Plaats 1: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

Plaats 1: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Info Na 169 jaar bouwen [1352-1521] verrees de kathedraal met zijn 123 meter hoogte boven Antwerpen. Het werd het grootste gotische bouwwerk van de Nederlanden. De kathedraal is een enorme schatkamer met verschillende kunstwerken van onder andere Rubens. 

De noordertoren van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal is 123 meter hoog, de zuidertoren 65,30 meter, de middenbeuk 28 meter en de viering- of kruisingskoepel waar middenbeuk en kruisbeuk samenkomen 43 meter.



Aan de binnenzijde is de Kathedraal 118 meter lang. Ter hoogte van de kruisbeuk is ze 67 meter breed. De maximale breedte van het kerkschip bedraagt 53,50 meter.



De totale vloeroppervlakte bedraagt ongeveer 8.000 vierkante meter. Bij grote evenementen kunnen tot 2.400 zitplaatsen worden voorzien. In principe kan de Kathedraal 25.000 mensen herbergen.



De Kathedraal beschikt over een beiaard met 49 klokken.



Het onderhoud van de Kathedraal kost 1,5 miljoen euro per jaar.



Jaarlijks bezoeken ongeveer 360.000 mensen de Kathedraal.

Doe-opdracht Aan de zijkant van de kathedraal zoek je een beeldengroep die de bouwers van de kathedraal uitbeeldt. Posteer alle leden van je groep voor en tussen de bestaande beelden en neem een pose aan alsof jullie mee aan ’t werken zijn. Neem hier een foto van. Let op dat je niets beschadigt.

Zoekopdracht Zoek de naam van architecten en bouwheren van de kathedraal 1 | Mensenrechtenzoektocht in Antwerpen

Plaats 2: Carolus Borromeuskerk Info ‘Een hemel op aarde', ‘het achtste wereldwonder'... Men kwam in de 17de eeuw woorden te kort voor deze kerk die op een Italiaanse piazza lijkt te staan. Ze werd gebouwd (1615-21) voor en door de jezuïeten. Peter Paul Rubens had als schilder-decorateur-architect een hand in de toren, de voorgevel, het hoogaltaar, het plafondstucwerk en de Mariakapel. Dit is dé barokke en dé Rubenskerk in de Nederlanden, ook al vernielde een brand zijn 39 plafondschilderingen.

Doe-opdracht Het plein is ingedeeld in vierkanten. Als je goed kijkt vanop de arduinen rand rond de fontein, zie je dat met de straatstenen van het plein de tekening van de vier symbolen uit het kaartspel (klaveren, schoppen, harten en ruiten) gelegd zijn. Maak een menselijke piramide zodat je van bovenaf een luchtfoto kan trekken van één deze symbolen. Wees voorzichtig voor het fototoestel (én de fotograaf:-)) Zoekopdracht Tegenover de ingang van de kerk aan de overkant van het plein staat een beeld van een zittende man. Wie is deze schrijver? Van hem wordt gezegd “Hij leerde zijn volk lezen” en dit gezellige plein werd naar hem genoemd.

2 | Mensenrechtenzoektocht in Antwerpen

Plaats 3: Grote Markt Info: Herkomst van de naam Antwerpen "Antverpia" is de oudste schrijfwijze (anno 8ste eeuw) van de naam Antwerpen die door iedereen wordt aanvaard. De bekendste verklaring voor de herkomst van de naam "Antwerpen" vindt men in de legende van Brabo en de reus Antigoon. Het oorspronkelijke verhaal (12de eeuw) luidt als volgt: “Ergens in Brabant, op een burcht aan de Schelde, woonde de reus Druon Antigoon. Elk schip dat voorbijvoer, moest een zware tol betalen. Van degene die niet wou betalen, werd een hand afgehakt en in de Schelde geworpen. Tot de Romeinse soldaat, Silvius Brabo, de reus overwon. Hij hakte op zijn beurt de hand van de reus af en wierp ze in de Schelde. Zo zou de naam Brabant ontstaan zijn”. In de 18de eeuw werd de link gelegd naar het hand-werpen. De legende diende niet langer meer om het ontstaan van Brabant te verklaren, maar geeft een ludieke verklaring voor de oorsprong van de naam 'Antwerpen'. Onze stad werd zelfs enkele jaren officieel 'Handwerpen' genoemd. Wetenschappelijke verklaring Recent werd ontdekt dat de Schelde tot in de 8ste eeuw langs villae Thurnini (Deurne) vloeide. In het midden van de jaren 700 verlegde de Schelde zich in de huidige bedding en Deurne lag daarmee niet langer aan de Schelde. De benedictijnen (paters) van Deurne bouwden een nieuwe naar voren geschoven (= anda verpus) nederzetting aan de nieuwe Scheldeoever. Door dialectvorming werd het: andverpus- andverpia – antverpia - anvers.

Doe – opdracht Maak een kunstige foto waar al jullie handen opstaan (en alléén de handen mogen er op staan) met een element van de Grote Markt op de achtergrond. Zoek-opdracht


Naast het stadhuis staat nog een ander beeld dat typische Antwerpse ‘helden’ wil eren nl. “de dokwerker” of “buildrager”. Welke woorden staan op de sokkel van dit beeld?

Plaats 4: De Vlaeykensgang

Info Deze ‘geheime’ straat verbindt de Hoogstraat, de Oude Korenmarkt (ingang door poortje nr. 16) en Pelgrimsstraat met elkaar. De naam Vlaeykens komt waarschijnlijk van een bakkerij (vlaai=taart). Het had niet veel gescheeld of de Vlaeykensgang was er niet meer geweest. Eind 16e eeuw woonden hier de arme middeleeuwers in erbarmelijke omstandigheden. In de jaren 1960 was deze steeg zo vervallen dat de gebouwen bijna werden afgebroken. Dit werd voorkomen door een jonge antiquair die de boel opkocht en het hele complex restaureerde. Het resultaat is een oase van rust, de beste plek om naar de beiaard te komen luisteren. Doe-opdracht Zoek toeristen die ook in de Vlaeykensgang ronddwalen en samen met jullie op de foto willen. Zoek-opdracht Ergens in deze wirwar van steegjes vind je -boven een smeedijzeren poort- een ingemetste plaat met een ‘grote vis’. Welke vis is dit en welk jaartal wordt vermeld op de plaat?


Plaats 5: Groenplaats Info

Het Groenkerkhof Minstens sinds de 13de eeuw fungeerde de zuidkant van de Onze-Lieve-Vrouwekerk als Antwerpse begraafplaats. Vooral dan voor de armere bewoners die het zich niet konden veroorloven om begraven te worden in de kerk zelf. In 1784 verbood de keizer van Oostenrijk echter om nog langer begraafplaatsen binnen de stadsmuren te gebruiken. Antwerpen opende toen begraafplaatsen op het Kiel en op het huidige Stuyvenbergplein. Rond 1800 eisten de Franse bezetters het Groenkerkhof op, ze sloopten de muren en legden de Place de l’ égalité aan. In 1805 werd het plein ingehuldigd als Place Bonaparte, ter ere van Napoleon. Tijdens de betwistingen tussen kerk en gemeentebestuur over de onteigening van het kerkhof werd gemeentebeambte François Roché vermoord in de kathedraal. Daarom wilde men een standbeeld ter ere van hem oprichten maar dit werd nooit gerealiseerd. Uiteindelijk werd in 1843 het huidige standbeeld opgericht op de plaats waar vroeger een groot kruisbeeld in ’t midden van het kerkhof stond. Sinds tientallen jaren is dit een populaire ontmoetings- en hangplek voor jongeren. Doe-opdracht Kies met z’n allen jullie ‘favoriete hangplek’ op de Groenplaats en poseer hier voor een foto waarop iedereen ‘groen’ lacht. Zoek-opdracht Wie is de beroemde Antwerpenaar voor wie uiteindelijk een standbeeld in ’t midden van de Groenplaats werd opgericht? 5 | Mensenrechtenzoektocht in Antwerpen

Plaats 6: Zwartzustersstraat Info De straat is genoemd naar de Zwartzusters, die er sinds 1345 een klooster hadden. Op 11 mei 2006 vermoordde Hans Van Themsche uit racistische motieven twee personen in deze straat: de zwangere Malinese vrouw Oulematou Niangadou en het tweejarig Belgisch meisje Luna Drowart dat bij haar was. Daarvoor verwondde hij ook de Turkse Songül Koç, die op een bankje in de Minderbroedersrui een boek zat te lezen. Als gevolg van de schietpartij is de goedkeuring voor de nieuwe Belgische wapenwet versneld zodat een legale "impulsaankoop" van wapens niet meer mogelijk is. Aansluitend hierop zou in 2007 in Antwerpen een verbod ingaan op het publiekelijk tentoonstellen van wapens in etalages. Het verbod heeft betrekking op alle vuurwapens, namaakwapens, dolken, knotsen, springmessen en valmessen of afbeeldingen daarvan. Doe-opdracht Maak een foto van een groepsknuffel in de buurt van de gedenksteen voor Luna en Oulemata. Zoekopdrachten Na de racistische moorden werd in de Antwerpse binnenstad bij een aantal straatnaamborden een extra bord toegevoegd, bijv. aan de Minderbroedersrui en de Wolstraat. Wat staat er op dit bord? Tussen Zwartzustersstraat en Zirkstraat ligt de Stoelstraat. Op welk nummer bevindt zich het allerlaatste originele houten woonhuis van Antwerpen? (Sinds 1546 mag men in de stad alleen nog stenen huizen bouwen wegens het brandgevaar)



Plaats 7: Stuivenbergplein Info Wanneer je door de Stuivenbergwijk wandelt, wandel je door heel de wereld. 143 verschillende nationaliteiten is Antwerpen-Noord rijk. Je vindt er o.a. een grote Chinese, Afrikaanse en Portugese gemeenschap. De vele eethuisjes zijn hier ook een goed voorbeeld van: je krijgt de ganse wereld op je bord. Er wordt vooral buiten geleefd en er is altijd wat te doen. Het plein was vroeger een begraafplaats.

Doe-opdracht Ga op één van de zitbanken op het plein allemaal op één schoot zitten en neem hiervan een foto Zoekopdracht Voor de beschildering van de terrasmuur van het Oude Badhuis werd een ontwerpwedstrijd uitgeschreven. Wat is er op de muur al geschilderd?


Plaats 8: Voetgangerstunnel Info De Sint-Annatunnel is een voetgangers- en fietstunnel onder de Schelde en verbindt de linkeroever met de rechteroever. De bouw van de Sint-Annatunnel begon in 1931 en de tunnel werd in 1933 geopend. De houten roltrappen waren in die tijd een echte nieuwigheid. Vóór de aanleg van de tunnel bestonden er twee overzetboten.

Doe-opdracht Daal af in de tunnel en maak een originele tunnel-foto van je groep. Zoekopdrachten Hoe lang is de tunnel? Hoe diep bevindt de tunnel zich onder de grond?


Plaats 9: De Coninckplein Info Het De Coninckplein stond vroeger bekend als dé uitgaansbuurt van Antwerpen maar raakte in verval. Oscar Permeke vestigde zich met zijn Fordgarage op het De Coninckplein in 1924 en stond bekend om zijn schitterende toonzalen en kantoren. Gedurende meer dan 50 jaar bepaalde garage Permeke het uitzicht van het De Coninckplein. Tot eind jaren zestig was het De Coninckplein één van de levendigste plekken in de stad. Mensen kwamen van ver om hier te feesten en ook vele bedrijven vestigden zich op en rond het plein. Door ruimtegebrek verhuisden vele bedrijven echter naar de rand van de stad en ook garage Permeke sloot zijn deuren in 1982. Het pand werd tenslotte aangekocht door de stad, het plein heraangelegd en in 2005 opende de nieuwe, ‘centrale bibliotheek Permeke’ haar deuren.

Zoek- en Doe-opdracht Zoek in de bibliotheek een boek van één van de stadsdichters van Antwerpen en fotografeer dit terwijl er iemand in leest.


Plaats 10: Pelikaanstraat (diamantwijk) Info Antwerpen is al sinds eeuwen het centrum van de handel in diamant, en de bewerking ervan. Meer dan de helft van het wereldverbruik van ruwe, geslepen en industriediamant wordt in de Scheldestad verhandeld. De straten rondom het Centraal Station vormen de diamantwijk. Deze buurt van de stad wordt ook wel 'het Jeruzalem van het Noorden' genoemd, want Antwerpen is de belangrijkste nederzetting van orthodoxe joden in dit deel van Europa.

Doe-opdracht Zoek mensen die op zoek zijn naar een verlovings- of trouwring en vraag of je een liefdesfoto van hen mag nemen. Zoekopdracht Hoeveel juwelenwinkels zijn in de Pelikaanstraat gevestigd onder de bogen van het Centraal Station?


Plaats 11: Stadspark Info Het stadspark is 14 hectare groot en driehoekig. Het is een restant van het vroegere Fort Herentals, een voorvesting van de 16de eeuwse stadsomwalling. Opmerkelijk is de hangbrug over de vijver die als monument beschermd is. De nieuwe speeltuin en het skatepark zijn erg in trek bij de jeugd.

Doe-opdracht Ga naar de speeltuin en neem hier een foto als ‘spelende groep’ Zoekopdracht Aan hoeveel verticale ‘verbindingskabels’ is de hangbrug in het Stadspark opgehangen?


Plaats 12: Park spoor noord Info Een oud en afgeleefd spoorwegterrein werd omgevormd tot een hedendaags, duurzaam en uitgestrekt stedelijk landschapspark met het accent op groen, licht, ruimte, ontspanning, cultuur en sport. Het terrein meet 24 hectare (1,6 km lang van oost naar west) en was lange tijd eigendom van de Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen (NMBS). Sinds circa 1873 vormde deze gigantische sporenbundel een wig tussen de omliggende wijken Dam, Stuivenberg en Seefhoek. Een eeuw lang werden er op deze industriële site talloze treinstellen geparkeerd, locomotieven onderhouden en hersteld en opleiding gegeven aan spoorarbeiders.

Doe-opdracht Ga naar de grote waterpartij; poseer voor de foto met zijn allen als ‘flamingo’ op de stenen blokken die in het water liggen. Zoek-opdracht Hoeveel kost een ice-tea in jongerencentrum de Noordpool?


Plaats 13: Rooseveltplaats Info Er worden minstens 4 namen gebruikt om deze plaats aan te duiden. Victorie- of Victoriaplaats, Geuzenhofkes en Franklin Rooseveltplaats. Bij de aanleg van dit plein rond 1867, werd het Victorieplaats/ Place de la Victoire genoemd, ter herinnering aan de overwinning van de Antwerpenaars op het leger van de hertog van Alençon in 1583, de zogenaamde Franse Furie. Korte tijd daarna werd het Gemeenteplaats. Na de overwinning van de geallieerden in WO I werd het in 1919 opnieuw Victorieplaats. Die naam moest na WO II wijken voor Franklin Roosevelt, de Amerikaanse president, als huldeblijk voor het Amerikaanse aandeel in de bevrijding. De volkse benaming Geuzenhofkes verwijst naar de vroegere toestand van het plein, dat aanvankelijk bestond uit vier ‘hofkes’ (parkjes) met een standbeeld erin. Deze parkjes moesten rond 1950 wijken voor het toenemend openbaar vervoer.

Doe-opdracht Neem een foto van jullie groep terwijl jullie over het zebrapad stappen, in ganzenpas (=vlak achter elkaar) én van klein naar groot mooi in één rijtje. Zoekopdracht Hoeveel grote zuilen staan er in de voorgevel van het operagebouw langs de Frankrijklei?


Plaats 14: Centraal Station/Zoo Info Station Antwerpen-Centraal (door de Antwerpenaren ook wel de Middenstatie of de Spoorwegkathedraal genoemd) ligt aan het Koningin Astridplein in Antwerpen. Van 1873 tot begin 2007 was het een kopstation, een station waar alle treinen moesten keren. Op 23 maart 2007 werd een tunnel met twee doorgaande sporen onder het station en een deel van de stad Antwerpen geopend. Het huidige stationsgebouw werd gebouwd tussen 1899 en 1905. Het gebouw bestaat uit een stalen perronoverkapping en een stenen stationsgebouw. De stalen perronoverkapping is 43 meter hoog (hoogte die nodig was om de stoom van de locomotieven op te vangen), 186 meter lang en 66 meter breed en bood ruimte aan 10 kopsporen. Het stenen stationsgebouw (ontvangstgebouw) werd gebouwd tussen 1899 en 1905. Het hoogste punt van het station (75 meter) is een grote koepel. In 2010 werd dit station verkozen tot mooiste treinstation van Europa.

Doe-opdracht Ga in de inkomhal van het station onder de grote koepel staan of voor de inkom van de zoo: creëer met de lichamen van de leden van je groep één groot dier en fotografeer het. Zoek-opdracht Waar de treinen boven toekomen, hangt in het midden van de gevel van het stenen stationsgebouw een ronde klok, daaronder het wapenschild van Antwerpen en daaronder staat een woord met gouden letters in een marmeren plaat gegraveerd. Welk woord is dit?


Plaats 15: Centrum De Wijk, Willy Vandersteenplein 1. Info Willy Vandersteen is de geestelijke vader van Suske en Wiske, Bob et Bobette. Hij werd geboren op het nabije Stuivenbergplein en groeide op in de wijk Seefhoek.

Doe-opdracht Kies jullie favoriete stripfragment uit de muurschilderingen en beeld deze met jullie groep zelf ook uit. Neem een foto zodat jullie zelf én de muurschildering te zien zijn. Zoek-opdracht Uit welk album van Suske en Wiske staan er taferelen geschilderd op de muren van het pleintje en de Handelssteeg?


Eindpunt: Poolplanet, Rooseveltplaats 5. Info

Doe-opdracht: (Dit is het eindpunt van de zoektocht) Meld je hier aan met je volledige groep, ten laatste om … u stipt. Per 5 minuten dat je te laat toekomt, krijg je een strafpunt.


Plaats 16: Meir/Stadsfeestzaal Info De Meir is één van de belangrijkste winkelstraten in Antwerpen. De Meir is autovrij (de premetro rijdt onder de straat) en is een van de belangrijkste commerciële trekpleisters van de stad. Naast vele kleine winkeltjes hebben de meeste grote (kleding)winkelketens er een vestiging. De meeste winkels zijn ondergebracht in de historische panden die de straat rijk is. Op de Meir bevindt zich het (Koninklijk) Paleis en de Stadsfeestzaal. Beide zijn recentelijk gerenoveerd en de Stadsfeestzaal doet nu dienst als een luxueus shoppingcenter. De Wapper, met het Rubenshuis, komt uit op de Meir. Voor veel Antwerpenaren is het ook een geliefkoosde plek om te "flaneren": zien en gezien worden. De naam Meir is afgeleid van meere (meer). Vroeger was de Meir een houtmeer, de plaats waar hout dat bedoeld is voor meubels een tijd nat gehouden werd.

Doe-opdracht Maak een foto van (een deel van ) jullie groep als ‘etalagepop’ voor een etalage die jullie aanspreekt. Een extra punt kan je hier verdienen als je er in slaagt om letterlijk IN de etalage van een winkel te mogen poseren. Zoek-opdracht Aan het begin en einde van de Meir staat telkens een groot opvallend beeld. Wie/wat staat er uitgebeeld? 18 | Mensenrechtenzoektocht in Antwerpen

Antwoorden stadszoektocht Antwerpen 1. Kathedraal: appelmans en keldermans 2. Carolus borromeuskerk: Hendrik Conscience 3. Grote markt: ARBEID VRIJHEID 4. Vlaeykensgang: baars en 1604 5. Groenplaats: petro paulo rubens 6. Zwartzustersstraat : Straat zonder racisme en nr. 11 7. Stuivenbergplein: ? 8. Voetgangerstunnel: 572 m en 31,57 m 9. De Coninckplein: foto boek stadsdichter: Tom Lanoye, Joke Van Leeuwen, Ramsey Nasr, Bart Moeyaert, Peter Holvoet-Hanssen 10. Pelikaanstraat: ? 11. Stadspark: 28 12. Park Spoor Noord: Ice-tea: 1€ 13. Rooseveltplaats: 10 14. Centraal Station: ANTWERPEN 15. Centrum de Wijk: het eiland Amoras


Plaats 1: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

Recommend Documents