelde tijdstippen contact met een cliënt. In veel gevallen is er sprake van zowel een geluid- als een beeldverbinding. De gesprekken hebben een open karakter. Met vragen als ‘heeft u goed geslapen?’ of ‘is er nog iemand op bezoek geweest?’ wordt een gesprek gestart, een luisterend oor geboden met als doel het doorbreken van isolement. Voorbeelden van goedemorgen/goedemiddagservice en ‘vergelijkbare’ initiatieven zijn te vinden op: http://www.meavita-athome.nl/ en www.viedome.nl Dit concept willen we tijdens de pilot ‘Leven in Roombeek’ gebruiken ter ondersteuning van mantelzorgers. Tijdens het structurele contact tussen mantelzorgers ontstaat er ruimte voor begeleiding en ondersteuning, het bieden van een luisterend oor, het tonen van begrip, en het geven van advies.

2. Aangeboden functionaliteiten De goedemorgen/goedemiddagservice biedt mantelzorgers de mogelijkheid om dagelijks professionele ondersteuning te ontvangen. De ondersteuning wordt geboden door de mantelzorgconsulenten van het Steunpunt Informele Zorg in Enschede. Het vernieuwende van deze pilot is dat de ondersteuning op ‘afstand’ geboden wordt. Dit wordt mogelijk via een breedband dienstenplatform dat een geluid- en beeldverbinding mogelijk maakt. Afhankelijk van de voorkeuren van de deelnemende mantelzorger wordt één of meerdere ochtenden per week contact gelegd door een consulent van het steunpunt. Op deze vooraf vastgestelde momenten vindt een sociaal contact plaats waarop de dag en de situatie kan worden doorgesproken, vragen worden gesteld, een luisterend oor wordt geboden en/of advies en ondersteuning wordt gegeven. Naast het contact met de mantelzorgconsulent biedt het platform de mogelijkheid tot beeldcommunicatie met andere deelnemers van de pilot, ook wel online-lotgenotencontact genoemd.

3. Potentiële gebruikers De goedemorgen/goedemiddagservice is een concept waarmee ondersteuning geboden kan worden aan alle mantelzorgers. Naar verwachting heeft de goedemorgen/goedemiddagservice het meest relevant voor:

mantelzorgers die niet de beschikking hebben over een internetverbinding of de vereiste computervaardigheden bezitten;

mantelzorgers die wél behoefte hebben aan (meer of individuele) ondersteuning, maar hier in de huidige situatie géén gebruik van maken. Dit kan komen door een mismatch tussen vraag-



Pagina 37 van 51

en aanbod of een grote gebondenheid die gebruik van het huidige ondersteuningsaanbod moeilijk maakt. Gedacht wordt aan mantelzorgers die lichamelijke zorg verlenen aan een naaste met chronische aandoening of mantelzorgers die zorg dragen voor een naaste met psychogeriatrische problemen.

4. Doel, beoogde resultaten en verwachte effecten 4.1 Doel Het

doel

van

de

pilot

‘Leven

in

Roombeek’

is

experimenteren

met

vernieuwende

ondersteuningsconcepten die ertoe moeten leiden dat meer mensen langer en meer zelfstandig thuis wonen met een grotere kwaliteit van leven. De goedemorgen/goedemiddagservice is één van de diensten die aangeboden wordt via het Breedband dienstenplatform. Het doel van de goedemorgen/goedemiddagservice is het vergroten van de draagkracht van mantelzorgers door (1) het bieden van ondersteuning-op-afstand en (2) het stimuleren van online-lotgenotencontact. 4.2 Beoogd resultaat: De mantelzorgers die woonachtig zijn in de Enschede glasvezelwijken krijgen het aanbod om aangesloten te worden op het breedband dienstenplatform, waardoor ze onder andere gebruik kunnen maken van de goedemorgen/goedemiddagservice. Afhankelijk van de voorkeuren kunnen deelnemers één tot vijf ochtenden per week benaderd worden door een mantelzorgconsulent van het Steunpunt Informele Zorg Enschede. Er wordt ingezet op een maximum van 25 mantelzorgers. Bij een grotere belangstelling krijgen mantelzorgers in Roombeek voorrang op de mantelzorgers die wonen in andere glasvezelwijken. Bij een geringe belangstelling blijft de mogelijkheid voor mantelzorgers om later in te stromen. De pilot heeft een duur van 6 maanden. 4.3 Succes De beeldcirkel is een succes wanneer: 1. 75 procent van deelnemers gedurende de pilotperiode gebruikt blijft maken van de beeldcirkel; 2. deelname aan de beeldcirkel een significant effect heeft en leidt tot verminderde eenzaamheidgevoelens en een groter gevoel van veiligheid; 3. de deelnemers de dienst ervaren als waardevol en relevant: ze willen niet meer zonder. Succes is de mate waarin de resultaten van de goedemorgen/goedemiddagservice bijdragen aan het doel van de pilot ‘Leven in Roombeek’. (Aanname: voorkomen van eenzaamheid, het behouden van sociaal contact en het vergroten van de draagkracht van mantelzorgers zijn belangrijke voorwaarden om langer zelfstandig te blijven wonen.) 4.4 Evaluatie en uitrol over Enschede De evaluatie van de pilot (en de goedemorgen/goedemiddagservice) zal plaats vinden door een I&O research. Omdat het om een kleine doelgroep betreft maakt kwalitatieve beoordeling een belangrijk onderdeel uit van de evaluatie.



Pagina 38 van 51

Als de goedemorgen/goedemiddagservice een succes is, zullen de deelnemers gebruik kunnen blijven maken van de beeldcirkel. Een verdere uitrol van de dienst zal opnieuw aan het B&W worden voorgelegd.

5. Organisatorische inbedding 5.1 Steunpunt Informele Zorg Twente (SIZT) Voor de ontwikkeling van de goedemorgen/goedemiddagservice voor mantelzorgers wordt nauw samengewerkt met het Steunpunt Informele Zorg in Enschede. De benodigde ondersteuning tijdens de pilot zal geboden worden door de mantelzorgconsulenten van het Steunpunt in Enschede. Het SIZT biedt Informatie en advies, lotgenotencontact en organiseert de inzet van vrijwilligers ter ontlasting van mantelzorgers en hulpvragers. De ondersteuning-op-afstand sluit aan op deze diensten. Het SIZT beschikt daarom over de benodigde kennis en vaardigheden om deze dienst uit te voeren. 5.2 Personele inzet De rol die mantelzorgconsulenten vervullen is tweeërlei:

Het bieden van mantelzorgondersteuning, gericht op het vergroten van de draagkracht van mantelzorgers;

Het stimuleren van lotgenotencontact. De mantelzorgconsulent kent de situaties van mantelzorgers en kan mantelzorgers daarom helpen om met elkaar in contact te komen.

In totaal zullen maximaal 25 mantelzorgers kunnen deelnemen aan de pilot. Afhankelijk van voorkeuren van de deelnemers zal een mantelzorgconsulent één tot maximaal 5 keer per werkweek contact opnemen met de mantelzorgers. De verwachting is dat het aantal wekelijkse contacten uitkomen op gemiddeld twee contacten per week per cliënt. In totaal zullen er 50 cliëntcontacten per week plaatsvinden. Wanneer we uitgaan van een gemiddeld beeldgesprek van ongeveer 10 à 15 minuten betekent dit een personele bezetting van ongeveer 0,25 FTE voor een periode van 6 maanden20. 5.3 Beschrijving werkprocessen/werkwijze (een eerste aanzet) 1. Voorafgaand aan de pilot zullen de deelnemers hun voorkeuren kunnen aangeven. Het gaat om voorkeuren mbt. (1) aantal contacten per week, (2) gewenste dagen (incl. tijdstippen. 2. Er wordt uitgegaan van één tot maximaal vijf contacten per week. Waarbij verwacht wordt dat de lengte van de gesprekken korter is naarmate het aantal contacten per week meer worden. 3. De mantelzorgconsulenten nemen initiatief voor het gesprek, maar laten de invulling van het gesprek zoveel mogelijk over aan de mantelzorgers, waardoor er zoveel mogelijk ruimte en aandacht is voor hun situatie, problemen die tegenkomen, ervaringen die ze willen delen etc.

20

De kosten voor 1 FTE bedragen 50.000 euro. Bij een pilotperiode van een 6 maanden komt dit grofweg uit uit op (0,25 fte * 0,5 jaar * 50.000= 6.250 euro). Titel: Versie: Datum:


Pagina 39 van 51

4. Door de dagelijkse/wekelijkse contacten krijgen de consulenten gevoel voor de situatie, waardoor het beter mogelijk is om mantelzorgers met elkaar in contact te laten brengen en lotgenotencontact te stimuleren. 5. Daarnaast kunnen zij beter inspelen op de behoeften van mantelzorgers, waardoor vrijwilligers gericht ingezet kunnen worden. 6. Enige flexibiliteit is het rooster is gewenst. Deelnemers kunnen aangeven dat ze (vanwege activiteiten/vakantie) een bepaalde tijd of op een bepaald tijdstip niet aanwezig zijn en liever op een ander moment benaderd willen worden. 7. (Als het technisch platform het toelaat kan een of enkele keren geëxperimenteerd worden met groepsvoorlichting (evt. interactief). 8. In overeenstemming met de werkwijze van het SIZT zullen de deelnemers van de pilot zoveel mogelijk benaderd worden door dezelfde mantelzorgconsulent. 9. Wat te doen als mensen onaangekondigd niet thuis zijn?!?

6. Voorbereiding van de pilot Om

mensen

te

informeren

over

de

beeldcirkel

wordt

samen

met

het

SIZT

een

informatiebijeenkomst georganiseerd. Het doel van deze informatiebijeenkomst is: 1. Het geven van informatie over de pilot. Hierbij zal naast de beeldcirkel ook aandacht gegeven worden aan de andere diensten en functionaliteiten van de pilot ‘Leven in Roombeek’: de mogelijkheid tot familiecontact, het spreekurencontact met organisaties en instellingen en de ‘Marktplaats voor burenhulp’; 2. mensen laten ervaren hoe communicatie werkt mbv. screen-to-screen technologie; 3. Het krijgen van feedback op de bestaande plannen en input voor de verdere uitwerking; 4. Het vinden van mensen die willen deelnemen aan de pilot. Mensen kunnen via verschillende wegen worden uitgenodigd voor deze bijeenkomst. Omdat een persoonlijke aanpak het meest effectief is, zullen professionals die contacten hebben met ouderen geïnformeerd worden over de pilot en de bijeenkomst. Er wordt foldermateriaal ontwikkeld die bij de potentiële doelgroep uitgedeeld kan worden.

Vooralsnog wordt gedacht aan de medewerkers van het SIZT, zorgloketmedewerkers (en met name

de

ouderenadviseurs

die

bij

de

mensen

thuis

komen),

medewerkers

thuiszorgorganisaties.

Mantelzorgers woonachtig in wijken met glasvezel zullen per brief worden ingelicht over de pilot (en de goedemorgen/goedemiddagservice).

Via deze brief worden bestaande cliënten

uitgenodigd voor een bijeenkomst. Naast de informatiebijeenkomst zal er voor aanvang van de pilot een startbijeenkomst georganiseerd worden. Deze startbijeenkomst heeft als doel: 1. Het formeren van een definitieve groep deelnemers die gaat deelnemen aan de pilot; 2. Deelnemers en mantelzorgconsulenten met elkaar laten kennismaken, zodat het eerste contact niet screen-to-screen plaats vindt;



Pagina 40 van 51

3. Definitieve afspraken maken over de pilot: welke deelnemer wil hoe vaak en wanneer benaderd (dagen en tijdstippen) worden; 4. Eventueel worden de deelnemers gevraagd een korte vragenlijst in te vullen met redenen voor deelname, een soort van nulmeting



Pagina 41 van 51

Bijlage Vi: Plan van Aanpak Spreekurenvoorziening 1. Inleiding De spreekurenvoorziening is een structuur waardoor organisaties en instellingen spreekuren kunnen aanbieden via het breedband dienstenplatform. Door de spreekurenvoorziening ontstaat er ruimte voor organisaties en instellingen om te experimenteren met toepassingen van beeldcommunicatie. Bovendien biedt de spreekurenvoorziening een structuur waardoor relatief eenvoudig kan worden ingespeeld op de behoeften van de deelnemende ouderen en mantelzorgers. Het uiteindelijke doel van de spreekurenvoorziening is het realiseren van voldoende kritische massa, zowel wat betreft het aantal gebruikers als het aantal breedbanddiensten. Alleen bij voldoende gebruikers en gevarieerde breedbanddiensten is het dienstenplatform waardevol voor respectievelijk nieuwe dienstenaanbieders en nieuwe gebruikers.

2. Aangeboden functionaliteiten De spreekurenvoorziening biedt deelnemers van de pilot een mogelijkheid om beeldcontact te onderhouden met verschillende type organisaties en instellingen. Organisaties en instellingen worden uitgedaagd om deze spreekuren in te richten voor de deelnemers van de pilot. Doordat de bereikbaarheid/toegankelijkheid van deelnemende organisaties wordt beperkt tot enkele spreekuren blijven de kosten zoveel mogelijk beperkt.

3. Potentiële gebruikers Alle deelnemers van de pilot kunnen gebruik maken van de spreekurenvoorziening. Het gaat dus om maximaal 50 deelnemers. Dit zijn de deelnemers van de beeldcirkel en de deelnemers van de goedemorgen/goedemiddagservice.

4. Doel, beoogde resultaten en verwachte effecten 4.1 Doel Het

doel

van

de

pilot

‘Leven

in

Roombek’

is

experimenteren

met

vernieuwende

ondersteuningsconcepten die ertoe moeten leiden dat meer mensen langer en meer zelfstandig thuis wonen met een grotere kwaliteit van leven. De spreekurenvoorziening is geen dienst, maar een structuur waardoor tegen relatief lage kosten een grote verscheidenheid aan diensten kan worden aangeboden. De spreekurenvoorziening draagt bij aan verschillende doelstellingen: 1. kennismaking met screen-to-screen communicatie door organisaties en instellingen (als middel om hun klanten/cliënten te bedienen en de toegankelijkheid te vergroten); 2. het stimuleren van vraagsturing en het vergroten betrokkenheid van deelnemers bij het vormgeven van de pilot ‘Leven in Roombeek’; 3. het vergroten van het experimentele karakter van de pilot; 4. het versterken van het flexibele karakter van de pilot: door de spreekurenvoorziening kunnen tijdens de pilot eenvoudig nieuwe spreekuren worden aangeboden.



Pagina 42 van 51

De spreekurenvoorziening kan daarom vergeleken worden met een ‘kweekbak’: een broeiplaats waar verschillende initiatieven zich kunnen ontwikkelen en waarbij alleen de sterkste concepten een plaats zullen innemen tijdens de uitrol van de pilot. 4.2 Beoogd resultaat De pilot ‘Leven in Roombeek’ krijgt een spreekurenvoorziening die het karakter heeft van een dienstenmenu. Deelnemers van de pilot kunnen gebruik maken van de diensten die organisaties en instellingen aanbieden in de vorm van spreekuren. 4.3 Succes De spreekurenvoorziening is een succes wanneer: 1. 75 procent van deelnemers gedurende de pilotperiode gebruikt heeft gemaakt van de spreekurenvoorziening; 2. 25 procent van de deelnemers minimaal een keer per week gebruikt maakt van de spreekurenvoorziening; 3. Minimaal 8 verschillende partijen willen aanbieden. 4.4 Evaluatie en uitrol over Enschede De evaluatie van de spreekurenvoorziening zal meegenomen worden tijdens de evaluatie van de Beeldcirkel en de Goedemorgen/goedemiddagservice. Deze evaluatie zal worden uitgevoerd door I&O research. Tijdens de eindverantwoording zal bovendien beoordeeld worden in hoeverre een type spreekuur geschikt is als losstaande teledienst.

5. Organisatorische inbedding De spreekurenvoorziening is een dienst waarvoor de gemeente Enschede verantwoordelijk is voor de randvoorwaarden zodat organisaties beeldcontact kunnen onderhouden met de deelnemers van de pilot. Voor de organisatie en invulling van het spreekuren zijn de deelnemende organisaties en instellingen zelf verantwoordelijk. 5.1 Voorwaarden Om te kunnen deelnemen aan de pilot moeten organisaties/instellingen voldoen aan en instemmen met de volgende voorwaarden: 1. Er wordt in principe geen vergoeding verleend aan partijen die tijdens de pilot een spreekuur organiseren: de personeelskosten zijn voor de desbetreffende partij; 2. Daar

staat

tegenover

dat

partijen

kosteloos

gebruik

kunnen

maken

van

de

spreekurenvoorziening. 5.2 Beschrijving werkprocessen (een eerste aanzet) 1. Op een centrale plaats in Enschede wordt een openbare werkplek ingericht. Deze werkplek geeft toegang tot het technisch platform, waardoor een beeld- en geluidverbinding opgezet kan worden met de deelnemers van de pilot. Afhankelijk van de snelheid van aanwezige internetverbinding, de gekozen technologie is het mogelijk dat een werkstation wordt ingericht Titel: Versie: Datum:


Pagina 43 van 51

bij de organisatie zelf. De extra kosten die hiervoor gemaakt worden bekostigd door de betreffende organisatie/instelling. 2. De beeld- en geluidsverbinding komt tot stand op initiatief van de deelnemer. 3. De planning van de spreekuren ligt in handen van de coördinator van de pilot ‘Leven in Roombeek’. Aanvragen voor de organisatie kunnen bij de coördinator worden ingediend en worden door hem/haar toegekend. Als organisaties op eigen locatie beschikking hebben over een werkstation is het mogelijk dat meerdere spreekuren van verschillende organisaties tegelijkertijd plaatsvinden. 4. Om de continuïteit te waarborgen moeten spreekuren minimaal eens per twee weken worden aangeboden 5. Tijdens de pilot is het mogelijk dat nieuwe spreekuren aan de pilot worden toegevoegd. Om de wensen en voorkeuren tav. nieuwe spreekuren te inventariseren wordt wekelijks contact mogelijk bij de projectleider van ‘Leven in Roombeek’. Tijdens dit spreekuur kunnen bovendien andere vragen, problemen en onduidelijkheden worden besproken. 5.3 Personele inzet en potentiële dienstenaanbieders De personeelskosten worden door de organiserende partijen bekostigd. Wel zijn er kosten te verwachten ten aanzien van de huur van een werkplek en de aanleg van de benodigde glasvezelverbinding. Aanbieder spreekuren Zorgloket (gemeente Enschede) Zorgaanbieders Stichting Welzijn Ouderen Raadsleden/wethouders Politie Huisarts,apotheker, doktersapothekersassistenten Etc Domijn De Woonplaats Coördinator Pilot

Omschrijving Medewerkers van zorgloket: het geven van informatie en advies. Eventueel medewerkers van algemene loket. Veel mogelijkheden: bijvoorbeeld diëtisten, bewegingsadvies etc. Informatievoorziening In gesprek gaan met een raadslid, wethouder Wijkagent Informatievoorziening over gezondheid, medicijngebruik etc. (Stichting Gezondheidscentra Enschede?)

Huismeesters, loketmedewerkers Huismeesters, loketmedewerkers Tijdens spreekuur kunnen verbeteringen, ideeën en wensen mbt nieuwe spreekuren worden doorgegeven/besproken met de coördinator. Aanbieders van bezorgmaaltijden Assortiment beschikbaar stellen via platform. Keuze via menu weergeven of doorgeven aan medewerker Figuur 4: Overzicht potentiële aanbieders van spreekuren

Naast tweeweg-communicatie kan er ook beeldmateriaal via het dienstenplatform worden aangeboden. Onderstaande content zou een leuke aanvulling zijn voor het te realiseren dienstenplatform. Aanbieders van videocontent Raad in Beeld Video weblogs

Live of on-demand raadsvergaderingen bijwonen Van raadsleden, wethouders, medewerkers van partijen die diensten en/of spreekuren aanbieden via het breedband dienstenplatforms. TubTV van de Twentse Courant Tubantia toegankelijk maken.

Lokaal nieuws Video-on-demand (videotheek online) Etc. Figuur 5: Overzicht potentiële aanbieders van content

Gezien de doelstelling en doelgroep van de pilot ‘Leven in Roombeek’ zijn relatief veel diensten gericht op het snijvlak tussen zorg en welzijn. Titel: Versie: Datum:


Pagina 44 van 51

Voor de spreekurenvoorziening geldt dat tijdens de pilot eenvoudig moet worden ingespeeld op wensen van gebruikers. De relevantie van het breedband dienstenplatform is het grootst wanneer het dienstenaanbod volgt op de vraag/voorkeur/behoeften van gebruikers.

6. Voorbereiding van de pilot De focus van de voorbereiding ligt bij (1) het inventariseren van de wensen en voorkeuren van gebruikers en (2) het informeren van organisaties en instellingen die tijdens de pilot spreekuren kunnen aanbieden. De wensen en voorkeuren van gebruikers worden geïnventariseerd:

Tijdens de verschillende informatiebijeenkomsten die georganiseerd worden ter voorbereiding van de pilot ‘Leven in Roombeek’;

Tijdens de pilot door de medewerkers van het SIZT en de SWO. Deze medewerkers hebben veelvuldig contact met de deelnemers van de pilot en zijn daarom het beste in staat om de behoeften en voorkeuren van de deelnemers te peilen.

Tijdens een participatiespreekuur. Één uur in de week kunnen gebruikers verbeteringen, adviezen en ideeën doorgeven aan de coördinator van de pilot. Dit is een belangrijke kans om ‘feeling’ te houden met de gebruikers. Bovendien biedt dit spreekuur de mogelijkheid om direct in te spelen op de behoeften van gebruikers.

Een definitief besluit over de pilot zal eind september plaatsvinden. In oktober 2007 zullen organisaties en instellingen ingelicht worden over de pilot ‘Leven in Roombeek’ en de mogelijkheden van de spreekurenvoorziening.



Pagina 45 van 51

Bijlage VII: Plan van Aanpak Marktplaats voor Burenhulp 1. Inleiding In Nederland komen de laatste jaren steeds meer initiatieven gekomen voor burenhulpdiensten. De organisatie van deze initiatieven is over het algemeen als volgt ingericht 1. Als eerste zijn er burenhulpdiensten die draaien op een zeer kleine groep vrijwilligers die relatief veel burenhulpdiensten verrichten. In de meeste gevallen wordt een telefooncentrale ingericht en is er een intercedent die zorgt voor de match tussen de vrijwilliger en de hulpvrager.

Van

de

gebruikers

van

burenhulpdiensten

wordt

enkel

een

kleine

onkostenvergoeding gevraagd (Een voorbeeld is de Burenhulpdienst Enschede-Zuid). 2. Als tweede zijn er burenhulpdiensten die zijn ondergebracht bij een professionele organisatie. De kosten voor dergelijke professionele burenhulp bedragen echter 10 euro per uur. (Een voorbeeld uit de regio is www.huureennoaber.nl van thuiszorgorganisatie Verpleging Verzorging Thuis (VVT). 3. Als derde zijn er verschillende op website gebaseerde initiatieven. Deze zijn een digitale variant op het prikbord bij de supermarkt: vragers en aanbieders van burenhulpdiensten kunnen berichten plaatsen waarop gereageerd kan worden. (Voorbeelden zijn www.markpltaats.nl (onder het kopje diensten), www.buurtlink.nl en www.tijdvoorelkaar.nl. Ook het principe van de Roombekerschat valt onder deze categorie). Bovenstaande initiatieven voor burenhulpdiensten worden vooral gebruikt door ouderen waarvan de (klein)kinderen niet in de buurt wonen en/of ouderen die niet (te vaak) een beroep willen doen op eigen familie en vrienden. Het succes van deze initiatieven staat echter ter discussie. Een van de belangrijkste problemen is het matchen van vraag- en aanbieders. Het maken van deze match is zeer arbeidsintensief of vereist veel initiatief van de bewoners. Bovendien leidt de inzet van vrijwilligers en professionals niet tot de gewenst sociale cohesie. De ‘Marktplaats voor burenhulp’ wil een oplossing bieden door een interactief matchingssysteem waarbij vragers en aanbieders van burenhulpdiensten automatisch gematcht worden en met elkaar in contact worden gebracht. In plaats van een kleine groep van zeer actieve vrijwilligers wordt gebruik gemaakt van een grote groep van bewoners die bereid zijn om af en toe één bepaalde burenhulpdienst te verrichten. (Mevrouw Verbeek is bereid om boodschappen te doen voor een overbuurvrouw, maar alleen als het haar uitkomt en als ze zich niet hoeft vast te leggen. Bovendien wil ze absoluut niet met iemand mee naar het ziekenhuis.)

2. Aangeboden functionaliteiten De ‘Marktplaats voor Burenhulp’ biedt bewoners van Roombeek een interactief matchingsysteem waardoor vrager en aanbieders van burenhulpdiensten met elkaar in contact worden gebracht. Afhankelijk van hulpvraag zal gebruik gemaakt van telefoon en mail.



Pagina 46 van 51

Er wordt een database opgebouwd met buurtbewoners die bereid zijn tot het verlenen van burenhulpdiensten. Het is daarbij van belang dat de aanbieders kunnen aangeven welke burenhulpdiensten zij wel en niet willen/kunnen verrichten. Bovendien hoeven de potentiële aanbieders zich niet vooraf vast te leggen op welke dagen zij beschikbaar moeten zijn voor burenhulp.

3. Potentiële gebruikers De ‘Marktplaats voor burenhulp’ wordt toegankelijk voor alle bewoners van Roombeek. Omdat beeldcommunicatie in eerste instantie geen centrale rol speelt en er vooral gebruik gemaakt wordt van reguliere communicatiemiddelen (telefoon en mail) kunnen alle bewoners van Roombeek bereikt worden. Belangrijk uitgangspunt van de ‘Marktplaats voor burenhulp’ is dat er geen strikt onderscheid is tussen de vragers en aanbieders van burenhulpdiensten. Bewoners zijn op het ene moment aanbieder en op het andere moment vragers van burenhulpdiensten. Oudere bewoners worden daarom niet gecategoriseerd als hulpvragers, maar zijn tevens aanbieders van burenhulpdiensten.

4. Doel, beoogde resultaten en verwachte effecten 4.1 Doel De ‘Marktplaats voor burenhulp’ is een dienst die moet bijdragen aan de gemeenschapszin in Roombeek. De ‘Marktplaats voor burenhulp’ moet bijdragen aan: 1. Het inzetten van het bestaande potentieel aan burenhulpdiensten (het merendeel van de bewoners geeft aan zich verantwoordelijk te voelen voor buurtgenoten, echter een klein gedeelte van de bewoners van Roombeek ontvangt daadwerkelijk burenhulp [Ior01]); 2. Het creëren van een extra vangnet dat zich positioneert tussen het eigen sociale netwerk en het georganiseerde vrijwilligerswerk. Door de ‘Marktplaats voor burenhulp’ zal daarom de vraag naar het georganiseerd vrijwilligerswerk en professionele ondersteuning afnemen. 4.2 Beoogd resultaat: In de realisatiefase van de pilot ‘ ‘Leven in Roombeek’’ wordt een interactief matchingssysteem ontwikkeld. De dienst moet gepositioneerd worden als voorportaal van het zorgloket en/of één of meerdere vrijwilligersorganisaties. 4.3 Succes De ‘Marktplaats voor burenhulp’ is een succes wanneer: 1. 35 procent van de bewoners in Roombeek zich laat inschrijven in een database als ‘actieve burenhulp’; 2. 10 procent van de bewoners minimaal één keer gebruik maakt van de burenhulp als vrager van een burenhulpdienst; 3. 80 procent van de verzoeken om burenhulp binnen de gestelde periode automatisch gematcht worden (dus zonder tussenkomst intermediair); 4. het een positieve bijdrage levert aan de sociale cohesie in Roombeek. Titel: Versie: Datum:


Pagina 47 van 51

4.4 Evaluatie en uitrol over Enschede In Roombeek wordt momenteel een proeftuinmonitor uigevoerd in het kader van de proeftuin WMO. In de tussenmeting zijn enkele vragen gesteld met betrekking tot het verlenen van burenhulp. De resultaten van deze nieuwe monitor worden na de zomer 2007 bekend. Evaluatie en gebruik van de ‘Marktplaats voor burenhulp’ zal in deze proeftuinmonitor worden meegenomen.

5. Organisatorische inbedding 5.1 Vrijwilligerswerk en/of SIZT De ‘Marktplaats voor Burenhulp’ moet mensen in staat stellen om met elkaar in contact te komen zonder tussenkomst van een intercedent. Het kan echter zijn dat een hulpvraag niet geschikt is voor een automatische match. In zo’n situatie zal het georganiseerd vrijwilligerswerk en/of het Zorgloket als vangnet kunnen dienen. Hetzelfde geldt als er op een bepaald moment geen aanbieders beschikbaar zijn. 5.2 Personele Inzet Omdat het concept nog moet worden uitgewerkt zijn deze kosten moeilijk in te schatten. De ervaringen van de pilots van de Burenhulpcentrales [Psy01] die dit jaar plaats vinden kunnen ons wellicht meer inzicht geven. Dit zal worden halverwege augustus worden gecheckt bij de pilots van de burenhulpcentrale.

5.3 Beschrijving werkprocessen Er wordt onderscheid gemaakt tussen de invoer van de aanvraag, het opbouwen van een database met potentiële aanbieder, het matchingsproces tussen vragers en aanbieders van burenhulpdiensten en het leggen van contact tussen vrager en aanbieders. Het beschreven proces staat nog ter discussie. Het innovatieve element van de ‘Marktplaats voor burenhulp’ wordt vooral bepaald door het interactieve matchingsproces. Het is niet ondenkbaar dat tijdens een eventuele uitrol van de pilot het matchingproces wordt uitgebreid door gebruik te maken van SMS en telefoon. I Invoer van een aanvraag Vragers van burenhulpdiensten kunnen hun hulpvraag plaatsen via een webapplicatie, via een automatische telefooncentrale of via het breedband dienstenplatform. Bij deze invoer moeten in ieder geval de volgende zaken worden ingevoerd.

Naam (alleen bij invoer via webapplicatie)

Man/vrouw

Leeftijd

telefoonnummer

De categorie waaronder de gevraagde klus valt: 1.


tuinonderhoud Plan van Aanpak ‘Leven in Roombeek’ Definitief Auteur: R. de Ruiter 09-10-2007 Project: ‘Leven in Roombeek’

Pagina 48 van 51

2.

digitale hulp

3.

boodschappendienst

4.

vervoer: begeleiding naar huisarts/specialist of sociaal vervoer

5.

oppas

6.

administratieve ondersteuning

7.

ontmoeting

8.

gezamenlijke uitleen van goederen

9.

huisdieren- en plantenverzorging

Het tijdsbestek waarin een bepaalde burenhulpdienst moet plaatsvinden: 1.

Binnen een dag

2.

Binnen een week

3.

Binnen een maand

Voor de invoer via de webapplicatie wordt het bovendien mogelijk om een extra toevoeging aan het bericht toe te voegen. Hierbij kan het gaan om een beschrijving van de benodigde werkzaamheden of een eventuele tegenprestatie. II Opbouwen van database met potentiële burenhulpaanbieders Voorafgaan en tijdens de pilot wordt een database opgebouwd met mensen die zich aanmelden als potentiële burenhulp. Om een zorgvuldige en effectieve match mogelijk te maken moeten zij eventuele restricties aangeven. Het kan hierbij gaan om de volgende aspecten:

In welke van de eerder genoemde categorieën zouden mensen wel burenhulp willen verrichten?

Hoeveel tijd is nodig voor het verrichten van de burenhulpdienst? 1.

0 tot 0,5 uur

2.

0 tot 1 uur

3.

1 tot 2 uur

4.

2 tot 4 uur

5.

Meer dan 4 uur

Als u wordt gevraagd voor een burenhulpdienst: binnen welk tijdbestek zou hulp willen /kunnen bieden?

1.

Binnen een dag

2.

Binnen een week

3.

Binnen een maand

Hoeveel tijd wilt u maximaal kwijt zijn aan een burenhulpdienst? 1.

0 tot 0,5 uur

2.

0 tot 1 uur

3.

1 tot 2 uur

4.

2 tot 4 uur

5.

Meer dan 4 uur

Om eventueel misbruik zoveel mogelijk te voorkomen worden de aanbieders er op gewezen dat alle acties die vanuit de database worden uitgevoerd bewaard blijven. Eventueel misbruik door Titel: Versie: Datum:


Pagina 49 van 51

een aanbieder kan daarom worden achterhaald. Bovendien zal onderzocht moeten worden hoe de mensen met een strafblad uit de database kunnen worden verwijderd. III Matchingsproces tussen vrager en aanbieder (zie figuur) De invoer van een aanvraag wordt vergeleken met de database en resulteert in een lijst met potentiële aanbieders. At random worden 2 tot 5 potentiële aanbieders gemaild met de vraag of ze bereid zijn de gevraagde burenhulpdienst te leveren. Door middel van actiebuttons kan een aanbieder het aanbod in behandeling nemen of afwijzen. Op dit moment zijn er verschillende mogelijkheden: 1.

Een potentiële aanbieder gaat op de vraag in: Via een actiebutton worden de overige aanbieders afgemeld. De dienstenaanbieder krijgt naam en telefoonnummer doorgemaild en wordt verzocht om contact op te nemen met de hulpvrager.

2.

De potentiële aanbieder besluit niet in te gaan op de hulpvraag: Via de actiebutton wordt dit bericht verstuurd naar de database. Zolang er nog geen hulpaanbieder is gevonden zal het bericht verstuurd worden naar een nieuwe aanbieder die voldoet aan de hulpvraag.

3.

Als er binnen een dag/week/maand geen potentiële dienstenaanbieder is gevonden wordt dit bericht aan een vrijwilligersorganisatie die de hulpvraag in behandeling neemt.

Tijdens de pilot wordt er gekozen voor aanbieders van burenhulpdiensten te benaderen via de mail. Bij een eventuele uitrol van de pilot kunnen aanbieders (indien gewenst) benaderd worden via een automatische telefooncentrale. Dit biedt een voordeel omdat er direct telefonisch (evt met beeldverbinding) contact ontstaat tussen vrager en aanbieder. IV Contact tussen vrager een aanbieder Zodra een potentiële dienstenaanbieder zich bereid toont en dit via de actiebutton kenbaar maakt krijgt de dienstenaanbieder een naam en telefoonnummer doorgemaild. Hij of zij wordt gevraagd initiatief te nemen en contact op te nemen met de hulpvrager.

6. Voorbereiding van de pilot De voorbereiding van de ‘Marktplaats voor burenhulp’ staat in het teken van het uitwerken van het concept, de ontwikkeling van de benodigde software en uitgebreide PR-activiteiten onder de bewoners van Roombeek. Tot op heden is het concept bediscussieerd tijdens bijeenkomsten met de klankbordgroep, medewerkers van de Stichting Welzijn Ouderen en het Steunpunt Informele Zorg Twente, de burenhulpdienst Enschede-Zuid. Bovendien is op 28 juni 2007 aangeschoven op een bewonersbijeenkomst aan de Tollenstraat in het kader van de Roombekerschat. Hoewel de meningen verdeeld zijn worden de volgende positieve uitgangspunten door de gesprekpartners onderstreept: het morele appèl op buurtbewoners, het inzetten van een grote bewonersgroep ipv. een kleine groep vrijwilligers, gebruik van technologie om jongere generatie te bereiken, aansluiting op deze tijdsgeest: mensen zijn bereid bepaalde burenhulpdiensten te verrichten maar alleen op momenten dat het hen uitkomt en het verminderen van drempels om een hulpvraag te stellen door de meer anonieme werkwijze. Titel: Versie: Datum:


Pagina 50 van 51

In de gesprekken worden echter ook de negatieve kanten belicht: niet in alle situaties kunnen vragers en aanbieders van burenhulpdiensten automatisch worden gematcht, het systeem is gevoelig voor misbruik en de techniek kan ouderen afschrikken. Er zullen maatregelen getroffen moeten worden om deze negatieve effecten te minimaliseren. De volgende bijeenkomsten staan nog op de planning: 1. Een tweede bijeenkomst in het kader van de Roombekerschat aan de tollenstraat. 2. Een bijeenkomst met de verschillende buurcommissies in Roombeek.



Pagina 51 van 51

Plan van Aanpak Leven in Roombeek

Recommend Documents