PISA-resultaten Financiële geletterdheid

Inspiratiedag Financiële Vorming “Want geldzaken van jongeren zijn ook jouw zaak”

PISA-resultaten Financiële geletterdheid Inge De Meyer Vlaams National Project Manager PISA 2012 Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent

Financiële geletterdheid bij 15-jarigen Resultaten op basis van de PISA 2012 bevraging

Brussel, 26 oktober 2015

Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

Sample sizes ranged from.. PISA: Programme for International Student Assessment Ongeveer 510 000 leerlingen uit 65 verschillende landen legden in 2012 een test af die peilde naar hun leesvaardigheid, wiskundige en wetenschappelijke geletterdheid In 18 landen werden daarbovenop nog eens ongeveer 29 000 leerlingen getest op hun financiële geletterdheid Naast de cognitieve test vulden alle leerlingen een achtergrondvragenlijst in en werd per school één schoolvragenlijst afgenomen Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

De deelnemende landen/economieën: 34 OESO-landen: Australië, België, Canada, Chili, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Israël, Italië, Japan, Korea, Luxemburg, Mexico, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowaakse Republiek, Spanje, Tsjechische Republiek, Turkije, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Zweden, Zwitserland 31 partnerlanden: Albanië, Argentinië, Brazilië, Bulgarije, Colombia, Costa Rica, Cyprus, Hongkong-China, Indonesië, Jordanië, Kazachstan, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Macao-China, Maleisië, Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Montenegro, Peru,enQatar, Roemenië, Russische Federatie, Servië, Singapore, Shanghai-China, TaipeiFaculteit Psychologie Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer China, Thailand, Tunesië, Uruguay, Verenigde Arabische Emiraten, Vietnam

De 18 landen/economieën die deelnamen aan financiële geletterdheid: Australië, Israël, FinanciëleColombia, geletterdheid bijEstland, 15-jarigen –Frankrijk, Brussel, 26 oktober 2015Italië, Kroatië, Letland, Nieuw-Zeeland, Polen, Russische Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – VakgroepRepubliek, OnderwijskundeSpanje, - Inge De Meyer Federatie, Shanghai-China, Slovenië, Slowaakse Tsjechische Republiek en de Verenigde Staten.

De 18 landen/economieën die deelnamen aan financiële geletterdheid: Australië, Israël, FinanciëleColombia, geletterdheid bijEstland, 15-jarigen –Frankrijk, Brussel, 26 oktober 2015Italië, Kroatië, Letland, Nieuw-Zeeland, Polen, Russische Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – VakgroepRepubliek, OnderwijskundeSpanje, - Inge De Meyer Federatie, Shanghai-China, Slovenië, Slowaakse Tsjechische Republiek en de Verenigde Staten.

PISA: Programme for International Student Assessment FINANCIËLE GELETTERDHEID “Kennis hebben over en inzicht hebben in financiële concepten en risico's, en de vaardigheden, motivatie en het vertrouwen bezitten om deze kennis en dit inzicht aan te wenden om effectieve beslissingen te nemen binnen verschillende financiële contexten, om het financiële welzijn van individuen en de samenleving te verbeteren, en deelname aan het economische leven mogelijk te maken.”  Getest aan de hand van vragen ingebed in een realiteitsgebonden context die ontwikkeld werden op basis van een speciaal voor PISA ontwikkeld raamwerk Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

FACTUUR Vraag 1: Sarah ontvangt deze factuur per post.

Waarom werd deze factuur naar Sarah verstuurd? A Omdat Sarah het bedrag moet betalen aan Hippe Kledij. B Omdat Hippe Kledij het bedrag moet betalen aan Sarah. C Omdat Sarah het bedrag heeft betaald aan Hippe Kledij. D Omdat Hippe Kledij het bedrag heeft betaald aan Sarah.

HK

PISA: Programme for International Factuur Student Assessment Hippe Kledij

Factuurnummer: 2034 Factuurdatum: 28 februari

FINANCIËLE GELETTERHEID Sarah Jacobs Heuvelpad 29 3590 Hoevenen Zedland

Hippe Kledij Winkellaan 498 2090 Hoogwoude Zedland

Productcode

Beschrijving

Hoeveelheid

Prijs per stuk

Totaal (exclusief BTW)

T011

T-shirt

3

20

60 zed

J023

jeans

1

60

60 zed

S002

sjaal

1

10

10 zed

Totaal exclusief BTW: BTW 10%: Verzending: Totaal inclusief BTW: Reeds betaald:

130 zed 13 zed 10 zed 153 zed 0 zed

Nog te betalen: Te betalen vóór:

153 zed 31 maart

• Inhoud: geld en transacties • Proces: identificeren van financiële informatie • Score: 365 punten (niveau 1)


FACTUUR Vraag 3: Sarah ontvangt deze factuur per post.

Sarah merkt op dat Hippe Kledij een fout heeft gemaakt op de factuur. Sarah bestelde en ontving twee T-shirts, geen drie. De verzendingskost is een vaste prijs.

HK

Wat zal het totaalbedrag zijn op de nieuwe factuur?

PISA: Programme for Totaal International in zed: Factuur Student Assessment

Hippe Kledij

Factuurnummer: 2034 Factuurdatum: 28 februari

• Inhoud: geld en transacties FINANCIËLE GELETTERHEID Sarah Jacobs Hippe Kledij • Proces: analyseren van informatie in een financiële Heuvelpad 29 3590 Hoevenen Zedland Productcode

Winkellaan 498 2090 Hoogwoude context Zedland

Beschrijving

Hoeveelheid

• Volledige score: 609 punten (niveau 5) • Prijs Partiële score: 517 punten (niveau 3) Totaal (exclusief per stuk

BTW)

T011

T-shirt

3

20

60 zed

J023

jeans

1

60

60 zed

S002

sjaal

1

10

10 zed

Totaal exclusief BTW: BTW 10%: Verzending: Totaal inclusief BTW: Reeds betaald:

130 zed 13 zed 10 zed 153 zed 0 zed

Nog te betalen: Te betalen vóór:

153 zed 31 maart


Landen

Gem

St. fout

(3,2) Shanghai-China 603 FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten (3,5)

Vlaanderen

541

Estland

529

(3,0)

Australië

526

(2,1)

Nieuw-Zeeland

520

(3,7)

Tsjechische Republiek

513

(3,2)

Polen

510

(3,7)

Letland

501

(3,3)

OESO gem.

500

(1,0)

Verenigde Staten

492

(4,9)

Russische Federatie

486

(3,7)

Frankrijk

486

(3,4)

Slovenië

485

(3,3)

Spanje

484

(3,2)

Kroatië

480

(3,8)

Israël

476

(6,1)

Slowaakse Republiek

470

(4,9)

• Vlaanderen bekleedt de 2-de plaats in de rangschikking volgens gemiddelde prestatie voor financiële geletterdheid • Enkel Shanghai-China presteert significant beter dan Vlaanderen en geen enkel ander land presteert op hetzelfde niveau

Financiële geletterdheid bijItalië 15-jarigen466 – Brussel, 26 oktober 2015 (2,1) Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

Colombia

379

(4,7)

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten Niveau 5 of >5 Niveau 4 Niveau 3 Niveau 2 Niveau 1 of <1

Meer dan 624,6 punten 549,9 tot 624,6 punten 475,1 tot 549,9 punten 400,3 tot 475,1 punten Minder dan 400,3 punten

VLAANDEREN

OESO-gem

19,7% 30,4% 26,2% 15,1% 8,7%

9,7% 21,9% 30,2% 22,9% 15,3%

• 8,7% van de Vlaamse leerlingen haalt het basisniveau 2 niet (OESOgemiddelde = 15,3%) • Bijna één op vijf (19,7%) van de Vlaamse leerlingen presteert gemiddeld op niveau 5 of hoger (= toppresteerders) (OESO-gemiddelde = 9,7% of één op tien) Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten

Met 8,7% leerlingen dat niveau 2 niet haalt, presteert Vlaanderen op hetzelfde niveau als Letland, polen, de Tsjechische Republiek en Australië Na Shanghai-China volgt Vlaanderen op de tweede plaats wat betreft percentage toppresteerders; op hetzelfde niveau als Nieuw-Zeeland


FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten Er is een sterke samenhang tussen de gemiddelde prestaties voor financiële geletterdheid, wiskundige geletterdheid en leesvaardigheid:

Maar… Vlaanderen is één van de 6 landen waar leerlingen significant beter scoren voor financiële geletterdheid dan te verwachten was o.b.v. hun lees- en wiskundeprestatie. Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten Er is een sterke samenhang tussen de gemiddelde prestaties voor financiële geletterdheid, wiskundige geletterdheid en leesvaardigheid:

Maar… Vlaanderen is één van de 6 landen waar leerlingen significant beter scoren voor financiële geletterdheid dan te verwachten was o.b.v. hun lees- en wiskundeprestatie. Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

De 10% laagst presterende

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten leerlingen haalt een

gemiddelde score van 409 en presteert daarmee op het 2de (basis)niveau; de 10% hoogst presterende Vlaamse leerlingen scoren gemiddeld op het hoogste niveau (660 punten) De spreiding binnen de Vlaamse financiële geletterdheidsscores is nagenoeg dezelfde als diezelfde spreiding overheen de deelnemende OESO-landen Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten Voor het verklaren van de prestatie en spreiding werden verschillende achtergrondkenmerken bekeken: GESLACHT

Na controle voor lees- en wiskundeprestatie scoren Vlaamse jongens beter voor financiële geletterdheid (10 punten)

MIGRATIE-ACHTERGROND

In Vlaanderen is er het grootste verschil tussen de prestaties van autochtone leerlingen en die van leerlingen met een buitenlandse herkomst (voor en na controle van SES)

THUISTAAL

In Vlaanderen is er het grootste verschil tussen de prestaties van leerlingen die thuis WEL dan NIET de instructietaal spreken (voor en na controle van SES en migratiestatus)

SES

In Vlaanderen is de samenhang met SES bij financiële geletterdheid kleiner dan bij leesvaardigheid of wiskunde

SCHOOLVARIABELEN

De samenhang tussen financiële gel. score en het al dan niet volgen van een vak ‘economie’ verschilt volgens ond. vorm

Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015

ERVARING METenGELD(zaken) Er bestaat positieve Faculteit Psychologie Pedagogische Wetenschappen – Vakgroepeen Onderwijskunde - Ingerelatie De Meyer tussen het bezitten van financiële producten (bijv. bankrekening) en financiële gel.

FINANCIËLE GELETTERDHEID - Resultaten Samenhang tussen het krijgen van een vak ‘economie’ en de gemiddelde prestatie voor financiële geletterdheid Geen vak economie

Wel vak economie

ASO

605

(4,0)

584

(6,3)

TSO

528

(6,1)

542

(12,0)

BSO

431

(7,2)

460

(12,2)

Sign. hoger BSO- leerlingen die een formeel vak ‘economie’ hebben, scoren significant beter voor financiële gel. dan BSO-leerlingen zonder zo’n vak. Bij ASO-leerlingen is de samenhang net andersom. Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

Zelfs na controle voor SES blijven Vlaamse leerlingen die een bankrekening hebben significant beter presteren dan leerlingen FINANCIËLE GELETTERDHEID zonder zo’n financieel product. Samenhang tussen het hebben

- Resultaten

van een bankrekening en de gemiddelde prestatie voor financiële geletterdheid


FINANCIËLE GELETTERDHEID - Conclusies Ondanks het feit dat financiële geletterdheid in het Vlaamse secundair onderwijs niet als een concreet vak in het curriculum wordt opgenomen, halen onze 15-jarigen opmerkelijke resultaten voor deze PISA-bevraging. De goede prestatie voor financiële geletterdheid hangt samen met de goede Vlaamse prestatie op andere PISA-domeinen (lezen en wiskunde), maar onze 15-jarigen hebben ook extra kennis en vaardigheden die van pas komen in een financiële situatie en waardoor ze beter scoren op de financiële bevraging dan verwacht louter op basis van hun wiskunde- en leesprestatie. Die extra kennis en vaardigheden kan zowel op school als in andere contexten (gezin, vrije tijd) worden opgepikt. Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer

MEER INFO…

Vlaamse PISA website: http://www.pisa.ugent.be Bij “Resultaten”: alle Vlaamse PISA-rapporten Brochure “Financiële geletterdheid van 15-jarigen. Vlaamse resultaten van PISA2012” Zie tabblad “Resultaten” – “Vlaamse publicatie” – “PISA2012”

OESO PISA website: http://www.oecd.org/pisa Internationale PISA-rapporten + database (explorer)  “PISA2012 Results: Students and Money (Volume VI)”: http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/PISA-2012-results-volume-vi.pdf Financiële geletterdheid bij 15-jarigen – Brussel, 26 oktober 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Vakgroep Onderwijskunde - Inge De Meyer


Financiële geletterdheid bij 15-jarigen Resultaten op basis van de PISA 2012 bevraging

Brussel, 26 oktober 2015


PISA-resultaten Financiële geletterdheid

Recommend Documents